ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΙΝΩΝ Ιωάννης.Γ. Χαμπαίος Aν. Καθ. Πανεπιστημίου Πατρών (Παθολογία-Ενδοκρινολογία και Μεταβολικά νοσήματα)

Friedewald formula για την εκτίμηση της LDL χοληστερόλης LDL-C= TC – HDL – (TG/5) Ο τύπος δεν ισχύει όταν: τα τριγλυκερίδια είναι πάνω από 400 mg/dl ApoE2/2 φαινότυπος ή γονότυπος Fredrickson τύπου ΙΙΙ υπερλιπιδαιμία LDL-C= (LDL-C calculated) – Lp[a]/3 Non HDL-C= TC - HDL

Αθηρογόνες λιποπρωτείνες LDL IDL Υπολείμματα χυλομικρών Lp(α) Αντιαθηρογόνες λιποπρωτείνες HDL

Αιτίες χαμηλής HDL-χοληστερόλης Οικογενής υποαλφαλιποπρωτειναιμία (αυτοσωματικός επικρατούν χαρακτήρας,μεταλλάξεις στο γονίδιο apo A-I ) Οικογενής Ανεπάρκεια HDL και νόσος Tangier (μεταλάξεις στο γονίδιο ABCA1, αφρώδη κύτταρα σε όλο το σώμα, ηπατοσπληνομεγαλία, περιφερική νευροπάθεια, στεφανιαία νόσος) Οικογενής συνδυασμένη υπολιπιδαιμία (χαμηλά επίπεδα HDL- χοληστερόλης, LDL-χοληστερόλης, and τριγλυκεριδίων) Αυξημένη δραστηριότητα CETP Ανεπάρκεια λιποπρωτεινικής λιπάσης Αυξημένη ηπατική τριγλυκεριδική λιπάση (από την υδρόλυση τριγλυκεριδίων και φωσφωλιπιδίων από τα σωματίδια της HDL) Ανεπάρκεια LCAT( καταράκτης,πρωτεινουρία, σύνδρομο με μάτι ψαριού, αναιμία με στοχοκύτταρα ) Αντίσταση στην ινσουλίνη : Παχυσαρκία, αντίσταση στην ινσουλίνη, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, αρτηριακή υπέρταση, αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία (χαμηλή HDL-χοληστερόλη, μεσαίου βαθμού αύξηση των πλούσιων σε τριγλυκερίδια υπολειμάτων λιποπρωτεινών, οριακή αύξηση της LDL-χοληστερόλης με υπεροχή των μικρών και πυκνών LDLσωματιδίων) Φάρμακα (βήτα αναστολείς, βενζοδιαζεπίνες,αναβολικά στεροειδή) Άλλα αίτια (οξείες λοιμώξεις)

Δυσλιπιδαιμία του μεταβολικού συνδρόμου Υψηλά TG Χαμηλή HDL-C Μικρές και πυκνές LDL Φυσιολογική η λίγο αυξημένη LDL-C Βασική διαταραχή: αυξημένη σύνθεση και έκκριση VLDL, ApoB, and TG Μεταγευματική υπερλιπιδαιμία (μέτρια ελάττωση της LpL, υψηλή ApoCIII, ελαττωματική καταστολή έκκρισης VLDL)

Αντίσταση στην ινσουλίνη – Μεταβολισμός HDL 1. Χαμηλή HDL-C 2. Χαμηλή Apo A1(μεγάλη κάθαρση) 3. Μικρές και πυκνές HDL 4. Υψηλή δραστικότητα ηπατικής λιπάσης (HL)

Αντιλιπιδαιμικά φάρμακα 1.Ρητίνες 2. Στατίνες 3. Φιμπράτες 4. Νικοτινικό οξύ 5. Εζετιμίμπη 5. ω-3 λιπαρά οξέα 6. Νεομυκίνη 7. Οιστρογόνα σε μετεμηνοπαυσιακές γυναίκες 8. Ανάλογα θυρορμόνης με δράση μόνο στη ήπαρ 9. Πλασμαφαίρεση 10. Μεταμόσχευση ήπατος

Μηχανισμός δράσεως νιασίνης

Μηχανισμός δράσης νικοτινικού οξέως 1.Αναστολή κινητοποίησης ελεύθερων λιπαρών οξέων απο το λιπώδη ιστό 2.Μειωμένη σύνθεση VLDL απο το ήπαρ 3.Ελάττωση μεταφοράς χοληστερόλης απο την HDL στην VLDL 4.Ελάττωση της κάθαρσης της HDL