ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΟΥΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΟΥΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΤΖΑΝΕΙΟ, 1864 ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ Π. ΠΕΤΣΑΝΑΣ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ «ΤΖΑΝΕΙΟ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΒΟΣΝΙΑΣ -- ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΑ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 12000 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ

ΑΡΤΗΡΙΕΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΙΚΗ ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΟΥΣ ΧΩΡΟΥ, ΜΕ ΠΙΘΑΝΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΓΧΥΜΑ Ή ΣΤΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ, Η ΟΠΟΙΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΡΗΞΗ ΜΙΑΣ ΜΙΚΡΗΣ ΔΙΟΓΚΩΣΗΣ ΤΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ ΜΙΑΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ, ΠΟΥ ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ

15

Υπαραχνοειδής αιμορραγία- Γενικά στοιχεία Συχνότερα την άνοιξη και το φθινόπωρο Αιφνίδια κεφαλαλγία - 97% Εμετοί, Απώλεια συνείδησης, Αυχεναλγία Κλινικό σημείο- αυχενική δυσκαμψία Διερεύνηση- ΑΤ, AA και Ψηφιακή αγγειογραφία εγκεφάλου Εργαστηριακός έλεγχος- ΕΝΥ Αντιμετώπιση –χειρουργική ή με εμβολισμό

Ανευρύσματα εγκεφάλου Αιτιολογία 1. Συγγενή και 2. Επίκτητα 85-90% στην πρόσθια κυκλοφορία 5-15% στην οπίσθια κυκλοφορία Στο 20-30% των ασθενών διαπιστώνονται πολλαπλά ανευρύσματα

ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΙΚΗ ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΨΗΛΗ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΟ 20% ΤΩΝ ΕΠΙΖΩΝΤΩΝ ΣΤΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ Η ΠΤΩΧΗ ΕΚΒΑΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ANN. NEUROLOGY, 2006, STROKE, 2009

EB Medicine October 2014 , Volume 16, Number 10 274 PAPERS An Evidence-Based Approach To Diagnosis And Management Of Subarachnoid Hemorrhage In The Emergency Department EB Medicine October 2014 , Volume 16, Number 10 274 PAPERS

338 PAPERS

Cerebrovasc Dis 2013;35:93–112 157 PAPERS European Stroke Organization Guidelines for the Management of Intracranial Aneurysms and Subarachnoid Haemorrhage Cerebrovasc Dis 2013;35:93–112 157 PAPERS

Mervyn D. I. Vergouwen • Stefan Wolf • Gregory Zipfel Critical Care Management of Patients Following Aneurysmal Subarachnoid Hemorrhage Recommendations from the Neurocritical Care Society’s Multidisciplinary Consensus Conference Michael N. Diringer • Thomas P. Bleck • J. Claude Hemphill III • David Menon • Lori Shutter • Paul Vespa • Nicolas Bruder • E. Sander Connolly Jr. • Giuseppe Citerio • Daryl Gress • Daniel Ha¨nggi • Brian L. Hoh • Giuseppe Lanzino • Peter Le Roux • Alejandro Rabinstein • Erich Schmutzhard • Nino Stocchetti • Jose I. Suarez • Miriam Treggiari • Ming-Yuan Tseng • Mervyn D. I. Vergouwen • Stefan Wolf • Gregory Zipfel 199 PAPERS Neurocrit Care (2011) 15:211–240

ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΥΑ 10-11 ΑΝΑ 100.000 ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΥΑ 10-11 ΑΝΑ 100.000 ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΦΙΛΑΝΔΙΑ – ΙΑΠΩΝΙΑ 15-22,7 ΑΝΑ 100000 ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΝΕΚΡΟΤΟΜΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Percentage Author #of Series of Cases with aneurysms Rupt’d Unrupt’d Jellinger 12 87,772 1.6 (0.2 to 9) 1 0.6 Bannerman 8 51,360 1.43 1.09 0.34 ΛΙΓΩΤΕΡΟ ΑΠΟ 2% ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΕΧΕΙ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΡΗΞΗ ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΕΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΠΟΥ 1% ΠΕΡΙΠΟΥ 36000 ΥΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΝΑ ΕΤΟΣ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΑΛΚΟΟΛ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΝΕΦΡΩΝ

ΑΙΤΙΑ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΟΥΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΡΗΞΗ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΟΣ --- 85% ΜΗ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΜΕΣΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ --- 10% ΑΛΛΑ ΑΙΤΙΑ --- 5% ΟΓΚΟΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΗΚΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΘΡΟΜΒΩΣΗ ΦΛΕΒΩΔΟΥΣ ΚΟΛΠΟΥ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΑΡΤΗΡΙΟΦΛΕΒΩΔΗΣ ΔΥΣΠΛΑΣΙΑ, ΑΜΥΛΟΕΙΔΩΣΗ ΑΓΓΕΙΙΤΙΔΑ (BEHCET, WEGENER) ΔΡΕΠΑΝΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΦΑΡΜΑΚΑ : ANTIΠHKTIKA ΟΥΣΙΕΣ : ΚΟΚΑÏΝΗ

ΗΛΙΚΙΑ, ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΥΑ ΣΠΑΝΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ Η ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΑΥΞΑΝΕΙ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΜΕ ΚΟΡΥΦΗ ΤΗΝ 6Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΣΑΦΗΣ ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΡΙΝ ΤΑ 40 ΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ. ΜΕΤΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΑΦΗΣ ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Cooperative Study on Timing of Surgery – Γ : Α =1.6: 1

ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΙΚΗ ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ 10 % ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΠΡΙΝ ΦΘΑΣΕΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ 25% ΕΝΤΟΣ 24 ΩΡΩΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ 45% ΕΝΤΟΣ 30 ΗΜΕΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΕΠΑΝΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ DELAYED CEREBRAL ISCHEMIA ( DCI) ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ICP ΚΑΡΔΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ - ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΑΥΧΕΝΑΛΓΙΑ Η ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ (ΣΑΝ ΤΣΕΚΟΥΡΙΑ) ΜΕ ΑΙΦΝΙΔΙΑ ΕΝΑΡΞΗ ΕΜΕΤΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΥΑ ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΟΣΦΥΟΝΩΤΙΑΙΑ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ CT ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

Υπαραχνοειδής αιμορραγία - ΑΤ

Υπαραχνοειδής αιμορραγία - ΑΤ

Υπαραχνοειδής αιμορραγία - ΑΤ

Υπαραχνοειδής αιμορραγία - ΑΤ

Υπαραχνοειδής αιμορραγία – Ψηφιακή αγγειογραφία Υπαραχνοειδής αιμορραγία – Ψηφιακή αγγειογραφία

ΚΛΙΜΑΚΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ HUNT and HESS ΒΑΘΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1 Asymptomatic or minimal headache and slight nuchal rigidity 2 Moderate to severe headache, nuchal rigidity, no neurological deficit other than cranial nerve palsy 3 Drowsiness, confusion, or mild focal deficit 4 Stupor, moderate to severe hemiparesis, possible early decerebrate rigidity and vegetative disturbances 5 Deep coma, decerebrate rigidity, moribund appearance

ΚΛΙΜΑΚΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ WFNS World Federation of Neurological Surgeons Scale ΒΑΘΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1 Glasgow coma scale 15, no motor deficit 2 GCS 13 to 14, no motor deficit 3 GCS 13 to 14, with motor deficit 4 GCS 7 to 12, with or without motor deficit 5 GCS 3 to 6, with or without motor deficit

ΚΛΙΜΑΚΑ FISHER ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΤ (Relation of Cerebral Vasospasm to Subarachnoid Hemorrhage Visualized by Computerized Tomographic Scanning. CM Fisher et al. Neurosurgery, 6:1-9, 1980) ΒΑΘΜΟΣ 1 2 3 4 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ No blood detected A diffuse deposition or thin layer with all vertical layers of blood (interhemispheric fissure, insular cistern, ambient cistern) less than 1 mm thick) Localized clots and/or vertical layers of blood 1 mm or greater in thickness Diffuse or no subarachnoid blood, but with intracerebral or intraventricular clots

ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΥΑ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΚΑ WFNS 1, 2, 3 Έλεγχος επιπέδου συνείδησης και ζωτικών σημείων Παραμονή στο κρεβάτι Ουροκαθετήρας Οροί – NS Αντιεπιληπτικά Αναλγητικά

ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΥΑ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΚΑ WFNS 1, 2, 3 Κορτικοστεροειδή Νιμοδιπίνη, 60 mg ΚΑΘΕ 6 ΩΡΕΣ, PO Υπακτικά Αντιυπερτασικά Αγωγή για προφύλαξη ελκών Ελαστικές κάλτσες ή σύστημα περιοδικής συμπίεσης κάτω άκρων

ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΥΑ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΚΑ WFNS 4, 5 ΑΝ Ο ΑΣΘΕΝΗΣ ΕIΝΑΙ ΣΕ ΚΩΜΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ABCDE ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΣΤΗ ΜΕΘ

SPONTANEOUS SUBARACHNOID HEMORRHAGE A Brief Review of Fifty Consecutive Cases JOHN TUCKER, M.D. 1940 Dr. W. James Gardner, of the neurosurgical service, has in two cases attempted to strengthen the weakened spot in the artery at the base of the brain by encircling it with a bit of temporal muscle. However, in both instances the patient expired later during a second hemorrhage. Venesection of several hundred cc. of blood has also failed to correct continued subarachnoid bleeding. In general, simple medical measures have been more satisfactory than the use of the more complicated procedures.

MacDonald R et al. (2007) Cerebral Vasospasm After Subarachnoid Hemorrhage: The Emerging Revolution. Nature Clinical Practice Neurology. 3: 256-263 ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΑΥΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΧΡΟΝΟ

ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΥΑ

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΞΕΙΑΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ICP ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ DCI ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΛΛΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΠΥΡΕΤΟΣ ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ

A. ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ 20-30 % ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΕΤΕΥΣΗΣ 18 – 26 % ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ ΚΟΙΛΙΟΠΕΡΙΤΟΝΑΙΚΗ ΠΑΡΟΧΕΤΕΥΣΗ SURG. NEUR. 1998, NEUROSURGERY, 1999, STROKE, 2009

B. ΕΠΑΝΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ - 1 ΜΗ ΑΠΟΚΛΕΙΣΘΕΝΤΑ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΑ 4% ΕΠΑΝΑΙΜΟΡΡΑΓΟΥΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ 0 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ 20% ΣΤΙΣ 14 ΗΜΕΡΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ : ΠΤΩΧΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ, ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ>10 mm, SBP > 160 mmHg ΟΣΟ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΩΡΙΤΕΡΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΟΣ IV LABETALOL, NICARDIPINE ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ: ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ 2012 ASA guidelines: ΣΑΠ <160mm Hg Stroke. 2011;42(5):1351-1356 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΑΓΓΕΙΟΣΠΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΜΦΡΑΚΤΟΥ CPP <70 ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΞΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΑΝΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ : ΑΝΤΙΙΝΩΔΟΛΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Tranexamic acid Aminocaproic acid ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΕΩΣ 72 ΩΡΕΣ Cochrane Database Syst Rev. 2003 (9 trials) and 2013 (10 trials): ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΠΑΝΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΚΑΤΑ 35%

ΟΨΙΜΗ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΙΣΧΑΙΜΙΑ (DCI) ΝΕΑ ΕΣΤΙΑΚΑ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ/΄Η ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ, ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 1 ΩΡΑ ΚΑΙ / Ή ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΝΕΩΝ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΤ/ΜΤ ΚΙΝΔΥΝΟΣ: ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ 3 ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΑ, ΚΟΡΥΦΗ 5-14 ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ 14-21 ΗΜΕΡΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΑ Stroke 2009; 40: 1963–1968 Stroke 2010; 41: 2391–2395 , F Neurology. 2013; 8:205-224

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΟΨΙΜΗ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΙΣΧΑΙΜΙΑ

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΑΣ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΑΣ

ΟΨΙΜΗ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΙΣΧΑΙΜΙΑ /ΑΓΓΕΙΟΣΠΑΣΜΟΣ :ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ GCS ΑΝΑ 1 ΩΡΑ Transcranial Doppler Ultrasound

ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ (DSA) Gold standard ΑΛΛΑ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ CT ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ CT PERFUSION Cerebrovasc Dis 2008;26:163–170 Neurocrit. Care 2011; 15,211–240

CT PERFUSION

DCI: ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΑ ΚΑΙ ΠΤΩΧΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ

DCI: ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΑ ΚΑΙ ΠΤΩΧΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΝΔΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ O2 ptiO2 < 10 mmHg ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΕΜΦΡΑΚΤΟ

DCI: ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΑ ΚΑΙ ΠΤΩΧΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΙΚΡΟΔΙΑΛΥΣΗ: glutamate, LPR

ΝΙΜΟΔΙΠΙΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ (60 mg ΚΑΘΕ 4 ΩΡΕΣ x 21 ΗΜΕΡΕΣ) DCI: ΠΡΟΛΗΨΗ ΝΙΜΟΔΙΠΙΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ (60 mg ΚΑΘΕ 4 ΩΡΕΣ x 21 ΗΜΕΡΕΣ) ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΟΓΚΟΥ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΥΓΡΩΝ Stroke. 2009; 40:2575 Stroke. 1989;20: 1511-5, Cochrane Database Syst Rev. 2004 Oct 18; (4): CD000483 Class I; LOE B

DCI: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ - 1 (ΑΠΟΚΛΕΙΣΘΕΝ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ) ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΥΟΓΚΑΙΜΙΑ ΕΠΑΓΩΜΕΝΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΜΕΓΙΣΤΗ ΣΑΠ < 220, MAP < 150 ΑΝ Η ΝΙΜΟΔΙΠΙΝΗ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΥΠΟΤΑΣΗ, ΑΛΛΑΓΗ ΔΟΣΗΣ ΣΕ ΠΙΟ ΜΙΚΡΑ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ (π.χ. 30 mg ΚΑΘΕ 2 ΩΡΕΣ) Ή ΔΙΑΚΟΠΗ Class IIa, level B

DCI: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ - 2 (ΑΠΟΚΛΕΙΣΘΕΝ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ) ΕΝΔΟΑΓΓΕΙΑΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ (Class IIb, level B) •ΕΝΔΟΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΑΛΤΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΜΕ ΜΠΑΛΟΝΑΚΙ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΑΓΓΕΙΑ 10% ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ

Chen S, Li Q, Wu H, Krafft PR, Wang Z, Zhang JH Chen S, Li Q, Wu H, Krafft PR, Wang Z, Zhang JH. The harmful effects of subarachnoid hemorrhage on extracerebral organs. Biomed Res Int., 2014

Retrospective study of 617 consecutive SAHs • N= 87 patients • Myocardial infarction: 47% • Arrhythmia: 63% • Congestive heart failure: 31% • Mortality 23%

Neurogenic Cardiomyopathy “Takotsubo Cardiomyopathy”

ΚΑΡΔΙΟΜΥΟΠΑΘΕΙΑ Takotsubo - 1 ΟΞΕΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡ ΚΟΙΛΙΑΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΥΠΕΡΕΚΚΡΙΣΗΣ ΚΑΤΕΧΟΛΑΜΙΝΩΝ 20 ΦΟΡΕΣ ΣΥΧΝΟΤΕΡΗ ΣΤΗ ΥΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΙΟΣΠΑΣΜΟΥ ΠΙΟ ΣΥΧΝΑ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 2009 ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ: ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ DCI, ΠΤΩΧΗ ΕΚΒΑΣΗ ΚΑΙ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ Neurology 2009; 72:635–642

ΚΑΡΔΙΟΜΥΟΠΑΘΕΙΑ Takotsubo - 2 • ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΤΑΙ ΚΑΙ ΩΣ – “Apical Ballooning Cardiomyopathy” – “Stress Induced Cardiomyopathy” – “Broken Heart Syndrome” – “Stunned myocardium” – “Reversible Cardiomyopathy” Η ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡ ΚΟΙΛΙΑΣ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΔΙΟΓΚΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΘΥΜΙΖΕΙ ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΓΙΔΑΣ ΓΙΑ ΧΤΑΠΟΔΙΑ [octopus pot (Takot Subo)]

ΚΑΡΔΙΟΜΥΟΠΑΘΕΙΑ Takotsubo - 3

ΚΑΡΔΙΟΜΥΟΠΑΘΕΙΑ Takotsubo - 4 ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡ ΚΟΙΛΙΑΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΚΑΡΔΙΑΚΑ ΕΝΖΥΜΑ ΚΑΙ/’Η ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΟ ΗΚΓ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ : ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΟΙΧΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΡ ΚΟΙΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΔΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

ΝΕΥΡΟΓΕΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΟΞΕΙΑ ΕΙΣΒΟΛΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΥΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΜΑΖΙΚΗ ΕΚΦΟΡΤΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΟΥ (ΥΠΟΘΑΛΑΜΟΣ, ΣΤΕΛΕΧΟΣ) 8% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΥΑ HUNT – HESS III- V ΑΥΞΗΜΕΝΗ ICP ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΑ ΟΠΙΣΘΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ : ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ, ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

IV MΑΓΝΗΣΙΟ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΝΕΣ Η ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΠΤΩΧΗ ΕΚΒΑΣΗ ΚΑΙ DCI 2013-ΜΕΤΑΑΝΑΛΥΣΗ 13 ΜΕΛΕΤΩΝ: ΕΛΑΤΤΩΝΕΙ ΤΗ DCI ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΤΗΝ ΚΑΚΗ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΩΝΤΑΙ ΟΙ ΣΤΑΤΙΝΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ

ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ 20-40% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Η ΟΨΙΜΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ DCI ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΤΩΧΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ NS, 3% saline, NaCl ΑΠO ΤΟ ΣΤΟΜΑ (2-3 g q6-8h) Fludrocortisone acetate (0.1 to 0.2 mg PO/IV BID) 2012 ASA guidelines: Class IIb; Level of Evidence B

ΣΑΚΧΑΡΟ ΟΡΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΑΙ Η ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ (< 80 mg /dl) ΣΑΚΧΑΡΟ ΟΡΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΑΙ Η ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ (< 80 mg /dl) H ΓΛΥΚΟΖΗ ΟΡΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ 200 mg /dl

ΑΝΑΙΜΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ Η ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ ΑΠΟ 8 – 10 g/dl ΜΕ ΜΕΤΑΓΓΙΣΗ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΩΝ ΕΡΥΘΡΩΝ

Hemostasis and fibrinolysis in delayed cerebral ischemia after aneurysmal subarachnoid hemorrhage: a systematic review Regarding the pathogenesis of DCI, it was shown that compared with patients without DCI those with DCI had higher levels of von Willebrand factor and platelet activating factor in plasma 5 to 9 days after aSAH, membrane tissue factor in cerebrospinal fluid 5 to 9 days after aSAH, and D-dimer in plasma 11 to 14 days after Journal of Cerebral Blood Flow & Metabolism 35, 724-733 (May 2015)

ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ : 1-7% ΣΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ, 5% ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ 7% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ: ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΧΡΟΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΕΠΑΝΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΕΝΟΣ ΜΗ ΑΠΟΚΛΕΙΣΘΕΝΤΟΣ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΟΣ ΜΕ ΝΕΑ ΥΑ Η ΦΑΙΝΥΤΟΙΝΗ ΕΠΙΔΕΙΝΩΝΕΙ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΕΚΒΑΣΗ: ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ Keppra , 3–7 ΗΜΕΡΕΣ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΟΥΝ ΣΤΟ ΚΩΜΑ ΣΤΟ 7-19% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΥΑ ΕΝΔΕΙΚΝΥΤΑΙ Η ΣΥΝΕΧΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΜΕ ΗΕΓ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΤΩΧΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 2012 ASA guidelines: Class IIb; Level of Evidence B

ΠΥΡΕΤΟΣ Θ < 37.5 C ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ: ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΟΣΠΑΣΜΟΥ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΣΤΗ ΜΕΘ/ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΤΩΧΗ ΕΚΒΑΣΗ (mRS 4-6 = death and severe disability) Θ < 37.5 C ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΤΙΠΥΡΕΤΙΚΑ(ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ) ΦΥΣΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΛΑΤΤΩΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ

ΣΥΝΟΨΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΟΥΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΟΣΟ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΝΩΡΙΤΕΡΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΟΣ ΝΙΜΟΔΙΠΙΝΗ PO ΜΕΓΙΣΤΗ ΣΑΠ < 160 mmHg ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ ΜΕΓΙΣΤΗ ΣΑΠ < 220, MAP < 150 ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

ΤΙ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΙΚΗ ΥΠΑΡΑΧΝΟΕΙΔΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ? Cortical spreading depolarization: Pathophysiology, implications, and future directions Daniel R. Kramer, Tatsuhiro Fujii, Ifije Ohiorhenuan, Charles Y. Liu Department of Neurosurgery, University of Southern California, Los Angeles, CA, USA, JOCN, Published Online: September 19, 2015 Cortical spreading depolarization (CSD) is a pathological loss of ion homeostasis. CSD is associated with an aberrant vascular response resulting in ischemia

CSD can occur following a variety of neuronal injuries (trauma, strokes, seizures) Many pharmacological agents disrupt CSD and are well suited for therapy Ubiquity of CSD suggests an important pathway in secondary injury

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ ΤΖΑΝΕΙΟ, 1864 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ