ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ: ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΝΙΚΟΣ ΣΕΛΛΑΣ, ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ Workshops Αλεξανδρούπολη 15 Ιανουαρίου 2016

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ Περιορισμένοι εδαφικοί πόροι Υψηλή αξία της γης Εκτεταμένες τουριστικές χρήσεις γης Εποχικότητα Εξαιρετικά κατακερματισμένη παραγωγή και διαχείριση αποβλήτων Προβλήματα θαλάσσιων μεταφορών

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ; Οι ποσότητες Η σύνθεση Η εξέλιξη παραγωγής Οι ΧΑΔΑ Τα ΤΣΔ Το ΕΣΔΑ Οι θαλάσσιες μεταφορές Η ανακύκλωση Οι ΦοΔΣΑ

Μικρές / μεγάλη διακύμανση ανάλογα με το νησί Εποχικότητα Συχνά χωρίς ζυγολόγια Επιπτώσεις μεταναστών

Παραγωγή αποβλήτων στην ΠΒΑ (τν/έτος) ΑΗΕΕ : tn/y ΑΕΚΚ : tn/y Ιλύες : tn/y Γεωργικά : tn/y

Παραγωγή αποβλήτων στην ΠΝΑ ΚΥΚΛΑΔΕΣ (τν/έτος)

Παραγωγή αποβλήτων στην ΠΝΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ (τν/έτος)

Ανάλυση σύνθεσης; Στοιχεία ΕΣΔΑ; Έμπειρη εκτίμηση;

ΚΛΑΣΜΑ ΑΣΑ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ Π.Ε. ΛΕΣΒΟΥ (t) ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ Π.Ε. ΛΗΜΝΟΥ (t) ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ Π.Ε.. ΧΙΟΥ (t) ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ Π.Ε.. ΣΑΜΟΥ (t) ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ Π.Ε.. ΙΚΑΡΙΑΣ (t) ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ (t) ΒΑΟΡΓΑΝΙΚΑ44.30% ΑΥ ΧΑΡΤΙ/ΧΑΡΤΟΝΙ22.20% ΠΛΑΣΤΙΚΟ13.90% ΜΕΤΑΛΛΟ3.90% ΓΥΑΛΙ4.30% ΞΥΛΟ4,60% ΛΟΙΠΑ6,80% ΣΥΝΟΛΟ ΑΣΑ100.00% Ποσότητες Ανά Υλικό ΠΒΑ (με βάση τη σύσταση του νέου ΕΣΔΑ) - Έτος 2014

ΚΛΑΣΜΑ ΑΣΑ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΚΥΚΛΑΔΕΣ (t) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ(t) ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ (t) ΒΑΟΡΓΑΝΙΚΑ30,95% ΑΥ ΧΑΡΤΙ/ΧΑΡΤΟΝΙ26,73% ΠΛΑΣΤΙΚΟ19,97% ΜΕΤΑΛΛΟ3,34% ΓΥΑΛΙ6,86% ΞΥΛΟ0,48% ΛΟΙΠΑ11,67% ΣΥΝΟΛΟ ΑΣΑ100.00% Ποσότητες Ανά Υλικό ΠΝΑ (με βάση εκτίμηση σύστασης) - Έτος 2014

Με βάση εκτιμήσεις εξέλιξης πληθυσμού από χωροταξικό; Με βάση ΑΕΠ; Με βάση στοιχεία ΕΣΔΑ; Με έμπειρη εκτίμηση; Η κρίση Επιπτώσεις μεταναστών Ως το 2020; Ή ως το 2035;

Εξέλιξη Παραγωγής ΑΣΑ στην ΠΒΑ Εκτίμηση με βάση την εξέλιξη πληθυσμού (μόνιμου / εποχικού) διατηρώντας σταθερή ΜΗΠΑ μέχρι το 2019 και ετήσια αύξηση 1% από το 2020

Εξέλιξη Παραγωγής ΑΣΑ στην ΠΝΑ Εκτίμηση με βάση την εξέλιξη πληθυσμού (μόνιμου / εποχικού) διατηρώντας σταθερή ΜΗΠΑ

... Ως αποτέλεσμα των νησιωτικών ιδιαιτεροτήτων

Ενεργοί ΧΑΔΑ ΚΥΚΛΑΔΕΣ Θήρα Κέα Μήλος Νάξος (και 4 στις Μικρές Κυκλάδες) Σίφνος Φολέγανδρος Και ανενεργοί προς αποκατάσταση Άνδρος, Αντίπαρος, Ίος, Μύκονος, Νάξος (6), Σίκινος, Τήνος (4), Φολέγανδρος ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ Κάλυμνος Κάσος Λέρος Νίσυρος Πάτμος Χάλκη Και ανενεργοί προς αποκατάσταση Ρόδος (5), Κως (5), Κάλυμνος, Κάρπαθος, Λειψοί, Μεγίστη, Σύμη... Και η Ικαρία

Χρειάζονται δημοτικά σχέδια; Χωρίς προβλήματα  δεν χρειάζονται σχέδια Χωρίς σχέδια  τα προβλήματα είναι σίγουρα Πόροι Εναρμόνιση Εξάρτηση από άλλα δίκτυα Ποιότητα ζωής ΑΛΛΑΓΗ

Η ανάγκη συστημικής περιγραφής

Σχεδιάζουμε για ένα κοινό, καλύτερο μέλλον

Τι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε; Σκοπός Χρόνος Επίσημα εμπλεκόμενοι Ανεπίσημες επιδράσεις Επικοινωνία - ευαισθητοποίηση Προτεραιότητες Περιβαλλοντικά και οικονομικά Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης Σχέσεις με άλλα σχέδια

Τα 5 βήματα Βήμα 1: Καταγράψτε τους εμπλεκόμενους Βήμα 2: Κατανοήστε σε βάθος το υφιστάμενο σύστημα Βήμα 3: Τι έρχεται; Τι πρέπει να γίνει; Βήμα 4: Υπολογίστε το κόστος Βήμα 5: Σχέδιο δράσης

2. Τί γίνεται τώρα; KEEP CALM AND STUDY THE

Βάλτε όλες τις ερωτήσεις Κόστη ανά ρεύμα Αποτελέσματα ανά ρεύμα και κάτοικο Ανάλυση κόστους – αδύνατα σημεία Τέλη καθαριότητας Συμπεριφορές Κανονισμοί καθαριότητας Γειτονιές Σημεία βελτίωσης Προτεραιότητες ΒΡΕΙΤΕ ΤΟΝ ΜΙΧΑΛΗ

3.Τι έρχεται – τι πρέπει; Στόχοι και υποχρεώσεις Πρόγνωση ποσοτήτων ΑΣΑ Στόχοι ανά κάτοικο – περιγραφή ανά κάτοικο Ανά ρεύμα Σημεία άμεσης βελτίωσης Σημεία μεσοπρόθεσμης βελτίωσης Σημεία που απαιτούν επενδύσεις και υποδομές

4. Υπολογίστε το κόστος Κόστος ανά κάτοικο και νοικοκυριό Κόστος ανά τόνο Πόσο ανεκτό είναι το κόστος; Ζώνες φτώχειας Ανακατανομή κόστους

Κόστος διαχείρισης ΑΣΑΘεσσ/νικηςΑγ.ΠαρασκευήςΣαρωνικούΣάμου €/τόνο €/κάτοικο % εισοδήματος 0.4%0.3%0.6%0.65% Κόστος ΑνακύκλωσηςΘεσσ/νικηςΑγ.ΠαρασκευήςΣαρωνικούΣάμου €/τόνο €/κάτοικο ΑΣΑΘεσσ/νικηςΑγ.ΠαρασκευήςΣαρωνικούΣάμου Εγκατεστημένη Δυναμικότητα (Λίτρα /κατ./εβδ.) Παραγωγή (Λίτρα /κατ./εβδ.) ΑνακύκλωσηΘεσσ/νικηςΑγ.ΠαρασκευήςΣαρωνικούΣάμου Εγκατεστημένη Δυναμικότητα (Λίτρα /κατ./εβδ.) Παραγωγή (Λίτρα /κατ./εβδ.)

Σύγκριση

5. Σχέδιο δράσης

ΤΟΠΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΩΣ ΤΩΡΑ… ΚΥΚΛΑΔΕΣ Κύθνος Κέα Μύκονος Νάξος & Μικρές Κυκλάδες (υπό εκπόνηση) Σύρος (υπό ανάθεση) Θήρα (υπό εκπόνηση) Πάρος (υπό εκπόνηση) Τήνος (υπό εκπόνηση) Φολέγανδρος (υπό εκπόνηση) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ Σύμη (Όχι / Μελέτη ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων) Λέρος (υπό εκπόνηση) Ρόδος (υπό εκπόνηση) Κάλυμνος (υπό εκπόνηση) Τήλος (υπό εκπόνηση) Πάτμος (υπό ανάθεση) Κάσος (Όχι / Μελέτη ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων) Νίσυρος (Όχι / Μελέτη ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων) ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ Λέσβος Σάμος

ΕΚΤΡΟΠΗΔσΠΜΕΑΣΥΝΟΛΟ Χαρτί 65%10%75% Γυαλί Πλαστικά Μέταλλα Ξύλο50%30%80% Οργανικό40% 80% ΣΥΜΜΕΙΚΤΟ ΠΡΟΣ ΜΕΑ50% ΥΠΟΛΕΙΜΜΑ ΠΡΟΣ ΤΑΦΗ26%

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΕΣΔΑ ΓΙΑ ΝΗΣΙΑ Ανάπτυξη χωριστής συλλογής τεσσάρων (4) ρευμάτων αποβλήτων υλικών συσκευασίας (χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικά) Εγκατάσταση πυκνού δικτύου συλλογής αποβλήτων συσκευασιών με στοχευμένες ενέργειες στις νησιωτικές περιοχές Τα δίκτυα χωριστής συλλογής ΑΥ θα πρέπει να εξυπηρετούν καθολικά τους στόχους ανακύκλωσης και ανάκτησης ΑΥ Εξέταση συνδιάθεσης αστικών με άλλων μη επικίνδυνων αποβλήτων – συνδιάθεσης ανόργανων αποβλήτων και αδρανών Θέσπιση Ζώνης Ειδικής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΖΕΔΑ)

Στόχοι ΠΕΣΔΑ ΠΒΑ Έτος-Στόχος Συνολική παραγωγή ΑΣΑ, τόνοι Παραγωγή ΒΑΑ, τόνοι Ποσότητα ΒΒΑ που μπορεί να οδηγείται σε ταφή, τόνοι Ποσότητα ΒΒΑ που πρέπει να εκτρέπεται, τόνοι Υλικά ΣυσκευασίαςΣτόχος (tn) Αξιοποίηση (tn) Ανακύκλωση (min) Ανακύκλωση (max) Γυαλί Χαρτί, χαρτόνι Μέταλλα Πλαστικά Ξύλο 154 ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ Ποσότητα – στόχος, τόνοι Παραγωγή ΒΑ (2020) Χωριστή συλλογή 70%, Έτος - Στόχος Επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση ΑΕΚΚ [%][χιλ. τόν/έτος] % ,50

Στόχοι ΠΕΣΔΑ ΠΝΑ 2020 (1/2) Συνολικοί στόχοι

Στόχοι ΠΕΣΔΑ ΠΝΑ 2020 (2/2) ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΥ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 2020 %Ποσότητες (tn) ΧΑΡΤΙ - ΧΑΡΤΟΝΙ 88% ΠΛΑΣΤΙΚΟ 88% ΜΕΤΑΛΛΟ 88%7.984 ΓΥΑΛΙ 88% ΣΥΝΟΛΟ 88% ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΥ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 2020 %Ποσότητες (tn) Χάρτινη συσκευασία 92% Έντυπο χαρτί 85% ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΥΣ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 2020 %Ποσότητες (tn) ΧΑΡΤΙ - ΧΑΡΤΟΝΙ 92% ΠΛΑΣΤΙΚΟ 85% ΜΕΤΑΛΛΟ 85%3.991 ΓΥΑΛΙ 85%7.087 ΞΥΛΟ 80%172 ΣΥΝΟΛΟ 88% % χωριστά συλλεγέντων βιοαποβλήτων % παραγόμενων βιοαποβλήτων τόνοι Συνολικός στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων 100% 47,89% Επιμέρους στόχοι: Οικιακή & Συνοικιακή κομποστοποίηση 20,9% 10,0% Εκτροπή αποβλήτων βρώσιμων λιπών και ελαίων 2,1% 1,0% 836 Εκτροπή πράσινων αποβλήτων 25,0%12,0% Εκτροπή υπολειμμάτων τροφίμων μέσω δικτύου καφέ κάδου 52,0% 24,9% ΕΚΤΡΟΠΗ ΒΑΑ Έτος 2020 Παραγόμενα ΒΑΑ (Βιοαπόβλητα& Χαρτί-Χαρτόνι)tn Στόχος μείωσης ΒΑΑ που προορίζονται για υγειονομική ταφή σε σχέση με την παραγόμενη ποσότητα ΒΑΑ του 1997* % 35% tn Στόχος εκτροπής ΒΑΑ 2020tn Ταφή σε σχέση με την τρέχουσα παραγωγή ΒΑΑ% 15,4% Εκτροπή από ταφή σε σχέση με την τρέχουσα παραγωγή ΒΑΑ % 84,6%

Θέματα προς συζήτηση  “ώριμη ΜΕΑ”;  4 διακριτά ρεύματα παντού;  καθολική ΔσΠ ΒΑΑ; 40% ή 80%;  εκτροπή ΒΑΑ από ταφή  θαλάσσιες μεταφορές  μεταβατική περίοδος  Ιλύες  ΦοΔΣΑ

Οι θαλάσσιες μεταφορές Αστικών Στερεών Αποβλήτων από νησί σε άλλο νησί ή την ηπειρωτική χώρα: Είναι αναγκαίο κακό Είναι μια ορθολογική λύση που αποτελεί μονόδρομο Είναι μια λύση που πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ Είναι μια λύση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μεταβατικά Είναι μια ορθολογική λύση, αλλά με πολλά προβλήματα (θεσμικά, τεχνικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά, πολιτικά)

Οι επιδόσεις της Διαλογής στην Πηγή στα νησιά είναι σχετικά χαμηλές ως σήμερα. Πως το ερμηνεύετε; Οι νησιωτικές ιδιαιτερότητες ποτέ δεν θα επιτρέψουν επαρκείς επιδόσεις Υπήρξε αδράνεια της τοπικής αυτοδιοίκησης Τα Συλλογικά Εναλλακτικά Συστήματα δεν εκπληρούν τις υποχρεώσεις τους Η μεταφορά των υλικών στην ηπειρωτική χώρα είναι ασύμφορη και χρειάζονται κίνητρα

Νησιωτικοί ΦοΔΣΑ και Περιφερειακός ΦοΔΣΑ “ομπρέλα”; Μόνο νησιωτικοί ΦοΔΣΑ; Μόνο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ; Διβαθμιδικός ΦοΔΣΑ;

Υφιστάμενες Υποδομές Διαχείρισης ΑΣΑ ΠΒΑ ΧΥΤΑΣΜΑ – ΣΜΑΥ ΛΕΣΒΟΣ – ΘΕΣΗ ΚΛΕΦΤΟΒΙΓΛΑΛΕΣΒΟΣ: 4 ΣΜΑ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΛΗΜΝΟΣΕΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ: 1 ΣΜΑ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΧΙΟΣ – ΠΟΔΑΡΟΣΧΙΟΣ: ΚΑΡΔΑΜΥΛΑ ΣΑΜΟΣ – ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΑΜΟΣ- ΦΟΥΡΝΟΙ (ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ)ΙΚΑΡΙΑ: 2 ΜΟΝΑΔΕΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ (ΜΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΕΣ ΟΙ ΧΑΔΑ ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΘΕΙ ΜΕ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΤΗΝ ΙΚΑΡΙΑ

Υφιστάμενες Υποδομές Διαχείρισης ΑΣΑ ΚΥΚΛΑΔΕΣ ΔήμοιΥφιστ. ΥποδομέςΣύμβαση με ΣΕΔΔήμοιΥφιστ. ΥποδομέςΣύμβαση με ΣΕΔ ΑμοργόςΧΥΤΑ Προς. Αποθ - (ΕΕΑΑ - μπλε κάδος)ΚύθνοςΧΥΤΑ ΣΜΑΥ (Υπό αδειοδ) √ ΑνάφηΧΥΤΑ Προς. Αποθ -(Δημ σύστημα 2 κάδων) ΜήλοςΧΑΔΑ√ (ΕΕΑΑ - 2 ρεύματα Άνδρος Δεματοπ Κομποστοπ √ (ΕΕΑΑ - 3 ρεύματα)ΜύκονοςΧΥΤΑ ΚΔΑΥ √ ΑντίπαροςΧΥΤΑ Πάρου-√ (ΕΕΑΑ)Νάξος & Μικρές κυκλάδες 5 ΧΑΔΑ √ ΘήραΧΑΔΑ ΚΔΑΥ √Πάρος ΧΥΤΑ ΚΔΑΥ √ ΙητώνΧΥΤΑ (Προς λειτουργία) -Σέριφος ΧΥΤΑ √ ΚέαΧΑΔΑ√ΣίκινοςΧΑΔΑ√ Κίμωλος ΧΥΤΑ -ΣίφνοςΧΑΔΑ√ Σύρος – ΕρμούποληΧΥΤΑ ΣΜΑΥ √ (ΕΕΑΑ - 3 ρεύματα)ΤήνοςΔεματοπ. κομποστοπ Ανταποδοτική Ανακύκλωση (3 ρεύματα) -ΚΟΙΝΣΕΠ (διάφορα ρεύματα) -LIFE πρόγραμμα (4 ρεύματα) ΦολέγανδροςΧΥΤΑ-(Δημ σύστημα)

Υφιστάμενες Υποδομές Διαχείρισης ΑΣΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ ΔήμοιΥφιστ. ΥποδομέςΣύμβαση με ΣΕΔΔήμοιΥφιστ. ΥποδομέςΣύμβαση με ΣΕΔ ΑγαθονήσιΧΥΤΑ- (συλλογή Αλουμινίο/ πλαστικό από Δήμο) ΛειψοίΧΥΤΑ Δεματοπ ΑΥ √ (ΕΕΑΑ - 4 ρεύματα) ΑστυπάλαιαΧΥΤΑ√ (με ΕΕΑΑ μπλε κάδος) ΛέροςΧΑΔΑ√ (ΕΕΑΑ - μπλε κάδος) Κάλυμνος ΧΑΔΑ -ΜεγίστηΧΥΤΑ Δεματοποιητής -(Δημ σύστημα) ΚάρπαθοςΧΥΤΑ-Νίσυρος ΧΑΔΑ √ Κάσος ΧΑΔΑ -Πάτμος ΧΑΔΑ - (ανακύκλωση από Δήμο) ΚωςΧΥΤΑ ΚΔΑΥ √ (ΕΕΑΑ)ΡόδοςΧΥΤΑ (Βορ. Ρόδ) ΚΔΑΥ √ (Ανταποδοτική ανακύκλωση & Διαβούλευση με ΕΕΑΑ) ΣύμηΧΥΤΑ√ (ΕΕΑΑ – μπλε κάδος)ΤήλοςΧΥΤΑ- Χάλκη Δεματ Προς. Αποθ - (συλλογή 5 ρευμ. Από Δήμο)

Προτεινόμενα έργα & δράσεις Διαχείρισης ΑΣΑ ( Οριζόντια ) (1/2) Συλλογή: Διαλογή στην πηγή  Χαρτί – χαρτόνι (κυρίως συσκευασίες)  Γυαλί  Πλαστικό  Μέταλλα  Έντυπο χαρτί σε επιλεγμένους παραγωγούς (σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, ΟΚΩ, κλπ.)  Βιοαπόβλητα Οι ξενοδοχειακές μονάδες υποχρεούται να διαθέτουν αποκλειστικούς κάδους χωριστής συλλογής των παραπάνω ρευμάτων, ενώ ο Δήμος μεριμνά για τη συλλογή βάσει προκαθορισμένου προγράμματος. Σε επίπεδο περιφέρειας προτείνεται η εν λόγω υποχρέωση να αφορά αρχικά τις μονάδες άνω των 150 κλινών, σε δεύτερη φάση τις άνω των 50 κλινών και σε επόμενη φάση τις άνω των 20 κλινών ενώ θα πρέπει να προωθείται όπου είναι δυνατό η συνεξυπηρέτηση μικρών γειτονικών μονάδων Οι χώροι μαζικής εστίασης και αναψυχής υποχρεούνται να διαθέτουν αποκλειστικούς κάδους χωριστής συλλογής τουλάχιστον βιοαποβλήτων (εφόσον διαθέτουν κουζίνα για την παρασκευή πλήρους γεύματος) και να διασφαλίζουν ότι πραγματοποιείται χωριστή συλλογή τουλάχιστον για το γυαλί και το πλαστικό. Από το Δήμο οργανώνεται χωριστή συλλογή για τα πράσινα απόβλητα και τα ογκώδη

Πράσινα Σημεία: προτείνεται η κατασκευή και λειτουργία δικτύου πράσινων σημείων όπου θα μπορεί να λαμβάνει χώρα η συλλογή υλικών όπως ογκώδη (π.χ. στρώματα, έπιπλα), ΑΗΗΕ, αδρανή οικιακής προέλευσης, μικρές ποσότητες επικινδύνων οικιακών αποβλήτων και πρασίνων. Τα πράσινα σημεία δύνανται να συμπληρώνονται με δορυφορικά μικρά πράσινα σημεία συλλογής σε διάφορες περιοχές των νησιών, ανάλογα με την πολιτική που θα καθορίσει ο Δήμος. Νησίδες ανακύκλωσης υψηλής αισθητικής σε τουριστικά σημεία (π.χ. Παραλίες) Ανάπτυξη Κέντρων Ανακύκλωσης Εκπαίδευσης στη Διαλογή στην Πηγή (ΚΑΕΔΙΣΠ) σε συνδυασμό με τα ΠΣ Δίκτυο ΣΜΑ / ΣΜΑΥ Προώθηση οικιακής κομποστοποίησης Υποδομές ανακύκλωσης: Δίκτυο ΚΔΑΥ (Υφιστάμενες και προγραμματιζόμενες υποδομές) – Μεταφορά ΑΥ στην ηπειρωτική χώρα Μονάδες Επεξεργασία προδιαλεγμένου οργανικού: Δημοτικές μονάδες κομποστοποίησης (μεγάλοι δήμοι) – μηχανικοί κομποστοποιητές (μικροί Δήμοι) Τελική Διάθεση: Υφιστάμενοι και προγραμματιζόμενοι ΧΥΤΑ (1 ανά νησί;;;) – Κλείσιμο και αποκατάσταση ΧΑΔΑ Προτεινόμενα έργα & δράσεις Διαχείρισης ΑΣΑ ( Οριζόντια ) (2/2)

Επιπλέον προτεινόμενες δράσεις Θέσπιση Ζώνη Ειδικής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΖΕΔΑ) στα νησιά όπως αποτυπώνονται στο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό. Στις ΖΕΔΑ ορίζονται υποχρεωτικά μέτρα ανάπτυξης των υποδομών και της πρακτικής ανακύκλωσης για όλους τους Δήμους και τις Τουριστικές Επιχειρήσεις. Οι ΖΕΔΑ συνδέονται με μέτρα οικονομικής ενίσχυσης για την καλύτερη εκμετάλλευση του μεγάλου αριθμού επισκεπτών που υπερβαίνουν το μόνιμο πληθυσμό. Δημιουργία δικτύου από μικρά αστικά Σημεία Ανακύκλωσης (Recycling Points) με διασπορά σε κεντρικά σημεία και κέντρα γειτονιών για τους μεγάλους οικισμούς των νησιών της Περιφέρειας, με γνώμονα την ασφαλή και συμφέρουσα μεταφορά αποβλήτων Σύνταξη τοπικού σχεδίου διαχείρισης, το οποίο να ενσωματώνει το πλαίσιο διαχείρισης του ΕΣΔΑ (στόχοι, κατευθύνσεις), αλλά να επιτρέπει δυναμικές προσαρμογές ως προς τις προτάσεις και τον σχεδιασμό με τρόπο ευέλικτο με βάση τα τοπικά δεδομένα και τις ιδιαιτερότητες κάθε Δήμου Αναλυτική μελέτη για τη βελτιστοποίηση του συστήματος συλλογής (κάδοι, απορριμματοφόρα και δρομολόγια) η οποία θα συμπεριλαμβάνεται στο πλαίσιο της συγγραφής του τοπικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων σε κάθε Δήμο. Ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, κατάρτιση των πολιτών α) για μείωση των απορριμμάτων που παράγουν τα νοικοκυριά, β) για τον διαχωρισμό στην πηγή των αστικών αποβλήτων - Δημιουργία υποδομών για την ελεύθερη πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων - Δημιουργία υποδομών και μηχανισμού ενημέρωσης των εμπλεκόμενων φορέων σχετικά με τις νομικές και τεχνολογικές εξελίξεις στα θέματα στερεών αποβλήτων

Προτεινόμενα έργα & δράσεις για άλλα είδη αποβλήτων Ιλύες: Για την περίπτωση του Β. Αιγαίου προτείνεται στοχευμένη τεχνικοοικονομική μελέτη για τη διαχείριση της παραγόμενης ιλύος στο σύνολο της Περιφέρειας αλλά και ξεχωριστά για τα μεγαλύτερα νησιά (Λέσβος, Χίος, Σάμος). Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στη διαχειριστική ενότητα Λέσβου, όπου και παράγονται οι μεγαλύτερες ποσότητες Ιλύος. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο λειτουργίας μονάδος ανάκτησης ιλύος, ή οποία θα μπορούσε να εξυπηρετεί είτε αποκλειστικά τη Λέσβο ή και άλλες διαχειριστικές ενότητες. Γεωργικά υπολείμματα: Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξεταστεί το ενδεχόμενο συνεπεξεργασίας των γεωργικών υπολειμμάτων με τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα

Προτεινόμενα έργα & δράσεις για άλλα είδη αποβλήτων AEKK: Για κάθε νησί προτείνεται ο σχεδιασμός και την υλοποίηση έργων ΧΥΤ Αδρανών (κατ’ αρχήν ενός ανά νησί), οι οποίοι θα χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με δράσεις επεξεργασίας / και ανακύκλωσης. Στο δίκτυο υποδομών εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ θα πραγματοποιείται ανάκτηση ΑΥ και τα δευτερογενή υλικά θα χρησιμοποιούνται για συντήρηση-βελτίωση του αγροτικού και δασικού οδικού δικτύου των νησιών και για τις ανάγκες χωματοκάλυψης του ΧΥΤΑ. Παραλληλα προτείνεται η τοποθέτηση στις δημοτικές ενότητες ανοικτών κάδων χωρητικότητας άνω των 8 τόνων για τη συλλογή των ΑΕΚΚ από τις απομακρυσμένες Δημοτικές Ενότητες. Η ανάπτυξη επιπλέον ΧΥΤ Αδρανών θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα τεχνοκοικονομικής μελέτης που θα καταδεικνύει τη βιωσιμότητα / σκοπιμότητα της μονάδας και εφόσον είναι διαθέσιμοι σχετικοί πόροι. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η πρόταση του Δήμου Λέσβου είναι η υλοποίηση 3 ΧΥΤ αδρανών (θέση «Λεμονού» Μυτιλήνης, θέση «Κλεφτόβιγλα και στη θέση «Καμένος Άντισσας») συνολικού κόστους €. Το εν λόγω προτεινόμενο σύστημα θα πρέπει να αξιολογηθεί τεχνικό-οικονομικά. Επιπλέον, σε κάθε περίπτωση προτείνεται: Συνεργασία με όλα τα δίκτυα των υπόχρεων διαχειριστών (παραγωγοί, μεταφορείς αδρανών κ.α.) για τη μεταφορά των ΑΕΚΚ στις μονάδες Υλοποίηση ολοκληρωμένου προγράμματος ενημέρωσης όλων των υπόχρεων και εμπλεκόμενων στην παραγωγή και διακίνηση ΑΕΚΚ ΣΣΕΔ