ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΙΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 24Η ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΕΠΙΔΡΟΥΝ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ

Μεταβολισμός και σωματικό βάρος Οι διαδικασίες του μεταβολισμού ελέγχονται από: 1.Τα γενετικά χαρακτηριστικά, "προδιαγραφές«, του ατόμου καθορίζουν τη φύση και την ταχύτητα του μεταβολισμού καθώς και την ικανότητά του να αφομοιώνει-αξιοποιεί τις τροφές. Σε γενικές γραμμές ο ΒΜ κινείται εντός ορίων που είναι γενετικά προδιαγεγραμμένα. Άρα, τα άτομα που έχουν ένα θετικό "έμφυτο δυναμικό", δηλαδή καλά γενετικά χαρακτηριστικά, έχουν περισσότερα πλεονεκτήματα από τα άτομα υπόλοιπα.  

Μεταβολισμός και σωματικό βάρος 2. Από τις διαδικασίες αλληλεπίδρασης των μεταβολικών διαδικασιών. 3. Το ενδοκρινικό σύστημα: Η ρύθμιση των κυτταρικών και οργανικών σχέσεων αλλά και των αλληλοεπιδράσεων τους, γίνεται μέσω του ενδοκρινικού συστήματος και των ορμονών. Οι χημικές αντιδράσεις του σώματος ελέγχονται από ορμόνες όπως η θυροξίνη (καταβολισμός) και η τεστοστερόνη (αναβολισμός). 4.Τη διατροφή: Η λήψη τροφής αυξάνει την ταχύτητα μεταβολισμού ενώ η στέρησή προκαλεί μείωσή. 5. Την άσκηση: Αυξάνει την ταχύτητα του μεταβολισμού προκαλώντας πρόσθετες καύσεις.

ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ-ΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ Τα αναβολικά-ανδρογόνα στεροειδή (π.χ. τεστοστερόνη) χρησιμοποιούνται παράνομα από αθλητές για τη βελτίωση των επιδόσεων, αυξάνοντας τη δύναμη και την αντοχή. Τα αναβολικά ανδρογόνα έχουν αναβολικές ιδιότητες (αυξάνουν τη πρωτεϊνική σύνθεση που οδηγεί σε αύξηση της μυϊκής μάζας), καθώς και ανδρογόνες ιδιότητες που είναι ανεπιθύμητες (αυξάνουν τα δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλλου και προκαλούν αρρενοποίηση στις γυναίκες).

ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ-ΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ Η φυσική τεστοστερόνη παράγεται σε σημαντικά ποσά (2,5 - 10 mg ημερησίως) στους άνδρες, βρίσκεται όμως και σε μικρότερα ποσά στις γυναίκες, όπου επικρατεί η οιστραδιόλη. Οι αναλογίες των δύο ορμονών που καθορίζουν τα δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου.

Ιδιότητες Αναβολικών-Ανδρογόνων Στερ. Τα αναβολικά ανδρογόνα στεροειδή είναι ανάλογα της τεστοστερόνης (ορμόνη του άρρενος) και έχουν αναβολικές και ανδρογόνες (αρρενοποίηση) ιδιότητες. Οι αναβολικές δράσεις περιλαμβάνουν διακοπή της ανάπτυξης των επιμηκών οστών κατά τη διάρκεια της εφηβείας, μεγέθυνση του λάρυγγα και των φωνητικών χορδών, αύξηση αριθμού των ερυθροκυττάρων, μείωση του λίπους του σώματος και αύξηση της μυϊκής μάζας.

ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ-ΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ Τα αναβολικά-ανδρογόνα στεροειδή προκαλούν αύξηση της μυϊκής μάζας, της δύναμης και αντοχής, στους άνδρες και τις γυναίκες, όταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με κατάλληλο πρόγραμμα προπόνησης. Όμως, δεν υπάρχει κανένα απολύτως αναβολικό-ανδρογόνο στεροειδές που να έχει αποκλειστικά και μόνο αναβολικές ιδιότητες (ο αθλητής παίρνει όλο το «πακέτο», δηλαδή τόσο τις επιθυμητές αναβολικές ιδιότητες, όσο και τις ανεπιθύμητες ανδρογόνες ιδιότητες): Συνέπειες.

ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ-ΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ Στα στεροειδή ανήκει και η κορτιζόνη (γλυκο- κορτικοστεροειδές) που χρησιμοποιείται σε αθλήματα με αυξημένο κίνδυνο τραυματισμών (π.χ. πυγμαχία), ως αντιφλεγμονώδες- αναλγητικό. Η κορτιζόνη όμως, αντίθετα με τα αναβολικά-ανδρογόνα στεροειδή, έχει καταβολικές ιδιότητες και η μακροχρόνια χρήση της μπορεί να οδηγήσει σε μείωση μυϊκής μάζας, αδυναμία και εξάντληση.

ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ-ΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ Ένας λόγος που ωθεί τους αθλητές στη χρήση τους (πριν τους αγώνες) είναι ότι το προαγωνιστικό stress προκαλεί αύξηση της κορτιζόνης που συνοδεύεται από πτώση της τεστοστερόνης στο αίμα, λόγω αναστολής έκκρισής της. Η πτώση των επιπέδων τεστοστερόνης στο αίμα ευθύνεται για τη μείωση των επιδόσεων, λόγω μείωσης της μυϊκής δραστηριότητας και επηρεασμού της ψυχολογίας (μείωση της επιθετικότητας).

Ιδιότητες Αναβολικών-Ανδρογόνων Στερ. Οι εργογόνες δράσεις των αναβολικών στεροειδών οφείλονται σε 3 μηχανισμούς δράσης: 1) Προκαλούν θετική μετατόπιση του ισοζυγίου αζώτου με αποτέλεσμα καλύτερη χρήση των λαμβανομένων πρωτεϊνών και αυξημένη κατακράτηση αζώτου. 2) Ο σχηματισμός του συμπλόκου στεροειδούς-υποδοχέα στους σκελετικούς μύες διεγείρει την RNA-πολυμεράση και αυξάνει την πρωτεϊνική σύνθεση στο κύτταρο. 3) Τα αναβολικά στεροειδή συναγωνίζονται για τους υποδοχείς γλυκο-κορτικοστεροειδών, με αποτέλεσμα αντι-καταβολική δράση, αποφεύγοντας την αναστολή της πρωτεϊνικής σύνθεσης που συμβαίνει μετά από άσκηση, λόγω ελευθέρωσης κορτιζόνης.

Ιδιότητες Αναβολικών-Ανδρογόνων Στερ. Τα αναβολικά στεροειδή χρησιμοποιούνται σπάνια στη θεραπευτική: 1) Σε μερικές περιπτώσεις αναιμίας (προκαλούν διέγερση του μυελού των οστών). 2) Για τη διέγερση της ανάπτυξης (σε αγόρια με χαμηλή παραγωγή τεστοστερόνης). 3) Σε καρκίνο των μαστών. Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν σε καρκινοπαθείς και εγκαυματίες με έλλειψη πρωτεϊνών (για αύξησης πρωτεϊνικής σύνθεσης). Όμως οι ανεπιθύμητες ενέργειές τους, μερικές μόνιμες, περιόρισαν τη χρήση τους.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες Αναβολικών-Ανδρογόνων Στεροειδών Στους ενήλικες άρρενες, το σώμα εκκρίνει 2,5-10 mg τεστοστερόνης ημερησίως. Η δόση των αναβολικών στεροειδών μπορεί να είναι 100 mg/ημ. Με τόσο υψηλά επίπεδα αναβολικών ο οργανισμός σταματά την παραγωγή ενδογενούς τεστοστερόνης. Η ορμονική ισορροπία του σώματος βασίζεται σε ένα κυκλικό μηχανισμό ανάδρασης, στον οποίο ο υποθάλαμος παίζει πρωτεύοντα ρόλο και αποτελεί τον κύριο ρυθμιστή. Σήματα του υποθαλάμου φθάνουν στην υπόφυση και στη συνέχεια οι ορμόνες της υπόφυσης διεγείρουν τα όργανα-στόχους (π.χ. όρχεις, ωοθήκες, επινεφρίδια).

Ανεπιθύμητες Ενέργειες των Αναβολικών-Ανδρογόνων Στεροειδών

Ανεπιθύμητες Ενέργειες των Αναβολικών-Ανδρογόνων Στεροειδών Αναπαραγωγικό Σύστημα Άρρενος: Λόγω της μεγάλης ποσότητας αναβολικών στεροειδών η υπόφυση σταματά να παράγει την ορμόνη γοναδοτροφίνη. Αυτό με τη σειρά του εμποδίζει την παραγωγή άλλων ενδιάμεσων ουσιών και ατροφία όρχεων, ολιγοσπερμία, στειρότητα (αντιστρεπτή), αύξηση του προστάτη. Όταν ο αθλητής σταματήσει τη χρήση αναβολικών στεροειδών το σώμα του μπορεί να υπάρχει μόνιμη ορμονική ανισορροπία.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες των Αναβολικών-Ανδρογόνων Στεροειδών Αναπαραγωγικό Σύστημα Θήλεος: Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που εμφανίζονται στις γυναίκες είναι το αποτέλεσμα της αρρενοποίησης λόγω αυξημένων επιπέδων τεστοστερόνης και περιλαμβάνουν αύξηση κλειτορίδας*, ατροφία μήτρας, διαταραχές εμμήνου ρύσεως, αύξηση τριχοφυΐας*, βραχνάδα, βάθεμα φωνής*, συρρίκνωση στήθους, αρρενοποίηση θηλυκών εμβρύων στις έγκυες γυναίκες (*μόνιμες δράσεις).

Ανεπιθύμητες Ενέργειες των Αναβολικών-Ανδρογόνων Στεροειδών Καρδιά και Αγγεία: Τα αναβολικά στεροειδή προκαλούν κατακράτηση υγρών που οδηγεί σε αύξηση πίεσης του αίματος. Επίσης τα στεροειδή μειώνουν τα επίπεδα της HDL. Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρείται αύξηση της LDL με κίνδυνο σχηματισμού αθηρωματικών πλακών (στεφανιαία νόσος). Η απόφραξη αρτηριών μπορεί να οδηγήσει σε στηθάγχη ή έμφραγμα μυοκαρδίου και έχουν αναφερθεί θάνατοι σε αθλητές.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες των Αναβολικών-Ανδρογόνων Στεροειδών Κατάθλιψη: Τα αναβολικά στεροειδή προκαλούν ψυχολογική εξάρτηση. Η επιθετικότητα και άλλες ψυχολογικές αλλαγές που συνοδεύουν τη χρήση κάνουν τον αθλητή να αναζητεί μεγαλύτερες δόσεις για επιπλέον αύξηση της μυϊκής μάζας. Όταν ο αθλητής σταματήσει τη χρήση των αναβολικών αρχίζει να μειώνεται η μυϊκή του μάζα, η κατάθλιψη και άλλα στερητικά συμπτώματα συχνά παρακινούν τους χρήστες να ξαναπάρουν αναβολικά στεροειδή.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες των Αναβολικών-Ανδρογόνων Στεροειδών Εθισμός και Εξάρτηση: Οι χρήστες αναβολικών στεροειδών μπορεί να εθιστούν και να εμφανίσουν στερητικά συμπτώματα (διαρκούν 1-3 εβδομάδες), όπως σοβαρή κατάθλιψη (περιλαμβανομένων σκέψεων αυτοκτονίας), αϋπνία, απώλεια ενεργητικότητας ή όρεξης, απώλεια βάρους, εφίδρωση, ναυτία, κεφαλαλγία και επιθυμία για λήψη αναβολικών στεροειδών.

Κατηγορίες Αναβολικών-Ανδρογόνων Στερ. Η νανδρολόνη συγκρινόμενη με την τεστοστερόνη εμφανίζει αφενός μεν αυξημένη αναβολική δράση, αφετέρου δε μειωμένη ανδρογόνο δράση. Λόγω της βραδείας αποδέσμευσής της από το σημείο της ένεσης εμφανίζει τις λιγότερες ανεπιθύμητες ανδρογόνες ενέργειες, σε σχέση με τα άλλα αναβολικά-ανδρογόνα στεροειδή. Επειδή χορηγείται παρεντερικά, δεν υφίσταται μεταβολισμό πρώτης-διόδου από το ήπαρ, που ευθύνεται για την ηπατοτοξικότητα, όπως συμβαίνει με τα από το στόμα χορηγούμενα στεροειδή.

ΠΡΟΣΟΧΗ – ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΑ, ΙΝΤΕΡΝΕΤ

Διεγερτικά του ΚΝΣ Τα διεγερτικά του ΚΝΣ (αμφεταμίνες, έκσταση, κοκαΐνη, συμπαθομιμητικές αμίνες, καφεΐνη) χρησιμοποιούνται από τους αθλητές για να βελτιώσουν την αθλητική επίδοση. Αυτά προκαλούν αισθήματα φαινομενικής ευεξίας και διαύγειας, επιθετικότητας, εχθρότητας, μειωμένης κόπωσης και εγκαθιστούν εντονότατη ψυχική εξάρτηση (π.χ. κοκαΐνη). Ακόμη, λόγω της ανορεξιογόνου δράσης τους χρησιμοποιούνται για την απώλεια βάρους πριν τους αγώνες (π.χ. άρση βαρών, πυγμαχία).

Φυσικοί νευρομεταβιβαστές (ενδογενείς αμίνες) Συνθετικές Κατεχολαμίνες Φάρμακα με δράση στο ΣΝΣ: Συμπαθητικομιμητικά Επινεφρίνη Νορεπινεφρίνη Ντοπαμίνη Φυσικοί νευρομεταβιβαστές (ενδογενείς αμίνες) Συνθετικές Κατεχολαμίνες Ισοπροτερενόλη Ντοπουταμίνη Εφεδρίνη Αμφεταμίνη Μεταραμινόλη Συνθετικές Μη-Κατεχολαμίνες Έμμεση δράση Φενυλεφρίνη Μεθοξαμίνη Άμεση δράση

Φαρμακολογικές Επιδράσεις Αγγειοσύσπαση (δέρμα-νεφροί) Αγγειοδιαστολή στα αγγεία των σκελετικών μυών Βρογχοδιαστολή ↑ΚΣ, ↑Συσταλτικότητας μυοκαρδίου, ↑Αυτοματισμού Λιπόλυση Ηπατική γλυκογονόλυση Μεταβολές έκκρισης ινσουλίνης, ρενίνης, ορμ. υπόφυσης

Μεταβολισμός: Συνθετικές Μη Κατεχολαμίνες Οι συνθετικές μη κατεχολαμίνες εξαρτώνται από ΜΑΟ για τη διάσπαση τους: Η συγχορήγηση αναστολέων ΜΑΟ μπορεί να προκαλέσει υπερβολική απάντηση στις συνθετικές μη-κατεχολαμίνες. Η παρουσία μιας α-μεθυλικής ομάδας όπως στην εφεδρίνη και αμφεταμίνη αναστέλλει την απαμίνωση με ΜΑΟ. Η εφεδρίνη απομακρύνεται αναλλοίωτη στα ούρα.

Διεγερτικά του ΚΝΣ (Ψυχοδιεγερτικά) Αμφεταμίνη: Χρησιμοποιήθηκε το 2ο παγκόσμιο πόλεμο, δημοφιλής στους οδηγούς φορτηγών αυτοκινήτων που τη χρησιμοποιούσαν για την καταπολέμηση της υπνηλίας τη νύχτα (μειώνει την πνευματική και σωματική κόπωση). Οι αθλητές άρχισαν να τη χρησιμοποιούν για την αύξηση της ταχύτητας, δύναμης, αντοχής και εγρήγορσης. Είναι ισχυρό διεγερτικό του ΚΝΣ, αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό, την πίεση αίματος, το μεταβολισμό και τη θερμοκρασία σώματος. Αυξάνει υπέρμετρα την αυτοπεποίθηση, επιθετικότητα, προκαλεί αίσθημα ευεξίας και ευφορίας και καθυστερεί την κόπωση.

AMFETAMINE ΑΜΦΕΤΑΜΙΝΕΣ ΑΜΦΕΤΑΜΙΝΗ ΜΕΤΑΜΦΕΤΑΜΙΝΗ Amfetamina

Διεγερτικά του ΚΝΣ (Ψυχοδιεγερτικά) Αμφεταμίνη: Μπορεί να καλύψει τον πόνο και να αυξήσει τον κίνδυνο τραυματισμού των αθλητών, γιατί οδηγεί σε στρεβλή αίσθηση δύναμης (λόγω αισθήματος υπεροχής και απώλειας κρίσης) και μπορεί να προκαλέσει ατυχήματα στο χρήστη και τους συναθλητές του. Σε πολύ μεγάλες δόσεις τα συμπτώματα είναι: άγχος, διέγερση, αϋπνία, μανία καταδίωξης, επιθετικότητα, διανοητική σύγχυση. Μειώνει την όρεξη (απώλεια βάρους).

Διεγερτικά του ΚΝΣ (Ψυχοδιεγερτικά) Συμπαθομιμητικές Αμίνες: ρινικά αποσυμφορητικά όπως εφεδρίνη, ψευδοεφεδρίνη, φαινυλο-προπανολαμίνη, φαινυλεφρίνη, καθώς και άλλα διεγερτικά του ΚΝΣ (β2-διεγέρτες, αντιασθματικά). Λιγότερο επικίνδυνα από κοκαΐνη και αμφεταμίνες, χρησιμοποιούνται παράνομα από αθλητές για την αύξηση επιδόσεων. Αντίθετα με τα αναβολικά στεροειδή, λαμβάνονται πριν την έναρξη των αγώνων (απομακρύνονται από το σώμα σε 48-72 ώρες).

Εφεδρίνη Η εφεδρίνη και η ψευδοεφεδρίνη είναι ουσίες ντόπινγκ. Δρουν όπως η αδρεναλίνη αλλά με πιο ήπιο τρόπο. Διεγείρουν το ΚΝΣ, αυξάνουν την ικανότητα για εργασία, αναστέλλουν την σωματική κόπωση, διεγείρουν την καύση λίπους και βελτιώνουν την πνευματική λειτουργία. Το μα - χουάνγκ είναι ένα κινέζικο βότανο που περιέχει μεγάλες ποσότητες ψευδο-εφεδρίνης (6 - 12%). Η χρήση μπορεί να προκαλέσει εθισμό, αύξηση σωματικής θερμοκρασίας κατά την άσκηση, έντονη εφίδρωση, αλλαγές στην αρτηριακή πίεση, κατάρρευση νευρικού συστήματος, προβλήματα στα νεφρά, στα αγγεία και στην καρδιά.

Over The Counter (OTC) drugs: some contain efedra

Διεγερτικά του ΚΝΣ (Ψυχοδιεγερτικά) Καφεΐνη: Διεγερτικό του ΚΝΣ που χρησιμοποιείται σε μεγάλες δόσεις (π.χ. υπόθετα) από αθλητές για αύξηση επίδοσης. Αυξάνει το μεταβολισμό, τη θερμοκρασία σώματος, την πίεση αίματος. Έχει διουρητική δράση (αφυδάτωση), μειώνει την όρεξη, προκαλεί αϋπνία, τρόμο χεριών και γαστρεντερικές διαταραχές. Συγκεντρώσεις καφεΐνης στο αίμα πάνω από 12 μg/ml πιστοποιούν θετικό doping. Η συγκέντρωση αυτή επιτυγχάνεται με τη λήψη 8 φλιτζανιών καφέ. Η μέση ποσότητα καφεΐνης ανά φλιτζάνι καφέ είναι 100-150 mg, φλιτζάνι τσάι 30 mg και μπουκάλι κόλας 35 mg καφεΐνης.

Δράση, μεταβολισμός, ευαισθησία στην καφεΐνη Η καφεΐνη ήπιο διεγερτικό του ΚΝΣ (ανταγωνίζεται την αδενοσίνη, μια χημική ουσία – αγγελιοφόρο, που μεταξύ άλλων ελέγχει τις καταστάσεις διέγερσης και ύπνου). Η επίδρασή της αυτή είναι προσωρινή και εξαρτάται από την ευαισθησία και τη συχνότητα κατανάλωσης. Ο μέσος χρόνος ημιζωής της είναι 4 ώρες (μεταξύ 2-10 ωρών), ενώ η εγκυμοσύνη επιβραδύνει τον ρυθμό με τον οποίο μεταβολίζεται. Τα άτομα διαφέρουν ως προς την ευαισθησία τους στην καφεΐνη, ανάλογα με την ποσότητα, τη συχνότητα κατανάλωσης, το μεταβολισμό και τη γενετική τους προδιάθεση. Η συχνή κατανάλωσή αυξάνει την ανοχή και μειώνει τις φυσιολογικές επιδράσεις.

Πηγή Καφεΐνη % Κόκκοι καφέας arabica 1,1 Κόκκοι καφέας robusta 2,2 Φύλλα τσαγιού (camellia sinensis) 3,5 Καρπός κόλα (Cola acuminata, nitida) 1,5 Τσάι ματέ (Ilex paraguariensis) <0,7 Γκουαράνα (Paulinia capana) >4 Κακάο (Theobroma cacao) 0,03 Καφεΐνη (1,3,7-τριμεθυλοξανθίνη) Caffeine (1,3,7-trimethylxanthine)

Time-trial (TT): 2,2% βελτίωση επιδόσεων με καφείνη

Ανθρώπινη Αυξητική Ορμόνη (HGH)

Ανθρώπινη Αυξητική Ορμόνη (HGH) Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν: κατακράτηση υγρών, πόνο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις και τους μύες, οίδημα ποδιών, αύξηση πίεσης του αίματος, καρδιακή ανεπάρκεια, τυμπανισμό, ακρομεγαλία. Περίπου το 80% των χρηστών αναπτύσσουν σακχαρώδη διαβήτη, ενώ εμφανίζονται ασθένειες του θυρεοειδούς.

Χοριακή Γοναδοτροπίνη (hCG, Ανθρώπινη Χοριακή Γοναδοτροπίνη) Ορμόνη που παράγεται από τον πλακούντα στις εγκύους, για τη διατήρηση της εγκυμοσύνης. Χρησιμοποιείται στην ιατρική για τη θεραπεία της στειρότητας στις γυναίκες. Η χορήγηση hCG, ή άλλων ουσιών με παρόμοια δράση στους άνδρες, προκαλεί αυξημένη παραγωγή τεστοστερόνης. Ανεπιθύμητες ενέργειες: Διόγκωση των ωοθηκών και πολύδυμες κυήσεις. Οι άνδρες από την άλλη μπορεί να αναπτύξουν γυναικομαστία. Τέλος στις πιθανές παρενέργειες εντάσσονται οι κεφαλαλγίες, οι μεταβολές της διάθεσης, η κατάθλιψη και η εμφάνιση οιδήματος.

DHEA: dehydro-epiandrosterone, διατήρηση κύησης μέσω διέγερσης του πλακούντα να παράγει οιστρογόνα

Ερυθροποιητίνη (EPO) Η ερυθροποιητίνη είναι γλυκοπρωτεϊνική ορμόνη, που παράγεται από τα νεφρά, διεγείρει το μυελό των οστών, οδηγεί σε μια αύξηση της μάζας ερυθροκυττάρων, σε αύξηση της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη. Χρησιμοποιείται στην ιατρική για τη θεραπεία της αναιμίας της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας και άλλων αναιμιών Χρησιμοποιείται κακώς από τους αθλητές, με σκοπό να αυξηθεί η ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου στο σώμα και κατά συνέπεια η αντοχή (αθλητές αντοχής). Παρενέργειες που σχετίζονται με την χρήση ερυθροποιητίνης είναι ο πονοκέφαλος, η υπέρταση και η αποπληξία. Η πύκνωση του αίματος μπορεί να υπερφορτώσει την καρδιά και να αυξήσει τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων αίματος, εμφράγματος, καρδιακής ανακοπής και θανάτου

Θυροξίνη Γιατί δεν χρησιμοποιούμε την θυροξίνη για να αυξήσουμε το μεταβολισμό σε μη υποθυρεοειδικούς υπέρβαρους ή παχύσαρκους ανθρώπους;

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ-ΑΛΚΟΟΛΗ Το αλκοόλ φαίνεται να αυξάνει τις δράσεις του ανασταλτικού νευροδιαβιβαστή GABA και να ανταγωνίζεται συγκεκριμένες δράσεις του διεγερτικού γλουταμινικού οξέος. Οι επιδράσεις στο GABA, συν η ικανότητα της αλκοόλης να προκαλεί την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών, όπως είναι οι ενδορφίνες και η ντοπαμίνη, ίσως εξηγεί τα ευχάριστα αισθήματα που προκαλούνται από την μέτρια κατανάλωση αλκοόλ. Η χρήση αλκοόλης (αιθανόλης) απαγορεύεται σε μερικά αθλήματα όπως ο μηχανοκίνητος αθλητισμός, η σκοποβολή και η ξιφασκία. Χρησιμοποιείται προκειμένου να μειώσει την ευαισθησία στον πόνο, να τονώσει την αυτοπεποίθηση και να καταστείλει τους οποιουσδήποτε ψυχολογικούς φραγμούς. Ωστόσο ίσως χρησιμοποιείται και για να διεγείρει το καρδιαγγειακό σύστημα, ή για να ελαττώσει το τρέμουλο και την συναισθηματική έκρηξη που προκαλεί το στρες σε μηχανοκίνητα αθλήματα και σε αθλήματα που απαιτούν ακρίβεια, όπως εη σκοποβολή και η τοξοβολία.

Εργογόνες Βιταμίνες Εργογόνες ιδιότητες αποδίδονται σε μερικές βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β1 και Β12), τη βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ) και τη βιταμίνη Ε (τοκοφερόλη). Ο βιολογικός ρόλος της βιταμίνης Β1 σχετίζεται με τον καταβολισμό των υδατανθράκων και των λιπών, ενώ η βιταμίνη Β12 συμβάλλει στην ανάπτυξη του σώματος και της ερυθροποίησης (στο μυελό των οστών).

Βιταμίνες και αύξηση του ΒΜ Tα πλέον ασφαλή συμπληρώματα που αυξάνουν τον μεταβολισμό βασίζονται σε βιταμίνες της ομάδος Β και σε αμινοξέα όπως η L - καρνιτίνη, ενώ επικίνδυνα θεωρούνται όσα περιέχουν μα - χουάνγκ, εφεδρίνη και διουρητικά. Κάθε ουσία μπορεί να έχει παρενέργειες σε υπερβολική χρήση της και ο συνδυασμός πολλών στο ίδιο προϊόν μπορεί να τις μειώνει ή να τις αυξάνει. Οι παρενέργειες μπορούν να συμβούν ή να μη συμβούν, να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, να είναι ελαφρές ή έντονες, να αποδοθούν σε άλλα αίτια ή να μην γίνουν άμεσα αντιληπτές. Οι βιταμίνες αυξάνουν την όρεξη.

Εργογόνες Βιταμίνες Η βιταμίνη C συμβάλλει στις οξειδοαναγωγικές διεργασίες, στο σχηματισμό γλυκοκορτικοειδών που ευνοούν τη γλυκονεογένεση, στη στεγανοποίηση των τοιχωμάτων των τριχοειδών αγγείων (η έλλειψή της προκαλεί σκορβούτο) και την ανάπτυξη των επιμήκων οστών και των δοντιών. Η ημερήσια ανάγκη είναι περίπου 45-60 mg και αυξάνεται ανάλογα με τις ενεργειακές απαιτήσεις του ατόμου (οι αθλητές παίρνουν μέχρι και 1g ημερησίως). Η βιταμίνη Ε συμβάλλει στην αναστολή της οξείδωσης των ακόρεστων λιπαρών οξέων και στην επάρκεια κρεατίνης.