Ψωρίαση. Ν. Γ ΣΤΑΥΡΙΑΝΕΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Β’Κλινική Δερματικών και Αφροδίσιων Νόσων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΟ

ψωρίαση Τι γνωρίζουμε σήμερα για την παθογένεια της νόσου και πως αυτό μας έχει οδηγήσει Στις βιολογικές θεραπείες που είναι σήμερα διαθέσιμες (αποτελεσματικότητα, ασφάλεια) Στην εξερεύνηση μονοπατιών που θα μας οδηγήσουν σε νέα θεραπευτικά μόρια

Abnormal immune response to skin (epidermal) auto-antigen Altered skin (keratinocyte)‏ response to inflammatory and growth factor signals Heterogeneous disease expression GENESENVIRONMENT Πολυπλοκότητα μηχανισμών στην παθογένεια της ψωρίασης 1. Gottlieb AB. Nature Rev. 2005;4: Prinz JC. Eur Acad Dermatol Venereol. 2003;17: Henseler T, et al. J Am Acad Dermatol. 1985;13: Type I psoriasis: Early onset 85% associated with HLA-Cw6 genotype Family history common Type II psoriasis: Late onset 15% associated with HLA-Cw6 genotype Family history rare

Που δρουν οι βιολογικές θεραπείες Alice B. Gottlieb; Psoriasis: emerging therapeutic strategies: Nature Reviews Drug Discovery 4, (January 2005)

Michelle A. Lowes, Anne M. Bowcock and James G. Krueger; Pathogenesis and therapy of psoriasis: Nature 445, (22 February 2007) Αλληλεπιδράσεις και κυτοκίνες/αυξητικοί παράγοντες με αυξημένη έκφραση σε ψωριασικές βλάβες

TNFα Levels in Psoriasis Median blister TNFα (pg/ml)‏ Control (normal skin blister fluids) Psoriatic involved skin blister fluids In a clinical trial, TNFα levels in psoriasis skin blister fluids were found to be much greater than in healthy control subjects Bonifati C, et al. Clin Exp Dermatol. 1994;19: N = 30 (P = )‏ 4 145

Βιολογικοί παράγοντες Είναι πρωτεΐνες που παράγονται από ζώντες οργανισμούς, προέρχονται από ανασυνδυασμένο DNA με σκοπό να τροποποιήσουν την ανοσολογική αντίδραση (προϊόντα βιοτεχνολογίας) Είναι πρωτεΐνες που παράγονται από ζώντες οργανισμούς, προέρχονται από ανασυνδυασμένο DNA με σκοπό να τροποποιήσουν την ανοσολογική αντίδραση (προϊόντα βιοτεχνολογίας) φαρμακολογική δράση ανοσο ρυθμιστική στοχεύουν συγκεκριμένους μεσολαβητές της φλεγμονής

βιολογικοί παράγοντες στη ψωρίαση Alefacept ανθρώπινη πρωτείνη σύντηξης LFA-3/IgG1 Alefacept ανθρώπινη πρωτείνη σύντηξης LFA-3/IgG1 Efalizumab ανθρώπινο (humanized) μονοκλωνικό αντίσωμα IgG/LFAa- 1(CD11a) Efalizumab ανθρώπινο (humanized) μονοκλωνικό αντίσωμα IgG/LFAa- 1(CD11a) Etarnecept ανθρώπινη ανασυνδυασμένη πρωτείνη σύντηξης του υποδοχέα TNF-a/IgG1 Etarnecept ανθρώπινη ανασυνδυασμένη πρωτείνη σύντηξης του υποδοχέα TNF-a/IgG1 Infliximab χειμαιρικό (mouse/human) μονοκλωνικό αντίσωμα του TNF- a Infliximab χειμαιρικό (mouse/human) μονοκλωνικό αντίσωμα του TNF- a Adalimumab Adalimumab ανθρώπινο (human) μονοκλωνικό αντίσωμα IgG1 του TNFα Ustekinumab Ustekinumab

Consensus: Ενσωμάτωση των βιολογικών θεραπειών στην κλινική πράξη Διάγνωση μέτριας-σοβαρής ψωρίασης Συστηματικές θεραπείες ΦωτοθεραπείαΒιολογικές θεραπείες Ακιτρετίνη Κυκλοσπορίνη Μεθοτρεξάτη Φουμαρικοί εστέρες (Γερμανία) Broadband UVB Narrowband UVB PUVA Laser Infliximab Etanercept Efalizumab Adalimumab Ustekinumab Sterry W et al. Br J Dermatol Aug;151 Suppl 69:3-17.

Μη ικανοποιημένοι ασθενείς με τις υπάρχουσες θεραπείες Reference: 1. Krueger G, et al. Arch Dermatol. 2001;137: % 32% Ποσοστό ερωτηθέντων Θεραπεία όχι αρκετά επιθετική Δυσαρεστημένοι από τη θεραπεία

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Β’ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΦΡΟΔΙΣΙΩΝ ΝΟΣΩΝ Διευθυντής:Καθηγητής Ν.Γ.ΣΤΑΥΡΙΑΝΕΑΣ ΓΕΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΤΤΙΚΟΝ» ΙΑΤΡΕΙΟ ΨΩΡΙΑΣΗΣ

ΙΑΤΡΕΙΟ ΨΩΡΙΑΣΗΣ Β’ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΓΕΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Υπεύθυνος: Καθηγητής Ν.Γ. Σταυριανέας Γραμματεία: Κοδέλα Κωνστάντια, Κουμάκη Δήμητρα, Σταυριανέας Γεώργιος Συμμετέχουν τα στελέχη και ειδικευόμενοι της κλινικής Συνεργασίες με άλλες κλινικές 1) Β’ Καρδιολογική 2) Β’ Πνευμονολογική 3) Β’ Παθολογική 4) Β’ Οφθαλμολογική 5) Β’ ΩΡΛ 6) Β’ Ορθοπαιδική 7) Β’ Ψυχιατρική 8) Διαιτολογικό Τμήμα

Ασθενής με Ψωρίαση Συνεργασία με τις άλλες ειδικότητες και κλινικές του ¨ΑΤΤΙΚΟΥ¨ Νοσοκομείου Εργαστηριακός έλεγχος προκειμένου να επιλεγεί η Δέουσα Συστηματική θεραπεία Ιστορικό (ατομικό/οικογενειακό) Καταγραφή PASI Λεπτομερής εξέταση Δέρματος Ονύχων Αρθρώσεων Προηγούμενες θεραπείες Συννοσηρότητες Φωτογράφηση Επανεξέταση Εξατομίκευση Ενημέρωση φακέλου ασθενούς Ηλεκτρονική Καταγραφή Φωτογράφηση

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Διαταραχές Μεταβολισμού Γλυκόζης Λέκτορας Παθολογίας-Μεταβολισμού-Διαβήτη ΕΚΠΑ Κα Λαμπαδιάρη Βάγια Β' ΠΠΚ και Μονάδα Έρευνας Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Κος Δημητριάδης Γεώργιος Διευθυντής Β' ΠΠΚ Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Μεταβολιό Σύνδρομο – Έλεγχος για παχυσαρκία και Υπερλιπιδαιμία Κος Κατσιώτης Ευάγγελος Π.Ε. Διαιτολόγος Τμήμα Διατροφής Κα Καστή Αρεστίνα Π.Ε. Διαιτολόγος Τομεάρχης Τμήματος Διατροφής

Αυτοάνοση Θυροειδική Νόσος Κα Βασιλειάδη Δήμητρα-Αργυρώ Επιμελήτρια Β' Ενδοκρινολογικό Τμήμα Β' ΠΠΚ Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Αν. Καθηγητής Κος Χατζηδάκης Δημήτριος Υπεύθυνος Ενδοκρινολογικού Τμήματος Β' ΠΠΚ Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Καθηγητής Κος Δημητριάδης Γεώργιος Δ/ντης Β' ΠΠΚ Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Καρδιαγγειακό σύστημα Β’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Επ. Καθηγητής κος Οικονομίδης Ιγνάτιος Β' Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Αν. Καθηγητής κος Λεκάκης Ιωάννης Β' Καρδιολογική Κλινική Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Κα Αναστασίου-Νανά Μ. Δ/ντρια Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Μυοσκελετικό/Eριστικό σύστημα Έλεγχος για Ψωριασική Αρθρίτιδα Κος Σκαραντάβος Γρηγόριος – Ρευματολόγος Διευθυντής Ε.Σ.Υ. Α' Ορθοπαιδικής Κλινικής Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Κα Κατσιμπρή Πελαγία Επιμελήτρια Β' Ε.Σ.Υ. Δ' Παθολογική Κλινική Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας Μελέτη Ύπνου Κα Βλάμη Αικατερίνη Επιμελήτρια Β' Β΄ Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Εργαστήριο Μελέτης των Διαταραχών της Αναπνοής στον Ύπνο Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Αν. Καθηγητής Κος Παπίρης Σπυρίδων Δ/ντης Β’ Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Κλινική Ερευνητική Μελέτη ‘‘Διερεύνηση μεταβολών Τ-Λεμφοκυττάρων στην ανοσολογική διαταραχή των ασθενών με ψωρίαση’’ Υπευθυνοι Μελέτης: Επ. Καθηγητής Κος Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης Ευάγγελος Δ’ Παθολογική Κλινική Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Καθηγητής Κος Σταυριανέας Νικόλαος Δ/ντης Β΄Κλινικής Δερματικών και Αφροδίσιων Νόσων Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Κουρής Ανάργυρος Υποψήφιος Διδάκτωρ / Επιστημονικός συνεργάτης Β΄Πανεπιστημιακής Δερματολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΟΣ Δρ Λούμου-Παναγιωτοπούλου Παναγιώτα Στοματολόγος Ιατρός-Οδοντίατρος Επιστημονική Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Δερματολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Ψυχολογική και Ψυχιατρική κάλυψη Επ. Καθηγητής Κος Χριστοδούλου Χρήστος Β' Ψυχιατρική Πανεπιστημιακή Κλινική Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κα Κορκολιάκου Παναγιώτα Β' Ψυχιατρική Πανεπιστημιακή Κλινική Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Καθηγητής Κος Λύκουρας Λευτέρης Δ/ντης Β’ Ψυχιατρικής Πανεπιστημιακής Κλινικής Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ Αν. Καθηγητής Κος Θεοδοσιάδης Παναγιώτης Δ/ντης Β' Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Κος Παπαδημητρίου Δημήτριος Ειδικευόμενος Οφθαλμίατρος Β' Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

ΩΡΛ Επιμελητής Β΄Κος Παπαδημητρίου Νικόλαος Β' Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» Καθηγητής κος Κανδηλώρος Δημήτριος Διευθυντής Β' Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινικής Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Μελέτη Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κορκολιάκου Παναγιώτα Β' Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» 'Ψωρίαση και αλεξιθυμία' Υπεύθυνοι Μελέτης: Καθηγητής Κος Λύκουρας Λευτέρης Β' Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Επ. Καθηγητής Κος Χριστοδούλου Χρήστος Β' Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητής Κος Σταυριανέας Νικόλαος Β' Κλινική Δερματικών και Αφροδίσιων Νόσων Συνεργάτες: Κουρής Ανάργυρος – Καλούδη Ευθυμία

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Κος Γιαμμαρέλος- Μπουρμπούλης Ευάγγελος Κος Δημητριάδης Γεώργιος Κος Κατσιώτης Ευάγγελος Κα Καστή Αρεστίνα Κα Βασιλειάδη Δήμητρα-Αργυρώ Κος Χατζηδάκης Δημήτριος Κος Οικονομίδης Ιγνάτιος Κος Λεκάκης Ιωάννης Κα Αναστασίου-Νανά Μαρία Κος Σκαραντάβος Γρηγόριος Κα Κατσιμπρή Πελαγία Κα Βλάμη Αικατερίνη Κα Λαμπαδιάρη Βάγια Κος Παπίρης Σπυρίδων

Ευχαριστίες Κα Κορκολιάκου Παναγιώτα Κος Χριστοδούλου Χρήστος Κος Λύκουρας Λευτέρης Κα Καλούδη Ευθυμία Κος Θεοδοσιάδης Παναγιώτης Κος Παπαδημητρίου Δημήτριος Κος Παπαδημητρίου Νικόλαος Κος Κανδηλώρος Δημήτριος Κα Λούμου Παναγιώτα Κος Κουρής Ανάργυρος Κα Γιατράκου Σοφία Κα Παπαδαυίδ Ευαγγελία Κος Σγούρος Δημήτριος

Ευχαριστίες Κος Κατούλης Αλέξανδρος Κα Τούμπη Ευγενία Κος Θεοδωρόπουλος Κωνσταντίνος Κα Μπόζη Ευαγγελία Κος Θεοχάρης Θεοχαρίδης