Ερεύνα στην Πυρηνική Ιατρική Μετρήσεις Ραδιενέργειας

Παρουσίαση με θέμα: "Ερεύνα στην Πυρηνική Ιατρική Μετρήσεις Ραδιενέργειας"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ερεύνα στην Πυρηνική Ιατρική Μετρήσεις Ραδιενέργειας
Γιάννης Παρπόττας Πυρηνικός Πειραματικός Φυσικός Τμήμα Φυσικής-Μαθηματικών Πανεπιστήμιο Frederick Ημερίδα: Ο Τομέας της Ιατρικής Φυσικής στην Κύπρο 2 Φεβρουαρίου 2013

2 Περιεχόμενα ‘Ερευνα Πυρηνική Ιατρική (2009- σήμερα)
1. Βελτιστοποίηση της διαγνωστικής αξίας εξετάσεων αιμάτωσης μυοκαρδίου με υπολογιστική τομογραφία εκπομπής φωτονίων - SPECT (ΥΓΕΙΑ/ΔΥΓΕΙΑ/0308/11) 2. Βελτιστοποίηση της διαγνωστικής αξίας εξετάσεων αιμάτωσης μυοκαρδίου με υπολογιστική τομογραφία εκπομπής φωτονίων υπό την επίδραση της αναπνοής (ΥΓΕΙΑ/ΔΥΓΕΙΑ/0311/27) Μετρήσεις Περιβαλλοντικής Ραδιενέργειας στην Κύπρο (2008-σήμερα) 1. Μετρήσεις γάμμα ακτινοβολίας από δομικά υλικά και υπολογισμός ισοδύναμης ετήσιας δόσης στο πληθυσμό (εναρμονισμός με συστάσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης) 2. Μετρήσεις γάμμα ακτινοβολίας από τρόφιμα και υπολογισμός ισοδύναμης 3. Μετρήσεις συγκεντρώσεων ραδονίου στην Κύπρο και υπολογισμός ισοδύναμης ετήσιας δόσης στο πληθυσμό – Χάρτες Ραδονίου (εναρμονισμός με συστάσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ/ΜΕΡΑ/1009/14)

3 Βελτιστοποίηση της διαγνωστικής αξίας εξετάσεων αιμάτωσης μυοκαρδίου
με υπολογιστική τομογραφία εκπομπής φωτονίων (ΥΓΕΙΑ/ΔΥΓΕΙΑ/0308/11) Χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και τα Ευρωπαϊκά Διαθρωτικά Ταμεία (2010 – 2012) Host Organization: Frederick Research Center, Cyprus 1. Yiannis Parpottas, Ph.D. in Nuclear Physics, HO Leader 2. Isabelle Chrysanthou Ph.D. in Medical Physics Partner Organization 1: Ministry of Health 3. Ourania Demetriadou, M.D. Nuclear Medicine, PA1 Leader 4. Lucia Kaliska, M.D. Nuclear Medicine 5. Charalambos Yiannakkaras, M.Sc. in Medical Physics 6. Prodromos Kaplanis, M.Sc. in Medical Physics, Ph.D. 7. Neofytos Fasouliotis, Nuclear Medicine Technology Partner Organization 2: Biomedical Research Foundation 8. Stelios Christofides, Ph.D. in Medical Physics, PA2 Leader 9. Demetris Kaolis, M.Sc. in Medical Physics 10. Irene Polykarpou, M.Sc. in Medical Physics 11. Phivos Symeonides, M.D. in Cardiology 12. Antri Panayi, Nuclear Medicine Technology Partner Organization 3: AGH University, Poland 13. Marta Wasilewska, Ph.D. in Medical Physics, PA3 Leader 14. Franciszek Sikora, Mechanics 15. Tomasz Fiutowski, Ph.D. Applied Physics Nuclear Medicine Department, Nicosia General Hospital 1. Christoforos Panagidis, M.D. in Nuclear Medicine 2. Andreas Mormoris, Nuclear Medicine Technology 3. Chariklia Christodoulou, Nuclear Medicine Technology 4. Lambros Lambrou, Nuclear Medicine Technology, Chemistry 5. Charoula Charalambous, Nuclear Medicine Technology 6. Chloe Ioannou, Nuclear Medicine Technology Nuclear Medicine Department, Limassol General Hospital 7. Katerina Hadjitoffi, Nuclear Medicine Technology 8. Despina Demetriou, Nuclear Medicine Technology 9. Tassos Vartholomeou, Electro-Mechanical Services 5th Military Hospital, Krakow, Poland 10. Jolanta Pawlus, M.D. in Nuclear Medicine 11. Artur Stepien, M.D. in Nuclear Medicine Various Institutions 12. Marios Lampaskis 13. Elina Pitri (Nicosia General Hospital) 14. Andrzej Rosiek (Enginnering, AGH University) 15. Constantinos Costa (Computer, UCY) Frederick University 16. Antonis Antoniou (Ph.D. Mechanical Enginnering) 17. Antonis Lontos (Ph.D. Mechanical Enginnering) Αρχικά: 15 ερευνητές Συνολικά: συνεισφορά από 33 άτομα

4 Βελτιστοποίηση της διαγνωστικής αξίας εξετάσεων αιμάτωσης μυοκαρδίου
με υπολογιστική τομογραφία εκπομπής φωτονίων υπό την επίδραση της αναπνοής (ΥΓΕΙΑ/ΔΥΓΕΙΑ/0311/27) Χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και τα Ευρωπαϊκά Διαθρωτικά Ταμεία (2012 – 2014) Host Organization: Frederick Research Center, Cyprus 1. Yiannis Parpottas, Ph.D. in Nuclear Physics, HO Leader 2. Alexis Kallis, Ph.D. in Physics 3. Antonis Antoniou, Ph.D. Mechanical Engineering 4. Alexis Kouzalis, B.Sc. Mechanical Engineering Partner Organization 1: Ministry of Health 3. Ourania Demetriadou, M.D. Nuclear Medicine, PA1 Leader 4. Christoforos Panagidis, M.D. Nuclear Medicine 5. Charalambos Yiannakkaras, M.Sc. in Medical Physics 6. Stelios Christofides, Ph.D. in Medical Physics 7. Demetris Kaolis, M.Sc. in Medical Physics 8. Marios Lampaskis, M.Sc. in Medical Physics Partner Organization 2: Kings College of London 8. Paul Marsden, Ph.D. in PET Physics, PA2 Leader 9. Lefteris Livieratos, Ph.D. in Medical Physics 10. Irene Polykarpou, M.Sc. in Medical Physics Nuclear Medicine Department, Nicosia General Hospital 1. Andreas Mormoris, Nuclear Medicine Technology 2. Chariklia Christodoulou, Nuclear Medicine Technology 3. Lambros Lambrou, Nuclear Medicine Technology, Chemistry 4. Charoula Charalambous, Nuclear Medicine Technology 5. Chloe Ioannou, Nuclear Medicine Technology Nuclear Medicine Department, Limassol General Hospital 6. Katerina Hadjitoffi, Nuclear Medicine Technology 7. Despina Demetriou, Nuclear Medicine Technology 8. Neofytos Fasouliotis, Nuclear Medicine Techhnology 9. Antri Panayi, Nuclear Medicine Technology Αρχικά: 10 ερευνητές

5 Παρακίνηση Στεφανιαία Νόσος Coronary Artery Disease (CAD)
Μερικώς ή πλήρες μπλοκάρισμα των αρτηριών που μεταφέρουν αίμα (πλούσιο σε οξυγόνο) στο μυοκάρδιο λόγω σταδιακής συσσώρευσης χοληστερίνης από λιπαρά

6 Θεραπεία ανάλογα με την σοβαρότητα
μικρού βαθμού στένωση (φαρμακευτική περίθλαψη) 2. μεγάλου βαθμού στένωση (στεφανιαία αγγειοπλαστική) Επιθυμητή η έγκαιρη διάγνωση

7 Στόχοι του ΥΓΕΙΑ/ΔΥΓΕΙΑ/0308/11
Η απεικόνιση της αιμάτωσης του μυοκαρδίου για διάγνωση του βαθμού στένωσης της στεφανιαίας αρτηρίας με χρήση πυρηνικής ιατρικής Myocardial Perfusion Imaging (MPI) Έγκαιρη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου Όχι επαρκή ή ικανοποιητικά MPI δημοσιευμένα δεδομένα για τις διαδικασίες αυτής της τεχνικής (ραδιοφάρμακα, δόσεις, διόρθωση εξασθένιση με CΤ ή 153Gd, στενώσεις) Ανάγκη περαιτέρω μελέτη αυτής της τεχνικής για βελτιστοποίηση της διαγνωστικής αξίας της Στόχοι του ΥΓΕΙΑ/ΔΥΓΕΙΑ/0308/11 Κατασκευή ομοιώματος παλλόμενης καρδίας με στενώσεις (όχι διαθέσιμη στο εμπόριο), 2. Εξέταση διαφόρων παραμέτρων στις απεικονίσεις αιμάτωσης του μυοκαρδίου με την τεχνική SPECT MPI 3. Μέτρηση της δόσης στα διάφορα όργανα από τα ραδιοφάρμακα και από τα συστήματα διόρθωσης της εξασθένισης 4. Ανάπτυξη αλγόριθμου για αποθήκευση και ανάλυση των απεικονίσεων (όχι διαθέσιμος στο εμπόριο) Optimize the early detection of mild coronary artery disease (General Project Objective)

8 Κατασκευή ομοιώματος παλλόμενης καρδίας
νερό για συστολή/διαστολή Πολλαπλές εξετάσεις με ομοιώματα χωρίς να λαμβάνει δόσεις ο ασθενής και το προσωπικό νερό, rph Στένωση τοίχωμα μυοκαρδίου (στενώσεις-νερό-ραδιοφάρμακ) εσωτερική μεμβράνη εξωτερική μεμβράνη Εσωτερική μεμβράνη: αριστερή κοιλία Εξωτερική μεμβράνη: μυοκάρδιο αριστ. κοιλίας Ραδιοφάρμακα Διαστολή και συστολή του ομοιώματος

9 Ομοίωμα παλλόμενη καρδίας – Ανθρωπόμορφο ομοίωμα
Λάβουμε υπόψη εξασθένιση και σκέδαση Χ-ray Στενώσεις - Στενώσεις ποικίλλουν σε αριθμό, σοβαρότητα (πάχος), γεωμετρία, σημείο τοποθέτησης - Διαστάσεις: 15x15mm, 20x20mm, πάχος:10mm (μικρού βαθμού στένωση-subendocardial), 15mm (μεγάλου βαθμού στένωση- transmural) στένωση

10 SPECT A 2d(i). power supply 2d(ii).Transformer for the power supply 3b(i). Stepper motor traffic manager Heart Beats simulator 2c. driver 3b(ii). DAQ: NI USB6009 ECG A B 2b(i). motor 2b(ii). piston Select heart beats , ejection fraction, synchronize SPECT-ECG

11 Εξέταση και ανάλυση απεικονίσεων (MPI)
Μέθοδοι εξετάσεων Δύο συστήματα SPECT (Λευκωσία, Λεμεσό) Με ή χωρίς συστήματα διόρθωσης εξασθένισης attenuation corrections (CT, Gd153) Με ή χωρίς ECG triggering Με ή χωρίς το ανθρωπόμορφο ομοίωμα Διαφορετικές στενώσεις (σημεία τοποθέτησης, πάχος, γεωμετρία, αριθμό στενώσεων) Αλγόριθμοι (Filtered back projection / iterative reconstruction) Δύο ραδιοφάρμακα (Tl-201, Tc99m) Πρωτόκολλα εξετάσεων (collimators, matrix-size, detector pos., time/view, cuts) Τρεις σωματότυπους (άντρας 70 κιλών, άντρας 90 κιλών. γυναίκα 90 κιλών) Aνάλυση απεικονίσεων Οπτική αξιολόγηση στενώσεων: σημείο τοποθέτησης, βαθμός σοβαρότητας (color scales) Ανάλυση με τον αλγόριθμο του συστήματος (Semi-qualitative analysis - 20 segment analysis) Ανάλυση με τον καινούργιο αλγόριθμο (PEONY)

12 Ανάλυση απεικονίσεων (336 στενώσεις)
3 axis plane Απεικονίσεις Συσχέτιση περιοχών της αριστερής κοιλίας με τις στεφανιαίες αρτηρίες RCA: right coronary artery LCX: left circumflex (LCA 1) LAD: left anterior descending (LCA 2)

13 PEONY: Αλγόριθμος Σύγκριση με στατιστικές μεθόδους
(α) της διάγνωσης της γιατρού (σοβαρότητα στενώσεων, σημείο τοποθέτησης στένωσης) χωρίς προϋπάρχων γνώση για τις στενώσεις στο ομοίωμα (β) με τις πραγματικές παραμέτρους των στενώσεων στο ομοίωμα Συμπεράναμε ποιοι συνδυασμοί παραμέτρων για την απεικόνιση της αιμάτωσης του μυοκαρδίου έχουν βελτιστοποιήσει τη διάγνωση Κύρια αποτελέσματα - Βελτίωση της ποιότητας απεικόνισης με τη χρήση 99mTc παρά 201Tl 2. Συστημάτων διόρθωσης εξασθένισης 3. ECG και AC - Δόση AC(Gd153): χαμηλότερη δόση CT ψηλότερη δόση από τα ραδιοφάρμακα Τα αποτελέσματα θα εφαρμοστούν από την ομάδα μας στις MPI εξετάσεις στα πλαίσια βελτίωση της δημόσιας υγείας

14 Διάχυση αποτελεσμάτων
Διεθνές Συνέδριο “Image Optimisation in Nuclear Medicine”, Αγία Νάπα, Κύπρος (OptiNM2011), /3/2011 - Επιστημονική Επιτροπή (17), Οργανωτική Επιτροπή (5), Συνεργαζόμενοι Φορείς (4) Υποστηρικτικοί Φορείς (3), Προσκαλεσμένοι Ομιλητές (11), Συνεδρίες (7), Εργαστήρια (3) Εγγεγραμμένοι συμμετέχοντες(150), Ομιλητές (51), Χώρες (14) - PIK “Ειδήσεις” - Χρονικά με το ατύχημα στη Fukushima , Sigma TV “Μεσημέρι και Κάτι” - Εφημερίδες: “Σημερινή”, “Πολίτης”, “Φιλελεύθερος” 2. Εργαστήριο στο 22nd International Meeting “Cardiology Today”, Λευκωσία, 28/3/2010 3. Βιβλίο για τα πρακτικά του συνεδρίου OptiNM2011 Journal of Physics Conference Series vol. 317 (2011), 26 επιλεγμένα κείμενα (~150p) 4. Παρουσιάσεις (Διεθνές Συνέδρια): 17 ομιλίες (OPTINM2011: 8, Workshop: 5, ICRT2011: 2, EANM2011: 2, ) 5. Κείμενα σε διεθνές συνέδρια: 2 6. Κείμενα σε περιοδικό με το σύστημα διαιτησίας: 1 (Journal of Nuclear Cardiology – αποδοχή) Διεθνές Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) Τομέας Υγείας, Κλάδος Πυρηνικής Ιατρικής (Επικεφαλής: Maurizio Dondi) Ενδιαφέρονται για συνεργασία όσον αφορά αυτό το πρωτοποριακό ομοίωμα παλλόμενης καρδίας

15 Στόχοι του ερευνητικού προγράμματος ΥΓΕΙΑ/ΥΓΕΙΑ/0311/27
(συνέχεια του ΥΓΕΙΑ/ΥΓΕΙΑ/0308/11) (α) Κατασκευή ομοιώματος παλλόμενων πνευμόνων με διάφραγμα και ενσωμάτωσης τους στο υπάρχων ομοίωμα θώρακα μαζί με το ομοίωμα της παλλόμενης καρδίας (β) Μελέτη της επίδρασης της αναπνευστικής κίνησης χρησιμοποιώντας διάφορες παραμέτρους στις απεικονίσεις αιμάτωσης μυοκαρδίου (γ) Διόρθωση των απεικονίσεων λόγω καρδιακής και αναπνευστικής κίνησης χρησιμοποιώντας τη μέθοδο «image-based» (δ) Εξαγωγή συμπεράσματος για τις καλύτερες παραμέτρους στη διαδικασία απεικόνισης της αιμάτωσης του μυοκαρδίου λαμβάνοντας υπόψη τις καρδιακές και αναπνευστικές κινήσεις

16 Κατασκευή του ομοιώματος παλλόμενων πνευμόνων

17 Περιβαλλοντική Ραδιενέργεια (2008 - )
Συστηματικές μετρήσεις: Γάμμα ακτινοβολίας από δομικά υλικά Γάμμα ακτινοβολίας από τρόφιμα Συγκέντρωση ραδονίου σε κατοικημένες περιοχές Υπολογισμός δόσης που λαμβάνει ο πληθυσμός και σύγκριση με τα παγκοσμίως αποδεκτά όρια Στα πλαίσια συστάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για βελτίωση της ακτινοπροστασίας και πυρηνικής ασφάλειας σε χώρες-μέλη (EURATOM TREATY, articles 35, 36) Συνεργαζόμενοι φορείς: Κλάδος Ακτινοπροστασίας, Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Π. Δημητριάδης) Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου (Χ. Τσέρτος) Τμήμα Φυσικής-Μαθηματικών (Γ. Παρπόττας)

18 Terrestrial radionuclides
Μετρήσεις ραδιενέργειας (γάμμα ακτινοβολίας) από δομικά υλικά σε κυπριακές οικίες (87 υλικά) 222Rn 3H , 14C, 7Be 226Ra 232Th 238U Terrestrial radionuclides Inhaled radionuclide Internal Radionuclides (exposures, foodstuff) 40Κ Cosmic radiation Cosmogenic radiation 80% της ζωής μας μέσα σε οικία

19 Συλλογή και προετοιμασία δειγμάτων
1. Άλεσμα υλικών σε λεπτούς κόκκους σκόνης 2. Θέρμανση για 24 ώρες σε 100 oC για εξάτμιση της υγρασίας 3. Κοκκίνισμα (1 mm) και σφράγισμα σε Marinelli δοχεία 29 είδη χώματος (τοπικά λατομεία), 13 τοπικά είδη σκόνης τσιμέντου, 11 τοπικά είδη αργίλου, 8 είδη εισαγόμενων γρανιτών, 10 είδη εισαγόμενων μαρμάρων, 13 είδη εισαγόμενων κεραμικών, 3 είδη διακοσμητικών πετρών Secular equilibrium is the steady state condition where all progeny nuclides have the same decay activity as their parent. 4. Αποθήκευση για 28 μέρες (επίτευξη ισορροπίας μεταξύ 226Ra - 222Rn και των θυγατρικών πυρήνων)

20 Πειραματικός Εξοπλισμός
N2 Dewar Shielding Πειραματικός Εξοπλισμός Pb Fe Al Ge Grystal l Πειραματική διάταξη αποτελείται από: υποδοχέα υγρού αζώτου χωρητικότητας 30L, Θωράκιση του ανιχνευτή σε κυλινδρικό σχήμα από από τρία διαφορετικά υλικά. Το μόλυβδο με στρώμα πάχους 5 cm, το σίδηρο και το αλουμίνιο με στρώμα πάχους 1 cm για την αποφυγή όσο το δυνατό περισσότερο της φυσικής ραδιενέργειας. Όπως φαίνεται, χρησιμοποιούνται τα δοχεία Marinelli, 1L συγκεκριμένα, για την τοποθέτηση των δειγμάτων μας, που έχουν το πλεονέκτημα να εφαρμόζουν ακριβώς πάνω στο ακροκάλυμμα του ανιχνευτή και έτσι να περιβάλλουν ομοιόμορφα τον κρύσταλλο. Με αυτό τον τρόπο εξαλείφεται το πρόβλημα του υπολογισμού της στερεάς γωνίας, όπως συμβαίνει όταν χρησιμοποιούνται άλλες γεωμετρίες. ADC (8000 κανάλια) Ψύξη με LN2 κατά τη λειτουργία (77K)

21 Δόσεις Περισσότερα δομικά υλικά θα μετρηθούν στο άμεσο μέλλον
60 nGy h-1 410 µSv y-1 1 mSv y-1 Οριζόντια κόκκινη γραμμή: παγκόσμια μέση τιμή, οριζόντιες μαύρες γραμμές: μέση τιμή μετρήσεων, κάθετες γραμμές: κατηγορίες δειγμάτων (1) χώμα από λατομεία, (2) σκόνη τσιμέντου, (3) άργιλος, (4) γρανίτες, (5) μάρμαρα, (6) κεραμικά, (7) διακοσμητικές πέτρες. Absorbed dose is a measure of the energy deposited in a medium by ionizing radiation per unit mass. Note that the absorbed dose is not a good indicator of the likely no biological effect. 1 Gy of alpha radiation would be much more biologically damaging than 1 Gy of photon radiation for example. Appropriate weighting factors can be applied reflecting the different relative biological effects to find the equivalent dose. Equivalent dose, is a computed average measure of the radiation absorbed by a fixed mass of biological tissue, that attempts to account for the different biological damage potential of different types of ionizing radiation. assessing the health risk of radiation exposure Τρία είδη εισαγόμενων γρανιτών και τέσσερα είδη εισαγόμενων κεραμικών έχουν ετήσια ισοδύναμη δόση μεγαλύτερη από 1 mSv/y. Η χρήση τους πρέπει να περιοριστεί τους σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες του 1999. Περισσότερα δομικά υλικά θα μετρηθούν στο άμεσο μέλλον Publication F. Michael, Y. Parpottas*, H. Tsertos, Gamma radiation measurements and dose rates in commonly used building materials, Radiation Protection Dosimetry 142, (2011)

22 Μετρήσεις ραδιενέργειας (γάμμα ακτινοβολίας) από τρόφιμα
που καταναλώνονται από τον κυπριακό πληθυσμό (65 εισαγόμενα ή τοπικής παραγωγής προϊόντα) Ραδιοϊσότοπα από γήινη ακτινοβολία (Th-232, U-238, K-40) και από ραδιενεργό μόλυνση Μελέτες μετά το ατύχημα του Chernobyl έχουν καταδείξει 4/60 εκπεμπόμενα ραδιοϊσότοπα υπεύθυνα για σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.

23 Συγκέντρωση ραδιοϊσοτόπων στο σώμα από εισπνοή και κατάποση
Συγκέντρωση ραδιοϊσοτόπων στο σώμα από εισπνοή και κατάποση Radioactive contamination 137Cs in power-milk (Austria) K. Muck, Longterm reduction of caesium concentration in milk after nuclear fallout, The Science of the Total Environment 162 (1995), 63-73

24 Συλλογή και προετοιμασία δειγμάτων
1. Καθαρισμός και στέγνωμα 2. Λιώσιμο και άλεσμα 5 είδη σιτηρών, 19 είδη οσπρίων, 6 είδη ξηρών φρούτων, 15 είδη ξηρών καρπών, 2 είδη μανιταριών, 4 είδη σκόνης γάλακτος, 13 είδη ζωοτροφών (7 τοπικής παραγωγής και 58 εισαγόμενα) 3. Κοσκίνισμα (1 mm) και σφράγιμα σε Marinelli δοχεία 4. Αποθήκευση για 28 μέρες (επίτευξη ισορροπίας 226Ra - 222Rn) μετρήσεις: 48 hrs

25 - Αδύνατη μια ακριβής σύγκριση σε αυτό το στάδιο διότι δεν έχουν μετρηθεί όλες οι κατηγορίες τροφίμων. - Έχουμε μετρήσει όλα τα είδη σιτηρών, αυτή η κατηγορία αποτελεί το 45% της τροφικής συνήθειας παγκοσμίως, τα αποτελέσματα μας έχουν χαμηλότερες τιμές από τις αντίστοιχες παγκόσμιες μέσες τιμές. - Μερικά όσπρια παρουσιάζουν μεγαλύτερη ενεργότητα από τις παγκόσμιες μέσες τιμές. - Η μεγαλύτερη δόση προέρχεται από το 40K . - Η Κυπριακή Στατιστική Υπηρεσία πρέπει να καταγράψει το ρυθμό κατανάλωσης τροφίμων ανά χρόνο για να χρησιμοποιήσουμε τις συγκεκριμένες παραμέτρους στον υπολογισμό της δόσης (WHO) Περισσότερες μετρήσεις στο άμεσο μέλλον για καθιέρωση κυπριακής βάσης δεδομένων όσον αφορά τη ραδιενέργεια που προέρχεται από τα τρόφιμα και για πλήρη εναρμονισμό με τις ευρωπαϊκές οδηγίες.

26 Συστηματικές μετρήσεις συγκέντρωσης ραδονίου σε κατοικημένες περιοχές, με πλέγμα 1 km2 (αέρα και πόσιμο νερό), και υπολογισμός δόσεων στον πληθυσμό: Λευκωσία (2008), Λάρνακα (2009), Λεμεσό (2009), και Πάφο (2012) Ραδόνιο Ραδιενεργό αδρανές αέριο από τη αλυσίδα διάσπασης ουρανίου, άοσμο, αόρατο, άγευστο. Ο World Health Organization και το U.S. Department of Health and Human Services συγκαταλέγουν το ραδόνιο ανάμεσες στις ουσίες υψηλού κινδύνου για καρκινογένεση. International Commission on Radiological Protection (ICRP), International Atomic Energy Agency (IAEA), the European Commission (EC), United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation (UNSCEAR) αναφέρονται στους κινδύνους για την υγεία από την εισπνοή ραδονίου και τονίζουν την ανάγκη ανωτάτων ορίων αναφοράς συγκέντρωσης ραδονίου σε κατοικίες αλλά και για δημοσιοποίηση αντίστοιχων χαρτών ραδονίου.

27 Οι θυγατρικοί πυρήνες της διάσπασης ραδονίου,
EPA’s 2003 Assessment of Risks from Radon in Homes (EPA 402-R ) Οι θυγατρικοί πυρήνες της διάσπασης ραδονίου, προσκολλημένοι σε μικροσκοπικά σωματίδια σκόνης, εισπνέονται και εκπέμπουν σωματίδια άλφα, τα οποία προκαλούν βιολογικές καταστροφές στα κύτταρα του πνεύμονα.

28 Air~20% Soil/Rock~60% Building materials~20% Το ραδόνιο κινείται ελεύθερα ανάμεσα σε πορώδη γεωλογικά υλικά , από υψηλές σε χαμηλές πιέσεις. Ρωγμές σε χώμα και πετρώματα επιτρέπουν στο ραδόνιο να κινείται ευκολότερα στα κτίρια.

29 Ανώτατα όρια αναφοράς συγκέντρωσης ραδονίου από διάφορες χώρες
Indoor airborne UNSCEAR Dept. for Environment, Food and Rural Affairs Drinking water UNSCEAR Προηγούμενες μετρήσεις συγκέντρωσης ραδονίου στην Κύπρο 1. S. Christofides and G. Christodoulides, Health Physics 64(4), 392 (1993) 2. T. Anastasiou, H. Tsertos, S. Christofides and G. Christodoulides, J. Envir. Radioactivity 68, 159 (2003) Παρούσες συστηματικές μετρήσεις με μικρό πλέγμα: (α) όρια αναφοράς, (b) χάρτες ραδονίου

30 Μετρήσεις στη Λευκωσία
κλειστή γραμμή: μέση τιμή μετρήσεων , διακεκομμένη γραμμή: παγκόσμια μέση τιμή ArcGis9.3 G. Theodoulou, Υ. Parpottas, H. Tsertos, Systematic grid-wise radon concentration measurements and first radon map in Cyprus, Radiat.Meas. 47 (2012) 11000 (USEPA) Νερό Αέρα 243.8 39 20.6 Δόση 1 0.52

31 Ερευνητική εργασία ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ/ΜΕΡΑ/1009/14, «Μετρήσεις συγκέντρωσης ραδονίου σε κατοικημένες περιοχές της επαρχίας Λάρνακας», Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας (Πανεπιστήμιο Frederick, Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λύκειο Αγίου Γεωργίου). Απονομή 2ου βραβείου,

32 Συγκέντρωση ραδονίου στο έδαφος και νερά και αντίστοιχοι χάρτες
Λεμεσός (2009) (α) 0-50, (β) Bq/m3 Πάφος (2012) Επόμενοι στόχοι Συγκέντρωση ραδονίου στο έδαφος και νερά και αντίστοιχοι χάρτες

33 Ευκαιρίες εργοδότησης ερευνητών μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων
- προκήρυξη διαγωνισμού στην αντίστοιχη κατηγορία (π.χ. πυρηνική ιατρική) (1-2 φορές το χρόνο) - συγγραφή ερευνητικής πρότασης - αξιολόγηση πρότασης και ανακοίνωση αποτελεσμάτων (6 μήνες μετά την προκήρυξη) - εργοδότηση (2-3 χρόνια) και διεκπεραίωση έρευνας Συμμετοχή σε όλα ή μερικά πειράματα του ΥΓΕΙΑ/ΔΥΓΕΙΑ/0311/27 Βελτιστοποίηση της διαγνωστικής αξίας εξετάσεων αιμάτωσης μυοκαρδίου με υπολογιστική τομογραφία εκπομπής φωτονίων υπό την επίδραση της αναπνοής (Μάη - Αύγουστο 2013)