ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΚΑΜΗΛΑΣ Ανάμεσα στα έθιμα του δωδεκαημέρου, το διάστημα δηλαδή από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Θεοφάνεια, για τους κατοίκους του Θουρίου σημαντική.

Παρουσίαση με θέμα: "ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΚΑΜΗΛΑΣ Ανάμεσα στα έθιμα του δωδεκαημέρου, το διάστημα δηλαδή από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Θεοφάνεια, για τους κατοίκους του Θουρίου σημαντική."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1

2 ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΚΑΜΗΛΑΣ Ανάμεσα στα έθιμα του δωδεκαημέρου, το διάστημα δηλαδή από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Θεοφάνεια, για τους κατοίκους του Θουρίου σημαντική θέση, έχει το έθιμο της καμήλας το οποίο τελείται συνεχώς κάθε χρόνο από τα μέλη των συλλόγων του χωριού μας (αθλητικός σύλλογος Ασπίς Θουρίου και Μορφωτικός σύλλογος Θουρίου) με σκοπό τη διάσωσή του αλλά και την οικονομική ενίσχυση των σκοπών του αθλητικού συλλόγου Ασπίς Θουρίου. Για το έθιμο οι πληροφορίες που υπάρχουν είναι προφορικές και οφείλονται σε μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους αλλά και σημερινές καταγραφές . Αναφερόμαστε μόνο στο πως τελείται στο Θούριο και μετά θα γίνουν κάποιες αναφορές και στην τέλεση του εθίμου σ’ άλλες περιοχές της Ελλάδας. Όσον αφορά στην τέλεσή του στο Θούριο υπάρχουν οι προετοιμασίες που γίνονται πριν την παραμονή του νέου χρόνου, η περιφορά της καμήλας κατά την παραμονή της πρωτοχρονιάς καθώς επίσης και το τι παριστάνει και ο συμβολισμός που κρύβει. Οι προετοιμασίες αρχίζουν στην ουσία μέρες πριν το έθιμο για την εύρεση των κατάλληλων υλικών για την καμήλα. Αυτά είναι ξύλα , βέργες μουριάς , πανί χρώματος καφέ (παλαιότερα πολύχρωμες κουβέρτες) και αν γίνεται νέο κεφάλι καμήλας χρησιμοποιείται ένα κρανίο από λαγό ή πρόβατο για κεφάλι ή δημιουργείται ένα τεχνητό κεφάλι από διάφορα υλικά.

3 ΤΟ ΑΝΑΜΜΕΝΟ ΠΟΥΡΝΑΡΙ Μια ωραία συνήθεια που βασίζεται σε μια παλιά παράδοση. Όταν γεννήθηκε ο Χριστός και πήγαν, λέει, οι βοσκοί να προσκυνήσουν, ήταν νύχτα σκοτεινή. Βρήκαν κάπου ένα ξερό πουρνάρι κι έκοψαν τα κλαδιά του. Πήρε ο καθένας από ένα κλαδί στο χέρι, του έβαλε φωτιά και γέμισε το σκοτεινό βουνό χαρούμενες φωτιές και τριξίματα και κρότους. Από τότε, λοιπόν, έχουν τη συνήθεια στα χωριά της Άρτας, όποιος πάει στο σπίτι του γείτονα, για να πει τα χρόνια πολλά, καθώς και όλα τα παιδιά τα παντρεμένα, που θα πάνε στο πατρικό τους, για να φιλήσουν το χέρι του πατέρα και της μάνας τους, να κρατούν ένα κλαρί πουρνάρι, ή ό,τι άλλο δεντρικό που καίει τρίζοντας. Στο δρόμο το ανάβουν και το πηγαίνουν έτσι αναμμένο στο πατρικό τους σπίτι και γεμίζουν χαρούμενες φωτιές και κρότους τα σκοτεινά δρομάκια του χωριού.  Ακόμη και στα Γιάννενα το ίδιο κάνουν. Μόνο που εκεί δεν κρατούν ολόκληρο το κλαρί το πουρνάρι αναμμένο στο χέρι τους – είναι μεγάλη πολιτεία τα Γιάννενα – αλλά κρατούν στη χούφτα τους μια χεριά δαφνόφυλλα και πουρναρόφυλλα, που τα πετούν στο τζάκι, μόλις μπούνε και καλημερίζουν. Κι όταν τα φύλλα τα ξερά πιάσουν φωτιά κι αρχίσουν να τρίζουν και να πετάνε σπίθες, εύχονται: «Αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς!» Αυτή είναι η καλύτερη ευχή για κάθε νοικοκύρη. Να προκόβουν τα κοπάδια του, να πληθαίνει η φαμελιά του, να μεγαλώνουν τα κορίτσια και τα παλικάρια του, να του φέρνουν στο σπίτι νύφες και γαμπρούς, να του δώσουν εγγόνια που δε θ’ αφήσουν τ’ όνομα το πατρικό να σβήσει,

4 H ΠΟΜΠΗ Κάθε απόκριες γίνονταν πολλές εκδηλώσεις και ξεφαντώματα. Όλοι οι κάτοικοι της Ανδραβίδας συμμετείχαν και διασκέδαζαν. Το πιο σημαντικό έθιμο ήταν μια εντυπωσιακή πομπή που ξεκινούσε από μία μεγάλη αλάνα έξω από την Ανδραβίδα. Στολίζανε 40 γαϊδούρια και άλλα τόσα άλογα, 5-6 μουλάρια και 2 πόνι.  Ο στολισμός τους ήταν φαντασμαγορικός. Κρεμούσαν γύρω από τα μάτια των ζώων χρυσοκεντημένα μαντήλια και στο λαιμό τους έβαζαν κουδούνες, κουδουνάκια, μπρούτζους και έτσι είχαν δική τους φιλαρμονική. Στα σαμάρια των γαϊδουριών τοποθετούσαν πολύχρωμα ρούχα. Μπροστά στην πομπή πήγαιναν οι φουστανελοφόροι. Ύστερα ακολουθούσε κάποιος που παρίστανε μια γριά με καμπούρα, που συνοδευόταν από κάποιον άλλο ο οποίος έκανε το γέρο που ήταν κουτσός και ανήμπορος. Στο ένα του χέρι είχε ένα κουδούνι ενώ στην πλάτη του ένα ταγάρι με στάχτη. Ακολουθούσαν οι καβαλαραίοι με τα γαϊδούρια , τα άλογα κ.τ.λ. Στην πρώτη πλατεία σταματούσαν και έκαναν κάποια τελετουργία. Κάποιος έφερνε ένα καζάνι και βάφτιζαν ένα σκυλί που του έδιναν το όνομα «Χασάν». Ύστερα βάφτιζαν ένα γατάκι και του έδιναν το όνομα «Εμινέ». Κατόπιν πήγαιναν στην δεύτερη πλατεία όπου και στρατοπέδευαν. Εν τω μεταξύ έρχονταν και άλλες φάλαγγες από μικρότερα γύρω χωριά με τα δικά τους κόλπα όπως από το Τραγανό. Σε αυτή την πομπή, μπροστά ήταν τα ταβούλια, οι πίπιζες και ακολουθούσαν μασκαρεμένοι νύφη και γαμπρό και ύστερα ο υπόλοιπος κόσμος. Άλλοι έρχονταν από τα Λεχαινά, που οι μπροστάρηδες χόρευαν τα ξακουστά «μπουρμπούλια», από το κοντινό Καρδιακαύτι έρχονταν οι «Γενίτσαροι» και αυτοί από τα Καβάσιλα είχαν μαζί τους μεγάλο βυτίο με κρασί και τους κερνούσαν όλους με τα πατροπαράδοτα «κατοσταράκια». Στην πλατεία όλοι μαζί χόρευαν και τραγουδούσαν. Άλλοι πετούσαν και βεγγαλικά και φωτοβολίδες που τα έφτιαχναν μόνοι τους.

5 ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΣΤΗ ΛΕΡΟ
Το Πάσχα είναι μια από τις πιο αγαπημένες γιορτές στη Λέρο μετά από τη νηστεία τη Μεγάλη Εβδομάδα κάθε ημέρα είναι σημαντική. Σε όλα τα σημεία της Λέρου γίνονται εκδηλώσεις το Πάσχα , αλλά ο Πλάτανος και η εκκλησία του Χρηστού έχουν τα πρωτεία. Την Μεγάλη Τετάρτη στρώνονται οι δρόμοι που οδηγούν στον Πλάτανο όπου θα συναντηθούν οι τρεις επιτάφιοι του Ευαγγελισμού, της αγίας Παρασκευής και του Χριστού με μυρωδάτα Βάγια. Την Μεγάλη Παρασκευή οι Επιτάφιοι φτάνουν μετά τη λειτουργία στον Πλάτανο και οι πιο ψηλοί και δυνατοί άντρες σηκώνουν τους επιτάφιους όσο πιο ψηλά μπορούν , ο Επιτάφιος που είναι πιο ψηλά είναι και ο νικητής, στη συνέχεια οι επιτάφιοι κάνουν τον γύρω των ενοριών τους μέσα σε ένα χάος από φωτοβολίδες και πυροτεχνήματα. Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί γίνεται η πρώτη Ανάσταση και ο πρώτος πανζουρλισμός με κροτίδες. Η πλατεία του Πλατάνου μένει κλειστή για μια ώρα περίπου μέχρι να κοπάσει ο πόλεμος από τις κροτίδες. Το βράδυ στις 12 με την Ανάσταση καίγεται το πελεκούδι, μερικοί βάζουν και δυναμίτες πάνω στα βουνά όπως κάνουν και οι Καλύμνιοι. Τον Σεπτέμβρη γίνεται στο Παντέλι η γιορτή της Τράτας με πραγματικό ψάρεμα με Τράτα στο Παντελι. Η Ψαριά και οι μαρίδες ψήνονται και προσφέρονται δωρεάν με κρασί στην πλατεία του Παντελιού όπου γίνεται τρικούβερτο γλέντι με ζωντανή μουσική και χορό. Ο Λέρικος γάμος, παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από άποψη εθίμων και παραδόσεων. Οι κοινωνικές εκδηλώσεις και η τελετή που το αφορούν έχουν ένα τυπικό από αιώνες ισχυρό και απαράβατο. Οι ετοιμασίες του γάμου ξεκινούν αρκετές μέρες πριν με γενική επιστράτευση στο σπίτι της νύφης. Παρασκευάζονται γλυκά, "τα Πουγκιά" και σπιτικά ποτά.

6 ΟΙ ΜΠΟΤΗΔΕΣ Εντυπωσιακό και θορυβώδες, το Πάσχα στην Κέρκυρα φέρνει στο νου όλων το περίφημο έθιμο με τους μπότηδες που λαμβάνει χώρα το Μεγάλο Σάββατο στην καρδιά της όμορφης πόλης. Η φύση είναι ντυμένη στα πράσινα, με τις ευωδιές των λουλουδιών, και η πόλη να ετοιμάζεται να υποδεχτεί ένα μεγάλο θρησκευτικό γεγονός. Το έθιμο Μπότηδες στη Σπιανάδα στην Κέρκυρα είναι ένας συνδυασμός Ενετικών Παραδόσεων και Ορθόδοξων εθίμων. Το Μεγάλο Σάββατο η Κέρκυρα ξυπνά νωρίς. Στις 6 το πρωί, στην Παναγία των Ξένων, μια εντυπωσιακή τρίκλιτη βασιλική Επτανησιακού ρυθμού, γίνεται η αναπαράσταση του σεισμού που κατά τις Γραφές ακολούθησε την Πρώτη Ανάσταση. Στις 9 το πρωί στον Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στην Κέρκυρα ξεκινά η λιτανεία του Αγίου που καθιερώθηκε το 1550, όταν η Κέρκυρα σώθηκε από λιμό. Το παράδοξο εδώ είναι ότι γίνεται ταυτόχρονα και η περιφορά του Επιταφίου, αντίθετα από όλα τα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας. Η περιφορά του επιταφίου το Μ. Σάββατο καθιερώθηκε ουσιαστικά τα χρόνια της Ενετοκρατίας, καθώς οι Ενετοί απαγόρευαν τις λιτανείες και τον Επιτάφιο μέσα στην πόλη. Η περίφημη Φιλαρμονική της Κέρκυρας συνοδεύει την περιφορά – ίσως έχετε ακούσει ότι η Κέρκυρα έχει μια από τις πιο καλά οργανωμένες και «μελωδικές» Φιλαρμονικές και πραγματικά η μουσική τους είναι υπέροχη. Κατά παράδοση παίζουν συγκεκριμένες μουσικές το Μεγάλο Σάββατο: τη Marcia Funebre (επιτάφιος πορεία) από την Hρωική του Beethoven, το Calde Lacrime του Michelli.

7 ΕΘΙΜΑ ΠΟΛΩΝΙΑΣ Άλλο πασχαλινό έθιμο είναι η παράδοση της διακόσμησης των αυγών. Το πιο παλιό Πολωνικό Πασχαλινό αυγό είναι του 10ου αιώνα και βρέθηκε σε μια ανασκαφή στο Ostrów και φτιάχτηκε με μια τεχνική παρόμοια με αυτήν που χρησιμοποιείται σήμερα. Η διακόσμηση Πασχαλινών αυγών έγινε στοιχείο της λαϊκής παράδοσης, με εμφανείς τοπικές διαφορές. Παραδοσιακά, πριν να βαφτούν, τα αυγά βάφονταν με μοτίβο με λιωμένο κερί, το οποίο όταν στέγνωνε δεν απορροφούσε τη βαφή και μετά αφαιρείτο για να αποκαλυφτεί η διακόσμηση στο βαμμένο αυγό. Μια παραλλαγή της Πομερανίας, είναι να βάφονται τα αυγά με μόνο ένα χρώμα, χρησιμοποιώντας φυσικές βαφές από φύλλα, φλοιό δέντρων, φλούδα κρεμμυδιού, λουλούδια μολόχας, χαμομήλι, καλάμια, φύλλα τσουκνίδας, βελόνες πεύκου και πολλά άλλα φυτά. Στη Σιλεσία, τα βαμμένα αυγά διακοσμούνται με περίτεχνα μοτίβα, ξύνοντας το βαμμένο κέλυφος του αυγού με ένα κοφτερό στυλό. Η διακόσμηση των αυγών ήταν κάποτε γυναικεία ενασχόληση. Βαμμένα ή ζωγραφισμένα αυγά παρουσιάζονταν πρώτα στα μέλη της οικογένειας και μετά την Αγία Εβδομάδα, στους φίλους και γνωστούς. Αν πρόσφερες σε ένα αγόρι ή κορίτσι πασχαλινό αυγό, θεωρείτο ένδειξη συμπάθειας. 

8 ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ Την πρώτη μέρα του Μάη γιορτάζουμε την Άνοιξη .Οι άνθρωποι ξεχύνονται στους αγρούς για να μαζέψουν λουλούδια με τα οποία φτιάχνουν στεφάνια. Σε κάποιες περιοχές γίνονται τα Ανθεστήρια, δηλαδή στολίζουν τα άρματα με λουλούδια. Σε κάποιες άλλες περιοχές ανάβουν φωτιές χορεύουν γύρω από αυτές και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια. Σε κάποια νησιά του Αιγαίου τα κορίτσια σηκώνονται την αυγή, παίρνουν μαζί τους λουλούδια και πηγαίνουν στο πηγάδι να φέρουν το αμίλητο νερό. Όταν το έφερναν σπίτι, πλένονταν όλοι με αυτό. Στη Σέριφο κρεμούν στην πόρτα ένα στεφάνι από λουλούδια, τσουκνίδες, κριθάρι και σκόρδα. Όσοι παίρνουν μέρος στα έθιμα της Πρωτομαγιάς είναι πολύ χαρούμενοι και διασκεδάζουν τραγουδώντας και χορεύοντας.

9 ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ «ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ»
Το βράδυ της τελευταίας ημέρας του Ιουλίου, και ενόψει της νηστείας του Δεκαπενταύγουστου που ξεκινά την επομένη,  οι  Ζακυνθινοί της πρωτεύουσας του νησιού, «τση Χώρας», συγκεντρώνονται στους παραλιακούς δρόμους που βρίσκονται στις άκρες της πόλης -της Αγίας Τριάδας και του Αγίου-  και περιδιαβαίνουν τραγουδώντας και ανταλλάζοντας σκαμπρόζικα αλληλοπειράγματα, περιμένοντας να πάει η ώρα δώδεκα τα μεσάνυχτα. Με το που αλλάζει η μέρα και μπαίνει η 1η Αυγούστου, τα καμπαναριά που σημαίνουν την έλευση της νέας ημέρας, δίνουν το σύνθημα στους ζακυνθινούς, που  βγάζουν τα παπούτσια τους, ανασηκώνουν τα φουστάνια και τα μπατζάκια τους και μπαίνουν στην θάλασσα, στην άκρη εκεί που σκάει το κύμα, «για να πιάσουνε τη μαλλιαρή». Αναζητούν δηλαδή μια πέτρα στην οποία έχουν φυτρώσει φυτά από εκείνα που φύονται κάτω από το θαλασσινό νερό. Είναι η λεγόμενη «μαλλιαρή» που την ανασύρουν σαν τρόπαιο, την φέρνουν στο σπίτι τους κρατώντας την ψηλά στο χέρι,  και την τοποθετούν κάτω από το κρεβάτι. Η «μαλλιαρή», κατά παράδοση αιώνων, φέρνει  καλοτυχία για όλη τη χρονιά, και, επιπλέον, διώχνει τα κουνούπια από το σπίτι. Όσο δε περισσότερο μαλλιαρή είναι η πέτρα, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχουν οι ανύπαντρες να δούνε τον άντρα που θα παντρευτούν στον ύπνο τους. Για αυτό δεν ψάχνουν απλώς για μια μαλλιαρή, αλλά …για την πιο μαλλιαρή. Είναι γεγονός ότι πρόκειται για ένα έθιμο καθαρά αστικό. Στα χωριά της Ζακύνθου δεν το τηρούσαν, σε πολλά δε ούτε καν το γνώριζαν. Για να μην πούμε  ότι και από τη Χώρα πιο πολύ το τηρούσαν όσοι έμεναν στις παράλιες περιοχές Άμμος, Ταμπάκικα και Αγία Τριάδα, ενώ από τις υπόλοιπες περιοχές της Πόλης όσοι είχαν όρεξη για αστεία, κρασί και τραγούδια.  Αν μη τι άλλο, το να κουβαλάς ολόκληρη πέτρα από τη παραλία της  Χώρας χιλιόμετρα με τα πόδια, μέχρι το κάθε χωριό, ήταν ένα θέμα…

10 ΚΥΠΡΟΣ Τον 15Αύγουστο πάνε το πρωί στην εκκλησία και μετά την εκκλησία ψήνουν αρνιά στη σούβλα, γιατί τελειώνει η νηστεία. Το Σεπτέμβρη κάνουνε τη γιορτή του κρασιού. Τα Χριστούγεννα σφάζουν τον χοίρο, κάνουν λουκάνικα κρασάτα και καπνιστά (λούτζα), έναν ωραίο μεζέ που φτιάχνουν με γουρουνοκεφαλή και ποδαράκια χοιρινά, εκεί αποκαλείται ζαλατίνα. Φτιάχνουν τη βασιλόπιτα με το φλουρί της, για να την κόψουνε την Πρωτοχρονιά για να δούνε ποιος θα είναι ο τυχερός. Τη Λαμπρή (Πάσχα) σφάζουνε αρνιά και τα ψήνουν στη σούβλα. Τη μεγάλη Πέμπτη κοκκινίζουν αυγά, κάνουν φλάουτες (κυπριακό έδεσμα με φύλλο και ειδικό τυρί, σταφίδες και δυόσμο) και κουλούρια. Τη Δευτέρα του Πάσχα κάνουν πανηγύρια στα χωριά.

11 ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ Το σιτάρι για το παραδοσιακό γαμήλιο πιάτο, που ονομάζεται qyshkek και είναι φτιαγμένο από βρασμένο σιτάρι σε νερό με ζάχαρη. Το σιτάρι τρεις –μέρες πριν το γάμο το τοποθετούν σε συγκεκριμένη ποσότητα έξω από την αυλή πάνω σε δύο παραδοσιακά χαμηλά τραπεζάκια. Η μεγάλη κυρία του σπιτιού και τα κορίτσια της οικογένειας το καθαρίζουν, ενώ ταυτόχρονα χορεύουν με ντέφι και το tepsi ένα μεγάλο αλουμινένιο ταψί ψησίματος . Στη συνέχεια με το γουδοχέρι (dybek) κοπανάνε το σιτάρι έτσι ώστε να βράσει ευκολότερα. Τρεις μέρες πριν τη γαμήλια τελετή οι άντρες του σπιτιού ετοιμάζουν τον οντά , το δωμάτιο υποδοχής, αλλά και φροντίζουν να προμηθευτούν τα απαραίτητα για το γαμήλιο τραπέζι.

12 ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ
Ένα έθιμο στην Αλβανία είναι ότι ο γάμος εκεί κρατάει 4 ημέρες. Την πρώτη μέρα οι καλεσμένοι πηγαίνουν στο σπίτι του γαμπρού για να του ευχηθούν. Τη δεύτερη οι καλεσμένοι πηγαίνουν στο σπίτι της νύφης για να της ευχηθούν. Την τρίτη ο γαμπρός παίρνει τη νύφη από το σπίτι της και την οδηγεί στο δικό του σπίτι. Η νύφη μπαίνοντας στο καινούριο της σπίτι, βουτά τα δυο της δάχτυλα σε μέλι για καλή τύχη. Τέλος, την τέταρτη μέρα γίνεται το μεγάλο γλέντι του γάμου.

13 ΤΟ ΜΠΑΪΡΑΚΙ Ένα έθιμο του Ηπειρώτικου γάμου είναι το μπαϊράκι.
Το μπαϊράκι είναι ένα ψήλο κοντάρι με μια λευκή σημαία. Την παραμονή του γάμου, μαζεύονται όλες οι γυναίκες στο σπίτι του γαμπρού και με λουλούδια που έχουν φέρει από τους κήπους τους, φτιάχνουν ένα σταυρό και τον κρεμάνε ψηλά στο κοντάρι. Σε όλη τη διάρκεια οι γυναίκες τραγουδάνε παραδοσιακά τραγούδια και η συγκίνηση είναι μεγάλη. Μόλις το τελειώσουν, ένας νέος που στην διάρκεια του γάμου λέγεται μπράτιμος, και που συνήθως είναι πρώτος ξάδελφος ή καλύτερος φίλος του γαμπρού ξεκινάει το χορό με το μπαϊράκι στο χέρι. Ακολουθεί μεγάλο γλέντι, όλοι κερνάνε αυτόν που κρατάει το μπαϊράκι και το μπαϊράκι είναι αυτό που θα πηγαίνει μπροστά την άλλη μέρα στο ξεκίνημα του γαμπρού για την εκκλησία.