Μαθησιακές Δυσκολίες: “φωτογραφίζοντας… το θηρίο”

Παρουσίαση με θέμα: "Μαθησιακές Δυσκολίες: “φωτογραφίζοντας… το θηρίο”"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Μαθησιακές Δυσκολίες: “φωτογραφίζοντας… το θηρίο”
Άννα Σολωμού – Ζενζεφύλη, ψυχολόγος / οικογενειακή θεραπεύτρια

2

3 Προσχολική ηλικία – πιθανές ενδείξεις μαθησιακών δυσκολιών
Κινητική ανωριμότητα τόσο σε επίπεδο λεπτής κινητικότητας όσο και αδρής. Επί παραδείγματι, φτωχός κινητικός έλεγχος σε δεξιότητες που αφορούν στη χρήση του μολυβιού ή του ψαλιδιού. Δυσκολίες στο λόγο. (δυσκολίες στη σωστή εκφορά και άρθρωση καθώς και στη σειριοθέτηση, δυσκολίες ακουστικής διάκρισης ήχων που μοιάζουν, όπως για παράδειγμα "μπ, π, β, φ"), Η ελλιπής αντίληψη της ομοιοκαταληξίας σε λέξεις είναι μια αξιόπιστη ένδειξη για δυσκολίες στην μετέπειτα κατάκτηση σημαντικών γνωστικών δεξιοτήτων, όπως αυτής της ανάγνωσης,

4 Δυσκολίες στη συγκέντρωση,
Δυσκολία στην απομνημόνευση ποιημάτων ή μικρών τραγουδιών. Επίσης δυσκολίες στο να παρακολουθήσουν την εξέλιξη μιας ιστορίας και να μπορούν σε δεύτερο χρόνο να την επαναδιηγηθούν, Σύγχυση στην χρήση και κατανόηση λέξεων που δηλώνουν τόπο, χρόνο και κατεύθυνση.

5

6 Ο όρος «μαθησιακές δυσκολίες» χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα σύνολο διαταραχών που μειώνουν την ικανότητα ενός ατόμου να επικοινωνήσει ή να μάθει. Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες – είναι η διαταραχή σε μία ή περισσότερες από τις βασικές ψυχολογικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην κατανόηση ή τη χρήση του προφορικού ή γραπτού λόγου. Μπορεί να εμφανιστούν ως ατελής ικανότητα στη σκέψη, στην ακρόαση, στην ανάγνωση, στη γραφή, στην ορθογραφία ή στους μαθηματικούς υπολογισμούς.

7 Υπάρχουν πολλές κατηγοριοποιήσεις των μαθησιακών δυσκολιών, η κάθε μία από τις οποίες έχει τα δικά της χαρακτηριστικά Δυσαριθμησία : είναι μια ομάδα δυσκολιών που επηρεάζουν τη μαθηματική σκέψη, την ανάκληση μαθηματικών όρων και συμβόλων, την εφαρμογή μαθηματικών εννοιών στο χειρισμό αντικειμένων στο χώρο, τη γραφή μαθηματικών συμβόλων, ισοτήτων και άλλων σχετικών όρων και την εφαρμογή αλγορίθμων στις τέσσερις βασικές μαθηματικές πράξεις. Δυσγραφία : είναι η δυσκολία στη γραφή, η οποία εκδηλώνεται ως πολύ αργή γραφή, αδυναμία διατήρησης της ίσιας γραμμής και επανάληψη γραμμάτων ή συλλαβών.

8 Η δυσπραξία είναι μια δια βίου διαταραχή που προσβάλει την κινητική ανάπτυξη του ανθρώπου. Μολονότι πολλές δυσκολίες μπορεί να εμμένουν σε όλη τη διάρκεια της ζωής, ωστόσο ο τύπος των δυσκολιών που βιώνει το άτομο μπορεί να αλλάξουν. Η διαταραχή της γραπτής έκφρασης αυτή χαρακτηρίζεται από  μειωμένη  ικανότητα του παιδιού να συνθέσει ένα γραπτό κείμενο. Η μειωμένη αυτή δεξιότητα  εκφράζεται με λάθη στην γραμματική ή στον τονισμό, κακή οργάνωση των παρα­γράφων, πολλά ορθογραφικά λάθη (Δυσορθογραφία), πολύ κακό γράψιμο (Δυσγραφία).

9

10

11 Η Δυσλεξία είναι… …ειδική μαθησιακή δυσκολία που χαρακτηρίζεται από σοβαρές δυσκολίες στην αποκωδικοποίηση του γραπτού λόγου (ανάγνωση), στην κατάκτηση της συγγραφικής ικανότητας και της ορθογραφημένης γραφής και ενδεχόμενες δυσκολίες στην επεξεργασία αριθμητικών συμβόλων και μαθηματικών εννοιών.

12 Η παγκόσμια ομοσπονδία της νευρολογίας καθορίζει τη δυσλεξία ως "διαταραχή που φανερώνεται από τις δυσκολίες στην εκμάθηση του διαβάσματος, παρά την επαρκή νοημοσύνη και τις κοινωνικές και πολιτιστικές ευκαιρίες του ατόμου".

13 Η δυσλεξία δεν είναι μόνο μια διαταραχή ανάγνωσης που χαρακτηρίζεται από τις αντιστροφές.
Είναι ένα σύνδρομο των πολλών και ποικίλων συμπτωμάτων που έχει επιπτώσεις σε εκατομμύρια των παιδιών και ενηλίκων. Από πολλούς αναγνωρίζεται η δυσλεξία ως "διαφορετικός τρόπος σκέψης": παραλληλίζοντας τη δυσλεξία με τη δυνατότητα που έχει κάποιος να “δει” πολυδιάστατα, την συνολική εικόνα, ή από οποιαδήποτε θέση κάθε φορά.

14

15 Συμπτώματα- Ενδείξεις:
αντιστροφές γραμμάτων - αριθμών (ε αντί για 3) αντιμεταθέσεις ή παραλείψεις ή προσθήκες γραμμάτων (ή συλλαβών) στην ίδια λέξη (πότι ή πι ή τοτόπι αντί για τόπι) καθρεφτική ανάγνωση ή γραφή (εμ αντί με) αντικαταστάσεις λέξεων με άλλες παρεμφερούς σημασίας (διαβάζουν ή γράφουν κοντός αντί για χαμηλός)

16

17 γενικά: κάνουν "περίεργα" και αδικαιολόγητα λάθη, έχουν δυσανάγνωστα γραπτά.
γενικά: δυσκολεύονται να μάθουν πίνακες, σειρές ονομάτων (π.χ. ημέρες της εβδομάδας, μήνες του χρόνου). γενικά: δυσκολεύονται να αντιγράψουν από τον πίνακα ή από σημειώσεις. γενικά: έχουν προβλήματα προσανατολισμού στο χώρο και στο χρόνο.

18 Α. Πρωτογενή αίτια της δυσλεξίας
Η κληρονομική προδιάθεση. Η δυσλεξία είναι κατά μεγάλο ποσοστό εγγενής. Καθυστέρηση ωρίμανσης σε επιμέρους περιοχές του εγκεφάλου ή, μη ολοκλήρωση στη δημιουργία του εγκεφαλικού φλοιού και σχηματισμός δυσπλασιών, κυρίως στο αριστερό ημισφαίριο.

19 Β. Δευτερογενή αίτια της δυσλεξίας
Είναι οι εγκεφαλικές βλάβες που πιθανώς συμβαίνουν πριν τη γέννα, κατά τη διάρκεια της ή μετά. Σε δύσκολες εγκυμοσύνες ή πολύπλοκες γέννες μπορεί να προκύψει ελαφρά εγκεφαλική βλάβη από ανοξία (έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο) κατά τον τοκετό ή από μηχανικά τραύματα.

20 Δεν υπάρχει μια ειδική εξέταση που να ανιχνεύει για τη δυσλεξία
Η δυσλεξία είναι μια μαθησιακή δυσκολία, εξαιτίας της καθυστερεί ή εμποδίζεται η εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης από παιδιά που έχουν όλες τις ικανότητες και δυνατότητες για τις εργασίες αυτές. Συναντάται στο 10-15% των παιδιών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Αγόρια-Κορίτσια=4:1).

21 Η δυσλεξία, εντάσσεται στα ιδιοσυστασιακά χαρακτηριστικά και σχετίζεται με την βιολογική κληρονομικότητα. Είναι όπως το να είσαι αριστερόχειρας, ξανθός, ψηλός ή οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό.

22

23 Αλήθειες για την δυσλεξία…
Τα δυσλεκτικά παιδιά : είναι εφευρετικά - σκέφτονται ευκολότερα με Εικόνες είναι δημιουργικά - Καλά στις κατασκευές έχουν γρήγορη αντίληψη ξαφνιάζουν με την οξυδέρκεια των παρατηρήσεων τους

24 έχουν ικανότητες συνδυαστικές
κρίνουν και οδηγούνται σε λογικά συμπεράσματα μετά από επεξεργασία δεδομένων έχουν έφεση στην μηχανολογία, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές έχουν γόνιμη φαντασία, χιούμορ και επινοητικότητα.

25

26 Στα άτομα με Δυσλεξία η επεξεργασία στην οποία τυγχάνουν οι πληροφορίες σε επίπεδο εγκεφαλικών συνδέσεων, σε συνδυασμό με το γεγονός πως η πρόσληψη και η ανάκληση τους γίνεται με ένα διαφορετικό τρόπο, δίνει την δυνατότητα στα δυσλεκτικά παιδιά να έχουν πιο κριτική και δημιουργική σκέψη από ότι οι συνομήλικοι τους. Δηλαδή μπορούν να συγκρίνουν και να συσχετίζουν πολύ περισσότερα πράγματα και κατά συνέπεια να δημιουργούν πιο ολοκληρωμένες σκέψεις και ιδέες.

27 Ταυτόχρονα είναι πολύ ευαισθητοποιημένα άτομα απέναντι στους άλλους και ιδιαίτερα στους πιο αδύναμους από αυτά. Καθώς διαθέτουν επίσης μεγάλη φαντασία και δημιουργικότητα, γίνονται συχνά καλλιτέχνες, μαθηματικοί, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, άνθρωποι που φροντίζουν για το κοινωνικό σύνολο.

28

29 καθυστέρηση στην ομιλία αδεξιότητα στις κινήσεις
Τι είναι η Υπερκινητικότητα; Ο όρος αναφέρεται στην μεγάλη διάσπαση προσοχής και στην υπερδραστηριότητα. Τα υπερκινητικά παιδιά βρίσκονται διαρκώς σε υπερδιέγερση και κίνηση. καθυστέρηση στην ομιλία αδεξιότητα στις κινήσεις δυσκολία στην εκμάθηση ανάγνωσης αντιληπτικές ανεπάρκειες δυσκολία στην κατανόηση των σχημάτων και μορφών αδυναμία προσανατολισμού στο χώρο.

30 Η διαταραχή αυτή είχε ονομασθεί παλιότερα ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία (Minimal Brain Dysfunction) και υπερκινητικό σύνδρομο. Το βασικό χαρακτηριστικό της Διαταραχής (ΔΕΠΥ) είναι η απροσεξία και η υπερκινητικότητα/ παρορμητικότητα. Για να μπει η διάγνωση θα πρέπει κάποια από τα συμπτώματα να έχουν εμφανιστεί πριν την ηλικία των 7 ετών και οι δυσκολίες που προκύπτουν από τη διαταραχή να είναι εμφανείς σε δύο τουλάχιστον περιβάλλοντα (π.χ. στο σπίτι και στο σχολείο).

31 Τα παιδιά 4-6 ετών: τρέχουν από τη μια μεριά του δωματίου στην άλλη, ψάχνουν τις τσάντες των επισκεπτών, μιλούν συνέχεια, βγαίνουν από το σπίτι τρέχοντας χωρίς να ειδοποιήσουν τους γονείς τους, δεν κοιτούν αριστερά-δεξιά όταν περνούν τον δρόμο, σπάζουν και χάνουν τα παιγνίδια τους, ανεβαίνουν στα έπιπλα, δεν κάθονται σ' ένα μέρος, κουνούν συνέχεια τα πόδια τους, πηδούν από τη μια ασχολία στην άλλη, κοιμούνται αργά,

32 ξυπνούν νωρίς, δεν μπορούν να εστιάσουν την προσοχή τους, μοιάζουν αφηρημένα, σηκώνονται από τη θέση τους, η προσοχή τους διασπάται με το παραμικρό, δεν μπορούν να ολοκληρώσουν τα μαθήματα τους, ξεχνούν τα βιβλία τους και τα μολύβια τους, απαντούν στον δάσκαλο χωρίς να περιμένουν τη σειρά τους ή χωρίς να ερωτηθούν, δεν ακολουθούν τους κανόνες των παιγνιδιών όταν παίζουν με τα άλλα παιδιά.

33 Θετικά Χαρακτηριστικά που συνδέονται με το ADHD
Ικανότητα να παρατηρούν τα γενικά σημεία του μαθήματος και να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις λεπτομέρειες. Δημιουργικότητα και εφευρετικότητα. Η ανάληψη ρίσκου οδηγεί σε σημαντικές ανακαλύψεις. Ικανότητα επεξεργασίας πληροφοριών και εκτενέστερων παρατηρήσεων. Υψηλά επίπεδα ενέργειας. Καλές διαπραγματευτικές ικανότητες. Διαισθητικότητα και αντιδραστικότητα. Ικανότητα υπέρ-εστίασης.

34 Αυτές οι δυσκολίες… …είναι αναπάντεχες σε σχέση με την ηλικία και το νοητικό δυναμικό του παιδιού, την επαρκή σχολική του φοίτηση και δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας γενικευμένης εξελικτικής διαταραχής (ψυχοκινητική καθυστέρηση, αυτισμός κ.α) ή αισθητηριακής μειονεξίας. Η επίδοση του παιδιού σε αυτούς τους τομείς πρέπει να υπολείπεται της αντίστοιχης επίδοσης των συνομηλίκων τουλάχιστον κατά δύο χρόνια

35 Οι διαδικασίες στον εγκέφαλο κατά την εκμάθηση της ανάγνωσης είναι πολυσύνθετες και περίπλοκες , γι ' αυτό και οι ελαχιστότατες βλάβες μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι συνέπειες θα εμφανιστούν οπωσδήποτε. Μερικές φορές , κυρίως όταν γίνεται έγκαιρη διάγνωση , οι συνέπειες ελαχιστοποιούνται ή εξαφανίζονται τελείως. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει το παιδί, από την οικογένεια και το σχολείο .

36 Τα συναισθήματα είναι οι καταλύτες που θα διευκολύνουν ή θα αποκλείσουν την επαφή, στην ανάκληση των γνώσεων, στην πρόσληψη τους, στην δημιουργία ιδεών, σκέψεων και πράξεων. Τα συναισθήματα δημιουργούνται από την αλληλεπίδραση των στοιχείων που φέρουμε μέσα μας και όσων προσλαμβάνουμε από το περιβάλλον μας.

37 Το παιδί καταλαβαίνει τα συναισθήματα μας πέρα από τα λόγια.
Αν μπορούμε κάτι να κάνουμε για να γεφυρώσουμε αυτή την αίσθηση της μοναξιάς, της διαφορετικότητας, της αναστολής, της ντροπής, του φόβου ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες, είναι εμείς, πρώτοι από όλους, να αποδεχτούμε, να επεξεργασθούμε τα δικά μας συναισθήματα και τις προκαταλήψεις απέναντι σε αυτά τα παιδιά.

38

39 Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες, ο έφηβος ή ο ενήλικος, είναι ένας μεγάλος σιωπηλός αγωνιστής που παλεύει πρώτα από όλα για την αξιοπρέπεια του και για τις κρυφές του φιλοδοξίες χωρίς να τολμά να τις φανερώσει για να μην το κοροϊδέψουν. Φιλοδοξίες οι οποίες αν δεν ενισχυθούν και τονωθούν από τις ίδιες του τις επιτυχίες, θα σβήσουν και θα χαθούν, μένοντας πάντα κρυφά ανομολόγητα όνειρα.

40 Αναλαμβάνουμε λοιπόν την ευθύνη των αντιλήψεων, των συναισθημάτων και των πράξεων μας ως γονείς και ως δάσκαλοι γιατί : Όσο λαμπρό, φωτεινό, ταλαντούχο και να γεννηθεί ένα αγόρι ή ένα κορίτσι…