ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ Το λεπτό έντερο αποτελεί τη συνέχεια του στομάχου και εκτείνεται από τον πυλωρό μέχρι το παχύ έντερο. Διακρίνεται σε δωδεκαδάκτυλο, νήστιδα.

Παρουσίαση με θέμα: "ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ Το λεπτό έντερο αποτελεί τη συνέχεια του στομάχου και εκτείνεται από τον πυλωρό μέχρι το παχύ έντερο. Διακρίνεται σε δωδεκαδάκτυλο, νήστιδα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ Το λεπτό έντερο αποτελεί τη συνέχεια του στομάχου και εκτείνεται από τον πυλωρό μέχρι το παχύ έντερο. Διακρίνεται σε δωδεκαδάκτυλο, νήστιδα και ειλεό. Το λεπτό έντερο έχει διάμετρο περίπου 2,5 εκατοστά και μήκος 6-7 μέτρα. Ο βλεννογόνος του λεπτού εντέρου παρουσιάζει πολυάριθμες πτυχές οι οποίες εμφανίζουν προσεκβολές, τις εντερικές λάχνες. Στο λεπτό έντερο ολοκληρώνεται η πέψη και γίνεται η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών της τροφής. ΛΑΧΝΕΣ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΣ ΚΥΚΛΟΤΕΡΗΣ ΜΥΙΚΗ ΣΤΙΒΑΔΑ ΥΠΟΒΛΕΝΝΟΓΟΝΙΑ ΣΤΙΒΑΔΑ ΕΠΙΜΗΚΗΣ ΜΥΙΚΗ ΣΤΙΒΑΔΑ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ

2 Λεπτό Έντερο Δωδεκαδάκτυλο Νήστιδα Ειλεός Πέψη – απορρόφηση
Εκφορητική μοίρα χοληδόχου & παγκρεατικού πόρου Νήστιδα Ειλεός Πέψη – απορρόφηση Εντερικές λάχνες Μικρολάχνες

3 ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟ ΗΠΑΡ ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟ ΠΑΓΚΡΕΑΣ
Αποτελεί το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου το οποίο βρίσκεται σε πολύ στενή σχέση με το πάγκρεας. Το δωδεκαδάκτυλο ακολουθεί ημικυκλικού σχήματος πορεία, αρχίζοντας στον πυλωρό, πορεύεται γύρω από την κεφαλή & τον αυχένα του παγκρέατος & εκβάλλει στη νήστιδα (νηστιδοδωδεκαδακτυλική συμβολή). Η ονομασία του οφείλεται στο γεγονός ότι συνήθως έχει μήκος όσο είναι το πλάτος 12 δακτύλων (περίπου 25 εκ.). ΗΠΑΡ ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟ ΠΑΓΚΡΕΑΣ Το δωδεκαδάκτυλο έρχεται σε σχέση προς τα πάνω με το ήπαρ & τη χοληδόχο κύστη, προς τα δεξιά με το νεφρό & προς τα κάτω με το εγκάρσιον κόλον & τις εντερικές έλικες

4 ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟ Για περιγραφικούς λόγους το δωδεκαδάκτυλο,διαιρείται σε 4 μοίρες την άνω (D1) , την δεύτερη ή κατιούσα μοίρα (D2), την τρίτη ή oριζόντια μοίρα (D3) & την ανιούσα ή τέταρτη μοίρα (D4). Βολβός Δωδεκαδακτύλου (περιοχή συχνής εμφάνισης έλκους) Κορυφή μείζονος δωδεκαδακτυλικής θηλής, σημείο εκβολής της ηπατο- Παγκρεατικής ληκύθου που σχηματίζεται από τον Χοληδόχο & παγκρεατικό πόρο ΝΗΣΤΙΔΟ- ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΙΚΗ ΚΑΜΠΗ Μεσεντέρια Αγγεία

5 ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟ Έχει εξαιρετική σημασία γιατί σε αυτό εκβάλλουν ο χοληδόχος & ο παγκρεατικός πόρος. Μέσα από τους οποίους διοχετεύονται προς το έντερο δύο απαραίτητα εκκρίματα για την πέψη: 1) το π α γ κ ρ ε α τ ι κ ό υ γ ρ ό 2) η χ ο λ ή Με το πρώτο φέρονται προς το έντερο πάρα πολλά ένζυμα, που παράγονται από το π ά γ κ ρ ε α ς, με τα οποία γίνονται οι απαραίτητες διασπάσεις για την ολοκλήρωση της πεπτικής διεργασίας. Εκτός όμως από τα ένζυμα, μέσα στο παγκρεατικό υγρό περιέχεται και σόδα (διττανθρακικό νάτριο), για την εξουδετέρωση του υδροχλωρικού οξέος που προέρχεται από το στομάχι, έτσι ώστε το περιεχόμενο του εντέρου να γίνεται ελαφρά αλκαλικό. Με νευρικά κυκλώματα, όσο και με ορμονικά μηνύματα, καθορίζεται, ανάλογα με το είδος της τροφής, το είδος των ενζύμων που εκκρίνονται, καθώς και το ποσό της σόδας που χρειάζεται για την εξουδετέρωση του υδροχλωρικού οξέος και την αλκαλοποίηση του περιεχομένου. Στο σημείο όμως αυτό, μαζί με το παγκρεατικό υγρό, εκχύνεται προς το έντερο και η χολή, που προέρχεται από το συκώτι. Η χολή, αν και δεν περιέχει ένζυμα για την πέψη, είναι εντελώς απαραίτητη γι' αυτή τη διεργασία, γιατί περιέχει τα χ ο λ ι κ ά άλατα, τα οποία προκαλούν τη γ α λ α κ τ ω μ α τ ο π ο ί η σ η του λίπους της τροφής, δηλαδή την κατάτμηση του λίπους σε πολύ μικρά, μικροσκοπικά σταγονίδια. Και χωρίς αυτή τη διαδικασία, τα λίπη δεν πέπτονται

6 ΕΛΚΟΣ ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟΥ Έλκος Δωδεκαδακτύλου
Έχει σχέση με υπερπαραγωγή υδροχλωρικού Οξέος & συμβαίνει συνήθως σε νεαρούς ή μεσήλικες άνδρες. Εντοπίζεται στην πρώτη μοίρα του δωδεκαδακτυλικού βολβού & συχνότερα στην πρόσθια επιφάνεια. Το άγχος αποτελεί κύριο επιβαρυντικό παράγοντα εμφάνισης του

7 ΝΗΣΤΙΔΑ & ΕΙΛΕΟΣ Η νήστιδα αρχίζει από την
νηστιδοδωδεκαδακτυλική καμπή & μαζί με τον ειλεό έχουν μήκος 6 – 7 μέτρα. Η νήστιδα είναι συχνά κενή, είναι παχύτερη & με πάρα πολλά αγγεία. Εντοπίζεται συνήθως στην ομφαλική χώρα, ενώ ο ειλεός καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της ηβικής (υπογάστριας) & της βουβωνικής χώρας. ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ ΣΤΟΜΑΧΟΣ ΔΩΔΕΚΑ- ΔΑΚΤΥΛΟ ΚΟΛΟΝ ΚΟΛΟΝ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΗΣ ΑΠΟΦΥΣΗ ΟΡΘΟ ΝΗΣΤΙΔΑ ΕΙΛΕΟΣ Οι κυκλοτερείς πτυχές του βλεννογόνου είναι μεγάλες & καλά ανεπτυγμένες στο ανώτερο τμήμα της νήστιδας, ενώ είναι μικρές στο ανώτερο τμήμα του ειλεού & λείπουν στο τελικό τμήμα του

8 ΚΥΚΛΟΤΕΡΕΙΣ ΠΤΥΧΕΣ ΛΑΧΝΕΣ ΥΠΟΒΛΕΝΝΟΓΟΝΙΑ ΣΤΙΒΑΔΑ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΣ
ΚΥΚΛΟΤΕΡΗΣ ΜΥΙΚΗ ΣΤΙΒΑΔΑ ΛΑΧΝΕΣ ΕΠΙΜΗΚΗΣ ΜΥΙΚΗ ΣΤΙΒΑΔΑ ΟΡΟΓΟΝΟΣ

9 Εντερικές λάχνες Η πέψη και η απορρόφηση διευκολύνονται από την ύπαρξη των πτυχών και των λαχνών και των μικρολαχνών που υπάρχουν στον βλεννογόνου του εντέρου Οι λάχνες έχουν ύψος 0,5 έως 1,2 χιλ. και διάμετρο 0,1 χιλ. Αυξάνουν την επιφάνεια κατά 5-6 φορές (100τ.μ.). Μεταξύ των λαχνών ευρίσκονται οι κρύπτες ή εντερικοί αδένες Οι κυκλοτερείς πτυχές του Kerckring προέχουν γύρω στο 1 εκ. μέσα στο αυλό του εντέρου. Έτσι αυξάνει η επιφάνεια του εντέρου κατά 1/3.

10 Εντερική λάχνη Καλύπτονται από απορροφητικό επιθήλιο.
Λόγω της παρουσίας των μικρολαχνών έχει μεγάλη απορροφητική ικανότητα. Κάτω από το επιθήλιο υπάρχει δίκτυο τριχοειδών με αρτηριακό και φλεβικό σκέλος. Το φλεβικό σκέλος παροχετεύεται στο πυλαίο φλεβικό σύστημα και εν συνεχεία στο ήπαρ. Μεταξύ των αιμοφόρων αγγείων υπάρχει ένα λεμφαγγείο που απορροφά τα λίπη και τα μεταφέρει στην κυκλοφορία μέσω του θωρακικού πόρου.

11 Οι εντερικές λάχνες αποτελούν δακτυλιοειδείς προσεκβολές του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου, οι οποίες συνολικά αυξάνουν 10 φορές την απορροφητική του επιφάνεια.

12 Κινήσεις του εντέρου Τριών ειδών συσταλτικών κινήσεων:
Τριών ειδών συσταλτικών κινήσεων: Κατάτμησης: βοηθούν στην ανάμιξη του χυμού και τον φέρνουν σε επαφή με τον βλεννογόνο του εντέρου όπου και απορροφάται. Περισταλτικές: προωθούν την τροφή κατά μήκος του εντέρου Περιπλανώμενα κινητικά συμπλέγματα: σε περιόδους νηστείας, όταν έχει ολοκληρωθεί η απορρόφηση, προωθούν το εντερικό περιεχόμενο στο παχύ έντερο.

13 Πλέγμα του Meissner ή έσω πλευρικό πλέγμα Πλέγμα του Auerbach
Νεύρωσης του εντέρου Πλέγμα του Meissner ή έσω πλευρικό πλέγμα Πλέγμα του Auerbach

14 ΤΟ ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ Αρχίζει από το τέλος του ειλεού από τον
Επιπλοικές αποφύσεις Αρχίζει από το τέλος του ειλεού από τον οποίο χωρίζεται με την ειλεοκολική βαλβίδα. Έχει μήκος περίπου 1.50 μέτρο & σχηματίζει μία στεφάνη γύρω από το λεπτό έντερο. Αποτελείται από το τυφλό, τη σκωληκοειδή απόφυση, το κόλον (ανιόν,εγκάρσιο, κατιόν, & σιγμοειδές) και από το ορθό. Το παχύ έντερο μπορεί να διακριθεί εύκολα από το λεπτό έντερο χάρις: στις τρείς παχιές επιμήκεις μυικές ταινίες του που ονομάζονται κολικές ταινίες, στις μεταξύ των ταινιών κυψέλες του τοιχώματος & Στις μικρές προσεκβολές του περιτόναιου που είναι γεμάτες λίπος & λέγονται επιπλοικές αποφύσεις. ΑΡ κολική καμπή Εγκάρσιον κόλον ΔΕ κολική καμπή κατιόν κόλον Ανιόν κόλον Κολικές κυψέλες Κολική ταινία Σιγμοειδές κόλον τυφλό Σκωληκοειδής απόφυση

15 Επιπλοικές αποφύσεις Κολική ταινία

16 ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ - ΤΥΦΛΟ Το τυφλό, είναι το πρωτο τμήμα του παχέος εντέρου, έχει μήκος 8 περίπου εκατοστά & συνέχεται με το ανιόν κόλον. Ο ειλεός εκβάλλει στο ανώτερο τμήμα του ενώ η σκωληκοειδής απόφυση εκβάλλει στο έσω τοίχωμά του περίπου 2,5 εκατοστά κάτω από την ειλεοτυφλική συμβολή. ΤΥΦΛΟ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΗΣ ΑΠΟΦΥΣΗ ΕΙΛΕΟ-ΚΟΛΙΚΗ ΒΑΛΒΙΔΑ

17 ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ – ΤΥΦΛΟ – ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΗΣ ΑΠΟΦΥΣΗ
Αποτελεί σωληνώδες όργανο ποικίλου μήκους το οποίο κατά μέσο όρο είναι περίπου έως οκτώ εκατοστά. Γενικά εκτός απο το μέγεθος και η θέση της σκωληκοειδούς απόφυσης ποικίλει. Συνήθως το τυφλό με τη βάση της σκωληκοειδούς απόφυσης βρίσκονται στον ΔΕ Λαγόνιο βόθρο κάτω από ένα ορισμένο σημείο του κοιλιακού τοιχώματος που περιέγραψε ο Mac Burney & που βρίσκεται στο έξω τριτημόριο μίας γραμμής που ενώνει τον ομφαλό με την πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα. Τις περισσότερες φορές η σκωληκοειδής απόφυση πίσω από το τυφλό (οπισθοτυφλική), αλλά μπορεί να βρίσκεται προς τα κάτω (πυελική), ενώ πιο σπάνια κατευθύνεται προς τα πάνω, μπροστά από το τυφλό ή το τελικό μέρος του ειλεού.

18 ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ

19 ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ Το τυφλό προς τα κάτω σχηματίζει μία καμπή προς τα αριστερά, την ηπατική ή δεξιά Κολική καμπή από την οποία αρχίζει το εγκάρσιο κόλον. Το εγκάρσιον κόλον έχει περίπου μήκος 50 εκ. & φθάνει αριστερά μέχρι την σπληνική ή Αριστερή κολική καμπή. Από το σημείο αυτό συνεχίζει προς τα κάτω το κατιόν κόλον Που έχει μήκος περίπου 25 εκ. Συνέχεια προς τα κάτω είναι το σιγμοειδές που έχει μήκος 40-50 εκ. & σχηματίζει δύο καμπές, πριν μεταπέσει στο τελευταίο μέρος του παχέος Εντέρου που λέγεται ορθό ή απευθυσμένο. ΕΓΚΑΡΣΙΟ ΚΟΛΟΝ ΚΟΛΙΚΗ ΚΑΜΠΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΚΑΜΠΗ ΚΑΤΙΟΝ ΚΟΛΟΝ ΑΝΙΟΝ ΚΟΛΟΝ ΤΥΦΛΟ ΣΙΓΜΟΕΙΔΕΣ ΚΟΛΟΝ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΗΣ ΑΠΟΦΥΣΗ ΟΡΘΟ

20 ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ Γενικά το παχύ έντερο καλύπτεται από περιτόναιο. Σε μερικά όμως μέρη όπως το ανιόν, το κατιόν, & το απευθυσμένο, η κάλυψη είναι ατελής για αυτό και στα σημεία αυτά το Έντερο είναι ακίνητο. Το τυφλό με τη σκωληκοειδή απόφυση, το εγκάρσιο και το σιγμοειδές καλύπτονται τελείως από περιτόναιο που σχηματίζει μία πτυχή με την οποία τα μέρη αυτά του παχέος εντέρου κρέμονται από το πίσω τοίχωμα της κοιλιάς και είναι κινητά. Το τοίχωμα του παχέος εντέρου από έξω προς τα μέσα αποτελείται από τον ορογόνο, τον μυικό που αποτελείται από δύο στιβάδες (έξω επιμήκης που είναι ατελής & αντιπροσωπεύεται από τις τρεις κολικές ταινίες και την έσω κυκλοτερή), τον υποβλεννογόνιο, τον βλεννογόνο & το επιθήλιο. ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΣ ΥΠΟΒΛΕΝΝΟΓΟΝΙΟΣ ΜΥΙΚΟΣ ΟΡΟΓΟΝΟΣ

21

22 ΟΡΘΟ Το ορθό έχει μήκος εκ. & καταλήγει στον πρωκτό ή πρωκτικό δακτύλιο που αποτελεί το κάτω στόμιο του εντερικού σωλήνα & βρίσκεται στο βάθος της μεσο γλουτιαίας σχισμής. Ο πρωκτικός δακτύλιος περιβάλλεται από δύο σφιγκτήρες τον έσω και τον έξω. Ο έσω σφιγκτήρας αποτελείται από λείες μυικές ίνες, ενώ ο έξω σφιγκτήρας αποτελείται από γραμμωτές ίνες & εξαρτάται από τη βούληση ΟΡΘΟ ΕΣΩ ΠΡΩΚΤΙΚΟΣ ΣΦΙΓΚΤΗΡΑΣ ΕΞΩ ΠΡΩΚΤΙΚΟΣ ΣΦΙΓΚΤΗΡΑΣ ΠΡΩΚΤΟΣ

23 Λειτουργίες του παχέος εντέρου
Απορρόφηση νερού και αλάτων σημαντική λειτουργία για την ομοιόσταση των ηλεκτρολυτών. Αποβολή κοπράνων

24 ΤΟ ΠΑΓΚΡΕΑΣ Το πάγκρεας, είναι επιμήκης 12-15 εκ.,
πεπτικός αδένας. Είναι εξωκρινής & ενδοκρινής αδένας. Παράγει το παγκρεατικό υγρό (εξωκρινές έκκριμα), το οποίο διοχετεύει στο δωδεκαδάκτυλο μέσω του παγκρεατικού πόρου. Επίσης, παράγει ενδοκρινώς, γλουκαγόνο & Ινσουλίνη που διοχετεύονται στο αίμα. ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΗΠΑΡ ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ ΣΤΟΜΑΧΟΣ Εντοπίζεται στην επιγάστρια & στην ΑΡ υποχόνδρια χώρα ενώ το δεξιό τμήμα του βρίσκεται στο ύψος των Ο1 – Ο3 σπονδύλων. Ενώ μόνο η μπροστινή πλευρά του παγκρέατος καλύπτεται από το περιτόναιο ΚΕΦΑΛΗ ΣΩΜΑ ΟΥΡΑ ΔΩΔΕΚΑ- ΔΑΚΤΥΛΟ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΑΥΧΕΝΑΣ ΣΦΙΓΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ODDI

25 Πάγκρεας Κεφαλή, σώμα, ουρά Πεπτικός αδένας Ενδοκρινής αδένας
Παγκρεατικό υγρό Ενζυμική διάσπαση πρωτεϊνών λιπών, σακχάρων Ενδοκρινής αδένας Νησίδια του παγκρέατος (Langerhans) Ινσουλίνη

26 Κοινός χοληδόχος πόρος
ΔΩΔΕΚΑ- ΔΑΚΤΥΛΟ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ Κοινός χοληδόχος πόρος ΣΦΙΓΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ODDI

27 ΣΤΑΔΙΑ ΠΕΨΗΣ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΠΕΨΗ Τροφή χολή ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΥΓΡΟ δωδεκαδάκτυλο
Υδροχλωρικό οξύ προεκρριματίνη Εκκριματίνη Έκκριση παγκρεατικού Υγρού (700ml/24ωρο) λιπάση υδατάνθρακες πρωτεάσες νουκλεάσες Διασπά τα γαλακτοποιημένα από τα χολικά άλατα, λίπη Αμυλάση, λακτάση Παγκρεατική μαλτάση, σουκράση Θρυψίνη Χυμοθρυψίνη Καρβοξυπεπτιδάσες διπεπτιδάσες Ριβονουκλεάσες δεσοξυριβονουκλεάσες ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΥΓΡΟ χολή

28 Παγκρεατικό υγρό Νευρικοί παράγοντες: Χυμικοί παράγοντες
Ψυχική φάση (Η σκέψη, θέα, οσμή τροφής) Κεφαλική φάση (Η γεύση της τροφής) Στομαχική φάση (Παρουσία τροφής στο στομάχι) Διεγείρουν το Παρασυμπαθητικό (πνευμονογαστρικό) έκκριση του παγκρεατικού υγρού Χυμικοί παράγοντες

29 ΤΟ ΗΠΑΡ Αποτελεί τον μεγαλύτερο αδένα του
γαστρεντερικού συστήματος με βάρος περίπου 1,5 κιλό. Επίσης είναι το μεγαλύτερο κοιλιακό όργανο. Οι λείες επιφάνειές του, βρίσκονται σε επαφή με το διάφραγμα & με το πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα. Το ήπαρ δέχεται φλεβικό αίμα, το οποίο επιστρέφει από τη γαστρεντερική οδό μέσω της πυλαίας φλέβας & περιέχει προιόντα της πέψεως. Εκτός από τις πολλές μεταβολικές του λειτουργίες, το ήπαρ αποθηκεύει γλυκογόνο & εκκρίνει χολή. Η χολή αποτελεί σημαντικό παράγοντα πέψης για τη διάσπαση των λιπών. Η χολή του ήπατος διοχετεύεται μέσω των ηπατικών πόρων & του κυστικού πόρου στη χοληδόχο κύστη όπου & υφίσταται συμπύκνωση με απορρόφηση του ύδατος. Όταν ο λιπαρός χυμός διέλθει από τον στόμαχο στο δωδεκαδάκτυλο, παρουσιάζεται έκκριση μίας ορμόνης της χολοκυστοκινίνης από το ανώτερο τμήμα της γαστρεντερικής οδού. Η ορμόνη αυτή, προκαλεί συστολή της χοληδόχου κύστης με αποτέλεσμα τη διοχέτευση της συμπυκνωμένης χολής της χοληδόχου κύστης, στο δωδεκαδάκτυλο, μαζί με τη χολή του ήπατος, η οποία βρίσκεται ήδη στο χοληδόχο πόρο.

30 ΤΟ ΗΠΑΡ Το ήπαρ βρίσκεται κυρίως στο δεξιό θόλο του διαφράγματος, αλλά εκτείνεται επίσης & πέρα από το μέσο επίπεδο & καταλαμβάνει μέρος του αριστερού θόλου του διαφράγματος. Το υψηλότερο του σημείο βρίσκεται πίσω από τη δεξιά πέμπτη πλευρά, αμέσως κάτω από τη θηλή. Δηλαδή εντοπίζεται κυρίως στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλίας όπου καταλαμβάνει ολόκληρο σχεδόν το δεξιό υποχόνδριο, μέρος του επιγαστρίου & εκτείνεται στο αριστερό υποχόνδριο. Έχει σχήμα πυραμίδας με τη βάση προς τα δεξιά & την κορυφή αριστερά. ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΡ ΛΟΒΟΣ ΔΕ ΛΟΒΟΣ ΔΡΕΠΑΝΟΕΙΔΗΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΣΠΛΑΧΝΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ

31 ΤΟ ΗΠΑΡ ΑΥΛΑΚΑ ΚΑΤΩ ΚΟΙΛΗΣ ΦΛΕΒΑΣ ΦΛΕΒΩΔΗΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΚΟΙΝΟΣ ΧΟΛΗΦΟΡΟΣ
ΠΟΡΟΣ ΚΕΡΚΟΦΟΡΟΣ ΛΟΒΟΣ ΔΕ ΛΟΒΟΣ ΑΡ ΛΟΒΟΣ ΚΥΣΤΙΚΗ ΑΥΛΑΚΑ ΠΥΛΗ ΗΠΑΤΟΣ ΠΥΘΜΕΝΑΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ ΗΠΑΤΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑ ΠΥΛΑΙΑ ΦΛΕΒΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΤΕΤΡΑΠΛΕΥΡΟΣ ΛΟΒΟΣ ΚΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ

32 ΗΠΑΡ Το ήπαρ διακρίνεται σε δύο λοβούς, τον δεξιό, που αποτελεί πάνω από το 75% και τον αριστερό, που αποτελεί το 25% της επιφάνειας του ήπατος. Όλα τα ηπατικά κύτταρα παράγουν συνεχώς μικρές ποσότητες χολής, η οποία ρέει προς το δωδεκαδάκτυλο ή προς τη χοληδόχο κύστη, όπου και αποθηκεύεται. Στο ήπαρ προσέρχεται αίμα από την ηπατική αρτηρία, η οποία επιτελεί τη θρέψη του, και από την πυλαία φλέβα, η οποία μεταφέρει στο ήπαρ χρήσιμα συστατικά, από τα οποία το ήπαρ παρασκευάζει τα προϊόντα τα οποία εκκρίνει, όπως η ουρία, το ινωδογόνο, η προθρομβίνη και άλλες ουσίες. Στο ήπαρ επίσης γίνεται η αποδόμηση του γλυκογόνου.

33 Η δομή του ήπατος Το ήπαρ αποτελείται από πολυάριθμες μονάδες, τα ηπατικά λοβία. Αυτά αποτελούνται με τη σειρά τους από ένα δίκτυο αιμοφόρων αγγείων (αρτηρίες, φλέβες), από τα ηπατικά κύτταρα και από τα χοληφόρα σωληνάρια. Οι αρτηρίες και οι φλέβες των ηπατικών λοβίων σχηματίζουν ένα πολύ πυκνό δίκτυο, στο οποίο κυκλοφορούν μεγάλες ποσότητες αίματος. Τα ηπατικά κύτταρα είναι αδενικά (επειδή εκκρίνουν ουσίες) και γι αυτό το ήπαρ χαρακτηρίζεται ως ο ογκωδέστερος αδένας του σώματος. Τα χοληφόρα σωληνάρια συλλέγουν τη χολή, σχηματίζουν κι αυτά ένα πυκνό δίκτυο κι ενώνονται μεταξύ τους για να καταλήξουν στον ηπατικό πόρο, στην πύλη του ήπατος.

34 Ηπατικό λοβίο

35 Η λειτουργία του ήπατος
1.      Δεξαμενή αίματος: Σε περίπτωση ανάγκης, π.χ. αιμορραγία, τα αιμοφόρα αγγεία συσπώνται, με αποτέλεσμα το αίμα να ωθείται προς την καρδιά και τον εγκέφαλο ή τους μυς αντίστοιχα 2.  Έκκριση της χολής: Τα χολικά άλατα της χολής συμβάλλον καθοριστικά στη πέψη και απορρόφηση των λιπών και λιπαρών οξέων, καθώς και των λιποδιαλυτών βιταμινών (βιταμίνες A, D, E, K). Τα χολικά άλατα απορροφώνται από το έντερο με τις ουσίες αυτές και με την πυλαία φλέβα επανέρχονται στο ήπαρ και πάλι στην χολή. Ο κύκλος αυτός ονομάζεται εντεροηπατική κυκλοφορία . Με την χολή ακόμα εκκρίνονται στο έντερο φωσφολιπίδια και χοληστερόλη, που παράγονται στα ηπατικά κύτταρα και απορροφώνται στο έντερο. Συστατικά στοιχεία της χολής είναι και ανόργανες ουσίες, π.χ. νάτριο, κάλιο, ασβέστιο, διττανθρακικά, κ.λ.π., τα οποία μεταφέρονται στο έντερο για ν’ απορροφηθούν, αφού πρώτα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην πέψη των τροφών Μεταβολική δραστηριότητα: Το ήπαρ χαρακτηρίζεται συχνά ως το βιοχημικό εργαστήριο του οργανισμού, αφού στα κύτταρά του επιτελούνται υψίστης σημασίας για τον οργανισμό μεταβολικές δραστηριότητες όπως: α) πρωτεΐνες: συντίθενται πρωτεΐνες του αίματος και τροποποιούνται αμινοξέα, β) λιπίδια: σχηματίζονται λιποπρωτεϊνες, φωσφολιπίδια και χοληστερόλη, ενώ γίνεται και σύνθεση λιπών από υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, γ) υδατάνθρακες: το ήπαρ παίζει σημαντικό ρόλο στην διατήρηση μιας φυσιολογικής συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα. Αν η γλυκόζη πλεονάζει, τότε γίνεται σύνθεση ενός πολύ μεγάλου μορίου, του γλυκογόνου. Αν η γλυκόζη απαιτείται εντόνως, τότε στο ήπαρ πάλι, το γλυκογόνο διασπάται σε μόρια γλυκόζης. 4. Αντιμικροβιακή δράση: Στο έντερο βρίσκονται πολλά μικρόβια, μερικά από τα οποία καταφέρνουν να περάσουν στην πυλαία φλέβα κατά την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών. Μόλις οι μικροοργανισμοί αυτοί φτάσουν στο ήπαρ, εξουδετερώνονται από ειδικά κύτταρα κι αποφεύγεται έτσι η διασπορά τους στον οργανισμό. 5. Αποθήκευση βιταμινών: Στο ήπαρ αποθηκεύονται οι βιταμίνες Α, D και B  Αποθήκευση σιδήρου: Ο σίδηρος αποθηκεύεται στο ήπαρ, ενωμένος με μία πρωτεΐνη Σύνθεση παραγόντων πήξης του αίματος: Ορισμένες από τις ουσίες που συντελούν στην πήξη του αίματος, παράγονται από τα ηπατικά κύτταρα. 8.  Απομάκρυνση φαρμάκων, ορμονών και τοξικών ουσιών: Τα ηπατικά κύτταρα έχουν την ικανότητα να απομακρύνουν μέσω της χολής (ήπαρ – χολή – κόπρανα), πολλά φάρμακα, ορμόνες και τοξικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές απομακρύνονται είτε αυτούσιες, είτε διασπασμένες.

36 Πυλαία φλέβα

37 ΧΟΛΗΦΟΡΑ Το χοληφόρο σύστημα συνδέεται με το ήπαρ, γιατί η χολή, εκκρίνεται από τα ηπατικά κύτταρα. Τα χοληφόρα διακρίνονται σε: ενδο-ηπατικά & εξω-ηπατικά ΕΝΔΟ-ΗΠΑΤΙΚΑ ΕΞΩ-ΗΠΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ: τους ηπατικούς πόρους (δεξιό & αριστερό, που σχηματίζονται από την ένωση των ενδοηπατικών χοληφόρων) τον κοινό ηπατικό πόρο (που σχηματίζεται από την ένωση των δύο ηπατικών πόρων) τη χοληδόχο κύστη (σάκος στον οποίο αποθηκεύεται & συμπυκνώνεται η χολή. Την ώρα της πέψης η χοληδόχος κύστη συσπάται & η χολή από : τον κυστικό πόρο φθάνει στον χοληδόχο πόρο που καταλήγει στην δεύτερη δωδεκαδακτυλική μοίρα στο σημείο εκβολής της ηπατο- παγκρεατικής ληκύθου αφού ενωθεί με τον παγκρεατικό πόρο. Αρχίζουν από τα χοληφόρα τριχοειδή, τα οποία ενώνονται για να σχηματίσουν τους μεσολόβιους χοληφόρους πόρους. ΚΟΙΝΟΣ ΗΠΑΤΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΠΟΡΟΣ ΚΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ

38 ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗΣ Η χοληδόχος κύστη αποτελεί
σακοειδές όργανο & εντοπίζεται κατά μήκος του δεξιού χείλους του τετράπλευρου λοβού του ήπατος σε αβαθές εντύπωμα της σπλαχνικής επιφάνειας του το οποίο ονομάζεται κυστικός βόθρος. Για περιγραφικούς λόγους διαιρείται σε πυθμένα, σώμα & αυχένα. ΚΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΚΟΙΝΟΣ ΗΠΑΤΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΠΟΡΟΣ Φυσιολογικά καλύπτεται από περιτόναιο η οπίσθια & η κάτω επιφάνειά της. Η χοληδόχος κύστη Περιέχει περίπου κ.ε. χολή ΑΥΧΕΝΑΣ ΠΥΘΜΕΝΑΣ ΣΩΜΑ

39 Χολικά άλατα Χολοχρωστικές (χολερυθρίνη) Λεκιθίνη χοληστερόλη
Συστατικά χολής Χολικά άλατα Χολοχρωστικές (χολερυθρίνη) Λεκιθίνη χοληστερόλη Μετά το γεύμα, η χολοκυστοκινίνη διεγείρει τη σύσπαση της χοληδόχου κύστεως η οποία εκκενώνει το περιεχόμενο της στο δωδεκαδάκτυλο.

40 Ίκτερος Τα αυξημένα επίπεδα
χολερυθρίνης προσδίδουν κιτρινωπό χρώμα στο δέρμα και στους βλεννογόνους. Αίτια: Προ-ηπατικά Ηπατικά Μεθηπατικά

41 ΧΟΛΟΛΙΘΙΑΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ

42 ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΧΟΛΟΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗ – ΑΝΟΙΚΤΗ ΧΟΛΟΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗ
ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ ΚΑΜΕΡΑ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΧΟΛΟΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗ ΑΝΟΙΚΤΗ ΧΟΛΟΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗ

43

44 Πέψη - απορρόφηση θρεπτικών ουσιών
Πρωτεΐνες Στόμαχος Πεψίνη Δωδεκαδάκτυλο Θρυψίνη, Χυμοθρυψίνη Απορρόφηση αμινοξέων από λεπτό έντερο Υδατάνθρακες Στόμα Πτυαλίνη Παγκρεατική αμυλάση Απορρόφηση γλυκόζης, φρουκτόζης, γαλακτόζης από έντερο Λίπη Γαλακτωματοποίηση λίπους σε στόμαχο Παγκρεατική λιπάση Απορρόφηση λιποσταγονιδίων από λεμφαγγεία και αίμα – πυλαία φλέβα

45 ΤΟ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ & Η ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ
Το περιτόναιο είναι λεπτός, διαφανής, ορώδης υμένας ο οποίος αποτελείται από δύο πέταλα: το τοιχωματικό που επενδύει το κοιλιακό τοίχωμα το σπλαχνικό που επενδύει τα σπλάγχνα Το τοιχωματικό & το σπλαχνικό περιτόναιο διαχωρίζονται μεταξύ τους από λεπτότατο στρώμα περιτοναικού υγρού

46 ΤΟ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ & Η ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ

47 Κάποια όργανα όπως οι νεφροί προβάλουν ελάχιστα στο περιτόναιο
& λέγονται Οπισθοπεριτοναικά όργανα ενώ άλλα όπως το στομάχι προβάλλουν περισσότερο & καλύπτονται πλήρως από το σπλαχνικό περιτόναιο όπως είναι το στομάχι & η νήστιδα. Το μεσεντέριο είναι διπλό πέταλο του περιτόναιου που περικλείει ένα όργανο & το συνδέει με το κοιλιακό τοίχωμα. Το εσωτερικό των μεσεντερίων αποτελείται από χαλαρό συνδετικό ιστό, ο οποίος περιέχει ποικίλο αριθμό λιποκυττάρων & λεμφαδένων καθώς & διερχόμενα προς το σπλάχνο αγγεία & νεύρα. Τα σπλάχνα που έχουν μεσεντέριο είναι κινητά σε βαθμό που εξαρτάται από το μήκος του μεσεντερίου. ΜΕΣΕΝΤΕΡΙΟ ΣΠΛΑΧΝΙΚΟ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ ΤΟΙΧΩΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ ΟΠΙΣΘΙΟ ΜΕΣΕΝΤΕΡΙΟ ΕΝΤΕΡΟ ΗΠΑΡ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΜΕΣΕΝΤΕΡΙΟ ΝΕΦΡΟΙ ΟΠΙΣΘΟΠΕ-ΡΙΤΟΝΑΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

48 ΜΕΣΕΝΤΕΡΙΟ Το μεσεντέριο είναι μία πτυχή του περιτόναιου που μοιάζει με ανοικτή βεντάλια. Το στενώτερο μέρος λέγεται ρίζα & ακουμπάει στο πίσω κοιλιακό τοίχωμα. Η νήστιδα & ο ειλεός κρέμονται από το μεσεντέριο

49 Μείζον και Έλασσον Επίπλουν

50