Κατέβασμα παρουσίασης
Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε
ΔημοσίευσεΕυγένεια Βουγιουκλάκης Τροποποιήθηκε πριν 9 χρόνια
1
ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΠΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ - Θεραπεία : Καλλυντικό – Φάρμακο Παθολογία Δέρματος - Θεραπεία Φυσιολογικά Φαινόμενα Μηχανισμοί (Δραστικές Ενώσεις Οξυγόνου – Αζώτου) Αξιολόγηση Καλλυντικών - Τοπικών Φαρμάκων Πειραματικά Πρωτόκολλα
2
ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Καλλυντικό – Τοπικό Φάρμακο Γαλάκτωμα Κρέμα Αλοιφή
Πούδρες Φυράματα (pastes) Διαλύματα – Πλύματα (lotions) Γέλες (λιπαρές – υδατικές) Επιθέματα Απλή – Στεγανή Περίδεση Εκδοχο – Δραστική ουσία
3
ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ Μονάδα Ακρου του Δακτύλου (Finger Tip Unit) : 0,5g Μονάδα Ακρας Χειρός (Hand Unit) : 0,25g Πρόσωπο και τράχηλος : 2,5 FTU Κορμός : 7 FTU Ακρος Πους : 2 FTU
4
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
Αποκατάσταση του Φραγμού-Υπερπάχυνση Φραγμού (Τύλοι)-Εξουδετέρωση Προσβολών όπως ουσιών χαμηλού ρΗ Καθαρισμός του Δέρματος (Καθημερινά;, απαλά, αρώματα-αντιβακτηριακά, όχι πολύ ζεστό νερό ούτε παγωμένο) Ενυδάτωση (Βαζελίνη, κρέμες κ.ά) Κερατολυτικά Αντικνησμικά (καμφορά-μενθόλη, πραμοξίνη) Τοπικά Σκευάσματα (αλοιφές, κρέμες κ.ά) Εφαρμογή – Δοσολογία (Ηπια εντριβή, λεπτή στρώση, συχνότητα εφαρμογής, τοπική - διαδερμική απορρόφηση) Υγρά Επιθέματα : Καταστολή φλεγμονής, Καθαρισμός από ιστικά ράκη, Αποξήρανση εξιδρωματικών βλαβών ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΒΡΕΦΗ
5
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
-Επούλωση : Καθαρό, Εφυγρο, Αποστειρωμένο -Καθαρισμός του Δέρματος (προσοχή στο ζεστό νερό. Αρώματα-αντιβακτηριακά, χρήση απαλών σκευασμάτων) -Ενυδάτωση (βαζελίνη-ελαιώση σκευάσματα, συντηρητικά-αρώματα, κερατολυτικά όπως γλυκολικά οξέα για ήπια απολέπιση, μείωση κνησμού με πλύμα με καμφορά και μενθόλη ή με πραμοξίνη) -Τοπικά σκευάσματα Α. Πούδρες, Β.Αλοιφές, Γ. Κρέμες Δ. Φυράματα, Ε. Διαλύματα, Στ. Γέλες -Υγρά Επιθέματα Εξιδρωματικές δερματοπάθειες – Καταστολή φλεγμονής – Καθαρισμός τραύματος-Αποξήρανση -Τοπικά Στεροειδή Κυκλική δοσολογία – Απλή ή στεγανή περίδεση ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΒΡΕΦΗ
6
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ -Ξηροδερμία : Λιπαρά προϊόντα
-Λιπαρότητα : Ξηρότητα (σχετική ερεθιστικότητα) ΥΓΡΑΣΙΑ Η ΞΗΡΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Χορήγηση Δερματολογικού Φαρμακευτικού ή Καλλυντικού Σκευάσματος Προϊόντα Oil Free (περιέχοντα ή μη μαλακτικούς εστέρες όπως μόνο ή διγλυκερίδια – σιλικονούχα προϊόντα)
7
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
-ΑΝΤΙΑΚΝΕΙΚΑ Ορμονικά : Νορεθιδρόνη, εθινυλ-εστραδιόλη, μεστρανόλη (ανδρογενικό αποτέλεσμα ή μείωση οιστρογενικού) Ρητινοειδή : Ισοτρετινοϊνη, τρετινοϊνη (τοπικά) Αντιβιοτικά Τοπικά : Ερυθρομυκίνη, Κλινδαμυκίνη, Τετρακυκλίνη, Μετρονιδαζόλη Κερατολυτικά : Υπεροξείδιο του βενζυλίου, Ρεσορκινόλη, Σαλικυλικό οξύ, α-υδροξυ οξέα -Α-ΥΔΡΟΞΥΟΞΕΑ Φωτογήρανση, Ενυδάτωση ως καλλυντικό Γλυκολικό οξύ, γαλακτικό οξύ -ΤΟΠΙΚΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Εγκαύματα κυρίως ηλιακά. Βενζοκαϊνη, Λιδοκαϊνη -ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΝΗΣΜΟΥ Αντιισταμινικά, Κορτικιστεροειδή, Μενθόλη, Κάμφορα, Καλαμίνη
8
ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΑ – ΑΝΟΣΟΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ
ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ Σταφυλοκκοκιάσεις, Στρεπτοκοκκιάσεις, Ακμή, Δερματίτιδα Αμοξυκυλίνη, Ερυθρομυκίνη, Κλινδαμυκίνη, Κεφαλοσπορίνες (1,2,3 γενεάς), Σιπροφλαξίνη , Κλαριθρομυκίνη κ.ά. Τοπικά : Βακιτρακίνη, Χλωροτετρακυκλίνη, Ποβιδόνη, Κλινδαμυκίνη, Γενταμυκίνη, Ερυθρομυκίνη, Νεομυκίνη ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΑ – ΑΝΟΣΟΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ Χλωροκίνη (ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτις) Κυκλοσπορίνη Ετρετινάτη, Μεθοτρεξάτη (ψωρίαση) Δαψόνη ( Ερπης, Λέπρα) Κολχικίνη, Φθοροουρακίλη (Δερματικός Καρκίνος) ΑΝΤΙΜΗΚΥΣΙΑΚΑ Pityrosporum, Candida, Διάφοροι Μήκυτες Τοπικά : Μικοναζόλη, Χλωτριμαζόλη, Κετοκοναζόλη, Ενδεκυλενικό οξύ, Νυστατίνη Συστηματικά : Ιτρακοναζόλη, Τερβιναφίνη, Γριζεοφουλβίνη
9
ΑΝΤΙΙΣΤΑΜΙΝΙΚΑ – ΑΝΤΙΧΟΛΙΝΕΡΓΙΚΑ
Πολαραμίνες, Πιπεραζίνες, Αιθανολαμίνες, Προμεθαζίνη, Διφαινυλδραμίνη ΑΝΤΙΠΑΡΑΣΙΤΙΚΑ Πυρεθρίνη, Μετρονιδαζόλη ΑΝΤΙΙΔΡΩΤΙΚΑ – ΑΠΟΣΜΗΤΙΚΑ Παράγωγα χλωριούχου αργιλίου, χλωροφυλλίνη, φορμαλδεϋδη (για πέλματα και παλάμες ) ΥΠΕΡΕΚΚΡΙΣΗ ΣΜΗΓΜΑΤΟΣ Πίσσα, Ανθραλίνη, Σαλικυλικό, Τοπικά Κορτικοστεροειδή, Μενθόλη, αλκοόλη ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΑ Χλωριούχο Βενζαλκόνιο, Χλωρεξιδίνη, Υπεροξείδιο του Υδρογόνου, Ποβιδόνη, Χλωροξυλενόλη, Mercurochrome ANTIIKA Ακυκλοβίρη, καψαϊκίνη (τοπικά)
10
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΒΑΣΕΙΣ -Λιπαρές (βαζελίνη), Απορροφητικές (λανολίνη, πολυσορβάτη), Γαλακτώματα υ/ε (Ευκερίνη), ε/υ , υδατοδιαλυτές βάσεις (πολυεθυλενογλυκόλες) ΔΙΑΦΟΡΑ ΚΑΤΕΥΝΑΣΤΙΚΑ Λιθανθρακόπισσα, Κολλοειδής βρώμη, Κολλοειδές θείο, Αμυλο από καλαμπόκι, Βαμβακέλαιο, Παραφινέλαιο, Λανολίνη, Σησαμέλαιο, Καλαμποκέλαιο
11
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ : Νυγμός, Καύσος, Ερυθρήτητα, Πόνος
ΕΥΑΙΣΘΗΤΟ ΔΕΡΜΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ : Νυγμός, Καύσος, Ερυθρήτητα, Πόνος ΣΥΧΝΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ : Ατοπική Δερματίτιδα, Εκζεμα, Ροδόχρους Ακμή ΣΥΧΝΑ ΧΩΡΙΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΘΗΣΗ ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΔΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΦΡΑΓΜΟΥ ΑΝΟΣΗ ΥΠΕΡΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΥΡΟΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Η ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗΣ ΚΛΙΜΑΚΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ -Απομάκρυνση κοινών αλλεργιογόνων – ερεθιστικών -Υψηλής ποιότητος πρώτες ύλες χωρίς μικροβιακό φορτίο -Προστατευμένα από οξειδώσεις (αντιοξειδωτικά) -Parabens τα λιγότερο προβληματικά -Αποφυγή διαλυτών, πτητικών ουσιών, αγγειοδιασταλτικών -Ελαχιστοποίηση επιφανειοδραστικών, γαλακτωματοποιητών με τον μικρότερο δείκτη ερεθιστικότητας
12
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΜΕΤΡΑ -Βασική Υγιεινή (syndets: synthetic detergents – sodium cojyl isethionate) -Προϊόν καθαρισμού ελεύθερο λιπιδίων ώστε να σκουπίζεται (νερό, γλυκερίνη, κετυλική αλκοόλη, στεαρυλική αλκοόλη, λαοθρικό θειϊκό νάτριο, ίσως προπυλενογλυκόλη) -Προϊόν ενυδάτωσης (Ε/Ν) Απλά συστατικά Δοκιμασία Προκλήσεως Αντιδράσεως Φυσικές Δραστικές (Ginkgo Biloba, Aloe Vera, Πράσινο Τσάϊ, Αλλαντοϊνη)
13
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
PRIMUM NON NOCERE ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Προσαρμογή, Κνησμός, Εκδορές, Μικρόβια ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΒΛΑΒΗ Ηρεμιστικά, Αντικνησμώδη : Αρνητική δράση Εγκλειση Ψυχολογικός Παράγων (Ενήλικες, Παιδιά) ΚΝΗΣΜΟΣ Διαφορά Πόνου (σχετικά εύκολή η αντιμετώπιση) και Κνησμού Επηρεασμός της Βλάβης ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ Λέπρα – Σύφιλις –Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας Αλωπεκία Κατάθλιψη – Αγχος ΧΡΟΝΟΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Είναι Δυναμικό Γεγονός το οποίο Θέλει Διαρκή Επαναξιολόγηση «Frapper Juste» (Ναπολέων) Μείωση της Ισχύος των Κορτικοστεροειδών με την Θεραπεία Επιμήκυνση Χρόνου Θεραπείας ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΚΖΕΜΑΤΟΣ – ΕΡΕΘΙΣΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ
14
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
ΣΧΕΔΙΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΤΑΣΗ ΒΛΑΒΗΣ Γρήγορη Επαναφορά στην Καθημερινή – Επαγγελματική Ζωή ΕΚΤΑΣΗ ΒΛΑΒΗΣ Ποια Εκταση Καταλαμβάνει, Συνύπαρξη Αλλων Ασθενειών ΧΡΟΝΟΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Παραδείγματα : Αλωπεκία, Παιδικό Εκζεμα, Ψωρίαση ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΒΛΑΒΗΣ Ορατές οι Βλάβες ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΚΑΛΥΨΗ ΒΛΑΒΩΝ
15
ΣΚΟΠΟΙ – ΟΡΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
ΨΥΧΟΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ Αγχος – Κατάθλιψη ΑΝΤΙΙΣΤΑΜΙΝΙΚΑ PLACEBO
16
ΤΟΠΙΚΑ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ
ΙΣΤΟΡΙΑ -1952 Υδροκορτιζόνη -Φθοριοκινολόνη – Τριαμσινολόνη (40 φορές πιο δραστική) –Βηταμεθαζόνη –Κλομπεταζόλη ΔΟΜΗ ΔΡΑΣΗ -Δεσμός C1-C2, C16 ήC17 κυκλικά ακετονίδια, C17ήC21 εστέρες, αλογόνα ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΣ -Αντιφλεγνονώδης – Ανοσοκατασταλτική – Αντιμιτοτική – Αγγειοσυσταλτική (Υποδοχείς) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Μικρή (Υδροκορτιζόνη), Μέτρια (Φθοροκινολόνη), Ισχυρή (βηταμεθαζόνη, τριαμσινολόνη), Πολύ Ισχυρή (βεκλομεθαζόνη, κλοβεταζόλη) ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΙΣΧΥΣ ΔΡΑΣΕΩΣ -Εκζεμα προσώπου, παιδιά, πτυχές:Ελαφρά -Εκζεμα κορμού, ακρων , ψωρίαση προσώπου – πτυχών:Μέτρια-μέση Εκζεμα πελμάτων, παλαμών, ψωρίαση άλλων ανατομικών περιοχών, λειχήνες, αλωπεκία, δισκοειδές έκζεμα, ερυθηματώδης λύκος : μέση ή μεγάλη ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ
17
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Δεξαμενή, Βαθμός Ερυθήματος, Ενυδάτωση, Ανατομικό Μέρος, Ηλικία ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΠΙΚΕΣ : Ατροφία, Κάλυψη Μολύνσεως, Ακμή-Θυλακίτις, Γλαύκωμα, Ραγάδες, Δερματίτιδα γύρω από το Στόμα ( Ερυθηματώδης Λύκος), Λευκόδερμα ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ : Σύνδρομο Cushing, Επιβράνδυση Αναπτύξεως των Παιδιών ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
18
ΝΕΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ (βουδενοσίδη, πρεδνικαρβαμάτη)
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ Ενωση με υποδοχέα (γλυκοπρωτεϊνη 777 αμινοξέων), μετανάστευση στον πυρήνα, δεσμευση στο DNA Συνθεση Πρωτεϊνών : Λιποκορτίνη, ιντερλευκίνη1, ιντερλευκίνη 2 ως αποτέλεσμα καταστολή σύνθεσης DNA, αναστολές μιτώσεων, αγγειοσυστολή, μείωση της παραγωγής του αραχιδονικού οξέος. Αναστολή συνθέσεως εικοσανοειδών Ανοσοκατασταλτική δράση στα Β-Τα λεμφοκύτταρα και τα μονοκύτταρα/μακροφάγα, μείωση στα κύτταρα του Λάγκερχανς Μείωση απελευθέρωσης ιντερλευκίνης ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΡΑΣΕΩΣ Αγγειοσυστολή (λεύκανση), αντιμιτωτική, ανοσολογικές αντιφλεγμονώδεις δοκιμασίες ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ Ατροφία, Ακμή, Καταστολή Παραγωγής Κορτιζόλης Οφείλονται στην επίδραση τους στο ισοζύγιο ηλεκτρολυτών και ύδατος, Επαιμβαίνουν σε μεταβολικές οδούς όπως νεογλυκογένεση, επούλωση, αναστολή απελευθερώσεως φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης
19
ΡΗΤΙΝΟΕΙΔΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΔΗ ΡΗΤΙΝΟΕΙΔΩΝ
Ρετινόλη (Βιταμίνη Α -1943), Τρετινοϊνη (1962 – Kligman 1969) ΕΙΔΗ ΡΗΤΙΝΟΕΙΔΩΝ -Φυσικά, Συνθετικά / Τοπικά, Συστηματικά -Μη αρωματικά (Τρετινοϊνη) -Μονοαρωματικά (Ετρετινάτη, Ακιτρετίνη) -Πολυαρωματικά (Αροτινοειδικό οξύ, Τεμαροτένιο) ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΣ Πυρηνικοί υποδοχείς στεροειδικοί-θυρεοειδικοί-βιταμίνης D ( RAR, RXR, δέσμευση από το DNA. Μετασχηματισμός των «προδρόμων» ουσιών όπως ρετινόλη-ρετιναλδεϋδη ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Εμβρυογένεση, Αναπαραγωγή, Οραση, Πολλαπλασιασμός κυττάρωνΑλλαγή στα γονίδια, στον φαινότυπο, επαναφορά της φυσιολογίας Ρύθμιση της κερατινοποιήσεως, Δέρμα γηρασμένο-πληγωμένο αύξηση παραγωγής γλυκοζαμινογλυκανών – κολλαγόνου, μείωση της τυροσινάσης-μελανίνης, μείωση πολλαπλασιασμού των κυττάρων των σμηγματογόνων αδένων, καταστολή παραγωγής σμήγματος
20
Ακμή-Φωτογήρανση-Υπερκερατώσεις
ΤΟΠΙΚΑ Ακμή-Φωτογήρανση-Υπερκερατώσεις Ρετινόλη,Ρετιναλδεϋδη, Ρετινοϊκό Οξύ, 13-cis Ρετινοϊκό οξύ, Ταζαροτένη (ψωρίαση) ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ Ακμή, Ψωρίαση, Κερατινοποίηση, Προκακοήθεις βλάβες, Δερματικά Λεμφώματα -13-cis-ρετινοϊκό οξύ, ακιτρετίνη-ετρετινάτη, ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ -Ακμή (τρετινοϊνη, ισοτρετινοϊνη) -Ψωρίαση (ετρετινάτη, ασιτρετίνη) -Ιχθύαση (ετρετινάτη, ασιτρετίνη ή αροτινοειδικός αιθυλεστέρας) Καρκίνος (ισοτρετινοϊνη, ετρετινάτη) Φωτογήρανση (τρετινοϊνη) ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Τερατογένεση (εγκυμοσύνη) , 3 χρόνια με την ακιτρετίνη Βλεννογόνοι-Δέρμα Ηπατοτοξικότητα ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ AΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΔΟΣΗ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΦΩΤΟΑΔΡΑΝΟΠΟΙΗΣΗ
21
ΕΝΤΟΜΟΑΠΩΘΗΤΙΚΑ Κουνούπια, Μύγες, Φλεβοτόμοι, Αλογόμυγες, Ψύλλοι, Ακάρεα, Κρότωνες ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ: Ν,Ν διαιθυλ μ τολουαμίδιο (DEET), διμεθυλφθαλμικό, αιθυλεξανεδιόλη ΦΥΣΙΚΑ : Αιθέρια Ελαια (σιτρονέλλα), πυρέθριο Περμεθρίνη Ιδανικό Απωθητικό Οσφρητικοί Υποδοχείς Εξάτμιση, Απορρόφηση, Αντίσταση σε νερό-απόξεση Παράγοντες που Ελκουν : Ιδρώτα, ουρία, σμήγμα, αμμωνία, αμινοξέα
22
ΔΕΡΜΟΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ - COSMECEUTICALS
Βελτίωση ιδιαίτερων δερματικών καταστάσεων, μείωση δυσαρέστων δερματικών συμπτωμάτων, μεγιστοποίηση της φαρμακευτικής αγωγής Προστασία από την υπεριώδη, ρύθμιση πιτυρίδας – ξηρότητας τριχών, έκκρισης σμήγματος στα ακνεϊκά δέρματα, καταπράυνση ερυθήματος, ρύθμιση μελανινογένεσης αποκατάσταση δερματικού φραγμού στην ατοπική δερματίτιδα, μείωση κνησμού σε ψωρίαση και καύσου σε εγκαύματα Αλλοι όροι : Λειτουργικά καλλυντικά, φαρμακοκαλλυντικά, θεραπευτικά καλλυντικά
23
ΑΤΡΟΦΙΑ ΑΠΟ ΠΡΟΠΙΟΝΙΚΗ ΚΛΟΒΕΤΑΖΟΛΗ
24
ΕΚΧΥΜΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΠΙΚΑ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ
25
ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΑΠΟ ΡΗΤΙΝΟΕΙΔΗ
26
ΜΕΛΑΓΧΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΕΤΡΑΚΥΚΛΙΝΗ
27
ΥΠΟΜΕΛΑΝΩΣΗ ΑΠΟ ΙΣΟΤΡΕΤΙΝΟΪΝΗ
28
ΣΥΝΔΡΟΜΟ STEVENS – JOHNSON
29
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΝΘΗΜΑ
30
ΠΑΡΟΝΥΧΙΑ ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΑΣΙΤΡΕΤΙΝΗΣ
31
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΝΘΗΜΑ
32
ΡΑΒΔΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΠΙΚΑ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ
33
ΠΑΡΟΝΥΧΙΑ ΑΠΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΙΣΟΤΡΕΤΙΝΟΪΝΗΣ
34
ΑΚΝΕΪΚΑ ΕΞΑΝΘΗΜΑΤΑ
35
ΡΑΒΔΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΠΙΚΑ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ
36
ΓΑΛΗΝΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ-ΕΙΔΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΑ – ΠΡΟΣΡΟΦΗΤΙΚΑ -Μείωση Τριβής – Απορρόφηση Υγρασίας ή Λιπων- Αναχαίτιση βακτηρίων Επιπαστικές κόνεις : Μπεντονίτης, Ταλκ, Διοξείδιο του Τιτανίου, Οξείδιο του Ψευδαργύρου Πάστα ψευδαργύρου: Οξείδιο του ψευδαργύρου 10%, Ζελατίνη 15%, Γλυκερόλη 40%, Νερό 35% Βερνίκι κολλοδίου, βαζελίνη, σιλικόνη, αλλαντοϊνη, λινολεϊκό οξύ ΚΑΤΑΠΡΑΥΝΤΙΚΑ -Ανακούφιση ερεθισμένου δέρματος πολλών δερματοπαθειών Πλύματα , καταπλάσματα ή υγρές κομπρέσες, κόνεις. Αλγινικά, γλισχράσματα, κόμμεα, άμυλα, σάκχαρα, γλυκερόλη. Συχνά προστίθεται οξείδιο του ψευδαργύρου, καλαμίνη, χλωριούχο αμμώνιο Παράδειγμα η Λοσιόν Καλαμίνης
37
Στυπτικά –Αντιιδρωτικά Αντικνησμώδη Ερυθρήτητα
Αλατα Αργιλίου – Ταννίνες Αντικνησμώδη Μενθόλη, φαινόλη, σαλικυλικό οξύ, πολυδοκανόλη, λιθανθρακόπισσα Ερυθρήτητα Αλκοόλη με κάμφορα, Μεθυλσαλικυλικό, Ιχθαμόλη, Νικοτινικό και οι εστέρες του Καυστικά Τριχλωροξεικό οξύ Κερατολυτικά Σαλικυλικό οξύ, θείο, ουρία, ρεσορκινόλη Κερατοπλαστικά Α-Υδροξυοξέα, σαλικυλικό οξύ, ιχθυόλες Προσροφητικά Μπεντονίτης-οξείδιο του Ψευδαργύρου, Καολίνης-Διοξείδιο του τιτανίου
38
ΑΝΤΙΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
ΑΝΤΙΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Βακτηριδιακές Λοιμώξεις Δέρματος – Μαλακών Μορίων Στρεπτοκοκκικές – Σταφυλοκοκκικές (ανοσοεπαρκείς) Εντεροβακτηρίδια, Ψευδομονάδα aeruginosa, Μύκητες (ζυμομύκητες , σαπρόφυτα) ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΟ ΚΗΡΙΟ Φυσαλιδώδης βλάβη, χρυσοκίτρινες εφελκίδες (10% πομφόλυγώδης) 90% στρεπτόκοκκος, 10% σταφυλόκοκκος ΣΤΑΦΥΛΟΚΟΚΚΙΚΗ ΝΕΚΡΟΛΥΣΗ Μεγάλες, χαλαρές, διαυγείς πομφόλυγες οι οποίες ρήγνυνται με αποτέλεσμα την ερυθρήτητα – απολέπιση Χρυσίζον σταφυλόκοκκος ΘΥΛΑΚΙΤΙΣ Ερυθυματώδεις βλατίδες των θυλάκων των τριχών στο κέντρο των οποίων βρίσκεται φλύκταινα Χρυσίζον σταφυλόκοκκος – ψευδομονάδα aeruginosa (θυλακίτιδα κολυμβητηρίου) Επέκταση εν τω βάθει ώστε να καταλήξει σε δοθιήνα που είναι οζίδιο φλεγμαίνον και εμφανίζεται σε περιοχές με έντονη τριβή όπως οι μασχάλες, οι γλουτοί και το πρόσωπο Υποδόριο λίπος (ψευδάνθρακας) Σακχαρώδης διαβήτης – Σοβαρές λοιμώξεις με είσοδο στο αίμα
39
ΑΝΤΙΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
ΕΡΥΣΙΠΕΛΑΣ Επιπολής κυτταρίτιδα με συνοδό προσβολή των λεμφαγγείων. 80% κάτω άκρα, 5-20 πρόσωπο Στρεπτόκοκκος Εκδορές, δερματικά έλκη, εκζέματα, ψωριασικές βλάβες κά «Φλοιός Πορτοκαλιού» ΔΙΑΠΥΗΤΙΚΗ ΥΔΡΩΑΔΕΝΙΤΙΔΑ Αποκρινείς Αδένες Γεννητικής, Περιπρωκτικής, Μασχαλιαίας περιοχής Δημιουργία ουλών Δευτερογενείς λοιμώξεις οφειλόμενες σε στρεπτόκοκκους, σταφυλόκοκκους, ενεροβακτηρίδια, ψευδομονάδα, αναερόβια (μικροβιολογική εξέταση του πυόυ) ΑΝΤΙΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΕΝΙΚΙΛΛΙΝΗ G Στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις (ερυσίπελας, άνθραξ) Ανεπιθύμητες ενέργειες : υπερευαισθησία (απλό εξάνθημα – αναφυλακτικό σόκ) Αδρεναλίνη (1:1000) ενδομυϊκά, αργότερα κορτικοστεροειδή ANTIΣΤΑΦΥΛΟΚΟΚΚΙΚΕΣ ΠΕΝΙΚΙΛΛΙΝΕΣ Οξακιλλίνη, δικλοξακιλλίνη κά. Δόση έως 3g Ανθεκτικότητα S. Aureus 20-50% Αντιβιόγραμμα
40
ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ Β-ΛΑΚΤΑΜΑΣΩΝ
Κλαβουλανικό οξύ, (αμοξυκιλλίνη), σουλμπακτάμη (αμπικιλλίνη), ταζομπακτάμη (κεφοπεραζόνη) Χρυσίζον σταφυλόκοκκος, εντεροβακτηρίδια Μηχανισμοί ανθεκτικότητας ΚΕΦΑΛΟΣΠΟΡΙΝΕΣ Τέσσερεις Γενεές Ευρύ φάσμα δράσεως Κεφαλοθίνη, Κεφραδίνη (σταφυλόκκοκοι) Κεφταζιμίδη (ψευδομονάδα) Αλλεργίες, Διάρροιες Να μην χορηγούνται σε κοινές λοιμώξεις (διαταραχή της φυσιολογικής χλωρίδας) ΑΜΙΝΟΓΛΥΚΟΣΙΔΕΣ Τομπραμυκίνη, Αμικασίνη, Νεομυκίνη (τοπικά), Γενταμυκίνη (τοπικά και συστηματικά) Όχι για σταφυλοκκοκικές-στρεπτοκκοκικές λοιμώξεις ΤΕΤΡΑΚΥΚΛΙΝΕΣ Οξυτετρακυκλίνη, Μινοκυκλίνη Ευρύ φάσμα, Ανθεκτικότητα Λιπόφιλες (οστά-δόντια) – Φωτοευαισθησία –Λήψη τροφής (γάλα)
41
ΦΟΥΣΙΔΙΚΟ ΟΞΥ ΚΙΝΟΛΟΝΕΣ ΜΑΚΡΟΛΙΔΕΣ ΚΑΙ ΚΛΙΝΔΑΜΥΚΙΝΗ
42
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΜΕ LASER ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ
Υπέρυθρο (10600nm) -Mικρότερο άλγος από την δερμοαπόξεση Αργή επανεπιθηλιοποίηση (καθυστερημένη μετανάστευση των επιδερμικών κυττάρων) Αιματαγγειώματα, Ανώμαλος Ιστός, Ρυτίδες Εγκαυμα, σοβαρή ουλοποίηση. Ισοτρετινοϊνη (ένα έτος μετά) Οχι σε αυτοάνοσα (λεύκη), αγγειακές διαταραχές κολλλαγόνου (ερυθηματώδης λύκος) Τύπος Ι-ΙΙ (ΙV-VI υπο- ή υπερμελάγχρωση) Αναισθησία (τοπική – συστηματική)
43
ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΡΥΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Γήρανση - Ρυτίδες – Εμβυθισμένες ουλές Παλαιότερα κερί μέλισσας, παραφίνης, ορυκτέλαια Σιλικόνη, κολλαγόνο, υαλουρονικό οξύ Μετανάστευση Ψυχολογική αστάθεια ΗΛΕΚΤΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΡΥΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
44
ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΗΣΗ (Epiluminescence Microscopy)
ΒΙΟΨΙΑ Ιστοπαθολογική Εξέταση 1-8 χιλιοστά ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΗΣΗ (Epiluminescence Microscopy) Στερεοσκοπικό Μικροσκόπιο (6-80) Μελαγχρωματικές Βλάβες Μελάνωμα (κανόνας ABCD) ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ICDRG -Κνησμώδης δερματίτιδα -Εξαρση δερματοπαθειών -Διαγνωστικό πρόβλημα Οχι οινόπνευμα-σαπούνι Ερμηνεία (48, 96 ώρες)
45
Φωτοδυναμική Θεραπεία
Φωτοευαισθητοποιητής + UV Αρχή δράσεως: Παραγωγή μονοβαρικού οξυγόνου, οξείδωση των βιομορίων, κυτταρικός θάνατος Αιμοπορφυρίνες, δ-αμινολεβουλινικό οξύ, πορφίνες Φωτοθεραπεία με UVB 313nm Ψωρίαση, ατοπικό έκζεμα, ακμή Θεραπευτικό σχήμα Συνδυασμένη θεραπεία (Re-UV) Φωτοχημειοθεραπεία (PUVA) Ψωρίαση, λεύκη, ατοπικό έκζεμα 8-MOP (0,6-0,8mg/kg), Trisoralen (Λεύκη) UVA ανάλογα με τον τύπο του δέρματος Κάθαρση - Συντήρηση
46
ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΛΕΠΙΣΗ Ακτινική ελάστωση, ρυτίδες, δυσχρωμίες ακμή, ουλές, μυρμηγκιές Επιφανειακή : Τριχλωροξεικό οξύ (+γλυκολικό οξύ ή σαλικυλικό) Μεγάλου βάθους : φαινόλη+νερό+septisol++κροτονικό έλαιο Διάλυμα Jessner, σαλικυλικό οξύ, ρεσορκινόλη, πυρουβικό οξύ, γλυκολικό οξύ, τριχλωροξεικό οξύ
47
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΚΛΕΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Είδη Θεραπειών : Τοπική – Συστηματική – Φυσικές Μέθοδοι Απορρόφηση – Κατανομή – Μεταβολισμός – Απέκκριση Φραγμός: α. Υψηλές συγκεντρώσεις στο ασθενές δέρμα, β. Αδύνατη ή δύσκολή η χορήγηση φαρμάκων για συστηματικούς λόγους Σημασία του Φορέα Κνησμός
48
ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ Φυσιολογική Δομή και Λειτουργία Ικανότητα Προσαρμογής και Επιδιορθώσεως -ΦΡΑΓΜΟΣ -ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΗΣ -ΑΛΕΞΗΛΙΟ -ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟΣ ΦΡΑΓΜΟΣ -ΚΑΤΟΙΚΙΑ
49
ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ -Ναι στο Πλύσιμο, Όχι στο Υπερβολικό -Μαλακτικά χρήσιμα ιδιαίτερα στο ψύχος και το ξηρό κλίμα -Ρουχισμός άνετος -Ηλιακό Εγκαυμα
50
ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κλινικά Ευρήματα (πλεονέκτημα του δέρματος η απευθείας προσέγγιση) Εργαστηριακές Εξετάσεις (μικροβιολογικές-ιστοπαθολογικές-ιστοχημικές-ανοσολογικές-τριχολογικές) Ιστορικό
51
ΚΛΙΝΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Πρωτογενείς Βλάβες (παθήσεις) Δευτερογενείς (επιμόλυνση, κνησμός) Ειδικές Βλάβες ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ ΕΞΑΝΘΗΜΑ ΕΝΩ ΤΩΝ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΩΝ ΕΝΑΝΘΗΜΑ
52
ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΒΛΑΒΕΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Πρωτογενείς Κηλίδες-Κηλιδώδεις Πλακες Βλατίδες-Πλάκες Πομφοί Όζοι Φυσαλίδες Πομφόλυγες Φλύκταινες Κύστεις Δευτερογενείς Λέπια Ραγάδες Διαβρώσεις Έλκη Εφελκίδες Ουλές Ατροφίες
53
ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ
54
ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ
55
ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΧΡΩΜΑΤΟΣ Καφέ: εναπόθεση μελανίνης
Κυανό: μεγάλη ποσότητα αναχθείσας αιμοσφαιρίνης Κόκκινο: αυξημένη οξυαιμοσφαιρίνη Κίτρινο: ίκτερος Αποχρωματισμός Ελάττωση μελανίνης Ελαττωμένη ρόη αίματος Ελαττωμένη ποσότητα οξυαιμοσφαιρίνης
56
ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΧΡΩΜΑΤΟΣ
57
ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΒΛΑΒΕΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Στις περισσότερες παθήσεις εμφανίζεται μία στοιχειώδης βλάβη στο δέρμα η οποία ονομάζεται πρωτογενής. Εχει ιδιαίτερη σημασία στην κατανόηση, περιγραφή και διαφορική διάγνωση ΚΗΛΙΔΑ – ΚΗΛΙΔΩΔΗΣ ΠΛΑΚΑ Επίπεδη περιοχή του δέρματος διαφορετικού χρώματος διαμέτρου <0,5cm (κηλίδα), >0,5 cm (κηλιδώδης πλάκα) Καφέχροες, κυανές, ερυθρόχροες, υπομελαγχρωτικές (φακίδα, φωτοτοξική αντίδραση, τατουάζ) Φακίδες, Μέλασμα, ΒΛΑΤΙΔΑ - ΠΛΑΚΑ Ψηλαφητή βλάβη με διάμετρο <0,5cm. Είναι δυνατόν να σχηματίσουν πλάκες (διάμετρος >0,5cm) (εκζεμα, θυλακίτιδα, ψωρίαση) ΟΖΙΔΙΟ Καλώς περιγεγραμμένη βλάβη, συμπαγής, με διάμετρο >0,5cm. Εντοπίζεται εντός του χορίου ή στον λιπώδη ιστό. Το αντιλαμβανόμαστε λοιπόν (βασικοκυτταρικός ή ακανθοκυτταικός καρκίνος) Ενα μεγάλο οζίδιο χαρακτηρίζεται ως όγκος ΦΛΥΚΤΑΙΝΑ Καλώς περιγεγραμμένη συλλογή λευκοκυττάρων και υγρού το μέγεθος της οποίας ποικίλλει (ακμή, θυλακίτιδα, ψώρα κ.ά ). Εντοπίζεται στην επιδερμίδα
58
ΚΗΛΙΔΑ – ΚΗΛΙΔΩΔΗΣ ΠΛΑΚΑ
59
ΒΛΑΤΙΔΑ - ΠΛΑΚΑ
60
ΟΖΙΔΙΑ
61
ΦΥΣΣΑΛΙΔΑ - ΠΟΜΦΟΛΥΓΑ
62
ΔΙΑΒΡΩΣΗ – ΕΛΚΟΣ –ΡΑΓΑΔΑ (ΣΧΙΣΜΗ)
63
Κηλίδαe Φυσαλίδα/Πομφόλυγα Οζίδιο Βλατίδα Εφελκίδα Ραγάδα Φλύκταινα
ΥποεπιδερμικήIntra Υποκεράτινη Ενδοεπιδερμική Βλατίδα Εφελκίδα Ραγάδα Επιδερμική Δερμική 0,5cm Φλύκταινα Ελκος Λέπια Εκδορά Διάβρωση Πομφός Κύστη
64
ΦΥΣΑΛΙΔΑ Καλώς περιγεγραμένη συλλογή υγρού με διάμετρο μέχρι 0,5cm (οξύ έκζεμα, ερπης, ανεμοβλογιά...)- Επιδερμίδα ΠΟΜΦΟΛΥΓΑ Καλώς περιγεγραμμένη συλλογή υγρού με διάμετρο μεγαλύτερη των 0,5cm (πομφόλυγα των διαβητικών, ερυθηματώδης λύκος) -Επιδερμίδα ΠΟΜΦΟΣ Συμπαγής οιδηματώδης βλατίδα ή πλάκα η οποία οφείλεται σε έξοδο υγρού στο χόριο. Είναι παροδικός και επιμένει λίγες ώρες (Αγγειοοίδημα, Κνίδωση) Οίδημα θηλώδους δερμίδος ή επιδερμίδας ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ ΒΛΑΒΕΣ Εμφανίζονται κατά την εξέλιξη της δερματοπάθειας ή προκαλούνται από επιμόλυνση ή ξεσμό ΛΕΠΙΑ Περίσσεια νεκρών επιδερμιδικών κυττάρων που οφείλονται στην ανώμαλη κερατινοποίηση και απόπτωση (ιχθύαση, ξηροδερμία, σμηγματορροϊκή δερματίτιδα) ΕΦΕΛΚΙΔΕΣ Αθροιση αποξηραμένου ορού και κυτταρικών υπολειμμάτων (οξεια εκζεματική φλεγμονή,ατοπική δερματίτιδα)
65
ΔΙΑΒΡΩΣΗ Εστιακή απώλεια της επιδερμίδας.Δεν φτάνουν κάτω από τον χοριοεπιδερμικό σύνδεσμο και συνεπώς ιώνται χωρίς να μείνει ουλή (Εκζεμα, Καντιντίαση, Γήρανση) ΕΛΚΟΣ Εστιακή απώλεια της επιδερμίδας και του χορίου. Ιώνται καταλείποντες ουλή (Αφθες, Κατακλίσεις) ΡΑΓΑΔΑ (Σχισμή) Γραμμοειδής απώλεια της επιδερμίδας και του χορίου με καλώς περιγεγραμμένασχεδόν κάθετα τοιχώματα (Σκάσιμο των άκρων, Εκζεμα) ΑΤΡΟΦΙΑ Εμβυθισμένη περιοχή που οφείλεται σε λέπτυνση της επιδερμίδας ή του χορίου (γηρανση, ραβδώσεις, σκληροδερμία) ΟΥΛΗ Ανώμαλος σχηματισμός συνδετικού ιστού που υποδηλώνει βλάβη στο χόριο. Μετά από τραυματισμό ή χειρουργική επέμβαση (ακμή, εγκαύματα, χηλοειδή)
66
ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Χαρακτηριστικές δομές και αλλοιώσεις. ΕΚΔΟΡΑ Διάβρωση από ξεσμό ΦΑΓΕΣΩΡΑΣ Βύσμα σμήγματος και κερατίνης που εντοπίζεται στο στόμιο του τριχικού θηλακίου (διατεταμένο : μελανός φαγέσωρας, στενότερο : λευκός -Ακμή) ΚΕΓΧΡΙΟ Μικρή επιπολής κύστη κερατίνης χωρίς εμφανές άνοιγμα (ηλιακή ακτινοβολία) ΚΥΣΤΗ Κοιλότητα η οποία μπορεί να περιέχει υγρό ή συμπαγές υλικό (επιδερμική κύστη, τριχική κύστη) ΣΗΡΑΓΓΑ Στενή, επηρμένη, οφιοειδής σήραγγα που οφείλεται στην πορεία ενός παρασίτου στο δέρμα (ψώρα) ΛΕΙΧΗΝΟΠΟΙΗΣΗ Πεπαχυμένη περιοχή της επιδερμίδας η οποία δημιουργείται με τον ξεσμό (χρόνια εκζεματική δερματίτιδα) ΤΕΛΑΓΓΕΙΕΚΤΑΣΙΑ Διάταση των επιπολής αγγείων (Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, Σκληροδερμία) ΠΕΤΕΧΕΙΕΣ Καλώς περιγεγραμένες εναποθέσεις αίματος με διάμετρο < 0,5cm ΠΟΡΦΥΡΑ Καλώς περιγεγραμμένες εναποθέσεις αίματος με διάμετρο > 0,5cm.
67
ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ
Ακάνθωση (αύξηση του πάχους της ακανθωτής) Υπεκεράτωση Παρακεράτωση Θηλωμάτωση (αύξηση αριθμού και μήκους των θηλών της δερμίδας) Ακανθόλυση (λύση των επιδερμικών στοιβάδων) Κυτταρική Διήθηση (άθροιση κυτταρικών στοιχείων του αίματος σε διάφορα στρώματα του δέρματος)
68
ΕΚΖΕΜΑ – ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ Φλεγμονώδης αντίδραση η οποία εντοπίζεται κυρίως στην επιδερμίδα και οφείλεται σε εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες Οι αλλοιώσεις εξαρτώνται: 1. Ειδος – ένταση αιτίου 2. Ανοσολογική ετοιμότητα 3. Χρονική διάρκεια Διακρίνεται Σε: Α. Οξύ Στάδιο Ερυθηματώδης κηλίδα – ελαφρά διηθημένη πλάκα Κνησμός-θερμότητα-πόνος-υπερευαισθησία Εάν είναι το αίτιο ισχυρό και η ανοσολογική ετοιμότητα αυξημένη τότε είναι δυνατόν να εμφανισθούν φυσσαλίδες και πομφόλυγες
69
Β. Χρόνιο Στάδιο Ερυθηματώδης – λεπιώδης πλάκα, πάχυνση και πιθανώς λειχηνοποίηση Κνησμός έντονος που συμβάλλει στην «διαιώνιση» των αλλοιώσεων Προσοχή: Εάν επάνοδος στο φυσιολογικό, εάν όχι χρόνια εξέλιξη 1. Δερματίτιδα εξ Επαφής Επαφή με εξωγενείς παράγοντες Α. Τοξική Ακτίνες – Χημικοί Παράγοντες Κνησμός -πόνος α.Ερύθημα-οίδημα , β. Φυσσαλίδες-πομφόλυγες γ. Διαβρώσεις-εφελκίδες Τοπικά με πλύματα και κρέμες (με ή χωρίς κορτικοστεροειδή)
70
Συστηματικά με χορήγηση αντιισταμινικών-κορτικοστεροειδών 2
Συστηματικά με χορήγηση αντιισταμινικών-κορτικοστεροειδών 2. Χρόνια τοξική δερματίτιδα Ανω άκρα, συχνή επαφή με ήπιους τοξικούς παράγοντες Αλκάλεα-οξέα-οργανικοί διαλύτες-απορρυπαντικά Ευθηματολεπιδώδεις πλάκες έντονα διηθημένες, λειχηνοποίηση, ραγάδες – ΚΝΗΣΜΟΣ Τοπικά κορτικοστεροειδή και σαπούνια – πλύματα πλούσια σε λιπαρή φάση. Β. ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΕΞ ΕΠΑΦΗΣ 2% του πληθυσμού – 15% των δερματικών ασθενών Συμπλέγμα αλλεργιογόνου-πρωτεϊνών Ενεργοποίηση Τ-λεμφοκυττάρου, μακροφάγων Καλλυντικά, ψεύτικες βλεφαρίδες, βαφές μαλλιών, φάρμακα
71
Επιδερμιδικές Δοκιμασίες
24-48 ώρες + 7 ημέρες Καμμία Αντίδραση, ερύθημα με πομφό (+), ερύθημα και φυσαλλίδες (++), Ερύθημα και πολυάριθμες φυσσαλίδες και πομφόλυγες (+++) Ιστολογική εικόνα Θεραπεία : Αναζήτηση αιτίου, κορτικοστεροειδή από του στόματος μόνο σε βαρειές περιπτώσεις, τοπική θεραπεία με υγρά επιθέματα και κορτιζονούχες αλοιφές Β. Χρόνια Αλλεργική Δερματίτιδα
72
ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ Χρόνια γενοδερματοπάθεια (3% του πληθυσμού συχνά μαζί με ιχθύαση, λεύκη, αλωπεκία) Αλλεργιογόνα + απορρυπαντικά,ορμόνες, τροφές, ψυχικό στρες, εφίδρωση Βρεφική – παιδική ηλικία (80-90%) Αλλεργιογόνα: Τρίχες- σκόνες- μήκυτες – τροφές Κνησμός- Μορφολογία-Χρονιότητα με υφέσεις και εξάρσεις-ατοπικό αναμνηστικό ΣΜΗΓΜΑΤΟΡΟΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΔΥΣΙΔΡΩΣΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ
73
ΟΞΕΙΑ ΕΚΖΕΜΑΤΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ
Ερύθημα – Οιδημα – Φυσαλίδες Εντονος κνησμός – οροροούσες βλάβες Αιτίες : αλλεργική δερματίτιδα, νικέλιο, τοπικά φάρμακα –ουσίες, αντίδραση id, εκ στάσεως, ψώρα Ψυχρά επιθέματα – στεροειδή –αντιισταμινικά απο του στόματος Αντιβιοτικά σε υποψία επιμόλυνσης
81
Κλασσική Εικόνα Ψωριάσεως
82
Φωτοτοξική Δερματίτιδα
83
Φωτοαλλεργική Δερματίτιδα
84
Ακτινικές Βλάβες και Βασικοκυτταρικός Καρκίνος
Ακτινικές Βλάβες και Βασικοκυτταρικός Καρκίνος
85
Μελανοκυτταρικός Σπίλος
86
Ατυποι Σπίλοι
87
Μελάνωμα Τύπου Φακής
88
Μελάνωμα Ακρου Τύπου Φακής
89
Δερματικές Μεταστάσεις από Μελάνωμα
90
Μελάνωμα: Ατυπία, Ασυμετρία, Ακανόνιστα Στίγματα, Κυανόλευκη Κάλυψη, Ακανόνιστες Γραμμές στις Ακρες, Εμφανή Αγγείωση
91
Μελάνωμα
92
Μελάνωμα
93
Επιδερμικός Σπίλος
94
Ακτινική Κεράτωση
95
Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα
96
Σάρκωμα Kaposi
97
Ονυχοδυστροφία
98
Λευκονυχία
99
Οζώδης Νεανική Ακμή
100
Δερματίτιδα Γύρω από το Στόμα
101
ΕΚΖΕΜΑ 1. Οξεία Εκζεματική Φλεγμονή (ερύθημα, οίδημα, φυσσαλίδες, κνησμός) Ψυχρά επιθέματα-Κορτικοστεροειδή-Αντιισταμινικά 2. Υποξεία Εκζεματική Φλεγμονή (ερυθρές και λεπιδώδεις κηλίδες, βλατίδες και πλάκες) Στεροειδή και μη (Tacrolimus) – Ενυδατικά 3. Χρόνια Εκζεματική Φλεγμονή (ερυθρό, λεπιδώδες, λειχηνοποιημένο, κνησμός) Ψυχρό-υγρό επίθεμα-Κορτικοστεροειδή- 4. Εκζεμα ακρας χειρός (ερεθισμός-αλλεργία 10-25%-χημικά ιδίως απορρυπαντικά) + Εμβάπτιση χειρών + μεθοτρεξάτη –κυκλοσπορίνη –UV 5. Αστεατωτικό (ρωγμώδες) Ξηροδερμία (χειμώνας) Μαλακτικά-βαζελίνη 6.Αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής(μέταλλα, αντιηλιακά, συντηρητικά, αρώματα) Κνησμός, οίδημα, καύσος) Αποφυγή έκθεσης-Βαζελίνη-Κορτικοστεροειδή 7. Ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής (σαπούνια-θερμότητα-τριβή-χημικά) Αποφυγή επαφής, μαλακτικές ουσίες, καρτικοστεροειδή 8. Απολεπιστική κερατόλυση 9. Νομισματοειδές έκζεμα (εξαιρετικά κνησμώδες βλάβες εκζεματικής φλεγμονής) Διακοπή όλων των σκευασμάτων, εξέταση δερματιμυκητιάσεως, 10. Πομφόλυγας (δυσιδρωσικό έκζεμα, κνησμώδεις φυσσαλίδες) Αγχος, ψυχρά επιθέματα, αντιισταμινικά, πρεδνιζόνη, PUVA 11. Οζώδης κνήφη 12. Δερματίτιδα εκ στάσεως 13. Ατοπική Δερματίτιδα (εκζεματικό εξάνθημα με κνησμό που υποτροπιάζει-εξάρσεις-υφέσεις-έναρξη σε μικρή ηλικία) Στρες 14. Ιχθύαση (διαταραχή κερατινοποίησης)Ενυδατική κρέμα, ηλικία, α-υδροξυοξέα 15. Θυλακική Υπερκεράτωση 16. Λευκή Πιτυρίαση
102
ΨΩΡΙΑΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ένας από τους κύριους λόγους που θα αναφερθούμε στην ψωρίαση είναι η μεγάλη συχνότητά της. Αν πάσχετε κι εσείς, δεν είστε οι μοναδικοί! Πάρα πολλοί άνθρωποι (περίπου 2% του πληθυσμού!) πάσχουν από αυτήν. Ίσως έχετε μακροχρόνια εμπειρία και σήμερα αναζητάτε νέες γνώμες και θεραπείες. Ίσως γνωρίζετε ελάχιστα πράγματα και θέλετε να μάθετε περισσότερα για το τι πρέπει να κάνετε. Και προσοχή: μη σας τρομάζει το όνομα! Η ψωρίαση δεν έχει καμία σχέση με τη ψώρα που είναι μεταδοτικό νόσημα. Σε κάθε περίπτωση, το κείμενο που ακολουθεί σκοπό έχει να σας εξηγήσει ορισμένα θέματα σχετικά με τη ψωρίαση και να σας δώσει συμβουλές πως να την αντιμετωπίσετε με επιτυχία. ΕΞΕΛΙΞΗ - ΠΟΡΕΙΑ Ενα γεγονός που προβληματίζει στην ψωρίαση είναι ότι είναι αδύνατο να προβλέψουμε τη συμπεριφορά της σε κάθε συγκεκριμένο άτομο. Μερικοί άνθρωποι προσβάλλονται από σταγονοειδή ψωρίαση μια και μοναδική φορά σε νεαρή ηλικία και δεν παρουσιάζουν ξανά ποτέ ψωρίαση. Αλλοι προσβάλλονται περισσότερες φορές από ψωρίαση που κάθε φορά περνάει μόνη της, ενώ άλλοι έχουν νόσο που επιμένει για χρόνια. Αλλοι πάλι, μπορεί να εμφανίσουν διάφορες μορφές της νόσου σε διαφορετικές περιόδους της ζωή; τους. Κανείς δεν μπορεί να πει πως θα εξελιχτεί, αν θα σταματήσει ή θα χαθεί για χρόνια. Το σίγουρο είναι ότι αποτελεί ένα καθαρά αισθητικό πρόβλημα, χωρίς προβλήματα υγείας συνήθως, εκτός της περιπτώσεως που συνυπάρχει αρθρίτις και της περιπτώσεως που μεταπίπτει σε Γενικευμένη Φλυκταινώδη μορφή. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Κατά βάσιν είναι άγνωστης αιτιολογίας νόσος. Η κληρονομική προδιάθεση: πάνω από 1/3 των ασθενών αναφέρει ότι κάποιο συγγενικό του πρόσωπο έχει τη νόσο. Αν έχει ο ένας γονιός οι πιθανότητες να έχει ο απόγονός τους είναι περίπου 8% ενώ αν και οι δύο γονείς έχουν ψωρίαση οι πιθανότητες να εμφανίσει και το παιδί σε κάποια στιγμή της ζωής του, φτάνουν το 41%. Το σίγουρο είναι ότι σε ορισμένα άτομα με «προδιάθεση» επιδρούν γνωστοί και άγνωστοι εκλυτικοί παράγοντες με συνέπεια την εμφάνιση της νόσου. Μερικές φορές ορισμένα φάρμακα (βλ. επόμενη παράγραφο), μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την εμφάνιση της νόσου, ιδίως αντιϋπερτασικά, αντιφλεγμονώδη για αρθρίτιδα, το λίθιο που δίδεται σε ψυχιατρικούς ασθενείς, η κορτιζόνη από το στόμα αλλά και η χρήση πολύ δυνατών κορτιζονούχων σκευασμάτων, ανθελονοσιακά κ.ά. Το άγχος είναι ο πιο σταθερά ευρισκόμενος παράγοντας εμφάνισης ή επιδείνωσης της ψωρίασης, παρ’ όλο που μερικές μελέτες απορρίπτουν το ρόλο του. Η στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις (συνήθως φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα) εκλύουν ή επιδεινώνουν τη νόσο στη σταγονοειδή της κυρίως μορφή. Πείτε το στο γιατρό όταν θα τον επισκεφτείτε ότι έχετε προβλήματα με το λαιμό σας, τις αμυγδαλές κλπ. Το αλκοόλ μάλλον επιδεινώνει τη νόσο. Οι τραυματισμοί θα πρέπει να αποφεύγονται γιατί η ψωρίαση έχει μια «παραξενιά»: πάει και βγαίνει εκεί που έχουμε τραυματιστεί (πάνω σε ουλές, σημάδια κλπ). Ο ήλιος και η θάλασσα αντίθετα στο 95% των περιπτώσεων, αποτελούν τη καλύτερη θεραπεία για τη ψωρίαση. Μόνο σε ένα «άτυχο» 5,5% η νόσος επιδεινώνεται με τον ήλιο και κυρίως σε μεγάλες ηλικίες και σε γυναίκες («φωτοευαίσθητος ψωρίαση»).
103
ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΨΩΡΙΑΣΗ Φάρμακα που προκαλούν Ψωρίαση φλυκταινώδη : acetylsalicylic acid, atenolol, εμβόλιο (πολυομυελίτιδα), carbamazepine, cyclosporines, diltiazem, sulfonamides, penicillin, salicylates, opiates, corticosteroids, antimalarial drugs (chloroquine, chloroquine-like compounds), arsenic, lithium, propranolol. Φάρμακα που προκαλούν συνήθως έξαρση της ψωρίασης : angiotensin - converting enzyme inhibitors, GM - CSF, lithium, gold and metal salts (gold, arsenic), β - blockers (particularly practolol, propranolol, oxyprenolol, pindolol), antimalarial agents (chloroquine, hydroxychloroquine, mepacrine, primaquine), quinidine, vaccinations, vitamin A derivatives, interferon-α, NSAIDs (indomethacin, phenylbutazone, acetylsalicylic acid, meclofenamate), iodine, clonidine, digoxine, testosterone, progesterone, tetracycline, terfenadine. ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ (πως προκαλείται;) Πως προκαλείται ακριβώς η ψωρίαση δεν ξέρουμε. Ξέρουμε όμως πολύ καλά σε τι ΔΕΝ οφείλεται: Δεν αποτελεί μορφή καρκίνου, δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και έτσι δεν μπορεί κάποιος να την κολλήσει. Επίσης γνωρίζουμε ότι δεν έχει σχέση με κάποια τροφή. Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε λίγο τη παθογένεια της νόσου: Το φυσιολογικό δέρμα αποτελείται από δύο στρώματα: το εξωτερικό στρώμα ονομάζεται επιδερμίδα και το κάτω από αυτή, χόριο. Η επιδερμίδα είναι φτιαγμένη από εκατομμύρια κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά αυξάνονται και πολλαπλασιάζονται κοντά στο σημείο που ενώνεται η επιδερμίδα με το χόριο. Στη συνέχεια τα κύτταρα αυτά μετακινούνται προς την επιφάνεια της επιδερμίδας όπου νεκρώνονται και αποτελώντας το ξερό κεράτινο στρώμα του δέρματος. Τα νεκρά αυτά κύτταρα αποβάλλονται από το δέρμα σε μικρές ποσότητες, υπάρχει δηλαδή μια συνεχής απολέπιση που όμως στα φυσιολογικά άτομα δεν είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού. Τα κύτταρα αυτά κάνουν φυσιολογικά περί τις 28 μέρες να φτάσουν από το χόριο στην επιφάνεια και να αποπέσουν . Στο ψωριασικό δέρμα τώρα , ο xρόνος αυτός μειώνεται στις 4 ημέρες και έτσι : Τα κύτταρα στην επιφάνεια δεν έχουν ακόμα ωριμάσει και γι αυτό παραμένουν κολλημένα μεταξύ τους και δεν πέφτουν. Ετσι δημιουργούνται τα λέπια που φαίνονται, ενώ το δέρμα είναι κόκκινο και ερεθισμένο. Η επιδερμίδα στη Ψωρίαση : Φυσιολογική Ψωρίαση Μιτώσεις Περίπου 0.4 % Περίπου 2.5 % Σύνθεση DNA Περίπου 3 % - 5 % Περίπου 20 % - 25 % Κυτταρικός κύκλος Περίπου 45,7 ώρες Περίπου 37,5 ώρες Transit time Περίπου 28 μέρες Περίπου μέρες Μεταβολισμός κυττάρων Φυσιολογικός Πολύ αυξημένος Γλυκογόνο Δομικές πρωτεϊνες Φυσιολογικές Ελαττωμένες
104
ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΨΩΡΙΑΣΗΣ Ίσως νομίζετε ότι η ψωρίαση είναι ίδια σε όλους, δεν είναι όμως έτσι. Υπάρχουν διαφορετικές μορφές ψωρίασης. Όταν διαπιστώσετε από ποια μορφή ψωρίασης πάσχετε, θα ήταν ωφέλιμες κάποιες συμβουλές για τη θεραπεία που θα σας ταίριαζε καλύτερα. α. Χρόνια κατά πλάκας ψωρίαση Είναι η πιο συνηθισμένη μορφή και διακρίνεται από κόκκινες πλάκες που καλύπτονται από αργυρόχροα λέπια. Συχνά εμφανίζονται κηλίδες στους αγκώνες, τα γόνατα και χαμηλά στη πλάτη, αν και ολόκληρο το σώμα μπορεί να προσβληθεί. Μπορεί να επεκταθεί σε κεφάλι και νύχια, αλλά σπάνια προσβάλλεται όλο το πρόσωπο. β. Σταγονοειδής Ψωρίαση Το δέρμα καλύπτεται από μικροσκοπικά κόκκινα σημάδια. Είναι η μορφή που συνήθως εμφανίζεται μετά από πονόλαιμο ή κρυολόγημα. Αν παρατηρήσουμε από πολύ κοντά τα σημάδια και τα ξύσουμε μετά χέρια θα δούμε να ασπρίζει το γνωστό λέπι, όπως και στη προηγούμενη μορφή. γ. Ψωρίαση Πτυχών (Ανάστροφη Ψ.) Εντοπίζεται μόνο στις πτυχές (μασχάλες, μηρογεννητικές και κάτω από τους μαστούς στις γυναίκες). δ. Άλλες μορφές Άλλες πιο σπάνιες μορφές είναι η Φλυκταινώδης Ψωρίαση παλαμών και πελμάτων (με κίτρινες φυσαλίδες με πυώδες περιεχόμενο) σε πέλματα και παλάμες και η Γενικευμένη Φλυκταινώδης Ψωρίαση. Ψωρίαση ονύχων
105
ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Ο στόχος είναι να ελαττωθεί η φλεγμονή και να επιβραδυνθεί ο γρήγορος πολλαπλασιασμός των κυττάρων της επιδερμίδας. Ειδικές αλοιφές και γαλακτώματα μειώνουν το λέπι και βοηθούν στη μείωση του κνησμού όταν υπάρχει. Ειδικές δίαιτες δεν φαίνεται να έχουν κάποιο αποτέλεσμα. Η θεραπευτική μέθοδος που θα ακολουθηθεί από τον δερματολόγο σας, θα λαμβάνει υπ ‘ όψιν της τη γενικότερη κατάσταση της υγείας σας, ηλικία, είδος ζωής, και τη σοβαρότητα της ψωρίασης. Μπορεί να απαιτηθούν διαφορετικοί τύποι θεραπειών και αρκετές επισκέψεις στον Δερματολόγο. Τα ΤΟΠΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ διαιρούνται σε 4 μεγάλες κατηγορίες και μπορεί να περιέχουν: κορτιζόνη, συνθετική βιταμίνη D, πίσσα, ή ανθραλίνη. Χρησιμοποιούνται μόνα τους ή σε συνδυασμό με το φυσικό φως του ήλιου ή την υπεριώδη ακτινοβολία. Οι πιο σοβαρές μορφές απαιτούν θεραπεία από το στόμα, με ή χωρίς φωτοθεραπεία με ακτίνες UVB ή UVA. Η έκθεση στο ηλιακό φως βοηθά την πλειονότητα των ασθενών, αλλά πρέπει να γίνεται προσεκτικά. Τύποι Θεραπειών Τοπικά κορτικοστεροειδή Κορτιζονούχες κρέμες, αλοιφές και γαλακτώματα, καθαρίζουν το δέρμα προσωρινά και ελέγχουν τη κατάσταση σε πολλούς ασθενείς. Μικρότερες σε περιεκτικότητα κορτιζόνες χρησιμοποιούνται σε πιο ευαίσθητες περιοχές όπως η περιοχή των γεννητικών οργάνων ή το πρόσωπο. Πιο δυνατά σκευάσματα χρειάζονται συνήθως για βλάβες στο τριχωτό της κεφαλής, αγκώνες, γόνατα, παλάμες και πέλματα και μέση. Όλα πάντως τα σκευάσματα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή και με τη ταυτόχρονη παρακολούθηση από δερματολόγο. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες των κορτιζονούχων σκευασμάτων περιλαμβάνουν λέπτυνση του δέρματος, ευρυαγγείες, μώλωπες και αλλαγές στο χρώμα του δέρματος. Προσοχή: ΠΟΤΕ ΜΗ ΔΙΑΚΟΠΤΕΤΕ ΑΠΟΤΟΜΑ τις αλοιφές, αλλά μειώνετέ τις σταδιακά. Η απότομη διακοπή προκαλεί ΕΞΑΡΣΗ της νόσου και πάλι. Μετά από μερικούς μήνες θεραπείας η ψωρίαση μπορεί να γίνει ανθεκτική στις αλοιφές αυτές. Ανθραλίνη (anthralin) Έχει καλά αποτελέσματα σε δύσκολες να θεραπευτούν παχιές πλάκες ψωρίασης. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό και προσωρινό βάψιμο του δέρματος και των ρούχων. Αρκετά παλιά θεραπεία, πολλοί δερματολόγοι δεν την χρησιμοποιούν πια. Βιταμίνη D (calcipotriene, Dovonex) Χρήσιμη για άτομα με εντοπισμένη ψωρίαση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες. Προσοχή: η γνωστή βιταμίνη D που υπάρχει στα φαρμακεία και στα κέντρα υγιεινής διατροφής ΔΕΝ έχει κανένα αποτέλεσμα στη ψωρίαση.
106
Πίσσα Χρησιμοποιείται για πάνω από 100 χρόνια
Πίσσα Χρησιμοποιείται για πάνω από 100 χρόνια. Τα σημερινά προϊόντα είναι πολύ βελτιωμένα και δεν λερώνουν τόσο πολύ όσο παλιά. Φωτοθεραπεία - UVB Το ηλιακό φως και η υπεριώδης ακτινοβολία επιβραδύνουν το γρήγορο πολλαπλασιασμό των κυττάρων της επιδερμίδας. Αν και οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν ρυτίδες, οφθαλμικές βλάβες ή ακόμα και καρκίνο του δέρματος, θεωρούνται ασφαλείς θεραπείες όταν γίνονται με την επίβλεψη του ειδικού. Στην Ελλάδα με το ηλιόλουστο κλίμα, τα θαλάσσια μπάνια είναι ότι καλύτερο. Φωτοθεραπεία - PUVA Όταν η ψωρίαση δεν απαντά σε άλλες θεραπείες ή είναι γενικευμένη, η PUVA είναι αποτελεσματική στο %. Η ονομασία προέρχεται από το συνδυασμό "Psoralen + UVA," τους 2 παράγοντες που εμπλέκονται. Στους ασθενείς δίνεται ένα χάπι που περιέχει psoralen, και μετά εκτίθενται προσεκτικά σε υπολογισμένες ποσότητες υπεριώδους ακτινοβολίας (UVA). Χρειάζονται περίπου 25 θεραπείες σε μια περίοδο 2-3 μηνών. Περίπου συνεδρίες το χρόνο απαιτούνται για να κρατιέται η ψωρίαση κάτω από έλεγχο. Επειδή το φάρμακο συσσωρεύεται στο φακό του ματιού, οι ασθενείς θα πρέπει να φοράνε ειδικά γυαλιά από την ώρα της έκθεσης στις λάμπες, μέχρι το βράδυ εκείνης της μέρας. Η θεραπεία PUVA όταν γίνεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα, υπάρχουν οι κίνδυνοι που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη παράγραφο. Μεθοτρεξάτη (methotrexate ) Είναι ένα φάρμακο που μπορεί να πετύχει εκεί που άλλα αποτυγχάνουν. Επειδή έχει ανεπιθύμητες ενέργειες, ιδίως ηπατική βλάβη, χρειάζονται τακτικά εξετάσεις αίματος. Όταν λαμβάνεται για πολύ καιρό, πιθανόν να χρειαστούν ακτινογραφίες θώρακος και βιοψία ήπατος. Άλλες παρενέργειες περιλαμβάνουν στομαχικές διαταραχές, ναυτία and ζάλη.
107
Ρετινοειδή (retinoids, Acitretin) Πολύ καλό φάρμακο
Ρετινοειδή (retinoids, Acitretin) Πολύ καλό φάρμακο. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν ξηρότητα του δέρματος των χειλιών και των ματιών, αύξηση των επιπέδων των λιπιδίων του αίματος, κ.ά. Το μεγάλο όμως μειονέκτημά τους είναι ότι δεν μπορούν να δοθούν σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, γιατί είναι τερατογόνα, ακόμα και 2 χρόνια μετά τη διακοπή τους. Κυκλοσπορίνη (cyclosporine, Neoral) Ανοσοκατασταλτικός παράγοντας, που τον χρησιμοποιούμε χρόνια τώρα στους μεταμοσχευμένους και βρέθηκε ότι έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε σοβαρές περιπτώσεις ψωρίασης. Μειονεκτήματά του: υψηλό κόστος, γρήγορες υποτροπές, αύξηση πίεσης και νεφρική βλάβη. Μερικά ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ # Χορήγηση ω-3 λιπαρών οξέων : ΝΑΙ σαν συμπλήρωμα, όχι σαν μονοθεραπεία. # Σύμπλεγμα βιταμινών Β . # Σελήνιο. Δρά αντιφλεγμονωδώς εμποδίζοντας την σύνθεση προσταγλανδινών - λευκοτριενών από το αραχιδονικό οξύ. Ενίσχυση τοιχωμάτων των τριχοειδών αγγείων γι αυτό και συμβάλλει στην αντιμετώπιση των ευρυαγγειών. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Τοπικά cr Aloe Vera 0,5%, 1x3 (Ιαση 83% !, Tanweer, Hot Line, Athens 96) Συστηματικά # tabs Zantac (ranitidine) 300 mg (Bt x 10), 1x2x4 μήνες (6 κουτιά το μήνα!). Καλή θεραπεία (13/17), αλλά αρχίζει και φαίνεται στο 3μηνο. # tabs sulfasalazine (tabs Azulfidine ή Salopyrine 500 mg, bt x50): 500 mg x 3, με σταδιακή αύξηση στο 1gr x 4. Σύνολο θεραπείας, 2-3 μήνες. (Οχι σε ανεπάρκεια G-6-PD, να λαμβάνεται με ικανή ποσότητα ύδατος και να χορηγείται φυλλικό οξύ σε παρατεταμένη χρήση). # tabs rifampicin 300 mg, 1x2x1 μήνα. Σε ηλικίες > 12 ετών. Οχι μόνο σε σταγονοειδή. Φαίνεται ότι έχει και ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες.
108
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΛΛΕΣ ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Dovobet® (Leo pharma) [calcipitriol50ug/betamethasone 0.5 mg/g] ιδιαίτερα χρήσιμο. Συνδυασμός καλσιποτριόλης και κορτιζόνης. Tacrolimus (FK 506, Protopic®, Fujisawa). Πολύ τοξικό συστηματικά, αλλά πολύ καλό τοπικά. Pimecrolimus (Elidel® Nonartis). Κυκλοφόρησε για το έκζεμα, δοκιμάζεται και στην ψωρίαση. ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ "ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ" H ΝΕΑ "ΜΟΔΑ" στη θεραπεία της ΨΩΡΙΑΣΗΣ. Η εφαρμογή τεχνικών μοριακής βιολογίας, έχει φέρει σαν αποτέλεσμα, την εφαρμογή νέων θεραπευτικών μεθόδων. Τέτοιες ποροσεγγίσεις, περιλαμβάνουν τη δημιουργία «σχεδιαστικών» αντισωμάτων και συντηκόμενων πρωτεϊνικών μορίων τα οποία δρούν σε ειδικές παθογενετικές οδούς της φλεγμονώδους διαδικασίας. Τέσσερεις τέτοιες θεραπείες ευρίσκονται στα στάδια των δοκιμών και ειδικότερα οι θεραπείες με: Etanercept (Enbrel®, WYETH) Infliximab (Remicade®, SHERING) Alefacept (Amevive®, BIOGEN) και Efalizumab (Raptiva®, Genetech/Xoma/Serona). Η Etanercept έχει χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της Νεανικής Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας και τελευταίως και στην Ψωριασική Αρθρίτιδα. Αναμένεται η έγκρισή της και στην κατά πλάκας ψωρίαση. Είναι μια πρωτεΐνη που συνδέεται με τον παράγοντα νέκρωσης όγκων (TNF) και έτσι παρεμποδίζει τη σύνδεση του τελευταίου στους υποδοχείς της κυτταρικής μεμβράνης (στην ουσία είναι αναστολέας του TNF). Δίδεται και σε παιδιά ηλικίας > 4 ετών. Χορηγούνται με υποδόρια ένεση 25 mg 2 φορές την εβδομάδα x 24 εβδομάδες. Υπάρχουν κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες, μεταξύ των οποίων η ανάπτυξη αυτοαντισωμάτων (3% των ασθενών), τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, συγχυτικές διαταραχές, διαταραχές οράσεως, διαταραχές βάδισης και πιθανότητες λοιμώξεων ή αυτοάνοσης απομυελίνωσης. Αποφεύγεται η χορήγησή του σε Σακχαρώδη Διαβήτη, Ανοσοανεπάρκεια, Κακοήθειες και Λοιμώξεις. Η συχνότητα των υποτροπών με αυτό το φάρμακο διερευνώνται. Προς το παρόν είναι περιορισμένη η διαθεσιμότητά του.
109
ΨΩΡΙΑΣΗ
110
Ψωρίαση κατά πλάκας
111
BCC
112
Κακόηθες Μελάνωμα
113
Επιδερμική Κύστη
114
ΕΡΥΘΗΜΑ < TD>
115
ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΧΕΙΡΟΣ
116
EKZEMA – ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ Φλεγμονώδης Αντίδραση : Εξωγενείς, Ενδογενείς παράγοντες Επιδερμίδα Απομακρυνση Αιτιολογικού Παράγοντα 1.Ειδος-ένταση αιτίου, 2. Ανοσολογική ετοιμότητα, 3. Χρονική Διάρκεια Οξύ Στάδιο (ερυθηματώδης κηλίδα, διηθημένα συστατικά), φυσαλλίδες, πομφόλυγες Χρόνιο Στάδιο (ερυθηματολεπιδώδης κηλίδες – λειχηνοποίηση) Ελαφρύς κνησμός - επίμονος ξεσμός (διαιώνιση) Α. Δερματιτιδα εξ Επαφής -Οξεία τοξική (φυσικοί – χημικοί παράγοντες), κνησμός Ερύθημα, οιδημα – Φυσαλλίδες-Πομφόλυγες-Διάβρωση-Εφελκίδες -Χρόνια (ηπιοι παράγοντες), Αλκαλικά διαλύματα, Απορρυπαντικά, Νερό, Ακτινοβολίες Θεραπεία με λιπαρά Β. Αλλεργική Δερματίτιδα εξ Επαφής Αλλεργική Αντίδραση, 2% του πληθυσμού, 15% των ασθενών. Θειϊκό νικέλιο, διχρωμικό κάλιο, PPD, Paraben, Βάλσαμο του Περού, Φορμαλδεϋδη Τριχωτό, Βλέφαρα, Πρόσωπο, Κορμός Οξεία, Τάση περιφερικής εξαπλώσεως Patch Tests Χρόνια
117
ΑΤΟΠΙΚΟ Προδιάθεση, Ασθμα – Ρινίτιδα-Επιπεφυκίτιτδα-Δερματίτιδα ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ Χρόνια δερματοπάθεια 3% συνυπάρχει με ιχθύαση, λεύκη, αλωπεκία Εκλυση ή επιδείνωση : Ορμόνες, απορρυπαντικά, ψυχικό στρες, εφίδρωση, ορμόνες Ηλικία (στην εφηβεία συνήθως υποχωρεί): Βρεφική 3-24 μήνες, Παιδιά, Νέοι Ενήλικες Αλλεργιογόνα (εισπνεόμενα, ζώα) Φυσικές συνθήκες, διατροφή. Φυτά, μύκητες ΣΜΗΓΜΑΤΟΡΡΟΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ (Μικροβιακά Αντιγόνα- Μορφή Αλλεργίας) ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ Υποξεία ή Χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια. Βλατίδες Πολυγωνικές με Ερυθρό χρώμα οι οποίες συρρέουν και σχηματίζουν πλάκες όπου καλύπτονται σε ορισμένα σημεία από λέπια Λευκωτές γραμμώσεις (στοματική κοιλότητα) Συνήθως καμπτικές επιφένειες άνω άκρων, κνήμες, βλεννογόνοι, γεννητικά όργανα. Εξανθηματικός Α. Βλεννογόνος-Θυλακικός: Τριχωτό, Τράχηλος, Καμπτικές (ουλωτική αλωπεκία, μασχάλη) Ακτινικές – Ανοσολογικό Χρόνιος –Απλούς: Χρόνια, έντονα κνησμώδης (σε ατοπικές συνθήκες) ιδίως την νύκτα Πλάκες, Αυχένας, Γεννητικά
118
ΙΧΘΥΑΣΗ Κληρονομική διαταραχή της κερατινοποιήσεως Λέπια : 1
ΙΧΘΥΑΣΗ Κληρονομική διαταραχή της κερατινοποιήσεως Λέπια : 1. Αυτόνομη Κλινική Ιστοπαθολογική Εικόνα, 2. Συνδρομές ΚΟΙΝΗ ΙΧΘΥΑΣΗ Γενοδερματοπάθεια Απουσία ή σχεδόν κερατοϋαλίνης, φιλαγγρίνης 6-12 μήνας Λέπια γκριζωπά (όχι στις πτυχές) Υπερκεράτωση Χ-φυλοσύνθετη Επιπλοκές τοκετού, κρυψορχία ΣΥΝΔΡΟΜΑ Dorfman (καταρράκτης, νυσταγμός) ΚΝΙΔΩΣΕΙΣ Πομφός – Εντονος Κνησμός 30% σε κάποια φάση της ζωής μας Παράγοντες Φλεγμονής (Ισταμίνη και άλλα)
119
ΔΕΡΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ ΑΠΌ ΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑ ΘΥΛΑΚΙΤΙΣ (επιπολής, εν τω βάθει) ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΟ ΚΗΡΙΟ ΔΟΘΙΗΝ (χρυσίζον σταφυλόκοκκος, εν τω βάθει) ΨΕΥΔΑΝΘΡΑΞ ΜΗΚΥΤΙΑΣΕΙΣ ΕΠΙΔΕΡΜΟΦΥΤΑ, ΠΙΤΥΡΙΑΣΗ ΑΚΜΗ 80%, Ηλικία Φαγέσωρες Φλύκταινες ΡΟΔΟΧΡΟΥΣ ΑΚΜΗ
120
ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΖΕΜΑΤΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ
Φλεγμονή, ερυθρήτητα, λεπιδώδες, πεπαχυμένο (λειχηνοποιημένο) Κορτικοστεροειδή τοπικά, ψυχρό υγρό επίθεμα ΧΡΟΝΙΟΣ ΑΠΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ Με τον καθ’εξιν ξεσμό δημιουργία πλάκας χρόνιας εκζεματικής φλεγμονής (Πρωκτογεννητική χώρα, καρποί, αυχένας, σφυρά) Παλαιότερα ως «εντοπισμένη δερματίτιδα» Αντιισταμινικά, μείωση στρες, κορτικοστεροειδή, υγρά επιθέματα ΕΚΖΕΜΑ ΑΚΡΩΝ ΧΕΙΡΩΝ Ερεθιστικό, ατοπικό, αλλεργικό. Δέρμα ξηρό ρωγμώδες, επώδυνο. Κύκλος συνεχής οξείας (φυσαλίδες), υποξείας (ερύθημα και απολέπιση) και χρονίας (πολύ ξηρό, ρωγμώδες δέρμα) Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων (σαπούνια κά.), κορτικοστεροειδή, υγρά επιθέματα ΑΣΤΕΑΤΙΚΟ ΕΚΖΕΜΑ Οφείλεται σε εκσεσημασμένη ξηρότητα και σχάση του δέρματος. Κορτικοστεροειδή, βαζελίνη, ΕΡΕΘΙΣΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΕΞ ΕΠΑΦΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ Ηπια καθαριστικά, βαζελίνη, βαμβακερά γλαντια, κορτικοστεροειδή. ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΙΧΘΥΑΣΗ (Διαταραχή κερατινοποιήσεως, ατοπική προδιάθεση) Ενυδατικό σκεύασμα, Μαλακτικά
121
ΥΠΕΡΙΔΡΩΣΙΑ Υπερβολική παραγωγή ιδρώτα Χλωριούχο αργίλιο, Botox MOΛΥΣΜΑΤΙΚΟ ΚΗΡΙΟ Λοίμωξη συνήθως από Staphylococcus Aureus Tοπικά αντιβιοτικά (νεομυκίνη-βακιτρακίνη κά. ΚΥΤΤΑΡΙΤΙΔΑ Λοίμωξη του χορίου και των υποδορίων ιστών η οποία χαρακτηρίζεται από πυρετό πόνο, ερύθημα , οίδημα Αντισταφυλοκοκκική, αντιστρεπτοκοκκική αντιβίωση ΕΡΥΣΙΠΕΛΑΣ Οξεία, φλεγμονώδης μορφή κυτταρίτιδας Πενικιλλίνη ΘΥΛΑΚΙΤΙΔΑ Φλεγμονή του τριχικού θυλακίου (βακτηριακή- μυκησιακή) ΜΥΡΜΗΓΚΙΑ Ιός HPV (Human Papillomavirus) Σκευάσματα σαλικυλικού, ιμικουιμόδης (Aldara), κρυοθεραπεία ΕΡΠΗΣ HSV 1(στοματική κοιλότητα), HSV 2 (γεννητικά όργανα) Πρόληψη, τετρακαϊνη, Αντιϊκά τοπικά ή συστηματικά
122
ΜΥΚΗΤΙΑΣΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
ΚΑΝΤΙΝΤΙΑΣΗ (ΜΟΝΙΛΙΑΣΗ) Candida Albicans Tοπική θεραπεία με αντιμυκισιακά (κετοκοναζόλη κά). Τα κορτικοστεροειδή ανακουφίζουν προσωρινά ενώ τα επιδεινώνουν αργότερα ΠΟΙΚΙΛΟΧΡΟΥΣ ΠΥΤΙΡΙΑΣΗ Pytirosporum orbiculare Πλύμα θειούχου σεληνίου, κετοκοναζόλη, μικοναζόλη ΟΝΥΧΟΜΗΚΥΤΙΑΣΗ Εχει τάση να καταστεί χρόνιο και ασυμπτωματικό Ιτρακοναζόλη, τερμπιναφίνη,φλουκοναζόλη ΔΕΡΜΑΤΟΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ Δερματόφυτα (σε νεκρούς κερατινοποιημένους ιστούς) ΔΕΡΜΑΤΟΦΥΤΙΑ ΑΚΡΟΥ ΠΟΔΟΣ, ΜΗΡΟΒΟΥΒΩΝΙΚΩΝ ΠΤΥΧΩΝ,ΣΩΜΑΤΟΣΑΚΡΑΣ ΧΕΙΡΟΣ Τοπική χορήγηση αντιμυκητιασικής κρέμας, συστηματικά σε εκτεταμένη βλάβη
123
ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Ανεπιθύμητες ενέργειες με αρκετές δερματοπάθειες (εξανθήματα, ερύθημα αλωπεκία, εξάνθημα, μελάγχρωση κά) ΠΑΡΑΣΙΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΗΓΜΑΤΑ -ΨΩΡΑ Εντονα κνησμώδης μολυσματική παρασίτωση Ακαρι Sarcoptes scabiei Αδιάλειπτος κνησμός Περμεθρίνη, Lindane Τοπικά κορτικοστεροειδή για τον κνησμό -ΦΘΕΙΡΙΑΣΗ Pediculus humanus Περμεθρίνη (τοπικά), πυρεθρίνες, σαμπουάν lindane, πλύμα μαλαθείου (βαζελίνη, μαγιονέζα) Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί ξύρισμα του τριχωτού της κεφαλής ΔΗΓΜΑΤΑ (Σφήκα, μέλισσα, αράχνη, ψύλλοι) Αφαίρεση κεντριού, πάγος, αδρεναλίνη, κορτικοστεροειδή, αντίδοτο, μυοχαλαρωτικά
124
ΠΕΜΦΙΓΑ Σπάνιο, αυτοάνοσο, δυνητικά θανατηφόρο, ενδοεπιδερμικές πομφόλυγες. Σκοπός η αναστολή του σχηματισμού των πομφόλυγων, κορτικοστεροειδή ΕΡΥΘΗΜΑΤΩΔΗΣ ΛΥΚΟΣ Νόσημα του συνδετικού ιστού, απορρύθμιση ανοσοποιητικού Αποφυγή εκθέσεως στον ήλιο, κορτικοστεροειδή, ρετινοειδή ΣΚΛΗΡΟΔΕΡΜΙΑ Προοδευτική συστηματική σκλήρυνση. Αρχικά το δέρμα ερυθηματώδες και οιδηματώδες. Δεν υπάρχει αποτελεσματική και αξιόπιστη θεραπεία ΥΠΕΡΙΩΔΕΣ ΦΩΣ – ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΜΕΛΑΓΧΡΩΣΕΩΣ Εγκαυμα, πολύμορφο εξάνθημα, φωτογήρανση, πορφυρία, λεύκη, φακίδες, μέλασμα
125
ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ -ΣΜΗΓΜΑΤΟΡΡΟΙΚΕΣ ΥΠΕΡΚΕΡΑΤΩΣΕΙΣ -ΑΚΡΟΧΟΡΔΟΝΕΣ (ΘΗΛΩΜΑΤΑ) Καλοήθεις βλατίδες -ΔΕΡΜΑΤΟΙΝΩΜΑ Βραδείας εξέλιξης βλατίδα των κάτω άκρων -ΧΗΛΟΕΙΔΗ Υπερτροφική ουλή που εκτείνεται πέρα από τα όρια του τραύματος -ΚΕΡΑΤΟΑΚΑΝΘΩΜΑ Οζίδιο σαν ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα -ΣΜΗΓΜΑΤΟΓΟΝΟΣ ΣΠΙΛΟΣ Τριχωτό της κεφαλής -ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΙΚΗ ΚΥΣΤΗ Σκληρή υποδόρια κύστη οφειλομένη σε επιδερμικά κύτταρα των τριχικών θυλακίων συνήθως -ΤΡΙΧΙΚΗ ΚΥΣΤΗ -ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΣΜΗΓΜΑΤΟΓΟΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ Πρόσωπο -ΣΥΡΙΓΓΩΜΑ Σαρκόχροες βλατίδες πιο συχνά γύρω από τα βλέφαρα
126
ΠΡΟΚΑΚΟΗΘΕΙΣ – ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ
-ΒΑΣΙΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ Τοπική διήθηση, ιστική καταστροφή, σπανίως μεθίσταται. Το πιο συχνό -ΑΚΤΙΝΙΚΗ ΥΠΕΡΚΕΡΑΤΩΣΗ -ΑΚΑΝΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ Κεφαλή, τράχηλος, ακρες χείρες ηλικιωμένων Αναπτύσσεται σε έδαφος ακτινικής υπερκεράτωσης ή de novo -NOΣΟΣ BOWEN Eπιφανειακή μορφή ακανθοκυτταρικού καρκίνου -ΛΕΥΚΟΠΛΑΚΙΑ Λευκές κηλίδες ή πλάκες-καλοήθης υπερκεράτωση ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα -Τ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΛΕΜΦΩΜΑ -ΝΟΣΟΣ PAGET ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Δερματικός καρκίνος του μαστού ΣΠΙΛΟΙ ΚΑΙ ΜΕΛΑΝΩΜΑ -ΣΠΙΛΟΙ Καλοήθεις όγκοι του δέρματος από τα μελανινοκύτταρα -ΜΕΛΑΝΩΜΑ, ΚΑΚΟΗΘΗΣ ΦΑΚΗ Κακοήθεια των μελανινοκυττάρων -ΑΙΜΑΓΓΕΙΩΜΑΤΑ Καλοηθηθ νεοπλάσματα βρεφικής ηλικίας -ΑΓΓΕΙΟΚΕΡΑΤΩΜΑ -ΣΑΡΚΩΜΑ KAPOSI Kακοήθης όγκος των ενδοθηλιακών κυττάρων των λεμφαγγείων
127
ΕΥΡΥΑΓΓΕΙΕΣ Διατάσεις των τριχοειδών ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΕΣ ΑΙΜΑΓΓΕΙΩΜΑ Ροδόχροη βλατίδα ασυμπτωματική ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΡΙΧΩΝ -ΑΝΔΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΑΛΩΠΕΚΙΑ Πρόωρη απώλεια τριχών Ανδρογόνα σε άτομα με προγενετική προδιάθεση Μινοξιδίλη Στις γυναίκες μετεμμηνοπαυσιακά -ΑΛΩΠΕΚΙΑ ΤΕΛΟΓΕΝΟΥΣ ΤΥΠΟΥ Αιφνίδια έναρξη 3-5 μήνες μετάαπό κάποιο στρες -ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ -ΤΡΙΧΟΤΙΛΟΜΑΝΙΑ
128
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΝΥΧΩΝ -ΟΝΥΧΟΛΥΣΗ -ΟΝΥΧΟΔΥΣΤΡΟΦΙΑ -ΟΞΕΙΑ ΠΑΡΩΝΥΧΙΑ -ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΤΗΤΑ -ΑΛΛΕΣ ΟΠΩΣ ΠΑΡΩΝΥΧΙΔΑ ΙΔΡΩΑ Απόφραξη των πόρων (νεογνά) ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ Καρκινοειδές σύνδρομο, οζώδης σκλήρυνση, γαγγραινώδες πυόδερμα κά
129
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΠΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
Κλινικά Πρωτόκολλα Η τυπική μελέτη είναι τυχαιοποιημένη και διπλή τυφλή. Είναι αποτελεσματικό σε σχέση με το εικονικό; Είναι μήπως πιο αποτελεσματικό και πόσο σε σχέση με ένα άλλο; Τρία κύρια χαρακτηριστικά οφείλει να έχει το πρωτόκολλο: 1.Να προλαμβάνει προκαταλήψεις – προτιμήσεις, εξωτερικές πιέσεις 2.Είναι αποτελεσματικό 3.Μειώνει την πιθανότητα συγχύσεων. Για παράδειγμα η ομάδα η οποία δοκιμάζει το φάρμακο να εμφανίζει μικρότερης εντάσεως συμπτώματα. Μάρτυρες Ορισμένες παθήσεις η/και καταστάσεις του δέρματος όπως η ψωρίαση και η ξηροδερμία επιτρέπουν το σημείο αναφοράς να είναι από τον ίδιο τον ασθενή. Ετσι παράγοντες όπως φύλο, ηλικία, περιβάλλον να μην παίζουν πλέον ιδιαίτερο ρόλο. Συμμετρικές αλλοιώσεις Προσοχή στην μη μεταφορά του θεραπευτικού παράγοντα Απλή σύγκριση Ισες τυχαιοποιημένες ομάδες
130
Καταγραφή Παραγόντων Παράδειγμα αντιμυκητιασική κρέμα: Ανατομικό μέρος, είδος μύκητα, χρονιότητα, ηλικία, φύλο, φυλή. Ξεκάθαρη επιλογή ομάδων συγκρίσεως για παράδειγμα ποιο είδος μύκητα, ποια ανατομική περιοχή; Πολυκεντρικές μελέτες Παραγοντικός Σχεδιασμός Ταυτόχρονη σύγκριση διαφόρων μορφών θεραπείας, μόνες τους ή συνδυασμένες (μέγιστη αποτελεσματικότητα, συνέργεια – ανταγωνισμός ανάμεσα σε δύο ή περισσότερες θεραπείες) Σχεδιασμός 2Χ2 Παράδειγμα στεροειδές και αντιβιοτικό Μέγεθος Δείγματος Αυτό το οποίο θα βγάλει ξεκάθαρα αποτελέσματα . Ιδεωδώς μεγάλα δείγματα, άνω των 500 ή Στη πράξη κάτω των 100. Προβλήματα συμπερασμάτων Μετρήσεις Ξεκάθαρες. Γλυκόζη αίματος, αριθμός σφυγμών Εκτίμηση Βλάβης (μηδενική, μικρή, μεσαία, σοβαρή) – Βελτίωση (καμμία, μικρή, μεσαία, μεγάλη). Ποσοτικοποίηση. Διάφοροι παράμετροι (ερυθρότητα, οίδημα, κνησμός, πόνος…)
131
ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Διαφορές Αξιολογητών Ξήρωση (άλλος 2, άλλος 3)
Προβλήματα Αδυναμία συγκρίσεων μελετών Αβεβαιότητες Συγχυση ως προς τις διαφορές (υποκειμενικές ή μη) Επιτροπή ή ειδικός να βγάλει την κλίμακα αξιολογήσεως γιαπαράδειγμα στην ακμή ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Αξια των κλινικών δοκιμών Επιλογή Εθελοντών Ιστορικό – Περιγραφή – Κριτήρια επιλογής Ηθικά διλήμματα – Εθελοντές –Επιτροπή Ηθικής Τοξικές δοκιμασίες πριν την κλινική εφαρμογή (προκαταρκτικές δοκιμασίες ή για νέες ουσίες όπως για ένα νέο παράγοντα για την καταπολέμηση της πυτιρίδας πλήρης τοξικολογικός φάκελλος) Για τα καλλυντικά ο αριθμός είναι συνήθως μικρότερος (25-30)
132
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ Σε τι χρειάζεται
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ Σε τι χρειάζεται. Μορφολογία, Μηχανικές Ιδιότητες, Ηλεκτρικές Ιδιότητες, Αδηλη Απώλεια Νερού, Προϊόντα για τα Μαλλιά – Τρίχες,- Νύχια, Αποσμητικά – Αντιιδρωτικά. Νομοθεσία
133
ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΠ= Ε.Ε.Δ σε Π.Δ./Ε.Ε.Δ. σε Α.Δ. ΦΩΤΟΤΥΠΟΣ
Ι. Πάντοτε καίγεται (Ανοικτό χρώμα, Φακίδες, Γαλανά μάτια) ΙΙ. Πάντοτε καίγεται, ελάχιστα μαυρίζει (Ανοικτό ξανθό, Γαλανά έως ανοικτά) ΙΙΙ. Καίγεται μετρίως (Ανοικτό καφέ χρώμα, μέσος τύπος) ΙV. Καίγεται Ελάχιστα (Λευκό-καστανό, Μαύρα-καστανά μαλλιά και μάτια) V. Καίγεται σπανίως (Δέρμα καφέ – Αραβες) VI. Ποτέ δεν Καίγεται (Μαύροι) ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ Ε.Ε.Δ. (5 δόσεις, αύξηση κατά 25%) Λάμπες Δόση Εφαρμογής : 2mg/cm2, 2μl/cm2 8% ομομενθυλική σαλικυλάτη (Δ.Π. 4,2) ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΥΓΡΑΣΙΑ ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ UVA
134
Ενυδάτωση Χωρητικότητα, Αγωγιμότητα, Φάσματα Υπερύθρου και Εγγύς Υπερύθρου Αδηλη Απώλεια Νερού Μορφολογία του Δέρματος Μικροανάγλυφο Οπτική Αξιολόγηση : Αντίγραφα, Φωτογραφίες Μηχανική Αξιολόγηση : Βαθούλωμα, Ελξη, Αναπήδηση, Στρέψη Τριβή Λιπίδια – Λιπαρότητα Σμήγμα – Λιπίδια Επιδερμίδας Μικρόβια Αιματική Ροή Χρώμα Υπερηχογραφία ρΗ Θερμοκρασία Συνεστιακή Μικροσκοπία Βιοχημικές Παράμετροι
135
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
IN VITRO Κυτταρικές Καλλιέργειες (Αναπλαστικοί παράγοντες, αντιφλεγμονώδεις ουσίες σκευάσματα, αντιγηραντικά) Αντιηλιακά IN VIVO Πειραματόζωα Κορτικοστεροειδή (δοκιμασία λευκάνσεως – αγγειοσυστολής, αναστολή συνθέσεως δεοξυριβοζονουκλεϊνικού οξέος) Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη Ψωρίαση - Αντινεοπλασματικά (Υπεριώδες φως, Ελλειψη απαραίτητων λιπαρών οξέων, κόλπος) Αντιηλιακή προστασία Κερατολυτικά – Αντιφαγεσωρικά Λειτουργία Σμηγματογόνου Αδένα Μιτωτική Δραστηριότητα Καρκινογένεση – Φωτοκαρκινογένεση Επούλωση
Παρόμοιες παρουσιάσεις
© 2024 SlidePlayer.gr Inc.
All rights reserved.