Συγχρονικές μελέτες ή Χρονικής στιγμής

Παρουσίαση με θέμα: "Συγχρονικές μελέτες ή Χρονικής στιγμής"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Συγχρονικές μελέτες ή Χρονικής στιγμής
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Συγχρονικές μελέτες ή Χρονικής στιγμής

2 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
Είδη μελετών ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΚΟΟΡΤΗΣ ΧΡΟΝΙΚΗΣ ΣΤΙΓΜΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΠΕΔΙΟΥ ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΗΜΙ-ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΩΝ-ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

3 Είδος αναλυτικής έρευνας παρατήρησης (από τις πιο κοινές).
Συγχρονικές έρευνες ή έρευνες επιπολασμού ή χρονικής στιγμής (cross sectional)-Χαρακτηριστικά (1) Είδος αναλυτικής έρευνας παρατήρησης (από τις πιο κοινές). Αντί να στηρίζεται σε πηγές ρουτίνας, χρησιμοποιεί συγκεκριμένη μεθοδολογία συλλογής δεδομένων από ένα συγκεκριμένο πληθυσμό. Ταυτόχρονα συνυπάρχει και περιγράφεται έκθεση και έκβαση. Έχει χαρακτήρα επισκόπησης.(survey) Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

4 Χαρακτηριστικά (2) Συχνά αναφέρονται ως έρευνες επιπολασμού.
Συχνά αναφέρονται ως έρευνες επιπολασμού. Γίνεται μια τομή ή φωτογραφική λήψη (snapshot) στο χρόνο. Περιγράφουν τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού. Δεν παρακολουθούν τον πληθυσμό στο χρόνο. Δεν μπορούν να καθορίσουν τη φορά της αιτιολογικής συσχέτισης. Παράδειγμα οι απογραφές. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

5 Χαρακτηριστικά (3) Κύριο εργαλείο το ερωτηματολόγιο. Χρήσιμες για
Χαρακτηριστικά (3) Κύριο εργαλείο το ερωτηματολόγιο. Χρήσιμες για – διαρκείς εκθέσεις (π.χ. γεννητικούς παράγοντες) και συγκεκριμένα αποτελέσματα που δεν αλλάζουν εύκολα – ασθένειες με μακρά φυσική πορεία – Εύκολες και όχι πολύ ακριβές • Δυσκολίες : – Ποιος είναι στο δείγμα; – Length bias: O επιπολασμός είναι ανάλογος της διάρκειας της νόσου – Προβλήματα με αιτιότητα • Π.χ. Η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα; Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

6 Παραδείγματα Συχνότητα καπνίσματος ή άσθματος κατά την παιδική ηλικία (μέσα στη τάξη) . Χρήση κινητής τηλεφωνίας και συμπεριφορές υγείας. Κυκλικό ωράριο εργασίας και ποιότητα ζωής. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

7 Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

8 Δειγματοληψία Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

9 Μέθοδοι δειγματοληψίας
Απλό τυχαίο δείγμα Συστηματικό δείγμα Στρωματοποιημένο δείγμα Δείγμα ομάδων Πολυδιάστατο δείγμα Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

10 Δειγματοληψία Δεν είναι εφικτό και πρακτικό να μελετάται το σύνολο του πληθυσμού. Πρέπει το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό του πληθυσμού Πχ exit poles και δημοσκοπήσεις στις εκλογές. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

11 Απλό τυχαίο δείγμα ή τυχαιοποίηση (randomization)
Κάθε άτομο έχει τις ίδιες πιθανότητες να επιλεγεί. Παράδειγμα η κληρωτίδα ή πίνακας τυχαίων αριθμών. Από τις καλύτερες μεθόδους γιατί ελαχιστοποιεί τα σφάλματα επιλογής και τα συστηματικά σφάλματα. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

12 Συστηματική δειγματοληψία
Τα άτομα επιλέγονται σε συγκεκριμένα διαστήματα από καταλόγους. Πχ Επιλογή από τηλεφωνικό κατάλογο ή από κατάλογο μαθητών (κάθε δέκατο στη σειρά όνομα). Εμπεριέχει τον κίνδυνο σφάλματος προκατάληψης (bias). Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

13 Διαστρωματοποιημένη δειγματοληψία ή στρωματοποιημένο δείγμα
Ο σκοπός είναι μικρές υποομάδες που ενδιαφέρουν τον ερευνητή να αντιπροσωπεύονται επαρκώς. Το δείγμα της κάθε ομάδας αντιπροσωπεύεται ανάλογα με τον αριθμό του. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

14 Παράδειγμα Πχ έρευνα ικανοποίησης φοίτησης στο ΤΕΙ
Πχ έρευνα ικανοποίησης φοίτησης στο ΤΕΙ Διαστρωμάτωση ανά εξάμηνο. Α Εξάμηνο :180 φοιτητές Β Εξάμηνο :170 φοιτητές Γ Εξάμηνο :120 φοιτητές Δ Εξάμηνο :110 φοιτητές Ε Eξάμηνο : 100 φοιτητές ΣΤ Εξάμηνο :90 φοιτητές Σύνολο: 770 φοιτητές Αν επιθυμούμε συνολικό δείγμα 150 τότε πρέπει αναλογικά για κάθε εξάμηνο να επιλεγούν τα άτομα δηλ. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

15 Παράδειγμα συνέχεια Α Εξάμηνο :180 /770=0,23 Χ 150=34
Α Εξάμηνο :180 /770=0,23 Χ 150=34 Β Εξάμηνο :170 /770=0,22 Χ150=33 Γ Εξάμηνο :120 /770 =0,16 Χ150=24 Δ Εξάμηνο :110 /770=0,14 Χ 150=21 Ε Eξάμηνο : 100 /770=0,13 Χ 150=20 ΣΤ Εξάμηνο :90/770 =0,12 Χ 150=18 Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

16 Δείγμα ομάδων (cluster sample)
Χρήση ομάδων αντί για άτομα ως μονάδα δείγματος (πχ νοικοκυριά). Πρέπει πάντοτε να επιλέγονται τυχαία από το σύνολο των υποομάδω ν(πχ το σύνολο των νοικοκυριών). Όλα τα άτομα της ομάδας συμπεριλαμβάνονται στη μελέτη. Πλεονέκτημα:Απλούστερη-φθηνότερη Μειονέκτημα: Μπορεί η επιλογή της ομάδας να σχετίζεται με το νόσημα ή τους παράγοντες. Μικρότερη ακρίβεια. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

17 Πολυσταδιακή δειγματοληψία
Συνδυασμός των παραπάνω μεθόδων. Πχ Ορίζεται σειρά ομάδων (σχολείων) και από αυτά ένα τυχαίο δείγμα επιλέγεται. Στη συνέχεια εντός του σχολείου γίνεται τυχαιοποιημένη επιλογή μαθητών με διαστρωμάτωση ανά τάξη. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

18 Συστηματικά σφάλματα στη δειγματοληψία
Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

19 Συμμετοχή εθελοντών (είναι αυτο-επιλογή)
Μη συμμετοχή κάποιων που απουσιάζουν (φαινόμενο του υγιούς εργάτη) Αντικατάσταση ενός ατόμου που επιλέχθηκε με τυχαιοποίηση με ένα άλλο πιο συνεργάσιμο. Μικρό ποσοστό απόκρισης (response rate). Χρήση παλαιών καταλόγων Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

20 Λάθη στους δείκτες (πχ δείκτης επίπτωσης και επιπολασμού)
Λάθη στον αριθμητή Διαφοροποίηση (διακύμανση) ατόμων Διαφοροποίηση στον παρατηρητή Περιορισμοί σχετιζόμενοι με τις μεθόδους Λάθη στον παρανομαστή Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

21 Διαφοροποίηση των ατόμων
Διαφορές στις παρατηρήσεις που γίνονται στο ίδιο άτομο που μπορεί να οφείλονται: Αλλαγές σε παραμέτρους όπως ΑΠ, γλυκόζη κτλ Παράγοντες που επηρρεάζουν την ανάκληση σε ερωτήσεις που αφορούν το παρελθόν. Όταν το άτομο γνωρίζει ότι μελετάται και τροποποιεί τις απαντήσεις του. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

22 Διαφοροποίηση στον παρατηρητή
Ασυνέπεια (διαφορετικά αποτελέσματα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές). Διακύμανση μεταξύ παρατηρητών (διαφορετική μέτρηση από διαφορετικούς παρατηρητές) Όταν ο παρατηρητής κατευθύνει το υποκείμενο, γνωρίζοντας την ερευνητική υπόθεση. Λάθη ή διαφορές στη διατύπωση, παραλήψεις ερωτήσεων ή λάθη στην καταγραφή. Λάθος ταξινόμησης κατά τη συνέντευξη. Μη αντικειμενικότητα κατά τη συνέντευξη, στρογγυλοποιήσεις κτλ. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

23 Περιορισμοί στις τεχνικές
Η δοκιμασία δεν μετρά αυτό που υποτίθεται ότι μετράει (πχ υγεία ή ποιότητα ζωής), έχει δηλαδή μειωμένη ακρίβεια. Αναξιόπιστες μέθοδοι. Ελλατωματικά εργαλεία ή μη βαθμονομημένα Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

24 Αποφυγή λαθών Κριτήρια ένταξης και αποκλεισμού.
Ταξινόμηση βαρύτητας με ποσοτικούς όρους. Μετρήσεις υπό τις ίδιες συνθήκες. Εκπαίδευση συνεντευκτών-Πολλαπλά δείγματα-Περισσότεροι ερευνητές Διπλή «Τυφλή» μέθοδος Αξιόπιστα εργαλεία Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

25 Λάθη στον παρονομαστή Παρατηρούνται όταν ο πληθυσμός υπό μελέτη δεν είναι καθορισμένος και μεταβάλλεται πχ όταν δεν συμμετέχουν ή αποχωρούν άτομα από την έρευνα. Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες

26 Συνήθεις όροι για λάθη σε συγχρονικές έρευνες
Τυχαίο σφάλμα (στατιστική πιθανότητα διακύμανσης της μετρούμενης γύρω από την πραγματική τιμή) Συστηματικό σφάλμα ή σφάλμα προκατάληψης (bias) (πχ μέτρηση ΑΠ μετά από εργασία) Διακριτική ικανότητα (ασθενείς-υγιείς, κλίμακα μέτρησης) Αναπαραγωγή (αξιοπιστία, επαναληψιμότητα) Επανάληψη δοκιμασίας Σύγκριση δοκιμασιών Ερωτήσεις ελέγχου Εγκυρότητα (ακρίβεια) Ειδικότητα (ποιοι έχουν τη νόσο) Ευαισθησία (ποιοι αποκλείεται να έχουν τη νόσο) Μάθημα 6ο-Συγχρονικές μελέτες