ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ- ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΑ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Ευδοξία Τσίγκου ΜΕΘ ΓΟΝΚ «Α. Ανάργυροι»

Παρουσίαση με θέμα: "ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ- ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΑ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Ευδοξία Τσίγκου ΜΕΘ ΓΟΝΚ «Α. Ανάργυροι»"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ- ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΑ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΑ
Ευδοξία Τσίγκου ΜΕΘ ΓΟΝΚ «Α. Ανάργυροι»

2 Κατηγορίες Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού - Οξεία Ρινίτιδα
- Οξεία Παραρρινοκολπίτιδα - Οξεία Φαρυγγίτιδα/Αμυγδαλίτιδα - Λαρυγγοτραχειίτιδα και - Επιγλωττίτιδα - Οξεία Ωτίτιδα Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού - Βρογχίτιδα - Πνευμονία της κοινότητας - Νοσοκομειακή πνευμονία - Πνευμονία σε ανοσοκατεσταλμένους

3 Οξεία Ρινίτιδα-Κοινό κρυολόγημα
Κλινική εικόνα: ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα, καταρροή, ερεθισμός φάρυγγα και μη παραγωγικός βήχας Αιτιολογικοί παράγοντες: ρινοϊοί % κοροναϊός 10% ιοί παραϊνφλουέντζας, ινφλουέντζας, αναπνευστικός συγκυτιακός, αδενοϊός 10- 15% Θεραπεία: συμπτωματική αναγνώριση επιπλοκών

4 Οξεία παραρρινοκολπίτιδα
Προδιαθεσικοί παράγοντες: λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού, αλλεργική ρινίτιδα, διασωλήνωση Συμπτώματα: άλγος προσώπου, πυώδες έκκριμα, πυρετός, υποσμία, ρινική συμφόρηση Αιτιολογικοί παράγοντες: πνευμονιόκοκκος, αιμόφιλος ινφλουέντζας, αναερόβια Διάγνωση : κλινική + ακτινολογική Θεραπεία: αντιβιοτικά εμπειρικά Επιπλοκές: περιοφθαλμική κυτταρίτιδα, υποσκληρίδιο απόστημα, ενδοκράνιο απόστημα, θρόμβωση σηραγγώδους κόλπου

5 Οξεία φαρυγγίτιδα-αμυγδαλίτιδα
Συμπτώματα: φαρυγγαλγία ως σοβαρό άλγος υψηλό πυρετό Ευρήματα: ερύθημα-οίδημα βλεννογόνου πυώδες εξίδρωμα Αιτιολογικοί παράγοντες: βήτα-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομάδας Α (10-30%), ιοί (λοιμώδης μονοπυρήνωση) Διάγνωση: ταχεία ανίχνευση στρεπτοκοκκικού αντιγόνου (ευαισθησία 80%, ειδικότητα ως 100%) καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος Θεραπεία: πενικιλλίνη, ερυθρομυκίνη για 10 ημέρες Επιπλοκές: περιαμυγδαλικό απόστημα, οπισθοφαρυγγικό απόστημα, μεσοθωρακίτιδα

6 Λαρυγγοτραχειίτιδα-Επιγλωττίτιδα
Συμπτώματα: βράγχος φωνής, ξηρός βήχας Αιτιολογικοί παράγοντες: ιοί Επιγλωττίτιδα Επείγουσα κατάσταση σε παιδιά με βράγχος φωνής, ξηρό βήχα, αλλά και υψηλό πυρετό, συστηματική τοξικότητα Αιτιολογικοί παράγοντες: αιμόφιλος ινφλουέντζας Διάγνωση με Α/α θώρακος, όχι επισκόπηση Θεραπεία: αμοξυκιλλίνη-κλαβουλανικό, αμπικιλλίνη-σουλμπακτάμη

7 Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την οξεία βρογχίτιδα ?
Η άμεση έναρξη αντιβίωσης μπορεί να προφυλάξει από τις επιπλοκές της νόσου Το συχνότερο αίτιο είναι ο πνευμονιόκοκκος Η αντιμετώπισή της είναι συμπτωματική Χαρακτηριστικό εύρημα της νόσου είναι ο υψηλός πυρετός

8 Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την οξεία βρογχίτιδα ?
Η άμεση έναρξη αντιβίωσης μπορεί να προφυλάξει από τις επιπλοκές της νόσου Το συχνότερο αίτιο είναι ο πνευμονιόκοκκος Η αντιμετώπισή της είναι συμπτωματική Χαρακτηριστικό εύρημα της νόσου είναι ο υψηλός πυρετός

9 Οξεία βρογχίτιδα Ορισμός: η φλεγμονή της τραχείας και των βρόγχων σε υγιή άτομα και χωρίς συμπτώματα πνευμονίας Συμπτώματα: βήχας, απόχρεμψη (η πυώδης απόχρεμψη δεν σημαίνει μικροβιακή λοίμωξη), συμπτώματα κρυολογήματος, μπορεί πυρετός Ευρήματα: διάχυτοι μουσικοί ρόγχοι

10 Οξεία βρογχίτιδα Αιτιολογικοί παράγοντες: ρινοϊοί και αδενοϊοί (όλες τις εποχές), coxcackie (καλοκαίρι), γρίππης (χειμώνα), αναπνευστικός συγκυτιακός σε ηλικιωμένους, ιός ιλαράς σε περιόδους επιδημίας σπάνια μικρόβια Διάγνωση: κλινική, καλλιέργειες, Α/α θώρακα δεν απαιτούνται Θεραπεία: αντίβιωση μόνο σε αναπνευστικούς ασθενείς/ βρογχοδιασταλτικά

11 Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος σχετικά με την πνευμονία ?
Χαρακτηρίζεται από οξεία φλεγμονή του πνευμονικού παρεγχύματος ως αντίδραση στην εισβολή λοιμογόνου παράγοντα Η θεραπευτική στρατηγική στοχεύει στην επιθετική αντιμετώπιση του πυρετού Η χορήγηση αντιβιοτικών είναι αρχικά εμπειρική και καθορίζεται από τη βαρύτητα και τα χαρακτηριστικά της νόσου Η ταξινόμησή της γίνεται αναλόγως της συμπτωματολογίας, των ακτινολογικών στοιχείων και της προέλευσης

12 Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος σχετικά με την πνευμονία ?
Χαρακτηρίζεται από οξεία φλεγμονή του πνευμονικού παρεγχύματος ως αντίδραση στην εισβολή λοιμογόνου παράγοντα Η θεραπευτική στρατηγική στοχεύει στην επιθετική αντιμετώπιση του πυρετού Η χορήγηση αντιβιοτικών είναι αρχικά εμπειρική και καθορίζεται από τη βαρύτητα και τα χαρακτηριστικά της νόσου Η ταξινόμησή της γίνεται αναλόγως της συμπτωματολογίας, των ακτινολογικών στοιχείων και της προέλευσης

13 Πνευμονία Ορίζεται ως η οξεία λοίμωξη του πνευμονικού παρεγχύματος που σχετίζεται με συμπτώματα νόσου κατώτερου αναπνευστικού και συνοδεύεται από εμφάνιση νέου διηθήματος στην Α/α θώρακα ή από ακροαστικά ευρήματα συμβατά με πνευμονία. Παθολογοανατομικά χαρακτηρίζεται από κατάληψη των κυψελίδων και του διάμεσου χώρου από φλεγμονώδη κύτταρα και εκκρίσεις.

14 Πνευμονία-Κατηγορίες
Της κοινότητας: σε ασθενή που δεν είχε νοσηλευτεί ή δεν είχε παραμείνει σε ίδρυμα για τουλάχιστον 14 ημέρες προ της έναρξης της νόσου. Νοσοκομειακή: συμβαίνει >48 ώρες μετά την εισαγωγή αποκλειόμενης κάθε λοίμωξης που προϋπήρχε ή βρισκόταν υπό εξέλιξη κατά το παραπάνω χρονικό διάστημα

15 Ταξινόμηση με βάση την κλινική εικόνα
Τυπική αιφνίδια προσβολή, υψηλός πυρετός, ρίγος, πλευριτικό άλγος, παραγωγικός βήχας, μπορεί αιμόφυρτα πτύελα, ταχυκαρδία, λευκοκυττάρωση, λοβώδης ή τμηματική πύκνωση Άτυπη πρόδρομα συμπτώματα, μέτριος πυρετός, κακουχία, μυαλγίες, ξηρός βήχας, γαστρεντερικές διαταραχές, σχετική βραδυκαρδία, φυσιολογικά λευκά ή λεμφοκυττάρωση, διάχυτες διηθήσεις

16 Ταξινόμηση με βάση την ακτινολογική εικόνα
Βρογχοπνευμονία Λοβώδης Διάμεση

17 Βρογχοπνευμονία Πολυεστιακή, εντόπιση
Η συχνότερη Πολυεστιακή, εντόπιση σε μεγάλους αεραγωγούς με προσβολή κάποιων κυψελίδων και διάμεσες φυσιολογικές. Απώλεια όγκου, όχι αεροβρογχόγραμμα Αναφερόταν και ως τμηματική. Συνήθη αίτια τα gram αρνητικά, αλλά και τα περισσότερα θετικά.

18 Λοβώδης Ομοιογενής προσβολή, που αφορά συνήθως ένα λοβό. Ξεκινά από τους περιφερικούς αεραγωγούς και απλώνεται. Δεν προσβάλει κεντρικούς αεραγωγούς και έτσι δεν υπάρχει απώλεια όγκου και υπάρχει αεροβρογχόγραμμα. Σύνηθες αίτιο ο πνευμονιόκοκκος.

19 Διάμεση Συνήθως χωρίς λοβώδη ή τμηματική κατανομή.
Περιβρογχική πάχυνση με ασαφές δικτυοζώδες πρότυπο, εντοπισμένο ή διάχυτο. Συνήθως χωρίς λοβώδη ή τμηματική κατανομή. Συνήθη αίτια οι ιοί και το μυκόπλασμα.

20

21

22 Πνευμονία της κοινότητας Επιδημιολογικά Στοιχεία
Στην Αμερική: 600,000 εισαγωγές 4.5 εκ ημερών παραμονής στο νοσοκομείο >500,000 επισκέψεις στα ΤΕΠ Το 6ο αίτιο θανάτου συνολικά 45,000 θάνατοι, με το 90% των θανάτων στις ηλικίες άνω των 65 Η θνητότητα κυμαίνεται από 1-30%. Η πνευμονιοκοκκική πνευμονία ευθύνεται για περισσότερους θανάτους από κάθε άλλη αποτρέψιμη με εμβόλιο μικροβιακή νόσο

23 Πνευμονία –Παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί
Τα μικρόβια φτάνουν στον πνεύμονα μέσω εισπνοής ή μέσω εισρόφησης στοματοφαρυγγικών εκκρίσεων Μηχανισμοί άμυνας: 1.μηχανική παγίδευση 2.φυσιολογική χλωρίδα στοματοφάρυγγα 3.ανοσοσφαιρίνη, φιμπρονεκτίνη εκκρίσεων 4. αντανακλαστικά βήχα και επιγλωττίδας 5. βλεννοκροσσωτή κάθαρση 6.χυμική και κυτταρική ανοσία πνεύμονα

24 Πνευμονία της κοινότητας-Αίτια
Πνευμονιόκοκκος Μυκόπλασμα πνευμονίας Αιμόφιλος ινφλουέντζας Αναερόβια Λεγιονέλλα Χλαμύδια πνευμονίας

25 Αιτιολογικοί παράγοντες-προδιαθεσικοί παράγοντες
Αλκοολισμός: πνευμονιόκοκκος αιμόφιλος αναερόβια κλεμπσιέλλα πνευμονίας Κίνδυνος εισρόφησης ( πχ, κώμα- ΑΕΕ): χρυσίζων σταφυλόκοκκος gram αρνητικά μικρόβια ΧΑΠ: πνευμονιόκοκκος moraxella catarrhalis Ουδετεροπενία: ψευδομονάδα

26 Πνευμονία-εργαστηριακός έλεγχος
Πλήρης γενική αίματος Γλυκόζη, ηλεκτρολύτες Ηπατικά ένζυμα Οξυμετρία ή αέρια αίματος

27 Καλλιέργειες Η αναγνώριση του παθογόνου είναι μεγάλης σημασίας
Επιτυγχάνεται μόνο στο 40-60% αυτών που νοσηλεύονται Τα δείγματα πρέπει να λαμβάνονται πριν την έναρξη της αγωγής και να υποβάλλονται σε gram χρώση. Η ευαισθησία της χρώσης είναι 40-50%, αλλά ως και 80% σε πνευμονιοκοκκική πνευμονία Σε ασθενείς που νοσηλεύονται πρέπει να λαμβάνονται δύο δείγματα αιμοκαλλιεργειών και να παρακεντάται η πλευριτική συλλογή, αν υπάρχει

28 Επεξεργασία δειγμάτων
Το πλέον πυώδες τμήμα τοποθετείται σε πετρίο Petri και εκτιμάται μικροσκοπικά. Κατάλληλο= < 25 επιθηλιακά κύτταρα κ.ο.π. > 10 πυοσφαίρια κ.ο.π. Χρώση κατά gram Kαλλιέργεια

29 Άλλες διαγνωστικές εξετάσεις
Ταχεία ανίχνευση πνευμονιόκοκκου στα πτύελα και στα ούρα Ανίχνευση αντιγόνου λεγιονέλλας στα ούρα Καλλιέργειες σε ειδικά υλικά Ορολογικές εξετάσεις Επεμβατικές λήψεις υλικού Βρογχοσκόπηση- BAL, ψήκτρα Διατραχειακή αναρρόφηση Διαθωρακική αναρρόφηση

30 Ταξινόμηση αναλόγως βαρύτητας
Κατηγορία 1 Ασθενείς κάτω των 60 ετών, χωρίς χρόνια νόσο, που αντιμετωπίζονται ως εξωτερικοί Κατηγορία 2 Ασθενείς μεγαλύτεροι των 60 ετών ή με χρόνιες νόσους, που μπορεί να αντιμετωπισθούν ως εξωτερικοί Κατηγορία 3 Απαιτείται εισαγωγή στο νοσοκομείο Κατηγορία 4 Βαριά πνευμονία που απαιτεί εισαγωγή σε ΜΕΘ

31 Κριτήρια βαρύτητας - ηλικία - συνυπάρχουσες ασθένειες: νεοπλασίες, ηπατοπάθειες, καρδιακή ανεπάρκεια, ΑΕΕ, νεφρική νόσος - αντικειμενικά ευρήματα: διανοητική κατάσταση, RR>30/min, HR>125/min, ΣΑΠ<90 mmHg, θ>40ο C ή <35ο C -εργαστηριακά ευρήματα: pH< 7.35, BUN>30mg/dl, Na<130mEq/L, Σ>250 mg/dl, Hct<30%, pO2<60 mmHg., πλευριτική συλλογή

32 Ενδείξεις βαριάς πνευμονίας
Σύγχυση ή μειωμένο επίπεδο συνείδησης Αναπνευστική συχνότητα >30/λεπτό Αιμοδυναμική αστάθεια Σηπτική καταπληξία Εκτεταμένη πνευμονική προσβολή Σημαντική πλευριτική συλλογή Κοιλότητα Λευκοπενία (< 4000/ml) Σοβαρή λευκοκυττάρωση (>20000/ml) Αναιμία (Hb<9g/dl) Οξεία νεφρική ανεπάρκεια

33 Κριτήρια εισαγωγής σε ΜΕΘ
1.Σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια pO2/FiO2<250 ενδείξεις κόπωσης διαφράγματος 2. Σοβαρή αιμοδυναμική αστάθεια ΣΑΠ<90 mmHg ΔΑΠ<60 mmHg χρήση αγγειοδραστικών για >4 ώρες ούρα<20ml/ώρα 3. Οξεία νεφρική ανεπάρκεια που χρήζει αιμοδιάλυση 4. Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη 5. Μηνιγγίτιδα 6. Κώμα

34 Θεραπεία- Κατηγορία 1 Πνευμονιόκοκκος Μυκόπλασμα Μακρολίδη Ιοί
Μυκόπλασμα Μακρολίδη Ιοί Χλαμύδια αιμόφιλος

35 Θεραπεία-Κατηγορία 2 Πνευμονιόκοκκος κεφαλοσπορίνη β΄γενεάς Ιοί
Πνευμονιόκοκκος κεφαλοσπορίνη β΄γενεάς Ιοί Αιμόφιλος ή β-λακτάμη+αναστολέα Gram αρνητικά ή μακρολίδη χρ.σταφυλόκοκκος Λεγιονέλλα, moraxella

36 Κατηγορία 3. Νοσηλεία Πνευμονιόκοκκος κεφαλοσπορίνη β΄ ή γ΄
Πνευμονιόκοκκος κεφαλοσπορίνη β΄ ή γ΄ Αιμόφιλος ή β-λακτάμη+αναστολέας πολυμικροβιακή ±μακρολίδη Gram αρνητικά Λεγιονέλλα ή φθοριοκινολόνη χρ.σταφυλόκοκκος μυκόπλασμα, moraxella

37 Κατηγορία 4. Νοσηλεία Πνευμονιόκοκκος μακρολίδη
Πνευμονιόκοκκος μακρολίδη Λεγιονέλλα κεφαλοσπορίνη Gram αρνητικά γ΄ αντιψευδομοναδική Μυκόπλασμα Ιοί ή άλλα αντιψευδομοναδικά Αιμόφιλος Μυκοβακτηρίδιο ή φθοριοκινολόνη

38 Νοσοκομειακή πνευμονία
Το κύριο αίτιο θανάτου από νοσοκομειακές λοιμώξεις Η επίπτωση κυμαίνεται 10-65% Η θνητότητα υπερβαίνει το 25%(20-50%) Μορφή της και η πνευμονία που σχετίζεται με αναπνευστήρα

39 Ποιο είναι ο κύριος μηχανισμός πρόκλησης της νοσοκομειακής πνευμονίας ?
1. μικροεισροφήσεις στοματοφαρυγγικών εκκρίσεων αποικισθέντων με παθογόνα 2. μαζικές εισροφήσεις γαστρικού περιεχομένου 3. εισπνοή μολυσμένου αερολύματος 4. αιματογενής διασπορά από απομακρυσμένη εστία λοίμωξης 5. επινέμηση από γειτονική εστία 6. διαμετάθεση από το γαστρεντερικό

40 Ποιο είναι ο κύριος μηχανισμός πρόκλησης της νοσοκομειακής πνευμονίας ?
1. μικροεισροφήσεις στοματοφαρυγγικών εκκρίσεων αποικισθέντων με παθογόνα 2. μαζικές εισροφήσεις γαστρικού περιεχομένου 3. εισπνοή μολυσμένου αερολύματος 4. αιματογενής διασπορά από απομακρυσμένη εστία λοίμωξης 5. επινέμηση από γειτονική εστία 6. διαμετάθεση από το γαστρεντερικό

41 Μικροβιακά αίτια Κυρίως gram αρνητικά μικρόβια και χρυσίζων σταφυλόκοκκος Το φάσμα των παθογόνων εξαρτάται από την βαρύτητα της πνευμονίας, την παρουσία άλλης νόσου, τη διάρκεια νοσηλείας και την προηγηθείσα θεραπεία Νοσηλεία > 5 ημερών = πρώιμη Νοσηλεία< 5 ημερών = καθυστερημένη

42 Παράγοντες κινδύνου για ΝΠ
Ηλικία>65 ΧΑΠ Δυσλειτουργία ΚΝΣ (ΑΕΕ, κώμα) Καρδιακή ανεπάρκεια ΣΔ ΧΝΑ Μηχανικός αερισμός Χειρουργείο Προηγηθείσα αντιβιοτική αγωγή Αλκοολισμός Παγκρεατίτιδα Θλάσεις πνεύμονα

43 Σοβαρή ΝΠ Εισαγωγή σε ΜΕΘ Αναπνευστική ανεπάρκεια:
ανάγκη μηχανικής αναπνοής ανάγκη για Ο2 >35% για SaO2.>90% Ταχεία ακτινολογική εξέλιξη, πολυλοβώδης πνευμονία ή κοιλότητα εντός πύκνωσης Ενδείξεις σοβαρής σήψης με υπόταση και/ή δυσλειτουργία οργάνων -Καταπληξία (ΣΑΠ<90mmHg ή ΔΑΠ<60mmHg) -Ανάγκη για αγγεισυσπαστικά για >4 ώρες -Ωριαία διούρηση <20ml/h ή συνολική διούρηση <80ml/4h -Οξεία νεφρική ανεπάρκεια που απαιτεί αιμοκάθαρση

44 Αίτια ΝΠ αναλόγως βαρύτητας
Ήπια- μέσης βαρύτητας Σοβαρή Παράγοντες κινδύνου Παράγοντες κινδύνου Όχι Ναι Όχι Όχι Ναι Πρώιμη έναρξη Καθυστερημένη έναρξη Ανεξαρτήτως χρόνου έναρξης Ανεξαρτήτως χρόνου έναρξης Ανεξαρτήτως χρόνου έναρξης Πίνακας 1 Πίνακας 2 Πίνακας 1 Πίνακας 3 Πίνακας 3

45 Ήπια ΝΠ χωρίς παράγοντες κινδύνου ανεξαρτήτως έναρξης ή σοβαρή πρώιμης έναρξης
Gram αρνητικά Escherichia coli Enterobacter Klebsiella Proteus Serratia Haemophilus Gram θετικά Χρυσίζων σταφυλόκοκκος ευαίσθητος σε μεθικιλλίνη -Κεφαλοσπορίνες β΄ ή γ΄ γενεάς(μη ψευδομοναδικές) ± αμινογλυκοσίδη Β λακτάμη+ αναστολέας β-λακταμάσης -επί αλλεργίας Φθοριοκινολόνη Κλινδαμυκίνη+αζτρεονάμη

46 Ήπια ΝΠ με παράγοντες κινδύνου ανεξαρτήτως έναρξης
Τα παραπάνω+ -Αναερόβια(πρόσφατο χειρουργείο, εισρόφηση) -Χρ. Σταφυλόκοκος(κώμα, ΚΕΚ, ΣΔ, ΧΝΑ, πρόσφατη γρίππη) -Λεγιονέλλα(κορτικοειδή) -Ψευδομονάδα(ΜΕΘ,κορτικοειδή, αντιβιοτικά, μόνιμες πν.βλάβες) Τα παραπάνω+ Κλινδαμυκίνη ή Βλακτάμη+αναστολέας +/-βανκομυκίνη +/-αντιψευδομοναδικό

47 Σοβαρή ΝΠ με παράγοντες κινδύνου πρώιμης έναρξης ή σοβαρή καθυστερημένης έναρξης
Οι παραπάνω + P aeruginosa Acinetobacter MRSA Aμινογλυσίδη ή σιπροφλοξασίνη + ένα από τα παρακάτω 1.Αντιψευδομοναδική πενικιλλίνη 2.Β λακτάμη/αναστολέας 3.Κεφταζιντίμη 4.Ιμιπενέμη 5.Αζτρεονάμη +/- βανκομυκίνη

48 Ποιο είναι το βασικότερο μέτρο για την πρόληψη της νοσοκομειακής πνευμονίας ?
Η αποστείρωση των υλικών που έρχονται σε επαφή με τον ασθενή Η χρήση προστατευτικών μέσων, όπως γάντια και σκούφος 3. Το σωστό πλύσιμο χεριών μεταξύ επαφής διαφορετικών ασθενών 4. Η προληπτική χορήγηση αντιβιοτικών

49 Ποιο είναι το βασικότερο μέτρο για την πρόληψη της νοσοκομειακής πνευμονίας ?
Η αποστείρωση των υλικών που έρχονται σε επαφή με τον ασθενή Η χρήση προστατευτικών μέσων, όπως γάντια και σκούφος 3. Το σωστό πλύσιμο χεριών μεταξύ επαφής διαφορετικών ασθενών 4. Η προληπτική χορήγηση αντιβιοτικών

50 Πρόληψη ΝΠ Πρόγραμμα ελέγχου
Σωστό πλύσιμο χεριών μεταξύ επαφής διαφορετικών ασθενών Προστατευτικά γάντια, σκούφος Διακοπή ρινογαστρικού σωλήνα και ενδοτράχειου σωλήνα το συντομότερο δυνατό Ημικαθιστή θέση Αποφυγή επαναδιασωλήνωσης Αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων Επαρκής σίτιση Αποφυγή γαστρικής υπερδιάτασης Φυσιοθεραπεία;

51 Πρόληψη ΝΠ Φαρμακολογικές παρεμβάσεις
Αποφυγή αντιβιοτικών που δεν χρειάζονται Γαστροπροστασία μόνο σε ασθενείς υψηλού κινδύνου Επαρκής αρχική εμπειρική αντιβιοτική αγωγή Πλύση στόματος με χλωρεξιδίνη Εμβόλια για γρίππη, στρεπτόκοκκο

52 Ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς
-Ουδετεροπενία (WBCs<1000/μL) gram αρνητικά -Καταστολή Τ κυτταρικής ανοσίας (π.χ., HIV, λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα) ενδοκυττάρια μικρόβια -Καταστολή χυμικής ανοσίας (σπληνεκτομή) ελυτροφόρα μικρόβια(αιμόφιλος, πνευμονιόκοκκος) -Μεταμόσχευση οργάνων ιοί-CMV

53 Ειδικά χαρακτηριστικά πνευμονίας σε ανοσοκαταστολή
Ήπια φλεγμονώδης αντίδραση Ευρήματα συχνά άτυπα-Α/α μπορεί φυσιολογική Συχνή η μικροβιαιμία Αποτελεί επείγον πρόβλημα Ευρύ φάσμα μικροβίων Πολυμικροβιακή λοίμωξη

54 Πνευμονία εξ εισροφήσεως
Είσοδος εξωγενών ή ενδογενών ουσιών στους κατώτερους αεραγωγούς Η διαταραχή εξαρτάται από την ποσότητα, την ποιότητα και την οξύτητα του γαστρικού περιεχομένου Προδιαθεσικοί παράγοντες: -νευρολογικές διαταραχές και παθήσεις -γαστρεντερικές διαταραχές (γαστροπληγία, απόφραξη, κύηση, ρινογαστρικός σωλήνας, αντιόξινα) -πνευμονικές διαταραχές (ενδοτράχειος σωλήνας, τραχειοστομία)

55 Εισρόφηση γαστρικού υγρού
Μετά εισρόφηση μεγάλης ποσότητας όξινου υγρού εμφανίζονται - βρογχόσπασμος - αναπνευστική ανεπάρκεια λόγω ARDS - μικροβιακή λοίμωξη μετά 1 εβδομάδα Οι ακτινολογικές βλάβες εμφανίζονται στα κατώτερα τμήματα εντός ωρών και αν δεν προκύψει πνευμονία εξαφανίζονται εντός 5 ημερών

56 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

57 Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στον καρκίνο του πνεύμονα ?
Είναι η συχνότερη κακοήθεια στους ενήλικες Είναι η κακοήθεια που ευθύνεται για τους περισσότερους θανάτους από καρκίνο Η 5ετής επιβίωσή έχει σημαντικά αυξηθεί τα τελευταία χρόνια Η ρύπανση του περιβάλλοντος είναι από τα σημαντικότερα αίτια του καρκίνου του πνεύμονα

58 Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στον καρκίνο του πνεύμονα ?
Είναι η συχνότερη κακοήθεια στους ενήλικες Είναι η κακοήθεια που ευθύνεται για τους περισσότερους θανάτους από καρκίνο Η 5ετής επιβίωσή έχει σημαντικά αυξηθεί τα τελευταία χρόνια Η ρύπανση του περιβάλλοντος είναι από τα σημαντικότερα αίτια του καρκίνου του πνεύμονα

59 Τι είναι ο καρκίνος του πνεύμονα
Ανεξέλεγκτη ανάπτυξη κακόηθων κυττάρων Άρχεται από τα επιθηλιακά ή τα αδενικά κύτταρα του βρογχικού δένδρου Οφείλεται σε συνεχή ερεθισμό και ανάπτυξη μεταλλάξεων Ο πολλαπλασιασμός των παθολογικών κυττάρων οδηγεί σε υπερπλασία, δυσπλασία ή καρκίνο in situ

60 Στατιστικά στοιχεία ΗΠΑ
νέες περιπτώσεις κάθε χρόνο (2004) θάνατοι ανά έτος (2004) Περισσότεροι θάνατοι από τον καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με τον προστάτη, το μαστό και το παχύ έντερο συνδυασμένα Αποδίδεται στο κάπνισμα κατά κύριο λόγο Άρχισε να μειώνεται σε άνδρες, στις γυναίκες συνεχίζει να αυξάνεται

61 Παράγοντες κινδύνου Κάπνισμα Ακτινοβολία Έκθεση σε άσβεστο ραδόνιο
παθητικό κάπνισμα

62 Κάπνισμα Το βασικό αίτιο του καρκίνου του πνεύμονα
87% των καρκίνων σχετίζεται με το κάπνισμα Ο κίνδυνος σχετίζεται με: Το ποσό (pack years- # cigs/day x # yrs) Την ηλικία που ξεκίνησε το κάπνισμα Το προϊόν που καπνίζεται (πίσσα, νικοτίνη, φίλτρα) Το βάθος εισπνοής Το φύλο

63 Πρώιμη διάγνωση Κανένα αποδεδειγμένα αποτελεσματικό Α/α θώρακος
CT μικρής ακτινοβολίας Κυτταρολογική πτυέλων

64 Συμπτωματολογία Τοπικά συμπτώματα Βήχας Δύσπνοια Αιμόπτυση
Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις Θωρακικό άλγος Συμπτωματολογία

65 Συμπτώματα λόγω τοπικής επέκτασης
Πίεση οισοφάγου  δυσφαγία Παράλυση λαρυγγικού νεύρου  βράγχος φωνής Παράλυση νεύρων συμπαθητικού  σύνδρομο Horner’s Διήθηση αυχενικών/ θωρακικών νεύρων και οστών  σύνδρομο Pancoast Απόφραξη λεμφαγγείων  πλευριτική συλλογή Απόφραξη φλεβών  σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας Επέκταση σε περικάρδιο/καρδιά  συλλογή, επιπωματισμός

66 Συμπτώματα λόγω απομακρυσμένων μεταστάσεων
Πόνος Σχετιζόμενα με την προσβολή του οργάνου Γενικά συμπτώματα απώλεια βάρους κόπωση

67 Όργανα που προσβάλλονται
Λεμφαδένες Εγκέφαλος Οστά Ήπαρ Άλλος πνεύμονας/ υπεζωκότας Επινεφρίδια

68 Διάγνωση Ιστορικό και φυσική εξέταση Διαγνωστικές δοκιμασίες
Α/α θώρακος CT θώρακος Κυτταρολογική (πτυέλων, πλευριτικού υγρού) Βιοψία (βρογχοσκόπηση, δια βελόνης, μεσοθωρακοσκόπηση, διεγχειρητική) Staging CT θώρακος/κοιλίας/εγκεφάλου scan οστών PET scan

69

70

71 Κεντρικός καρκίνος βρόγχου

72 Περιφερικός καρκίνος πνεύμονα

73 Κυτταρολογική πτυέλων
Ειδική, ταχεία, ανέξοδη. Παρόμοια προετοιμασία όπως και με καλλιέργεια. Πέντε πρωινά δείγματα. Προτιμάται η άμεση εξέταση. Ευαισθησία 69% και ειδικότητα 96%, ειδικά για κεντρικούς όγκους, από πλακώδες επιθήλιο.

74 Ιστολογικοί τύποι Μη Μικροκυτταρικός Καρκίνος Πνεύμονα - Non Small Cell Lung Cancer (NSCLC) Μικροκυτταρικός Καρκίνος Πνεύμονα Small Cell Lung Cancer (SCLC)

75 Πλακώδης καρκίνος Αδενοκαρκίνωμα

76 Non Small Cell Lung Cancer (NSCLC)
80% όλων των καρκίνων Υπότυποι πλακώδες αδενοκαρκίνωμα μεγαλοκυτταρικό

77 Σταδιοποίηση Stage Ia T1 N0 M0 Ib T2 N0 M0 IIa T1 N1 M0 IIb T2 N1 M0
IIIa T N1 M0 IIIb Any T any N3 M0   IV Any M1 T = tumor size (T1< 3cm,T2 >3cm + atelectasis), tumor site ( T3 extension to pleura, chest wall, pericardium or total atelectasis) , local involvement (T 4 invasion of mediastinum or pleural effusion); N = lymph node spread N1 bronchopulmonary, N2 (ipsilateral mediastinal) and N3 (contralateral or supraclavicular); M = absence (M0) or presence (M1) of metastases

78

79 Στάδιο Ι Non-Small Cell Lung Cancer
Εντόπιση μόνο στον ένα πνεύμονα Προτιμάται η χειρουργική αφαίρεση

80 Στάδιο ΙΙ Επέκταση στους λεμφαδένες του πνεύμονα
Χειρουργική εξαίρεση και λεμφαδενικός καθαρισμός Συνιστάται χημειοθεραπεία. Κάποιες φορές και ακτινοθεραπεία

81 Στάδιο ΙΙΙ Επέκταση σε λεμφαδένες του μεσοθωρακίου
Στο στάδιο IIIA ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στο μεσοθωράκιο, στην ίδια πλευρά με την αρχική εστία Στο στάδιο IIIB έχει επεκταθεί σε απομακρυσμένους λεμφαδένες (άλλη πλευρά, της τρόπιδας, εκτός θώρακα) ή στον υπεζωκότα Στο στάδιο ΙΙΙΑ επέμβαση ή ακτινοβολία με χημειοθεραπεία Στο στάδιο ΙΙΙΒ χημειοθεραπεία και μερικές φορές ακτινοβολία

82 Στάδιο ΙV Αντιμετώπιση με χημειοθεραπεία
Επέκταση στον άλλο πνεύμονα ή σε άλλα όργανα, όπως εγκέφαλος, οστά, ήπαρ

83 5ετής επιβίωση I % II % IIIa % IIIb % IV <1%

84 Μικροκυτταρικός Καρκίνος Πνεύμονα
Ο επιθετικότερος Ανταποκρίνεται στη ΧΜΘ, αλλά υποτροπιάζει ταχύτατα

85 Μικροκυτταρικός Καρκίνος Πνεύμονα
Περιορισμένο στάδιο προσβολή του ενός πνεύμονα, του μεσοθωρακίου και των ομόπλευρων ή/και ετερόπλευρων υπερκλείδιων λεμφαδένων Εκτεταμένο στάδιο ο όγκος έχει επεκταθεί εκτός πνεύμονα, μεσοθωρακίου και υπερκλείδιων λεμφαδένων.

86 Θεραπεία ΜΚΠ Περιορισμένο Χημειοθεραπεία Ταυτόχρονη ακτινοθεραπεία
Προφυλακτική ακτινοθεραπεία εγκεφάλου Εκτεταμένο Παρηγορητική ακτινοθεραπεία

87 Επιβίωση ΜΚΠ Περιορισμένο Μέση επιβίωση 18 - 20 μήνες
Μέση επιβίωση μήνες 5ετής επιβίωση 10% Eκτεταμένο Μέση επιβίωση μήνες 5ετής επιβίωση %

88 Παρηγορητική θεραπεία
Χημειοθεραπεία Ακτινοθεραπεία Συμπτωματική αντιμετώπιση Δύσπνοια Κόπωση Πόνος Παρηγορητική θεραπεία Κορτικοστεροειδή, οπιοειδή οξυγονοθεραπεία

89 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ

90 Κατηγορίες Νόσοι αεραγωγών - άσθμα - χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
Πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία Πνευμονική ίνωση και διάμεσες πνευμονοπάθειες Κακοήθειες: καρκίνος πνεύμονα μεσοθηλίωμα

91 Επαγγελματικά Νοσήματα Πνευμόνων
Νοσήματα που οφείλονται σε Ανόργανες κόνεις Αέρια-καπνούς Οργανικές κόνεις Πνευμονική & υπεζωκοτική κακοήθεια

92 Επαγγελματικά Νοσήματα Πνευμόνων: ανόργανες κόνεις
Μη ερεθιστικές κόνεις (σίδηρος, βάριο, αντιμμώνιο κ.α) Μέτρια ερεθιστικές (άνθρακας, καολίνης, γη διατόμων) Πολύ ερεθιστικές (αμίαντος, πυρίτιο, τάλκης) Επαγγελματικά Νοσήματα Πνευμόνων: ανόργανες κόνεις

93 Επαγγελματικά Νοσήματα Πνευμόνων: αέρια-καπνοί
αμμωνία φωσγένιο χλωρίνη διοξείδιο & τριοξείδιο θείου οξείδια αζώτου καπνοί μετάλλων

94 Επαγγελματικά Νοσήματα Πνευμόνων: οργανικές κόνεις
Κατά τη συσκευασία χόρτου (πνεύμονας αγροτών) Βαμβάκι (βυσσίνωση) Σακχαροκάλαμο (βαγάσσωση) Επαγγελματικά Νοσήματα Πνευμόνων: οργανικές κόνεις

95 Επαγγελματικά Νοσήματα Πνευμόνων
Συγκέντρωση βλαπτικής ουσίας Διάρκεια έκθεσης Μέγεθος σωματιδίων (κόνεις)

96 Επαγγελματικό βρογχικό άσθμα
Ποικίλος περιορισμός εκπνευστικής ροής ή/και βρογχική υπεραντιδραστικότητα λόγω καταστάσεων που αντιμετωπίζονται μόνο στον επαγγελματικό χώρο υπολογίζεται περίπου 15% στις περισσότερες μελέτες κίνδυνος 1/1000 άτομα-χρόνια

97 Διάγνωση Ιστορικό Σύνδεση με χώρο εργασίας Ροομέτρηση Σπιρομέτρηση
Βρογχική πρόκληση Αλλεργικές δοκιμασίες Δοκιμασίες έκθεσης

98 Διάγνωση Επεισόδια συριγμού, δύσπνοιας, βήχα
Αναστρέψιμη απόφραξη αεραγωγών Μεταβλητότητα FEV1 μετά βρογχοδιαστολή (12% βελτίωση) Αντίδραση σε μεταχολίνη – (20% μείωση) Διάγνωση

99 Μέγιστη Εκπνευστική Ροή PEFR

100 Πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία (αλλεργική κυψελιδίτιδα)
Πνεύμονες αγρότη Νόσος εκτροφέων περιστεριών Βαγάσσωση

101 Πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας
Κλινικές μορφές: Οξεία: 4-12 ώρες μετά Υποξεία: λιγότερο αιφνίδια έναρξη Χρόνια: συνεχή συμπτώματα Συμπτώματα: βήχας, δύσπνοια, φρίκια, κακουχία, μυαλγία, πυρετός, απώλεια βάρους

102

103 Επαγγελματικά Νοσήματα Πνευμόνων: Ανόργανες κόνεις
Πνευμονοκονίωση Συσσώρευση κόνεως στους πνεύμονες Απλή Επιπλεγμένη Κόνεις: ανόργανες στερεές ουσίες υπό μορφή σωματιδίων (νεφέλη)

104 Εναπόθεση & κατακράτηση σωματιδίων στον πνεύμονα
Διάμετρος 2-10μm (βρογχιόλια & κυψελίδες) Διάμετρος 0,1-2μm (κυψελίδες) Διάμετρος > 10μm Εναπόθεση κατά σειρά συχνότητας Κατώτερα τμήματα άνω λοβών Ανώτερα τμήματα κάτω λοβών Μέσος λοβός

105 Αμιάντωση Ίνες σερπεντίνη: χρυσοτίλη (λευκός άσβεστος),
Αμφιβολίτη: κροκυδολίτη (μπλε άσβεστος) Αμοσίτη: καφέ άσβεστος Οι ίνες φαγοκυτταρώνονται από τα μακροφάγα και σταδιακά σχηματίζονται τα σωμάτια ασβέστου στους πνεύμονες, στον υπεζωκότα και σε άλλα όργανα Οι ίνες 10 –20 μm θεωρούνται καρκινογόνες

106 Αμίαντος: πολλαπλές χρήσεις>1000
Ειδικά ρούχα Φρένα αυτοκινήτου Καπνοδόχοι, βραστήρες, υδραυλικά & ηλεκτρικά υλικά (πλοίων & κτιρίων) Τοίχοι & οροφές κτιρίων Αμίαντος: πολλαπλές χρήσεις>1000

107 Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα μπορεί να οφείλεται στην έκθεση στον αμίαντο ?
1. Μη κακοήθης υπεζωκοτική νόσος: πάχυνση υπεζωκότα 2. Πνευμονική ίνωση 3. Καρκίνος πνεύμονα (συνέργεια με κάπνισμα) 4. μεσοθηλίωμα 5. Όλα τα παραπάνω

108 Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα μπορεί να οφείλεται στην έκθεση στον αμίαντο ?
1. Μη κακοήθης υπεζωκοτική νόσος: πάχυνση υπεζωκότα 2. Πνευμονική ίνωση 3. Καρκίνος πνεύμονα (συνέργεια με κάπνισμα) 4. μεσοθηλίωμα 5. Όλα τα παραπάνω

109 Κλινικά σύνδρομα αμιάντωσης
Μη κακοήθης υπεζωκοτική νόσος: πάχυνση υπεζωκότα Πλάκες υπεζωκότα, εξιδρωματική πλευρίτιδα Πνευμονική ίνωση Καρκίνος πνεύμονα (συνέργεια με κάπνισμα) μεσοθηλίωμα Η υπεζωκοτική νόσος είναι ένδειξη έκθεσης και σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος για άλλα σύνδρομα: 10% κίνδυνος διάμεσης ίνωσης σε 10 χρόνια

110

111 Μεσοθηλίωμα υπεζωκότα
35-45 χρόνια μετά την έκθεση Ενοχοποιείται κυρίως ο κροκυδολίτης Εκδηλώνεται με θωρακικό πόνο, δύσπνοια, πληκτροδακτυλία Α/α: πλευριτική συλλογή CT: μάζες υπεζωκότα και προσβολή θωρακικού τοιχώματος και πλευρών

112 Ανθράκωση Απλή ανθράκωση: ασυμπτωματική ή ήπιος παραγωγικός βήχας
Ακτινολογικά ευρήματα 15 χρόνια μετά την έκθεση: μικροί όζοι < 1 cm στους άνω λοβούς Επιπλεγμένη ανθράκωση: η απλή προδιαθέτει μέσω αυτοάνοσης αντίδρασης σε αλλοιώσεις προοδευτικής μαζικής ίνωσης (στρογγυλές ινωτικές μάζες) εντόπιση: άνω λοβοί μικρό ποσοστό αναπτύσσει σοβαρή νόσο σχετίζεται με ρευματοειδή αρθρίτιδα

113

114 Τοξικότητα από βαρέα μέταλλα
Οξεία νόσος: εισπνοή ατμών σε κλειστό χώρο εμπύρετο, γριππώδης συνδρομή διάρκειας 24 ωρών οξεία τοξικότητα από κάδμιο: πνευμονικό οίδημα, χημική πνευμονίτιδα, καταστροφικό εμφύσημα

115 Εισπνοή κόνεως, που περιέχει κρυσταλλικό διοξείδιο πυριτίου (SiO2)
Σχηματισμός γκρι-μαύρων όζων στους άνω λοβούς και γύρω από τις πύλες Μαζική ίνωση, μεγάλες μάζες, συρρίκνωση άνω λοβών και εμφύσημα κάτω Σιλίκωση (πυριτίαση)

116 Πυρίτιο Πυρίτιο & παράγωγα: φλοιός της γης
Ορυχεία: θραύση πετρωμάτων χαλαζία ή γρανίτη Ορυχεία: χρυσού, κασσίτερου, χαλκού, μαρμαρυγία, χαλαζία Λατομεία: γραφίτη, αμμόπετρας, σχιστόλιθου Κεραμοποιεία Βραστήρες, χυτήρια μετάλλων Βιομηχανίες αμαλγαμάτων Μαρμαροποιΐα κ.α

117 Πυριτίαση

118 Διάγνωση επαγγελματικών νοσημάτων που προκαλούν ίνωση
Ακτινολογικά ευρήματα όζοι δικτυωτή απεικόνιση Λεμφαδένες μεσοθωρακίου ασβεστοποιημένοι (στην πυριτίαση)

119 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ