Στάδια οικονομικής Ολοκλήρωσης (Balassa 1962)

Παρουσίαση με θέμα: "Στάδια οικονομικής Ολοκλήρωσης (Balassa 1962)"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Στάδια οικονομικής Ολοκλήρωσης (Balassa 1962)
Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (Free Trade Area) ΕΟΚ / ΕΕ Σταδιακή κατάργηση των δασμών που περιορίζουν την ελεύθερη διακίνηση εμπορευμάτων/συναλλαγών μεταξύ συμβαλλομένων. Το κάθε κράτος είναι ελεύθερο να διαμορφώνει την πολιτική εξωτερικού εμπορίου με τρίτες χώρες: εθνικό δασμολόγιο. Από 1958 – αρχές 1960. 2) Τελωνιακή Ένωση (Customs Union) Υιοθέτηση κοινού εξωτερικού δασμολογίου και διαμόρφωση ενιαίας στάσης στις συναλλαγές με τον υπόλοιπο κόσμο. Θεωρητικά Πρακτικά από 3) Κοινή Αγορά (Common Market / Single Market) Στοχεύει όχι μόνο στην αγορά, αλλά και στην ίδια την παραγωγική διαδικασία: επιτρέπει τόσο την διακίνηση των εμπορευμάτων, όσο και εκείνη των παραγωγικών συντελεστών. 4) Οικονομική Ένωση (Economic Union) Εναρμόνιση οικονομικής πολιτικής ώστε να επικρατήσουν ενιαίες συνθήκες στη χρήση των παραγωγικών συντελεστών. Αρχικά το Δεύτερη φάση 5) Πλήρης Οικονομική Ολοκλήρωση (Complete Economic Integration) Υιοθέτηση ενοποιημένης οικονομικής, νομισματικής, δημοσιονομικής πολιτικής με συγκεκριμένα μέσα. Στόχος…

2 Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (Single European Act) 1985
“ Σχέδιο 1992 για την Ευρώπη χωρίς σύνορα’’ Ο προσδιορισμός (και κατάργηση) όλων των φυσικών, τεχνικών, φορολογικών φραγμών που εξακολουθούσαν να παρεμποδίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων και δικαιολογούσαν τη συνέχιση των συνοριακών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συνεκτικού πλαισίου και χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ως το 1992.

3 Cecchini Report “The cost of non-Europe”
1) Δασμοί και Ποσοτικοί Περιορισμοί. (πχ. κλωστοϋφαντουργία…). 2) Τεχνικά εμπόδια εισόδου. Υψηλότερο ΦΠΑ κ΄ έμμεσοι φόροι για εισαγόμενα προϊόντα. Όροι διαγωνισμών για κρατικές προμήθειες που απέκλειαν ξένες εταιρίες. Διαφορετικές εθνικές τεχνικές προδιαγραφές που ανάγκαζαν τις μη εγχώριες εταιρίες σε προσαρμογές (και αύξηση κόστους). Νομικά εμπόδια που απέκλειαν ξένες εταιρίες από τομείς της αγοράς (πχ. προγράμματα ιδιωτικής ασφάλισης). 3) Κρατικοί μηχανισμοί στρέβλωσης της αγοράς Επιδοτήσεις και φορολογικές ελαφρύνσεις σε εθνικές εταιρίες. 4) Ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων.

4 Αναμενόμενα Οφέλη από Ε.Ε.Π.
Ο κρατικός παρεμβατισμός στην οικονομία απομακρύνει από τη βέλτιστη κατανομή των παραγωγικών συντελεστών. Με την οικονομική ολοκλήρωση αναμένεται συρρίκνωση ή και κατάργηση των μη παραγωγικών δραστηριοτήτων. Οι παραγωγικοί συντελεστές που απελευθερώνονται μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περισσότερο αποδοτικές δραστηριότητες. Εξειδίκευση της παραγωγής με βάση συγκριτικά πλεονεκτήματα. Δημιουργία Εμπορίου (Trade Creation) Με τη συμμετοχή σε τελωνιακή ένωση μια χώρα μπορεί να πετύχει χαμηλότερες τιμές σε ορισμένα προϊόντα που παρήγαγε με υψηλό κόστος: Εξοικονόμηση πόρων - Αύξηση κατανάλωσης - Κοινωνική Ευημερία

5 Μικροοικονομικά κέρδη:
Αυξημένος ανταγωνισμός. (Χαμηλότερο κόστος, χαμηλότερες τιμές, αύξηση επενδύσεων). Οικονομίες κλίμακας. Βελτίωση δημόσιων οικονομικών & Μακροοικονομικά κέρδη: Μείωση κόστους δημοσίων προμηθειών. Αύξηση δημοσίων δαπανών (κοινωνικών κ΄ αναπτυξιακών). Αύξηση φορολογικών εσόδων. Αύξηση ΑΕΠ (4-7 % μεσοπρόθεσμα).

6 Προβλήματα Οικονομικής Ολοκλήρωσης
Εκτροπή Εμπορίου (Trade Diversion) Η αλλαγή πηγών προμήθειας υποκαθιστά τις φθηνότερες εισαγωγές από τον υπόλοιπο κόσμο με ακριβότερες από τα κράτη-μέλη. Ανομοιογενείς δομές Στη διαδικασία της οικονομικής ολοκλήρωσης δεν συμμετέχουν χώρες με συγκρίσιμες οικονομικές δομές και συμπεριφορές. Διακίνηση συντελεστών παραγωγής Η κατάργηση κάθε είδους φραγμών δεν οδηγεί αναγκαστικά σε: εισροή επενδυτικών κεφαλαίων σε χώρες με χαμηλό κόστος εργασίας· εκροή εργατικού δυναμικού από χώρες με ύφεση και υψηλή ανεργία προς τις δυναμικότερες οικονομίες.

7 Προβλήματα ενοποιητικής διαδικασίας :
Από τις 282 οδηγίες (directives) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μόνο οι 79 είχαν εφαρμοστεί στα κράτη-μέλη ως το 1992 Ιδιωτική ασφάλιση (1994) Επενδυτικές χρηματιστηριακές εταιρίες (1996) Ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων: άδειας άσκησης επαγγέλματος… Κρατικές προμήθειες… Αρχή της Αμοιβαίας Αναγνώρισης…

8 Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Maastricht 1992)
Α) Τροποποίηση των συνθηκών που ιδρύουν τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Β) Προώθηση κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Γ) Ίδρυση της ΕΕ. Κοινό Ευρωπαϊκό νόμισμα ως το 1999. Ευρωπαϊκά πολιτικά δικαιώματα (καθιέρωση ιθαγένειας της Ευρώπης). Πρόσθετες εξουσίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πρόσθετες εξουσίες στην Επιτροπή (πχ. οικονομική και νομισματική πολιτική, οικονομική και κοινωνική συνοχή, παιδεία, έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, περιβάλλον…).

9 Οικονομική και Νομισματική Ένωση
Η νομισματική ένωση αποτελεί το φυσικό επακόλουθο της ενιαίας εσωτερικής αγοράς, γιατί χωρίς αυτήν δεν είναι δυνατή η πλήρης απελευθέρωση των κινήσεων κεφαλαίων. Ίδρυση Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία μαζί με τις Κεντρικές Τράπεζες των κρατών-μελών συγκροτούν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών. Οφέλη από Νομισματική Ενοποίηση Κατάργηση της αβεβαιότητας της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Η τιμές / ζήτηση θα κατευθύνουν την κατανομή των συντελεστών παραγωγής. Μείωση κόστους από τη κατάργηση διαχείρισης του συναλλαγματικού ρίσκου. Κίνητρα για οικονομική ανάπτυξη, εμπόριο και επενδύσεις. Το κόστος διαχείρισης διαφορετικών νομισμάτων είναι Χ10 στις ΜΜΕ. Μείωση του πληθωρισμού. Έλεγχος της προσφοράς χρήματος από ανεξάρτητη αρχή. Μείωση συναλλαγματικών αποθεμάτων στις κεντρικές τράπεζες των μελών.

10 Προβλήματα Νομισματικής Ενοποίησης
Κατάργηση αυτονομίας εθνικής νομισματικής πολιτικής (ενιαίο επιτόκιο). Οι μεταβλητότητα των συναλλαγματικών ισοτιμιών (π.χ. υποτίμηση) είναι ένας βραχυπρόθεσμος μηχανισμός οικονομικής προσαρμογής και αποκατάστασης χαμένης ανταγωνιστικότητας. Ισοζύγιο πληρωμών – έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών: Η υποτίμηση αποτελεί και πάλι το σύνηθες εργαλείο προσαρμογής…

11 ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ 1999 ► Ιδρύεται η ευρωζώνη από 11 κράτη μέλη της ΕΕ: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, 1999 ► Γερμανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, 1999 ► Φινλανδία 2001 ► Εντάσσεται στην ευρωζώνη η Ελλάδα 2002 ► Κυκλοφορεί το ευρώ 2007 ► Εντάσσεται η Σλοβενία 2008 ► Εντάσσονται η Κύπρος και η Μάλτα 2009 ► Εντάσσεται η Σλοβακία 2011 ► Εντάσσεται η Εσθονία 2014 ► Εντάσσεται η Λετονία

12 Συντονισμός οικονομικών πολιτικών
Α) Mastricht (1992) Τέσσερα κριτήρια σύγκλισης 1) Τιμές Το ποσοστό πληθωρισμού ενός συγκεκριμένου κράτους μέλους δεν πρέπει να υπερβαίνει κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 1,5% εκείνο των τριών κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις. 2) Δημόσια Οικονομικά Ο λόγος μεταξύ του ετήσιου δημοσιονομικού ελλείμματος και του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) δεν πρέπει να είναι ανώτερος του 3% στο τέλος του προηγούμενου οικονομικού έτους. Ο λόγος μεταξύ του ακαθάριστου δημόσιου χρέους και του ΑΕγχΠ δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% στο τέλος του προηγούμενου οικονομικού έτους. 3) Συναλλαγματική ισοτιμία Τήρηση των κανονικών περιθωρίων διακύμανσης που προβλέπονται από το μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος επί δύο τουλάχιστον χρόνια, χωρίς υποτίμηση έναντι του νομίσματος οποιουδήποτε άλλου κράτους μέλους. 4) Επιτόκια Τα ονομαστικά μακροπρόθεσμα επιτόκια δεν πρέπει να υπερβαίνουν κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 2% εκείνα των τριών κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις.

13 Συντονισμός οικονομικών πολιτικών
Β) Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (Άμστερνταμ, 1997) Κάθε χώρα-μέλος υποχρεούται να παρουσιάζει ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής σταθερότητας στο τέλος κάθε χρόνου για τα τρία επόμενα έτη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζει εκθέσεις αν το κυβερνητικό έλλειμμα υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ. Μετά από εισήγηση της Επιτροπής, το Συμβούλιο απευθύνει συστάσεις στο ενδιαφερόμενο κράτος-μέλος, αν ο κυβερνητικός δανεισμός απομακρύνεται από την ισορροπία ή πλησιάζει το 3 % του ΑΕΠ. Αν η ενδιαφερόμενη χώρα δεν εφαρμόσει τα απαραίτητα μέτρα, είναι πιθανό να πληρώσει πρόστιμα, (ως και 0.5% του ΑΕΠ της) υπό τη μορφή άτοκων καταθέσεων στην ΕΚΤ.

14 Μέσος ετήσιος πληθωρισμός στις 17 χώρες ΕΕ που χρησιμοποιούσαν το ευρώ το 2013

15 Η πορεία της Ευρωπαϊκής οικονομικής ενοποίησης
1987 1990 1993 1996 1998 Αριθμός 2775 7003 5740 6327 7600 % Εθνικό 71.6 60.07 63.4 55.7 50.01 % ΕΕ 9.6 21.5 15.9 17.4 16.5 % Διεθνές 18.8 17.8 20.7 26.9 33.4 Συγχωνεύσεις εταιριών στην ΕΕ ( ) Πηγή: (AMDATA in European Economy,1999) Εξέλιξη αριθμού συγχωνεύσεων στην ΕΕ ( ) Συγκριτική παράθεση συγχωνεύσεων εταιριών (2000) Πηγή : (Eurostat data, 2004)

16 του κόσμου (Fortune Global 500)
ΗΠΑ ΕΕ ΙΑΠΩΝΙΑ 1996 162 155 126 2009 140 163 68 Χωροθέτηση των 500 μεγαλύτερων εταιριών του κόσμου (Fortune Global 500) Εξαγωγές αγαθών (δις Ευρώ)

17

18 Δομικά Χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής Οικονομίας
Συμμετοχή στο ΑΕΠ (2010) Σημασία των ΜΜΕ Πηγή : (Eurostat data, 2011) Πηγή : (Eurostat, 2008) Το 80% των ευρωπαίων εργαζομένων απασχολούνται σε ΜΜΕ (ως 250 εργαζόμενοι) Οι μικρές επιχειρήσεις κυριαρχούν στη Ν. Ευρώπη. Μέσος αριθμός απασχολουμένων ανά επιχείρηση στην Ισπανία: 4.7 Μέσος αριθμός απασχολουμένων ανά επιχείρηση στην Ελλάδα: 1.8