ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ

Παρουσίαση με θέμα: "ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ
ΧΡΗΣΕΙΣ

2 ΤΙ ΕΊΝΑΙ Η ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΣΤΟΧΟΣ
Η Γεωθερμική ενέργεια είναι μια ήπια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας που προέρχεται από το εσωτερικό της γης και εμπεριέχεται σε φυσικούς ή υπόγειους ατμούς ,σε θερμά ξηρά πετρώματα ,σε γεωπεπιεσμένους σχηματισμούς και σε μάγματα. Κυριότερος στόχος της γεωθερμίας είναι ο εντοπισμός και η μελέτη των γεωθερμικών περιοχών, δηλαδή των περιοχών εκείνων που παρουσιάζουν θερμικές ανωμαλίες και ευνοϊκές συνθήκες για την εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας. Περιοχές που παρουσιάζουν αυξημένη θερμική ροή είναι συνήθως περιοχές στις οποίες υπάρχουν λιωμένα πετρώματα σε μικρά σχετικά βάθη .

3 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Οι σεισμοί και τα ρήγματα που δημιουργούνται διευκολύνουν την κυκλοφορία του μάγματος προς τα πάνω και κυρίως των γεωθερμικών ρευστών και την άνοδό τους προς την επιφάνεια της γης, μεταφέροντας μεγάλες ποσότητες θερμικής ενέργειας και κάνοντας την ενέργεια αυτή περισσότερο διαθέσιμη στον άνθρωπο. Τα γεωθερμικά ρευστά φθάνουν πολλές φορές μέχρι την επιφάνεια του εδάφους, δημιουργώντας φυσικά φαινόμενα ή εκδηλώσεις τα κυριότερα των οποίων είναι : α) Οι υδροθερμικοί ή φρεατικοί κρατήρες οι οποίοι σχηματίζονται ύστερα από έκρηξη υπέρθερμων γεωθερμικών ρευστών που βρίσκονται εγκλωβισμένα σε μικρό βάθος υπό πίεση, και τα οποία ανατινάζουν τα υπερκείμενα πετρώματα. β) Οι θερμές πηγές (εικόνα 1α) που είναι φυσικές έξοδοι ζεστού νερού ,κάτω από ευνοϊκές γεωλογικές συνθήκες , με θερμοκρασία που προσεγγίζει το σημείο ζέσεως του νερού .Οι αποθέσεις αλάτων και ο σχηματισμός ορισμένων πετρωμάτων στις περιοχές εκροής θερμών πηγών ή άλλων γεωθερμικών εκδηλώσεων αποτελούν συχνό φαινόμενο .Για παράδειγμα ,πυριτικές αποθέσεις σχηματίζονται από θερμά νερά με σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε διαλυμένο διοξείδιο του πυριτίου .Οι αποθέσεις σχηματίζουν σωρούς από στρώματα και μικρές αναβαθμίδες από τα καταβυθιζόμενα άλατα.

4 ΕΙΚΟΝΕΣ Εικόνα 1 Παραδείγματα α) Θερμών πηγών και β) Θερμοπιδάκων

5 ΦΥΣΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ γ) Οι θερμοπίδακες (εικόνα 1β) που δημιουργούνται από την κυκλοφορία υπέρθερμων υπόγειων νερών σε μικρό βάθος .Αυτά τα νερά κάθε τόσο αποκτούν ικανή πίεση ,ώστε να δημιουργηθεί μια σχεδόν περιοδική και εντυπωσιακή έκρηξη νερού και υδρατμών ,τα οποία εκτινάσσονται σε αρκετές δεκάδες μέτρα πάνω από την επιφάνεια του εδάφους .Οι θερμοπίδακες παρατηρούνται σε ενεργές ηφαιστειακά περιοχές. ε) Οι ατμίδες (εικόνα 2α) είναι αναδύσεις υπέρθερμων ατμών και αερίων , που βγαίνουν από ρωγμές ή τρύπες του εδάφους χωρίς πίεση .Σχηματίζονται όταν η παροχή του νερού είναι περιορισμένη και το νερό εξατμίζεται προτού φτάσει στην επιφάνεια της γης. στ) Οι λεκάνες ιλύος (εικόνα 2β) σχηματίζονται όταν δεν υπάρχει μεγάλη ροή και πίεση του νερού μιας θερμής πηγής, ώστε να μεταφέρει μακριά τα αργιλοπυριτικά σωματίδια που συμπαρασύρονται από το νερό .Αυτά συσσωρεύονται στην έξοδο της θερμικής εκδήλωσης ,ενώ οι υδρατμοί ,μαζί με τα συμπυκνώσιμα αέρια ,συσσωρεύονται στην επιφάνεια της πηκτής ιλύος και σκάνε με χαρακτηριστικό ήχο. Και ζ) Τα θερμά εδάφη που σχηματίζονται συνήθως από τη θερμική αγωγή των πετρωμάτων που παρεμβάλλονται μεταξύ ορισμένων σημείων της επιφάνειας της γης και των υποκείμενων αβαθών και πολύ θερμών ρευστών.

6 ΕΙΚΟΝΕΣ Εικόνα 2 Παραδείγματα α) Ατμίδων και β) Λεκάνων ίλυος

7 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ &ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΓΗΣ
H γήινη σφαίρα αποτελείται από τρεις κύριες στιβάδες, οι οποίες από πάνω προς τα κάτω είναι ο φλοιός, ο μανδύας και ο πυρήνας. Η Γεωθερμική ενέργεια είναι μια ανανεώσιμη μορφή ενέργειας που πηγάζει από το εσωτερικό της γης. Μεταφέρεται στην επιφάνεια με θερμική επαγωγή και με την είσοδο στον φλοιό της γης λειωμένου μάγματος από τα βαθύτερα στρώματά της.

8 ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΠΕΔΙΩΝ
Το σημαντικότερο από τα γεωλογικά φαινόμενα είναι αυτό των λιθοσφαιρικών πλακών: Το εξωτερικό κέλυφος της γης, η λιθόσφαιρα, δεν είναι ενιαίο αλλά αποτελείται από πολλά κομμάτια, τις λιθοσφαιρικές πλάκες. Οι πλάκες αυτές βρίσκονται σε μια διαρκή κίνηση που πραγματοποιείται με πολύ μικρή ταχύτητα, μερικά μόλις εκατοστά το χρόνο.

9 ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Οι χρήσεις της γεωθερμικής ενέργειας χωρίζονται σε ηλεκτρικές και σε άμεσες χρήσεις. Οι περισσότερο καθιερωμένες εφαρμογές είναι η θέρμανση χώρων, οι ιχθυοκαλλιέργειες , η ξήρανση αγροτικών προϊόντων, η παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος, βιομηχανικές χρήσεις, λουτροθεραπεία και αντλίες θερμότητας.

10 ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση οργανικών κύκλων (π.χ. Rankine). Παραγωγή πόσιμου νερού με χρήση τεχνικών θερμικής αφαλάτωσης. Τηλεθέρμανση και κλιματισμός οικισμών, παραγωγή θερμού νερού χρήσης, κάλυψη θερμικών αναγκών βιομηχανικών, βιοτεχνικών ή ξενοδοχειακών μονάδων. Ενεργειακή κάλυψη - θέρμανση και ψύξη – θερμοκηπίων, υδατοκαλλιεργειών, παραγωγής γόνου, κτηνοτροφικών μονάδων και λοιπών αγροτικών και αποθηκευτικών εφαρμογών (π.χ. ξηραντήρια, ψυγειοθάλαμοι κλπ).Επίσης μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες και οικονομικά αποδοτικές εφαρμογές αξιοποίησης της γεωθερμικής ενέργειας αφορά στην εκμετάλλευσή της, με τη χρήση υδρόψυκτων αντλιών θερμότητας, για την κάλυψη αναγκών θέρμανσης και κλιματισμού κτιρίων κατοικιών ή κτιριακών συγκροτημάτων.

11 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Τηλεθέρμανση :Η περιφερειακή θέρμανση οικισμών και πόλεων βρίσκει εφαρμογή σε πολλές χώρες. Με την εφαρμογή τηλεθέρμανσης με γεωθερμική ενέργεια (Εικόνες 4-6) δύνανται να δημιουργηθούν ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες εκμετάλλευσης διότι η παραγωγή θερμικής ενέργειας εξασφαλίζεται από εγκαταστάσεις χαμηλού κόστους κατασκευής, συντηρήσεως και, κυρίως, λειτουργίας. Οι θερμικές απαιτήσεις εξαρτώνται από τις κλιματολογικές συνθήκες, ενώ οι θερμοκρασίες σχεδιασμού από τη χρήση (κατοικίες ΟC, γραφεία οC κλπ.). Για   να  γίνει  συνδυασμός τηλεθέρμανσης και κάλυψης αναγκών σε ζεστό νερό πρέπει η θερμοκρασία του γεωθερμικού ρευστού να είναι τουλάχιστον 65 οC. Για να είναι οικονομικά συμφέρουσα μια εκμετάλλευση τηλεθέρμανσης με τη χρήση γεωθερμικής ενέργειας χαμηλής ενθαλπίας πρέπει το κόστος της γεωθερμικής ενέργειας να αντιστοιχεί στο 50-60% του κόστους πετρελαίου.

12 ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ Εικόνα 4 Παράδειγμα Τηλεθέρμανσης

13 ΑΦΑΛΑΤΩΣΗ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ
Αφαλάτωση θαλασσινού νερού με γεωθερμικά ρευστά σαν θερμαντικό μέσο δύνανται να επιτευχθεί με τη μέθοδο της πολυσταδιακής εξάτμισης εν κενώ . Για να είναι οικονομικά συμφέρουσα η αφαλάτωση πρέπει η θερμοκρασία των γεωθερμικών ρευστών να είναι τουλάχιστον 60 oC.

14 ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ Οι χρήσεις και το μέγεθος των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων εξαρτάται από τη διαθέσιμη γεωθερμική ενέργεια, από τις κλιματολογικές συνθήκες, από τα υλικά κατασκευής των θερμοκηπίων και από το είδος της καλλιέργειας.

15 ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Η απαραίτητη θερμοκρασία στο νερό της δεξαμενής της ιχθυοκαλλιέργειας κυμαίνεται από 14 έως 30 ΟC, ανάλογα με το είδος της. Η ιχθυοκαλλιέργεια μπορεί να γίνει είτε μεμονωμένα με γεωθερμικά ρευστά σαν θερμαντικό μέσο, θερμοκρασίας 25 έως 35 οC, είτε από το απορριπτόμενο νερό από τη θέρμανση θερμοκηπίων

16 ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΕΣ ΑΝΤΛΙΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
         ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΕΣ ΑΝΤΛΙΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Γενικά η αντλία θερμότητας (Εικόνα 9) είναι μια συσκευή που έχει την ικανότητα να μεταφέρει θερμότητα από ένα μέσο με χαμηλή θερμοκρασία σε ένα άλλο μέσο με υψηλότερη θερμοκρασία. Χρησιμοποιούν τη φυσική θερμοκρασία της γης για τη θέρμανση το χειμώνα κα την ψύξη το καλοκαίρι.

17 ΤΥΠΟΙ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΝΤΛΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
Συστήματα κλειστών κυκλωμάτων Οριζόντιο Εικόνα 10 Οριζοντίο κλειστό σύστημα γείωσης που δείχνει τους σωλήνες να ξεκινούν από το σπίτι και να εισέρχονται στο έδαφος, έπειτα να διακλαδώνονται σε τρεις σειρές μέσα στο έδαφος, με κάθε σειρά να αποτελείται από έξι αλληλεπικαλυπτόμενα κάθετα συστήματα-βρόγχοι σωληνώσεων. Στο τέλος των σειρών, οι σωλήνες κατευθύνονται πάλι προς την αρχή των σειρών και συνδυάζονται ώστε να αποτελέσουν έναν σωλήνα ο οποίος οδηγείται πίσω στο σπίτι.

18 Κάθετο Εικόνα 11 Κάθετου κλειστό σύστημα γείωσης που δείχνει τους σωλήνες να ξεκινούν από ένα κτίριο και να εισέρχονται στο έδαφος, και να διακλαδώνονται σε τέσσερις σειρές μέσα στο έδαφος. Σε κάθε σειρά, το σύστημα των σωλήνων παραμένει οριζόντιο με εξαίρεση ότι εκτρέπεται  σε τρεις κάθετους σχηματισμούς-βρόγχοι. Στο τέλος της σειράς, η σωλήνωση κάνει καμπύλη και επιστρέφει στην αρχή της σειράς και μετατρέπεται σε έναν σωλήνα που οδηγεί πίσω στο κτήριο.

19 Δεξαμενή / Λίμνη Εικόνα 12 Παράδειγμα ενός κλειστού κυκλώματος τύπου Δεξαμενής/Λίμνης που δείχνει τους σωλήνες να ξεκινούν από το σπίτι και να εισέρχονται στο έδαφος, έπειτα να εκτείνονται έως τη λιμνούλα ή λίμνη. Η σωλήνωση βυθίζεται μέσα στη λιμνούλα και έπειτα σχηματίζει οριζόντια συστήματα-βρόγχους αποτελούμενα από επτά μεγάλες αλληλεπικαλυπτόμενες βρόγχους, έπειτα επιστρέφει στην άκρη της υδάτινης περιοχής, εκτείνεται προς τα πάνω, κοντά στην επιφάνεια και επιστρέφει στο σπίτι.

20 Συστήματα ανοιχτών κυκλωμάτων
Συστήματα ανοιχτών κυκλωμάτων   Παράδειγμα ενός ανοιχτού κυκλώματος δείχνει έναν σωλήνα να μεταφέρει νερό από το σπίτι προς τα έξω, μέσα στο έδαφος, και από κει σε ένα πηγάδι, όπου αδειάζετε στο νερό του εδάφους. Ένας ξεχωριστός σωλήνας μέσα σε πηγάδι λίγο πιο πέρα αντλεί νερό από το πηγάδι και το επιστρέφει στο σπίτι.

21 ΑΦΑΛΑΤΩΣΗ ΝΕΡΟΥ   Η παραγωγή αφαλατωμένου νερού με χρήση γεωθερμικής ενέργειας μπορεί να επιτευχθεί με τους παρακάτω τρόπους : Με απευθείας συμπύκνωση γεωθερμικού ατμού . Μπορεί να εφαρμοσθεί στα γεωθερμικά πεδία υψηλής ενθαλπίας της Μήλου και της Νισύρου. Με εξάτμιση θαλασσινού νερού σε συνθήκες μερικού κενού Με τη μέθοδο της αντίστροφης ώσμωσης με χρήση ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τη γεωθερμία. Tο μισό αφαλατωμένο νερό παράγεται με τεχνολογίες μεμβρανών και το άλλο μισό με θερμικές μεθόδους .

22 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ 1.      Λουτροθεραπεία και θέρμανση πισινών και θεραπευτικών μονάδων 2.      Πλύσιμο και διαύγαση ινών 3.      παραγωγή αποσταγμένου νερού στη Ν .Ζηλανδία 4.  Ξήρανση γης διατομών στην Ισλανδία με τη βοήθεια γεωθερμικού ατμού θερμοκρασίας 170       Χώνευση λυμάτων . Με την προσθήκη γεωθερμικών ρευστών και των επεξεργασμένων λυμάτων σε γεωθερμικούς ταμιευτήρες 6      Πλύσιμο και Ξήρανση μαλλιού 7   Χρήση γεωθερμικών ρευστών στην εξόρυξη ουράνιου στο Τέξας , στην επεξεργασία χαλκού στο Ν.Μεξικό ,στο διαχωρισμό χρυσού στη Νεβάδα , σε ορυχεία στη Σιβηρία και στη δευτερογενή ανάκτηση πετρελαίου στο Καζακστάν  8     Εμπλουτισμός υπόγειων υδροφόρων οριζόντων 9      Αντιπαγετική προστασία δρόμων ,πλατειών, χωρών στάθμευσης  10   Επεξεργασία πατάτας στις Η.Π.Α  11     Άρδευση με απορριπτόμενο γεωθερμικό νερό .

23 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Το γ/θ ρευστό χρησιμοποιείται για τη θέρμανση (και εξάτμιση) σε έναν εναλλάκτη του δευτερεύοντος ρευστού (νερό + αμμωνία, ισοβουτάνιο, ισοπεντάνιο, CO2, κλπ), το οποίο έχει χαμηλότερο σημείο ζέσης σε σχέση με το νερό. Οι ατμοί του δευτερεύοντος ρευστού οδηγούνται αρχικά στο στρόβιλο και στη συνέχεια στο συμπυκνωτή. Τέλος, το ρευστό από το συμπυκνωτή συμπιέζεται και επανεισάγεται πάλι στον εναλλάκτη θερμότητας

24 Κύκλος απευθείας χρήσης του ατμού
Οι κυριότεροι τύποι μονάδων που έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι τώρα είναι ο κύκλος ατμού, ο κύκλος εκτόνωσης διφασικού ρευστού, ο δυαδικός κύκλος και ο κύκλος της συνολικής ροής. Συνοπτικά, ατμός από μια ή περισσότερες γεωτρήσεις οδηγείται κατευθείαν σε ένα στρόβιλο, χωρίς καμία επεξεργασία ή ύστερα από επεξεργασία για την αφαίρεση του HCI ή άλλων επιβλαβών ουσιών που βρίσκονται στον ατμό. Η μονάδα μπορεί να έχει συμπυκνωτή, όπου η πίεση διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα, με τυπική τιμή 0,12 bar, ή όχι, δηλαδή ο ατμός εξέρχεται κατευθείαν στην ατμόσφαιρα. Η επιλογή του τύπου γίνεται ανάλογα με την περιεκτικότητα του ατμού σε μη συμπυκνώσιμα αέρια (της τάξης του 50% mol/mol) δε συνιστάται η χρήση συμπυκνωτή. Ο τύπος χωρίς συμπυκνωτή παρουσιάζει αισθητά χαμηλότερη απόδοση (σχεδόν τη μισή) από ό,τι ο τύπος με συμπυκνωτή, έχει όμως απλούστερη λειτουργία και μικρότερο κόστος (δεν απαιτείται συμπυκνωτής, πύργος ψύξης και σύστημα άντλησης του νερού ψύξης). Οι συμπυκνωτές είναι εναλλάκτες θερμότητας που χρησιμοποιούνται για την υγροποίηση του ατμού με την απομάκρυνση της λανθάνουσας θερμότητάς του.

25 Κύκλος εκτόνωσης διφασικού ρευστού
Ο κύκλος εκτόνωσης διφασικού ρευστού χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις που έχουμε νερό σε υψηλή θερμοκρασία (>150° C) και πίεση (τυπικά παραδείγματα Wairakei Ν. Ζηλανδίας, Salton Sea Η.Π.Α., Latera Ιταλίας και Μήλος). Στον τύπο αυτόν, το γεωθερμικό ρευστό είτε έρχεται ως διφασική ροή από τη γεώτρηση είτε εκτονώνεται σε πίεση χαμηλότερη από την πίεση που επικρατεί στην κεφαλή της γεώτρησης και μετατρέπεται σε διφασικό μίγμα. Το μίγμα αυτό διαχωρίζεται σε κατακόρυφο διαχωριστή και ο ατμός οδηγείται στο στρόβιλο για την παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος. Αν η θερμοκρασία και η πίεση του γεωθερμικού υγρού το επιτρέπουν, τότε το υγρό μπορεί να εκτονωθεί για δεύτερη φορά ή και περισσότερες φορές, ώστε να παραχθεί επιπλέον ατμός, που θα αυξήσει σημαντικά την απόδοση της μονάδας. Από την άλλη μεριά, η ύπαρξη διπλής (ή πολλαπλής) εκτόνωσης προσθέτει επιπλέον κατασκευαστικό κόστος. Σημειώνεται επίσης ότι για γεωθερμικά ρευστά υψηλής αλατότητας (Salton Sea, Μήλος κ.α.) ο ατμός ψεκάζεται με νερό πριν από το στρόβιλο, για να απομακρυνθούν οι ποσότητες αλάτων που συμπαρασύρονται από ατμό.

26 Δυαδικός κύκλος Ο δυαδικός κύκλος ή κύκλος Rankine με οργανικό ρευστό χρησιμοποιείται με ρευστά θερμοκρασίας °C. Επειδή τα πεδία μέσης ενθαλπίας είναι περισσότερα, ο δυαδικός τύπος τείνει να επικρατήσει. Τα κύρια τμήματα ενός δυαδικού συστήματος είναι ο εναλλάκτης γεωθερμικού νερού-δευτερεύοντος ρευστού (ψυκτικού), ο ατμοστρόβιλος, η ηλεκτρική γεννήτρια, ο συμπυκνωτής (συνήθως εναλλάκτης αυλών και κελύφους), η αντλία κυκλοφορίας του ψυκτικού, η αντλία επανεισαγωγής (αν απαιτείται) και οι απαραίτητες βαλβίδες ελέγχου. Συνοπτικά, το γεωθερμικό ρευστό χρησιμοποιείται για τη θέρμανση (και εξάτμιση) σε έναν εναλλάκτη του δευτερεύοντος ρευστού (νερό και αμμωνία, ισοβουτάνιο, ισοπεντάνιο, CO2 κτλ.), το οποίο έχει μικρότερο σημείο ζέσεως σε σχέση με το νερό. Οι ατμοί του δευτερεύοντος ρευστού οδηγούνται αρχικά στο στρόβιλο, και εν συνέχεια στο συμπυκνωτή. Τέλος το ρευστό από το συμπυκνωτή συμπιέζεται και επανεισάγεται πάλι στον εναλλάκτη μέσω της αντλίας ανακυκλοφορίας του ψυκτικού μέσου.