Β’ Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ.

Β’ Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ.
ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ Εκδοχή 4/7.1.08

Προς τους φοιτητές & φοιτήτριες θ’ εξαμήνου της Β’ Οφθαλμολογικής Κλινικής του Α.Π.Θ.
Διανέμονται τα κείμενα που συνοδεύουν τις εικόνες p.p.t των 6 Φροντιστηρίων Δεξιοτήτων, ως οδηγός μελέτης και προετοιμασίας για τις εξετάσεις σε συνδυασμό με: Α) τον κατάλογο βασικών διαγνωστικών και θεωρητικών δεξιοτήτων και το Ε.Φ.Μ., που αναρτήθηκαν στον τόπο της Γραμματείας gram.med.auth.gr/Ανακοινώσεις Κλινικών/B’ Οφθαλμολογική Κλινική Β) την πρακτική άσκηση - διδασκαλία που διενεργήθηκαν Γ) το βιβλίο του Καθηγητή Ν. Στάγκου: Κλινική Οφθαλμολογία, που διανεμήθηκε Καλή επιτυχία

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ I-Δημητράκος (1-10) Εκδοχή 4/7.1.08

10 Θεωρητικές Δεξιότητες Παθοφυσιολογία της όρασης
10 Θεωρητικές Δεξιότητες Παθοφυσιολογία της όρασης Διάθλαση / Εμμετρωπία Μυωπία, Υπερμετρωπία, Αστιγματισμός Πρεσβυωπία Παράλυση / σπασμός της προσαρμογής Οπτική οξύτητα και διαβαθμίσεις της Οπτική Ικανότητα / Οπτικό πεδίο Σκοτώματα κεντρικά / περιφερικά Αίσθημα λευκού, διάκριση χρωμάτων Προσαρμογή στο σκοτάδι / Μετείκασμα Λειτουργικές διαταραχές και οδήγηση

Διάθλαση / Εμμετρωπία Διευκρινίζει τον όρο διάθλαση σαν την σχέση της διαθλαστικής ικανότητας του βολβού προς το αξονικό του μήκος Το είδωλο εστιάζεται στον αμφιβληστροειδή (εμμετρωπία) πιο εμπρός (μυωπία) πιο πίσω (υπερμετρωπία)

Διάθλαση Φυσική Αλλαγή της ταχύτητας διάδοσης του φωτός και εκτροπή της πορείας του (Διοπτρία D = 1/απόσταση εστίασης f, σε m = 1/m) Σε τι απόσταση (m) εστιάζει ένας κυρτός φακός; Σε m Διοπτρική ισχύς: 1/ = 0,2 D m 1/ = D 0, m 1/ = D 0, m 1/0,33 = D 0,0235 m 1/0,0235= 42,5D

Διάθλαση Φυσιολογία Eστίαση περιβάλλοντος στον αμφιβληστροειδή, δηλ. 23,5 mm από τον κερατοειδή (1/f = 1/ αξονικό μήκος = 1/0,0235m = 42,55 D) Οφθαλμός, σύνθετο διοπτρικό σύστημα: (Κερατοειδής ≈ 43,5D + φακός ≈ 16,5D: ≈ 60 D)

Διάθλαση του οφθαλμού οφείλεται:
στο διαφορετικό δείκτη διάθλασης αέρα και διάφανων υγρών του οφθαλμού (1/1,336) στην καμπυλότητα του κερατοειδή εξαρτάται από: Α. τη διαθλαστική ισχύ και Β. το αξονικό μήκος του βολβού

Μυωπία, Υπερμετρωπία, Αστιγματισμός
Μυωπία, Υπερμετρωπία, Αστιγματισμός Ορίζει με διάφορους τρόπους τις έννοιες: εμμετρωπία, μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός και ονομάζει τις βασικές αρχές που διέπουν την διόρθωσή τους

Διαθλαστικές ανωμαλίες ή παραλλαγές της διάθλασης
Διαθλαστικές ανωμαλίες ή παραλλαγές της διάθλασης Ομαλές: ατέλειες οπτικού συστήματος Σφαιρικές: (Μυωπία/Υπερμετρωπία) Σημειακή εστίαση εμπρός/πίσω από την ωχρά Κυλινδρικές: (Αστιγματισμός) Διαφορετική διάθλαση οριζοντίων / κατακορύφων απλός/σύνθετος Μυωπικός / Υπερμετρωπικός, Μικτός

Προσαρμογή της διάθλασης
Εμμετρωπία: αυτόματη (αβίαστη) εστίαση από το άπειρο στην ωχρά …και από πιο κοντά…; Πρέπει να αυξηθεί η διάθλαση: Πώς; Σύσπαση ακτινωτού μυός → χάλαση της ζώνης του Zinn → κύρτωση (αύξηση της διάθλασης) του φακού +1D=1m, +2D=0,5m, +3D=0,33m, +10D=0,10m

Προσαρμογή σε μύωπες/υπερμέτρωπες
Οι εμμέτρωπες βλέπουν αβίαστα, ευκρινώς στο άπειρο Οι μύωπες δώθε, οι υπερμέτρωπες πέρα (!) από το άπειρο Οι μύωπες δεν βλέπουν μακριά: φορούν γυαλιά Οι υπερμέτρωπες γιατί δε φορούν γυαλιά; Διότι προσαρμόζουν τη διάθλασή τους: (όσο μπορούν) Δηλ. κυρτώνουν το φακό τους για να δουν πιο κοντά: ήδη: από πέρα από το άπειρο, στο άπειρο και πιο πολύ: για να δουν πιο κοντά από το άπειρο

Προσαρμογή σε μύωπες/υπερμέτρωπες
Πόσο προσαρμόζει για να δει στα 0,33 m; Εμμέτρωπας; +3 D (1/0,33m = 3D) Μύωπας -1 D; +3 D -1 D = 2 D -3 D; +3 D -3 D = 0 D -5 D; Βλέπει χειρότερα Υπερμέτρωπας + 1 D; +3 D +1 D = 4 D +3 D; +3 D +3 D = 6 D +5 D; +3 D +5 D = 8 D μπορεί;

Πρεσβυωπία 3. Χαρακτηρίζει την πρεσβυωπία σαν αποτέλεσμα της μείωσης της ελαστικότητας του φακού που οφείλεται στην ηλικία, περιγράφει την συμπτωματολογία και καθορίζει τα χρονικά όρια στα οποία εμφανίζεται η πρεσβυωπία και δικαιολογεί το διαφορετικό χρόνο εμφάνισης

Διαταραχές της προσαρμογής
Πρεσβυωπία Ελάττωση της ελαστικότητας του φακού / γήρας και όχι διαθλαστική ανωμαλία Συμπτώματα: Ανεπάρκεια προσαρμογής Κοπιωπία / Ασθενωπία

Παράλυση / σπασμός της προσαρμογής
Παράλυση / σπασμός της προσαρμογής Γνωρίζει ότι τα παρασυμπαθητικο-λυτικά προκαλούν αδυναμία στη προσαρμογή και μυδρίαση Ατροπίνη (atropia belladonna) Παράλυση / σπασμός μυός της προσαρμογής Παρασυμπαθητικο -λυτικά/-μιμητικά

Οπτική οξύτητα και διαβαθμίσεις της
Οπτική οξύτητα και διαβαθμίσεις της 5. Ορίζει σαν οπτική οξύτητα την διακριτική ικανότητα του οφθαλμού και ονομάζει σαν μηχανισμό της διάκρισης τον ερεθισμό – μη ερεθισμό μεμονωμένων αισθητηριακών κυττάρων

Διακριτική ικανότητα Συμβατικά: Διάκριση 2 άστρων
μεταξύ τους και από το περιβάλλον: υπό γωνία 1’ της μοίρας = Οπτική οξύτητα: 10/10 υπό γωνία 2’ της μοίρας = Οπτική οξύτητα: 5/10 υπό γωνία 10’ της μοίρας = Οπτική οξύτητα: 1/10 υπό γωνία 20’ της μοίρας = Οπτική οξύτητα: 1/20 Ελάχιστο διακριτό προϋποθέτει: (15 κωνία)

Εκτίμηση οπτικής οξύτητας
με 1.0 βλέπει λεπτομέρειες μακριά, βελονιάζει κλωστή με 0.7 οδηγά ασφαλώς ως επαγγελματίας με 0.5 κυκλοφορεί με τα πόδια ασφαλώς, αναγνωρίζει γνωστούς στο δρόμο και το λεωφορείο πριν φτάσει στη στάση, μαγειρεύει, ξυρίζεται, βάζει το κλειδί στην κλειδαριά, διαβάζει υπότιτλους στην τηλεόραση και διαβάζει εφημερίδα, είναι αυτάρκης με 0.4 ίσως ναι ίσως όχι με 0.2 βγαίνει για ψώνια στη γειτονιά του, ζει αξιοπρεπώς σε περιορισμένο κύκλο, δε διαβάζει με 0.1 κυκλοφορεί σε άγνωστο κλειστό χώρο με 0.05 κυκλοφορεί στο σπίτι του

Οπτική Ικανότητα / Οπτικό πεδίο
6. Ονομάζει φυσιολογική οπτική οξύτητα τη γωνία ενός λεπτού υπό την οποία γίνονται απόλυτα διακριτά δύο σημεία και καταλαβαίνει τα δεκαδικά κλάσματά της σαν αναφορικό μέσο της γωνίας αυτής. Διακρίνει την οπτική οξύτητα από τη συνολική οπτική ικανότητα. Λαμβάνει υπ’ όψιν την πληρότητα του οπτικού πεδίου

Οπτική ικανότητα Σημαντικότερη πληροφορία για την οπτική λειτουργία προϋπόθεση: αδιατάρακτο οπτικό πεδίο Λογαριθμική σχέση (Νόμος Weber-Fechner) οπτικής οξύτητας(Ο.Ο.) οπτικής ικανότητας(Ο.Ι.) Οπτική οξύτητα: 10/10 Οπτική Ικανότητα 100% Οπτική οξύτητα: 5/10 Οπτική Ικανότητα 69% Οπτική οξύτητα: 3,2/10 Οπτική Ικανότητα 50% Οπτική οξύτητα: 1/10 Οπτική Ικανότητα 10% Οπτική οξύτητα: 1/20 Οπτική Ικανότητα 7% Οπτική οξύτητα: 1/100 Οπτική Ικανότητα 0%

Διαταραχές διακριτικής ικανότητας
Διαταραχές διάδοσης φωτεινού ερεθίσματος: Ανάκλαση, Περίθλαση-Διάχυση Διαταραχές εστίασης: Διαθλαστικές ανωμαλίες Διαταραχές υποδοχής ερεθίσματος: Αραίωση κεντρικών δεκτικών πεδίων (υποδοχέων – οπτικών ινών/ακτίνων)

Ανάγνωση και διαταραχές της
Προϋποθέτει: παρακολούθηση, σάρωση, επαναφορά συλλογική αναγνώριση σε διαδοχικά δεκτικά πεδία λόγος για τον οποίο επικράτησε η Μικρογράμματος γραφή της ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

Οπτικό πεδίο Σύνολο ορατών σημείων από ακίνητο οφθαλμό Όρια: 60 °
Όρια: 60 ° 60 ° Ρ ° Κ 75° Ελάχιστα όρια για οδήγηση 20 ° 60 ° Ρ ° Κ 25° Νήσος του Traquair (Ακτή: εξωτερικά όρια, Ισόπτερα: ισοευαίσθητοι αναβαθμοί Κορυφή: σημείο προσήλωσης, κρατήρας: τυφλό σημείο 15°κ

Ελλείματα του οπτικού πεδίου: Σκοτώματα: κεντρικά/περιφερικά
Καταλαβαίνει πως βλέπει κάποιος με κεντρικό σκότωμα (Θετικό ή αρνητικό) και με συγκεντρική στένωση του οπτικού πεδίου (αρνητικό περιφερικό σκότωμα / ημι- τεταρτοκυκλινή ανοψία) Κατακόρυφες / οριζόντιες ανοψίες

Σκοτώματα: Θετικά - Αρνητικά
Θετικό σκότωμα: το αντιλαμβανόμαστε σαν εμπόδιο στον άξονα της όρασης εμπόδιο εμπρός από τους φωτοϋποδοχείς Αρνητικό σκότωμα: δεν αντιλαμβανόμαστε τίποτα σε τμήμα του οπτικού πεδίου βλάβη μετά τα γαγγλιακά κύτταρα

Κατακόρυφες/οριζόντιες ανοψίες
Αφορούν: Οι κατακόρυφες τον νευρολόγο Οι οριζόντιες τον οφθαλμίατρο Γιατί;

Αίσθημα λευκού φωτός διάκριση χρωμάτων
8. Καταλαβαίνει πως δημιουργείται του αίσθημα του λευκού φωτός, του κορεσμένου χρώματος, πως διακρί-νουμε το ιώδες από το πορτοκαλί χωρίς τέτοιας ευαισθησίας υποδοχείς

Μετείκασμα 9. Καταλαβαίνει γιατί το μετείκασμα έχει το αντίθετο χρώμα από το φως που το προκάλεσε

Λειτουργικές διαταραχές και οδήγηση
Λειτουργικές διαταραχές και οδήγηση 10. Απαριθμεί τις λειτουργικές διαταραχές που δημιουργούν ουσιαστικά προβλήματα στην οδήγηση (οπτική οξύτητα, οπτικό πεδίο, προσαρμογή σε μεσωπικές συνθήκες φωτισμού, διαταραχές χρωματικής αντίληψης, διπλωπία )

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ II-Ματαυτσή (11-29) Εκδοχή 4/7.1.08

4 Θεωρητικές Δεξιότητες Κινητικότητα - Στραβισμός
4 Θεωρητικές Δεξιότητες Κινητικότητα - Στραβισμός Στερεοσκοπική όραση Στραβισμός συνεκτικός / παραλυτικός - διπλωπία Στραβισμός επαλλάσσων / ετερόπλευρος Αμβλυωπία

Κινητικότητα - Στραβισμός
Περιγράφει την διόφθαλμη ταυτόχρονη αντίληψη και τον σχηματισμό των αντιστοίχων περιοχών στον αμφιβληστροειδή σαν βασική αρχή της στερεοσκοπικής όρασης

Διόφθαλμη όραση Ταυτόχρονη αντίληψη δύο οφθαλμών Ταύτιση ελάχιστα διαφόρων εικόνων Στερέοψη / αίσθηση βάθους εικόνας

Αμφιβληστροειδική αντιστοιχία
Ότι απεικονίζεται στην ωχρά προέρχεται από ίσια εμπρός και είναι ευκρινές στον αριστερό κροταφικό και στον δεξιό ρινικό αμφιβληστροειδή προέρχεται από δεξιά και είναι ασαφές

Στραβισμός Αμφιβληστροειδική αν-αντιστοιχία
Στραβισμός Αμφιβληστροειδική αν-αντιστοιχία

πάρεση αριστερού VI, έξω ορθού μυός
Αδυναμία ταύτισης - Διπλωπία Διπλωπία εκδηλώνεται κα μεγαλώνει στην κατεύθυνση δράσης του παρετικού ν. Α Κ Δ εικ.Δ.Ο. Α Κ Δ εικ.Α.Ο Α Κ Δ Α Κ Δ πάρεση αριστερού VI, έξω ορθού μυός

Διόφθαλμη όραση Ταυτόχρονη αντίληψη Ταύτιση εικόνων
Στερεοσκοπική όραση Προϋπόθεση: - καλή και πρακτικά ισάξια όραση κάθε οφθαλμού - διατήρηση των οπτικών αξόνων παραλλήλων στο άπειρο [Ανισομετρωπία – Ανισοεικονία]

2. Διαφοροδιαγιγνώσκει έναν παραλυτικό από ένα συνεκτικό στραβισμό και κατονομάζει σαν κλινικά σημεία τουλάχιστον την διπλωπία και την εξάρτηση της γωνίας στραβισμού από την βλεμματική κατεύθυνση 3. Ξεχωρίζει τον επαλλάσσοντα από τον ετερόπλευρο στραβισμό και γνωρίζει τις επιπτώσεις του καθενός στην οπτική λειτουργία

Στραβισμός Ταξινόμηση στραβισμού: παραλυτικός - συνεκτικός
ετερόπλευρος - επαλλάσσων έκδηλος - λανθάνων συγκλίνων - αποκλίνων διαρκής - διαλείπων

4. Ονομάζει το μηχανισμό και τα αίτια της αμβλυωπίας καθώς και τη σημασία που έχει η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση τους

Αμβλυωπία ορισμός, αίτια
Ανισομετρωπία Στραβισμός Θόλωση διαθλόντων μέσων

Κλινική εξέταση Διάθλαση - Χορήγηση γυαλιών Εκτίμηση οπτ. οξύτητας ύπαρξη στραβισμού Θεραπεία αμβλυωπίας

15 Θεωρητικές Δεξιότητες Συμπτώματα
15 Θεωρητικές Δεξιότητες Συμπτώματα 1. Πόνος 2. Ασθενωπία 3. Διαταραχή όρασης + πόνος 4-5. Κεφαλόπονος 6. Οπισθοβολβικός πόνος 7. Απώλεια όρασης ξαφνική, καλπάζουσα Φωτοψίες – Μεταμορφοψία – θάμβος 11. Διπλωπία 12. Διαταραχή όρασης + πόνος + ερυθρότητα 13. Αρνητικά σκοτώματα Διαταραχές οξύτητας, μόνο μακρυά / κοντά

Συμπτώματα Πόνος , Ασθενωπία
1. πόνος, που προσδιορίζεται από τον ασθενή στην περιοχή του ματιού: αίτιο μια πάθηση του βολβού / της ευρύτερης περιοχής 2. πιθανά αίτια σε αυξανόμενο κατά την διάρκεια της ημέρας κεφαλόπονο, ή σε περιπτώσεις που επιτείνεται σε εργασία που γίνεται κοντά (ασθενωπία) : μια διαθλαστική ανωμαλία (υπερμετρωπία) ή μια διαταραχή της διόφθαλμης όρασης

Συμπτώματα Διαταραχές όρασης + πόνος
3. σε διαταραχές της όρασης, που συνδυάζονται με κεφαλόπονο ή και με νευροφυτικές διαταραχές (τάση για έμετο) πρέπει να μπαίνει ως πιθανή αιτία η κρίση οξέος γλαυκώματος

Συμπτώματα Απώλεια όρασης + κεφαλόπονος
4. Αναφέρει ότι σε έντονους κεφαλόπονους ηλικιωμένων ασθενών με ταυτόχρονη απώλεια όρασης ενός ματιού σαν επείγουσα υποψία διάγνωσης την κροταφική αρτηρίτιδα

Συμπτώματα Οπισθοβολβικό άλγος, ξαφνική απώλεια όρασης
Συμπτώματα Οπισθοβολβικό άλγος, ξαφνική απώλεια όρασης 5. Ονομάζει σε οπισθοβολβικό άλγος ή σε πόνο επί κινήσεων του βολβού με διαταραχή της όρασης σαν πιθανό αίτιο την οπισθοβολβική νευρίτιδα 6. Ονομάζει σε ξαφνική απώλεια οράσεως σαν πιθανό αίτιο αγγειακές εξεργασίες του αμφιβληστροειδούς και του οπτικού νεύρου

Συμπτώματα 7. Θέτει σε περιπτώσεις καλπάζουσας οπτικής διαταραχής σαν ‘σκούρος τοίχος’ την υπόνοια διάγνωσης αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς

Συμπτώματα Φωτοψίες - Μυϊοψίες
8. Ονομάζει σε εμφάνιση αστραπών με ταυτόχρονες κινούμενες θολερότητες την υπόνοια περιφερικής οπής του αμφιβληστροειδούς και σαν συνέπεια πιθανή αποκόλληση αμφιβληστροειδούς

Συμπτώματα Μεταμορφοψία
9. Ονομάζει σε παραμορφωμένη όραση (μεταμορφοψίες) σαν αίτιο πάθηση του οπισθίου πόλου

Συμπτώματα Γενικευμένο Θάμβος
10. Ονομάζει σε εμφάνιση θολερότητας της οράσεως ή σε μειωμένη όραση με ταυτόχρονη αύξηση του θαμπώματος σαν ένα πιθανό αίτιο τον καταρράκτη

Συμπτώματα Διπλωπία 11. Ονομάζει σε εμφάνιση διπλωπίας, η οποία εξαφανίζεται με το κλείσιμο ενός ματιού, σαν αίτιο διαταραχή της διόφθαλμης όρασης, ιδιαίτερα έναν παραλυτικό στραβισμό

Συμπτώματα Ερυθρότητα + πόνος
12. Ονομάζει σαν αιτία διαταραχών της όρασης, με ταυτόχρονη ερυθρότητα και πόνο του ματιού είτε πάθηση του κερατοειδούς, είτε πάθηση της ίριδας, είτε πάθηση του κυκλικού σώματος

Συμπτώματα Εκπτώσεις οπτικού πεδίου
13. Ονομάζει σε εμφάνιση σκοτωμάτων στο οπτικό πεδίο σαν πιθανό αίτιο το απλό χρόνιο γλαύκωμα

Συμπτώματα Ελάττωση οξύτητας: κοντά-μακρυά
14. Ονομάζει σε ελάττωση της οπτικής οξύτητα σε κοντινή απόσταση σαν συχνότερο αίτιο την πρεσβυωπία 15. Ονομάζει σαν πιθανότερο αίτιο ελάττωσης της όρασης για μακριά την μυωπία

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ III-Χαλβατζής (30-58) Εκδοχή 4/7.1.08

12 Θεωρητικές Δεξιότητες Βλέφαρα
12 Θεωρητικές Δεξιότητες Βλέφαρα Λειτουργία, θέση: 1. Προστατευτική συμβολή των βλεφάρων στη προάσπιση και ύγρανση του κερατοειδούς 2. Ανατομικά στοιχεία των βλεφάρων 3. Κρανιακά νεύρα για την κίνηση των βλεφάρων 4. Λαγόφθαλμος 5. Πτώση βλεφάρου, Εντρόπιο, Εκτρόπιο 6. Αιτίες ανωμαλίας θέσεως των βλεφάρων 7. Ταχεία αντιμετώπιση ανωμαλιών θέσεως στα παιδιά

Βλέφαρα Λειτουργία Έλέγχει και περιγράφει την προστατευτική συμβολή των βλεφάρων στη μηχανική προάσπιση και ύγρανση του κερατοειδούς Περιγράφει τα ανατομικά στοιχεία των βλεφάρων (επιπεφυκότας, ταρσός, ανελκτήρας μύς, δέρμα, δακρυικοί αδένες κλπ) Ονομάζει τα 2 κρανιακά νεύρα που είναι υπεύθυνα για την κίνηση των βλεφάρων Διαπιστώνει τυχόν λαγόφθαλμο ονομάζει την αιτιολογία, τις πιθανές επιπλοκές και τους τρόπους αντιμετώπισης

Βλέφαρα Ανατομικά στοιχεία
Στιβάδες: Πρόσθιο πέταλο: Δέρμα, Σφιγκτήρας των βλεφάρων Οπίσθιο πέταλο: Ταρσός, Επιπεφυκώς Αδένες: Moll, Zeiss, Meibomius Μύες: Ανελκτήρας άνω βλεφάρου μυς του Müller Κατασπαστήρας κάτω βλεφάρου Σφιγκτήρας κυκλοτερής

Βλέφαρα Νεύρα που τα κινούν
Άνοιγμα: Άνω κλάδος κοινού κινητικού ν. (ΙΙΙ) Ανελκτήρας άνω βλεφάρου + Άνω ορθός μύς Συμπαθητικές ίνες Μυς του Müller Κλείσιμο: Προσωπικό ν. (VII) Σφιγκτήρας των βλεφάρων

Βλέφαρα Γενική επισκόπηση
Βλέφαρα Γενική επισκόπηση Θέση των οφθαλμών (εξοφθαλμομέτρηση, έκκεντρη παρεκτόπιση) Οφθαλμική κινητικότητα Θέση των οφρύων Βλεφαρικές πτυχές Οριζόντια χαλάρωση του κ. βλεφάρου Έσω/έξω βλεφαρικοί σύνδεσμοι Φωτογράφηση!

Βλέφαρα Σημειολογική προσέγγιση
Βλέφαρα Σημειολογική προσέγγιση Οφθαλμολογικό και γενικό ιστορικό Εμφανής παθολογία (ουλές, φλεγμονές, όγκοι) Θέση βλεφάρων (εντρόπιο, εκτρόπιο, τηλέκανθος, ανωμαλίες/εκτοπίες έξω κανθού) Κίνηση βλεφάρων (λειτουργία ανελκτήρα, χαλάρωση κατασπαστήρων συνδέσμων, φαινόμενο Bell, Jaw-winking, κόπωση/μυασθένεια)

Βλέφαρα Ανωμαλίες θέσης
Βλέφαρα Ανωμαλίες θέσης Διαπιστώνει πτώση βλεφάρου, εντρόπιο, εκτρόπιο Περιγράφει τις αιτίες ανωμαλίας θέσεως των βλεφάρων (εκφυλιστικές, νευρικές, μηχανικές) Επεξηγεί το πόσο απαραίτητη είναι η ταχεία αντιμετώπιση των ανωμαλιών θέσεως των βλεφάρων, ιδιαίτερα στα παιδιά για τον φόβο αμβλυωπίας

Βλέφαρα Ανωμαλίες θέσης - κίνησης
Βλέφαρα Ανωμαλίες θέσης - κίνησης Εντρόπιο Εκτρόπιο Λαγόφθαλμος Πτώση

Γεροντικό, ουλώδες, συγγενές
Βλέφαρα Εντρόπιο Εν-τροπή άνω ή κάτω βλεφάρου - Τριχίαση Πόνος, δυσφορία, βλάβες του κερατοειδή Συνυπάρχουσα ανεπάρκεια δακρυϊκής στιβάδας Γεροντικό, ουλώδες, συγγενές

Γεροντικό, ουλώδες, παραλυτικό, μηχανικό
Βλέφαρα Εκτρόπιο Έξω-τροπή του κάτω ή του άνω βλεφάρου Παραμελημένα περιστατικά οδηγούν σε επιφορά και αλλοιώσεις του δέρματος/επιπεφυκότα Γεροντικό, ουλώδες, παραλυτικό, μηχανικό

Βλέφαρα Λαγόφθαλμος Αδυναμία πλήρους σύγκλεισης των βλεφάρων
Ανατομικές και λειτουργικές συνέπειες

Βλέφαρα Πτώση άνω βλεφάρου
Επισκόπηση απόστασης από το limbus Μέτρηση εύρους βλεφαρικής σχισμής

Βλέφαρα Πτώση άνω βλεφάρου
Μυογενής Συγγενής: ατροφία ανελκτήρα, Βλεφαροφίμωση, Προιούσα εξωτερική οφθαλμοπληγία, Μυασθένεια Νευρογενής Παράλυση ΙΙΙ. συζυγίας, S. Horner Απονευρωτική Αλλοιώσεις της απονεύρωσης του ανελκτήρα μυ Μηχανική Δερματοχάλαση, Όγκοι, Ουλές, Πτώση οφρύος Ενόφθαλμος/Ανοφθαλμία,

12 Θεωρητικές Δεξιότητες Βλέφαρα
12 Θεωρητικές Δεξιότητες Βλέφαρα Δέρμα, αδένες: 8. Οφθαλμικός ζωστήρ: επιπλοκές, θεραπεία Οφθαλμική εντόπιση-σημείο έδρασης του ιού Καλοήθεις όγκοι και διαταραχές λειτουργίας 11. Κριθή 12. Χαλάζιο

Βλέφαρα Δέρμα Απαριθμεί βλάβες από τον οφθαλμικό έρπητα ζωστήρα, τις περιγράφει και αναφέρει τις πιθανές επιπλοκές και τους τρόπους αντιμετώπισης Διευκρινίζει τη σχέση οφθαλμικής εντόπισης του ζωστήρα και σημείου έδρασης του ιού Επεξηγεί την αναγκαιότητα χειρουργικής αντιμετώπισης καλοήθων όγκων, που διαταράσσουν την καλή λειτουργία των βλεφάρων

Βλέφαρα Οφθαλμικός έρπης ζωστήρας
Προσβολή 1ου κλάδου Τριδύμου ν. (Συνηθέστερα του μετωπιαίου ν.) Ερυθρότητα, καυστικός πόνος, οίδημα, φυσαλιδώδες εξάνθημα με εσχαροποίηση ! 2/3 εμφανίζουν και διαφόρου βαθμού οφθαλμική προσβολή (κερατίτιδα, ιρίτιδα, υπερτονία) Θεραπεία: Ακυκλοβίρη (Zovirax 5 Χ 200 mg per os, παραπομπή σε Ειδικό)

Βλέφαρα Όγκοι Καλοήθεις: Κακοήθεις:
Σμηγματορροϊκή κεράτωση, Κερατοακάνθωμα, Δερματικό κέρας, Θήλωμα Ξανθέλασμα, Δερματοϊνωμα Μελανοκυτταρικοί σπίλοι, Κυανούς σπίλος Κακοήθεις: Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (90-95%) Καρκίνωμα πλακωδών επιθηλίων (2-3%)

Βλέφαρα Αδένες 11. Αναγνωρίζει την κριθή ως φλεγμονή βλεφαρικών αδένων και περιγράφει τη θεραπεία της 12. Διαπιστώνει με τη φυσική εξέταση το χαλάζιο, το αποδίδει σε φλεγμονή των αδένων του βλεφάρου και προτείνει τη χειρουργική θεραπεία ως αντιμετώπισή του

Βλέφαρα Αδένες Κριθή: Χαλάζιο:
Πυώδης φλεγμονή αδένων Zeiss – θερμά επιθέματα Χαλάζιο: Χρόνια κοκκιωματώδης φλεγμονή αδένων Meibomius – χειρουργική διάνοιξη, παροχέτευση

3 Θεωρητικές Δεξιότητες Κόγχος
3 Θεωρητικές Δεξιότητες Κόγχος 1. Εξόφθαλμος: κυριότερα αίτια Φλεγμονώδης / μη φλεγμονώδης εξόφθαλμος. Πρώτα μέτρα 3. Προ- και οπισθο-διαφραγματικός φλέγμονας

Κόγχος Εξόφθαλμος: Φλεγμονώδης και μη
1. Διαπιστώνει τον εξόφθαλμο και ονομάζει σαν κυριότερα αίτιά του φλεγμονώδεις διεργασίες του κόγχου, φλεβική στάση στη περιοχή του σηραγγώδους κόλπου, την ενδοκρινική οφθαλμοπάθεια, καθώς και όγκους του κόγχου 2. Απαριθμεί τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα διαφοροδιαγνώσουν έναν φλεγμονώδη από έναν μη φλεγμονώδη εξόφθαλμο και ονομάζει τα πρώτα μέτρα που πρέπει να ληφθούν 3. Διακρίνει τον προ- από τον οπισθοδιαφραγματικό φλέγμονα του κόγχου

Κόγχος Όγκοι: καλοήθεις - κακοήθεις
κατά συχνότητα: Ενήλικες Φλεγμονώδεις ψευδοόγκοι Θυρεοειδική Οφθαλμοπάθεια 2. Λεμφώματα 3. Αιμαγγειώματα 4. Μηνιγγιώματα 5. Βλεννογονοκήλες

Κόγχος Φλεγμονώδεις Ψευδοόγκοι
Ιδιοπαθείς φλεγμονές του κόγχου χωρίς εμφανή συσχέτιση με συστηματικά ή τοπικά νοσήματα Διάχυτοι ή Εντοπισμένοι (μυοσίτις, δακρυοαδενίτις) Οξεία έναρξη συμπτωμάτων και σημείων Πόνος – Οίδημα – Οφθαλμοπληγία Σπανίως έκπτωση όρασης Εξόφθαλμος, Χύμωση επιπεφυκότα Αγγειακή συμφόρηση, «Κεφαλή μεδούσης»

Κόγχος Θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια
Εκδήλωση της Νόσου των Graves-Basedow Αυτοάνοσος: (Τ-λεμφοκύτταρα έναντι θυρεοειδικών αντιγόνων) Στόχος: Κογχικό λίπος, εξοφθάλμιοι μύες, βλέφαρα Στάδια βαρύτητας 1: ήπιο οίδημα βλεφάρων, ένεση επιπεφυκότα 2: + ανάσπαση/κατάσπαση βλεφάρων 3: + διαταραχές της οφθαλμικής κινητικότητας 4: + συμπιεστική οπτική νευροπάθεια

Κόγχος Μεταστατικοί όγκοι ενηλίκων
Ca Μαστού Ca Προστάτη Ca Πνεύμονος Ηπατικό καρκίνωμα Μελάνωμα

Κόγχος Όγκοι: καλοήθεις - κακοήθεις
κατά συχνότητα: Παιδιά Κυτταρίτιδα κόγχου Δερμοειδείς κύστεις Αιμαγγειώματα Ραβδομυοσρκώματα Λευχαιμίες

ΧΡΗΖΕΙ ΠΑΝΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
Κόγχος Κυτταρίτιδα Μικροβιακής συνήθως αιτιολογίας, διάχυτη φλεγμονή των στοιχείων του κόγχου, συνηθέστερη στα παιδιά Βλεφαρική ή προδιαφραγματική (οίδημα βλεφάρων, πτώση) Κογχική ή οπισθοδιαφραγματική (+ περιορισμός κινητικότητας βολβού, κακουχία) ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΟΒΑΡΗ! ΧΡΗΖΕΙ ΠΑΝΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Ι.V. ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Κόγχος Ραβδομυοσάρκωμα
Το συχνότερα σάρκωμα μαλακών μορίων και ο κακοηθέστερος όγκος στα παιδιά (1-2η δεκαετία) Εξορμάται πρωτοπαθώς από τους μαλακούς ιστούς του κόγχου και δευτεροπαθώς από τους παραρινικούς κόλπους ή την ρινική κοιλότητα Παράγοντες σχετιζόμενοι με την πρόγνωση: Ανατομική θέση, στάδιο, μορφολογία του όγκου, ηλικία (<1έτους 50% θνησιμότητα) 70% - 85% 5ετής επιβίωση

6 Θεωρητικές Δεξιότητες Δακρυϊκή συσκευή
6 Θεωρητικές Δεξιότητες Δακρυϊκή συσκευή 1. Στιβάδες δακρύων: σύσταση και λειτουργία Χρώση της δακρυϊκής στιβάδας με φλουορεσκεϊνη 3. Διαβατότητα της αποχετευτικής μοίρας: διάλυση φλουορεσκεϊνης στα δάκρυα μέτρηση ποσότητας των δακρύων 4. Οξεία - χρόνια δακρυαδενίτιδα 5. Δακρυοκυστίτιδα 6. Συγγενής απόφραξη των δακρυϊκών οδών

Θεωρητικές Δεξιότητες Βλέφαρα-Κόγχος-Δακρυϊκή συσκευή
Θεωρητικές Δεξιότητες Βλέφαρα-Κόγχος-Δακρυϊκή συσκευή Κριθή και θεραπεία της. Χαλάζιο. Χειρουργική θεραπεία. Εξόφθαλμος και κυριότερα αίτιά του. Φλεγμονώδης και μη φλεγμονώδης εξόφθαλμος. Πρώτα μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Ο προ- και ο οπισθοδιαφραγματικός φλέγμονας του κόγχου Στιβάδες των δακρύων, τη σύσταση και τη λειτουργία τους Χρώση της δακρυϊκής στιβάδας με φλουορεσκεϊνη, διαταραχές της συνέχειάς της Διαβατότητα της αποχετευτικής μοίρας μετά διάλυση φλουορεσκεϊνης στα δάκρυα και μέτρηση της ποσότητας των δακρύων (Schirmer Test) Οξεία και χρόνια δακρυαδενίτιδα. Αίτια και τρόποι αντιμετώπισής της Δακρυοκυστίτιδα και ενέργειες αντιμετώπισής της Συγγενής απόφραξη των δακρυϊκών οδών, μηχανισμός, χρόνος και τρόπος αντιμετώπισης της

Δακρυϊκή συσκευή Στιβάδες - λειτουργία δακρύων
Στιβάδες δακρύων: Λάχνες επιθηλίου - βλεννώδης, υδαρής, λιποειδής Λειτουργία δακρύων: Εφύγρανση, διάθλαση, θρέψη, οξυγόνωση, καθαρισμός στερεών σωματιδίων, μηχανική-χημική προστασία

Δακρυϊκή συσκευή Ποσότητα – ποιότητα δακρύων
Μέτρηση παροχής έκκρισης δακρύων: Schirmer Test: εμπότιση / min Χρώση δακρυϊκής στιβάδας με φλουορεσκεϊνη: Ελλείμματα στο μπλε φως Χρόνος ρήξης δακρυϊκής στιβάδας (Break Up Time)

Δακρυϊκή συσκευή Ξηρός οφθαλμός - Δακρύρροια
Σύνδρομο Ξηρού Οφθαλμού: Ποσοτική (ελάττωσης έκκρισης δακρυϊκού αδένα) ή ποιοτική (ελάττωση περιεκτικότητας σε βλέννη ή λιποειδή) ανεπάρκεια δακρυϊκής στιβάδας να ανταποκριθεί στην αποστολή της Δακρύρροια: Αυξημένη παραγωγή δακρύων, αντανακλαστική σε τοπικό ερεθισμό Να διακρίνεται από την Επιφορά: ανεπιτυχής αποχέτευση δακρύων, ανατομική ή λειτουργική

Δακρυϊκή συσκευή Διαβατότητα αποχέτευσης
3. Διαβατότητα της αποχετευτικής μοίρας: διάλυση φλουορεσκεϊνης στα δάκρυα μέτρηση ποσότητας των δακρύων

Δακρυϊκή συσκευή Οξεία - χρόνια δακρυαδενίτιδα

Δακρυϊκή συσκευή Δακρυοκυστίτιδα
Οξεία πυώδης φλεγμονή του δακρυϊκού ασκού, συνεπεία απόφραξης Συχνή η επέκταση στους γειτονικούς ιστούς Συρίγγιο για την αυτόματη παροχέτευση Θεραπεία: Αντιβιοτικά ευρέως φάσματος, αντιφλεγμονώδη για τον περιορισμό της φλεγμονής Χειρουργική αντιμετώπιση

Δακρυϊκή συσκευή Συγγενής απόφραξη δακρυϊκών οδών
Συγγενής απόφραξη των δακρυϊκών οδών: Ατελής διάνοιξη των βαλβίδων του ρινοδακρυϊκού πόρου Όχι σπάνιο πρόβλημα των νεογέννητων αγοριών Κατάλληλο massage είναι ικανό να διορθώσει το πρόβλημα στο 80% των παιδιών μέχρι τους 12 μήνες

Θεωρητικές Δεξιότητες Επιπεφυκώς
Θεωρητικές Δεξιότητες Επιπεφυκώς 51.Η λειτουργία του επιπεφυκότα στις τρις επιμέρους μοίρες (ταρσικός, βολβικός, κολπώματα) σε σχέση με την ανατομία των γύρω ιστών 52.Τα συμπτώματα της οξείας και της χρόνιας επιπεφυκίτιδας 53.Οι σχέσεις χρόνιας επιπεφυκίτιδας με χρόνια βλεφαρίτιδα και δακρυοκυστίτιδα 54.Αίτια επιπεφυκίτιδας 55.Τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της γοννοροϊκής επιπεφυκίτιδας και της ιογενούς επιδημικής κερατοεπιπεφυκίτιδας και αντιμετώπισή τους 56.Η χρήση αντιβιοτικών σε μικροβιακές επιπεφυκίτιδες κατά σειρά προτεραιότητας 57.Τα διαφοροδιαγνωστικά κριτήρια από υπόσφαγμα, ιρίτιδα και οξύ γλαύκωμα 58.Η διαφορική διάγνωση των όγκων του επιπεφυκότα από εκφυλιστικές καταστάσεις

51. Περιγράφει την λειτουργία του στις τρεις επιμέρους μοίρες (ταρσικός, βολβικός, κολπώματα) σε σχέση με την ανατομία των γύρω ιστών ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΕΠΙΠΕΦΥΚΟΤΑ Τρεις μοίρες: Ταρσικός Βολβικός Κολπώματα Λειτουργία: Παραγωγή βλέννης Παραγωγή αντιμικροβιακών παραγόντων Άνοσος ιστός γύρω από βολβό

52. Απαριθμεί τα συμπτώματα τόσο της οξείας όσο και της χρόνιας επιπεφυκίτιδας, όπως επίσης πώς εμφανίζεται και ποια τα συμπτώματα σε κάθε μια από τις νοσολογικές οντότητες Συμπτώματα οξείας και χρόνιας επιπεφυκίτιδας. Πως εμφανίζονται και ποια τα συμπτώματα σε κάθε μία από αυτές τις νοσολογικές οντότητες; Σχέση της χρόνιας επιπεφυκίτιδας με τη χρόνια βλεφαρίτιδα και τη χρόνια δακρυοκυστίτιδα

54. Ονομάζει σαν αιτία επιπεφυκίτιδας τη λοίμωξη από μικρόβια, χλαμύδια ή ιούς, τους φυσικούς και χημικούς ερεθισμούς, την αλλεργία και τις διαθλαστικές ανωμαλίες ΑΙΤΙΑ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑΣ Λοίμωξη από μικρόβια, χλαμύδια, ιούς Φυσικοί και χημικοί ερεθισμοί Αλλεργία Διαθλαστικές ανωμαλίες

ΟΞΕΙΑ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ Μορφές: θηλώδης, θυλακιώδης, μεμβρανώδης
Συμπτώματα: Διάταση αγγείων (τοπική/ διάχυτη) Οίδημα επιπεφυκότα= χύμωση Εκκρίσεις Ανάπτυξη θηλών Θυλακιώδης αντίδραση Μεμβρανώδης αντίδραση Ψευδομεμβρανώδης αντίδραση

ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ Μορφές: θηλώδης, γιγαντοθηλώδης, θυλακιώδης, μεμβρανώδης, ουλώδης, κοκκιωματώδης Έλεγχος των οφθαλμικών εξαρτημάτων (βλεφαρίδες, ρινοδακρυϊκή συσκευή) Έλεγχος αναπνευστικού, γαστρεντερικού και ουριγεννητικού συστήματος

ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ
Συχνότερα αίτια: Gram (+): σταφυλόκοκκοι, στρεπτόκοκκοι Gram (-): αιμόφιλος, μοραξέλλα Συμπτώματα και σημεία: Ερυθρότητα - υπεραιμία Αίσθημα ξένου σώματος Καυσαλγία Εκκρίσεις (βλεννοπυώδεις) Φωτοφοβία Εφελκίδες στα βλέφαρα Θηλωματώδης αντίδραση

ΙΟΓΕΝΗΣ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ
Αίτια: κυρίως αδενοϊοί Συμπτώματα: Δακρύρροια καταρροϊκή Ερυθρότητα επιπεφυκίτιδα Αίσθημα ξένου σώματος Φωτοφοβία Προωτιαία λεμφαδενοπάθεια Από το ιστορικό του ασθενούς ελέγχουμε την επαφή του με άτομο με κόκκινο μάτι και αν συνυπάρχει λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού

ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ ΑΠΟ ΧΛΑΜΥΔΙΑ
Χρόνια θυλακιώδης επιπεφυκίτιδα Επιπεφυκίτιδα ενηλίκων από έγκλειστα Κόκκινο μάτι μονόπλευρα Κολλημένα βλέφαρα Προωτιαία λεμφαδενοπάθεια Θυλακιώδης αντίδραση

ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΑΤΟΠΙΚΗ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ
Αλλεργική επιπεφυκίτιδα: η συσσώρευση των IgE αντισωμάτων προκαλεί την απελευθέρωση ισταμίνης και λευκοτριενών Συμπτώματα Αρχικά υπεραιμία και χύμωση Κνησμός Βλεφαρόσπασμος Φωτοφοβία Δακρύρροια Αίσθημα ξένου σώματος Βλεννώδης έκκριση Γιγαντιαίες θηλές: εικόνα λιθόστρωτου Ατοπική επιπεφυκίτιδα: όμοια εικόνα με αλλεργική, χωρίς εποχική έξαρση, με μικρότερες θηλές και εκτεταμένη αγγείωση του κερατοειδούς με θόλωση

55. Ονομάζει τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της γοννοροϊκής επιπεφυκίτιδας και της ιογενούς επιδημικής κερατοεπιπεφυκίτιδας και προτείνει τρόπους αντιμετώπισής των ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Α) γοννορροϊκής επιπεφυκίτιδας Β) ιογενούς επιδημικής κερατοεπιπεφυκίτιδας Τρόποι αντιμετώπισης

56. Εκφέρει γνώμη για τη χρήση αντιβιοτικών, που χρησιμοποιούνται μόνο σε μικροβιακές επιπεφυκίτιδες και ονομάζει τουλάχιστον δύο αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται σήμερα, κατά σειράν προτεραιότητας Αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται μόνο σε μικροβιακές επιπεφυκίτιδες Γνώση τουλάχιστον 2 σύγχρονων αντιβιοτικών κατά σειρά προτεραιότητας

57. Αναφέρει τα διαφοροδιαγνωστικά κριτήρια από υπόσφαγμα, ιρίτιδα και οξύ γλαύκωμα
ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ: Υπόσφαγμα Ιρίτιδα Οξύ γλαύκωμα

ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΦΥΚΟΤΑ
Συγγενείς αλλοιώσεις: Δερμοειδής: έκτοπος δερματικός ιστός με η χωρίς εξαρτήματα Λείοι, συμπαγείς, στρογγυλοί όγκοι Εντόπιση: κατω κροταφικό τεταρτημόριο του ΣΚΟ Εκφυλιστικές αλλοιώσεις Στεάτιο: UV ακτινοβολία, κιτρινόλευκες, άμορφες, υποεπιθηλιακές βλάβες. Πτερύγιο: Ατρακτοειδής πτυχή του επιπεφυκότα και ιναγγειακού ιστού Έπονται ή συνοδεύονται από στεάτια Αφαίρεση όταν απειλείται ο κεντρικός κερατοειδής

ΟΓΚΟΙ ΕΠΙΠΕΦΥΚΟΤΑ Θήλωμα: Μισχωτά: σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες
Ιογενούς αιτιολογίας HPV 6 και 11 Ακανθοκυτταρικές υπερπλασίες/ δυσπλασίες Καλοήθη: αφαίρεση με κρυοπηξία Άμισχα: σε ηλικιωμένους Μονήρη και ετερόπλευρα Χειρουργική αφαίρεση και κρυοπηξία

ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΕΠΙΠΕΦΥΚΟΤΑ ΑΠΟ ΠΛΑΚΩΔΗ ΚΥΤΤΑΡΑ
Άμισχος, θηλώδης μάζα Εντόπιση: μεσοβλεφάρια περιοχή του επιπεφυκότα Στενή συνοχή όγκου με σκληρό χιτώνα Τοπικά διηθητικοί όγκοι Σπάνια ενδοφθάλμια επέκταση/ μεταστάσεις Χειρουργική αφαίρεση με κερατεκτομή ή σκληρεκτομή και κρυοπηξία

ΟΓΚΟΙ ΕΚ ΜΕΛΑΝΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΦΥΚΟΤΑ
Καλοήθεις Σπίλος: εντόπιση ΣΚΟ Παιδική ηλικία Επιθηλιακές κύστεις εγκλείστων 30% αμελανωτικά Πρωτοπαθής επίκτητη μελάνωση Ετερόπλευρη επίπεδη περιοχή μελάγχρωσης με ανώμαλο περίγραμμα

ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ Προέλευση: 1/3 από σπίλο 1/3 από 1παθή μελάνωση
1/3 de novo Μονήρεις συμπαγής όγκος με ποικίλου βαθμού μελάνωση Εντόπιση : ΣΚΟ Μεταστάσεις: προωτιαίοι και υπογνάθιοι λεμφαδένες Χειρουργική αφαίρεση και κρυοπηξία

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ IV-Τσινόπουλος (59-84) Εκδοχή 4/7.1.08

Θεωρητικές Δεξιότητες ΟΦΘΑΛΜΙΚΗ ΤΡΑΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Θεωρητικές Δεξιότητες ΟΦΘΑΛΜΙΚΗ ΤΡΑΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Περιγράφει τα χαρακτηριστικά στοιχεία ενός χημικού τραυματισμού και ενός εγκαύματος και περιγράφει τα πρώτα αναγκαία μέτρα που πρέπει να ληφθούν, όπως το πλύσιμο και ο μηχανικός καθαρισμός του σάκου του επιπεφυκότα. Γνωρίζει τις όψιμες επιπλοκές και τη θεραπεία τους Διαπιστώνει τραυματισμούς του ελεύθερου βλεφαρικού χείλους και των δακρυικών οδών και αναφέρει τρόπους αντιμετώπισής τους Ονομάζει και αναγνωρίζει εκείνα από τα χαρακτηριστικά, καθώς επίσης αξιολογεί τα δεδομένα από το ιστορικό που έχουν οδηγήσει σε ‘ανοικτό’ τραύμα του βολβού Επισημαίνει τους κινδύνους από την παραμονή μεταλλικού ξένου σώματος στον βολβό Γνωρίζει τρόπους ακτινολογικής αναζήτησης και εντόπισης ενδοβολβικών ξένων σωμάτων Αναγνωρίζει την αιμορραγία στον πρόσθιο θάλαμο (ύφαιμα) καθώς και την παρεκτοπισμένη κόρη σαν ένδειξη μιας πρόσφατης σύνθλιψης του βολβού, και ονομάζει τις απώτερες επιπλοκές μιας τέτοιας του βολβού

ΑΔΡΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΗΜΙΚΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΟΛΒΟΥ
ΔΙΑΜΠΕΡΗΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ ΒΟΛΒΟΥ ΣΥΝΘΛΙΨΗ ΒΟΛΒΟΥ

72. Περιγράφει τα χαρακτηριστικά στοιχεία ενός χημικού τραυματισμού και ενός εγκαύματος και περιγράφει τα πρώτα αναγκαία μέτρα που πρέπει να ληφθούν, όπως το πλύσιμο και ο μηχανικός καθαρισμός του σάκου του επιπεφυκότα.Γνωρίζει τις όψιμες επιπλοκές και τη θεραπεία τους

Εγκαύματα οξέων Λιγότερο διεισδυτικά λόγω της ομογενοποίησης που προκαλούν Πρώτη αντιμετώπιση σημαντικότατη !

Αλκαλικά εγκαύματα Ιδιαιτέρως διεισδυτικά, σαπονοποίηση λιπαρών οξέων κυτταρικών μεμβρ. Σοβαρή προσβολή προσθίου ημιμορίου Πρώτη αντιμετώπιση!! Νοσοκομειακή φροντίδα!!

73. Διαπιστώνει τραυματισμούς του ελεύθερου βλεφαρικού χείλους και των δακρυικών οδών και αναφέρει τρόπους αντιμετώπισής τους

Τραύματα εξαρτημάτων του βολβού
Θλαστικά Διατιτραίνοντα ΒΛΕΦΑΡΩΝ Δ. ΣΥΣΚΕΥΗΣ ΚΟΓΧΟΥ

Ονομάζει και αναγνωρίζει εκείνα από τα χαρακτηριστικά, καθώς επίσης αξιολογεί τα δεδομένα από το ιστορικό που έχουν οδηγήσει σε ‘ανοικτό’ τραύμα του βολβού Επισημαίνει τους κινδύνους από την παραμονή μεταλλικού ξένου σώματος στον βολβό Γνωρίζει τρόπους ακτινολογικής αναζήτησης και εντόπισης ενδοβολβικών ξένων σωμάτων Αναγνωρίζει την αιμορραγία στον πρόσθιο θάλαμο (ύφαιμα) καθώς και την παρεκτοπισμένη κόρη σαν ένδειξη μιας πρόσφατης σύνθλιψης του βολβού, και ονομάζει τις απώτερες επιπλοκές μιας τέτοιας του βολβού

Διατιτραίνοντα-διαμπερή τραύματα βολβού
Μία πύλη εισόδου Μπορεί να αφορούν κερατοειδή, σκληρό, φακό, οπίσθια μόρια Με ή χωρίς παρουσία ξ. σώματος Η παρουσία ενδοβόλβιου ξ. σώματος δυσκολεύει την αντιμετώπιση Διαμπερή Δύο πύλες εισόδου/εξόδου Συνήθως σκάγια όπλου Βαριά τραύματα Χειρότερη πρόγνωση Μεγάλα ποσοστά τυφλότητος

Θλαστικά τράυματα Πολλές φορές βαρύτερα από τα διατιτραίνοντα-ανοικτά
Μετάδοση οστικού κύματος στην αντίθετη κατεύθυνση (contrecoup) Μπορεί να οδηγήσουν σε ρήξη των χιτώνων του βολβού Συνήθεις επιπλοκές Ύφαιμα Αιματική διαπότιση κερατοειδή Αύξηση ΕΟΠ Ρήξη κερατοειδή Contrecoup τραύμα του οπισθίου ημιμορίου

Κερατοειδής Ι.Θ.Τσινόπουλος

Θεωρητικές Δεξιότητες Κερατοειδής
Περιγράφει βάσει της ανατομικής κατασκευής του την λειτουργία του κερατοειδούς αφ΄ ενός ως τμήμα του οπτικού συστήματος και αφ΄ ετέρου ως τοίχωμα του βολβού Γνωρίζει τη σημασία του ενδοθηλίου για τη διατήρηση της διαφάνειας του κερατοειδή και τις συνέπειες της βλάβης του γι’ αυτή Εννοεί τη δακρυϊκή στιβάδα ως λειτουργικό τμήμα του κερατοειδούς, αναφέρει τις επιπτώσεις του ξηρού οφθαλμού στον κερατοειδή Γνωρίζει την νευροπαραλυτική κερατίτιδα και την κερατίτιδα από λαγόφθαλμο Διαπιστώνει τον μεγαλοκερατοειδή και τον διαφοροδιαγιγνώσκει από τον βούφθαλμο Ξεχωρίζει την φλεγμονώδη διήθηση, το έλκος του κερατοειδούς από την απόπτωση του επιθηλίου και από κερατοειδική ουλή και αναφέρει τις κατάλληλες θεραπείες Διαπιστώνει τα συμπτώματα και τα χαρακτηριστικά της απόπτωσης του επιθηλίου, περιγράφει τους μηχανισμούς δημιουργίας της, τις επιπλοκές και τέλος τρόπους αντιμετώπισής της Διαπιστώνει την ερπητική κερατίτιδα σαν δενδριτική (επιφανειακή) και δισκοειδή (εν τω βάθει), αναφέρει τις επιπλοκές και εκθέτει τρόπους και λάθη αντιμετώπισής της Διαπιστώνει το γεροντότοξο σαν τελείως ακίνδυνη οντότητα Διαπιστώνει το πτερύγιο και ονομάζει τις ενδείξεις χειρουργικής αφαίρεσής του Ονομάζει επώδυνες εκφυλιστικές καταστάσεις του κερατοειδούς και τρόπους αντιμετώπισής τους Γνωρίζει τις επιπλοκές των φακών επαφής Διακρίνει μια οφθαλμική πρόθεση

59. Περιγράφει βάσει της ανατομικής κατασκευής του την λειτουργία του κερατοειδούς αφ΄ ενός ως τμήμα του οπτικού συστήματος και αφ΄ ετέρου ως τοίχωμα του βολβού Ο διαφανής κερατοειδής σχηματίζει το παράθυρο του οφθαλμού Διπλή η λειτουργία του

Λειτουργία Διπλή λειτουργία αφενός ως τμήμα του οπτικού συστήματος
(μετάδοση φωτός αλλά και διάθλασή του) αφετέρου ως τοίχωμα του βολβού (προστασία του βολβού)

60. Γνωρίζει τη σημασία του ενδοθηλίου για τη διατήρηση της διαφάνειας του κερατοειδή και τις συνέπειες της βλάβης του γι’ αυτή Η σημασία του ενδοθηλίου για τη διατήρηση της διαφάνειας του κερατοειδή και οι συνέπειες της βλάβης του γι’ αυτή

Γιατί είναι διαφανής ο κερατοειδής;
Έλλειψη αγγείων και λεμφαγγείων Απουσία μυελίνης γύρω από τα νεύρα Σταθερή κατάσταση σχετικής αφυδάτωσης του στρώματος

Ενδοθήλιο Λειτουργία αντλιών που ρυθμίζουν το σωστό όγκο ύδατος με ενεργητική μεταφορά από το στρώμα προς τα έξω Ενδοθηλιακό σύστημα αντλίας Κ/Να - ΑΤΡάσης

Κατακράτηση υγρών -> Οίδημα
Οδηγεί σε: Διαταραχή κανονικών αποστάσεων μεταξύ ινιδίων κολλαγόνου και Αδιαφάνεια κερατοειδούς

Μηχανισμοί που συμμετέχουν στη ρύθμιση της ενυδάτωσης του κερατοειδούς:
Λειτουργία επιθηλίου και ενδοθηλίου σαν φραγμός Πίεση εξοίδησης στρώματος Μεταφορά ιόντων Ενδοφθάλμια πίεση Εξάτμιση ύδατος από την επιφάνεια κερατοειδούς

61. Εννοεί τη δακρυϊκή στιβάδα ως λειτουργικό τμήμα του κερατοειδούς, αναφέρει τις επιπτώσεις του ξηρού οφθαλμού στον κερατοειδή

Ποιοι αδένες παράγουν τα δάκρυα;
Ο κυρίως δακρυικός αδένας Οι επικουρικοί δακρυικοί αδένες του Krause και του Wolfring Οι αδένες του Moebomius και του Zeis και οι ιδρωτοποιοί του Moll Τα καλυκοειδή κύτταρα του επιπεφυκότα

Δακρυική στοιβάδα Έξω στοιβάδα (λιπιδική - επιβραδύνει εξάτμιση, εξυπηρετεί την λίπανση) Μέση στοιβάδα (υδαρής – περιέχει ένζυμα, γλυκόζη, αντιβακτηριδιακές ουσίες) Έσω στοιβάδα (διευκολύνει την σύνδεση της υδαρούς στοιβάδας με τον κερατοειδή) Έτσι: Η δακρυϊκή στοιβάδα αποτελεί λειτουργικό τμήμα του κερατοειδούς

Σύνδρομο ξηρού οφθαλμού
Αποτελεί διαταραχή του στρώματος των δακρύων, που οφείλεται σε: α. ανεπαρκή παραγωγή β. υπερβολική εξάτμιση Προκαλεί βλάβες στην επιφάνεια του οφθαλμού και Συνοδεύεται από συμπτώματα οφθαλμικής ενόχλησης

Επιπλοκές του ξηρού οφθαλμού στον κερατοειδή
Αλλοιώσεις επιφανείας επιπεφυκότα και κερατοειδούς Στικτή κερατοπάθεια Νηματοειδής κερατίτιδα (ρόζ Βεγγάλης)

Διαμαρτίες περί τη διάπλαση του κερατοειδούς
Μεγαλοκερατοειδής: διάμετρος κόρης > 13 χιλιοστών Μικροκερατοειδής: διάμετρος κόρης < 9 χιλιοστών

63. Διαπιστώνει τον μεγαλοκερατοειδή και τον διαφοροδιαγιγνώσκει από τον βούφθαλμο

Διαμαρτίες περί τη διάπλαση του κερατοειδούς
Βουφθαλμός: αύξηση του μεγέθους των οφθαλμών και εκτασία των χιτώνων λόγω αύξησης της πιέσεως Το παιδί γεννιέται με μεγάλου μεγέθους οφθαλμούς Κυανή χροιά σκληρού Υπεξάρθρημα φακού Μυωπία Αμβλυωπία

Δ.Δ. Βούφθαλμου / Μεγαλοκερατοειδούς
Βούφθαλμος: Αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, ύπαρξη γραμμών Haab Μεγαλοκερατοειδής: αυξημένο αξονικό μήκος βολβού, όχι αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

64. Ξεχωρίζει την φλεγμονώδη διήθηση, το έλκος του κερατοειδούς από την απόπτωση του επιθηλίου και από κερατοειδική ουλή και αναφέρει τις κατάλληλες θεραπείες

Φλεγμονές κερατοειδούς
Φλεγμονώδης διήθηση: είναι η μετανάστευση και συγκέντρωση λευκών αιμοσφαιρίων στον κερατοειδή Προέχονται από τα τριχοειδικά αγγεία του σκληροκεράτειου ορίου

Λοιμώξεις κερατοειδούς
Βακτηριδιακές Ιογενείς Μυκητιασικές Παρασιτικές

Βακτηριδιακές κερατίτιδες
Κλινική εικόνα: βλεννοπυώδης έκκριση διήθηση στρώματος έλκος κερατοειδή ( σύντομη εμφάνιση = ψευδομονάδα αργή εμφάνιση = σταφυλόκοκκος) φλεγμονώδης αντίδραση στον πρόσθιο θάλαμο

Υποκειμενικά συμπτώματα Πόνος Βλεφαρόσπασμος Φωτοφοβία Πιθανή η πτώση όρασης

Άμεση λήψη επιχρίσματος Έναρξη αντιμικροβιακής αγωγής (ενστάλαξη σταγόνων – ένεση Υ.Ε) Επανεξέταση του θεραπευτικού σχήματος, όταν το έλκος δεν υποχωρεί Κυκλοπληγικά (μείωση πόνου, μυδρίαση)

Ιογενείς κερατίτιδες Κερατίτιδα οφθαλμικού ζωστήρα
Κερατίτιδα από αδενοϊό Ερπητική κερατίτιδα (από απλό έρπητα)

66. Διαπιστώνει την ερπητική κερατίτιδα σαν δενδριτική (επιφανειακή) και δισκοειδή (εν τω βάθει), αναφέρει τις επιπλοκές και εκθέτει τρόπους και λάθη αντιμετώπισής της

Ερπητική κερατίτιδα (ιός έρπητος 1, DNA ιός με μοναδικό ξενιστή τον άνθρωπο)
Βλεφαρίτιδα, επιπεφυκίτιδα, κερατίτιδα Διάχυτη στικτή κερατίτιδα Αστεροειδής ή δενδριτική κερατίτιδα Γεωγραφική εξέλκωση Κερατίτιδα στρώματος επιφανειακή εν τω βάθει (δισκοειδής, διάμεση) Υπαισθησία κερατοειδούς

Κερατίτιδα οφθαλμικού ζωστήρα (ανθρώπινος ιός του έρπητα 3 HHV3)
Οφείλεται στον ιό του έρπητα - Varicella Προσβολή του οφθαλμικού σκέλους του τριδύμου Δ. δ από απλό έρπητα οφθαλμικό: λεπτότερες και μικρότερες δενδριτικές εξελκώσεις Θεραπεία και με κορτικοστεροειδή

Μυκητιασικές κερατίτιδες
Κλινική εικόνα λευκόφαιη βλάβη με ασαφή όρια δορυφόρες βλάβες έλκος κερατοειδούς διαπύηση - υπόπυο

Μυκητιασικές κερατίτιδες
Χορήγηση αντιμυκητιασικών φαρμάκων (Amphotericin B, Ketoconazole, Fuconazole, Fucytocine ιδιαίτερα σε Candida albicans)

Έλκος κερατοειδούς Καταστροφή επιθηλίου και μέρος στρώματος
Μπορεί να οδηγήσει σε διάτρηση Οφείλεται σε: βακτηρίδια μύκητες (κάντιντα,ασπέργιλλος) παράσιτα (ακανθαμοιβάδα) ιούς (έρπης απλός, ζωστήρας)

65. Διαπιστώνει τα συμπτώματα και τα χαρακτηριστικά της απόπτωσης του επιθηλίου, περιγράφει τους μηχανισμούς δημιουργίας της, τις επιπλοκές και τέλος τρόπους αντιμετώπισής της

Απόπτωση επιθηλίου Συχνότερη αιτία: τραυματισμός
Προσλαμβάνει φλουορεσκεϊνη Θεραπεία: πιεστική επίδεση με αντιβιοτική αλοιφή

(Νέο) Αγγείωση κερατοειδούς
Βλάβη αρχέγονων κυττάρων στο σκληροκερατοειδικό όριο Αίτια: χρόνια φλεγμονή επιπεφυκότα - κερατοειδή

Απόπτωση επιθηλίου Έντονος πόνος Αίσθημα ξένου σώματος Ερυθρότητα
Χρώση με φλουοροσκεϊνη Πιεστική επίδεση Όχι σκευάσματα κορτιζόνης

Κερατοπλαστική Καθαρό μόσχευμα Καλή όραση Αστιγματισμός;

67. Διαπιστώνει το γεροντότοξο σαν τελείως ακίνδυνη οντότητα

Γεροντότοξο (Arcus senilis)
Εναποθέσεις λιπιδίων σε όλο το στρώμα Η θολερή ζώνη περιβάλλεται από μια διαυγή ζώνη Πρέπει να αποκλεισθεί η υπερλιπιδαιμία ιδιαίτερα σε νεαρά άτομα

Στεάτιο Κιτρινόλευκες εναποθέσεις στον βολβικό επιπεφυκότα
Εκφύλιση κολλαγόνων ινών του στρώματος του επιπεφυκότα, λέπτυνση επιθηλίου, αποτιτάνωση (ενίοτε)

68. Διαπιστώνει το πτερύγιο και ονομάζει τις ενδείξεις χειρουργικής αφαίρεσής του

Πτερύγιο Τριγωνικό στρώμα ινοαγγειακού ιστού που εισδύει στον κερατοειδή Αντίδραση στη χρόνια ξηρότητα και την έκθεση στον ήλιο

Πτερύγιο Χειρουργική αφαίρεση όταν επεκτείνεται μέχρι το κέντρο του κερατοειδούς και απειλεί την όραση Υποτροπιάζοντα πτερύγια: μεταμόσχευση βολβικού επιπεφυκότα (+ μιτομυκίνη ή ακτινοβολία)

69. Ονομάζει επώδυνες εκφυλιστικές καταστάσεις του κερατοειδούς και τρόπους αντιμετώπισής τους

Επώδυνες εκφυλιστικές καταστάσεις κερατοειδούς
Έλκος Mooren περιφερικό επώδυνο έλκος που καταστρέφει το κολλαγόνο και προχωρά προς το κέντρο Θεραπεία: Στην αρχή: κορτιζόνη + ανοσοκατασταλτικά Στη συνέχεια: εκτομή

70. Γνωρίζει τις επιπλοκές των φακών επαφής

Επιπλοκές των φακών επαφής
Επιπλοκές κερατοειδούς Σηπτικό έλκος (συνήθως από ψευδομονάδα) Σύνδρομο σφιχτού φακού Στικτή κερατοπάθεια Οίδημα κερατοειδούς Επιπλοκές επιπεφυκότα Υπεραιμία Επιπεφυκίτιδα (γιγαντοθηλώδης)

Κρυσταλλοειδής φακός Ι.Θ.Τσινόπουλος

Θεωρητικές Δεξιότητες Κρυσταλλοειδής φακός
Θεωρητικές Δεξιότητες Κρυσταλλοειδής φακός 78. O ρόλος που παίζει στην προσαρμογή η ειδική ανατομική κατασκευή και το σύστημα στήριξης του φακού 79. Η λειτουργία της προσαρμογής και οι διαταραχές της 80. Ο γεροντικός καταρράκτης (αρχόμενος, εν εξελίξει, ώριμος, υπερώριμος) 81. Οι πιθανές επιπλοκές υπερωρίμανσης και οι τρόποι αντιμετώπισής της 82. Ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση του καταρράκτη 83. Η εγχειρητική μέθοδος του καταρράκτη και οι επιπλοκές της 84. Τρόποι διόρθωσης της αφακίας και οι επιπτώσεις τους στην όραση

Ο κρυσταλλοειδής φακός
Τα κύτταρα του φακού διαιρούνται αλλά δεν αποπίπτουν Έτσι, με την πάροδο του χρόνου χάνουν την λειτουργική τους ιδιότητα που είναι: η ελαστικότητα (αποτέλεσμα: πρεσβυωπία) και η αδιαφάνεια (αποτέλεσμα:καταρράκτης)

Ο κύριος ρόλος του κρυσταλλοειδούς φακού είναι η εστίαση της εικόνας στην ωχρά κηλίδα του αμφιβληστροειδούς

78. Περιγράφει τον ρόλο που παίζει στην προσαρμογή η ειδική ανατομική κατασκευή και το σύστημα στήριξης του φακού Ο κρυσταλλοειδής φακός στηρίζεται στο ακτινωτό σώμα με τις ίνες της ζιννείου ζώνης Όραση μακρυά: ακτινωτό σώμα σε χάλαση, ζίννειος ζώνη σε τάση, φακός αποπεπλατυσμένος Όραση κοντά: ακτινωτό σώμα σε τάση, ζίννειος ζώνη σε χάλαση, φακός σφαιρικότερος -> αύξηση διοπτρικής ισχύος κατά διοπτρίες

79. Κατανοεί τη λειτουργία της προσαρμογής και τις διαταραχές της
Οι διαταραχές της προσαρμογής Παθολογικές (παράλυση, σπασμός προσαρμογής) Φυσιολογικές, λόγω ηλικίας (πρεσβυωπία)

Παράλυση προσαρμογής Παράλυση προσαρμογής = πλήρης εξάλειψη της προσαρμογής -> Αδυναμία κοντινής όρασης Αιτιολογία: 1 δράση μόνο στον κυκλικό μύ 2. Δράση στο κοινό κινητικό με παράλυση βολβοκινητικών μυών και σφιγκτήρα κόρης (μυδρίαση) Αίτια: Διφθερίτιδα, αλλαντίαση, εγκεφαλίτιδα, σύφιλη

Παράλυση προσαρμογής Φαρμακευτική, προκαλείται
από σταγόνες που προκαλούν μυδρίαση (ατροπίνη) Από φυτικές ουσίες που περιέχουν belladona (Buscopan) Από διάφορα ψυχοφάρμακα (Akineton)

80. Διαπιστώνει το γεροντικό καταρράκτη, περιγράφει τα συμπτώματα και ονομάζει τα διάφορα εξελικτικά στάδια (αρχόμενος, εν εξελίξει, ώριμος, υπερώριμος) Καταρράκτης ονομάζεται οποιαδήποτε θόλωση του φακού

Συμπτώματα καταρράκτη:
Σταδιακή μείωση όρασης, θάμβος όρασης Φωτοφοβία Ενόχληση από τα αντίθετα φώτα Αλλαγή διάθλασης ασθενούς

Ταξινόμηση καταρρακτών
Η επικρατέστερη διαίρεση του καταρράκτη είναι αυτή που τους χωρίζει ανάλογα με την εμφάνισή του: συγγενής (κληρονομικός) – επίκτητος (γεροντικός, δευτεροπαθής, τραυματικός)

Ταξινόμηση καταρρακτών ΙΙ
Εξελικτικά στάδια (σύμφωνα με τον βαθμό θόλωσης) Αρχόμενος Εν εξελίξει Ώριμος Υπερώριμος

Eπιπλοκές της υπερωρίμανσης
81. Περιγράφει τις πιθανές επιπλοκές υπερωρίμανσης και τους τρόπους αντιμετώπισής τους Eπιπλοκές της υπερωρίμανσης Δευτεροπαθές γλαύκωμα οξύ γλαύκωμα φακολυτικό γλαύκωμα φακοτοπικό γλαύκωμα φακοαντιγονικό γλαύκωμα Φλεγμονώδης αντίδραση

Θεραπεία Αντιγλαυκωματική αγωγή Ιριδεκτομή Αφαίρεση καταρράκτη
Αφαίρεση τεμαχίων πυρήνα φακού Υαλοειδεκτομή Κορτιζονοθεραπεία για υποχώρηση αντιγονικής αντίδρασης

82. Απαριθμεί ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση, όπως και την ανάγκη για ταχεία χειρουργική επέμβαση σε νεανικό ή συγγενή καταρράκτη προς αποφυγή αμβλυωπίας Κύρια ένδειξη είναι η έκπτωση της οπτικής οξύτητας Ο χρόνος επέμβασης υποκειμενικός και εξαρτάται από τον κάθε ασθενή Ο ρόλος της ποιότητας ζωής Για θεραπευτικούς σκοπούς γίνεται σε: φακολυτικό και φακοτοπικό γλαύκωμα, και σε διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Ανάγκη για ταχεία χειρουργική επέμβαση σε νεανικό ή συγγενή καταρράκτη προς αποφυγή αμβλυωπίας

83. Γνωρίζει την εγχειρητική μέθοδο του καταρράκτη και τις επιπλοκές της
Η εγχειρητική μέθοδος του καταρράκτη Ενδοπεριφακική αφαίρεση καταρράκτη Εξωπεριφακική αφαίρεση καταρράκτη Φακοθρυψία

Οι επιπλοκές της εγχείρησης του καταρράκτη
Α. Διεγχειρητικές Πρόπτωση ίριδας, ρήξη οπισθίου περιφακίου, εμβύθυνση φακού, εξωθητική αιμορραγία Β. Μετεγχειρητικές επιπλοκές Υποτονία, Υπερτονία, αίμα στον Π.Θ, Ενδοφθαλμίτιδα Γ. Απώτερες μετεγχειρητικές Φυσαλιδώδης κερατοπάθεια, κυστεοειδές οίδημα ωχράς, δευτερογενής καταρράκτης

84. Ονομάζει τρόπους διόρθωσης της αφακίας και τις επιπτώσεις τους στην όραση
Τρόποι διόρθωσης της αφακίας Διορθωτικά γυαλιά (μεγέθυνση ειδώλου κατά 25%, διαταραχές στερεοσκοπικής όρασης, περιορισμός οπτικού πεδίου) Φακοί επαφής (επιπλοκές από κερατοειδή, σχετική μεγέθυνση ειδώλου κατά 4%, δυσκολία χρήσης από ενήλικα άτομα) Ενδοφθάλμιοι φακοί (προβλήματα από ένα δεύτερο χειρουργείο)

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ V-Τοπούζης (85-113) Εκδοχή 4/7.1.08

Θεωρητικές Δεξιότητες Κόρη-Οπτική οδός-Γλαύκωμα
Θεωρητικές Δεξιότητες Κόρη-Οπτική οδός-Γλαύκωμα Γνωρίζει τους παράγοντες που μεταβάλουν το εύρος της κόρης (ρόλος οπτικού νεύρου, συμπαθητικού, παρασυμπαθητικού) Περιγράφει τα φυγόκεντρα και κεντρομόλα νεύρα που ρυθμίζουν την λειτουργία της κόρης στο φως. Γνωρίζει γιατί βλάβη του κοινού κινητικού αναγνωρίζεται αρχικά από το εύρος της κόρης Ονομάζει την φαρμακοδυναμική των μυδριατικών και μυωτικών φαρμάκων. Ονομάζει τουλάχιστον ένα φάρμακο από κάθε κατηγορία Ονομάζει τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε ιρίτιδα και τους κινδύνους που ενέχουν για το οξύ γλαύκωμας Ονομάζει σαν αίτια μιας ανώμαλης κόρης τις πρόσθιες, τις οπίσθιες συνέχειες, τα τραύματα της ίριδος του κυκλικού, τις χειρουργικές επεμβάσεις στην ίριδα ή τον φακό και περιγράφει την μορφή της ανωμαλίας Περιγράφει την διαφορά ανάμεσα στην άμεση και την αντανακλαστική ακινησία της κόρης και την αποδίδει σε τμήμα του αντανακλαστικού τόξου Γνωρίζει τον ίππο και τη δοκιμασία εκκρεμοειδούς φωτισμού Αναγνωρίζει την ανισοκορία και την αποδίδει σε βλάβη του παρασυμπαθητικού ή του συμπαθητικού Ονομάζει για κάθε ακινησία της κόρης μία τουλάχιστον αιτία που την προκαλεί Περιγράφει συμπτώματα του συνδρόμου Horner, την αιτία του και την εντόπισή του

Θεωρητικές Δεξιότητες Κόρη-Οπτική οδός-Γλαύκωμα Γνωρίζει την οδό παραγωγής και αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού, το ρόλο της φακοκοραίας σχισμής, του γωνιακού δικτυωτού και των επισκληρίων φλεβών. Αναφέρει τις λειτουργικές επιπτώσεις δυσλειτουργίας τους Περιγράφει χαρακτηριστικές πρώϊμες λειτουργικές εκπτώσεις και διαπιστώνει τις χαρακτηριστικές διαφοροποιήσεις της στιβάδας των οπτικών ινών και της θηλής, μετά από μακροχρόνια αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης Διαπιστώνει τα ευρήματα και τα συμπτώματα, επίσης τα γενικά, παραπλανητικά, συμπτώματα του οξέος γλαυκώματος και ονομάζει την θεραπεία του Παραθέτει την διαδρομή των λειτουργικών εκπτώσεων σε χρόνιο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας Ονομάζει την παθογένεια του χρονίου γλαυκώματος και κατανοεί γιατί εμφανίζει πολύ αργά συμπτώματα Ονομάζει τις δυνατότητες πρώιμης διάγνωσης του γλαυκώματος Αναφέρει τα ευρήματα του συγγενούς γλαυκώματος, του βούφθαλμου και εξηγεί την φωτοφοβία Διαπιστώνει τον αβαθή πρόσθιο θάλαμο, αναγνωρίζει τον κίνδυνο για εμφάνιση οξέως γλαυκώματος όπως και κίνδυνο από μυδρίαση Αναφέρει αιτίες δευτεροπαθούς γλαυκώματος

Θεωρητικές Δεξιότητες Κόρη-Οπτική οδός-Γλαύκωμα Αναφέρει με βάση την ανατομία της θηλής ότι αποτελεί αιτία κεντρικού σκοτώματος Γνωρίζει την υφή του οπτικού νεύρου και των περιβλημάτων του και επισημαίνει ότι αυτό αποτελεί συνέχεια της λευκής ουσίας και των μηνίγγων Διαπιστώνει το οίδημα της θηλής και διακρίνει το ισχαιμικό από το «εκ στάσεως» Αναφέρει σαν αίτια οιδήματος θηλής την αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης, μια φλεγμονή του οπτικού νεύρου καθώς και μια ισχαιμική διεργασία. Προχωρεί σε διαφορική τους διάγνωση με βάση τις λειτουργικές εκπτώσεις Διαπιστώνει ατροφία θηλής οπτικού νεύρου και τη διακρίνει από την κοίλανση Απαριθμεί σαν αιτία της ατροφίας παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, της θηλής, του οπτικού νεύρου, του χιάσματος, της οπτικής οδού μέχρι το έξω γονατώδες σώμα και τις δικαιολογεί βάσει μορφολογικών χαρακτηριστικών Κατονομάζει την οπισθοβολβική νευρίτιδα και τα κυριότερα αίτιά της σαν αίτιο μετέπειτα ατροφίας της θηλής του οπτικού νεύρου που εμφανίζεται σε αργότερα, όπως επίσης περιγράφει τα συμπτώματά και ευρήματά της Μπορεί να διακρίνει με βάση τις περιμετρικές εκπτώσεις ενδοβολβικές από οπισθοβολβικές βλάβες της οπτικής οδού Διακρίνει με βάση την οπτική οξύτητα και τις περιμετρικές εκπτώσεις, γλαυκωματικές από ισχαιμικές βλάβες της θηλής του οπτικού νεύρου Μπορεί να εντοπίσει με βάση τα χαρακτηριστικά των εκπτώσεων του οπτικού πεδίου βλάβες διάφορα σημεία της οπτικής οδού. Μπορεί να τις αιτιολογήσει τις εκπτώσεις με βάση την τοπογραφική ανατομία

85. Γνωρίζει τους παράγοντες που μεταβάλουν το εύρος της κόρης (ρόλος οπτικού νεύρου, συμπαθητικού, παρασυμπαθητικού) 91. Γνωρίζει τον ίππο και τη δοκιμασία εκκρεμοειδούς φωτισμού 92. Αναγνωρίζει την ανισοκορία και την αποδίδει σε βλάβη του παρασυμπαθητικού ή του συμπαθητικού

Εύρος της κόρης Καθορίζεται από: Μεταβολή του εύρους της κόρης:
Την ποσότητα του φωτός που φτάνει στον αμφ/δή Κατάσταση της ίριδας Την προσαρμογή στην κοντινή όραση Τη σύγκλιση- απόκλιση των οφθαλμών Την κατάσταση επαγρύπνησης και τον τόνο του συμπαθητικού Μεταβολή του εύρους της κόρης: Σφιγκτήρας → παρασυμπαθητικό Διαστολέας → συμπαθητικό Ίππος: Οι έκδηλες κινήσεις της ίριδας με σταθερή ένταση φωτισμού

86. Περιγράφει τα φυγόκεντρα και κεντρομόλα νεύρα που ρυθμίζουν την λειτουργία της κόρης στο φως. Γνωρίζει γιατί βλάβη του κοινού κινητικού αναγνωρίζεται αρχικά από το εύρος της κόρης 90. Περιγράφει την διαφορά ανάμεσα στην άμεση και την αντανακλαστική ακινησία της κόρης και την αποδίδει σε τμήμα του αντανακλαστικού τόξου

Επίδραση του παρασυμπαθητικού στο εύρος της κόρης: Άμεσο αντανακλαστικό
Προσαγωγές ίνες Οπτικό ερέθισμα δια της οπτικής οδού φτάνει μέχρι την οπτική ταινία πριν το έξω γονατώδες σώμα Οι ίνες εισέρχονται στο στέλεχος και συνάπτονται στον προτετραδυμικό πυρήνα Στη συνέχεια κατανέμονται αμφοτερόπλευρα στον παρασυμπαθητικό πυρήνα του οφθαλμοκινητικού (Edinger-Westphal) της τρίτης εγκεφαλικής συζυγίας. Απαγωγές ίνες Οφθαλμοκινητικό νεύρο και είσοδος στον κόγχο με τον κατώτερο κλάδο του Δημιουργούνται συνάψεις στο οφθαλμικό γάγγλιο Οι μετασυναπτικές ίνες πορεύονται με τα βραχέα ακτινοειδή νεύρα Άφιξη στο σφικτήρα της κόρης και στο ακτινωτό σώμα

Έμμεσο αντανακλαστικό
Η απαγωγός οδός από τον Edinger-Westphal είναι πολυενεργική και λαμβάνει ίσες ώσεις και από τα δύο οπτικά νεύρα σαν αποτέλεσμα των διασυνδέσεων του μέσου εγκεφάλου Ο προτετραδυμικός πυρήνας στέλνει ίνες προς τους παρασυμπαθητικούς πυρήνες και στις δύο πλευρές του εγκεφάλου

Επίδραση του συμπαθητικού στο εύρος της κόρης
Νευρικές ίνες 1ης τάξης Έναρξη στον υποθάλαμο Κάθοδος στο νωτιαίο μυελό (δια του μεσεγκεφάλου και της γέφυρας) Σύναψη στο ακτινωτό κέντρο του Budge Νευρικές ίνες 2ης τάξης Κατεύθυνση στο συμπαθητικό πλέγμα προς το άνω αυχενικό γάγγλιο (διέρχονται από την περιοχή κοντά στην κορυφή του πνεύμονα και το βραχιόνιο πλέγμα) Σύναψη στο άνω αυχενικό γάγγλιο Νευρικές ίνες 3ης τάξης (μεταγαγγλιακές) Είσοδος στο καρωτιδικό πλέγμα Έξοδος στο ύψος του σηραγγώδους κόλπου και συμπόρευση με το 5ο και 6ο κρανιακό νεύρο Είσοδος στον κόγχο και νεύρωση του διαστολέα με τα μακρά ακτινοειδή νεύρα

87. Ονομάζει την φαρμακοδυναμική των μυδριατικών και μυωτικών φαρμάκων
87. Ονομάζει την φαρμακοδυναμική των μυδριατικών και μυωτικών φαρμάκων. Ονομάζει τουλάχιστον ένα φάρμακο από κάθε κατηγορία

Μυωτικά Ερεθισμός του σφικτήρα Χολινεργικά Καρβαχόλη πιλοκαρπίνη
παρασυμπαθητικομιμητικά Φυσοστιγμίνη Διισοπροπυλοφλουροφωσφατάση Ιωδιούχος εχοθειοπάτη Αναστολή της δράσης του διαστολέα θυμοξαμίνη δαπιπραζόλη φαινοξυβενζαμίνη διβεναμίνη φεντολαμίνη

Μυδριατικά Ερεθίζουν το διαστολέα (συμπαθητικομιμητικά-αδρενεργικά)
υδροξυαμφεταμίνη κοκαΐνη φαινυλεφρίνη Αποκλειστές (παρασυμπαθητικολυτικά) Τροπικαμίδη Κυκλοπεντολάτη Ατροπίνη

88. Ονομάζει τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε ιρίτιδα και τους κινδύνους που ενέχουν για το οξύ γλαύκωμα

Χρήση στη θεραπεία ιρίτιδας
Τρόπος δράσης Λύση του σπασμού του κυκλικού σώματος (μακράς διάρκειας δράσης φάρμακα, π.χ. ατροπίνη), πρόληψη δημιουργίας συνεχειών (βραχείας διάρκειας δράσης φάρμακα, π.χ. τροπικαμίδη) Κίνδυνοι; Παρατεταμένη δράση των μακράς διάρκειας δράσης μυδριατικών: προδιάθεση εμφάνισης οπισθίων συνεχειών Αποκλεισμός γωνίας προσθίου θαλάμου και πρόκληση κρίσης οξέος γλαυκώματος, σε άτομα με στενή γωνία

Αντανακλαστικό Προσαρμογής
Σύνδεση οπτικού φλοιού με τον μετωπιαίο λοβό και δια μέσου της έσω κάψας με οφθαλμοκινητικούς πυρήνες –ώσεις στους έσω ορθούς → σύγκλιση και προσαρμογή Κάποιες ίνες προς Edinger-Westphal → μύση Σύγκλιση, μύση, προσαρμογή (παρασυμπαθητική δράση) αποτέλεσμα

Έλεγχος κορικών αντανακλαστικών
Φυσιολογικά: αμφοτερόπλευρη μύση με την πρόσπτωση φωτός στον ένα οφθαλμό Βλάβη 3ης εγκεφαλικής συζυγίας ΑΟ: απώλεια του έμμεσου αντανακλαστικού Βλάβη 2ης εγκεφαλικής συζυγίας ΔΟ: απώλεια του άμεσου αντανακλαστικού (κόρη Marcus Gunn)

Κόρη Marcus- Gunn (προσαγωγός βλάβη της κόρης)
Το άμεσο αντανακλαστικό στον πάσχοντα οφθαλμό είναι ελαττωμένο ή λείπει Το έμμεσο αντανακλαστικό εκλύεται φυσιολογικά Αλλοιώσεις στο χίασμα ή μετά από αυτό και πριν τα έξω γονατώδη σώματα προκαλούν αλλοιώσεις των αντιδράσεων και των δύο κορών στον ίδιο βαθμό

94. Περιγράφει συμπτώματα του συνδρόμου Horner, την αιτία του και την εντόπισή του

Σύνδρομο Horner Οφείλεται σε βλάβη του συμπαθητικού στο ύψος του αυχενικού γαγγλίου, στον προμήκη μυελό, στη γέφυρα ή και στον οπτικό θάλαμο. Χαρακτηρίζεται από: μύση, εξαιτίας της δυσλειτουργίας του διαστολέα σύστοιχη μικρή πτώση βλεφάρου, λόγω εξασθένησης του μυός του Muller ετεροχρωμία της ίριδας (ανοιχτότερη σύστοιχα με τη βλάβη), αν η βλάβη είναι συγγενής σύστοιχη ανιδρωσία, αν η βλάβη είναι κάτω από το αυχενικό γάγγλιο, γιατί οι ίνες που νευρώνουν το δέρμα της σύστοιχης περιοχής του προσώπου πορεύονται κατά μήκος της έξω καρωτίδας

Λευκοκορία Ρετινοβλάστωμα
Κακόηθες νεόπλασμα της παιδικής ηλικίας που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης Συγγενής καταρράκτης Παραμονή υπερπλαστικού πρωτογενούς υαλώδους Αμφ/θεια της προωρότητας Μπορεί να προκαλέσει αποκόλληση, λευκοκορία Τοξοκαρίαση κ.α.

89. Ονομάζει σαν αίτια μιας ανώμαλης κόρης τις πρόσθιες, τις οπίσθιες συνέχειες, τα τραύματα της ίριδος του κυκλικού, τις χειρουργικές επεμβάσεις στην ίριδα ή τον φακό και περιγράφει την μορφή της ανωμαλίας

Ανωμαλίες του σχήματος της κόρης και της ίριδας
Περιφερική ιριδεκτομή Ενδοφακός προσθίου θαλάμου που προκάλεσε παραμόρφωση της κόρης Μερικώς παρεκτοπισμένος ενδοφακός οπισθίου θαλάμου στον πρόσθιο Πρόπτωση ίριδας Τραυματική απόσπαση της ίριδας

Συγγενείς ανωμαλίες της ίριδας
Κολόβωμα της ίριδας Οφείλεται σε ελαττωματική σύγκλειση της εμβρυικής οπτικής σχισμής Κληρονομική μεταβίβαση με τον επικρατούντα αυτοσωματικό χαρακτήρα Σε ορισμένες περιπτώσεις συνυπάρχει με κολοβώματα και σε άλλα τμήματα του ραγοειδούς και μπορεί να συνοδεύει σύνδρομα

Οπτική οδός Φωτοϋποδοχείς αμφιβληστροειδή Δίπολα κύτταρα
Γαγγλιακά κύτταρα Οπτικό νεύρο Οπτικό χίασμα Οπτική ταινία Έξω γονατώδη σώματα Οπτική ακτινοβολία Οπτικός φλοιός

105. Γνωρίζει την υφή του οπτικού νεύρου και των περιβλημάτων του και επισημαίνει ότι αυτό αποτελεί συνέχεια της λευκής ουσίας και των μηνίγγων

Οπτικό νεύρο Οπτικός δίσκος (0.7-1.0 mm) Ενδοκογχική μοίρα (30-40 mm)

Οπτικός δίσκος (θηλή) Σχηματίζεται από του νευράξονες των γαγγλιακών κύτταρων Οι νευρικές ίνες διέρχονται από το ηθμοειδές πέταλο Αγγείωση από το δακτύλιο των Zinn-Haller

Μεγαλύτερο μήκος – επιτρέπει την κινητικότητα του βολβού
Ενδοκογχική μοίρα mm Μεγαλύτερο μήκος – επιτρέπει την κινητικότητα του βολβού

Ενδοκαναλική μοίρα 5-10 mm
Περιβάλλεται από μήνιγγες Στερεή σύνδεση με περιόστεο

Ενδοκράνια μοίρα Είναι το τμήμα του νεύρου αφού βγει από το οπτικό τρήμα και πριν από το χίασμα

Το οπτικό χίασμα Πάνω από το τουρκικό εφίππιο
Μπροστά η πρόσθια εγκεφαλική αρτηρία & οι πρόσθιες αναστομωτικές Εκατέρωθεν οι δύο καρωτίδες

Το χίασμα των οπτικών ινών
Πυρηνικές ίνες και οι μισές της ωχράς χιάζονται

Τα έξω γονατώδη σώματα 6 στιβάδες
Οι 1, 4 και 6 λαμβάνουν χιασμένες ίνες Οι 2, 3 και 5 αχίαστες Η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου λαμβάνει ώσεις από το αριστερό οπτικό πεδίο Οι 1 και 2 (Magnocellular) ταχύτερες ώσεις προς οπτικό φλοιό.

Οπτικές ταινίες Καταλήγουν στο σύστοιχο έξω γονατώδες σώμα
Ορισμένες ίνες προς προτετραδυμικό πυρήνα και πρόσθια διδύμια (κεντρομόλο κορικό αντανακλαστικό)

Οπτική ακτινοβολία Εκκίνηση από τις 6 στιβάδες του σύστοιχου ΕΓΣ
Οι πρόσθιο-κατώτερες ίνες στρέφουν προς τον κροταφικό λοβό (αγκύλη του Meyer) και πάλι στον βρεγματικό λοβό.

Οπτικός φλοιός Διακρίνεται σε:
Πρωτεύοντα- περιοχή 17 κατά Brodmann (V1) Δευτερεύοντα –περιοχές 18 και 19 κατά Brodmann (V2, V3, V4, V5)

Πρωτεύων οπτικός φλοιός
Στο βάθος της πληκτραίας σχισμής, στην έσω επιφάνεια των ημισφαιρίων και μικρό τμήμα γύρω από τον οπίσθιο πόλο στην έξω επιφάνεια

Οι ίνες από την ωχρά αντιπροσωπεύονται στο 1\3 του οπτικού φλοιού
Συνδέσεις με πρόσθια διδύμια (οπτικός προσανατολισμός, σακκαδικές κινήσεις) Συνδέσεις με μετωπιαίο λοβό (μετωπιαίο οφθαλμικό πεδίο-συνδυασμένες οφθαλμικές κινήσεις εκούσιες ή αντανακλαστικές, αντανακλαστικό κόρης στην κοντινή όραση)

Δευτερεύων οπτικός φλοιός
Συσχετισμός των οπτικών πληροφοριών (εμπειρία αναγνώριση) Αισθητικές κινητικές ρυθμίσεις (σύνδεση με πυρήνες κρανιακών νεύρων)

111. Μπορεί να διακρίνει με βάση τις περιμετρικές εκπτώσεις ενδοβολβικές από οπισθοβολβικές βλάβες της οπτικής οδού 112. Διακρίνει με βάση την οπτική οξύτητα και τις περιμετρικές εκπτώσεις, γλαυκωματικές από ισχαιμικές βλάβες της θηλής του οπτικού νεύρου 113. Μπορεί να εντοπίσει με βάση τα χαρακτηριστικά των εκπτώσεων του οπτικού πεδίου βλάβες διάφορα σημεία της οπτικής οδού. Μπορεί να τις αιτιολογήσει τις εκπτώσεις με βάση την τοπογραφική ανατομία

Εντοπισμός βλαβών στην οπτική οδό (1)
Εντοπισμός βλαβών στην οπτική οδό (1) 1. Βλάβη στο οπτικό νεύρο: απώλεια οπτικού πεδίου του σύστοιχου οφθαλμού 2. Πίεση του νεύρου από πάνω: έκπτωση του κατώτερου οπτικού πεδίου σύστοιχα με την πίεση 3. Βλάβη του νεύρου λίγο πριν το χίασμα: καταστρέφονται και οι κάτω ρινικές ίνες του άλλου οφθαλμού (κατά το χιασμό κατευθύνονται ελαφρώς προς τα πάνω) απώλεια ΟΠ σύστοιχου και άνω κροταφικού ΟΠ αντίθετου οφθαλμού 4. Βλάβη στο χίασμα: διακοπή της παροχής σήματος από τις ίνες που χιάζονται (ρινικές), έχει σαν αποτέλεσμα απώλεια του πεδίου στο οποίο αντιστοιχούν (κροταφικό) Αμφικροταφική ημιανοψία. 5. Πλάγια πίεση στο χίασμα: βλάβη στις κροταφικές ίνες αμφιρινική ημιανοψία

Εντοπισμός βλαβών στην οπτική οδό (2)
Εντοπισμός βλαβών στην οπτική οδό (2) 6/7. Βλάβη στην οπτική ταινία: αποκοπή ομόπλευρου κροταφικού και ετερόπλευρου ρινικού ερεθίσματος δεξιά ή αριστερή ημιανοψία 8. Βλάβη στην οπτική ακτινοβολία : ομοίως δεξιά ή αριστερή ημιανοψία 9. Βλάβη στο βρεγματικό λοβό: ομώνυμη κάτω τεταρτοκυκλική ανοψία 10. Βλάβη στον κροταφικό λοβό: ομώνυμη άνω τεταρτοκυκλική ανοψία Βλάβη στην πληκτραία σχισμή: 11. Σε όλο το πάχος: δεξιά ή αριστερή ημιανοψία 12. Μόνο προς την επιφάνεια: ομώνυμη κεντρική ανοψία 13. Κατά τη μεσότητα: περιφερική ομώνυμη ανοψία 14. Κατά το εσωτερικό όριο της σχισμής: μικρή μονόπλευρη τοξοειδής απώλεια οπτικού πεδίου

Σκοτώματα-απουσία ή ελάττωση της όρασης μέσα στο οπτικό πεδίο χωρίς μεταβολή των ισοπτέρων
Κεντρικά Παρακεντρικά Κεντροτυφλικά Τοξοειδή Δακτυλιοειδή Απόλυτο Σχετικό Θετικό Αρνητικό

108. Διαπιστώνει ατροφία θηλής οπτικού νεύρου και τη διακρίνει από την κοίλανση
109. Απαριθμεί σαν αιτία της ατροφίας παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, της θηλής, του οπτικού νεύρου, του χιάσματος, της οπτικής οδού μέχρι το έξω γονατώδες σώμα και τις δικαιολογεί βάσει μορφολογικών χαρακτηριστικών

Ατροφία θηλής Η μόνιμη απώλεια των νευραξόνων των γαγγλιακών κυττάρων του αμφ/δή. Πρωτοπαθής: βλάβη στη διαδρομή μεταξύ γαγγλιακού κυττάρου και έξω γονατωδών σωμάτων, χωρίς την εκδήλωση σημαντικής φλεγμονώδους αντίδρασης ή οιδήματος της θηλής. Δευτεροπαθής: βλάβη των νευραξόνων και αποδιοργάνωση της επιφάνειας του οπτικού δίσκου. Χαρακτηρίζεται από ανάπτυξη γλοιακής αντίδρασης στην επιφάνεια και τα όρια του δίσκου.

106. Διαπιστώνει το οίδημα της θηλής και διακρίνει το ισχαιμικό από το «εκ στάσεως»

Οίδημα θηλής Κεφαλαλγία, ναυτία, έμετος, όχι απώλεια όρασης αλλά παροδική θόλωση Εκ στάσεως: μετάδοση της αύξησης της ενδοκράνιας πίεσης μέσω του υπαραχνοειδούς χώρου στο οπτικό νεύρο Ενδοκράνιοι όγκοι Καλοήθης ενδοκράνια υπέρταση Υδροκέφαλος Από τοπικές αιτίες: Τοπικοί όγκοι (μηνιγγίωμα ΟΝ, όγκοι του κόγχου κ.α.) Διηθητικές καταστάσεις (λευχαιμία) Φλεγμονώδεις καταστάσεις Αύξηση φλεβικής πίεσης στην περιοχή του ηθμοειδούς πετάλου (απόφραξη ΚΦΑ, αύξηση ενδοκογχικής πίεσης κ.α.) Ετερόπλευρο, συνοδεύεται από έκπτωση της όρασης

107. Αναφέρει σαν αίτια οιδήματος θηλής την αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης, μια φλεγμονή του οπτικού νεύρου καθώς και μια ισχαιμική διεργασία. Προχωρεί σε διαφορική τους διάγνωση με βάση τις λειτουργικές εκπτώσεις

Ιδιοπαθής Ενδοκράνια Υπέρταση
Χαρακτηρίζεται από: Οίδημα οπτικών θηλών Αυξημένη ενδοκράνια πίεση ΕΝΥ φυσιολογικό CT/ MRI χωρίς παθολογικά ευρήματα Συχνά ασυμπτωματική- Μπορεί να βρεθεί τυχαία λόγω: Παροδικών διαταραχών όρασης Κεφαλαλγίας Διπλωπίας Ασύμμετρου οιδήματος θηλών Συχνότερη σε παχύσαρκες γυναίκες ετών

110. Κατονομάζει την οπισθοβολβική νευρίτιδα και τα κυριότερα αίτιά της σαν αίτιο μετέπειτα ατροφίας της θηλής του οπτικού νεύρου που εμφανίζεται σε αργότερα, όπως επίσης περιγράφει τα συμπτώματά και ευρήματά της

Οπτική νευρίτιδα Α) Θηλίτιδα: εκδήλωση με οίδημα της θηλής
Β) Οπισθοβολβική νευρίτιδα: χωρίς οίδημα θηλής Τυπικές εκδηλώσεις οξεία ετερόπλευρη έκπτωση της όρασης βύθιο οπισθοβολβικό άλγος επιτεινόμενο με τις κινήσεις του οφθαλμού Κεντρικό σκότωμα στο οπτικό πεδίο Διαταραχή του άμεσου αντανακλαστικού της κόρης Αιτιολογία Ιογενής Ιδιοπαθής Λοιμώδης Εξέλιξη: βαθμιαία βελτίωση. Επανειλημένες προσβολές μπορεί να οδηγήσουν σε ατροφία της θηλής ποικίλου βαθμού

95. Γνωρίζει την οδό παραγωγής και αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού, το ρόλο της φακοκοραίας σχισμής, του γωνιακού δικτυωτού και των επισκληρίων φλεβών. Αναφέρει τις λειτουργικές επιπτώσεις δυσλειτουργίας τους

Υδατοειδές υγρό Παράγεται από τις ακτινοειδείς προσεκβολές και περνά από τον οπίσθιο στον πρόσθιο θάλαμο μέσα από το κορικό πεδίο. Αποχετεύεται από τη γωνία του προσθίου θαλάμου. Αυτή είναι η περιοχή μεταξύ της πρόσθιας επιφάνειας της ίριδας και της οπίσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς. Aπό το κανάλι του Schlemm μεταφέρεται στο trabeculum και από εκεί παροχετεύεται στη φλεβική κυκλοφορία με τις επισκλήριες φλέβες

Γλαύκωμα Το γλαύκωμα αποτελεί την κυριότερη αιτία μη αναστρέψιμης τύφλωσης παγκοσμίως που θα ήταν δυνατό να προληφθεί.[1] Είναι μια χρόνια οπτική νευροπάθεια με χαρακτηριστικές αλλοιώσεις στον οπτικό δίσκο και τελικό αποτέλεσμα τη λειτουργική έκπτωση του οπτικού πεδίου. Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική νόσο[2,3] (complex disease) άγνωστης αιτιολογίας και ουσιαστικά περιλαμβάνει μια ομάδα νοσημάτων. Η ετερογένεια του γλαυκώματος συνίσταται σε ποικιλομορφία ως προς τις κλινικές εκδηλώσεις, τους παράγοντες κινδύνου, τον ρυθμό εξέλιξης και την απάντηση στη θεραπεία. Quigley HA. Br J Ophthalmol. 1996; 80: Copin B et al, J Hum Genet. 2002; 70: Wiggs JL, Hum Mol Genet. 2000; 9:

Μορφές γλαυκωμάτων Πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας (ΠΓΑΓ): η πιο συνηθισμένη μορφή Δευτεροπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας: ψευδοαποφολιδωτικό (το πιο συνηθισμένο) διασπορά χρωστικής οφθαλμικό τραύμα κ.α Γλαύκωμα κλειστής γωνίας Σε άτομα με υψηλή ενδοφθάλμια πίεση αλλά απουσία γλαυκωματικής βλάβης στον οπτικό δίσκο και τα οπτικά πεδία δεν τίθεται η διάγνωση γλαυκώματος αλλά χαρακτηρίζονται ως οφθαλμικά υπέρτονα.

Παράγοντες κινδύνου πρόοδος της ηλικίας
οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος μαύρη φυλή λεπτό πάχος του κερατοειδή ψευδοαποφολίδωση επιβαρυντικός ρόλος αγγειακών παραγόντων αν και η υψηλή ΕΟΠ δε συμμετέχει στο σύγχρονο ορισμό του γλαυκώματος, αποτελεί τον μοναδικό παράγοντα κινδύνου της νόσου στον οποίο μπορούμε να παρέμβουμε θεραπευτικά Ritch R., J Glaucoma 2001;10:S33–S35 Gordon MO et al, Arch Ophthalmol Jun;120(6):714-20 Topouzis F et al, Am J Ophthalmol. 2006;142(1):60-67 Miglior S et al, Am J Ophthalmol. 2007;144(2): Leske MC et al, Ophthalmology 2007 Nov;114(11):

Στοιχεία επιδημιολογίας για τον ελληνικό πληθυσμό – αδιάγνωστο γλαύκωμα
Thessaloniki Eye Study: η μεγαλύτερη επιδημιολογική μελέτη χρόνιων οφθαλμικών παθήσεων στον ελληνικό πληθυσμό (2554 άτομα από τη Θεσσαλονίκη) συχνότητα του γλαυκώματος ανοικτής γωνίας με τα συνήθη κλινικά κριτήρια: 5.5% συχνότητα του ψευδοαποφολιδωτικού γλαυκώματος: 11.9%, πέντε φορές μεγαλύτερη από αυτήν που βρέθηκε σε αντίστοιχη μεγάλη μελέτη του εξωτερικού πάνω από το 50% δεν γνώριζε ότι είχε τη νόσο τα άτομα με ΠΓΑΓ είχαν 3-4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να παραμείνουν αδιάγνωστα σε σχέση με τα άτομα που έπασχαν από ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα άτομα που δεν είχαν επισκεφθεί οφθαλμίατρο κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους είχαν 6 φορές αυξημένο κίνδυνο να παραμείνουν αδιάγνωστα Topouzis F, Coleman AL, Harris A, Koskosas A, Founti P, Gong G, Yu F, Anastasopoulos E, Pappas T, Wilson MR. Factors Associated with Undiagnosed Open-Angle Glaucoma: The Thessaloniki Eye Study. Am J Ophthalmol. 2007 Topouzis F, Wilson MR, Harris A, Anastasopoulos E, Yu F, Mavroudis L, Pappas T, Koskosas A, Coleman AL. Prevalence of open-angle glaucoma in Greece: the Thessaloniki Eye Study. Am J Ophthalmol. 2007

97. Διαπιστώνει τα ευρήματα και τα συμπτώματα, επίσης τα γενικά, παραπλανητικά, συμπτώματα του οξέος γλαυκώματος και ονομάζει την θεραπεία του 102. Διαπιστώνει τον αβαθή πρόσθιο θάλαμο, αναγνωρίζει τον κίνδυνο για εμφάνιση οξέως γλαυκώματος όπως και κίνδυνο από μυδρίαση

Κορικός αποκλεισμός (pupilary block)
Σε περίπτωση που η γωνία του προσθίου θαλάμου κλείσει, το υδατοειδές μην έχοντας οδό αποχέτευσης συγκεντρώνεται στον πρόσθιο θάλαμο. Σταδιακά πιέζοντας την ίριδα προς τα πίσω προκαλεί τη δημιουργία επαφής της κόρης με την πρόσθια επιφάνεια του φακού. Το κορικό πεδίο κλείνει και το υδατοειδές που συνεχίζει να παράγεται αυξάνει δραματικά την ενδοφθάλμια πίεση.

Παράδειγμα αποκλεισμού της γωνίας του προσθίου θαλάμου- νεοαγγειακό γλαύκωμα
Νεοαγγειακές μεμβράνες και ουλώδης ιστός προκαλούν την απόφραξη του trabeculum → γλαύκωμα με ανοιχτή γωνία Σύσπαση της μεμβράνης προκαλεί ανάπτυξη συνεχειών και προσκόλληση της ίριδας στο trabeculum και κλείσιμο της γωνίας → γλαύκωμα με κλειστή γωνία

Κρίση οξέως γλαυκώματος: εικόνα
Κρίση οξέως γλαυκώματος: εικόνα Ένεση του επιπεφυκότα Κόρη σε μέση μυδρίαση, μη αντιδρώσα στο φως Ρηχός πρόσθιος θάλαμος Βολβαλγία- κεφαλαλγία Ναυτία- έμετος Μείωση της όρασης λόγω οιδήματος του κερατοειδούς Πρόδρομο σύμπτωμα η εμφάνιση χρωματιστής άλω γύρω από φωτεινές πηγές

Πολύ σημαντική η υπό μυδρίαση εξέταση της στιβάδας των νευρικών ινών και της θηλής του οπτικού νεύρου Μεγάλη σημασία δίδεται στην αξιολόγηση της περιφέρειας του οπτικού δίσκου (rim)

Τα οπτικά πεδία (ΟΠ) Ουσιαστικά ελέγχεται η ευαισθησία ενός αριθμού σημείων του αμφιβληστροειδούς σε διαφόρων εντάσεων φωτεινά ερεθίσματα. Δημιουργούνται χάρτες όπου απεικονίζονται τα δεδομένα αυτά με διάφορες μορφές (grayscale, αριθμητικός χάρτης κλπ). Ταυτόχρονα καταγράφεται και παρουσιάζεται συμπληρωματική πληροφορία με τη μορφή δεικτών αξιοπιστίας της εξέτασης ή δεικτών που υποδηλώνουν τη σοβαρότητα της βλάβης.

96. Περιγράφει χαρακτηριστικές πρώϊμες λειτουργικές εκπτώσεις και διαπιστώνει τις χαρακτηριστικές διαφοροποιήσεις της στιβάδας των οπτικών ινών και της θηλής, μετά από μακροχρόνια αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης 98. Παραθέτει την διαδρομή των λειτουργικών εκπτώσεων σε χρόνιο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας

Χαρακτηριστικές αλλοιώσεις στα οπτικά πεδία με χρονική σειρά εμφάνισης
Χαρακτηριστικές αλλοιώσεις στα οπτικά πεδία με χρονική σειρά εμφάνισης Αυξημένη διακύμανση στην ευαισθησία σε περιοχές που αργότερα θα εμφανίσουν βλάβη Παρακεντρικά, μικρά άνω ρινικά σκοτώματα Ρινικό βήμα- διαφορετική ευαισθησία μεταξύ άνω και κάτω ρινικού ημιμορίου Τοξοειδή σκοτώματα Επέκταση και επιδείνωση παλαιών καθώς και εμφάνιση νέων σκοτωμάτων Peripheral breakthrough Δακτυλιοειδή σκοτώματα Σε τελικά στάδια: παραμονή μόνο μιας νησίδας κεντρικής όρασης

Ψευδοαποφολίδωση και γλαύκωμα
Χαρακτηρίζεται από εναπόθεση λευκωπού αποφολιδωτικού υλικού σε διάφορα σημεία του οφθαλμού. Ύπαρξη ψευδοαποφολίδωσης δε σημαίνει απαραίτητα και ύπαρξη γλαυκώματος. Αποτελεί όμως, όπως προαναφέρθηκε, σημαντικό προδιαθεσικό παράγοντα.

101. Αναφέρει τα ευρήματα του συγγενούς γλαυκώματος, του βούφθαλμου και εξηγεί την φωτοφοβία

Συγγενές γλαύκωμα Σχετίζεται με ποικίλες ανωμαλίες διάπλασης του οφθαλμού Χαρακτηριστική η αύξηση του μεγέθους του οφθαλμού λόγω της αυξημένης ΕΟΠ επί εδάφους αυξημένης ευενδοτότητας σε ηλικίες που δεν έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του βολβού («βούφθαλμος»)

Αντιμετώπιση Είναι εξατομικευμένη και περιλαμβάνει τον καθορισμό της πίεσης-στόχου που θεωρείται ασφαλής για κάθε ασθενή Εξαρτάται από παράγοντες όπως: το στάδιο της βλάβης, η ηλικία του ασθενούς, τα αρχικά επίπεδα της ΕΟΠ και ο ρυθμός εξέλιξής του (EGS Terminology and Guidelines for Glaucoma IInd Edition 2003) Η πίεση στόχος είναι μια δυναμική παράμετρος που πρέπει να επαναπροσδιορίζεται και να προσαρμόζεται κατά την παρακολούθηση των ασθενών

Αντιγλαυκωματικά φάρμακα
Δρουν ελαττώνοντας την παραγωγή ή/και αυξάνοντας την αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού α) χολινεργικά (αγωνιστές των υποδοχέων της ακετυλοχολίνης) β) αδρενεργικοί αγωνιστές γ) αναστολείς της καρβονικής ανυδράσης (carbonic anhydrase inhibitors, CAIs) δ) β- αδρενεργικοί ανταγωνιστές ε) ανάλογα προσταγλανδινών (prostaglandin analogues, PGAs)

Θεραπευτική προσέγγιση
Φαρμακευτική Η μονοθεραπεία αποτελεί την πρώτη επιλογή Σε μη επίτευξη της πίεσης-στόχου κρίνεται απαραίτητη η αλλαγή του φαρμάκου, στη συνέχεια η προσθήκη δευτέρου ή και τρίτου φαρμάκου Εάν η ΕΟΠ δε ρυθμίζεται ούτε με τη χορήγηση του μέγιστου δυνατού συνδυασμού φαρμάκων, τότε καταφεύγουμε στη χειρουργική αντιμετώπιση Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τονίζεται ότι ο στόχος της θεραπείας είναι η αναστολή της εξέλιξης της νόσου και όχι η ανάκτηση όρασης η οποία δεν είναι δυνατή στο γλαύκωμα.

Ποιο είναι το πρόβλημα με τη νόσο;
Βραδέως εξελισσόμενη με λίγα ή καθόλου συμπτώματα: δύσκολη η συνειδητοποίηση της σοβαρότητας της κατάστασης από τον ασθενή Η απώλεια της όρασης δε γίνεται αντιληπτή παρά σε πολύ προχωρημένα στάδια της νόσου

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ VI-Ανδρούδη ( ) Εκδοχή 4/7.1.08

Θεωρητικές Δεξιότητες Υαλοειδές
Θεωρητικές Δεξιότητες Υαλοειδές Διαπιστώνει, μετά αναζήτηση της κορικής ανταύγειας, θολώσεις υαλοειδούς που είναι δυνατόν να έχουν επίπτωση στην οπτική οξύτητα Αναφέρει αιτίες ενδοπτικών φαινομένων (μυϊοψιών) και πότε αυτά είναι αξιολογήσιμα Αναφέρει αιτίες αιφνίδιας θόλωσης του υαλοειδούς και τις διακρίνει από βλάβη του αμφιβληστροειδούς

Συχνότερα αίτια θολώσεων του υαλοειδούς
Ενδοϋαλοειδική αιμορραγία (Ερυθρά αιμοσφαίρια – αιμοσφαιρίνη) Φλεγμονώδη εξιδρώματα (σε ραγοειδίτιδες) Φλεγμονώδη κύτταρα εντός του υαλοειδούς Εκφύλιση του υαλοειδούς (συναίρεση) Παραμονή υαλοειδικής αρτηρίας

Ενδοπτικά φαινόμενα (μυϊοψίες)
Είναι το πιο κοινό σύμπτωμα και αποτελεί ενδοπτικό φαινόμενο που προκαλείται από το πυκνωμένο υαλοειδές. Είναι δυνατόν επίσης να γίνει αντιληπτός ο αποκολλημένος δακτύλιος του Weiss. Οι μυοψίες μετακινούνται με τις κινήσεις του οφθαλμού και περιγράφονται με πολλούς τρόπους από τους ασθενείς: τρίχες, μύγες, πέπλο κλπ.

Ενδοπτικά φαινόμενα (Φωτοψίες)
Είναι συχνό σύμπτωμα μέχρι και σε ποσοστό 50% των περιπτώσεων ΟΑΥ. Είναι αποτέλεσμα ερεθισμού του αμφιβληστροειδή από τις έλξεις του υαλοειδούς κατά την αποκόλλησή του.

Θεωρητικές Δεξιότητες Λειτουργία Αμφιβληστροειδή
Θεωρητικές Δεξιότητες Λειτουργία Αμφιβληστροειδή Αναφέρει, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ανατομική κατασκευή, τις λειτουργικές δυνατότητες του κεντρικού αμφιβληστροειδούς σε σχέση με τον περιφερικό Αναφέρει τις επιπτώσεις που θα είχε η μειωμένη παροχή οξυγόνου στον αμφιβληστροειδή (αμφιβληστροειδικά αγγεία, τελικά αγγεία, καταστροφή νευρώνων, περιφερειακός αμφιβληστροειδής, καταστροφή αισθητηριακού επιθηλίου)

Αμφιβληστροειδής Οι κύριες λειτουργίες του αμφιβληστροειδή είναι :
Η δέσμευση, μετατροπή και διαβίβαση των κβάντων φωτός με μορφή νευρικής (βιοηλεκτρικής) ώσης Ο διαχωρισμός των «φωτεινών» σημάτων σε κανάλια ON και OFF, που οφείλεται σε διαφορετική κατάσταση πόλωσης των διπόλων κυττάρων Σχηματισμός αρχικών στοιχείων για την επεξεργασία της πληροφορίας σε σχέση με το χρώμα Η βελτίωση της αντίθεσης Η ανίχνευση της μορφής και της κίνησης Η προσαρμοστικότητα στο φως και στο σκοτάδι

Θεωρητικές Δεξιότητες Αγγειακές Παθήσεις
Θεωρητικές Δεξιότητες Αγγειακές Παθήσεις Διαπιστώνει αλλοιώσεις του τοιχώματος και της πορείας των αγγείων του αμφιβληστροειδούς στα πλαίσια αρτηριοσκλήρυνσης, υπερτονίας και διαβήτη Διαπιστώνει την αστεροειδή μορφή του οιδήματος της ωχράς, διακρίνει μαλακά από σκληρά εξιδρώματα και κατανοεί το μηχανισμό γένεσής τους Διακρίνει επιφανειακές αιμορραγίες από μικροανευρύσματα Διαχωρίζει την κλινική εμφάνιση της αρτηριακής από την φλεβική απόφραξη των αγγείων του αμφιβληστροειδούς, διακρίνει τις μορφές τους, προβλέπει τις επιπλοκές και προτείνει κατάλληλες θεραπείες Αναφέρει τα ευρήματα της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και περιγράφει τις μορφές και τα εξελικτικά της στάδια, όπως επίσης την πρόληψη, χρόνο παρακολούθησης και θεραπείας

«Σκληρά» και «μαλακά» εξιδρώματα
“Σκληρά εξιδρώματα”: Είναι τα στερεά κιτρινωπά έως χρυσίζοντα, κατάλοιπα από ινίδια, λιπίδια και λιποπρωτεΐνες, που παραμένουν ενδοαμφιβληστροειδικά μετά την απορρόφηση των υδάτινων συστατικών των εξιδρωμάτων, διατάσσονται συνήθως κατά τα περιφερικά όρια του οιδήματος, ενώ γύρω από την ωχρά διατάσσονται ακτινοειδώς σχηματίζοντας «ωχρικό αστέρα». “Μαλακά” ή “βαμβακόμορφα” ή “δυσορικά” εξιδρώματα ή κηλίδες: έχουν λευκάζουσα, βαμβακόμορφη όψη και ασαφή, οδοντωτά όρια. Δεν είναι εξιδρώματα, με την έννοια του μεσοκυττάριου οιδήματος, αλλά ενδοαξονική στάση και συσσώρευση του κυτταροπλάσματος κατά τις οπτικές ίνες

Προαμφιβληστροειδικές και ενδοϋαλοειδικές αιμορραγίες
Προέρχονται από επιφανειακά ενδοαμφιβληστροειδικά ή προαμφιβληστροειδικά αγγεία και νεοαγγεία, παρατηρούνται κατά τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή μετά από αγγειακές αποφράξεις και κατά το σχηματισμό αμφιβληστροειδικών ρωγμών, που περιλαμβάνουν αμφιβληστροειδικό αγγείο. Είναι συνήθως σημαντικές, καθηλώνονται οπισθοϋαλοειδικά ή διαχέονται προς το υαλοειδές

Ενδοαμφιβληστροειδικές αιμορραγίες
Είναι τριχοειδικής προέλευσης, εμφανίζονται κοντά στο βαθύτερο φλεβικό-τριχοειδικό δίκτυο στην έσω κοκκώδη στιβάδα, οπότε έχουν κυκλικό σχήμα (στρογγυλές βαθιές αιμορραγίες), είτε κοντά στα επιφανειακά περιθηλαία ακτινωτά τριχοειδή, όπου, καθώς διατάσσονται ανάμεσα στις δεσμίδες των οπτικών ινών, φαίνονται σαν φλογοειδείς επιφανειακές αιμορραγίες

Φλεβικές αποφράξεις του αμφιβληστροειδή
Είναι οι πιο συχνές αγγειακές παθήσεις του αμφιβληστροειδή μετά τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Η απόφραξη ΚΦΑ ή κλάδου της συμβαίνει στο 90% των περιπτώσεων σε άτομα άνω των 50 ετών. Προδιαθετικοί παράγοντες είναι: η συστηματική υπέρταση, η αρτηριοσκλήρυνση, ο σακχαρώδης διάβητης, το κάπνισμα, η υπερμετρωπία, παθολογικοί παράγοντες του πλάσματος και σύνδρομα αυξημένης γλοιότητας, πάθησεις του κολλαγόνου, η οφθαλμική υπερτονία και το γλαύκωμα. Ανάλογα με το αγγείο που αποφράσσεται διακρίνουμε απόφραξη του κεντρικού στελέχους της ΚΦΑ απόφραξη κλάδου της ΚΦΑ απόφραξη ανωτέρου ή κατωτέρου κεντρικού στελέχους όταν αυτά δεν συγχωνεύονται για να σχηματίσουν την ΚΦΑ

Κλινικά σημεία και συμπτωματολογία
Αιφνίδια ανώδυνη, ετερόπλευρη, σημαντική απώλεια όρασης (συνήθως <1-2/10) Άμεσα αντανακλαστικό κόρης ελαττωμένο Υπεραιμία ή οίδημα θηλής. Φλέβες συμφορημένες, διεσταλμένες, οφιοειδείς Αιμορραγίες συνήθως φλογοειδείς μέχρι την απώτατη περιφέρεια Βαμβακόμορφες κηλίδες γύρω από τη θηλή Οίδημα ωχράς

Αρτηριακές αποφράξεις του αμφιβληστροειδή
Απόφραξη του αρτηριακού αυλού από έμβολα Στένωση και απόφραξη του αυλού λόγω αθηροσκλήρωσης και θρόμβωσης, αρτηριοσκλήρυνσης, αγγειοσπασμών ή εξωτερικής πίεσης Ελάττωση της άρδευσης του αμφιβληστροειδή λόγω συστηματικής υπότασης, οφθαλμικής υπερτονίας ή δυσπλασίας του αίματος

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (ΔΑ)
Μη παραγωγική ΔΑ ή απλή ΔΑ. ανάλογα με τη βαρύτητα μπορεί να χαρακτηριστεί: ελαφρά μέτρια βαρειά πολύ βαρειά Παραγωγική ΔΑ (ΠΔΑ). συναντάται πιο συχνά στον ινσουλινοεξαρτώμενο ΣΔ και χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη νεοαγγείωσης. ανάλογα με τη βαρύτητα διακρίνεται σε: αρχόμενη υψηλού κινδύνου προχωρημένη

Εξέταση και παρακολούθηση διαβητικών ασθενών
α) Πρέπει να πληροφορείται ο ασθενής την αναγκαιότητα και τη σημασία της τακτικής οφθαλμολογικής εξέτασης β) Κάθε διαβητικός ασθενής πρέπει να υποβάλλεται σε τακτικό οφθαλμολογικό έλεγχο κάθε χρόνο, εφόσον δεν υπάρχουν ακόμα αλλοιώσεις στο βυθό και κάθε έξι μήνες όταν υπάρχουν αρχόμενες αλλοιώσεις γ) Εφόσον υπάρχουν αλλοιώσεις στο βυθό πρέπει να φωτογραφίζονται δ) Ο φλουοροαγγειογραφικός έλεγχος απεικονίζει καλύτερα την έκταση και την ποιότητα των διαβητικών αλλοιώσεων του βυθού

Θεωρητικές Δεξιότητες Εκφυλίσεις
Θεωρητικές Δεξιότητες Εκφυλίσεις Γνωρίζει την παθογένεια της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς, την επιδημιολογία της, τα πρώϊμα συμπτώματά της, καθώς και τους σύγχρονους τρόπους αντιμετώπισής της Αναγνωρίζει την διαφορά μεταξύ της εκφυλίσεων της ωχράς και μελαχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας ως προς τις λειτουργικές επιπτώσεις αλλά και της θεραπείας τους

Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς
Είναι η κύρια αιτία σοβαρής και μόνιμης απώλειας της κεντρικής όρασης στον πληθυσμό άνω των 50 ετών σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Είναι αποτέλεσμα γεροντικών αλλοιώσεων στο ΜΕ, τη μεμβράνη του Bruch και τη χοριοτριχοειδική στιβάδα Διακρίνεται σε ξηρά και υγρά μορφή

Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς Ξηρά μορφή
Βαθμιαία ελάττωση της οπτικής οξύτητας με δυσχρωματοψία και κεντρικό σκότωμα Διαταραχές του βυθού στην περιοχή της ωχράς που έχουν την όψη μετακίνησης χρωστικής, τοπικής ατροφίας του ΜΕ και των τριχοειδών Δεν υπάρχει θεραπευτική αντιμετώπιση. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις χορηγούνται οπτικά βοηθήματα χαμηλής όρασης

Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς Υγρά μορφή
Αιφνίδια ελάττωση της οπτικής οξύτητας που συνοδεύεται από παραμορφοψία και κεντρικό σκότωμα. Ανίχνευση (με οφθαλμοσκόπηση αλλά κυρίως με ΦΑ) υπαμφιβληστροειδικής νεοαγγειακής μεμβράνης που υπεγείρει το ΜΕ και τον αμφιβληστροειδή Σε τελικά στάδια δημιουργείται γλοιακή ουλή στην περιοχή της ωχράς με μόνιμη και σημαντικού βαθμού οριστική μείωση της όρασης (<1/10). Η εξέλιξη της μορφής αυτής είναι ταχύτερη και βαρύτερη από την ξηρά μορφή.

Μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια
Η μελαγχρωματική αμφιβληστροειδοπάθεια (ΜΑ) είναι όρος που δίνεται σε ομάδα κληρονομικών διαταραχών του αμφιβληστροειδή οι οποίες χαρακτηρίζονται από προοδευτική δυσλειτουργία των φωτοϋποδοχέων και στη συνέχεια των κυττάρων άλλων στιβάδων του αμφιβληστροειδή. Αποτέλεσμα είναι η προοδευτική απώλεια κυττάρων και ατροφία των στιβάδων του αισθητηριακού νευροεπιθηλίου.

Η συχνότητα εμφάνισης της ΜΑ ποικίλλει ανάλογα με τις διάφορες στατιστικές από 1:4000 έως 1:7000 κατοίκους. Κληρονομικότητα. Η τυπική μορφή της ΜΑ μεταβιβάζεται και με τους τρεις τρόπους, αυτοσωματικό υπολειπόμενο, αυτοσωματικό επικρατούντα και φιλοσύνδετο.

Νυκταλωπία Συγκεντρική στένωση οπτικών πεδίων μέχρι σωληνοειδή όραση Βαθμιαία ελάττωση της οπτικής οξύτητας. Η Ο.Ο. ποικίλλει από 10/10 μέχρι πλήρη αμαύρωση

Θεωρητικές Δεξιότητες Αποκόλληση αμφιβληστροειδή
Θεωρητικές Δεξιότητες Αποκόλληση αμφιβληστροειδή Αναφέρει τα αρχικά και μετέπειτα συμπτώματα ανάλογα με την εξέλιξη της, όπως ακόμη περιγράφει την κατάληξη της αποκόλλησης Αναγνωρίζει από το ιστορικό και την οφθαλμοσκόπηση μια αποκόλληση που έχει προσβάλλει την ωχρά και την διακρίνει από κλαδικές αποφράξεις αγγείων του αμφιβληστρο-ειδή και της θηλής του οπτικού νεύρου

Αποκόλληση αμφιβληστροειδή
Είναι ο διαχωρισμός του νευροαισθητηριακού αμφιβληστροειδή (ή ιδίως αμφιβληστροειδή) από το υποκείμενο μελάγχρουν επιθήλιο, το οποίο παραμένει προσκολλημένο στη μεμβράνη του Bruch. Απαιτεί άμεση αντιμετώπιση γιατί οι εξωτερικές στιβάδες του (ραβδία και κωνία) αποστερούνται του θρεπτικού τους υποστρώματος και εκφυλίζονται. Αποκόλληση του αμφιβληστροειδή χωρίς αντιμετώπιση οδηγεί κατά κανόνα σε τύφλωση του οφθαλμού.

Ρηγματογενής αποκόλληση αμφιβληστροειδή
Οφείλεται σε δημιουργία ρωγμής ή οπής στον αμφιβληστροειδή δια της οποίας διέρχεται υδατοειδές υγρό ή υδαροποιημένο υαλοειδές και αποκολλά τον ιδίως αμφιβληστροειδή από το ΜΕ. Για το σχηματισμό ρωγμής συμβάλλουν α) εκφυλιστικές υαλοειδοαμφιβληστροειδικές ανωμαλίες β) η ρευστοποίηση του υαλοειδούς γ) η οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς

Ρηγματογενής αποκόλληση αμφιβληστροειδή
Κύριοι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι: Η υψηλή μυωπία Η αφακία και ψευδοφακία Τραύματα (τραυματική αποκόλληση) Οικογενής προδιάθεση Συμπτώματα και σημεία Μυϊοψίες και φωτοψίες με αιφνίδια εμφάνιση Αίσθηση κινητού πέπλου Ελάττωση της όρασης Ανυψωμένος λευκωπός κυματίζων αμφιβληστροειδής

Μη ρηγματογενής αποκόλληση αμφιβληστροειδή
Ορώδης ή Εξιδρωματική (εξίδρωση ή διίδρωση υγρού στον υπαμφιβληστροειδικό χώρο) Προέρχεται από: φλεγμονώδη διεργασία εκφυλιστική βλάβη όγκους Ελκτική Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς (έλξη από σύσπαση ινοαγγειακού υαλοειδο-αμφιβληστροειδικού χαλινού) σε καταστάσεις όπως: Παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια Παραγωγική υαλοειδοαμφιβληστροειδοπάθεια Αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας Διαμπερή τραύματα βολβού - ενδοβολβικό ξένο σώμα

Θεωρητικές Δεξιότητες Όγκοι
Θεωρητικές Δεξιότητες Όγκοι Αναφέρει τα ευρήματα του ρετινοβλαστώματος και απαριθμεί τις απαραίτητες ενέργειες που πρέπει να ληφθούν καθώς και τις συμβουλές προς τους γονείς για μελλοντική τεκνοποιΐα

Ρετινοβλάστωμα Το ρετινοβλάστωμα είναι κακοήθης ενδοφθάλμιος όγκος της νεογνικής , βρεφικής και παιδικής ηλικίας, ο οποίος πρέπει να διαγιγνώσκεται με ακρίβεια και να αντιμετωπίζεται άμεσα θεραπευτικά. Επιδημιολογία. Το ρετινοβλάστωμα αποτελεί τον πιο συχνό κακοήθη όγκο του οφθαλμού στην παιδική ηλικία και γενικά τον δεύτερο πιο συχνό ενδοφθάλμιο όγκο μετά το μελάνωμα του χοριοειδούς. Η συχνότητα του εκτιμάται σε 1 περίπτωση κάθε γεννήσεις. Το 6% των διαγνώσεων αφορά σε οικογενείς περιπτώσεις ενώ το 94% είναι σποραδικές. Όλοι οι ασθενείς με οικογενή εμφάνιση ρετινοβλαστώματος είναι επικίνδυνοι για μεταβίβαση της προδιάθεσης ανάπτυξης του όγκου στους κατιόντες. Ο όγκος εμφανίζεται αμφοτερόπλευρα στο 25-35% των περιπτώσεων.

Συμπτωματολογία - Κλινικά Σημεία
Εμφανή συμπτώματα και σημεία που οδηγούν στην τελική διάγνωση του ρετινοβλαστώματος είναι: Η λευκοκορία Ο στραβισμός (πολλές φορές πρώιμο σύμπτωμα από αρχική ανάπτυξη του όγκου στην περιοχή της ωχράς) Ετεροχρωμία ίριδας (επίκτητη) Φλεγμονώδη σημεία του οφθαλμού και υπόπυο Κάθε σημείο ή σύμπτωμα από τα παραπάνω σε βρέφη και νήπια πρέπει να εξετάζεται ενδελεχώς.

Θεωρητικές Δεξιότητες Αγγειοειδής χιτώνας
Θεωρητικές Δεξιότητες Αγγειοειδής χιτώνας Περιγράφει τη λειτουργική αξία του χοριοειδούς για τον αμφιβληστροειδή με βάση την ανατομική κατασκευή τους Περιγράφει τη λειτουργία του ραγοειδούς για το κυκλικό σώμα, τον φακό, την ίριδα και την ενδοφθάλμια πίεση Διαπιστώνει συγγενές κολόβωμα της ίριδας και το ξεχωρίζει από τραυματικά και ιατρογενή κολοβώματα

Ενδοφθάλμιες Φλεγμονές
Ενδοφθάλμιες Φλεγμονές του Προσθίου Τμήματος του οφθαλμού (ΕΦΠΤ) ή πρόσθιες ραγοειδίτιδες Ενδοφθάλμιες Φλεγμονές του Οπίσθιου Τμήματος του οφθαλμού (ΕΦΟΤ) ή οπίσθιες (ή διάμεσες) ραγοειδίτιδες Φλεγμονές που αφορούν ταυτόχρονα στο πρόσθιο και στο οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού και ονομάζονται πανραγοειδίτιδες.

Τοξοπλάσμωση Η τοξοπλάσμωση οφείλεται στο παράσιτο Toxoplasma gondii το οποίο έχει τελικό κύριο ξενιστή τη γάτα και ενδιάμεσο ξενιστή τον άνθρωπο (και άλλα θηλαστικά). Η πρωτομόλυνση του ανθρώπου είναι ασυμπτωματική. Προκαλεί σοβαρής μορφής νεκρωτική αμφιβληστροειδοπάθεια. Η μόλυνση μπορεί να είναι συγγενής (τις πιο πολλές φορές) διαμέσου του πλακούντα, από βρώση συνήθως μολυσμένου κρέατος που δεν έχει ψηθεί αρκετά. Η επίκτητη οφθαλμική τοξοπλάσμωση είναι πιο σπάνια.

Β’ Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ.

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "Β’ Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια

Είσοδος

Σύνδεση μέσω των κοινωνικών δικτύων:

Β’ Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ.

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "Β’ Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια