Κεφάλαιο 7 Οι Αγορές Διαχείρισης Κινδύνου. Διαχείριση κινδύνου Αν και πολλές δημιουργείται η εντύπωση πως η διαχείριση κινδύνου αφορά μια δραστηριότητα.

Παρουσίαση με θέμα: "Κεφάλαιο 7 Οι Αγορές Διαχείρισης Κινδύνου. Διαχείριση κινδύνου Αν και πολλές δημιουργείται η εντύπωση πως η διαχείριση κινδύνου αφορά μια δραστηριότητα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Κεφάλαιο 7 Οι Αγορές Διαχείρισης Κινδύνου

2 Διαχείριση κινδύνου Αν και πολλές δημιουργείται η εντύπωση πως η διαχείριση κινδύνου αφορά μια δραστηριότητα τύχης με μικρή σημασία για τους συμμετέχοντες, η διαχείριση κινδύνου εμπεριέχει μεγάλη οικονομική σπουδαιότητα

3 Η σημασία της διαχείρισης κινδύνου 1.Με τις λειτουργίες της διαχείρισης και συναλλαγής κινδύνων η αντιστάθμιση κινδύνου δημιουργεί οικονομική αξία 2.Η διαχείριση κινδύνου παράγει πληροφόρηση, καθώς διαμορφώνονται τιμές για διαφορετικά είδη κίνδυνου συναλλαγών 3.Η διαχείριση κινδύνου προάγει την δυνατότητα των επιχειρήσεων να αναλαμβάνουν επενδυτικά σχέδια τα οποία δημιουργούν επιπρόσθετους κινδύνους

4 Παράδειγμα Είναι πιο εύκολο για έναν εξαγωγέα να εξάγει τα προϊόντα του όταν μπορεί να αντισταθμίσει τον συναλλακτικό κίνδυνο (αναλαμβάνοντας τους υπολοίπους, π.χ. των πιστωτικό κίνδυνο των πελατών του), αντί να πρέπει να αναλάβει τον συνολικό κίνδυνο ο ίδιος

5 Είδη κινδύνων που μπορεί να διαχειρισθούν Έχουν εξακριβωμένες πληρωμές Παίρνουν την μορφή συμφωνημένων συμβολαίων Δεν απαιτούν συνεχή και εντατική παρακολούθηση

6 Οι συμμετέχοντες στις αγορές διαχείρισης κινδύνου Οι συμμετέχοντες στις αγορές κινδύνου προβαίνουν σε διαχείριση κινδύνου για τρεις λόγους: – Μπορεί να χαρακτηρίζονται από διαφορετικές συμπεριφορές έναντι του κινδύνου – Μπορεί να εκτιμούν με διαφορετικό τρόπο τον κίνδυνο ενός επενδυτικού σχεδίου – Μπορεί να διαχειρίζονται κινδύνους στα πλαίσια χαρτοφυλακίων περιουσιακών στοιχείων

7 Διαφορετική συμπεριφορά έναντι στον κίνδυνο Η διαφορετική συμπεριφορά έναντι στον κίνδυνο αφορά τον τρόπο με τον οποίο κάθε επενδυτής αντιλαμβάνεται και αντιδρά έναντι των κινδύνων που χαρακτηρίζουν τις επενδυτικές του αποφάσεις. Οι επενδυτές μπορεί να: – Αποστρέφονται τον κίνδυνο (risk averse) – Επιθυμούν την ανάληψη κινδύνου (risk lovers) – Είναι ουδέτεροι στον κίνδυνο (risk neutral)

8 Παράδειγμα Έναν ουδέτερος στον κίνδυνο επενδυτής θα αποτιμούσε το παρακάτω επενδυτικό σχέδιο στην αναμενόμενη αξία του (50,000) Ένας επενδυτής που αποστρέφεται τον κίνδυνο θα το αποτιμούσε χαμηλότερα της αναμενόμενης αξίας του τοποθετώντας υψηλότερη προσωπική αξία στη θέση πώλησης Ένας risk-lover θα το αποτιμούσε σε περισσότερο των 50,000 τοποθετώντας υψηλότερη προσωπική αξία στη θέση αγοράς ΑξίαΠιθανότηταΣίγουρηΠληρωμή ΑποτελέσματοςΠληρωμή (S)Δικαιώματος Αγοράς (C) Δικαιώματος Πώλησης (-P) 25.0001/350.0000.00-25.000 50.0001/350.0000.00 75.0001/350.00025.0000.00

9 Η διαφορά στην αποτίμηση της αξίας των δικαιωμάτων μπορεί να μην απορρέει από τις προτιμήσεις των επενδυτών, αλλά από τις εκτιμήσεις τους για την κατανομή των πληρωμών

10 Αγορές Παραγώγων Η διάδοση της χρήσης δικαιωμάτων είναι απόρροια των χαρακτηριστικών τους και της αντίστοιχης ζήτησης χρηματοοικονομικών εργαλείων με παρόμοια χαρακτηριστικά.

11 Η μεγάλη εμπορευσιμότητα των Αγορών Παραγώγων οφείλεται – Στην ύπαρξη μεγάλης ζήτησης στην άμεση αγορά (spot market) για αντιστάθμιση του κινδύνου. Έτσι κάνουν την εμφάνιση τους κερδοσκόποι για να απορροφήσουν τον κίνδυνο, δίνοντας βάθος στην αγορά παραγώγων

12 Η μεγάλη εμπορευσιμότητα των Αγορών Παραγώγων οφείλεται Στην διαρκή διακύμανση του προϊόντος της άμεσης αγοράς που δημιουργεί διαρκή ζήτηση για αντιστάθμιση του κινδύνου και για κερδοσκοπικές συναλλαγές Στην φερεγγυότητα των χρηματιστηρίων παραγώγων τα οποία είναι σε θέση να αποφύγουν πιθανά «σφιξίματα» των συμβολαίων από κερδοσκόπους

13 Ανάπτυξη των αγορών παραγώγων Από την αρχή της δεκαετίας του 1970 οι αγορές δικαιωμάτων χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης Σήμερα διαπραγματεύονται παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα με υποκείμενους τίτλους μετοχικές αξίες, εμπορεύματα, επιτόκια, ισοτιμίες συναλλάγματος

14 Ανάπτυξη των αγορών παραγώγων Μη τυποποιημένα δικαιώματα μετοχών προσφέρονταν στην Αγγλία και τις ΗΠΑ από τον 18 ο και 19 ο αιώνα αντίστοιχα. Το 1973 το Chicago Board of Options Exchange (CBOE) προσέφερε τυποποιημένα συμβόλαια (τα συμβόλαια της ίδιας κατηγορίας διαθέτουν κοινά χαρακτηριστικά) επί μετοχών. Ακολούθησαν και άλλα χρηματιστήρια

15 Τιμές δικαιωμάτων μετοχών στο χρηματιστήριο της Ν.Υ. Υποκείμενος Τίτλος Τιμή Κλεισίματος Strike Price Call-LastPuts - Last Μαρ-08Απρ-08Ιουλ-08Μαρ-08Απρ-08Ιουλ-08 Microsoft Corporation (MSFT) 28.30 290.281.022.150.891.602.50 208.608.208.900.010.060.31 1513.4520.8513.050.000.010.05 I.B.M115.55 75384141.200.030.050.5 655179.7050.600.100.150.20 704336.2045.400.05 0.40 General Electric Co. (GE) 34.33 350.241.001.840.911.442.31 360.100.641.242.421.973.15 37.500.010.000.853.300.003.90

16 Διαπραγμάτευση προθεσμιακών συμβολαίων Τα προθεσμιακά συμβόλαια ως μέσα διαχείρισης κινδύνου αποτελούν την εξέλιξη προθεσμιακών πράξεων. Τα προθεσμιακά συμβόλαια επί εμπορευμάτων εμφανίστηκαν στα μέσα του 18 ου αιώνα κεντροδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ. Το χρηματιστήριο προθεσμιακών συμβολαίων ήταν τόπος συγκέντρωσης των εμπόρων οι οποίοι και αγόραζαν ή πουλούσαν αγροτικά προϊόντα. Τα σύγχρονα χρηματιστήρια αποτελούν ενδιάμεσο για τον καλύτερο διακανονισμό και διαχείριση του κινδύνου

17 Διαφορά μεταξύ προθεσμιακών πράξεων και προθεσμιακών συμβολαίων Στις προθεσμιακές πράξεις τα κέρδη και οι ζημιές πραγματοποιούνται στο τέλος της περιόδου Στην αγορά προθεσμιακών συμβολαίων τα κέρδη και οι ζημιές διακανονίζονται σε ημερήσια βάση (αναπροσαρμογή στην αγοραία τιμή, market to market). Τα κέρδη (ζημιές) πιστώνονται (χρεώνονται) σε λογαριασμό που αποτελεί περιθώριο ασφαλείας.

18 Αγορές προθεσμιακών συμβολαίων Η ύπαρξη περιθωρίου ασφαλείας (margin) και κεντρικού αντισυμβαλλόμενου (clearing house) μειώνει τον κίνδυνο αθέτησης υποχρεώσεων των αντισυμβαλλομένων Σημαντικό πλεονέκτημα των αγορών προθεσμιακών συμβολαίων είναι η ρευστότητά τους, γεγονός που απορρέει από την τυποποίηση των συμβολαίων που διαπραγματεύονται (π.χ. ως προς την ημερομηνία παράδοσης) Τα προθεσμιακά συμβόλαια μπορεί είναι ιδιωτικά συμβόλαια, τα χαρακτηριστικά των οποίων καθορίζονται από τους αντισυμβαλλόμενους

19 Ανταλλαγές νομισμάτων και επιτοκίων Οι ανταλλαγές νομισμάτων και επιτοκίων χρησιμοποιούνται από τράπεζες, επενδυτές και επιχειρήσεις για την αντιστάθμιση του κινδύνου δυσμενών μεταβολών σε νομισματικές ισοτιμίες και επιτόκια Οι ανταλλαγές νομισμάτων και επιτοκίων μπορεί να έχουν βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο ορίζοντα

20 Ανταλλαγές νομισμάτων και επιτοκίων Ενώ αρχικά οι τράπεζες έφερναν σε επαφή πελάτες τους με αντίθετες ανάγκες αντιστάθμισης κινδύνου στην αγορά συναλλάγματος, σήμερα παίρνουν την θέση του αντισυμβαλλόμενου, αυξάνοντας την ρευστότητα αγοράς και την πελατεία τους. Οι τράπεζες εξαλείφουν τον όποιο κίνδυνο αναλαμβάνουν από τις θέσεις αυτές στην διατραπεζική αγορά

21 Διατραπεζική αγορά Οι τράπεζες συμμετέχουν στην διατραπεζική αγορά πραγματοποιώντας ανταλλαγές μεταξύ τους ώστε: – Να αντισταθμίσουν (hedging) τις θέσεις που έχουν πάρει σε συναλλαγές με πελάτες τους – Να διαχειριστούν τον κίνδυνο από την αναντιστοιχία μεταξύ περιουσιακών στοιχείων (assets) και υποχρεώσεών (liabilities) τους – Να λάβουν θέση επί μεταβολών ισοτιμιών και επιτοκίων – Να εκμεταλλευτούν προσωρινές ευκαιρίες διεξαγωγής κερδών χωρίς κίνδυνο (arbitrage)

22 Αγορές συναλλάγματος Η αγορά συναλλάγματος είναι το μέσο μέσω του οποίου πραγματοποιούνται οι διασυνοριακές πληρωμές Κατά το τελευταίο μισό του 20 ου αιώνα αυξήθηκε ραγδαία η αναλογία των προθεσμιακών (forward) συναλλαγών έναντι των τρεχουσών (spot)

23 Αγορές συναλλάγματος και τράπεζες Οι τράπεζες προσπαθούν να περιορίσουν τον κίνδυνο που εμπεριέχουν οι συναλλαγές περιορίζοντας το μέγεθος των θέσεών τους στην αγορά συναλλάγματος. Ένα μέρος του κινδύνου αυτού αφορά την φερεγγυότητα του αντισυμβαλλόμενου Το μέγεθος των θέσεων των τραπεζών στην αγορά συναλλάγματος επηρεάζεται από τις κεφαλαιακές απαιτήσεις που καθορίζει η κεντρική τράπεζα