ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ

Παρουσίαση με θέμα: "ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Πρόγραμμα Εισαγωγικής Επιμόρφωσης (Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Νεοεισερχομένων Εκπαιδευτικών) Το Έργο δύναται να συγχρηματοδοτηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) κατά 85% και από εθνικούς πόρους κατά 15% στα πλαίσια του Άξονα Προτεραιότητας 1 «Ανάπτυξη του Ανθρώπινου Δυναμικού και Προσαρμοστικότητα» του Επιχειρησιακού Προγράμματος (Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή) για την Προγραμματική Περίοδο

2 Σίγουρα πολύ απέχουμε από τον αυταρχισμό…

3 …ή το πρότυπο της από καθέδρα
…ή το πρότυπο της από καθέδρα αυθεντίας…

4 Οι περί κοινωνικής ανισότητας θεωρίες
ανήκουν στο ρομαντικό παρελθόν…

5

6 « Δημοκρατικό Σχολείο» σημαίνει ένα σχολείο στο οποίο φοιτούν μαζί όλα τα παιδιά - ανεξάρτητα από οποιαδήποτε ιδιαιτερότητα μπορεί να έχουν - για να προετοιμαστούν για το κοινό τους μέλλον. Σημαίνει επιπλέον ένα σχολείο, στο οποίο κανένα παιδί δεν αποκλείεται από την απόκτηση όλων των εφοδίων που χαρακτηρίζουν ένα μορφωμένο άνθρωπο». Πηγή: Κείμενο Αναλυτικό Πρόγραμμα για τα δημόσια σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας. (2008). σελίδα 4

7

8 « Το Πρόσωπο είναι η μοναδική δυνατότητα του είναι – έναντι
« Το Πρόσωπο είναι η μοναδική δυνατότητα του είναι – έναντι απέναντι δηλαδή στα όντα αλλά και στην ίδια του τη φύση». Γιανναράς Χρήστος (1987)4.. Το Πρόσωπο και ο Έρως. Εκδόσεις Δόμος: 49

9 « Η δράση των ατόμων και των ομάδων στα πλαίσια συλλογικών προσπαθειών
δεν προσδιορίζεται βιολογικά αλλά κοινωνικά Συντονίζεται και οργανώνεται με τη χρήση σημαντικών συμβόλων, λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας» Γκότοβος 1983 :206

10 Σχηματοποίηση – Διασπορά:
ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Σχηματοποίηση – Διασπορά:

11 ΜΕΤΑΤΡΕΨΕΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΑΥΤΟ
Η κουλτούρα του κάθε παιδιού παράγει τα βιώματα και τα αναπαράγει ως (φυσικοποιημένη) ιδεολογία προς την κοινωνία: ΚΑΤΑΦΕΡΝΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΕΨΕΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΑΥΤΟ ΣΕ ΚΟΙΝΗ ΑΠΟΔΟΧΗ ΠΑΡΑΓΕΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΕΚΤΙΜΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ Denaturalization ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

12 Από τη «φυσικοποιημένη ιδεολογία», την κουτούρα του ατόμου, απορρέει η «τυπολογία», η φόρμα, ή ο χαρακτήρας του σχολικού κλίματος που διαμορφώνει ανάλογα μια τοπική κοινωνία (Η&Μ,p.p.194)

13 Πώς μαθαίνουμε;

14 7% ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 55% ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 38% ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΣ ΦΩΝΗΣ

15 Έλλειψη εστίασης από το μαθητή στη μαθησιακή διαδικασία
(οff focus Behavior) αν: • Το θέμα που διδάσκουμε δεν συνδέεται με τη ζωή του παιδιού – άρα είναι ξένο προς το παιδί • Το θέμα αλλά και ο τρόπος διδασκαλίας δεν είναι ενδιαφέρον για το παιδί • Το θέμα και ο τρόπος διδασκαλίας προκαλούν άγχος στο μαθητή Ο χρόνος συγκέντρωσης των μαθητών σε ένα θέμα είναι μικρός και αυτό γιατί ο εγκέφαλος τους επεξεργάζεται συνεχώς τα ερεθίσματα του περιβάλλοντός τους και σε αυτά αντιδρούν (Donna Walker Tileston, 2004)

16 αναγνωρίζω πληροφορίες
Ο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ: πρότυπο ιδεολογικής σύλληψης για τη δημιουργία του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή: ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ - Πηγή: Κουτσελίνη, Ι. Μ. (2006) Γνώσεις/ έννοιες/ σημασιολογικά δίκτυα Αποβάλλει ή συνθέτει εμπειρίες Χώρος πρόσληψης ερεθισμάτων σε σχέση με το θέμα 2-4΄΄ Το κουτί πληροφοριών Η ουσία του, να επικοινωνεί με τη βραχυπρόθεσμη Υπεύθυνη για το επόμενο στάδιο Μακροπρόθεσμη μνήμη Χάννω ότι δεν εποικοδομώ στην επανάληψη Ερέθισμα Αισθητηριακή μνήμη Προσοχή Αντίληψη επανάληψη εμβάθυνση κωδικοποίηση Άτυπη συστηματοποίηση Κωδικοποίηση- επανάληψη Κωδικοποίηση: η σημαντικότερη λειτουργία. Βραχυπρόθεσμη μνήμη Προσλαμβάνουσες παραστάσεις Με βοηθά να αναγνωρίζω πληροφορίες ιδιοθύελλα Συνειδητό Συνειδητές πληροφορίες Νοηματοδότηση εννοιών

17

18 Αναλυτικό Πρόγραμμα- Ορίζοντας τις Έννοιες Μεγαεπίπεδο- Μακροεπίπεδο - Μικροεπίπεδο:
Για να δομηθεί Αναλυτικό Πρόγραμμα προσδιορίζεται εξ αρχής ο ιδεολογικός πυρήνας, το Φιλοσοφικό Πλαίσιο το οποίο το Αναλυτικό οφείλει να υπηρετήσει. Το πλαίσιο αυτό είναι ο εκφραστής του πολιτικού, του πολιτειακού και του πλαισίου αξιών, η εκπαιδευτική Ιδεολογία και οι Οραματισμοί του Εκπαιδευτικού Συστήματος. Όλα αυτά διατυπώνονται σε ένα Πολιτικής, Κοινωνικής, Εκπαιδευτικής και Ιδεολογικής εμβέλειας Κείμενο το Μεγαεπίπεδο της Παραγωγής του Αναλυτικού Προγράμματος. (Κουτσελίνη, 2002).

19 Το Μεγαεπίπεδο προάγει την όποια εκπαιδευτική Ιδεολογία, επιλέγοντας από τα ακόλουθα φιλοσοφικά σχήματα: Α ν α δ ο μ η ι ι σμ ό ς: Φιλοσοφική αφετηρία οι Freire και Apple: Συσχέτιση του σύγχρονου κοινωνικού προβληματισμού και του σχολείου ως το μικρόκοσμο του κοινωνικού συστήματος. Η κοινωνία «παράγει» το σχολείο. Παιδαγωγικό ιδεώδες και συμπεριφορά που προάγει το μοντέλο, η «Κοινωνική Αλληλεπίδραση». Π ρ ο ο δ ε υ τ ι σ μ ό ς: Φιλοσοφική αφετηρία ο Dewy. Βάση ο Πραγματισμός. Παιδαγωγικό ιδεώδες ο μαθητοκεντρισμός. Ι δ ε α λ ι σμ ό ς ή Κ λ α σ ι κ ι σμ ό ς: Φιλοσοφική αφετηρία ο Πλάτωνας. Η αλήθεια είναι αναλλοίωτη, τρόπος προσέγγισης ο Λόγος, η φιλοσοφία, τα μαθηματικά. Μη χρησιμοθηρική εκπαίδευση- ηθικοπλαστική προετοιμασία για τη ζωή. Σ υ ν τ η ρ η τ ι σ μ ό ς: Σκοπός η μεταβίβαση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Υλοκεντρισμός- απομνημόνευση- εξετασιοκεντρικό σύστημα .

20

21 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΣΕ ΜΑΚΡΟΕΠΙΠΕΔΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ:

22 Λέξεις Κλειδιά: Μακροεπίπεδο, Είδη Αναλυτικού
Με άξονα τους φιλοσοφικούς συσχετισμούς που είδαμε να έχουν προς επιλογήν οι ειδικοί στο Μεγαεπίπεδο, δημιουργούνται τα Είδη των Αναλυτικών Προγραμμάτων - από τα οποία και πάλιν οι ειδικοί έχουν να επιλέξουν αντίστοιχα της φιλοσφίας τους προς εξυπηρέτηση του σχεδιασμού του Αναλυτικού Προγράμματός τους, αυτή τη φορά σε Μακροεπίπεδο, δηλαδή σε επίπεδο Γενικής Στοχοθεσίας για την Εκπαίδευση.

23 Είδος – Φιλοσοφία-Εκπαιδευτική Ψυχολογία Θα παρατηρήσετε ότι υπάρχει απόλυτη αντιστοιχία μεταξύ:
Της επιλογής του Είδους του Αναλυτικού Της Φιλοσοφίας που αυτό υπηρετεί Της μορφής της Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας που αυτό αναπαράγει.

24

25 Είδος Αναλυτικού Προγράμματος:
Αναδομητικό: Φιλοσοφική βάση ο Προοδευτισμός. Ψυχολογία της Κοινωνικής Αλληλεπίδρασης. Σχέση μαθητή με την κοινωνία. Ανθρωπιστικό: Φιλοσοφική βάση ο Προοδευτισμός. Ψυχολογία της Εποικοδόμησης, δηλαδή η δομή της Γνώσης σε προϋπάρχουσες Έννοιες. Η δύναμη της εμπειρίας.

26 Ακαδημαϊκό: Φιλοσοφική βάση ο Συντηρητισμός και ο Ιδεαλισμός. Ψυχολογία ο Συμπεριφορισμός: το υποκείμενο (ο μαθητής) μελετάται μέσα από την ίδια τη συμπεριφορά του η οποία μελετάται απροκατάληπτα. Τεχνολογικό: Φιλοσοφική βάση ο Συντηρητισμός. Ψυχολογία: ο Συμπεριφορισμός.

27

28 Πορεία Οργάνωσης σε Μικροεπίπεδο:
Διατυπώνονται: Ο Γενικός Σκοπός του Μαθήματος Ο Γενικός Σκοπός της Διδακτικής Ενότητας Οι Πυρηνικές Γνώσεις της Διδακτικής Ενότητας (Έννοιες, Πληροφορίες, Στάσεις, Δεξιότητες- ανάλογα με το Είδος Αναλυτικού που επιλέγω) Μέσα και υλικά διδασκαλίας Διδακτική μεθοδολογία: στρατηγικές με βάση τους Άξονες Οργάνωσης Αναλυτικού Προγράμματος (Το Πρόβλημα, Το Περιεχόμενο, Η Πληροφορία, Οι Έννοιες, Οι Δεξιότητες, Το Ενδιαφέρον) Αξιολόγηση

29 Πυρηνικές Γνώσεις: Ορίζονται το βασικό σύνολο Εννοιών, Πληροφοριών, Γνώσεων, Δεξιοτήτων, Στρατηγικών και Αξιών που αποκτώνται κατά τη διδακτική διαδικασία και υποβοηθούν κατόπιν την ένταξη του παιδιού στην κοινωνία καθιστώντας το δημιουργικά σκεπτόμενο ενεργό πολίτη.

30 Οι Πυρηνικές Έννοιες που έχουν οριστεί
από την Ομάδα Αναδόμησης για το Θρησκευτικό Μάθημα:

31 Καθορίσαμε το όλο περιεχόμενο του θεολογικού όρου «Κατ’ εικόναν» (βλέπε σχήμα 1). Ανάπτυξη των παραμέτρων του «κατ’εικόναν» από την Α΄ Δημοτικού μέχρι και την Γ΄ Λυκείου με άξονα διαβάθμισης τα στάδια Συναισθηματικής, Γνωστικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης των μαθητών στους οποίους απευθυνόμαστε. Όσον δε αφορά στη συμφωνία του Γενικού Σκοπού του Μαθήματος - όπως αυτός σκιαγραφείται δια των Πυρηνικών Εννοιών που έχουμε προκαθορίσει - με τη γενική Φιλοσοφία της Επιτροπής Αναδόμησης Αναλυτικών, η Επιτροπή επισημαίνει στο Προοίμιο του Κειμένου της πως: « Αφετηρία της (νέας) προσέγγισης αποτελούν ο σεβασμός του προσώπου κάθε παιδιού και η αφοσίωση στα ανθρώπινα δικαιώματα». Πηγή: Αναλυτικό Πρόγραμμα για τα δημόσια σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας, (2008) σελίδα 4

32 Η Έννοια του «κατ’ εικόναν» σε επίπεδο θεολογίας, ανθρωπολογίας και κοινωνιολογίας ανακλάται στις ακόλουθες παραμέτρους: Ελευθερία συνείδησης, προεκτάσεις στη συμπεριφορά και δράση Ικανότητα επικοινωνίας -διάδραση - δημιουργικότητα Συναισθήματα- συναισθηματική νοημοσύνη Δημιουργικότητα - πολλαπλή νοημοσύνη, τα «τάλαντα» Ισοτιμία (κοινωνική και θεολογική) Ετερότητα/ μοναδικότητα Πολλαπλότητα ως αλληλοπεριχώρηση: κοινωνική συγχώρηση, πολλαπλή ταυτότητα, ο «Άλλος» ως έτερος εταίρος με πρότυπο το Αγιοτριαδικό πρότυπο. Ψυχοσωματικότητα - ο όλος άνθρωπος- συνθετική ανθρωπολογία

33 Ορίζω πέραν των Πυρηνικών γνώσεων τους «Άξονες Οργάνωσης» του μαθήματος:
Άξονες Οργάνωσης: «Το Πρόβλημα»: η επιτυχία έγκειται όπως η εγκυρότητα και επικαιρότητα της επιλογής του να οδηγεί στην εποικοδόμηση της γνώσης σε ένα Ακαδημαϊκό Αναλυτικό. «Το Περιεχόμενο»: επιλέγω το θέμα, δημιουργώ κατάλογο πληροφοριών με έμφαση στην πληροφορία, δημιουργώ κατάλογο πυρηνικών εννοιών για τους μαθητές, καθορίζω πηγές και προσέχω όπως οι δραστηριότητες που παρέχω να είναι κατάλληλες για τη διαφοροποίηση της εργασίας σε τάξη μεικτής ικανότητας. Ανασκοπώ αν οι δραστηριότητες συμβάλλουν στην κατανόηση των Πληροφοριών.

34 «Το Ενδιαφέρον»: Επιλέγω περιοχές εμπειριών των μαθητών που μπορεί να προκαλέσουν το ενδιαφέρον. Ανασκοπώ αν οι δεξιότητες έχουν αποκτηθεί ή πρέπι να διδαχτούν. «Οι Έννοιες»: Πρόκειται για τη δομή της ύλης Προ- Κατά- Μετά τη διδακτική διαδικασία. Καθορίζω τι γνωρίζουν από πριν τα παιδιά για το θέμα, τι μαθαίνουν σήμερα, τι θα κρατήσουν στη συνέχεια ως στάση ζωής. Αυτό που θα κρατήσουν ως συνέχεια, είναι η χρήσιμη γνώση που μένει πέραν από τη γνώση, μετά τη γνώση, η μεταγνώση. Στη μεταγνώση στοχεύουμε.

35 «Οι Δεξιότητες»: Για να γίνει χρήση του άξονα οργάνωσης των δεξιοτήτων, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να είναι βέβαιος ότι οι μαθητές του κατέχουν τους άξονες οργάνωσης «Πληροφορίες» και «Έννοιες» αλλά και ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά τους μαθητές του. Επιλέγω και προσαρμόζω τις δεξιότητες στα επίπεδα των μαθητών/εντάσσω τις δεξιότητες στο ειδικό θέμα- περιεχόμενο/παρέχω πηγές και υλικά/ εφαρμογή δεξιοτήτων/παροχή ανατροφοδότησης.

36 Στόχος μας Η μετάβαση από τη βάση, τη Γνώση δηλαδή, στην ανάλυση, τη σύνθεση, την αξιολόγηση στον τόπο και στο χρόνο με μαθητές αναδημιουργούς και όχι παθητικούς απρόσωπους θεατές. BLOOM’S TAXONOMY (1956)

37 Διαχείριση του χώρου με βάση τους άξονες οργάνωσης:

38

39

40 Αυταρχισμός VS Συμμετοχικότητας
ΑΓΑΠΗ ΜΕ ΣΑΦΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΤΑ ΟΡΙΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΤΗΤΑ ΣΥΝΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ

41

42 «Και σαν μια μέρα δαγκάσεις το νέο λεμόνι,
Είμαστε στην αρχή, αλλά σε καλό δρόμο «Και σαν μια μέρα δαγκάσεις το νέο λεμόνι, θα δεις, πόσο ήλιο αποδεσμεύει από μέσα του»… Οδυσσέας Ελύτης, το «Αιώνιο στοίχημα».

43 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Βάμβουκας, Μ. (1998). Εισαγωγή στην Ψυχοπαιδαγωγική Έρευνα και Μεθοδολογία (5 ed.). Αθήνα: Γρηγόρης. Cinnamond,J.H. and Zimper, N.L. (1990). Reflectivity as a function of community in R.T.Clift, W.R. Houston & M.C. Pugah (eds.). Encouraging Reflective Practice in Education: an analysis of issues and programs. N.Y. Teachers College Press. Γκότοβος, Θ. ( 1993). Η ποιοτική έρευνα στις Επιστήμες της Αγωγής. Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ΙΒ 199 International Commission on Education for the 21st century, the “Treasure Within Report”,1996 Καψάλης, Α. και Χαραλάμπους, Δ. (1995). Σχολικά Εγχειρίδια. Θεσμική εξέλιξη και σύγχρονη προβληματική. Αθήνα: Έκφραση. Κουτσελίνη, Ι.Μ. (2001). Ανάπτυξη Προγραμμάτων- Θεωρία – Έρευνα – Πράξη. Λυθροδόντας Press: Λευκωσία Κουτσελίνη, Ι.Μ. (2006). Η διαφοροποίηση Διδασκαλίας- Μάθησης σε τάξεις μεικτής ικανότητας. Τόμος Α΄ Αναλυτικά Προγράμματα και Διδασκαλία. Λευκωσία: Πανεπιστήμιο Κύπρου

44 Κυριαζή, Ν. (2004). Η κοινωνιολογική έρευνα: Κριτική επισκόπηση των μεθόδων
και των τεχνικών. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Lincoln, D. (1994). Handbook of Qualitative Research. Sage Publications: U.S.A. Μπονίδης, Κ. (2004).Το περιεχόμενο του σχολικού βιβλίου ως αντικείμενο έρευνας. Αθήνα: Μεταίχμιο. Παντίδης, Σ. και Πασιάς, Γ. (2003). Ευρωπαϊκή Διάσταση στην Εκπαίδευση: Όψεις, Θεωρήσεις, Προβληματισμοί. Τόμος Α΄. Gutenberg: Αθήνα. Piajet, J. (1981). Ψυχολογία και Επιστημολογία. Για μια θεωρία της Γνώσης. Αθήνα: Υποδομή. Νικολοπούλου, Τ. (2007). Θέτοντας ερωτήσεις αναστοχασμού σε συνεχή βάση, ώστε να αποτελούν εργαλεία αδιάκοπης αξιολόγησης. Project zero, Harvard University Ιουλίου: Εισήγηση σε συνεδρία. Υ.Π.Π. (2007). Ετήσια Έκθεση Λευκωσία 2008