Περιβάλλον - Ενέργεια Υπεύθυνη κατανάλωση, εξοικονόμηση ενέργειας και κλιματική αλλαγή Δρ Γιώργος Παυλικάκης Υπεύθυνος ΠΕ Δ΄ Δ/νσης Β/θμιας Εκπ/σης Αθήνας.

Παρουσίαση με θέμα: "Περιβάλλον - Ενέργεια Υπεύθυνη κατανάλωση, εξοικονόμηση ενέργειας και κλιματική αλλαγή Δρ Γιώργος Παυλικάκης Υπεύθυνος ΠΕ Δ΄ Δ/νσης Β/θμιας Εκπ/σης Αθήνας."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Περιβάλλον - Ενέργεια Υπεύθυνη κατανάλωση, εξοικονόμηση ενέργειας και κλιματική αλλαγή Δρ Γιώργος Παυλικάκης Υπεύθυνος ΠΕ Δ΄ Δ/νσης Β/θμιας Εκπ/σης Αθήνας 1

2 Ο ΚΟΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ O σύγχρονος καταναλωτικός τρόπος ζωής:
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ   O σύγχρονος καταναλωτικός τρόπος ζωής: σηματοδοτεί την πιο γρήγορη και σημαντική αλλαγή που γνώρισε ο άνθρωπος στην καθημερινή του ζωή. αν και αφορά κυρίως στο 20% περίπου του πληθυσμού της γης, επηρεάζει άμεσα τη ζωή του υπόλοιπου 80%. διαμορφώνει νέες καταναλωτικές συνήθειες και πρότυπα

3 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ   Ο παγκόσμιος πληθυσμός μπορεί να χωριστεί σε τρεις κατηγορίες : τους καταναλωτές (1,5 δισ) το μέσο εισόδημα (3,5 δισ) τους φτωχούς (1,5 δισ) Η διάκριση γίνεται με την κατ’ άτομο κατανάλωση των φυσικών πόρων, τις εκπομπές ρύπων και την καταστροφή των οικοτόπων, το μέσο ετήσιο εισόδημα και ο τρόπος ζωής

4 ΦΤΩΧΟΙ Διατροφή ανεπαρκής ποσότητα καρπών, επισφαλές νερό Μετακινήσεις
πεζή Υλικά βιομάζα

5 ΜΕΣΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Διατροφή καρποί (ρύζι, σόγια) καθαρό νερό Μετακινήσεις
ποδήλατα, λεωφορεία Υλικά μακράς ζωής

6 (ΥΠΕΡ)ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ Διατροφή κρέας, έτοιμο φαγητό, αναψυκτικά
Μετακινήσεις ιδιωτικά αυτοκίνητα Υλικά μίας χρήσης Διατροφή

7 ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Η υπερκατανάλωση και ο σύγχρονος καταναλωτικός τρόπος ζωής βρίσκονται στη βάση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, τα οποία απειλούν την ισορροπία της ζωής του πλανήτη μας. Τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που αναγνωρίζονται σήμερα:

8 1. Αέρια και ατμοσφαιρική ρύπανση
Νέφος Στις ΗΠΑ κάτοικοι, δηλαδή περισσότερο από το 25% του πληθυσμού, ζουν σε περιοχές όπου παρατηρείται υπέρβαση των επιτρεπτών ορίων συγκέντρωσης ρύπων στην ατμόσφαιρα Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου και του έμβιου περιβάλλοντος και συντελεί στην καταστροφή των πολιτιστικών μνημείων Διακρατική ατμοσφαιρική ρύπανση

9 2. Επικίνδυνα και τοξικά απόβλητα
Σήμερα παρασκευάζονται και χρησιμοποιούνται περισσότερες από χημικές ουσίες, οι οποίες έχουν σαν σκοπό να «ευκολύνουν» την ζωή μας. Πολλές από αυτές είναι επικίνδυνες για την υγεία, καθώς επίσης και η διάθεσή τους εγκυμονεί κινδύνους για το περιβάλλον. Στις ΗΠΑ παράγονται περισσότερο από 1 τόνο επικινδύνων και τοξικών αποβλήτων ανά κάτοικο ανά έτος. Από αυτήν την ποσότητα μόνο το 17% διατίθεται στο περιβάλλον με σχετική ασφάλεια.

10 3. Ρύπανση υδατικών συστημάτων
Αν και τουλάχιστον τα τελευταία 30 χρόνια έχουν ληφθεί μέτρα για τον περιορισμό της ρύπανσης των υδατικών συστημάτων, εντούτοις αυτή συνεχίζεται, με αποτέλεσμα την πρόκληση σημαντικών βλαβών στα οικοσυστήματα. Η ρύπανση προέρχεται και από νέες πηγές, όπως η μη σημειακή ρύπανση, η οποία αντιμετωπίζεται δύσκολα.

11 4. Στερεά απορρίμματα Έχουμε υπερβολική αύξηση των παραγομένων ποσοτήτων στερεών απορριμμάτων, και λόγω αύξησης του πληθυσμού, αλλά κυρίως λόγω αύξησης των καταναλωτικών συνηθειών μας. Η διάθεση των στερεών απορριμμάτων είναι σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα, λόγω των κινδύνων για την υγεία. Είναι σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, γιατί οι περιοχές όπου κατασκευάζονται και λειτουργούν χώροι υγειονομικής ταφής απορριμμάτων υποβαθμίζονται αυτόματα, επειδή κανείς δεν θέλει να μένει κοντά (π.χ. Α. Λιόσια).

12 5. Όξινη βροχή Οξείδια του θείου και του αζώτου που παράγονται από καύση άνθρακα στις βιομηχανίες, αλλά και από αυτοκίνητα, καταλήγουν στην ατμόσφαιρα και επανέρχονται με την βροχή στην επιφάνεια της Γης σαν οξέα. Έχουν αρνητικές επιδράσεις σε οικοσυστήματα (κυρίως δάση) και συντελούν στην διάβρωση των ιστορικών μνημείων.

13 6. Εξαφάνιση χλωρίδας και πανίδας
Κάθε ώρα χάνονται 3 είδη ζώων ή φυτών. Έχει χαθεί περίπου το 20% των ειδών της Γης και έχει επέλθει σημαντική μείωση της βιοποικιλότητας. Όλα αυτά προέρχονται από το κάψιμο ή το κόψιμο των δασών, την αποξήρανση των υγροβιότοπων και την ρύπανση των υδατικών συστημάτων, αποτελέσματα της αστικοποίησης ή της επέκτασης των αγροτικών περιοχών.

14 7. Η τρύπα του όζοντος Οι χλωροφθοράνθρακες (ή CFCs) καταλήγουν στην στρατόσφαιρα, όπου συμμετέχουν σε μία κυκλική (δηλαδή συνεχή και ασταμάτητη) αντίδραση, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την απώλεια όζοντος. Το όζον είναι ένα αέριο, το οποίο αποτελεί την ασπίδα της Γης κατά της υπεριώδους ακτινοβολίας του ηλίου. Μέχρι σήμερα έχει ήδη καταναλωθεί το 5% του ατμοσφαιρικού όζοντος πράγμα που έχει σαν επίπτωση να φθάνει στην επιφάνεια της Γης αρκετά αυξημένη ποσότητα υπεριώδους ακτινοβολίας. Η ακτινοβολία αυτή έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία (π.χ. εμφάνιση καρκίνων του δέρματος), στις καλλιέργειες και στους πληθυσμούς των ψαριών.

15 8. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου
Αέρια που παράγονται από την βιομηχανία ή την καύση, όπως το διοξείδιο του άνθρακα (κυρίως), το διοξείδιο του θείου, το μεθάνιο, οξείδια του αζώτου συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα και δρουν σαν ένα μονωτικό στρώμα με αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας της Γης. Αναμένεται μία κατά μέσο όρο αύξηση 2-3οC μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα. Αποτελέσματα της αύξησης της θερμοκρασίας είναι οι κλιματικές αλλαγές και η εντατικοποίηση διαφόρων καιρικών φαινομένων.

16 9. Κατανάλωση ενέργειας, νερού και φυσικών πόρων
Παρατηρείται αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας και νερού με αποτέλεσμα υπερβολική μείωση των φυσικών πόρων, παραγωγή ρύπων και επιπτώσεις στην χλωρίδα και πανίδα.

17 10. Τα ατυχήματα και οι πόλεμοι
Seveso, Ιταλία, 1976: εκροή διοξίνης Chernobyl, Ουκρανία, 1986: ρύπανση από ραδιενέργεια, ατύχημα του δεξαμενόπλοιου Exxon Valdez, Αλάσκα, 1989: διαφυγή αργού πετρελαίου στο θαλάσσιο περιβάλλον. Εκτός από τα ατυχήματα, οι πόλεμοι έχουν εξίσου καταστρεπτικές συνέπειες για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. - κάψιμο των πετρελαιοπηγών στο Κουβέιτ - τα μοντέρνα όπλα περιέχουν ουσίες επικίνδυνες και τοξικές για τον άνθρωπο και την πανίδα.

18 Περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την κατανάλωση ενέργειας στην Ευρώπη

19 Τι μας απασχολεί Χρήση και επάρκεια ενέργειας– τι συμβαίνει;
Χρήση φυσικών πόρων – γίνονται, άραγε, οι οικονομίες μας πιο παραγωγικές; Κατανάλωση στα νοικοκυριά – πόσο σημαντική είναι; Μεταφορές, τρόφιμα και δόμηση – οι πλέον σημαντικές περιοχές της κατανάλωσης Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής. Αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης μας γύρω από τις πολιτικές για το περιβάλλον. Η τεχνολογική πρόοδος θα δώσει λύση στο πρόβλημα;

20 Οι πληροφορίες προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος
Οι πληροφορίες προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος Ειδικός Οργανισμός της ΕΕ, ιδρύθηκε το 1994 και εδρεύει στην Κοπενγχάγη 32 κράτη μέλη (27 από την ΕΕ) και 6 συνεργαζόμενες χώρες Παρέχει περιβαλλοντικές πληροφορίες και γνώσεις σε αυτούς που ασκούν πολιτική, αλλά και στο κοινό. Υπάρχει ειδική μονάδα για την Αειφόρο Κατανάλωση και Παραγωγή από το 2006 Υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Αειφόρο Κατανάλωση και Παραγωγή

21 Πρόσφατη δουλειά για την Αειφόρο Κατανάλωση και Παραγωγή
Όλες οι πληροφορίες μπορούν να ληφθούν από

22 Μειώνουμε τη χρήση ενέργειας;
Η τελική κατανάλωση ενέργειας στην Ευρώπη των 25 αυξήθηκε κατά 8 % για τη περίοδο Οι Μεταφορές ήταν ο τομέας με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη από το 1990 έως και σήμερα είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής «τελικής» ενέργειας. Η κατανάλωση ενέργειας από τις υπηρεσίες (συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας) και από τα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 10.2 % και 6.5 % αντίστοιχα, ενώ η τελική κατανάλωση ενέργειας στο βιομηχανικό τομέα μειώθηκε κατά 7.7 % την ίδια περίοδο.

23 Χρησιμοποιούμε την ενέργεια πιο αποτελεσματικά;
Η οικονομική μεγέθυνση απαιτεί λιγότερη πρόσθετη κατανάλωση ενέργειας, κυρίως λόγω των δομικών αλλαγών στην οικονομία. Εντούτοις, η συνολική κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται ακόμη Η συνολική κατανάλωση ενέργειας στην Ευρώπη των 25 αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό λίγο πιο κάτω από 0.7 % την περίοδο , ενώ το ΑΕΠ αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 2 %. Ως αποτέλεσμα, η συνολική ενεργειακή ένταση στην Ευρώπη των 25 μειώθηκε με μέσο ρυθμό 1.3 % ανά έτος. Παρ’ όλη αυτή τη σχετική σύζευξη της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και της οικονομικής μεγέθυνσης, η συνολική κατανάλωση ενέργειας αυξήθηκε 8.4 % σ’ αυτήν την περίοδο.

24 Πόσο έντονες ενεργειακά είναι οι οικονομίες της ΕΕ;
Υπάρχει ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ Ανατολής – Δύσης τόσο στην οικονομία όσο και στα επίπεδα αποτελεσματικότητας της ενέργειας και των φυσικών πόρων. Για παράδειγμα, η ενεργειακή ένταση της Τσεχίας, μιας από τις πιο αναπτυγμένες τεχνολογικά νέες χώρες –μέλη, είναι περίπου πέντε φορές ψηλότερη από το μέσο όρο της Ευρώπης των 15.

25 Συνδυάζουμε τη χρήση φυσικών πόρων και την οικονομική μεγέθυνση;
Κατά την περασμένη δεκαετία, η οικονομική μεγέθυνση και η κατανάλωση ενέργειας συνδέονταν στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση της κατανάλωσης φυσικών πόρων (υλικών και ενέργειας) συμβάδιζε με το ρυθμό της οικονομικής μεγέθυνσης. Δύο συγγενείς δείκτες των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και κατανάλωση σημαντικών περιβαλλοντικά υλικών) δείχνουν, επίσης, μία όμοια σχετική σύζευξη. Εντούτοις, αν και οι Ευρωπαίοι τείνουν να χρησιμοποιούν τους φυσικούς πόρους πιο αποτελεσματικά, δεν χρησιμοποιούμε λιγότερους πόρους σε απόλυτες τιμές. Υπάρχουν, αν υπάρχουν, λίγες ενδείξεις απόλυτης σύζευξης, που σημαίνει μία μείωση σε πραγματική κατανάλωση υλικών και αντίστοιχης ενέργειας GDP Energy consumption

26 Παραγωγικότητα εργασίας, ενέργειας και υλικών
Υπάρχει μεγάλη τάση για βελτίωση της παραγωγικότητας των υλικών και της ενέργειας, ακόμη και στις αναπτυγμένες οικονομίες των 15 χωρών της ΕΕ. Η παραγωγικότητα της εργασίας είναι ήδη υψηλή, καθώς βελτιώθηκε περισσότερο από 270% τις περασμένες τέσσερις δεκαετίες ως αποτέλεσμα της κοινωνικής ασφάλισης και των διαφόρων φορολογικών σχημάτων, τα οποία επικεντρώθηκαν κυρίως στους φόρους εισοδήματος, κάνοντας την εργασία σχετικά ακριβότερη από τους φυσικούς πόρους. Κατά την ίδια περίοδο, η παραγωγικότητα των πρώτων υλών και της ενέργειας αυξήθηκε κατά 100 % και 20 % αντίστοιχα.

27 Τι συμβαίνει με τις περιβαλλοντικές πιέσεις από την παραγωγή;
Ένας μικρός αριθμός βιομηχανιών συμβάλλει κατά 50-80% στις συνολικές περιβαλλοντικές πιέσεις που σχετίζονται με την παραγωγή : γεωργία, ηλεκτρική παροχή, μεταφορές, βασική βιομηχανία Τα καυτά περιβαλλοντικά σημεία που σχετίζονται με την παραγωγή έχουν μελετηθεί και κατανοηθεί καλά. Ενώ έχουν αντιμετωπιστεί επιτυχώς από μία μεγάλη σειρά περιβαλλοντικών πολιτικών, είναι ανοικτός ο διάλογος αν αυτές οι πολιτικές θα είναι αποτελεσματικές μακροπρόθεσμα (η αύξηση της κατανάλωσης καταργεί τα κέρδη της αποτελεσματικότητας).

28 Τα νοικοκυριά ευθύνονται για το μεγαλύτερο μερίδιο της κατανάλωσης (55-70% του ΑΕΠ)

29 Συνεχιζόμενη αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών σε όλη την Ευρώπη
Η δαπάνη των νοικοκυριών αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2030 Η αυξανόμενη κατανάλωση προκαλεί αυξανόμενες παγκόσμιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

30 Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG): οι τρεις πιο σημαντικές περιοχές της κατανάλωσης
Τροφή 18 % εκπομπών GHG Οι περιβαλλοντικές πιέσεις από αυτές τις τρεις, κατά προτεραιότητα, περιοχές αποτελούν τα 2/3 των συνολικών πιέσεων 29 % των εκπομπών GHG Δόμηση 19 % των εκπομών GHG Μετακίνηση

31 Κλιματική αλλαγή – η πρόκληση είναι μπροστά μας...
Διεθνής Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) : o στόχος που έχουμε συμφωνήσει είναι η περικοπή των εκπομπών GHG στις βιομηχανικές χώρες κατά 80% μέχρι το 2050, Αυτό σημαίνει μείωση των ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ περίπου κατά 2 – 2,5 τόνους κατά κεφαλή ανά έτος Εν τω μεταξύ, σήμερα, κάθε μία από αυτές τις τρεις περιοχές κατανάλωσης ΜΟΝΟ συμβάλλει κατά 2-3 τόνους GHG κατά κεφαλή

32 Φαγητό και ποτό (ca. 2 t CO2-eq. GHG/cap)

33 Τι μπορούμε να κάνουμε στην περιοχή ‘φαγητό και ποτό’;
Θετική τάση για βελτιώσεις: Αλλαγή στη διατροφή: λιγότερα ζωικά προϊόντα (π.χ. μοσχάρι, γαλακτοκομικά) Λιγότερα απορρίμματα τροφών: περίπου το 1/3 της τροφής πετιέται στα σκουπίδια. Η μείωση των απορριμμάτων από τις τροφές συνεπάγεται λιγότερες πιέσεις από την παραγωγή. Οφέλη από την αποτελεσματικότητα της παραγωγής: γεωργία (λιγότερα λιπάσματα, διαχείριση της λίπανσης), περιορισμός της τρέχουσας μικτής παραγωγής Βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων (λιγότερη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας) Οφέλη από την αποτελεσματικότητα της αποθήκευσης και παρασκευής φαγητού στον μεταποιητικό τομέα, τα εστιατόρια, τα ιδιωτικά νοικοκυριά ! !

34 Κτίρια & υποδομές (ca. 2.6 t CO2-eq. GHG/cap)

35 Δράσεις κατά προτεραιότητα στη δόμηση και τις υποδομές
Θετική τάση για βελτιώσεις : Θέρμανση των κτιρίων και ζεστό νερό: π.χ. θερμική μόνωση, χρήση ηλιακών θερμοσιφώνων Οφέλη από την αποτελεσματικότητα στη βιομηχανία οικοδομικών υλικών (περιλαμβανομένων και εναλλακτικών οικοδομικών υλικών) Μείωση των νέων οικοδομών και υποδομών Αντιστροφή των τάσεων για μεγαλύτερα διαμερίσματα, μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα και κτίρια γραφείων ! !

36 Μεταφορές προσώπων και αγαθών (ca. 1,9 t CO2-eq. GHG/cap)

37 Δράσεις σχετικές με τις μεταφορές προσώπων και αγαθών
Θετική τάση για βελτιώσεις : Καλύτερη αποτελεσματικότητα των καυσίμων των οχημάτων Προσπάθειες / πρωτοβουλίες για μείωση της μεγέθυνσης των μεταφορών (ειδικά των ιδιωτικών) Καλύτερη οργάνωση των δημόσιων μεταφορών ! !

38 Η τεχνολογία θα λύσει το πρόβλημα; / 1
Τα σημερινά αυτοκίνητα είναι καθαρότερα και οικονομικότερα όσον αφορά στα καύσιμα, απ’ ότι ήταν πριν 15 χρόνια, (σκούρο πράσινο) αλλά... Ο αριθμός των αυτοκινήτων στο δρόμο έχει υπερδιπλασιστεί... Οι άνθρωποι οδηγούν περισσότερο (ανοικτή πράσινη γραμμή) εξαιτίας του lifestyle... Έτσι, έχουμε μεγαλύτερες επιπτώσεις από τις μεταφορές (μπλε γραμμή)

39 Η τεχνολογία θα λύσει το πρόβλημα; / 2
Τα σημερινά πλυντήρια , οι τηλεοράσεις και τα πλυντήρια πιάτων είναι πιο αποτελεσματικά απ’ ότι 15 χρόνια πριν, (διακεκομμένες γραμμές) αλλά... Οι αριθμοί των χρησιμοποιούμενων συσκευών έχουν αυξηθεί δραματικά (συνεχής γραμμή) Έτσι, έχουμε μεγαλύτερη κατανάλωση ηλεκτρισμού (κόκκινη γραμμή)

40 Συμπέρασμα /1 Οι Ευρωπαϊκές πιέσεις είναι υψηλές. Οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου στις βιομηχανικές χώρες πρέπει να μειωθούν κατά 80% μέχρι το 2050 (IPCC). Για την επίτευξη του στόχου για τόσο μεγάλη μείωση θα απαιτηθούν ριζικές αλλαγές στον τρόπο κατανάλωσης και παραγωγής μας. Αυτός ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τα οφέλη της αποτελεσματικής παραγωγής ή την βελτίωση της τεχνολογίας – οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μας είναι απαραίτητες.

41 οικολογικό μας αποτύπωμα
Συμπέρασμα /2 Πρέπει να μειωθεί το οικολογικό μας αποτύπωμα 1. (Ελληνικά) 2. (Αγγλικά, Γαλλικά, ισπανικά κ.ά) 3. (Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά) 4. Για υπολογισμό: Click on: Latest version (MS Excel file)

42 Συμπέρασμα /3 Η πρόκληση αλλά και το κλειδί: η διαφορετική και αποτελεσματική κατανάλωση και χρήση της ενέργειας Σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται: η αναδιανομή της δυνατότητας για κατανάλωση Σύμφωνα με την UNESCO: Παράγων 4: Πρέπει τις επόμενες δεκαετίες να ζήσουμε δύο φορές καλύτερα, χρησιμοποιώντας τους μισούς από τους πολύτιμους φυσικούς πόρους. Παράγων 10: Πρέπει να εργαστούμε προς την κατεύθυνση της βελτίωσης κατά δέκα φορές της παραγωγικότητας των φυσικών πόρων στις βιομηχανικές χώρες, μέχρι το 2050 Τα σχέδια παραγωγής και κατανάλωσης θα γίνουν πιο αποτελεσματικά αν επιδιώξουμε ίση πρόσβαση στους φυσικούς πόρους για όλους αλλά και τα ίδια όρια στην πρόσβαση για όλους.

43 ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
Συμπέρασμα /4 ΣΤΟΧΟΣ: ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ

44 Ευχαριστώ πολύ!