Προαιρετικό Σεμινάριο "Αποτελεσματική Επικοινωνία Εκπαιδευτικών-Γονέων" Επικοινωνία μεταξύ Εκπαιδευτικού-Ρομά Γονέα H Εμπλοκή τους στην Εκπαίδευση των.

Παρουσίαση με θέμα: "Προαιρετικό Σεμινάριο "Αποτελεσματική Επικοινωνία Εκπαιδευτικών-Γονέων" Επικοινωνία μεταξύ Εκπαιδευτικού-Ρομά Γονέα H Εμπλοκή τους στην Εκπαίδευση των."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Προαιρετικό Σεμινάριο "Αποτελεσματική Επικοινωνία Εκπαιδευτικών-Γονέων"
Επικοινωνία μεταξύ Εκπαιδευτικού-Ρομά Γονέα H Εμπλοκή τους στην Εκπαίδευση των Παιδιών τους Ελένη Ρουσουνίδου Λoΐζος Συμεού Ελένη Ρουσουνίδου και Λοΐζος Συμεού, Π.Ι.

2 Ανάμειξη των Γονιών στην Εκπαίδευση
Προαιρετικό Σεμινάριο "Αποτελεσματική Επικοινωνία Εκπαιδευτικών-Γονέων" Ανάμειξη των Γονιών στην Εκπαίδευση Εποπτεία σχολικής συμπεριφοράς Εποπτεία εξωσχολικής συμπεριφοράς Εμπλοκή- Συμμετοχή στο σχολείο Βοήθεια στην κατ’ οίκον εργασία Ανάπτυξη ενδιαφερόντων Γεωργίου, Σ. Ν. (2000). Σχέση σχολείου-οικογένειας και ανάπτυξη του παιδιού. Αθήνα: Ελληνικά γράμματα. Ελένη Ρουσουνίδου και Λοΐζος Συμεού, Π.Ι.

3 Επίδραση Ενεργητικής Γονεϊκής Ανάμειξης
Προαιρετικό Σεμινάριο "Αποτελεσματική Επικοινωνία Εκπαιδευτικών-Γονέων" Επίδραση Ενεργητικής Γονεϊκής Ανάμειξης Για το παιδί καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα κίνητρα για μάθηση βελτίωση σχολικής συμπεριφοράς βελτίωση συμμετοχής στην τάξη βελτίωση ποιότητας κατ’ οίκον εργασίας θετικότερες στάσεις προς το σχολείο Για τον εκπαιδευτικό διευκόλυνση να επιτύχουν τους εκπαιδευτικούς τους στόχους απαλλαγή από "εγκόσμιες" εργασίες και ρουτίνες Για τους γονείς αύξηση γονεϊκής αυτοπεποίθησης κίνητρα για ενασχόλησή τους με τη δική τους εκπαίδευση Ελένη Ρουσουνίδου και Λοΐζος Συμεού, Π.Ι.

4 Παράγοντες που επιδρούν στις σχέσεις σχολείου-οικογένειας
Προαιρετικό Σεμινάριο "Αποτελεσματική Επικοινωνία Εκπαιδευτικών-Γονέων" Παράγοντες που επιδρούν στις σχέσεις σχολείου-οικογένειας Οικογένεια Φύλο Κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο Εθνικότητα Ηλικία και τάξη του παιδιού Αντιλήψεις του γονιού για τις επιδόσεις του παιδιού Πρακτικοί παράγοντες: -Έλλειψη χρόνου -Απαιτήσεις καθημερινής ζωής -Διαφορετικοί στόχοι από το σχολείο -Αργοπορημένη ενημέρωση -Περιορισμένες ευκαιρίες για εμπλοκή Ψυχολογικοί παράγοντες Χαμηλή αυτοεκτίμηση Σχολική φοβία, αγωνία Έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους εκπαιδευτικούς Άγνοια, παρανοήσεις ρόλων Σύνδεση κάθε επαφής με το σχολείο με ‘κακά μαντάτα’ Αδιαφορία εκπαιδευτικών ή ανταγωνιστική προδιάθεση απέναντί τους Φόβος εισβολής σε οικογενειακά θέματα Φτηνή εκπαιδευτική πολιτική ‘Αδιάκριτες’ αναφορές εκπ/κών Ελένη Ρουσουνίδου και Λοΐζος Συμεού, Π.Ι.

5 Παράγοντες που επιδρούν στις σχέσεις σχολείου-οικογένειας
Προαιρετικό Σεμινάριο "Αποτελεσματική Επικοινωνία Εκπαιδευτικών-Γονέων" Παράγοντες που επιδρούν στις σχέσεις σχολείου-οικογένειας Σχολείο Περιοχή σχολείου Εμπειρία Μέγεθος τάξης Είδος τάξης Ακαδημαϊκό αντικείμενο Έλλειψη χρόνου Φόβος αμφισβήτησης και απειλής του επαγγελματισμού, στάτους, ελέγχου και εξουσίας Καταβάλλονται από τα οικογενειακά προβλήματα Φόβος για εμφάνιση αυξημένων απαιτήσεων, πίεσης και φιλοδοξιών Χαμηλές προσδοκίες Προηγούμενες εμπειρίες Φόβος για υπερσυντηρητικές στάσεις γονιών Το σύστημα Αντίσταση στην αλλαγή Δυσκολία ανάπτυξης σχέσης με κάποιους γονιούς Έλλειψη κινήτρων Έλλειψη υποστήριξης από άλλους εκπαιδευτικούς Έλλειψη εκπ/κών-μεντόρων Έλλειψη επικοινωνίας με εκπ/κούς προηγούμενων χρόνων Απουσία σχετικής εκπαίδευσης Ελένη Ρουσουνίδου και Λοΐζος Συμεού, Π.Ι.

6 Επικοινωνία Η μετάδοση ενός μηνύματος από ένα οργανισμό σε άλλο. Η επικοινωνία δεν προϋποθέτει πάντα τη χρήση της γλώσσας. Η αποτελεσματική επικοινωνία προϋποθέτει την ανταλλαγή πληροφοριών και την κατανόηση απόψεων και συναισθημάτων τα οποία εκφράζονται από τους άλλους. Lefrancois (1999). Psychology for Teaching. Wadsworth

7 Δεξιότητες Επικοινωνίας
Οι δεξιότητες που επιτρέπουν στον άνθρωπο να συναλλάσσεται αποτελεσματικά με άλλους ανθρώπους σε κοινωνικό επίπεδο. Hargie, 1995: «....κοινωνικά επιδέξιος είναι ο άνθρωπος ο οποίος έχει την ικανότητα να συμπεριφέρεται με κατάλληλο τρόπο σε οποιαδήποτε περίσταση.» Οι επικοινωνιακές δεξιότητες οδηγούν σε καλές διαπροσωπικές σχέσεις εκπαιδευτικών-μαθητών-γονέων που ευνοούν: Την προσωπική εξέλιξη των μαθητών Τη μεγαλύτερη πειθαρχία Το καλύτερο συναισθηματικό κλίμα Την αποτελεσματικότερη διδασκαλία Την αποτελεσματικότερη μάθηση Μαλικιώση-Λοΐζου, Μ.. (2001). Η Συμβουλευτική Ψυχολογία στην εκπαίδευση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα

8 Δεξιότητες Συμβουλευτικής
Οι δεξιότητες που στοχεύουν να βοηθήσουν στην επίλυση προβλημάτων και στη λήψη αποφάσεων. Περιλαμβάνουν τις επικοινωνιακές δεξιότητες και άλλες πιο εξειδικευμένες δεξιότητες που στοχεύουν στην αλλαγή της συμπεριφοράς Μαλικιώση-Λοΐζου, Μ.. (2001). Η Συμβουλευτική Ψυχολογία στην εκπαίδευση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα

9 Εφαρμογή και διαχείριση λεκτικών δεξιοτήτων επικοινωνίας
Για αποτελεσματική λεκτική επικοινωνία σε επίπεδο προσωπικής επαφής (συνέντευξης) επιβάλλεται να ληφθούν υπόψη ένας αριθμός παραγόντων: Ο ξεκάθαρος προσδιορισμός του στόχου για τη σύγκλιση αυτής της επικοινωνίας/ο λόγος για τον οποίο αποφασίστηκε η επαφή αυτή. Η λεπτομερής διερεύνηση του υπόβαθρου και της κουλτούρας του ατόμου με το οποίο πραγματοποιείται η επικοινωνία (προσωπικό, επαγγελματικό, καταγωγή και θρησκεία). Η επιλογή συγκεκριμένης προσέγγισης που να διευκολύνει την αμφίδρομη επικοινωνία παρά να την εμποδίζει. Η διαμόρφωση χώρου, που να ικανοποιεί συγκεκριμένα κριτήρια, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί για τη συνάντηση/ο καθορισμός του πλαισίου συνεργασίας.

10 Παράγοντες που επηρεάζουν τη συνέντευξη
Η «συνέντευξη» Είναι μια ρευστή διαδικασία της οποίας η δομή, η μορφή και το περιεχόμενο εξαρτώνται από ένα αριθμό παραγόντων. Οι παράγοντες αυτοί επηρεάζουν τον «συνεντευκτή» (εκπαιδευτικό) και τον «συνεντευξιαζόμενο» (γονέα). Παράγοντες που επηρεάζουν τη συνέντευξη Αυτοαντίληψη Αξίες και αυτοαξιολογήσεις Συνείδηση ποικιλίας στοιχείων Διαδικασίες και μηχανισμοί αυτοάμυνας Σχέσεις αιτίας-αποτελέσματος Προβλέψεις και προσδοκίες Αντίληψη της αντίληψης του άλλου Θεώρηση και συνειδητοποίηση κανόνων και αρχών Συναισθήματα Nelson-Jones, R. (1983). Practical Approaches to Counselling. N.Ϋ: Holt, Rinehart, & Winston.

11 Σκοπός-διαδικασία μιας συνέντευξης
Προετοιμασία Αρχική διερευνητική φάση Διάγνωση- αποσαφήνιση συναισθημάτων Καθορισμός σκοπών Προγραμματισμός δουλειάς Αναζήτηση λύσεων Πρακτική εφαρμογή Περάτωση-παραπομπή ή παρακολούθηση Διαγνωστικός Προγνωστικός Ενημερωτικός-πληροφοριακός Πρακτικός Ψυχολογικός Θεραπευτικός Διαδικασία παρακολούθησης

12 Προετοιμασία για τη συνέντευξη
Προετοιμασία του Εκπαιδευτικού Προετοιμασία Γονέα Προετοιμασία πλαισίου δουλειάς Εντοπισμός της ανάγκης Παράμετροι Προγραμματισμός ενεργειών Καθορισμός της πρώτης συνάντησης Το πλαίσιο Η ετοιμότητα του γονέα Ανέτοιμος για τη διαδικασία Δικές του δυσκολίες

13 Αρχική διερευνητική φάση
ΓΟΝΕΑΣ Φυσική εμφάνιση του ατόμου Συμπεριφορά και διάθεση Κινήσεις και χειρονομίες Αντίδραση προς το περιβάλλον Εξασφάλιση επαφής ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ Δεν υποδέχεται το άτομο πίσω από γραφείο Δεν διεξάγει τη συνέντευξη καθισμένος πίσω από γραφείο Τηρεί επαφή σωστής επικοινωνίας Δεν αιφνιδιάζει το άτομο μπαίνοντας κατευθείαν στο θέμα Η μη λεκτική του επικοινωνία είναι σωστή Δεν αναγκάζει το άτομο να μιλήσει

14 Διάγνωση- αποσαφήνιση συναισθημάτων
Όταν το άτομο έρχεται οικειοθελώς στη συνάντηση ο εντοπισμός του προβλήματος συνήθως είναι πιο εύκολος. Σε πολλές περιπτώσεις ο εκπ. πρέπει να διαγνώσει ο ίδιος το πρόβλημα για το οποίο ο γονέας να μην έχει συνείδηση ή να συγκαλύπτει. Η διάγνωση επιτυγχάνεται παρακολουθώντας την κάθε διατύπωση που αφορά την παρούσα κατάσταση, τους σκοπούς, τα προβλήματα ή τις ανάγκες του ατόμου.

15 Καθορισμός σκοπών- Προγραμματισμός δουλειάς
Οι προϋποθέσεις για να καθοριστούν με λεπτομέρεια οι σκοποί υπάρχουν αφού η συνέντευξη περάσει από τα πιο πάνω στάδια Ο καθορισμός των σκοπών στηρίζεται σε 3 κριτήρια: Ο σκοπός πρέπει να είναι επιθυμητός από το άτομο Ο εκπ. πρέπει να είναι πρόθυμος να βοηθήσει στην υλοποίηση του σκοπού Να είναι εύκολο να διαπιστωθεί αν υλοποιήθηκαν οι σκοποί Προγραμματισμός τρόπου συνεργασίας μεταξύ εκπ. και γονέα Εδώ καθορίζονται από κοινού η φύση, η δομή, τα όρια, οι σκοποί, η διάρκεια της κοινής προσπάθειας στην όλη συμβουλευτική σχέση Εδώ δομείται το συμβόλαιο συνεργασίας γονέα-εκπαιδευτικού (καθορισμός χρονικών περιορισμών, ρόλων, ειδικών διαδικασιών και κανόνων ή αξιών που θα διέπουν την κοινή προσπάθεια)

16 Αναζήτηση λύσεων- Πρακτική εφαρμογή
Είναι «παραγωγική» φάση Αναζητούνται λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζει το άτομο Παίρνονται αποφάσεις Επιχειρείται η απαιτούμενη παρέμβαση ή παραπομπή Δίνεται η ευκαιρία στο άτομο να δοκιμάσει στην πράξη την εκδήλωση της νέας συμπεριφοράς ή να βάλει σε εφαρμογή την υλοποίηση μιας τρέχουσας απόφασης

17 Περάτωση-παραπομπή ή παρακολούθηση
Σε μια ενότητα εργασίας ή μια συζήτηση Σε μια συνέντευξη Σε μια Συμβουλευτική σχέση Με το κλείσιμο μιας εργασίας, συνέντευξης ή σχέσης μπορεί να γίνεται ταυτόχρονη παραπομπή σε άλλους επαγγελματίες ή να παρουσιάζεται η ανάγκη παρακολούθησης των προσπαθειών του ατόμου από το σημείο εκείνο και μετά.

18 Ενεργητική ακρόαση- Προσεκτική παρακολούθηση
Ερωτήσεις Μη λεκτική επικοινωνία Ελάχιστη ενθάρρυνση και παράφραση/αναδιατύπωση Αντανάκλαση συναισθημάτων Περίληψη

19 Ερωτήσεις Σκοπός των ερωτήσεων:
Βοηθούν τη συνέντευξη να πραγματοποιηθεί Ανοίγουν νέα πεδία συζήτησης Εντοπίζουν πληροφορίες Βοηθούν την αυτοανίχνευση του δέκτη

20 Είδη Ερωτήσεων Ανοικτές: Κλειστές:
Αφήνουν το άτομο να εκφράσει τα συναισθήματα του χωρίς να του έχει επιβληθεί συγκεκριμένος τρόπος έκφρασης τους, π.χ.: Πώς αισθάνεστε που ο Κωστάκης δεν τήρησε τη συμφωνία που κάνατε για την ολοκλήρωση της μελέτης του; Ένα ανοικτό σχόλιο του τύπου της πιο πάνω ερώτησης επιτρέπει στο συνεντευξιαζόμενο να εξερευνήσει τον εαυτό του με τη στήριξη του Ε. και στον Ε. και να μάθει πώς αισθάνεται ο γονέας. Ερωτήσεις χρησιμοποιώντας το «Τι», «Πώς», «Θα», «Γιατί» Κλειστές: Τονίζουν περισσότερο τα γεγονότα παρά το στοιχείο του συναισθήματος. Η υπερβολική χρήση ή και η αποκλειστική χρήση κλειστών ερωτήσεων δείχνει έλλειψη ενδιαφέροντος για αυτό που έχει να πει ο Γ. Ερωτήσεις με το «Είσαι», «Νομίζεις», «Θέλεις». Αν ο Ε. βασίζει τη συνέντευξη του στις κλειστές ερωτήσεις, αναγκάζεται συχνά να συγκεντρωθεί για να σκεφτεί την επόμενη ερώτηση.

21 Χρησιμότητα Ερωτήσεων
Οι ανοικτές ερωτήσεις είναι χρήσιμες διότι: Βοηθούν στην έναρξη της συνέντευξης (π.χ. Τι σας έκανε να ζητήσετε αυτή τη συνάντηση;) Βοηθούν το Γ. να πει περισσότερα για ένα σημείο το οποίο θίγει (π.χ. Πώς νιώσατε όταν έγινε αυτό;) Βοηθούν στην απόσπαση παραδειγμάτων συγκεκριμένης συμπεριφοράς (π.χ. Τι κάνετε όταν είστε θυμωμένος;). Βοηθούν το Γ. να συγκεντρώσει την προσοχή του στα συναισθήματά του (π.χ. Τι αισθάνεστε γι αυτό που μόλις μου είπατε;). Ερωτήσεις που αρχίζουν με το : «Τι» οδηγούν το άτομο να μιλήσει για γεγονότα και λεπτομέρειες μιας κατάστασης. «Πώς» οδηγούν το άτομο να μιλήσει για την πορεία, τη σειρά και τη διαδοχή των συναισθημάτων του. «Θα» τείνουν να είναι πάρα πολύ ανοικτές και προσφέρουν τη λιγότερη καθοδήγηση στο άτομο. «Γιατί» είναι δύσκολο να απαντηθούν, διότι δεν υπάρχει απάντηση για όλα τα γιατί που ερωτούμε.

22 Ελάχιστη ενθάρρυνση και παράφραση
Τι είναι η ελάχιστη ενθάρρυνση; Είναι η στήριξη του ατόμου κατά τη διάρκεια ενός διαλόγου/συνάντησης η οποία βοηθά στην εξέλιξη της επικοινωνίας. Είναι η διαδικασία με την οποία το άτομο βοηθιέται να αναπτύξει θετική διάθεση απέναντι στη συγκεκριμένη επικοινωνία. Η ενθάρρυνση συνίσταται από φραστικά ή και μη λεκτικά μέσα.

23 Ελάχιστη ενθάρρυνση και παράφραση
Τι είναι παράφραση; «Είναι η προσπάθεια αναμετάδοσης στον πελάτη του περιεχομένου τον λεγόμενων του σε αναδιατύπωση» (Ivey & Authie, 1978, σελ. 83).

24 Ελάχιστες ενθαρρύνσεις
Λεκτικές: Σύντομες εκφράσεις «Α!», «Έτσι;», «Τότε;», «Και;» Η επανάληψη κάποιων λέξεων που θα βοηθήσουν «Πείτε μου περισσότερα γι’ αυτό το θέμα» «Χμμ-Χμμ», «Α-χα» Η απλή επανάληψη των τελευταίων λέξεων της τελευταίας φράσης του Γ. Η σιωπή Μη λεκτικές: Οπτική επαφή Γλώσσα σώματος Έκφραση προσώπου Χαμόγελο Τόνος φωνής Γενικά νύξεις που δείχνουν ότι βρίσκεστε εκεί με όλες σας τις αισθήσεις.

25 Η δομή της παράφρασης/αναδιατύπωσης :
Είναι προσωπική, π.χ. αναφορά στο όνομα του συνομιλητή μας. Επαναλαμβάνονται οι πιο σημαντικές, και όσο το δυνατό με μεγαλύτερη ακρίβεια λέξεις που χρησιμοποίησε ο συνομιλητής μας. Είναι σύντομη, σαφής και αποδίδει το νόημα των όσων είπε ο συνομιλητής μας.

26 Παράφραση/αναδιατύπωση
Οι παραφράσεις εξυπηρετούν τρεις σκοπούς: Τη σιγουριά στον συνομιλητή ότι παρακολουθείται προσεκτικά και ότι γίνεται προσπάθεια να γίνει πλήρως αντιληπτός. Την ορθότερη κατεύθυνση στη συνέντευξη με τη διασαφήνιση ενός σχολίου του Γ. κάνοντας το πιο συγκεκριμένο. Την ευκαιρία που δίνεται στον Ε. να ελέγξει κατά πόσο κατανόησε με ακρίβεια αυτό που ήθελε να πει ο Γ.

27 Σκοπός χρήσης των δεξιοτήτων
Ελάχιστη ενθάρρυνση Βοηθά το άτομο να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του και γενικότερα να εκφράσει με μεγαλύτερη άνεση αυτό που έχει να πει. Παράφραση Στόχος της δεξιότητας αυτής δεν είναι η ανατροφοδότηση αλλά η απόδειξη ότι ο Ε. έχει ακούσει αυτά που του είπε ο Γ και τα έχει καταλάβει. Αυτό βοηθά το Γ. να αντιληφθεί πώς φαίνεται ο προβληματισμός του σε ένα άλλο άτομο που αυτός είναι ο Ε. του παιδιού του. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να επανεκτιμήσει τις σκέψεις του και τη συμπεριφορά του.

28 Ενσυναίσθηση: Είναι η βαθιά κατανόηση και η προσπάθεια να μπούμε στη θέση του άλλου, για να δούμε τα πράγματα με το δικό του τρόπο και να νιώσουμε αυτά που αισθάνεται. Για την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης μια βασική δεξιότητα που πρέπει να αποκτηθεί είναι η ικανότητα αντανάκλασης συναισθημάτων, δηλαδή το να αισθάνεται κανείς με ακρίβεια το συναισθηματικό κόσμο του συνομιλητή του.

29 Αντανάκλαση συναισθημάτων
Τι είναι αντανάκλαση συναισθημάτων; : Η παρακολούθηση από τον εκπαιδευτικό των λεκτικών ή μη λεκτικών συναισθηματικών μηνυμάτων που επικοινωνεί ο συνομιλητής του. Είναι η επιλεκτική προσοχή στα συναισθηματικά στοιχεία που ενυπάρχουν στις εκφράσεις του ατόμου.

30 Τα στοιχεία που απαρτίζουν τη δεξιότητα της αντανάκλασης του συναισθήματος είναι:
Χρησιμοποίηση του ονόματος του ατόμου καθώς και της αντωνυμίας «Εσύ» ή «Εσείς». Τα συναισθήματα πρέπει να αναγνωρίζονται και να χαρακτηρίζονται. Ο Εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί ένα τύπο φράσεων όπως: «Φαίνεστε να αισθάνεστε…….» «Μοιάζει σαν να νιώθετε…….» «Διαισθάνομαι ότι………» «Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι αισθάνεστε……..» και συμπληρώνει το συγκεκριμένο συναίσθημα. Το περιεχόμενο του μηνύματος μπορεί να παραφραστεί για να είναι πιο ξεκάθαρο. π.χ. «Φαίνεστε να αισθάνεστε απαισιόδοξος όταν σκέφτεστε τις πιθανότητες που έχετε για να λύσετε αυτό το θέμα.» «Κύριε Κωστή, φαίνεστε χαρούμενος αλλά και ανήσυχος στη προοπτική να αλλάξει ο Γιαννάκης σχολείο» Η αντανάκλαση συναισθημάτων είναι πιο χρήσιμη όταν τα άμεσα συναισθήματα που εμφανίζονται κατά τη συνάντηση αναγνωρίζονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία.

31 Περίληψη Μια σημαντική ιδιότητα της αποτελεσματικής επικοινωνίας είναι να βοηθήσει το Γονέα να ενώσει όλα τα στοιχεία που έχει αναφέρει μεταξύ τους. Χρησιμοποιώντας την περίληψη ο Ε. προσπαθεί να ανακεφαλαιώσει, να συμπτύξει και να αποκρυσταλλώσει την ουσία των λόγων του Γ. Η περίληψη ως στόχο έχει: να βοηθήσει το Γονέα να συγκεντρώσει όλες τις σκέψεις του μαζί να ελέγξει ο ίδιος ο Εκπαιδευτικός εάν κατάλαβε σωστά τα λόγια του βοηθούμενου ατόμου ή τα έχει παρερμηνεύσει

32 Περίληψη Η περίληψη πρέπει να είναι ακριβής και χωρίς
παραποιήσεις. Με αυτό τον τρόπο: η συνέντευξη μπορεί ευκολότερα να προχωρήσει από τη διερεύνηση στη δράση και στην επίλυση προβλημάτων. διευκολύνεται η εξέλιξη της συνέντευξης δείχνοντας στο βοηθούμενο άτομο ότι έχετε ακούσει και παρακολουθήσει όλη την ιστορία ή τουλάχιστον το κομμάτι της ιστορίας που του συνοψίσατε.

33 Περίληψη Η περίληψη μπορεί να αποβεί χρήσιμη στο να:
Αρχίσετε μια συνέντευξη. π.χ. «Είπατε ότι θέλετε να με δείτε για ……», «Στη τελευταία μας συζήτηση μιλήσαμε για…….». Αποσαφηνίσετε αυτό που συμβαίνει, ιδιαίτερα όταν η συνέντευξη είναι αρκετά πολύπλοκη. π.χ. «Μπορούμε να σταματήσουμε για ένα λεπτό, για να δούμε πού βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο» Εξασφαλίζει την ομαλή ροή και τη μετάβαση από το ένα θέμα στο άλλο κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, π.χ. «Μέχρι τώρα λέγατε ……..τώρα λέτε…..» Συνοψίσει αυτά που συνέβησαν καθόλη την διάρκεια της συνέντευξης, π.χ. «Σήμερα μιλήσαμε για……» Συνενώσει στοιχεία από διάφορες συνεντεύξεις, π.χ. « την προηγούμενη βδομάδα λέγατε…..και σήμερα λέτε……».