Δίκτυα Υπολογιστών (Γ’ έτος, ΣΤ’ εξ) Διάλεξη #10: Είδη καθυστέρησης σε δίκτυα μεταγωγής πακέτων, Ασύρματο Internet, Τεχνολογίες πρόσβασης κινητών συσκευών.

Παρουσίαση με θέμα: "Δίκτυα Υπολογιστών (Γ’ έτος, ΣΤ’ εξ) Διάλεξη #10: Είδη καθυστέρησης σε δίκτυα μεταγωγής πακέτων, Ασύρματο Internet, Τεχνολογίες πρόσβασης κινητών συσκευών."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Δίκτυα Υπολογιστών (Γ’ έτος, ΣΤ’ εξ) Διάλεξη #10: Είδη καθυστέρησης σε δίκτυα μεταγωγής πακέτων, Ασύρματο Internet, Τεχνολογίες πρόσβασης κινητών συσκευών στο διαδίκτυο: WAP, i- mode, J2ME Γαβαλάς Δαμιανός dgavalas@aegean.gr Εαρινό εξάμηνο

2 Περίληψη διάλεξης  Είδη καθυστέρησης σε δίκτυα μεταγωγής πακέτων  Ασύρματο Internet  Το τεχνολογικό τοπίο του ενσύρματου και ασύρματου Internet  Ασύρματα & κινητά δίκτυα  Λειτουργικά συστήματα  Μικρο-περιηγητές (micro-browsers)  Τεχνολογίες πρόσβασης κινητών συσκευών στο διαδίκτυο  WAP  i-mode  Java 2 Micro Edition

3

4 Σενάρια ανάκτησης πληροφορίας στο «παραδοσιακό» Internet

5 Ασύρματο web/Internet (wireless web/internet)  Η πρωτοφανής διείσδυση του διαδικτύου αλλά και των κινητών τηλεφώνων, οδήγησε –φυσιολογικά- στην ιδέα της χρήσης κινητών συσκευών για ασύρματη πρόσβαση στο διαδικτυακό υλικό  Ασύρματο Internet: Η πρόσβαση σε πόρους του Internet από κινητές συσκευές  Τουλάχιστον σε ένα μέρος της σύνδεσης χρησιμοποιείται ασύρματο δίκτυο ή δίκτυο κινητής τηλεφωνίας  Αντίστοιχα, έχει εισαχθεί ο όρος κινητό εμπόριο (mobile commerce ή m-commerce) που ορίζεται ως το ηλεκτρονικό εμπόριο (e-commerce) που συνεχίζει να διεξάγεται στο διαδίκτυο, με τη χρήση όμως κινητών τερματικών συσκευών και ενός κινητού δικτύου

6 Σενάρια ανάκτησης πληροφορίας μέσω ασύρματου δικτύου Σταθμός βάσης Κινητή συσκευή Δίκτυο κινητής τηλεφωνίας request response IEEE 802.11 Access point ασύρματου δικτύου laptop Internet request response Web servers

7 Κινητές συσκευές  Κινητά τηλέφωνα (mobile phones)  Φορητοί Η/Υ (laptops)  Έξυπνα τηλέφωνα (smart phones)  Προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί (PDAs, Personal Digital Assistants)  Η/Υ παλάμης (palmtops)  Tablet PCs  Pagers

8 Πλεονεκτήματα κινητού Internet  Διείσδυση, μεταφερσιμότητα, χαμηλό κόστος κινητών συσκευών  Oι χρήστες κινητών συσκευών ξεπερνούν κατά πολύ παγκοσμίως τον αριθμό χρηστών Η/Υ. Εκτός αυτού έχουν το πλεονέκτημα της μεταφερσιμότητας λόγω μικρού βάρους και διαστάσεων αλλά και του χαμηλού κόστους  Προσβασιμότητα  Στον «ενσύρματο» κόσμο, οι χρήστες συναντούν χρονικούς και χωρικούς περιορισμούς, καθώς είναι απαραίτητη η πρόσβαση σε έναν Η/Υ αλλά και η σύνδεση στο διαδίκτυο. Τέτοιοι περιορισμοί δεν ισχύουν για τους χρήστες κινητών συσκευών που έχουν εύκολη προσβασιμότητα και συνδεσιμότητα σε οποιοδήποτε χώρο και ώρα (anytime, anywhere)

9 Πλεονεκτήματα ασύρματου Internet  Υπηρεσίες βασισμένες στον εντοπισμό θέσης (location-based services)  Με χρήση τεχνολογιών όπως το GPS (Global Positioning System) είναι εφικτό για τους χρήστες αλλά και τους εμπόρους να προωθήσουν, να λάβουν ή να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες που προσαρμόζονται με βάση την τρέχουσα θέση του χρήστη  Εξατομίκευση  Eνώ ένας Η/Υ μπορεί να μοιράζεται ανάμεσα σε πολλούς χρήστες, η κινητή συσκευή τυπικά λειτουργεί για λογαριασμό μόνο ενός.

10 Προβλήματα ασύρματου Internet  Παράγοντες μορφής, μεγέθους και ευχρηστίας κινητών συσκευών  Πεπερασμένη ποσότητα διαθέσιμης ενέργειας, μικρό μέγεθος οθόνης, υποστήριξη μικρού αριθμού χρωμάτων και γραμματοσειρών, μικρό και δύσχρηστο πληκτρολόγιο  Ταχύτητα και κόστος σύνδεσης, επεξεργαστικές δυνατότητες, διαθέσιμη μνήμη  Παρότι οι περισσότερες κινητές συσκευές έχουν πλέον multimedia δυνατότητες, οι τρέχουσες ταχύτητες σύνδεσης καθιστούν τη χρήση τέτοιων υπηρεσιών απαγορευτική  π.χ. στα GSM συστήματα προσφέρεται ταχύτητα 9,6 Kbps

11 Προβλήματα ασύρματου Internet  Προσφορά και ωρίμανση παρεχόμενων υπηρεσιών  ενώ οι υπηρεσίες που προσφέρονται στο χώρο του παραδοσιακού Internet έχουν ήδη ιστορία αρκετών ετών, αυτό δε συμβαίνει με τις συγκριτικά νεότερες τεχνολογίες και εφαρμογές κινητού Internet. Η ανάπτυξη νέων, καινοτόμων εφαρμογών αναμένεται να αποτελέσει μοχλό εξάπλωσης και διείσδυσης για το κινητού Internet  Ασφάλεια  Η απουσία ενός προτύπου ασφαλείας ειδικά σχεδιασμένου για αγοραπωλησίες μέσω κινητών συσκευών σε συνδυασμό με τη γενικότερη καχυποψία και επιφυλακτικότητα των χρηστών του διαδικτύου για διεξαγωγή ηλεκτρονικών συναλλαγών αποτελεί βασικό τροχοπέδη για την περαιτέρω διείσδυση του κινητού εμπορίου

12 Το τεχνολογικό τοπίο του ενσύρματου και ασύρματου Internet

13 Ασύρματα δίκτυα Βluetooth Wireless LANs (Wi-FI)

14 Δίκτυα κινητής τηλεφωνίας (κυψελωτά δίκτυα)

15 Ασύρματη σύνδεση Η/Υ σε WiFi και 3G κινητά δίκτυα  Ήδη στην Ελλάδα (στο τέλος του 2005) παρέχονται από τηλεπικοινωνιακούς φορείς κάρτες δεδομένων για χρήση του 3G (ή GPRS) δικτύου τους από H/Y με ταχύτητες ως 384 Kbps.  Ένας Η/Υ μπορεί επίσης να συνδεθεί με χρήση ειδικής κάρτας σε ένα WLAN (WiFi) σε συγκεκριμένες δημόσιες τοποθεσίες (ξενοδοχεία, αεροδρόμια, συνεδριακοί χώροι, κτλ.) όπου υπάρχουν εγκατεστημένα κάποια ‘hotspots’

16 Λειτουργικά συστήματα για κινητές συσκευές  Τα λειτουργικά συστήματα αποτελούν διεπαφές που δρουν ως λογισμικά-ενδιάμεσοι μεταξύ των εφαρμογών και του υλικού (hardware)  Έχουν αναπτυχθεί μια σειρά από λειτουργικά συστήματα προσαρμοσμένα σε κινητές συσκευές με περιορισμένους πόρους (ελαχιστοποίηση χρήσης μνήμης, απαιτούμενου αποθηκευτικού χώρου, κατανάλωσης ενέργειας, π.χ., ο επεξεργαστής «κλείνει» όταν δεν εκτελεί κάποια εργασία)  Δημοφιλή λειτουργικά συστήματα:  OS  Palm OS  Microsoft CE  Linux

17 Λειτουργικά συστήματα για κινητές συσκευές Windows CE για Pocket PC Προγράμματα μιας Palm OS συσκευής

18 Προγράμματα μικρο-περιηγητών (microbrowsers) για κινητές συσκευές  «Ελαφριοί» web περιηγητές βελτιστοποιημένοι ώστε να εμφανίζουν web περιεχόμενο οθόνες μικρών διαστάσεων φορητών συσκευών  Καταλαμβάνουν λίγο χώρο στη μνήμη και έχουν μικρό μέγεθος ώστε να μπορεί ένας χρήστης να τους «κατεβάσει» από αργά ασύρματα κανάλια μικρού εύρους ζώνης  Νεότερες εκδόσεις μικρο-περιηγητών είναι πλήρεις web περιηγητές με δυνατότητες διαχείρισης και εμφάνισης HTML/CSS, WML, cHTML και έχουν εγκατεστημένα plug- ins για να εκτελούν Flash Lite («ελαφριά» έκδοσης του Macromedia Flash)  Δημοφιλή προγράμματα μικρο-περιηγητών  Opera mini  Openwave Mobile Browser

19 Προγράμματα μικρο-περιηγητών (microbrowsers) για κινητές συσκευές Opera Mini σε Pocket PC Openwave Mobile Browser

20

21 Τεχνολογίες πρόσβασης κινητών συσκευών στο διαδίκτυο  Αυτό που διαφοροποιεί την ασύρματη από την ενσύρματη πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι ότι η πρώτη προϋποθέτει την αρχική χρήση κάποιου ασύρματου δικτύου (WLANs ή κινητών δικτύων ευρείας ζώνης) πριν περάσει στον ενσύρματο κόσμο του «παραδοσιακού» διαδικτύου  Όλες οι web τεχνολογίες (π.χ. τεχνολογίες HTML/CSS, Java Servlets, JSP, PHP, κλπ), βρίσκουν εφαρμογή και στο χώρο του ασύρματου Internet  Το κενό που μένει λοιπόν να καλυφθεί αφορά τεχνολογίες για την ασύρματη πρόσβαση συσκευών στο διαδίκτυο, την παρουσίαση περιεχομένου (εξειδικευμένες γλώσσες σήμανσης) και την ανάπτυξη εφαρμογών

22 Wireless Application Protocol (WAP) ή Πρωτόκολλο Ασύρματων Εφαρμογών  To WAP αποτέλεσε μια πρώτη απόπειρα για παροχή ασύρματων υπηρεσιών, παρόμοιων με αυτών που συναντάμε στο «συμβατικό» διαδίκτυο, μέσω του δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Η βασική ιδέα είναι να χρησιμοποιηθεί η υφιστάμενη ψηφιακή ασύρματη υποδομή  Αναπτύχθηκε το 1997 από μια κοινοπραξία της οποίας ηγήθηκαν οι Nokia, Ericsson, Motorola κ.α. που δημιούργησε το WAP forum το οποίο σήμερα περιλαμβάνει εκατοντάδες εταιρίες-μέλη  Το WAP forum έδωσε στη δημοσιότητα τις προδιαγραφές του WAP για την υλοποίηση ασύρματων διαδικτυακών εφαρμογών. Εκατοντάδες εταιρίες άρχισαν σύντομα να το υποστηρίζουν και νέες υπηρεσίες έκαναν την εμφάνισή τους

23 Εφαρμογές WAP  Τυπικές εφαρμογές του WAP είναι:  Έλεγχος δρομολογίων τρένων  αγορά εισιτηρίων  πληροφορίες κίνησης (traffic) σε πόλεις  πληροφορίες καιρικών συνθηκών  έλεγχος τιμών χρηματιστηριακών μετοχών  «χρυσός οδηγός» (υπηρεσίες καταλόγου για αναζήτηση τηλεφώνων, διευθύνσεων)  πληροφορίες αθλητικού περιεχομένου  ……….

24 Λειτουργία WAP  Ο χρήστης μιας WAP συσκευής «καλεί» μια πύλη WAP (WAP gateway) μέσω ασύρματης σύνδεσης και στη συνέχεια στέλνει αιτήσεις στην πύλη αυτή για ιστοσελίδες που περιέχονται σε ένα WAP δικτυακό τόπο (WAP site).  Η πύλη αναζητάει το site στον ενσύρματο ιστό, ανακτά την αιτούμενη σελίδα και την προωθεί στο χρήστη (αφού πρώτα την κωδικοποιήσει / μεταγλωττίσει). Ο περιηγητής της κινητής συσκευής (microbrowser) μεταφράζει τα δεδομένα και τα εμφανίζει στην οθόνη της  Τα περιεχόμενα ενός WAP site είναι συνήθως αποθηκευμένα σε έναν web διακομιστή, όπως ακριβώς και τα περιεχόμενα ενός κοινού δικτυακού τόπου (web site)  Η μόνη διαφορά είναι ότι τα περιεχόμενα ενός WAP site έχουν κατάλληλη μορφή για εμφάνιση σε οθόνες μικρών διαστάσεων και μικρό μέγεθος για γρήγορη μεταφορά. Η ανάπτυξη περιεχομένου για WAP συσκευές βασίζεται στη γλώσσα σήμανσης WML (το αντίστοιχο της HTML στο ασύρματο Internet)

25 Αρχιτεκτονική WAP

26 Η στοίβα πρωτοκόλλων του WAP

27 Λειτουργία μιας πύλης WAP

28 Wireless Markup Language (WML)  Oι WAP συσκευές (ακριβέστερα, οι WAP μικρο-περιηγητές) «μιλούν» τη γλώσσα WML, που είναι μια XML εφαρμογή  Γιατί να μη χρησιμοποιήσουμε την HTML;  Η HTML σχεδιάστηκε για Η/Υ με οθόνες υψηλής ανάλυσης και βάθους χρώματος, με ποντίκι και αποθηκευτικό χώρο  Οι HTML σελίδες είναι συνήθως βελτιστοποιημένες ως προς την εμφάνιση (σχεδιασμό) και όχι ως προς το μέγεθος και τη μεταφορά τους. Αντίθετα, οι κινητές συσκευές έχουν συνήθως μικρών διαστάσεων, χαμηλής ανάλυσης οθόνες και περιορισμένων δυνατοτήτων διεπαφές για είσοδο χρήστη (input interfaces)  Δεν θα ήταν αποδεκτή η μεταφορά μεγάλου μεγέθους και υψηλής ανάλυσης γραφικών (με υψηλή χρέωση λόγω χρήσης της ασύρματης σύνδεσης για μεγάλο χρονικό διάστημα) μόνο για να εμφανιστούν σε χαμηλής ανάλυσης οθόνες

29 Wireless Markup Language (WML)

30 Πλοήγηση σε ένα WAP site

31 WAP Προσομοιωτές (emulators)  Επιτρέπουν τον αξιόπιστο έλεγχο ορθότητας και καλής λειτουργίας WAP εφαρμογών μέσα από ένα φιλικό περιβάλλον πριν το υλικό αυτό δημοσιευτεί, και χωρίς να είναι απαραίτητη η χρήση (και χρέωση) κάποιας WAP συσκευής. Πολλοί WAP προσομοιωτές μάλιστα διατίθενται ελεύθερα στο web.  Παραδείγματα WAP προσομοιωτών  Openwave Phone Simulator, WinWAP, Tagtag

32 WAP Προσομοιωτές (emulators)  Επισκεφτείτε τη σελίδα του web-based WAP προσομοιωτή Tagtag: http://emulator.tagtag.com/wapemulator.cgi και πλοηγηθείτε σε WAP sites, π.χ.: http://emulator.tagtag.com/wapemulator.cgi  http://wap.enet.gr http://wap.enet.gr  www.bbc.co.uk/mobile/ www.bbc.co.uk/mobile/

33 WML σελίδες με δυναμικό περιεχόμενο

34 Νεότερες εκδόσεις του WAP  Τα πρακτικά προβλήματα που παρουσιάστηκαν στη χρήση της πρώτης έκδοσης του WAP οδήγησαν στην προτυποποίηση δύο νεότερων εκδόσεων του πρωτοκόλλου:  WAP 1.2  Προσέθεσε τη δυνατότητα προώθησης περιεχομένου στην κινητή συσκευή με ελάχιστη παρέμβαση του χρήστη της (push model)  Ένα WAP Push είναι ουσιαστικά ένα κωδικοποιημένο μήνυμα (π.χ. ένα SMS) που περιλαμβάνει ένα σύνδεσμο προς μία WAP διεύθυνση  Μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για υπηρεσίες όπως online δημοπρασίες ή συναλλαγές μετοχών, όπου είναι σημαντικό για τους χρήστες να λάβουν πληροφορίες τη στιγμή που συμβεί κάτι ενδιαφέρον

35 Νεότερες εκδόσεις του WAP  WAP 2.0  Οδηγεί σε μία αναμόρφωση του WAP καθιστώντας εφικτή την πρόσβαση σε περιεχόμενο που έχει αναπτυχθεί σε μία μίνι έκδοση της XHTML, την XHTML MP (XHTML Mobile Profile).  Η XHTML (eXtensible HyperText Markup Language) είναι μια γλώσσα που περιλαμβάνει τα περισσότερα χαρακτηριστικά της HTML, αλλά με αυστηρότερη σύνταξη  Η XHTML αναμένεται να αντικαταστήσει στο μέλλον την HTML ως το de-facto πρότυπο μορφοποίησης web σελίδων  Επίσης, παρέχεται υποστήριξη για μία παραλλαγή των επικαλυπτόμενων φύλλων στυλ (CSS), την CSS MP (CSS Mobile Profile)  Έτσι, το WAP 2.0 έχει πραγματοποιήσει ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της συμβατότητας των WAP συσκευών με το τυπικό web περιεχόμενο (που είναι γραμμένο σε HTML).

36 Πλεονεκτήματα του WAP  Το WAP γνώρισε αξιοσημείωτη αποδοχή, κυρίως στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ, Ιαπωνία  Πλεονεκτήματα:  Υποστήριξη μια γλώσσας σήμανσης (WML) που σχεδιάστηκε με στόχο τη βελτιστοποίηση εμφάνισης περιεχομένου σε συσκευές με μικρές οθόνες  Το WAP «συμπιέζει» τα αποστελλόμενα δεδομένα προ της μεταφοράς τους, ώστε να μειωθεί ο χρόνος απόκρισης για χρήστες που συνδέονται μέσω αργών κινητών δικτύων  Η «ελαφριά» στοίβα πρωτοκόλλων του WAP έχει σχεδιαστεί ειδικά για να ελαχιστοποιήσει το απαιτούμενο εύρος ζώνης και να μεγιστοποιήσει τον αριθμό κατηγοριών ασύρματων δικτύων που μπορούν να μεταφέρουν WAP περιεχόμενο

37 Μειονεκτήματα του WAP  Το WAP θεωρείται από πολλούς (και είναι) εμπορικά αποτυχημένο, ως φυσική συνέπεια αρκετών ορισμένων μειονεκτημάτων του:  Το WAP 1.0 βασίζεται σε τεχνολογίες μεταγωγής κυκλώματος με αρκετά υψηλή χρέωση σύνδεσης ανά λεπτό (οι χρήστες δεν επιθυμούσαν να έχουν πρόσβαση στο Internet με μια μικροσκοπική οθόνη και να πληρώνουν ανά λεπτό) – WAP: Wait-And-Pay!!!  Υποστηρίζει τη γλώσσα WML και όχι την HTML. Κατά συνέπεια, μια WAP συσκευή μπορεί να προσπελάσει μόνο σελίδες που έχουν «μεταφραστεί» σε WML  Αυτό αποκλείει τους χρήστες του από μέγιστο ποσοστό πληροφορίας που είναι δημοσιευμένο στον παγκόσμιο ιστό και το οποίο βασίζεται στην HTML  Οι WAP πύλες συνιστούν μία «τρύπα» ασφαλείας καθώς η κρυπτογραφημένη πληροφορία αποκρυπτογραφείται κατά τη μετάβασή της από την πύλη, για να επανα-κρυπτογραφηθεί πριν επανεκπεμφθεί  Συσκευές με μικρές ασπρόμαυρες οθόνες και λιγοστά πλήκτρα (όπως ήταν οι πρώτες WAP συσκευές) δεν ήταν κατάλληλες για την εμφάνιση πληροφορίας

38 Το ανάλογο ενός e-commerce site σε mobile commerce με χρήση WAP (σελίδες σε WML/PHP)

39

40

41 i-mode  Το i-mode αποτελεί μία νεότερη, εναλλακτική προς το WAP, προσέγγιση στον ασύρματο web, η οποία προσπαθεί να απαντήσει στα μειονεκτήματα που ανέκυψαν από την πρακτική εφαρμογή του WAP  Το i-mode είναι ουσιαστικά μία υπηρεσία ασύρματου Internet (σε αντίθεση με το WAP που είναι όπως είδαμε μία στοίβα πρωτοκόλλων)  Αναπτύχθηκε το 1999 από την Ιαπωνική εταιρία NTT DoCoMo (http://www.nttdocomo.com/)http://www.nttdocomo.com/  Σε διάστημα τριών ετών, το i-mode είχε ήδη κερδίσει περισσότερους από 35 εκ. Ιάπωνες χρήστες, οι οποίοι μπορούσαν να προσπελάσουν δεκάδες χιλιάδες τοποθεσίες ιστού που δημιουργήθηκαν ειδικά για το i-mode  Η επιτυχία του αποδίδεται στις προσεκτικά σχεδιασμένες υπηρεσίες και στο επιχειρηματικό του μοντέλο

42 i-mode  Αντίθετα με το WAP που χρησιμοποιεί τη γλώσσα WML, το i-mode έχει κάνει «δάνεια» από επιτυχημένα πρότυπα σήμανσης web εγγράφων και υποστηρίζει τη γλώσσα cHTML (compact HTML) που βασίζεται στην HTML  Η μεταφορά περιεχομένου αναλαμβάνεται από πρωτόκολλα που ανέπτυξε η DoCoMo (proprietary protocols): το ALP (αντίστοιχο του HTTP) και το LTP (αντίστοιχο του TCP)  Το σύστημα i-mode αποτελείται από τρία μέρη:  το σύστημα μετάδοσης: ένα νέο δίκτυο μεταγωγής πακέτων που σχεδιάστηκε ειδικά για την εξυπηρέτηση της υπηρεσίας i- mode (proprietary) και που εφαρμόζει πολιτική ογκοχρέωσης αντί χρονοχρέωσης (όπως το WAP)  την i-mode συσκευή  τη γλώσσα σχεδίασης σελίδων (cHTML)

43 i-mode  Επειδή χρησιμοποιεί δίκτυο μεταγωγής πακέτων, η υπηρεσία i-mode είναι συνεχώς ενεργοποιημένη (οι χρήστες είναι συνεχώς συνδεδεμένοι στο Internet)  Οι i-mode συσκευές είναι ουσιαστικά ασύρματα web τερματικά στα οποία έχουν προστεθεί δυνατότητες κοινών κινητών τηλεφώνων  Με την ενεργοποίησή της, μια συσκευή i-mode παρουσιάζει στο χρήστη μια λίστα με τις κατηγορίες των επίσημα εγκεκριμένων υπηρεσιών  Κάθε μία υπηρεσία (στην πραγματικότητα αντιστοιχίζεται σε ένα i-mode τόπο) ανήκει σε μία ανεξάρτητη εταιρία και επιλέγεται από ένα εύχρηστο μενού  Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες ακόμα «ανεπίσημες» τοποθεσίες i-mode, για να τις προσπελάσει όμως κανείς πρέπει να πληκτρολογήσει τη διεύθυνση (URL) τους

44 Παραδείγματα μενού και υπηρεσιών i-mode που προσφέρονται στην Ελλάδα από την Otenet

45 Η αρχιτεκτονική ενός συστήματος i-mode

46 cHTML (Compact HTML, συμπαγής ΗΤML)  Είναι ένα υποσύνολο της γλώσσας σήμανσης HTML (προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες απαιτήσεις μικρών συσκευών, «έξυπνων τηλεφώνων, PDAs, κλπ) και υποστηρίζεται από τις i-mode συσκευές.  Ο λόγος που επιλέχθηκε ένα υποσύνολο της HTML για το σύστημα i-mode είναι κυρίως ότι η cHTML κληρονομεί την ευελιξία και μεταφερσιμότητα της HTML, αλλά κυρίως ότι έτσι πραγματοποιείται ένα σημαντικό βήμα συμβατότητας με τον «ενσύρματο» web:  οι cHTML σελίδες μπορούν να εμφανιστούν σε ένα τυπικό web περιηγητή  οι υπάρχουσες HTML σελίδες μπορούν εύκολα να «μεταφραστούν» σε cHTML μορφή (μια τέτοια μετάφραση δεν είναι αυτονόητη για μετατροπή HTML σε WML μορφή)  cHTML έγγραφα μπορούν να δημιουργηθούν με συνηθισμένα εργαλεία συγγραφής HTML

47 Παράδειγμα κώδικα και εμφάνισης cHTML σελίδας DoCoMo Net NTT DoCoMo http://www.nttdocomo.co.jp 423-4567

48 H σύγκλιση των γλωσσών σήμανσης (markup languages) στο ασύρματο Internet

49 i-mode Προσομοιωτές (emulators) MobileMaster JADE i-Mimic

50 i-mode Προσομοιωτές (emulators)  Επισκεφτείτε τη σελίδα του web-based i- mode προσομοιωτή: http://pukupi.com/tools/mimic/ και πλοηγηθείτε σε i-mode sites, π.χ.: http://pukupi.com/tools/mimic/  http://i.ithaki.net/ (μηχανή αναζήτησης για i- mode sites) http://i.ithaki.net/

51 Πλεονεκτήματα του i-mode σε σχέση με το WAP  Το i-mode θεωρείται μεγάλη εμπορική επιτυχία σε αντίθεση με το WAP 1.x που θεωρείται αποτυχημένο. Οι κυριότεροι λόγοι είναι οι εξής:  Το WAP 1.x χρησιμοποιεί τη γλώσσα WML που είναι ασύμβατη με την HTML και θέτει δυσκολίες στην ανάπτυξη νέου (η «μετάφραση» υπάρχοντος) περιεχομένου. Αντίθετα, το i-mode χρησιμοποιεί την cHTML που, ως υποσύνολο της HTML, διευκολύνει την ανάπτυξη περιεχομένου και είναι σαφώς πιο συμβατή με το υπάρχον web περιεχόμενο.  Το WAP ξεκίνησε λειτουργώντας πάνω από GSM δίκτυα (μεταγωγής κυκλώματος). Έτσι η περιήγηση στον ιστό προϋπόθετε μια μόνιμα ανοικτή σύνδεση (ακριβή λύση, λόγω χρονοχρέωσης), ενώ για το κατέβασμα νέου περιεχομένου έπρεπε να δημιουργηθεί νέα σύνδεση (οδηγώντας σε μη αποδεκτούς χρόνους απόκρισης). Σε αντίθεση, το i-mode βασίζεται σε τεχνολογίες μεταγωγής πακέτου κι έτσι οι χρήστες μπορούν να πλοηγηθούν στα περιεχόμενα ενός i-mode site χωρίς να τους απασχολεί η διάρκεια της σύνδεσης, καθώς χρεώνονται μόνο βάσει του όγκου των δεδομένων που μεταφέρουν.

52 Πλεονεκτήματα του i-mode σε σχέση με το WAP  Το i-mode διαθέτει πολύ μεγαλύτερη βάση χρηστών και δεκάδες χιλιάδες δικτυακούς τόπους (οι περισσότεροι από αυτούς είναι «ανεπίσημοι»). Έτσι, το εύρος του περιεχομένου που είναι προσπελάσιμο από χρήστες WAP συσκευών είναι σαφώς μικρότερο.  Το μέγιστο επιτρεπόμενο μέγεθος cHTML σελίδων στο σύστημα i-mode είναι 5 Kbytes (αν και προτείνονται μεγέθη που δεν ξεπερνούν τα 2 Kbytes), αρκετά μεγαλύτερο δηλαδή από τα 1,4 Kbytes της WML, επιτρέποντας την ενσωμάτωση περισσότερου περιεχομένου σε μία μόνο σελίδα.  Ήδη από το 2001, οι συσκευές i-mode υποστηρίζουν την τεχνολογία Java, έχουν δηλαδή τη δυνατότητα να εκτελέσουν Java εφαρμογές (συνήθως πρόκειται για παιχνίδια

53 Μειονεκτήματα του i-mode σε σχέση με το WAP  Το i-mode είναι μονοπώλιο της NTT DoCoMo. Έτσι, οι i-mode συσκευές πρέπει να είναι συμβατές με της προδιαγραφές που θέτει αυτός ο μοναδικός φορέας που ελέγχει και την εξέλιξη του προτύπου. Η επέκτασή του σε άλλες χώρες εκτός Ιαπωνίας γίνεται από εταιρίες που συνεργάζονται με την NTT DoCoMo (στην Ελλάδα προωθείται από την Cosmote). Αντίθετα, το WAP διαμορφώνει μια τεχνολογία η οποία είναι ουσιαστικά ανεξάρτητη τηλεπικοινωνιακού φορέα αλλά και συσκευών (το WAP Forum περιλαμβάνει περισσότερα από 500 μέλη).  Στην περίπτωση του WAP, οποιοσδήποτε με σύνδεση στο Internet μπορεί να διαχειριστεί ένα WAP τόπο (portal). Έτσι, υπάρχει δυνατότητα ανάπτυξης απεριόριστου αριθμού τόπων. Στο i-mode, η NTT DoCoMo διαχειρίζεται το «επίσημο μενού» και τα «i-mode κέντρα». Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει ένα i-mode τόπο, αλλά απαιτείται συνεργασία (με οικονομικό αντίτιμο) με την NTT DoCoMo για να εμφανιστεί αυτός ο τόπος στο «επίσημο» i- mode μενού.

54 WAP & i-mode: ποιος θα νικήσει;;;  Το Νοέμβριο 2000, το 81% των χρηστών ασύρματου Internet βρίσκονται στην Ιαπωνία (το 12,5% στην Κορέα, το 5% στην Ευρώπη και το 1% στις ΗΠΑ). Ανάμεσα σε αυτούς τους χρήστες, το 60% χρησιμοποιεί i-mode και το 39% WAP. Επίσης, το WAP στην Ευρώπη απευθύνεται κυρίως σε επαγγελματίες ενώ το i-mode σε κοινούς, νεαρής ηλικίας, χρήστες.  Η απάντηση στο ερώτημα «ποια από τις δύο τεχνολογίες θα επικρατήσει» δεν είναι εύκολη, όχι μόνο λόγω της ρευστότητας που επικρατεί στο χώρο των ασύρματων επικοινωνιών και των ταχύτατων εξελίξεων στα δύο πρότυπα.  Το βέβαιο είναι πως η επιρροή του i-mode στο μέλλον των τεχνολογιών ασύρματου Internet θα είναι σημαντική, κυρίως λόγω της σημερινής του δημοτικότητας.  Ίσως λοιπόν επικρατήσει μία από τις δύο τεχνολογίες, ίσως και οι δύο με πιθανή ενοποίησή τους. Ίσως και καμία, αφού δεν πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα οι εταιρίες-κολοσσοί του WAP Forum να συνεργαστούν με την NTT DoCoMo προς τη δημιουργία ενός νέου, κοινού προτύπου.  Οι σύγχρονες τάσεις πάντως καταδεικνύουν ότι οι δύο τεχνολογίες συγκλίνουν σε υποστήριξη παραλλαγών της XTML (XHTML MP για το WAP 2.0, ΧΗΤΜL basic για το i-mode 3.0). Επίσης, στο μέλλον είναι πιθανό (αλλά όχι εγγυημένο) ότι η XML θα επικρατήσει στο διαδίκτυο, οπότε τα δύο πρότυπα θα αναγκαστούν να υποστηρίξουν περιεχόμενο γραμμένο σε XML.

55 J2ME (Java 2 Micro Edition)  Δημιουργήθηκε το 1999 από τη Sun Microsystems  Είναι μια πλατφόρμα για την ανάπτυξη εφαρμογών Java σε συσκευές με περιορισμένους πόρους (PDAs, κινητά τηλ, κλπ)  Έχει ισχυρές δυνατότητες δικτύωσης (μέσω HTTP), άρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πρόσβαση στο ασύρματο web  Η J2ME αποτελεί ένα σύνολο από βιβλιοθήκες που σήμερα υποστηρίζονται από την πλειονότητα των κινητών συσκευών.  Βασίζεται στις έννοιες της διαμόρφωσης (configuration) και προφίλ (profile) που ορίζουν ένα ελάχιστο αριθμό βιβλιοθηκών Java που οφείλει να υποστηρίζει μια οικογένεια συσκευών  Η configuration και profile που υποστηρίζονται από το σύνολο σχεδόν των J2ME-συμβατών συσκευών είναι η CLDC (Connected Limited Device Configuration) και MIDP (Mobile Information Device Profile) αντίστοιχα  Οι Java εφαρμογές που αναπτύσσονται πάνω από το MIDP profile (και την CLDC configuration) λέγονται MIDlets, και συνήθως είναι «πακεταρισμένες» σε *.jar αρχεία

56 Οι τεχνολογίες Java και οι συσκευές στις οποίες αντιστοιχούν

57 Μια MIDlet εφαρμογή και η εκτέλεσή της σε έναν J2ME προσομοιωτή

58 Μια J2ME εφαρμογή: ηλεκτρονικός τουριστικός οδηγός της Μυτιλήνης  Δυναμική δημιουργία μιας J2ME εφαρμογής μετά από αλληλεπίδραση με ένα web site

59 Μια J2ME εφαρμογή: ηλεκτρονικός τουριστικός οδηγός της Μυτιλήνης  Σενάρια για το κατέβασμα (download) της εφαρμογής σε ένα κινητό τηλέφωνο

60 Μια J2ME εφαρμογή: ηλεκτρονικός τουριστικός οδηγός της Μυτιλήνης

61  Δυναμικά παραγόμενο XML περιεχόμενο Hotel Erato Fine view of the Port. Easy access ….. Pavlos Bostani 2, Mytilene 22510-41160 erato.jpg Blue Sea Situated on the left side of the Port ….. Kountouriotou 22, Mytilene 22510-23994-995 bluesea.jpg

62 Μια J2ME εφαρμογή: ηλεκτρονικός τουριστικός οδηγός της Μυτιλήνης

63