Ανοικτή Πρόσβαση στην έρευνά σας Η Ανοικτή Πρόσβαση αναφέρεται σε ψηφιακή έρευνα που είναι πρωτότυπη, διατίθεται από το διαδίκτυο χωρίς τέλη πρόσβασης.

Παρουσίαση με θέμα: "Ανοικτή Πρόσβαση στην έρευνά σας Η Ανοικτή Πρόσβαση αναφέρεται σε ψηφιακή έρευνα που είναι πρωτότυπη, διατίθεται από το διαδίκτυο χωρίς τέλη πρόσβασης."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1

2 Ανοικτή Πρόσβαση στην έρευνά σας Η Ανοικτή Πρόσβαση αναφέρεται σε ψηφιακή έρευνα που είναι πρωτότυπη, διατίθεται από το διαδίκτυο χωρίς τέλη πρόσβασης και είναι ελεύθερη από τους περισσότερους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων και αδειών χρήσης. Ουσιαστικά πρόκειται για την ελεύθερη διάθεση του περιεχομένου. Η ΑΠ αναφέρεται και σε ερευνητικά δεδομένα Peter Suber, A very brief introduction to Open Access http://www.earlham.edu/~peters/fos/brief.htm http://www.earlham.edu/~peters/fos/brief.htm

3 Δύο βασικοί δρόμοι για την Ανοικτή Πρόσβαση •Αποθετήρια Ανοικτής Πρόσβασης •Δημοσίευση με Ανοικτή Πρόσβαση

4 Αποθετήρια Ανοικτής Πρόσβασης •Ελεύθερα διαθέσιμο περιεχόμενο • Ιδρυματικά αποθετήρια/Θεματικά Αποθετήρια •Παγκόσμιο δίκτυο •Διατήρηση και διαχείριση της πληροφορίας •Πολιτικές/κανονισμοί χρηματοδοτών •Έξτρα υπηρεσίες •Πνευματικά Δικαιώματα? Στην υπηρεσία Sherpa Romeo οι συγγραφείς μπορούν να βρουν ποιοι εκδότες επιτρέπουν την αυτοαρχειοθέτηση

5 Περιεχόμενο: •Άρθρα (pre-print / post-print/επίσημη έκδοση όπως δημοσιεύθηκε) •Πρακτικά συνεδρίων •Εκθέσεις (Reports) •Βιβλία •Κεφάλαια βιβλίων •Ερευνητικά δεδομένα •κτλ.

6 Δημοσίευση με ΑΠ (περιοδικά, βιβλία) Ποιος πληρώνει? Ελεύθερα προσβάσιμα σε όλους, δεν πληρώνει ο αναγνώστης Συγγραφέας διατηρεί Πνευματικά δικαιώματα Με αξιολόγηση Article Processing Charges (APC) -Χρηματοδοτικοί οργανισμοί έρευνας υποστηρίζουν οικονομικά τους συγγραφείς ή διαμορφώνουν συμφωνίες με εκδότες - Οικονομικοί πόροι για την ανοικτή πρόσβαση - Συνδρομή φορέων με εκδότες για ανοικτή πρόσβαση - Μπορεί να μη ζητηθεί το APC από τον εκδότη (λόγω οικονομικής δυσχέρειας) Είναι τόσο εύκολο το θέμα των Πνευματικών δικαιωμάτων?

7 Τι να ξέρετε για τα πνευματικά δικαιώματα •Ως δημιουργός ενός έργου έχετε αυτόματα την κυριότητα στα πνευματικά δικαιώματα (εκτός και εάν υπάρχει διαφορετική συμφωνία με τον εργοδότη) •Στην ιδανική περίπτωση Ανοικτής Πρόσβασης δεν μεταβιβάζετε τα πνευματικά σας δικαιώματα, παρά δίνετε άδεια στον εκδότη να εκδώσει και να διαθέτει το έργο σας •Whereas copyright was originally a tool to encourage creativity and learning, it is now the basis for business (Statute of Anne, 1709) o Με άλλα λόγια, στις μέρες μας οι εκδότες παίρνουν τα πνευματικά δικαιώματα από τους δημιουργούς και μετά βγάζουν κέρδος ζητώντας χρήματα για την πρόσβαση σε αυτά τα έργα Reality check: o Πολλοί συγγραφείς/ερευνητές μεταβιβάζουν τα δικαιώματά τους στους εκδότες o Πολλοί συγγραφείς/ερευνητές γνωρίζουν ελάχιστα σχετικά με τα πνευματικά τους δικαιώματα και πώς η διαχείρισή τους επηρεάζει τη διάχυση της έρευνας

8 Καλές Πρακτικές Ανοικτής Πρόσβασης: Η άδεια Creative Commons CC-BY Σημαίνει ότι άλλοι μπορούν να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στη δουλειά σας και να τη μοιράζονται (να την αντιγράφουν, να τη διαδίδουν) και να την προσαρμόζουν, εφόσον σας αναφέρουν για το αρχικό έργο Άλλες άδειες Creative Commons CC-BY-SA CC-BY-ND CC-BY-NC CC-BY-NC-SA CC-BY-NC-ND (most restrictive) http://creativecommons.org/

9 Πώς η Ανοικτή Πρόσβαση ωφελεί τη δουλειά και την καριέρα σας Διάδοση και χρήση •Άμεση πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνάς σας για όλους αμέσως μετά ή/και πριν την επίσημη δημοσίευση •Μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα και χρήση, και από μη το μη εξειδικευμένο κοινό •Άμεσος αντίκτυπος του έργου σας •Εντατικοποίηση της έρευνας μέσω της γρήγορης διάδοσης και άμεσης χρήσης της •Πιθανώς και ενίσχυση των ετεροαναφορών Επιπλέον: •Παρακολούθηση των ερευνητικών σας παραγωγής •Διατήρηση της ερευνητικής σας παραγωγής από τη βιβλιοθήκη του φορέα σας •Διατηρείτε τα πνευματικά σας δικαιώματα και δεν τα μεταβιβάζετε

10 Η Ανοικτή Πρόσβαση ωφελεί επίσης: Τα πανεπιστήμια/χρηματοδότες της έρευνας -Αυξημένη αναγνωρισιμότητα & ανταποδοτικότητα της επένδυσης -Προώθηση του έργου που διεξάγει το ερευνητικό προσωπικό του φορέα, προώθηση της ευρύτητας του έργου(λχ σε διαφορετικές επιστήμες, σε βάθος χρόνου) -Μακροχρόνια διατήρηση του επιστημονικού περιεχομένου -Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στην παρακολούθηση και διαχείριση της έρευνας -Μείωση του κόστους από συνδρομές σε περιοδικά -Βάση για την ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας Την κοινωνία (λχ. Τους πολίτες, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις) -Άμεση και χωρίς τέλη πρόσβαση στην έρευνα που διενεργείται με δημόσιους πόρους -Ανταπόδοση της επένδυσης -Ενίσχυση του ενδιαφέροντος για την επιστήμη και συμμετοχή σε αυτή (citizen science) -Συμβολή στη δημιουργία συνθηκών που βελτιώνουν την κοινωνική και οικονομική ευημερία και ανάπτυξη

11 Τους εκδότες •Βέλτιστος διαμοιρασμός δημοσιεύσεων σε ευρύ κοινό •Δυνατότητα να εργαστούν με βάση νέα εκδοτικά μοντέλα και να συμμετέχουν στην Ανοικτή Επιστήμη (Open Scholarship / Open Science ) •Μικρότερο κόστος για τη διαχείριση της πρόσβασης Επιχειρήσεις •Άμεση πρόσβαση σε επιστημονικό περιεχόμενο που προάγει την έρευνα που διεξάγεται από τις επιχειρήσεις •Ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών •Ενίσχυση της επαφής με την επιστημονική κοινότητα

12 Περίληψη: Adapted from: John Houghton, Colin Steele and Peter Sheehan, Report to the Department of Education, Science and Training “Research Communication Costs in Australia: Emerging Opportunities and Benefits” [Online] Available at: http://www. dest. gov.au/NR/ rdonlyres /0ACB271F-EA7D-4FAF-B3F7-0381F441B175/13935/DEST_Research_Communications_Cost_Report_Sept2006. pdf

13 Η Ανοικτή Πρόσβαση είναι ένα ισχυρό παγκόσμιο κίνημα. Το δείχνουν και οι ευρωπαϊκές πολιτικές - Συνθήκη της Λισαβόνας, Άρθρο 179 ‘ο Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας, στον οποίο ερευνητές, επιστημονική γνώση και τεχνολογία μετακινούνται ελεύθερα…’ ως στόχος την ΕΕ - European Research Council: Open Access Guidelines (2008) - European Commission: FP7 Open Access Pilot - European Commission: Θα είναι υποχρεωτική η Ανοικτή Πρόσβαση στο FP8 ? Οι Εθνικοί οργανισμοί έρευνας και άλλοι ιδιωτικοί χρηματοδότες της έρευνας σταδιακά ενστερνίζονται την Ανοικτή Πρόσβαση και την απαιτούν για την έρευνα που χρηματοδοτούν -Περισσότερα για τις πολιτικές/κανονισμούς Ανοικτής Πρόσβασης στο www.openacess.gr/policies www.openacess.gr/policies

14 Μύθοι και αλήθειες για την ΑΠ Μύθος 1: Τα περιοδικά ΑΠ δεν διεξάγουν αυστηρά αξιολόγηση, είναι κατώτερου/χαμηλού επιπέδου επιστημονικά περιοδικά. Αλήθεια 1: Οι διαδικασίες αξιολόγησης δεν έχουν σχέσση με το μοντέλο πρόσβασης σε ένα περιοδικό, αλλά με τους εκδοτικούς κανονισμούς/πολιτικές. Μύθος 2: Δεν υπάρχουν περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης στο αντικείμενό μου Αλήθεια 2: - Τα περισσότερα περιοδικά δίνουν δυνατότητα για ΑΠ, ακόμη και αν δεν είναι αποκλειστικά περιοδικά ΑΠ. Ως συγγραφέας μπορείς να πληρώσεις προκειμένου το άρθρο σου να δίνεται με ΑΠ. - Αναζήτησε το Directory of Open Access Journals για περιοδικά ΑΠ στο αντικείμενό σου

15 Μύθος 3 Η αυτοαρχειοθέτηση (κατάθεση σε αποθετήριο) είναι χρονοβόρα Αλήθεια 3 Η αυτοαρχειοθέτηση παίρνει λίγο χρόνο και είναι απλή ως διαδικασία. Οι περισσότερες βιβλιοθήκες προσφέρουν βοήθεια σχετικά με αυτό Μύθος 4 Η Ανοικτή Πρόσβαση τιμωρεί τους εμπορικούς εκδότες Αλήθεια 4: Στόχος της Ανοικτής Πρόσβασης είναι η πρόσβαση στην έρευνα, η διάδοσή της, συμπληρώνοντας έτσι τις εκδοτικές δραστηριότητες. Μύθος 5 Δεν υπάρχουν πόροι για τη δημοσίευση με Ανοικτή Πρόσβαση Αλήθεια 5 Ελέγξατε τους κανονισμούς των χρηματοδοτών σας, πολλοί συμπεριλαμβάνουν την ΑΠ στους κανονισμούς τους και καλύπτουν τα σχετικά κόστη Ρωτήστε στη βιβλιοθήκη σας!

16

17

18 Why is Open Access Beneficial per subject field:

19 Περισσότερες λεπτομέρειες για τα δικά σας γνωστικά πεδία