Περιβαλλοντική Ομάδα 2ου Γυμνασίου Καλύμνου

Παρουσίαση με θέμα: "Περιβαλλοντική Ομάδα 2ου Γυμνασίου Καλύμνου"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Περιβαλλοντική Ομάδα 2ου Γυμνασίου Καλύμνου
Σχολ. Έτος Αειφόρος ανάπτυξη Επιδράσεις στο ανθρωπογενές περιβάλλον Γεωργικές καλλιέργειες στο Βαθύ Μικρές Οικομονάδες

2

3

4

5 Δραστηριότητες Εκτός από τις συναντήσεις την ομάδας στο σχολείο και τις ομαδικές εργασίες στο σπίτι, οι δραστηριότητες μας περιελάμβαναν και τα εξής: Συνεντεύξεις: Επισκέψεις: Βαθιώτης γεωργός κτηνοτροφική μονάδα Κτηνοτρόφος Θερμοκήπιο Δημοτικός σύμβουλος- μόνιμος κάτοικος Βαθέως Περιβόλια Πρώην διευθυντής του σχολείου μας – μικροκαλλιεργητής Παλιές αγροικίες Διευθυντής ΔΕΥΑΚ Καλύμνου Δημοτική αγορά Έμποροι λαϊκής αγοράς – υπεύθυνη μαναβικής σε μεγάλο super market

6 Η αγροτική παραγωγή στο Βαθύ σήμερα:
Υπαίθρια παραγωγή Εσπεριδοειδή (πορτοκάλια-μανταρίνια-λεμόνια) Λαχανικά (μαρούλια-ντομάτες-αγγούρια-μπάμιες-φασολάκια,πατάτες) Αμπέλια Αρωματικά βότανα (αλισφακιά-ρίγανη-θρούμπι) Θερμοκήπια Λαχανικά (ντομάτες-αγγούρια- κρεμμύδια-διάφορα μυρωδικά κ.α.) Καρπούζια-πεπόνια

7 Η αγροτική παραγωγή στο Βαθύ σήμερα:
Η παραγωγή σήμερα είναι μειωμένη. Δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του νησιού. Ελάχιστοι ασχολούνται με την καλλιέργεια της γης.

8 Συνέντευξη με έναν Βαθιώτη γεωργό:
ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΜΕΣΑ ΤΑ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ; Ζευγάρια ζώων (μουλάρια ή βόδια) Χειρωνακτική εργασία (τσάπες, φτυάρια, …) ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΗΓΑΓΕ Ο ΒΑΘΥΣ; 1500 με 2000 τόνους μανταρίνια (Εξαγωγές σε Ρωσία, Ιταλία και κυρίως στο Μόναχο της Γερμανίας) 100 τόνους πορτοκάλια Κριθάρι, σύκα, ελιές ΔΕΔΟΜΕΝΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ, ΜΕ ΠΟΙΟ ΤΡΟΠΟ ΓΙΝΟΤΑΝ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ; ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΙ ΔΡΟΜΟΙ Ή ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΠΟΥ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΑΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ; Από το λιμάνι με καΐκια (μεγάλα μότορ-σιπ για το εξωτερικό) Χερσαίες μεταφορές με ζώα μέσω μονοπατιών (Ιταλικός δρόμος!!!) 1)Τα παλαιότερα χρόνια τα κύρια γεωργικά μέσα ήταν τα ζευγάρια ζώων ( μουλάρια-βόδια) και η χειρωνακτική εργασία( τσάπες, φτυάρια). 2)Ο Βαθύς παρήγαγε από 1500 με 2000 τόνους μανταρίνια και περίπου 100 τόνους πορτοκάλια και λεμόνια. Επίσης παρήγαγε κριθάρι, σύκα και ελιές. Τα προϊόντα εξάγονταν στη Ρωσία, κατόπιν στην Ιταλία και στο Μόναχο της Γερμανίας. Τέλος, το νησί κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών του από το Βαθύ. 3)Όλες οι μεταφορές γίνονταν κυρίως με καΐκια από το λιμάνι. Έρχονταν μεγάλα μότορ-σιπ για το εξωτερικό. Το εμπόριο και οι μεταφορές στο νησί γίνονταν με ζώα και υπήρχαν κάποια μονοπάτια, όπως το ιταλικό, που έκανε το δρόμο συντομότερο.

9 Συνέντευξη με έναν Βαθιώτη γεωργό:
ΠΟΙΕΣ ΗΤΑΝ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ; ΥΠΗΡΧΑΝ ΑΝΩΤΕΡΕΣ Ή ΚΑΤΩΤΕΡΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΥΚΛΟ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ; 1200 μόνιμοι κάτοικοι 180 μαθητές Η κοινωνία ήταν διαχωρισμένη: ιδιοκτήτες κτημάτων - εργάτες ΤΙ ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ Μ'ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΓΙΝΟΤΑΝ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ; Δεν υπάρχει γνήσια (βιολογική) ποικιλία προϊόντων <φυτοφάρμακα-λιπάσματα-θερμοκήπια> ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΖΗΤΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ; Κηπευτικά (όλο το χρόνο) Πορτοκάλια (στην εποχή τους) Ελιές – λάδι (για εγχώρια κατανάλωση) 1)Το χωριό είχε περίπου 1200 μόνιμους κατοίκους. Το σχολείο είχε περίπου 180 μαθητές. Η κοινωνία ήταν διαχωρισμένη, οι ιδιοκτήτες των κτημάτων ως εργοδότες ήταν σε υψηλότερη θέση, αντιθέτως οι εργάτες ήταν χαμηλότερα. 2)Δεν υπάρχει η γνήσια ποικιλία των προϊόντων. Για να γίνει το εμπόριο πιο ανταγωνιστικό γίνεται χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, έτσι ώστε να υπάρχουν όλα τα προϊόντα όλο το χρόνο. 3)Τα κηπευτικά είναι όλο το χρόνο και τα πορτοκάλια και τα μανταρίνια στην εποχή τους. Επίσης, υπάρχουν ελαιοπαραγωγοί, οι οποίοι όμως δεν εμπορεύονται τις ελιές ή το λάδι.

10

11 Η Κάλυμνος είναι γνωστή
για τα σφουγγάρια της και την αναρρίχηση

12 Ας κάνουμε περισσότερο γνωστή μια ιστορία ξεχασμένη . . .
Το <<καλύμνικο>> μανταρίνι !!!

13 Το <<καλύμνικο>> μανταρίνι !!!
Το <<καλύμνικο>> μανταρίνι !!! Το μανταρίνι, το ‘καλύμνικο’, όπως το έλεγαν κι ας ήταν μια χιώτικη ποικιλία. Τα μανταρίνια εξήγαγε μια κρατική εταιρεία η ΑΓΡΕΞ. Η φήμη τους έφτανε μέχρι το Μόναχο της Γερμανίας , τη Γαλλία, την Ιταλία, τη μακρινή Ινδία αλλά και τη Ρωσία. Ήταν τόσο μεγάλη η ζήτησή τους που οι αγρότες ξήλωναν τους ελαιώνες για να τοποθετήσουν στη θέση τους μανταρινιές. Την εποχή της συγκομιδής τους, από Νοέμβρη έως τέλη Δεκέμβρη, στον Βαθύ γινόταν πανηγύρι. Η συσκευασία των μανταρινιών γινόταν με ιεροτελεστία. Ένα-ένα διπλωνόταν σε μεταξωτό ύφασμα (!!!) και τοποθετείται σε ειδικά κασελάκια ανάλογα με το μέγεθος και την καλή ποιότητά του. Υπήρχαν τρία μεγέθη μανταρινιών: 100άρια, 80άρια και 64άρια. Έξω από τις αποθήκες περίμεναν τα κάρα για να τα μεταφέρουν στο μικρό λιμάνι του Βαθύ και από εκεί στο μεγάλο καράβι που θα τα ταξίδευε πρώτα στον Πειραιά ή στην Θεσσαλονίκη και από εκεί στις αγορές του εξωτερικού. Πλούτο και οικονομική ευμάρεια έφεραν αυτά στους κατοίκους . Τόσο στους ιδιοκτήτες των περιβολιών όσο και στους ενοικιαστές αυτών, γιατί πολλοί ιδιοκτήτες νοίκιαζαν τα περιβόλια τους σε άλλους, οι οποίοι τα καλλιεργούσαν και έπαιρναν ένα μέρος του εισοδήματος. Πολλές φορές οι ενοικιαστές έμεναν στο σπίτι που υπήρχε στο περιβόλι με την υποχρέωση να το συντηρούν. Όλα αυτά όμως, με τις πολιτικές και οικονομικές αλλαγές της χώρας, σταδιακά μειώθηκαν, ώσπου σταμάτησαν. Τον πλούτο διαδέχτηκε η φτώχεια, η έλλειψη εργασίας οδήγησε τον κόσμο στη μετανάστευση και ο Βαθύς ερήμωσε. Η γη παραμένει ίδια, η εικόνα όμως άλλαξε… Δυστυχώς! Πριν κάποια χρόνια ο Βαθύς έσφυζε από ζωή. Τα περιβόλια , γεμάτα από πορτοκαλιές και μανταρινιές. Το μανταρίνι, το ‘καλύμνικο’, όπως το έλεγαν κι ας ήταν μια χιώτικη ποικιλία. Δεν έχει σημασία. Αυτό ήταν το μεγάλο, μυρωδάτο, πορτοκαλοκίτρινο μανταρίνι που μόνο ο Βαθύς παρήγαγε και οι κάτοικοί του, όπως και όλη η Κάλυμνος, καμάρωνε. Τα μανταρίνια εξήγαγε μια κρατική εταιρεία η ΑΓΡΕΞ. Η φήμη τους έφτανε μέχρι το Μόναχο της Γερμανίας , τη Γαλλία, την Ιταλία, τη μακρινή Ινδία αλλά και τη Ρωσία. Ήταν τόσο μεγάλη η ζήτησή τους που οι αγρότες ξήλωναν τους ελαιώνες για να τοποθετήσουν στη θέση τους μανταρινιές. Την εποχή της συγκομιδής τους, από Νοέμβρη έως τέλη Δεκέμβρη, στον Βαθύ γινόταν πανηγύρι. Δεν υπήρχε περιβόλι από το οποίο να μην ακούγονταν τραγούδια. Εργάτες και εργάτισσες, ντόπιοι αλλά και από την γειτονική Κω δούλευαν πυρετωδώς για να μην χαθεί η σοδειά. Οι άντρες κουβαλούσαν με τις μεγάλες κόφες και οι γυναίκες ξεδιάλεγαν τα μεγαλύτερα από τα μικρότερα, τα καλύτερα από τα λιγότερο καλά Το ξεδιάλεγμα δε γινόταν μία φορά αλλά δύο. Τη μία στο περιβόλι και την άλλη στις αποθήκες. Εκεί, σε μια σειρά από πάγκους τα χέρια των γυναικών δούλευαν ασταμάτητα. Και τη δουλειά τους τη συνόδευε το τραγούδι των νεαρών κοριτσιών. Η συσκευασία των μανταρινιών γινόταν με ιεροτελεστία. Ένα-ένα διπλωνόταν σε μεταξωτό ύφασμα και τοποθετείται σε ειδικά κασελάκια ανάλογα με το μέγεθος και την καλή ποιότητά του. Υπήρχαν τρία μεγέθη μανταρινιών: 100,80,64. Έξω από τις αποθήκες περίμεναν τα κάρα για να τα μεταφέρουν στο μικρό λιμάνι του Βαθύ και από εκεί στο μεγάλο καράβι που θα τα ταξίδευε πρώτα στον Πειραιά ή στην Θεσσαλονίκη και από εκεί στις αγορές του εξωτερικού. Ωστόσο, στην εύφορη πεδιάδα του Βαθύ καλλιεργούσαν και ελιές Παρέες παρέες πήγαιναν στα χωράφια και οι νεαρές κοπέλες τραγουδούσαν. Το μάζεμα των ελιών άρχιζε με την τουφεκιά του δραγάτη. Οι άντρες μάζευαν μέχρι το μεσημέρι. Τότε, κάθονταν όλοι μαζί να φάνε το «καφαρτί» τους, δηλαδή το ψωμοτύρι τους με την ντομάτα. Τελειώνοντας το φαγητό σε ένα χαρούμενο κλίμα ξανάρχιζαν το μάζεμα μέχρι τη δύση του ήλιου. Οι άντρες με τα ραβδιά ράβδιζαν τις ψηλές ελιές και οι κοπέλες τις μάζευαν μέσα από τα δίχτυα που είχαν απλώσει στο έδαφος. Οι μεγαλύτεροι τις καθάριζαν και τις έβαζαν μέσα σε τσουβάλια για να είναι έτοιμες για το λετρί. Το «λέσιμο» των ελιών ήταν μια άλλη γιορτή, βλέποντας το λάδι να βγαίνει σαν χρυσός! Οι νοικοκυρές μάζευαν τα εποχιακά φρούτα και έφτιαχναν γλυκά του κουταλιού, όπως γλυκό κεράσι, γλυκό νεράντζι, κυδώνι, σταφύλι, ντομάτα και άλλα. Απ΄ τα σταφύλια έπαιρναν τον καρπό του και έφτιαχναν το γλυκό, καλύμνικο κρασί το «ανάμα» . Γνωστές ποικιλίες είναι το μοσχάτο και το φωκιανό (από τη Φώκαια της Μ. Ασίας). Τροφοδοτούσαν τα σπίτια τους αλλά και το πουλούσαν. Πλούτο και οικονομική ευμάρεια έφεραν αυτά στους κατοίκους . Τόσο στους ιδιοκτήτες των περιβολιών όσο και στους ενοικιαστές αυτών, γιατί πολλοί ιδιοκτήτες νοίκιαζαν τα περιβόλια τους σε άλλους, οι οποίοι τα καλλιεργούσαν και έπαιρναν ένα μέρος του εισοδήματος. Πολλές φορές οι ενοικιαστές έμεναν στο σπίτι που υπήρχε στο περιβόλι με την υποχρέωση να το συντηρούν. Όλα αυτά όμως, με τις πολιτικές και οικονομικές αλλαγές της χώρας, σταδιακά μειώθηκαν, ώσπου σταμάτησαν. Τον πλούτο διαδέχτηκε η φτώχεια, η έλλειψη εργασίας οδήγησε τον κόσμο στη μετανάστευση και ο Βαθύς ερήμωσε. Η γη παραμένει ίδια, η εικόνα όμως άλλαξε… Δυστυχώς!

14

15 Κομποστοποίηση Η κομποστοποίηση αποτελεί μια φυσική διαδικασία ανακύκλωσης της ύλης με μεγάλη γεωργική αξία . Το κομπόστ για να φτιαχτεί χρειάζεται: οργανικά «σκουπίδια» , υπολείμματα καλλιεργειών , αλλά και αγριόχορτα, φύλλα, στάχτη, σκόνη ,χώμα από γλάστρες ,κομμένο γρασίδι από χλοοτάπητες χαλασμένα φρούτα ,τσόφλια από αυγά, λουλούδια από τα ανθοδοχεία , ροκανίδια από ξύλα , κοπριά ζώων, ντομάτες , χόρτα , μπάμιες ,μελιτζάνες ,πόες ,οικιακά φυτά, άχυρα , ακόμη και φύκια από τη θάλασσα .

16 Κομποστοποίηση Τα υλικά για την κομποστοποίηση τεμαχίζονται και τοποθετούνται σε σωρούς(μαζί με χώμα), είτε μέσα σε λάκκους είτε σε πρόχειρη ξύλινη κατασκευή. Το κομπόστ (φυτόχωμα) είναι έτοιμο σε 3-6 μήνες ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, τα υλικά, την επεξεργασία κ.α. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι μήνες που γίνεται η κομποστοποίηση. Πρέπει συχνά να το βρέχουμε για να έχει την κατάλληλη υγρασία, ώστε να μπορούν οι μύκητες και τα βακτήρια να δουλεύουν .Αυτοί οι μικροοργανισμοί διασπούν τη νεκρή οργανική ύλη μετατρέποντας τη σε ανόργανες ουσίες οι οποίες επαναπροσλαμβάνονται από τους παραγωγούς (φυτά) .

17 Κομποστοποίηση

18 Κομποστοποίηση

19 Απ΄το χωράφι στο πιάτο μας !
Άλλη μια δραστηριότητα της περιβαλλοντικής ομάδας, ήταν η επίσκεψή της στην υπαίθρια λαϊκή αγορά του νησιού μας και σε ένα μεγάλο Σούπερ Μάρκετ για να αναζητήσουν τους τόπους προέλευσης των προϊόντων που πουλιούνται εκεί, καθώς και το ρόλο του καταναλωτή στην υλοποίηση της αειφορίας.

20 Απ΄το χωράφι στο πιάτο μας !
Ερωτήσεις στους εμπόρους της λαϊκής αγοράς: 1) Τι προϊόντα πουλάτε; 1ος : Μανταρίνια, πορτοκάλια, εσπεριδοειδή 2ος : Φρούτα, λαχανικά, εσπεριδοειδή, ρίγανη. 3ος : Μανταρίνια, πορτοκάλια 4ος : Λαχανικά, χορταρικά, εσπεριδοειδή , καρπούζια, πεπόνια, καλαμπόκια 2) Από πού προμηθεύεστε τα προϊόντα σας; 1ος : 2) Όλο το χρόνο απ’ το Βαθύ. 2ος : 2 ) Το χειμώνα μόνο από το Βαθύ. 3ος : 2) Μόνο από το Βαθύ 4ος : 2) Από το Βαθύ. 3)Προμηθεύεστε τα προϊόντα που πουλάτε και από αλλού, εκτός του Βαθύ; 1ος : 3) Όχι. Μόνο από τον Βαθύ, ό,τι παράγει κάθε εποχή. 2ος :Τις άλλες εποχές από την γειτονική Κω. 3ος :Δεν πουλάω άλλα προϊόντα γι΄αυτό βρίσκομαι στην αγορά για 3-4 μήνες. 4ος :) Το καλοκαίρι και από Κρήτη και από τη Σπάρτη.

21 Απ΄το χωράφι στο πιάτο μας !
Ερωτήσεις σε περαστικούς: 1) Από πού αγοράζετε τα καθημερινά λαχανικά σας και τα φρούτα και γιατί; 1ος : Από τα βαθιώτικα, γιατί είναι καλύτερα 2ος : Από το σούπερ μάρκετ, γιατί πιστεύουμε ότι έχουν καλύτερη ποιότητα και καλύτερη τιμή. 2) Δίνεται σημασία στην εντοπιότητα τους; 1ος :Ναι, , για να ενισχύουμε και την τοπική αγορά. 2ος :Ναι, άμα είναι πιο συμφέρουσα η τιμή.

22 Απ΄το χωράφι στο πιάτο μας !
Ερωτήσεις στην υπεύθυνη του μανάβικου σε ένα μεγάλο Σούπερ Μάρκετ: 1η Τι προϊόντα πουλάτε; Από όλα τα προϊόντα και αυτά που είναι εποχής και εκτός εποχής. 2η Προμηθεύεστε από τους ντόπιους παραγωγούς; Βέβαια, όταν ο Βαθύς έχει παραγωγή πάντα προτιμούμε τα ντόπια. 3η Ποια είναι αυτά ; Μανταρίνια, πορτοκάλια, μαρούλια, λάχανα, χόρτα και το καλοκαίρι ντομάτες, πεπόνια. Δεν υπάρχει όμως τόσο μεγάλη παραγωγή ούτε και ποικιλία, για να καλύψει τις ανάγκες ενός Σούπερ Μάρκετ. 4η Τότε, από ποια άλλα μέρη προμηθεύεστε; Πρώτα, από τα γύρω νησιά όπως Κω, Ρόδο αλλά και αυτά που είναι λίγο πιο μακριά, όπως η Σάμος και η Νάξος. Και φυσικά από όλη την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό. 5η Τι συμφέρει εσάς αλλά και τους καταναλωτές; Μας συμφέρει να φέρνουμε προϊόντα από κοντινά μέρη, γιατί τα μεταφορικά έξοδα είναι λιγότερα και έτσι μπορούμε να κρατήσουμε τις τιμές χαμηλές για τους καταναλωτές. 6η Οι καταναλωτές, τι προτιμούν να αγοράζουν; Όταν βρίσκουν τα ντόπια, τα καλύμνικα, τα προτιμούν . Ξέρουν ότι είναι ποιοτικά και αγνά , χωρίς πολλά φυτοφάρμακα. Κάποιοι παραγωγοί εδώ στην Κάλυμνο δε βάζουν καθόλου , έτσι λένε τουλάχιστον, γιατί ποιος μπορεί να τα ελέγξει. Ειδικά οι τουρίστες θέλουν να δοκιμάζουν τα ντόπια προϊόντα. Υπάρχουν όμως και πάρα πολλοί που δεν τα εμπιστεύονται ή δεν τους αρέσουν και προτιμούν τα «αθηναϊκά» Συμπερασματικά, οι πάγκοι της λαϊκής αγοράς έχουν προϊόντα σχεδόν αποκλειστικά από τον Βαθύ και όσοι καταναλωτές προτιμούν να αγοράζουν από εκεί είναι γιατί θέλουν να αγοράζουν ντόπια. Γενικά, τα προϊόντα μαναβικής είναι ακριβά στο νησί. Αυτό συμβαίνει γιατί εισάγονται τα περισσότερα ,αφού η κοιλάδα του Βαθύ δε μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του νησιού, ενώ τα έξοδα μεταφοράς τους είναι υψηλά και τώρα με την οικονομική κρίση πολλά από αυτά έχουν γίνει είδη πολυτελείας.

23 Απ΄το χωράφι στο πιάτο μας !

24 Το νερό στον Βαθύ Για να υπάρχει αγροτική παραγωγή χρειάζεται εκτός από γόνιμο έδαφος και νερό. Ο Βαθύς είναι η μοναδική περιοχή στην Κάλυμνο που έχει καλής ποιότητας νερό δηλαδή που δεν είναι αλμυρό και είναι κατάλληλο για τις καλλιέργειες.

25 Το νερό στον Βαθύ Η περιβαλλοντική ομάδα συνάντησε το διευθυντή της ΔΕΥΑΚ Καλύμνου (ακολουθεί η συνέντευξη με τις απαντήσεις στις ερωτήσεις μας)

26 Το νερό στον Βαθύ Γιατί πιστεύετε πως η κοιλάδα του Βαθύ έχει καλό νερό; Ο Βαθύς έχει το καλύτερο νερό λόγω της μορφολογίας, επειδή έχει πολλά χώματα, πολλά χωράφια. Συγκρατεί το νερό όπου γίνεται το πέρασμα στον υδροφόρο ορίζοντα με καλύτερη απόδοση. Σε αυτό συμβάλουν και τα πετρώματα. Το νερό του Βαθύ ήταν καθαρότερο τα παλαιότερα χρόνια; Αν ναι με ποιόν τρόπο επηρεάστηκε η ποιότητά του; Το νερό του Βαθύ τα παλαιότερα χρόνια ήταν καλύτερης ποιότητας αλλά λόγω της υπερβολικής άντλησης παρουσιάζει προβλήματα υφαλμύρωσης (ένα παγκόσμιο φαινόμενο). Παρόλο αυτά παραμένει να είναι αρκετά καλής ποιότητας.

27 Το νερό στον Βαθύ α) Λιμνοδεξαμενή:
Ποιά έργα πραγματοποιήθηκαν στον Βαθύ; α) Λιμνοδεξαμενή: Ο σκοπός της λιμνοδεξαμενής είναι να συγκεντρώνει το νερό της βροχής και να το διαδίδει για άδρευση στα γύρω χωράφια. 'Όμως συγκεντρώνεται μια πολύ μικρή ποσότητα. Η απόδοση της δεν ήταν η αναμενόμενη. Οι λόγοι είναι :η λάθος επιλογή της θέσης η μείωση των βροχοπτώσεων οι πυρκαγιές, γιατί δεν γίνεται παρακράτηση του νερού με αποτέλεσμα τα νερά να καταλήγουν στην θάλασσα. Για τους παραπάνω λόγους πραγματοποιήθηκαν άλλα έργα, συμπληρωματικά για να μαζευτεί περισσότερο νερό, όπως: β) Αντιπλημμυρικά φράγματα γ) Αφαλάτωση Η διεργασία της αφαλάτωσης είναι πολύ σημαντική για την Κάλυμνο. Η αφαλάτωση είναι μια διαδικασία με την οποία το νερό που τρέχει στις βρύσες μας μετατρέπεται σε πόσιμο νερό καλής ποιότητας. Στο νησί μας έχουν τοποθετηθεί 20 μηχανήματα αφαλάτωσης σε διαφορετικά σημεία της Καλύμνου. Τέτοιο μηχάνημα υπάρχει και στο Βαθύ. Άλλο έργο που θα πραγματοποιηθεί είναι στη Ρίνα του Βαθύ , στην περιοχή «Ριμιά», όπου τρέχει υφάλμυρο νερό και υπάρχει σκέψη να αφαλατωθεί

28 Κτηνοτροφία Στον Βαθύ υπάρχουν κτηνοτρόφοι, λιγότεροι απ΄ ότι τα παλαιότερα χρόνια, οι οποίοι ασχολούνται συστηματικά με την κτηνοτροφία ως κύριο επάγγελμά τους. Επειδή είναι μια δύσκολη δουλειά, οι σημερινοί κτηνοτρόφοι έχουν ελαχιστοποιήσει τον αριθμό των ζώων . Σε μια επίσκεψη της περιβαλλοντικής ομάδας σε μία μάντρα κτηνοτρόφου, καταγράψαμε τα εξής: Τα ζώα του χρειάζονται μεγάλους βοσκότοπους, οι οποίοι σήμερα δεν φυτεύονται όπως παλαιότερα και γι΄αυτό δεν βρίσκουν τροφή. Επίσης πολλοί βοσκότοποι έχουν καταστραφεί λόγω πυρκαγιών. Το μόνο που βρίσκουν είναι το άγριο θυμάρι και γι΄ αυτό ο κτηνοτρόφος τα στέλνει για βοσκή στο βουνό. Η απόσταση ανάμεσα στο βοσκότοπο και στο μαντρί δεν είναι πολύ μεγάλη, για να μπορούν τα ζώα να κινούνται αλλά και να επιστρέφουν μόνα τους. Τον χειμώνα τα ταΐζει με καλαμπόκι ,κάτι ασύμφορο οικονομικά.

29 Κτηνοτροφία Αρμέγει με το χέρι. Δεν υπάρχει οικονομική δυνατότητα για μηχανές αρμέγματος Έχει γίδια , πρόβατα και λίγες αγελάδες. Περισσότερα όμως, είναι τα πρόβατα, γιατί δίνουν περισσότερο γάλα και δεν αρρωσταίνουν εύκολα. Το γάλα τους το πουλάει σε ζαχαροπλαστεία αλλά και σε δικούς του πελάτες εντός του νησιού. . Μπορεί να βγάλει μέχρι 70 κιλά γάλα, μόνο όταν τα αρμέγει με την μηχανή την οποία δανείζεται (με το χέρι βγάζει μόλις 35 κιλά). Η φυσική κοπριά αξιοποιείται για τα δέντρα Τα μόνα που παραμένουν σταθερά στο εμπόριο είναι τα ντόπια ζώα, τα Μαλτέζικα. Κυρίως το Πάσχα όλο το νησί προμηθεύεται το πασχαλινό αρνί ή κατσίκι αποκλειστικά από την Κάλυμνο. Δεν υπάρχουν επιδοτήσεις και γι΄ αυτό κάθε χρόνο δυσκολεύει η κατάστασή του. Πιστεύει πως η δουλειά δεν έχει πολύ μέλλον και για αυτό δεν την συνιστά στα παιδιά του.

30 Κτηνοτροφία

31 Μικρές Οικομονάδες Μία άλλη δραστηριότητα της ομάδας μας είναι η επαφή μας με μικρές οικομονάδες του νησιού μας . Άλλες είναι ιδιωτικές, όπως τυροκομικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και άλλες είναι στα πλαίσια συνεταιρισμού, με προοπτική και το εξαγωγικό εμπόριο, όπως την επεξεργασία του παστού-καπνιστού ψαριού.

32 Μικρές Οικομονάδες Πληροφορίες που συνέλεξε η περιβαλλοντική ομάδα από ιδιώτη μικρής οικομονάδας παραγωγής παγωτού. Ήταν οικογενειακή επιχείρηση την οποία τώρα έχει αναλάβει εκείνος. Το γάλα που παίρνει είναι από πιστοποιημένες εταιρίες της Αθήνας, ώστε να είναι εγγυημένο. Άλλωστε, η Κάλυμνος δεν παράγει τόσο γάλα όσο χρειάζεται για την παραγωγή παγωτού. Έχει ειδικά μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, τα οποία παστεριώνουν το γάλα και το ομογενοποιούν, έτσι το παγωτό ωριμάζει. Το παγωτό δεν είναι ρευστό μα το κάνουν πιο παχύρευστο. Παγώνει στους 4 βαθμούς μετά από σκάλισμα. Έπειτα ανάβουν τις παγωτομηχανές και το βάζουν στην κατάψυξη στους -25 βαθμούς. Στην Κάλυμνο έχει πολλή ζήτηση. Με αυτόν τον τρόπο καλύπτει τα έξοδα του. Προσπαθεί να αυξήσει την κατανάλωση και να επεκτείνει την αγορά και στην Κω ίσως και στη Ρόδο.

33 Μικρές Οικομονάδες Μια άλλη οικομονάδα που ξεκίνησε τελευταία στο νησί μας και προσπαθεί σε αντίξοες οικονομικές συνθήκες να αναπτυχθεί είναι της παραγωγής παστών ψαριών. Βέβαια, δεν έχει σχέση με την αγροτική παραγωγή, αλλά στο πλαίσιο της έρευνας που κάναμε για τις αγροτικές οικομονάδες , την ανακαλύψαμε και σκεφτήκαμε ότι θα ήταν καλό να την αναφέρουμε και να τη στηρίξουμε.

34 Μικρές Οικομονάδες Συμπεράσματα που προέκυψαν από τη συνάντηση της περιβαλλοντικής ομάδας με τον υπεύθυνο της μικρής οικομονάδας παραγωγής παστών – καπνιστών με την ονομασία «Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Γυναικών Καλύμνου». Υπάρχει μεγάλη αλίευση πελαγίσιων ψαριών χαμηλού κόστους στην Κάλυμνο, που δεν πουλιέται εύκολα. Τέτοια ψάρια όπως γόπες, παλαμίδες, σαρδέλες, άσπρος τόνος, λακέρδα, πήραν αξία με την μεταποίησή τους. Χρησιμοποιούνται βέβαια και άλλα ψάρια μεγαλύτερης αξίας, όπως ξιφίας, κόκκινος τόνος και χταπόδι. Προηγήθηκε σεμινάριο από το διεθνή οργανισμό τροφίμων σε μια ομάδα γυναικών (20-25 άτομα), κατά προτίμηση γυναίκες από οικογένειες ψαράδων, για να συνδέσουνε την παραγωγή με την μεταποίηση και το εμπόριο. Τα ψάρια είτε παρέχονται δωρεάν από τους ψαράδες, είτε αγοράζονται και μεταποιούνται σε παστά ή καπνιστά, χωρίς όμως έντονη παστοποίηση ,λόγω του κόστους. Η οργάνωση του συσκευαστηρίου γίνεται στην ιχθυόσκαλα του νησιού. Γίνονται ενέργειες για να πιστοποιηθεί το εργαστήριο και το προϊόν , ώστε να μπορεί να διατεθεί στα ράφια των σουπερμάρκετ. Δημιουργείται και ο σχετικός λογότυπος. Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία χρηματοδότηση, γιατί θεωρούμαστε προνομιακή περιφέρεια. Είναι καθαρά ιδιωτική πρωτοβουλία.

35

36 Τελειώνοντας . . .

37 Η περιβαλλοντική ομάδα του 2ου Γυμνασίου Καλύμνου
Η περιβαλλοντική ομάδα του 2ου Γυμνασίου Καλύμνου σας ευχαριστεί για τη προσοχή σας!!!