Υποτροπή - Αντιμετώπιση

Παρουσίαση με θέμα: "Υποτροπή - Αντιμετώπιση"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Υποτροπή - Αντιμετώπιση
Υποτροπή - Αντιμετώπιση Μ.Τουμπής Πνευμονολόγος Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία Ομαδα Εργασίας Διακοπής Καπνίσματος και Προαγωγης Υγείας

2 Υποτροπή Ορισμοί – συχνότητα Παράγοντες κινδύνου Εργαλεία πρόβλεψης
Κατανόηση Στρατηγικές πρόληψης Αποτελεσματικότητα πρόληψης Αντιμετώπιση

3 Υποτροπή Ορισμοί – συχνότητα Παράγοντες κινδύνου Εργαλεία πρόβλεψης
Κατανόηση Στρατηγικές πρόληψης Αποτελεσματικότητα πρόληψης Αντιμετώπιση

4 Ορισμοί Υποτροπή (relapse) Εκτροπή (slip, lapse) Κάπνισμα :
Μέχρι 5 τσιγάρα την ημέρα για 3 ή 4 συνεχόμενες ημέρες Εστω και ενός τσιγάρου για 7 συνεχόμενες ημέρες Εκτροπή (slip, lapse) Εστω και μια εισπνοή καπνού

5 Υποτροπή.....διαχρονική 1ο έτος 60% - 90% Scheid D 2008

6 Υποτροπή.....Διαχρονική 20% 2% - 4% 1% 2ο έτος 2ο–6ο έτος >10ο έτος
2ο έτος 20% 2ο–6ο έτος 2% - 4% >10ο έτος 1% Nicotine & Tobacco Research (1):95-100

7 Στιγμιαία Εκτροπή Σε καπνιστές που διακόπτουν χωρίς βοήθεια
Μέσα σε λίγες ημέρες % - 50% Μέσα στις πρώτες δύο εβδομάδες % - 60% Σε καπνιστές που διακόπτουν με βοήθεια Μέσα στη πρώτη εβδομάδα % - 50%

8 Κατανομή εκτροπών Kirchner TR, 2008

9 Χρονικό διάστημα πριν από κάθε εκτροπη
Χρονικό διάστημα πριν από κάθε εκτροπη Kirchner TR 2008

10 Υποτροπή επί Εκτροπής Γενική συχνότητα > 85%
Γενική συχνότητα > 85% Συχνότητα σε ασθενείς με ΜDD στο 6μηνο με στιγμιαία την 1η εβδομάδα % χωρίς στιγμιαία την 1η εβδομάδα % Χρόνος ανάπτυξης μόνιμης εντός 24ώρου? Clin Psychol Rev. 2005; 25(6): 713–733.

11 Χρόνος εμφάνισης της υποτροπής
J Consulting & Clinical Psychology 1996; 64 (5):

12 Υποτροπή

13 Υποτροπή Ορισμοί – συχνότητα Παράγοντες κινδύνου Εργαλεία πρόβλεψης
Κατανόηση Στρατηγικές πρόληψης Αποτελεσματικότητα πρόληψης Αντιμετώπιση

14 Παράγοντες κινδύνου της υποτροπής
Στερητικά συμπτώματα Έντονη επιθυμία για κάπνισμα Αρνητικό συναίσθημα Ερεθίσματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα (περιβάλλον, καταστάσεις, άνθρωποι) Αλκοόλ

15 Παράγοντες κινδύνου της υποτροπής
Στερητικά συμπτώματα Έντονη επιθυμία για κάπνισμα Αρνητικό συναίσθημα Ερεθίσματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα (περιβάλλον, καταστάσεις, άνθρωποι) Αλκοόλ

16 80 60 87 71 73 67 62 24 79 Συμπτώματα Μείωση με ΝRT Διακοπή εξ ιδίων
(%) με βοήθεια (%) Διάρκεια σε εβδομάδες Πρόβλεψη υποτροπής Ευερεθιστότητα 80 Κατάθλιψη  60 Άγχος 87 Ανησυχία 71  Συγκέντρωση 73  Ορεξη 67 Ανάγκη για κάπνισμα 62 Αφυπνίσεις 24 Κ.Συχνότητας 79  Αδρεναλίνης ?  Κορτιζόλης Επείγουσα ανάγκη για κάπνισμα αποτελεί τον ισχυρότερο προβλεπτικό παράγοντα υποτροπής. Υπάρχει διαφωνία στο κατά πόσο είναι στερητικό ή δημιουργείται από την ανάγκη για ανακούφιση του στερητικού. Επίσης αμφισβητείται η ένταξη του άγχους. Πολλοί με πλήρη διακοπή παρουσιάζουν μείωση και όχι αύξηση αυτού, σε αντίθεση με αυτούς που υποτροπιάζουν.

17 < 4 < 2 < 1 > 10 > 2 < 2 Συμπτώματα Μείωση με ΝRT
Διακοπή εξ ιδίων (%) με βοήθεια (%) Διάρκεια σε εβδομάδες Πρόβλεψη υποτροπής Ευερεθιστότητα  < 4 Κατάθλιψη Άγχος  < 2 Ανησυχία  Συγκέντρωση  < 1  Ορεξη > 10 Ανάγκη για κάπνισμα  > 2 Αφυπνίσεις Κ.Συχνότητας  Αδρεναλίνης  < 2  Κορτιζόλης ? Επείγουσα ανάγκη για κάπνισμα αποτελεί τον ισχυρότερο προβλεπτικό παράγοντα υποτροπής. Υπάρχει διαφωνία στο κατά πόσο είναι στερητικό ή δημιουργείται από την ανάγκη για ανακούφιση του στερητικού. Επίσης αμφισβητείται η ένταξη του άγχους. Πολλοί με πλήρη διακοπή παρουσιάζουν μείωση και όχι αύξηση αυτού, σε αντίθεση με αυτούς που υποτροπιάζουν.

18 Συμπτώματα Μείωση με ΝRT Διακοπή εξ ιδίων (%) με βοήθεια (%)
Διάρκεια σε εβδομάδες Πρόβλεψη υποτροπής Ευερεθιστότητα ΟΧΙ Κατάθλιψη ΝΑΙ Άγχος Ανησυχία  Συγκέντρωση  Ορεξη Ανάγκη για κάπνισμα Αφυπνίσεις Κ.Συχνότητας ?  Αδρεναλίνης  Κορτιζόλης Επείγουσα ανάγκη για κάπνισμα αποτελεί τον ισχυρότερο προβλεπτικό παράγοντα υποτροπής. Υπάρχει διαφωνία στο κατά πόσο είναι στερητικό ή δημιουργείται από την ανάγκη για ανακούφιση του στερητικού. Επίσης αμφισβητείται η ένταξη του άγχους. Πολλοί με πλήρη διακοπή παρουσιάζουν μείωση και όχι αύξηση αυτού, σε αντίθεση με αυτούς που υποτροπιάζουν.

19 Σοβαρότητα στερητικού επί διακοπής του καπνίσματος
Σοβαρότητα στερητικού επί διακοπής του καπνίσματος J Abnormal Psychology 2003; 112(1): 3-13

20 J Abnormal Psychology 2003; 112(1): 3-13

21 Πρόβλεψη υποτροπής και στερητικά συμπτώματα
Πρόβλεψη υποτροπής και στερητικά συμπτώματα Μέση σοβαρότητα των συμπτωμάτων Η κλίση των συμπτωμάτων στη κλίμακα του χρόνου Ημερήσια διακύμανση Το μέγεθος της ανακούφισης από το κάπνισμα

22 Παράγοντες κινδύνου της υποτροπής
Στερητικά συμπτώματα Έντονη επιθυμία για κάπνισμα Ερεθίσματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα (περιβάλλον, καταστάσεις, άνθρωποι) Αρνητικό συναίσθημα Αλκοόλ

23 Craving Εντονη επιθυμία, επείγουσα ανάγκη
“Πεθαίνω ή τρελαίνομαι για ένα τσιγάρο” Σύνθετη προέλευση Αποτέλεσμα στέρησης της νικοτίνης Αποτέλεσμα επιθυμίας ανακούφισης στερητικών εκδηλώσεων Τονική και φασική εκδήλωση Σημαντική εκδήλωση διακοπής της νικοτίνης Μειώνεται με τη διακοπή του καπνίσματος Εντονότερη το πρωί Βίωμα ζωής Επηρεάζεται από παράγοντες σχετιζόμενους με το κάπνισμα Προγνωστική αξία για υποτροπή

24 Παράγοντες κινδύνου της υποτροπής
Στερητικά συμπτώματα Εντονη επιθυμία για κάπνισμα Αρνητικό συναίσθημα Ερεθίσματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα (περιβαλλον, καταστάσεις, άνθρωποι) Αλκοόλ

25

26 Στρες και Υποτροπή Η στέρηση καθιστά τον πρώην καπνιστή περισσότερο ευαίσθητο σε στρεσογόνα ερεθίσματα; Το κάπνισμα κινητοποιείται από την ανάγκη ελέγχου των αρνητικών συνασθημάτων; Εξαρτημένη αντίδραση; Η απόλαυση του καπνίσματος είναι σημαντικότερη επί δύσκολων και άβολων καταστάσεων;

27 Τραυματικό βίωμα στέρησης (abstinence violation effect, AVE)
Μειωμένη αυτο-αποτελεσματικότητα Αρνητικό συναίσθημα Εντονο επί απόδοσης των εκτροπών και πειρασμών σε εσωτερικούς, σταθερούς και θεμελιώδεις παράγοντες Μειωμένο επί απόδοσης των εκτροπών και παρορμήσεων σε εξωτερικούς και αναπόφευκτους παράγοντες

28 Εκτροπές ποιο πιθανές επί αρνητικού συναισθήματος
Εκτροπές ποιο πιθανές επί αρνητικού συναισθήματος

29 Βαθμιαία παράλληλη κορύφωση εκτροπών και αρνητικού συναισθήματος

30 Παράγοντες κινδύνου της υποτροπής
Στερητικά συμπτώματα Εντονη επιθυμία για κάπνισμα Αρνητικό συναίσθημα Ερεθίσματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα (περιβαλλον, καταστάσεις, άνθρωποι) Αλκοόλ

31 Εκτροπές ποιο πιθανές σε περιβάλλον καπνιστών
Εκτροπές ποιο πιθανές σε περιβάλλον καπνιστών

32 Παράγοντες κινδύνου της υποτροπής
Στερητικά συμπτώματα Εντονη επιθυμία για κάπνισμα Ερεθίσματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα (περιβαλλον, καταστάσεις, άνθρωποι) Αρνητικό συναίσθημα Αλκοόλ

33 Εκτροπές ποιο πιθανές επί λήψεως αλκοόλ
Εκτροπές ποιο πιθανές επί λήψεως αλκοόλ

34 Παράγοντες κινδύνου της υποτροπής
Στερητικά συμπτώματα Εντονη επιθυμία για κάπνισμα Αρνητικό συναίσθημα Ερεθίσματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα (περιβαλλον, καταστάσεις, άνθρωποι) Αλκοόλ

35 Εξαρτημένοι παράγοντες κινδύνου για εκτροπή
Εξαρτημένοι παράγοντες κινδύνου για εκτροπή

36 Αλλοι παράγοντες κινδύνου της υποτροπής
Σοβαρή εξάρτηση Διαβίωση με καπνιστή Νεότερη ηλικία Κοινωνικο-οικονομική στέρηση

37 Αίτια και χρόνος υποτροπής
Issa JS 2006

38 Χαρακτηριστικά καπνιστών και διακοπή καπνίσματος
Αρχική αποχή Εκτροπή Υποτροπή Αποχή στο 6μηνο FTND 1.11 1.08 1.16 Εκπαίδευση 0.80 0.69 Οικογένεια 0.87 0.78 Φύλο 1.24 1.29 Εθνικότητα 0.41 Ηλικία 0.79 Κάπνισμα στο σπίτι 2.00 Κάπνισα στη δουλειά 1.15 Κάπνισμα στο περίγυρο 1.05 Κοινωνική υποστήριξη 0.94 0.91 Στρες Am J Prev Med 2011;40(3):286–294

39 Στρες – κορτιζόλη - υποτροπή
International Journal of Psychophysiology 59 (2006) 218 – 227

40 Στρες – ACTH - υποτροπή International Journal of Psychophysiology 59 (2006) 218 – 227

41 Στρες και ένταση στερητικών
International Journal of Psychophysiology 59 (2006) 218 – 227

42 Στρες και βιολογικοί παράγοντες
International Journal of Psychophysiology 59 (2006) 218 – 227

43 Αυξηση κινδύνου υποτροπής
Αντίληψη stress Παρόρμηση για κάπνισμα Στερητικά συμπτώματα Διακοπή καπνίσματος Δραστηριότητα άξονα Υ-Υ-Ε

44 Γυναίκες vs Άνδρες Δυσκολότερη διακοπή καπνίσματος
Περισσότερες υποτροπές Μεγαλύτερη Διαχείρηση αρνητικού συνασθήματος με το κάπνισμα Δυσχέρεια επί στρεσογόνων καταστάσεων Παρορμητική επιθυμία για κάπνισμα Έγνοια για το βάρος Μικρότερη κοινωνική υποστήριξη

45 Συνθήκες Υποτροπής

46 Υποτροπή Ορισμοί – συχνότητα Παράγοντες κινδύνου Εργαλεία πρόβλεψης
Κατανόηση Στρατηγικές πρόληψης Αποτελεσματικότητα πρόληψης Αντιμετώπιση

47 Εργαλεία πρόβλεψης της υποτροπής Fagerstrom Test Nicotine Dependence FTND
Χρόνος πρώτου τσιγάρου το πρωί Αριθμός τσιγάρων ημερησίως Δυσκολία αποφυγής καπνίσματος σε χώρους που απαγορεύεται Κάπνισμα ακόμα και εκεί που απαγορεύεται Τσιγάρο που δεν είναι επιθυμητό να διακοπεί Μεγαλύτερη συχνότητα καπνίσματος το πρωί Κάπνισμα και επί ασθένειας

48 Εργαλεία πρόβλεψης της υποτροπής Fagerstrom Test Nicotine Dependence FTND
Χρόνος πρώτου τσιγάρου το πρωί Αριθμός τσιγάρων ημερησίως Δυσκολία αποφυγής καπνίσματος σε χώρους που απαγορεύται Κάπνισμα ακόμα και εκεί που απαγορεύεται Τσιγάρο που δεν είναι επιθυμητό να διακοπεί Μεγαλύτερη συχνότητα καπνίσματος το πρωί Κάπνισμα και επί ασθένειας

49 Εργαλεία πρόβλεψης της υποτροπής WI-PREPARE
Χρόνος πρώτου τσιγάρου το πρωί Αριθμός τσιγάρων ημερησίως Περιορισμός καπνίσματος στο σπίτι Περιορισμός καπνίσματος στη δουλειά Καπνιστές στο ευρύτερο περιβάλλον Παρόρμηση για κάπνισμα Μορφωτικό επίπεδο Nicotine &Tobacco Research , 2009; 11(5):

50 Υποτροπή Ορισμοί – συχνότητα Παράγοντες κινδύνου Εργαλεία πρόβλεψης
Κατανόηση Στρατηγικές πρόληψης Αποτελεσματικότητα πρόληψης Αντιμετώπιση

51 Υποτροπή Πρότυπο Marlatt και Gordon
Η τελική κατάληξη μιας διαδικασίας που εξελίσσεται μέσα σε ημέρες ή εβδομάδες και που χαρακτηρίζεται από πολλές διαλείπουσες εκτροπές Η εξέλιξη της εκτροπής εξαρτάται από τη γνωστική και συνασθηματική αντιδραση σε αυτή Η υποτροπή είναι περισσότερο πιθανή όταν δημιουργείται το τραυματικό βίωμα της στέρησης Το AVE προδιαθέτει σε περαιτέρω εκτροπές και επισπεύδει την εμφάνιση υποτροπής

52 Καφετέρια Μπυραρία Προσφορά τσιγάρου

53 Πρότυπο Marlatt και Gordon

54 Υποτροπή Ορισμοί – συχνότητα Παράγοντες κινδύνου Εργαλεία πρόβλεψης
Κατανόηση Στρατηγικές πρόληψης Αποτελεσματικότητα πρόληψης Αντιμετώπιση

55 Στόχοι πρόληψης της υποτροπής
Αντιμετώπιση του στερητικού συνδρόμου (φάρμακα; Κινητοποίηση;) Αντιμετώπιση των σχετιζόμενων με το κάπνισμα ερεθισμάτων (γνωστική παρέμβαση; Έκθεση στα ερεθίσματα; Κινητοποίηση;) Αντιμετώπιση εσωτερικών καταστάσεων (γνωστική παρέμβαση; Κινητοποίηση;) Αντιμετώπιση εκτροπών (φάρμακα;)

56 Στόχοι πρόληψης της υποτροπής
Αντιμετώπιση του στερητικού συνδρόμου (φάρμακα; Κινητοποίηση;) Αντιμετώπιση των σχετιζόμενων με το κάπνισμα ερεθισμάτων (γνωστική παρέμβαση; Έκθεση στα ερεθίσματα; Κινητοποίηση;) Αντιμετώπιση εσωτερικών καταστάσεων (γνωστική παρέμβαση; Κινητοποίηση;) Αντιμετώπιση εκτροπών (φάρμακα;)

57 Θεραπεία πρόληψης υποτροπής
Εκπαίδευση σε δεξιότητες Γνωστικές και συμπεριφορικές τεχνικές Γνωστική θεραπεία Υποστήριξη της αλλαγής με εκπαιδευτική εμπειρία μεσα από τα λάθη και τις αποτυχίες Τροποποίηση τρόπου ζωής Διαλογισμός, άσκηση, πνευματικές ασκήσεις Parks. A & Marlatt . A, 1999

58 Εκπαίδευση σε δεξιότητες
Κατανόηση της υποτροπής ως διαδικασίας Αναγνώριση και αντιμετώπιση των καταστάσεων υψηλού κινδύνου Αντιμετώπιση των αναγκών και των παρορμήσεων για κάπνισμα Εφαρμογή μέτρων μείωσης των επιπτώσεων μιας εκτροπής Παραμονή στη θεραπεία παρά την υποτροπή Εκμάθηση δημιουργίας ενός ποιο ισορροπημένου τρόπου ζωής Parks. A & Marlatt . A, 1999

59 Πρόληψη υποτροπής Μη διαθέσιμη (βάσει αποδείξεων)
παρέμβαση πρόληψης της υποτροπής Συχνότητα υποτροπής ~ 75% Cochrane Database Syst Rev 2005; CD003999

60 Θεραπεία και συχνότητα υποτροπής
Chest 1994; 105:

61 Υποθετική αληθής προληπτική θεραπεία
Addiction 2002; 97:

62 Παρεμβάσεις πρόληψης υποτροπών
Γνωστικές- συμπεριφορικές (54 μελέτες) Αναποτελεσματικές (- ) Cochrane 2009, CD003999

63 Η σχετική παρέμβαση είναι λογική και ουσιώδης
Γιατί οι προσπάθειες παρέμβασης με δεξιότητες φαίνεται να μην αποδίδουν; Η σχετική παρέμβαση είναι λογική και ουσιώδης Δύσκολη εκμάθηση Διδάσκεται αλλά δεν εφαρμόζεται Ακατάλληλη ή άσχετη χρονικά Αντιπαραγωγική η τραυματική εμπειρία της στέρησης Μελέτες σε πειραματόζωα υποδηλώνουν ότι τα ερεθίσματα υποτροπής είναι σε μεγάλο βαθμό βιολογικά

64

65 Τρόποι αντιμετώπισης εκτροπών
Τρόποι αντιμετώπισης εκτροπών

66 Αποτελεσματικότητα ειδικών αντιδράσεων

67 Παρεμβάσεις πρόληψης υποτροπών
Γνωστικές-συμπεριφορικές (54 μελέτες) Αναποτελεσματικές (-) Φαρμακευτικές Επιμήκυνση λήψης βουπροπιόνης (5 μελέτες) (-) Επιμήκυνση λήψης βαρενικλίνης (1 μελέτη) (+) Λήψη NRT (4 μελέτες) (?) Cochrane 2009, CD003999

68 Συχνότητα πλήρους αποχής
1/Champix Summary of Product doc/p.8/¶4,5/ Table Wks 13–24 Wks 13–52 100 OR P<0.0001 80 OR 1.35 P=0.0126 70.6 60 (%) 40 49.8 44.0 37.1 Key Point In participants who entered the 12-week double-blind treatment phase, 70.6% of those in the group that quit initially and continued on varenicline treatment remained continuously abstinent from smoking up to week 24. Background The results of the double-blind randomized phase of the study showed that approximately 71% of subjects that quit initially and then received varenicline for an additional 12 weeks were continuously abstinent during weeks 13 to 24 vs about 50% of patients treated with 12 weeks of varenicline followed by placebo. At week 52, 44% of subjects that had received varenicline vs 37% of subjects that had received placebo were continuously abstinent. At both weeks 24 and 52, the results were statistically significant (P< and P=0.0126, respectively).1 CA was defined as no smoking (not even a puff) recorded on multiple occasions throughout that defined period.1 CA is based upon subject self-report and confirmed by end-expiratory CO measurement of ≤10 ppm at each clinic visit.2 References 1. Champix Summary of Product Characteristics. Pfizer Inc, New York, NY 2. Tonstad S, Tonnesen P, Hajek P, et al, Varenicline Phase 3 Study Group. Effect of maintenance therapy with varenicline on smoking cessation: a randomized controlled trial. JAMA. 2006;296:64-71. 20 1/Champix Summary of Product doc/p.8/¶4,5/ Table N=602 VAR 24 wks N=604 VAR 12 wks + PBO N=602 VAR 24 wks N=604 VAR 12 wks + PBO 1/Champix Summary of Product doc/p.7/¶6 2/Tonstad/p. 67/ Figure 1; p. 68/ Table 2 Champix Summary of Product Characteristics. Pfizer Ltd, Sandwich, UK

69 Πλήρης αποχή ανάλογα με το πρότυπο διακοπής
Πλήρης αποχή ανάλογα με το πρότυπο διακοπής Addiction 2009, 104:

70 Συνεχόμενη λήψη νικοτίνης με επίθεμα και υποτροπές
Συνεχόμενη λήψη νικοτίνης με επίθεμα και υποτροπές

71 Έκθεση σε ερεθίσματα που προάγουν τη παρόρμηση για κάπνισμα και επιθέματα νικοτίνης

72 Εχει ώρα να δανειστείς τσιγάρο !
Φαίνεται ότι το επίθεμα νικοτίνης είναι αποτελεσματικό ! !

73 Παρόρμηση για κάπνισμα και τσίχλα νικοτίνης

74 J Abnormal Psychology 2003; 112(1): 3-13

75 J Abnormal Psychology 2003; 112(1): 3-13

76 Φάρμακα για τη διακοπή του καπνίσματος
Φάρμακα για τη διακοπή του καπνίσματος Ρυθμιστικά Επιθέματα νικοτίνη Υδροχλωρική βουπροπιόνη Βαρενικλίνη Ανακουφιστικά-σωστικά Εισπνεόμενη (ρινικά – στοματικά) Υπογλώσσια δισκία Τσίχλες

77 Στόχοι πρόληψης της υποτροπής
Αντιμετώπιση του στερητικού συνδρόμου (φάρμακα; Κινητοποίηση;) Αντιμετώπιση των σχετιζόμενων με το κάπνισμα ερεθισμάτων (γνωστική παρέμβαση; Έκθεση στα ερεθίσματα; Κινητοποίηση;) Αντιμετώπιση εσωτερικών καταστάσεων (γνωστική παρέμβαση; Κινητοποίηση;) Αντιμετώπιση εκτροπών (φάρμακα;)

78 Υποτροπή Ορισμοί – συχνότητα Παράγοντες κινδύνου Εργαλεία πρόβλεψης
Κατανόηση Στρατηγικές πρόληψης Αποτελεσματικότητα πρόληψης Αντιμετώπιση

79 Αντιμετώπιση εκτροπών
Αναγνώριση ερεθισμάτων πυροδότησης (στερητικά, αιφνίδιο στρες, αλκοόλ, παρουσία καπνιστή) Τεχνικές ελέγχου των ερεθισμάτων (γνωστικές, συμπεριφορικές) Χρήση σωστικών φαρμάκων (τεχνική και συχνότητα χρήσεως, αύξηση της συχνότητας ή της δοσολογίας, αλλαγή σωστικού φαρμάκου) Προσθήκη ρυθμιστικού φαρμάκου

80 Αντιμετώπιση Υποτροπής
Η επίμονη προσπάθεια θα φέρει την επιτυχία Γιατί ; (αναγνώριση αιτίων) Επανάληψη παρεμβάσεων (γνωστικών - συμπεριφορικών) Τροποποίηση, ενίσχυση φαρμάκων (αύξηση δοσολογίας, αλλαγή, προσθήκη 2ου ρυθμιστικού) Στενή παρακολούθηση – Παροχή υποστήριξης

81 Σύνοψη Πυροδότηση εκτροπών οξέως
(καταστάσεις σχετικές με το κάπνισμα, αλκοόλ, αρνητικό συναίσθημα) Η εξέλιξη σε υποτροπή είναι σχετικά βραδεία (ευκαιρία παρέμβασης και αποτροπής) Πρόληψη υποτροπής (προϋποθέτει αντιμετώπιση των εκτροπών, των στερητικών εκδηλώσεων , των εσωτερικών και εξωτερικών καταστάσεων) Αντιμετώπιση υποτροπής (επανάληψη και ενίσχυση στοχευμένων παρεμβάσεων)

82 Σας ευχαριστώ για τη προσοχή σας !