"Παιδικοί φόβοι – ζήλια – κρίσεις οργής - Οριοθέτηση"

Παρουσίαση με θέμα: ""Παιδικοί φόβοι – ζήλια – κρίσεις οργής - Οριοθέτηση""— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 "Παιδικοί φόβοι – ζήλια – κρίσεις οργής - Οριοθέτηση"
Παραμύθι 2013 – 2014 Άννα Σολωμού, ψυχολόγος οικογενειακή θεραπεύτρια

2 φοβάμαι: Το φάντασμα μέσα στην ντουλάπα, το τέρας κάτω από το κρεβάτι μου και το λύκο που είναι κρυμμένος στο δωμάτιο μου... Οι παιδικοί φόβοι, παρόλο που αφορούν μικρά παιδιά, κάθε άλλο παρά μικροί είναι γι’ αυτά. Ένα παιδί, που φοβάται τα φαντάσματα, στη θέα μιας σκιάς μέσα στη νύχτα μπορεί κυριολεκτικά να τρομοκρατηθεί! Κι αν θέλουμε να καταλάβουμε πως πραγματικά νιώθει όταν φοβάται, ας θυμηθούμε τον εαυτό μας σε μικρότερη ηλικία. Τότε που κι εμείς φοβόμασταν το σκοτάδι ή το τέρας που κρυβόταν στη δική μας ντουλάπα!

3 Τελικά τι είναι ο φόβος;
Πολλοί ίσως δεν συνδέουν την έννοια του φόβου με μια φυσιολογική και θετική κατάσταση. Κι όμως, ο φόβος είναι μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, είναι μια φυσιολογική αντίδραση προσαρμογής, που στόχο της έχει να μας κινητοποιήσει να αντιδράσουμε σε γεγονότα ή καταστάσεις που αποτελούν κίνδυνο για εμάς. Έτσι προστατεύουμε τον εαυτό μας. Οι φόβοι μπορεί να είναι είτε έμφυτοι είτε επίκτητοι. Έμφυτοι είναι όσοι παρουσιάζονται στο παιδί χωρίς να τους δημιουργεί το περιβάλλον. Είναι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης που κάνει τα παιδιά να φοβούνται και να αντιδρούν σε φυσικά κυρίως φαινόμενα, όπως είναι η αστραπή ή ο σεισμός.

4 επίκτητοι φόβοι, μπορεί να προέλθουν από το περιβάλλον
επίκτητοι φόβοι, μπορεί να προέλθουν από το περιβάλλον. Έτσι, πηγές φόβου για τα παιδιά μπορεί να γίνουν η τηλεόραση, ο κινηματογράφος, τα παραμύθια ή ακόμα και οι ίδιοι οι άνθρωποι. Αν παρατηρήσουμε τα παιδιά, θα δούμε πως όπως αλλάζουν τα ίδια μεγαλώνοντας, έτσι αλλάζουν και οι φόβοι τους. Σ’ ένα νεογέννητο μωρό, μπορούμε να προκαλέσουμε φόβο από τις πρώτες κιόλας μέρες της ζωής του, κάνοντας έναν δυνατό κρότο ή με το να κάνουμε πως το αφήνουμε να πέσει. Αυτό συμβαίνει γιατί ορισμένες λειτουργίες όπως η ακοή και η ισορροπία έχουν κυρίαρχη σημασία για το βρέφος, αφού τώρα αρχίζει να αναπτύσσεται.

5 Από τον έβδομο μήνα και μετά, το μωρό αλλάζει στάση απέναντι στους αγνώστους. Τότε εμφανίζεται το άγχος προς τα ξένα πρόσωπα, το οποίο θα αρχίσει να υποχωρεί από τον δωδέκατο μήνα, και το άγχος του αποχωρισμού, το οποίο θα αρχίσει να υποχωρεί γύρω στο τρίτο έτος. Από ενός έως τριών ετών, τα παιδιά αρχίζουν να κάνουν νέες γνωριμίες και να ζουν πρωτόγνωρες καταστάσεις. Τότε εμφανίζεται ο φόβος για το γιατρό ή για τα ζώα, συνήθως όταν έχει προηγηθεί μια αρνητική εμπειρία, όπως, για παράδειγμα, μια επίσκεψη στο γιατρό η οποία τρόμαξε το παιδί ή το έκανε να πονέσει.

6 Μετά την ηλικία των δύο ετών, το παιδί γίνεται όλο και πιο ανεξάρτητο, ενώ η φαντασία του αρχίζει να αναπτύσσεται. Τώρα δεν φοβάται μόνο πραγματικές καταστάσεις, αλλά καταστάσεις που δεν μπορεί να ελέγξει καθώς και τον δικό του εσωτερικό κόσμο. Εμφανίζεται λοιπόν ο φόβος για το σκοτάδι, τους κεραυνούς και τις αστραπές. Στα παιδιά τριών έως έξι ετών η φαντασία αναπτύσσεται ακόμη περισσότερο, όπως επίσης και οι γνώσεις τους για τη ζωή. Έτσι εμφανίζονται φόβοι που συνδέονται με γεγονότα ή καταστάσεις που προκαλούν ανασφάλεια. Ο φόβος για τα τέρατα, ο φόβος της ασθένειας, της αποτυχίας... Από την ηλικία των έξι ετών, οι φόβοι αφορούν περισσότερο την καθημερινή ζωή. Φοβάται μη χτυπήσει, μην πάθει κάτι είτε αυτό είτε οι γονείς του, ενώ εμφανίζεται και ο φόβος του θανάτου, ο οποίος γίνεται πιο έντονος συνήθως γύρω στην ηλικία των οχτώ ετών.

7 Όταν οι γονείς δημιουργούν ασφάλεια σημαίνει πως αποφεύγουν παραδοσιακά γιατροσόφια τρομάγματος όπως: Απειλές για ζώα, φανταστικά ή υπαρκτά πρόσωπα που μπορεί να το βλάψουν αν δεν κάνει αυτό που του λέμε. Ειρωνικά σχόλια όταν φοβάται, ακόμα και για κάτι που μας φαίνεται αστείο. Με το να του λέμε «μην κάνεις σαν μωρό», το μόνο που καταφέρνουμε είναι να υποτιμάμε ένα τεράστιο πρόβλημα για εκείνο. Πίεση για να ξεπεράσει το φόβο του. Είναι μια τακτική που τις περισσότερες φορές έχει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα.

8 Όταν οι γονείς δημιουργούν ασφάλεια σημαίνει πως αποφεύγουν παραδοσιακά γιατροσόφια τρομάγματος όπως: Απειλές για ζώα, φανταστικά ή υπαρκτά πρόσωπα που μπορεί να το βλάψουν αν δεν κάνει αυτό που του λέμε. Ειρωνικά σχόλια όταν φοβάται, ακόμα και για κάτι που μας φαίνεται αστείο. Με το να του λέμε «μην κάνεις σαν μωρό», το μόνο που καταφέρνουμε είναι να υποτιμάμε ένα τεράστιο πρόβλημα για εκείνο. Πίεση για να ξεπεράσει το φόβο του. Είναι μια τακτική που τις περισσότερες φορές έχει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Οι Γονείς που νικούν τα τερατάκια των φόβων κάνουν: Διάλογο ακόμα και για «παράλογους» φόβους Δεν φοβούνται το φόβο Καλλιεργούν αίσθημα ασφάλειας. Βοηθούν να χτίσει την αυτοπεποίθησή του και την εμπιστοσύνη στον εαυτό του Μαθαίνουν να ακούνε το παιδί. Τις περισσότερες φορές πίσω από τις λέξεις ανακαλύπτουμε τις πιο σημαντικές πληροφορίες.

9 Προσπαθούμε να καθησυχάσουμε το παιδί την ώρα που ξυπνάει.
Ένας από τους πιο συχνούς φόβους είναι ο φόβος για το σκοτάδι, αφού ελάχιστα είναι τα παιδιά που μεταξύ δύο και πέντε ετών δεν τον παρουσιάζουν. Έτσι, αρχίζουν οι δυσκολίες την ώρα του ύπνου και τα συχνά ξυπνήματα μέσα στη νύχτα για αυτό: Προσπαθούμε να καθησυχάσουμε το παιδί την ώρα που ξυπνάει. Του λέμε πως δεν υπάρχει λόγος να φοβάται, δείχνοντάς του πως δεν είναι κανείς εκεί. Ανάβουμε ένα φως που θα μπορούσε να διαλύσει το σκοτάδι και να δώσει τη δυνατότητα στο παιδί να βλέπει μέσα σε αυτό. Το βοηθάμε να νιώσει ασφάλεια στο χώρο του.

10 Είναι υπερβολικές και επίμονες
Οι φοβίες είναι έντονοι και παράλογοι φόβοι για κάτι, που είναι τόσο ισχυροί ώστε να δυσκολεύουν την καθημερινότητα Είναι υπερβολικές και επίμονες Παρουσιάζουν μεγάλη διάρκεια και αντοχή στο χρόνο Είναι δυσανάλογα έντονες σε σχέση με το ερέθισμα ή την κατάσταση που τις προκάλεσε Συνοδεύονται από σωματικά ενοχλήματα Φαίνεται να αποδιοργανώνουν το παιδί και εμποδίζουν τη συμμετοχή του σε καθημερινές δραστηριότητες

11  Έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά που έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, ικανότητα να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και να αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις, έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν  φόβους ή ακόμα κι αν εμφανιστούν μπορούν να τους αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά.  Γι’ αυτό είναι σημαντικό, να ενισχύσουμε τα παιδιά από πολύ νωρίς να γνωρίσουν τον κόσμο γύρω τους, αλλά ταυτόχρονα να είμαστε δίπλα τους, προσφέροντάς τους την ασφάλεια που χρειάζονται.

12 Αφοσιωθείτε στον στόχο σας: Να το βοηθήσετε να ηρεμήσουν.
Έχετε αργήσει στη δουλειά και ο δίχρονος γιος σας αρνείται να δεθεί στο κάθισμα του αυτοκινήτου... περιμένετε επισκέψεις και το νήπιο αποφασίζει να δείξει το χειρότερό του εαυτό... Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σκέφτεστε όταν το παιδί σας έχει ξεσπάσματα οργής είναι πως συμβαίνει σε όλες τις οικογένειες. Αφοσιωθείτε στον στόχο σας: Να το βοηθήσετε να ηρεμήσουν. Παραμείνετε ήρεμοι, προστατέψτε το από το να χτυπήσει τον εαυτό του ή τους άλλους και βοηθήστε να μάθει να ελέγχει τις αντιδράσεις του, για να μπορέσει να ηρεμήσει. Αν είναι εύκολο, βάλτε το σ’ένα δωμάτιο όπου μπορεί να ξεσπάσει πιο εύκολα. αφιερώστε λίγο χρόνο για να σκεφτείτε τι μπορεί να το προκάλεσε.  Δείτε το από τη δική του πλευρά. Μήπως συνέβησαν αλλαγές στη ζωή του το τελευταίο διάστημα;

13 Αξιολογήστε εάν υπάρχουν παράγοντες που δυσκολεύουν το δικό σας παιδί να διαχειριστεί τις κρίσεις θυμού Μήπως προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή σας γιατί θεωρεί ότι δεν του διαθέτετε αρκετό χρόνο; Μήπως πιέζετε υπερβολικά το παιδί σας να επιτύχει κάποιες δεξιότητες, όπως π.χ. να βγάλει την πάνα πριν είναι έτοιμο; Μήπως το μαλώνετε συχνά χωρίς να του εξηγείτε τον λόγο και τι δεν έκανε σωστά; Μήπως έχει συνηθίσει να του γίνεται πάντα το χατίρι; Μήπως έχει «διδαχτεί» πως δεν είστε σταθερή (ος) στις αποφάσεις σας και πως αν γκρινιάξει θα πετύχει αυτό που θέλει; Το επαινείτε αρκετά όταν η συμπεριφορά του είναι καλή; Είστε δίκαιοι και συνεπείς στα ζητήματα πειθαρχίας; Μήπως κάποιος ή κάποιοι από τους ενήλικες γύρω του εκφράζουν το θυμό τους ξεσπώντας απότομο τρόπο;

14 Στρατηγικές για να αποφεύγετε τη  εμφάνιση ή την επανεμφάνιση των ξεσπασμάτων οργής:
Ελαττώστε τις καταστάσεις που σας αναγκάζουν να λέτε «όχι» και αποθηκεύστε αντικείμενα που σπάνε Χρησιμοποιείστε την απόσπαση προσοχής: Όταν η ένταση ανεβαίνει, οδηγήστε την  προσοχή του παιδιού σας σε μια πιο αποδεκτή δραστηριότητα. Παρουσιάστε επιλογές μέσα στα όρια του αποδεκτού πχ «θέλεις να φορέσεις τις μπλε ή τις κόκκινες πιτζάμες σου; Διαλέξτε σε ποιες διαφωνίες θα δώσετε περισσότερο επιμονή: Όσο πιο σημαντικό το θέμα, τόσο περισσότερο πρέπει να επιμείνετε στην αρχική σας άποψη Όταν το μικρό παιδί σας ξεσπάσει, μείνετε κοντά του, για να σας βλέπει και συνεχίστε τη καθιερωμένη σας ασχολία Μερικά παιδιά χρειάζονται να τα κρατάς αγκαλιά για να αποκτήσουν τον έλεγχο

15 Για ένα μεγαλύτερο παιδί, καθιερώστε τον κανόνα να πηγαίνει στο δωμάτιο του για να ηρεμήσει
Σκεφτείτε ότι πολλές φορές δεν μπορείτε να το βοηθήσετε γιατί δεν ελέγχετε τα δικά σας συναισθήματα Χρησιμοποιείστε εκφράσεις όπως « έχεις χάσει τον έλεγχο» αντί για «είσαι ένα κακό παιδί» και επιβραβεύστε τον όταν καταφέρει να το ελέγξει Όταν τελειώσει ένα επεισόδιο ξεσπάσματος, το παιδί πρέπει να καταλάβει ότι ξεκινάμε από την αρχή και πως όποιο και να ήταν το αρχικό του αίτημα, δεν πρέπει να του το ικανοποιήσουμε, διαφορετικά τα ξεσπάσματα θα γίνουν τρόπος χειρισμού των γύρω του. Προσπαθήστε να «πιάσετε» το παιδί σας σε μία περίσταση όπου δείχνει καλή συμπεριφορά: Προσπαθήστε να καλλιεργείστε μια θετική συμπεριφορά, με το να σχολιάζετε και να επαινείτε την καλή συμπεριφορά του παιδιού σας.

16 η σχέση των γονέων και η αυτοπεποίθηση τους συντελούν ουσιαστικά στον βαθμό που τα παιδιά τηρούν τα όρια Η αυτοπεποίθηση προωθεί την αποτελεσματική πειθαρχία, που βελτιώνει τη συμπεριφορά των παιδιών και σταδιακά σχηματίζει το πλαίσιο της αυτοπεποίθησης του ίδιου του παιδιού.

17 Για τα παιδιά, η νηπιακή ηλικία έχει να κάνει με τον έλεγχο του σώματος τους και της συμπεριφοράς τους δηλαδή με το ΈΛΕΓΧΟ των σωματικών λειτουργιών, των παρορμήσεων. Να μάθουν πως οι απαιτήσεις τους δεν ικανοποιούνται αυτόματα, της οργής της αποτυχίας. Να γνωρίζουν πως θέλουν να φάνε μόνα τους άλλα να αποδέχονται πως δεν μπορούν να το κάνουν με επιτυχία, της συμπεριφοράς. Να μάθουν πως οι νευρικές κρίσεις δεν είναι ο κατάλληλος τρόπος για να επηρεάσεις τους ανθρώπους,

18 του φόβου αποχωρισμού. Να μπορούνε να αποχωρίζονται τους γονείς για να πάνε στο παιδικό σταθμό και αργότερα στο σχολείο του εγωκεντρισμού. Να μοιράζονται την προσοχή, τα υπάρχοντα, να μην διακόπτουν και να συνειδητοποιούν πως και οι άλλοι έχουν δικαιώματα.

19 Η διαδικασία της ανατροφής έχει να κάνει με τριβές, με διαμάχες αλλά και με αρμονική συνύπαρξη, με συμφωνίες και ασυμφωνίες. Η ικανότητα λοιπόν να θέτει κάποιος όρια στον εαυτό του και στους άλλους είναι μια μακρά διαδρομή, όπου το κάθε βήμα περικλείει πρόοδο, σύγκρουση, ανασφάλεια, επιβεβαίωση, στασιμότητα.

20 Αυτό που χρειάζεται να ξέρει κάποιος γονιός είναι ότι τα παιδιά χρειάζονται ΟΡΙΑ- τα έχουν ανάγκη.
Ανάγκη πρωτίστως για ενδυνάμωση: της αυτονομίας τους, του σεβασμού τους, της σταθερότητας, στη σωματική τους, και στη ψυχική τους ακεραιότητα, στον προσανατολισμό τους. Τα όρια διδάσκουν στα παιδιά τι μπορούν και τι όχι, ανάλογα με τη κάθε φάση τις εξέλιξής τους. Γύρω από τα σύνορα των ορίων υπάρχουν δυνατότητες και ικανότητες τις οποίες τα παιδιά μπορούν να ανακαλύψουν, να κατακτήσουν και να υιοθετήσουν.

21 Χωρίς όρια δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ετοιμότητα και θέληση για απόδοση. Τα όρια επισημαίνουν στο παιδί να προσέχει και να σέβεται και τα όρια των άλλων. Χωρίς όρια και αμοιβαίο σεβασμό δεν είναι δυνατόν να υπάρξει κοινωνική συνύπαρξη και συντροφικότητα στις σχέσεις ( οικογενειακές & κοινωνικές). Τα παιδιά χρειάζονται γονείς που θέτουν όρια πρώτα στον εαυτό τους. Αυτό σημαίνει να είναι κανείς έτοιμος να μάθει από τα παιδιά του, από τον αυθορμητισμό και τη δημιουργικότητα τους, αλλά ταυτόχρονα να τιμά και να υπερασπίζεται και τα δικά του όρια .

22 Για τους γονείς, τα όρια σηματοδοτούν ότι υπάρχει προσωπική ζωή, πέρα από την ενασχόλησή τους με τα παιδιά. Οι γονείς έχουν το δικαίωμα να ζουν και ως αυτόνομες προσωπικότητες, πέρα από το γονεϊκό ρόλο. Όσο πιο έντονα το εισπράττουν τα παιδιά τόσο οι σχέσεις με τους γονείς τους ισορροπούν καλύτερα μεταξύ εγγύτητας και απόστασης, σεβασμού και ανεξαρτησίας, υπευθυνότητας και ελευθερίας.

23 Τα όρια δεν έχουν καμία σχέση με την τιμωρία και τις απειλές
Τα όρια δεν έχουν καμία σχέση με την τιμωρία και τις απειλές Όταν η σκληρότητα, η αυστηρότητα και η συνέπεια μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι τότε τα όρια , γονείς και παιδιά χάνουν την ευκαιρία να συνδεθούν και για να εξελιχθούν. Βασικές προϋποθέσεις για τη θέσπιση ορίων είναι η ΑΠΟΔΟΧΗ, η ειλικρίνεια, η διαφάνεια, ο αμοιβαίος σεβασμός, και η σταθερότητα.

24 Η ώρα των συνεπειών     τα παιδιά δέχονται εύκολα τις φυσικές και λογικές συνέπειες των πράξεων τους και μαθαίνουν από αυτές Όποιος δεν θέλει να συμμαζέψει  για παράδειγμα το τραπέζι, θα πρέπει να κάνει κάποια άλλη δουλειά στο σπίτι. Όποιος δεν τηρεί τις ώρες που του επιτρέπεται να περνάει μπροστά στην τηλεόραση, είναι λογικό να μην του δίνεται το δικαίωμα να παίξει με τους φίλους του το απόγευμα!

25 Ασφάλεια: Τα παιδιά απαιτούν από τους ενήλικες έναν σαφή προσανατολισμό. Μόνο όταν οι γονείς διατυπώνουν σαφείς κανόνες και αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, καταλαβαίνουν τα παιδιά τι πρέπει να κάνουν. Για το παιδί πρέπει να είναι κάθε φορά ξεκάθαρο, σε ποια θέματα οι γονείς του μπορεί και να αλλάξουν γνώμη και σε ποια δεν το συζητούν καν. Ισχυρά πρότυπα: Οι γονείς κατορθώνουν να γίνουν πιο πειστικοί όταν οι πράξεις τους είναι συνεπείς προς τα λόγια τους. Γι’ αυτό το λόγο μην απαιτείτε μονάχα από το παιδί σας να συμπεριφέρεται σωστά, δείξτε του εσείς με το παράδειγμά σας, πώς να το κάνει.

26 Ευελιξία: Η συνέπεια σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι οι γονείς θα πρέπει να τηρούν για χρόνια τους ίδιους κανόνες. Τα παιδιά αναπτύσσονται εξαιρετικά γρήγορα, με αποτέλεσμα κανόνες που σήμερα φαίνονται λογικοί, αύριο να μην έχουν νόημα ύπαρξης. Τροποποιήστε τους οικογενειακούς κανόνες ανάλογα με την ηλικία του μικρού σας και αρχίστε σιγά-σιγά να του δείχνετε όλο και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη.

27 ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΤΣΑΚΩΝΟΝΤΑΙ; Οι σχέσεις ανάμεσα στα αδέρφια χαρακτηρίζονται τις περισσότερες φορές από έντονα και αντικρουόμενα συναισθήματα: αγάπης και μίσους, αφοσίωσης και αντιζηλίας Μέσα από τους τσακωμούς, όσο και αν φαίνεται παράδοξο, τα αδέρφια επικοινωνούν συναισθηματικά αλλά και σωματικά. Παράλληλα, μαθαίνουν να διαχειρίζονται την ψυχική τους ένταση, να διαπραγματεύονται τις επιθυμίες και τις επιδιώξεις τους, να διεκδικούν τα δικαιώματά τους να συνυπάρχουν με τους άλλους με όλες τις πιθανές ματαιώσεις που επακολουθούν Οι τσακωμοί με τα αδέρφια αποτελούν πράγματι ένα πολύτιμο «σχολείο», ένα πεδίο κοινωνικής μάθησης και τριβής δεξιοτήτων που θα αποβούν απαραίτητες σε όλα τα μετέπειτα στάδια της ζωής τους.

28 Στη διάρκεια του καβγά Καλό είναι να μην επεμβαίνετε αμέσως μόλις αρχίζει ο καβγάς. Περιμένετε λίγο μήπως καταφέρουν από μόνα τους να επιλύσουν τη διαφωνία. Αν η ένταση παραταθεί και, κυρίως, αν αρχίσουν να μιλούν άσχημα ή να χτυπούν το ένα το άλλο, είναι η ώρα να παρέμβετε για να δείτε τι συμβαίνει και να τους δώσετε την ευκαιρία να εκφράσουν πιο ήρεμα την άποψή τους. Την ώρα του καβγά κανένας δεν είναι έτοιμος να ακούσει συμβουλές. Αφήστε λοιπόν τις νουθεσίες και τα διδάγματα για αργότερα.

29 Δείξτε τους εκείνη τη στιγμή πώς θα μπορούσε ο καθένας να κάνει μια υποχώρηση ή να πει κάτι με πιο ήρεμο τρόπο. Αν ο καβγάς γίνεται πιο έντονος, χωρίστε τα και βάλτε το καθένα σε άλλο δωμάτιο μέχρι να ηρεμήσουν. Θυμίστε τους τη συμφωνία που έχετε κάνει για τις συνέπειες ή την τιμωρία κάθε φορά που τσακώνονται.

30 Η ζήλεια σύμφωνα με τους αρχαίους ήταν μητέρα της έριδος, ενώ σύμφωνα με όλους εμάς συχνά γίνεται… παραμάνα των παιδιών μας, παρεμβατική και καχύποπτη, θυμωμένη κι απόλυτη, βλοσυρή, ηχηρή και επιθετική, ανυπάκουη κι απείθαρχη, τυραννική κι επικίνδυνη. Κατοικεί στο συναισθηματικό σπίτι των παιδιών μας και ξεπροβάλλει κάθε φορά που τα παιδιά πρέπει να συνεργαστούν, να μοιραστούν την φροντίδα μας και τις γονικές παροχές με τα αδέρφια τους …

31 Η Ζήλεια συνομιλεί συχνά με το φόβο, την ανασφάλεια, την αβεβαιότητα, την αδιαφορία, την ακύρωση, τον θυμό, την απόγνωση, την αδυναμία… Επισκέπτεται το σπίτι μας μέχρι η οικογένεια να μπει σε τάξη ύστερα από μια μεγάλη αλλαγή όπως η γέννηση ενός νέου μέλους στην οικογένεια. Είναι η συναισθηματική αφήγηση της δυσκολίας που βρίσκεται η οικογένεια όταν κάτι αλλάζει και τα μικρότερα μέλη της βρίσκουν τον τρόπο να εκδηλώσουν την αγωνία τους μέσω της ζήλειας. Η ζήλεια θα φύγει μόνον όταν της επιτρέψουμε να εμφανιστεί χωρίς ενοχές και ταμπέλες, ακούσουμε τι έχει να μας πει, της δώσουμε χώρο να ξεδιπλώσει το φόβο που φέρνει η αλλαγή.

32 Ζήλεια: ένα πανανθρώπινο συναίσθημα…
Την ζήλεια μπορούμε να την χειριστούμε αφού πρώτα θυμηθούμε τι συμβαίνει μέσα μας όταν ζηλεύουμε, πως νιώθουμε και τι φαίνεται να χρειαζόμαστε… Η ζήλεια που νιώθουν τα παιδιά μας είναι ένα γνώριμο συναίσθημα που το έχουμε νιώσει, το γνωρίζουμε και άρα μπορούμε να το αποκωδικοποιήσουμε, να το ερμηνεύσουμε και να λειτουργήσουμε με βάση την βιωμένη γνώση και εμπειρία μας μέσα από τις αρχές που διέπουν το γονεικό και τον παιδαγωγικό μας ρόλο. Η Ζήλεια είναι μια ευκαιρία να βρούμε νέες σταθερές και ισορροπίες μέσα στην οικογένεια αφού μόνο γνωρίζοντας τι είναι αυτό που με ενοχλεί, με τρομάζει και με δυσκολεύει μπορώ να το αλλάξω…

33 -Αρνείται πεισματικά να φάει ή αποκτά ιδιοτροπίες στο φαγητό.
Αναγνωρίστε τη ζήλια Ένα παιδί που ζηλεύει μπορεί να εκφραστεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους:  -Μπορεί να γίνει επιθετικό με στο αδερφάκι του ή μαζί σας χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Βρίσκοντας παράλογες και ασήμαντες δικαιολογίες, δείχνει τον εκνευρισμό του, χτυπάει, βρίζει,  και δαγκώνει. -Δυσκολεύεται να προσαρμοστεί και υιοθετεί αντικοινωνική συμπεριφορά. Αρνείται πεισματικά να πάει στο σχολείο, να συμμετάσχει σε κοινωνικές εκδηλώσεις και εξόδους. -Αρνείται πεισματικά να φάει ή αποκτά ιδιοτροπίες στο φαγητό. -Παρουσιάζει διαταραχές στον ύπνο του. Αρνείται ή δυσκολεύεται να κοιμηθεί, ξυπνάει στη μέση της νύχτας, απαιτεί να κοιμηθεί στο δωμάτιό σας ή «βρέχει» το κρεβάτι του. -Μιμείται συμπεριφορές του βρέφους, κατουριέται, μιλάει και κλαίει σαν μωρό. - Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να αρχίσει να αρρωσταίνει συχνά και να γίνει ξαφνικά φιλάσθενο.

34 Αντιμετωπίστε την -Συζητήστε μαζί του για το πώς νιώθει και αφήστε το να εκφραστεί.  Ακόμη κι αν θεωρείτε παράλογα αυτά που νιώθει, θα πρέπει να τα σεβαστείτε. -Μην το μειώνετε.  -Ικανοποιήστε τις επιθυμίες του όσο αυτές, βέβαια, είναι στο πλαίσιο της λογικής. Σε καμιά περίπτωση, όμως, μην επιχειρήσετε να ικανοποιήσετε κάθε παράλογη απαίτησή του. -Ενθαρρύνετέ το να αισθανθεί φιλικά και θετικά απέναντι στο αδερφάκι του. Εξηγήστε του ότι τώρα θα έχει παρέα και θα αποκτήσει έναν καλό φίλο για να παίζει και να συζητάει.

35 Προτρέψτέ το να αναλάβει ευθύνες -αν φυσικά το επιτρέπει η ηλικία του- απέναντι στο αδερφάκι του. Ζητήστε του να το προσέξει, να το ταΐσει, να παίξει μαζί του και να το καθησυχάζει όταν κλαίει. Τα παιδιά χαίρονται όταν τους συμπεριφερόμαστε σαν ενηλίκους. -Εξηγήστε του ότι οι ανάγκες του μωρού τον πρώτο καιρό είναι μεγάλες και ότι την ίδια προσοχή δίνατε και στο ίδιο όταν ήταν μωρό. -Δώστε του να καταλάβει ότι η αγάπη σας γι’ αυτό δεν είναι λιγότερη, ότι μπορείτε να αγαπάτε και τα δύο εξίσου και ότι πάντα θα είναι κάτι ξεχωριστό για εσάς.

36 -Μην το συγκρίνετε ποτέ.
-Δείξτε του έμπρακτα την αγάπη σας και δώστε του την προσοχή που τόσο έχει ανάγκη. Μπορεί το νέο σας μωρό να χρειάζεται περισσότερο τη φροντίδα σας, όμως και οι ανάγκες του πρώτου σας παιδιού είναι αυξημένες, ίσως τώρα είναι πολύ περισσότερο. -Μην ξεχνάτε να του υπενθυμίζετε συνέχεια  πόσο σημαντική θέση έχει στην καρδιά σας. -Μην το συγκρίνετε ποτέ. -Αφιερώστε του μέσα στην ημέρα μία ώρα που θα είναι αποκλειστικά δική του. -Προσπαθήστε να το κοινωνικοποιήσετε. Οργανώστε το έτσι, ώστε να συναντά συχνότερα τους συνομήλικους φίλους του. -Ζητήστε από το στενό σας περιβάλλον, καθώς και από την οικογένεια, να μοιράζουν εξίσου την προσοχή τους και στα δύο παιδιά.

37 Αντί επιλόγου Τα όρια είναι αναπόσπαστο στοιχείο των σχέσεων με τον εαυτό μας και τους άλλους. Θεμιτά είναι τα όρια που διευκολύνουν, προστατεύουν και εξελίσσουν την δική μου οικογενειακή πραγματικότητα. Για να ανακαλύψω την μαγική συνταγή των ορίων στην δική μου οικογένεια καλό είναι να απαντάω κάθε φορά στις ακόλουθες ερωτήσεις: Γιατί πρέπει να βάλω όρια; Τι θέλω να πετύχω ; Πιστεύω πως μπορώ να τα καταφέρω;