0 Ευκαιρίες Εταιρικών Αναδιοργανώσεων Διαγραφή & Επαναδιαπραγμάτευση Μετοχών στο Χρηματιστήριο Μιχάλης Χατζηπαύλου Αλέξης Δαμαλάς.

Παρουσίαση με θέμα: "0 Ευκαιρίες Εταιρικών Αναδιοργανώσεων Διαγραφή & Επαναδιαπραγμάτευση Μετοχών στο Χρηματιστήριο Μιχάλης Χατζηπαύλου Αλέξης Δαμαλάς."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 0 Ευκαιρίες Εταιρικών Αναδιοργανώσεων Διαγραφή & Επαναδιαπραγμάτευση Μετοχών στο Χρηματιστήριο Μιχάλης Χατζηπαύλου Αλέξης Δαμαλάς

2 1 1. Εισαγωγή

3 2 Σκοπός της παρουσίασης είναι να αναπτύξουμε τις επενδυτικές ευκαιρίες που υπάρχουν σε αναδιοργανώσεις Εταιριών & Ομίλων Απευθυνόμαστε:  Σε στελέχη εταιριών Venture Capital (VC) / Private Equity (PE)  Στους βασικούς μετόχους και στις διοικήσεις επιχειρηματικών ομίλων  Σε καταξιωμένα και έμπειρα στελέχη επιχειρήσεων

4 3 2.Επενδύσεις Venture Capital / Private Equity στην Ελλάδα

5 4 Η Ελλάδα παραμένει ουραγός στα αντληθέντα VC/PE κεφάλαια στην ΕΕ… Αντληθέντα Κεφάλαια ως % του ΑΕΠ 2003 Πηγή : EVCA Survey, 2004 0,02%

6 5 …..ενώ επίσης χαμηλή είναι η θέση της σε σχέση με τα επενδεδυμένα VC/PE κεφάλαια Επενδεδυμένα Κεφάλαια ως % του ΑΕΠ 2003 Πηγή : EVCA Survey, 2004 0,02% 2. Επενδύσεις Venture Capital / Private Equity στην Ελλάδα

7 6 Οι επενδύσεις σε εξαγορές εταιριών (buyouts) από VC/PE είναι ιδιαίτερα χαμηλές σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ …… Πηγή : EVCA Survey, 2004 Συγκριτική Κατανομή Κατά Τύπο Επενδύσεων Ελλάδα – Ε.Ε. 2. Επενδύσεις Venture Capital / Private Equity στην Ελλάδα 2002 2003

8 7 Συμπεράσματα:  Τα συγκεντρωθέντα και επενδεδυμένα VC / PE κεφάλαια στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα χαμηλά σε σχέση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες  Πολλές πιθανές συναλλαγές διακόπτονται λόγω ασυμφωνιών συχνά στις αποτιμήσεις των εταιριών  Πάρα πολύ περιορισμένος αριθμός συναλλαγών Management Buyout, Buyin & Leverage – Buyout, καθώς μεταξύ άλλων: α.δεν υπάρχουν αρκετά funds που να επενδύουν σε συναλλαγές buyouts β.έμπειρα διοικητικά στελέχη δεν δραστηριοποιούνται στην οργάνωση εξαγορών 2. Επενδύσεις Venture Capital / Private Equity στην Ελλάδα

9 8 3.Ανάγκη Αναδιοργάνωσης (Restructuring) Ελληνικών Εταιριών

10 9  Περισσότερο από πέντε έτη μετά την έναρξη της πτωτικής πορείας του χρηματιστηρίου, οι κυριότερες τάσεις που επικρατούν συνοψίζονται στα εξής: α.Οι εισαγωγές εταιριών στο Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.) και τα αντληθέντα κεφάλαια μειώθηκαν δραστικά…. 3. Ανάγκη Αναδιοργάνωσης Ελληνικών Εταιριών Αντληθέντα Κεφάλαια από Χ.Α. & Αριθμός Νέων Εισαγωγών Πηγή : Investment Research and Analysis Journal, 2004

11 10 β.Οι αποτιμήσεις των μεσαίων και μικρότερων εταιριών στο Χ.Α. παρουσιάζουν συνεχή πτώση & σημαντικότατη απόκλιση από αυτές της μεγάλης κεφαλαιοποίησης…. Πηγή : Bloomberg FTSE Small 80 55,9 την 3.6.2005 FTSE MID 40 87,9 την 3.6.2005 FTSE 20 117,8 την 3.6.2005 ASE Index 114,4 την 3.6.2005 Πορεία Δεικτών Χ.Α. (Βάση 100 μονάδες την 3.1.2002) 3. Ανάγκη Αναδιοργάνωσης Ελληνικών Εταιριών

12 11 γ.Οι χρηματοοικονομικοί δείκτες των μικρομεσαίων εταιριών του Χ.Α. συνεχίζουν να χειροτερεύουν … Μέσος Όρος Δείκτη Δανείων προς Κέρδη προ Φόρων Τόκων & Αποσβέσεων* (Debt / EBITDA) Πηγή : Intellinet *: Δείγμα εταιριών με κεφαλαιοποίηση.€ 10 – 250 εκατ. Για τον υπολογισμό των δεικτών δεν λήφθηκαν υπόψη οι σημειώσεις των διοικήσεων και οι παρατηρήσεις των ορκωτών ελεγκτών στις αντίστοιχες οικονομικές καταστάσεις 3. Ανάγκη Αναδιοργάνωσης Ελληνικών Εταιριών

13 12 …όπως φαίνεται και από τους παραπάνω δείκτες εισηγμένων εταιριών στο Χ.Α. με κεφαλαιοποίηση από € 10 εκατ. έως € 250 εκατ. Μέσος Όρος Δείκτη Δανείων προς Ίδια Κεφάλαια* Debt / Equity Πηγή : Intellinet *: Δείγμα εταιριών με κεφαλαιοποίηση.€ 10 – 250 εκατ. Για τον υπολογισμό των δεικτών δεν λήφθηκαν υπόψη οι σημειώσεις των διοικήσεων και οι παρατηρήσεις των ορκωτών ελεγκτών στις αντίστοιχες οικονομικές καταστάσεις 3. Ανάγκη Αναδιοργάνωσης Ελληνικών Εταιριών

14 13 δ.Τα οικονομικά στοιχεία που δημοσιεύονται στους Ισολογισμούς των περισσότερων εισηγμένων εταιριών διαφέρουν σημαντικά μετά τις αναμορφώσεις βάσει παρατηρήσεων & σημειώσεων (διοικήσεων & ορκωτών ελεγκτών) Από 312 εισηγμένες εταιρίες οι 232 είχαν αναμορφώσεις!!! …. γεγονός που επιβεβαιώνει την ανάγκη αναδιοργάνωσης ή/και αναχρηματοδότησης πολλών εισηγμένων εταιριών Αναμόρφωση Ιδίων Κεφαλαίων σε Σχέση με τις Λογιστικές Καταστάσεις της 31.12.2004 Πηγή : Χ.Α. Αναμορφώσεις Αριθμός Εταιριών που Χρειάζονται Αναμόρφωση 3. Ανάγκη Αναδιοργάνωσης Ελληνικών Εταιριών

15 14 Κυριότερες Αιτίες των Προβλημάτων Εξωτερικές: α.Απελευθέρωση των αγορών έχει οξύνει τον εγχώριο ανταγωνισμό β.Καθυστέρηση της διαδικασίας συγκέντρωσης σε ορισμένους κλάδους (μέσω εξαγορών, συγχωνεύσεων ή και ρευστοποίησης εταιριών) και εκμετάλλευση οικονομιών κλίμακος γ.Ανάπτυξη που στηρίχθηκε συχνά σε επιχορηγήσεις δ.Έλλειψη επενδύσεων από το εξωτερικό (λόγω ευκαιριών σε αναδυόμενες οικονομίες & των γραφειοκρατικών διαδικασιών & αντικινήτρων στην Ελλάδα) 3. Ανάγκη Αναδιοργάνωσης Ελληνικών Εταιριών

16 15 Κυριότερες Αιτίες των Προβλημάτων Εσωτερικές: ε.Απουσία σωστής κοστολόγησης (σχεδόν στο σύνολο των επιχειρήσεων) στ.Περιορισμένη διοικητική πληροφόρηση ώστε να λαμβάνουν οι διοικήσεις έγκαιρα τα μηνύματα ζ.Ανάπτυξη που συχνά έχει στόχο περισσότερο τις πωλήσεις και τα μερίδια αγοράς αντί της κερδοφορίας η.Επενδύσεις σε νέους (diversification) αντί του βασικού κλάδου (core business) ή φαινομενικά παρεμφερείς με το κύριο αντικείμενο κλάδους 3. Ανάγκη Αναδιοργάνωσης Ελληνικών Εταιριών

17 16 3. Ανάγκη Αναδιοργάνωσης Ελληνικών Εταιριών Κυριότερες Αιτίες των Προβλημάτων Εσωτερικές: θ.Διατήρηση ζημιογόνων δραστηριοτήτων (π.χ. κατηγοριών προϊόντων, καναλιών διανομής, κλπ.), συνήθως λόγω ατολμίας για την κατάργησή τους ι.Αναβολή ή μη λήψη δραστικών μέτρων για την αναδιάρθρωση των δραστηριοτήτων των εταιριών κ.Μη (έγκαιρη) αναχρηματοδότηση η οποία συχνά οφείλεται στις υψηλές προσδοκίες για την πραγματική αξία των εταιριών, αλλά και στην υπέρμετρη αισιοδοξία των επιχειρηματιών

18 17  Διευκρινίζεται όμως ότι: α.η εφαρμογή των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης για τις εισηγμένες στο Χ.Α. εταιρίες β.η πίεση που ασκείται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το Χ.Α. και η οποία αναμένεται να συντείνει στην αποκάλυψη της πραγματικής εικόνας των επιχειρήσεων γ.η συσσώρευση των προβλημάτων και η ανάγκη αναχρηματοδότησης των επιχειρήσεων δημιουργούν ευκαιρίες για συναλλαγές buyouts 3. Ανάγκη Αναδιοργάνωσης Ελληνικών Εταιριών

19 18 4.Η Σημασία του Σωστού “Timing” στις Αναδιοργανώσεις

20 19 Ποιες είναι οι κυριότερες ενδείξεις για την ανάγκη αναδιοργανώσεων:  μη επίτευξη στόχων κερδοφορίας  έλλειψη ρευστότητας (συχνά παρόλη την κερδοφορία)  συνεχείς λειτουργικές ζημιές (πριν ή/και μετά από σημειώσεις & παρατηρήσεις στους ισολογισμούς)  αδυναμία αποπληρωμής κεφαλαίου δανείων & τόκων  μη κάλυψη των όρων δανείων (debt covenants)  αλλαγή διοικήσεων  πτώση των ιδίων κεφαλαίων  επιδείνωση των όρων συνεργασίας με προμηθευτές και πελάτες  πτώση των μεριδίων αγοράς και των πωλήσεων  αβεβαιότητα για την επιβίωση 4. Η Σημασία του Σωστού “Timing” στις Αναδιοργανώσεις

21 20 Πηγή : Deloitte EV: Enterprise Value – Αξία Επιχειρήσεων = Αξία Μετοχικού Κεφαλαίου Πλέον Δανεισμός H αναδιοργάνωση όσο νωρίτερα ξεκινήσει, τόσο πιο γρήγορα μπορεί να φέρει αποτέλεσμα….. …..όσο πιο πολύ καθυστερεί, τόσο πιο δύσκολο γίνεται το εγχείρημα…..αλλά και μεγαλύτερα τα πιθανά κέρδη 4. Η Σημασία του Σωστού “Timing” στις Αναδιοργανώσεις

22 21 5. Επενδυτικές Ευκαιρίες Μέσω Αναδιοργανώσεων

23 22 5. Επενδυτικές Ευκαιρίες Μέσω Αναδιοργανώσεων 5.1 Που Εντοπίζονται:  Σε επιχειρηματικούς ομίλους με διαφοροποιημένες δραστηριότητες  Σε κλάδους όπου μετά από περιόδους έντονου ανταγωνισμού έχει αρχίσει με εντεινόμενους ρυθμούς η διαδικασία συγκέντρωσης  Στα χαρτοφυλάκια συμμετοχών ή/και προβληματικών δανείων τραπεζών  Σε εισηγμένες εταιρίες που: •χρειάζονται οργανωτική ή/και χρηματοοικονομική αναδιοργάνωση •αντιμετωπίζουν θέματα διαδοχής •η κεφαλαιοποίησή τους έχει μειωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα, κάτω από τα ίδια κεφάλαιά τους

24 23 5.2 Ποιες Είναι οι Κυριότερες Προϋποθέσεις Επιτυχίας:  Επιλογή εταιριών με καλή θέση στον κλάδο, δυνατότητα δημιουργίας ταμειακών ροών, σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, κλπ.  Υποσχόμενος κλάδος & με ιδιαίτερες προοπτικές στα Βαλκάνια  Εξεύρεση έμπειρης διοικητικής ομάδας  Δημιουργία κοινοπραξιών με στρατηγικούς ή χρηματοοικονομικούς επενδυτές για τον περιορισμό των κινδύνων  Καλό “timing”  Υπομονή & επιμονή (κατά τις διαπραγματεύσεις) 5. Επενδυτικές Ευκαιρίες Μέσω Αναδιοργανώσεων

25 24 6. Διαγραφές Εταιριών από Χρηματιστήρια

26 25 Α.Οι διαγραφές επιχειρήσεων είναι: 6. Διαγραφές Εταιριών από Χρηματιστήρια  είτε οικειοθελείς (μετά από εξαγορές & συγχωνεύσεις)  είτε λόγω μη πλήρωσης διαφόρων κριτηρίων  χαμηλής διασποράς μετοχών  χαμηλής κεφαλαιοποίησης  χαμηλής αξίας μετοχών  μείωσης των λειτουργικών στοιχείων του Ενεργητικού  καταστρατήγησης των κανόνων εισαγωγής ή/και διαπραγμάτευσης  χαμηλών επιπέδων εταιρικής διακυβέρνησης  δημόσιων προσφορών ή συγχωνεύσεων Β. Συντελούνται κυρίως λόγω :

27 26 Αναστολές Διαπραγμάτευσης & Διαγραφές στο Χ.Α. Παρόλο που ο αριθμός των διαγραφών από το Χ.Α. είναι ιδιαίτερα χαμηλός, το τελευταίο διάστημα αυξήθηκαν οι αναστολές διαπραγμάτευσης Πηγή : Χ.Α. 6. Διαγραφές Εταιριών από Χρηματιστήρια

28 27 Πηγή : NVCA Research, 2003 Διαγραφές στις Η.Π.Α. 1995 - 2002 Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ ο αριθμός των διαγραφών είναι ιδιαίτερα αυξημένος 6. Διαγραφές Εταιριών από Χρηματιστήρια Έτος

29 28 … οι περισσότερες εκ των οποίων είναι οικειοθελείς στο NYSE και υποχρεωτικές στο NASDAQ Οικειοθελείς - Υποχρεωτικές Διαγραφές Πηγή : NVCA Research, 2003 6. Διαγραφές Εταιριών από Χρηματιστήρια

30 29 7.Διαγραφές Εταιριών από Χρηματιστήρια το Χ.Α.

31 30 Οι κυριότεροι λόγοι διαγραφών εταιριών είναι οι εξής:  Εξαγορές εισηγμένων από πολυεθνικούς ομίλους (π.χ. Παπαστράτος, Interamerican, κλπ.)  Λόγω απορρόφησης από άλλες εισηγμένες εταιρίες (π.χ. τράπεζες απορροφούν Εταιρίες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου)  Μη πλήρωση ορισμένων κριτηρίων όπως: •δημοσίευση στοιχείων •συνεχείς ζημιογόνες χρήσεις •χαμηλή διασπορά ή εμπορευσιμότητα •διάφορες άλλες αιτίες 7. Διαγραφές Εταιριών από Χρηματιστήρια το Χ.Α.

32 31 8. Επαναδιαπραγμάτευση Εταιριών στο Χ.Α.

33 32  Εάν και συχνά η διαγραφή από το Χ.Α. μπορεί να έχει μία σειρά πλεονεκτημάτων για την εταιρία και τους μετόχους της όπως: 8. Επαναδιαπραγμάτευση Εταιριών στο Χ.Α. •χαμηλότερα λειτουργικά έξοδα •πιο περιορισμένες ανάγκες δημοσιοποίησης στοιχείων •πιο ρεαλιστική αποτίμηση … η επαναδιαπραγμάτευση μετόχων στο Χ.Α. αφορά κυρίως σε επανέναρξη διαπραγμάτευσης εταιριών που βρίσκονται σε αναστολή διαπραγμάτευσης  Η επαναδιαπραγμάτευση μετοχών στο Χ.Α. θα μπορούσε να συμβάλλει στην επιτάχυνση της διαδικασίας αναδιοργάνωσης (π.χ. ΕΛΒΙΕΜΕΚ)

34 33 9. Συμπεράσματα - Ευκαιρίες

35 34 9. Συμπεράσματα - Ευκαιρίες  Τα περισσότερα VC/PE funds που λειτουργούν στην Ελλάδα επικεντρώνονται σε επενδύσεις expansion capital  Οι συναλλαγές τύπου buyout δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα στην Ελλάδα  Οι αναδιοργανώσεις εταιριών παρουσιάζουν σημαντικότατες ευκαιρίες: α.για εταιρίες VC/PE β.για έμπειρα στελέχη γ.για τις ίδιες τις επιχειρήσεις ή/και τους μετόχους τους για να διασώσουν ένα μέρος της “περιουσίας τους”, θέσεις εργασίας, κλπ.

36 35 9. Συμπεράσματα - Ευκαιρίες  Εάν και υπάρχει σημαντικός αριθμός στελεχών με μακροχρόνια εμπειρία στη διοίκηση πολυεθνικών ή ελληνικών εταιριών, λείπουν οι καταλύτες εκείνοι που θα δημιουργήσουν ομάδες ικανές να πραγματοποιήσουν MBOs, MBIs ή LBOs. δ.για τις τράπεζες που επιζητούν (συχνά με καθυστέρηση) λύσεις ανάγκης για τη διαφύλαξη μέρους των δανείων τους

37 36  VC/PE -Θα πρέπει να έχουν πιο γρήγορα αντανακλαστικά, να αντιδρούν άμεσα στα πρώτα “μηνύματα” & να δείχνουν περισσότερο ρεαλισμό σε σχέση με την πορεία και τις αποτιμήσεις των εταιριών & τις δυνατότητες ανάκαμψής τους -Υπάρχουν σημαντικότατες ευκαιρίες για να ηγηθούν σε ομάδες buyout. Θα πρέπει όμως να επενδύσουν χρόνο και να διαμορφώνουν αξιόπιστες επενδυτικές προτάσεις -Θα πρέπει να δοθεί περισσότερη έμφαση στον τομέα των buyouts και να δημιουργηθούν νέα buyout funds 9. Συμπεράσματα - Ευκαιρίες  Επιχειρηματίες  Έμπειρα Στελέχη Επιχειρήσεων