Κέντρο Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Εξάρτησης από τη Νικοτίνη

Παρουσίαση με θέμα: "Κέντρο Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Εξάρτησης από τη Νικοτίνη"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Κέντρο Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Εξάρτησης από τη Νικοτίνη
Δημοσ αγιασ βαρβαρασ Κέντρο Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Εξάρτησης από τη Νικοτίνη 14 Δεκεμβρίου 2018

2 Η Εξάρτηση από ουσίες και τα χαρακτηριστικά της
Η Εξάρτηση από ουσίες και τα χαρακτηριστικά της Εξάρτηση είναι μια σύνθετη συμπεριφορά κατά την οποία το άτομο κάνει χρήση εξαρτησιογόνας ουσίας, παρά τη βλάβη που του προκαλεί και παρά την επιθυμία του να τη διακόψει Η χρήση της δεν οδηγεί στην κάλυψη πραγματικής ανάγκης αλλά μιας επιθυμίας που εμφανίζεται ως ανάγκη από τον ανθρώπινο εγκέφαλο Προκαλεί βλάβη στο ίδιο και σε άλλα άτομα Η κρίση που βιώνουμε σε όλα τα επίπεδα στη σύγχρονη εποχή συνδέεται άρρηκτα με εξαρτητικές συμπεριφορές

3 Κάπνισμα - Νικοτίνη, εξαρτησιογόνος ουσία
Στον καπνό, μετά την καύση του, ανιχνεύτηκαν πάνω από 7οοο χημικές ουσίες, οι 200 είναι επιβλαβής για την υγεία , οι 70 προκαλούν καρκίνο. ηρωίνη, κοκαΐνη νικοτίνη Η νικοτίνη κυκλοφορεί μέσα από τις αρτηρίες και όχι από το φλεβικό σύστημα γι αυτό φτάνει άμεσα στον εγκέφαλο και ανακουφίζει αμέσως το στερητικό σύμπτωμα. Νικοτίνη = Νόμιμη εξαρτησιογόνα ουσία

4 Εξάρτηση από το κάπνισμα
Η εξάρτηση από το κάπνισμα είναι μια χρόνια, υποτροπιάζουσα νόσος στην οποία εμπλέκονται τα συστήματα ανταμοιβών, κινητοποίησης, ελέγχου της συμπεριφοράς και μνήμης του εγκεφάλου. Ο καπνιστής εξαρτάται μέσω της ντοπαμίνης ορμόνης της ανταμοιβής και της επιβράβευσης του εγκεφάλου . Η νικοτίνη διεγείρει τους υποδοχείς για την παραγωγή ντοπαμίνης Η επαναλαμβανόμενη χρήση διεγείρει το σύστημα ανταμοιβών του εγκεφάλου περισσότερο από τις φυσιολογικές απολαύσεις και εδραιώνεται ως συμπεριφορά (ντοπαμινεργική θεωρία της εξάρτησης), Δ. Φωτόπουλος,2018

5 Επιπτώσεις του καπνίσματος
1 στις 2 Ελληνίδες που καπνίζουν θα πεθάνουν εξαιτίας του τσιγάρου (ΠΟΥ, 2011) Το 18,1% των θανάτων ελλήνων σε ηλικία πάνω από 35 ετών οφείλονται στο κάπνισμα (ΠΟΥ, 2012) Το κάπνισμα αποτελεί αιτία για τις νόσους του πνεύμονα (καρκίνος, ΧΑΠ, άσθμα, φυματίωση κ.α. ) και του καρδιαγγειακού συστήματος Σύμφωνα με Ελληνική καρδιολογική εταιρεία βασικός λόγος εμφράγματος σε ηλικίες κάτω των 50 ετών είναι το κάπνισμα. Οι καρδιακοί θάνατοι στην Ελλάδα είναι περίπου 3000 ετησίως Το κάπνισμα ξεκινά στην εφηβεία, το 32,1% στις ηλικίες ετών και το 40,1% ετών, δήλωσαν καπνιστές (Κοκκέβης και συν. , 2000)

6 Επιπτώσεις του καπνίσματος
Υπογεννητικότητα ,σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου νεογνών, διαταραχές ύπνου, καρκίνος του μαστού, του τραχήλου της μήτρας, του προστάτη σχετίζονται με το κάπνισμα Το ηλεκτρονικό τσιγάρο περιέχει βαρέα μέταλλα που βλάπτουν το επιθήλιο των κυττάρων DNA, επιδρά στο ανοσοποιητικό, σχετίζεται με τη δημιουργία εμφυσήματος από την πίεση Σε χώρο που καπνίζουν πολλοί, ο μη καπνιστής εισπνέει τόσο καπνό όσο αν κάπνιζε ο ίδιος 15 τσιγάρα χωρίς φίλτρο ή 35 με φίλτρο. Οι επαγγελματίες υγείας αποτελούν πρότυπα συμπεριφορών που σχετίζονται με την υγεία. Το % είναι οι ίδιοι καπνιστές.

7 Τι είναι το παθητικό κάπνισμα (δευτερογενές & τριτογενές)
Τι είναι το παθητικό κάπνισμα (δευτερογενές & τριτογενές) Η ακούσια έκθεση των μη καπνιστών στα προϊόντα που απελευθερώνονται κατά την καύση του τσιγάρου σε συνδυασμό με τον καπνό που ελευθερώνεται από τον ενεργητικό καπνιστή (δευτερογενές) Το κάπνισμα από τα σωματίδια των ρυπογόνων ουσιών του καπνού που επικάθονται στο χώρο (τριτογενές) Ο μόνος τρόπος προστασίας από τις επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος είναι ένα περιβάλλον 100 % ελεύθερο καπνού

8 Συνέπειες παθητικού καπνίσματος - Παιδιά
Από τα 1000 παιδιά που θα γίνουν μακροχρόνια καπνιστές (ενήλικες): 1 θα δολοφονηθεί, 6 θα πεθάνουν από ατύχημα , 500 θα πεθάνουν εξαιτίας του καπνίσματος Τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα γιατί οι βρόγχοι είναι μικρότεροι, το ανοσοποιητικό λιγότερο ανεπτυγμένο , αναπνέουν ταχύτερα από τους ενήλικες εισπνέοντας περισσότερες επιβλαβής ουσίες. Τα AMEA είναι επίσης ευάλωτα Βλαβερές συνέπειες στην εγκυμοσύνη, περιγεννητικές επιπλοκές και βρεφική θνησιμότητα Σχετίζεται με το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου βρεφών (Σ.Α.Θ.Β.) Τα παιδιά που εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν συστηματικοί καπνιστές ως ενήλικες . «Τα παιδιά δεν δύναται να συναινέσουν τα στην έκθεσή τους στον καπνό του περιβάλλοντος που οφείλεται στο κάπνισμα», ΠΟΥ,2015

9 Συνέπειες παθητικού καπνίσματος
Περισσότερο από 2.5 εκατομμύρια μη καπνιστές έχουν πεθάνει εξαιτίας της έκθεσής τους στο παθητικό κάπνισμα από το 1964 (ΠΟΥ,2014), ετησίως Το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων που εκτίθεται σε παθητικό κάπνισμα παρατηρήθηκε στην Ελλάδα 59% (EU, 2015) Οι μη καπνιστές υφίσταται bulling, ειδικά στους εργασιακούς χώρους, όταν διεκδικούν το δικαίωμά τους και αντίστροφα Βλαβερές συνέπειες στα ζώα 5 λεπτά έκθεση σε καπνό έχει επιβλαβή επίδραση στα αγγεία για μισή ώρα . Η μη εφαρμογής της νομοθεσίας μας εκθέτει στο παθητικό κάπνισμα

10 Ελληνική Αντικαπνιστική Νομοθεσία
Βασιλικό διάταγμα 31 Ιουλίου 1856, Βασίλισσα ΑΜΑΛΙΑ

11 Ελληνική Αντικαπνιστική Νομοθεσία
 2002 (Νασιώκας) Απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, μεταφορικά μέσα και μονάδες παροχής Υπηρεσιών Υγείας. Παρέμεινε ανεφάρμοστος Νόμος 3730/2018, απαγορεύει το κάπνισμα και την κατανάλωση προϊόντων καπνού με άλλους τρόπους σε όλους τους χώρους εργασίας δημόσιους και ιδιωτικούς, σταθμούς μεταφοράς, ταξί και επιβατικά πλοία , όπως και σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους. Ισχύουν εξαιρέσεις. Το σχέδιο νόμου προβλέπει την απαγόρευση αγοράς προϊόντων καπνού από παιδιά καθώς και το να μην επιτρέπει την είσοδο παιδιών σε χώρους καπνιστών ακόμη και σε ιδιωτικές εκδηλώσεις. 1 Ιουλίου 2009, εφαρμογή του νόμου και γενική απαγόρευση Νόμος 4419/2016 προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στην οδηγία 2014/40/ΕΕ για όλα τα προϊόντα καπνού. Καθολική απαγόρευση σε όλους τους κλειστούς δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, με αυστηρές ποινές για τους παραβάτες και με ελεγκτικό μηχανισμό τις υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, τη δημοτική αστυνομία, το λιμενικό σώμα και την αστυνομία. Η απαγόρευση αφορά σε όλα τα προϊόντα καπνού, «τα νέα προϊόντα καπνού, ηλεκτρονικά τσιγάρα, φυτικά προϊόντα για το κάπνισμα». Εγκύκλιος 31/1/2018, «Απαγόρευση καπνίσματος – εφαρμογή της Αντικαπνιστικής Νομοθεσίας»

12 χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος
Ο ΠΟΥ για το κάπνισμα Το κάπνισμα είναι μια χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος με την υψηλότερη θνησιμότητα και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται

13 Ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης
Η Πρόληψη και η αντιμετώπιση της νόσου του καπνίσματος πρέπει να είναι μια συλλογική διαδικασία και η Αυτοδιοίκηση οφείλει να έχει κεντρικό ρόλο Υποχρέωση συνθηκών τήρησης και εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας Ελεγκτικοί μηχανισμοί Ενημέρωση των πολιτών για τις συνέπειες του καπνίσματος Δημιουργία περιβαλλόντων ελεύθερα καπνού Η εξάρτηση είναι μια ατομική επιλογή, η απεξάρτηση μια συλλογική προσπάθεια

14 Κέντρο Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Εξάρτησης από τη Νικοτίνη στις δράσεις του ΚΕΠ Υγείας
Βασικός ρόλος του ΚΕΠ Υγείας είναι η καλλιέργεια παιδείας για την υγεία μέσα από την ανάπτυξη υπηρεσιών Πρόληψης και Προαγωγής της υγείας σε τοπικό επίπεδο Το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα σχετίζεται και με τα 8 νοσήματα που περιλαμβάνονται στη δράση του ΚΕΠ Υγείας Το κάπνισμα είναι η Νο 1 αποτρέψιμη αιτία θανάτου: με την πρόληψη και τη διακοπή του καπνίσματος συμβάλουμε στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής των πολιτών

15 Η πρωτοβουλίες του Δήμου Αγίας Βαρβάρας
Αγία Βαρβάρα «πόλη χωρίς καπνό» Πρόληψη και αγωγή υγείας Εφαρμογη αντικαπνιστικού νόμου Στάση διακοπής Καπνίσματος

16 Αγία Βαρβάρα «πόλη χωρίς καπνό» Πρόληψη και αγωγή υγείας
Εφαρμογη αντικαπνιστικού νόμου Στάση διακοπής Καπνίσματος Υπηρεσίες πρόληψης Παραγωγή ενημερωτικού υλικού έντυπου και ηλεκτρονικού Ψήφισμα από το Δημοτικό Συμβούλιο και από άλλους συλλογικούς φορείς για την εκστρατεία ενάντια στο κάπνισμα Ενημερωτικές καμπάνιες Δράσεις σε δημοτικά σχολεία για μαθητές (διαδραστικά παιχνίδια – σχεδιάζω εικονομηνύματα για το προαύλιο και τα πεζοδρόμια) Δράσεις σε γυμνάσια, λύκεια - ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης και ενημέρωσης για την εξάρτηση από τη νικοτίνη αλλά και από τα νέα προϊόντα Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για γονείς Το κάπνισμα θεωρείται ποινικό αδίκημα σε όλους τους χώρους όλων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης Παρέμβαση για αλλαγή καπνιστικής συνήθειας όσων αποτελούν κοινωνικά πρότυπα συμπεριφοράς και επηρεάζουν και διαμορφώνουν κοινή γνώμη – δάσκαλοι, επαγγελματίες υγείας και άλλοι επιστήμονες, αιρετοί κλπ Δημιουργία χώρων χωρίς καπνό

17 Εφαρμογή Αντικαπνιστικού νόμου
Αγία Βαρβάρα «πόλη χωρίς καπνό» Πρόληψη και αγωγή υγείας Εφαρμογη αντικαπνιστικού νόμου Στάση διακοπής Καπνίσματος Εφαρμογή Αντικαπνιστικού νόμου Σε όλες τις δημοτικές υπηρεσίες Στις δημόσιες υπηρεσίες , σχολεία, παιδικές χαρές κ.α Στις Ιδιωτικές επιχειρήσεις - κίνητρα Προώθηση και επιβράβευση επιχειρήσεων χωρίς καπνό Απόφαση δημοτικού συμβουλίου Σύσταση ελεγκτικού μηχανισμού Επιτροπή υγιεινής και ασφάλειας εργαζομένων Επιτροπή ποιότητας ζωής

18 Αγία Βαρβάρα «πόλη χωρίς καπνό» Στάση διακοπής Καπνίσματος
Πρόληψη και αγωγή υγείας Εφαρμογη αντικαπνιστικού νόμου Στάση διακοπής Καπνίσματος Διακοπή καπνίσματος Εφαρμογή μοντέλου βραχείας παρέμβασης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ( Εκτίμηση ετοιμότητας διακοπής, κινητοποίησης, εκτίμηση της εξάρτησης , ερωτηματολόγιο Fagerstrom, κα) Φαρμακευτική θεραπεία -Ιατρική υποστήριξη Ατομική συμβουλευτική Ομαδική συμβουλευτική και υποστήριξη: ομάδες εμψύχωσης και αυτοβοήθειας, βιωματικά εργαστήρια

19 Νέες μορφές καπνίσματος Νέες εξαρτήσεις
Ηλεκτρονικό και θερμαινόμενο τσιγάρο δημιουργεί εξάρτηση στους εφήβους Μη ασφαλή στοιχεία στα υγρά Η αμμωνία θεωρείται ουσία που λειτουργεί στον εθισμό (θερμαινόμενο τσιγάρο) Μη επαρκείς μελέτες για τις βλάβες που προκαλούν οι νέες ουσίες Η Ελλάδα είναι η 3η χώρα σε διαφήμιση ηλεκτρονικού τσιγάρου Η διαφήμιση και αγορά μέσω διαδικτύου δεν ελέγχεται 1 ώρα ναργιλές = 100 τσιγάρα Οι εταιρείες των ηλεκτρονικών τσιγάρων ανήκουν σε μεγάλες καπνοβιομηχανίες

20 Συνεργασίες Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Κέντρου Υγείας Περιστερίου
Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Κέντρου Υγείας Περιστερίου Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Πνευμονολογικού Τμήματος ΚΕΘ- Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών ΓΝΑ Ευαγγελισμός Ομάδα Διακοπής Καπνίσματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Μονάδα Απεξάρτησης 18 άνω AnimArch, ΚΟΙΝΣΕΠ

21 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Εξάρτηση και Εξαρτήσεις , Σπύρος Παπατριανταφύλλου εκδ. Π. Ασημάκης Κάπνισμα : το μέγεθος του προβλήματος, Αθανασία Πατάκα , Επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας ΑΠΘ Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας ΓΠΝ Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Μηχανισμοί Εξάρτησης – Εξάρτηση από Νικοτίνη Δήμος Φωτόπουλος, Ψυχίατρος Εξαρτήσεων ΟΚΑΝΑ Σεμινάριο διακοπής καπνίσματος Αθηνα 22/6/2018 Συνέπειες Παθητικού Καπνίσματος στα Παιδιά, Τσικρικά Σταματούλα, MSc, PhD, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος Ιατρός Δημόσιας Υγείας, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Παθητικό κάπνισμα, συνέπειες, Χρύσα Χατζόγλου, καθηγήτρια Φυσιολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Υπεύθυνη Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος ΠΓΝΛ Διακοπή Καπνίσματος Βραχεία Συμβουλή, Μάρθα Ανδρίτσου, Πνευμονολόγος , Ομάδα Διακοπής Καπνίσματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Θεραπευτική Αντιμετώπιση της Χρόνιας Νόσου της Εξάρτησης από τη Νικοτίνη, Παρασκευή Κατσαούνου, Επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Συντονίστρια Ομάδος Διακοπής Καπνίσματος και Προσαγωγής τηςψ Υγείας ΕΠΕ Ιατρικός Φάκελος Διακοπής Καπνίσματος, Π. Αργυροπούλου , Α. Πατάκα Κάπνισμα και επαγγελματίες Υγείας, Ελένη Λίτσιου , Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας Κλινική Εντατικής Θεραπείας ΓΝΑ Ο ευαγγελισμός, ΕΚΠΑ, Ιατρική Σχολή. Εκπαιδευτικό σεμινάριο Διακοπής καπνίσματος 2018

22 Το κάπνισμα είναι νόσος
Γιατί να μην είναι το 9ο Νόσημα των ΚΕΠ Υγείας ; Αθανασία Μυγδάκη, Κοινωνική Λειτουργός Συντονίστρια Προγράμματος Υγιείς Πόλεις  στο Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων του Π.Ο.Υ Υπεύθυνη ΚΕΠ Υγείας Δήμου Αγίας Βαρβάρας, Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΕΔΔΥΠΠΥ