ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ, ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ, ΚΙΝΗΤΡΑ

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ, ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ, ΚΙΝΗΤΡΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ, ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ, ΚΙΝΗΤΡΑ

2 ΚΙΝΗΤΡΑ Τα κίνητρα αποτελούν βασικό στοιχείο της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η ετυμολογία του όρου «κίνητρο» προέρχεται από το ρήμα κινέω-ω και σημαίνει «το όργανο που θέτει σε κίνηση κάποιον ή κάτι.» (Μπαμπινιώτης, 2002). Τα κίνητρα στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες δηλώνουν την ώθηση στο άτομο για να δράσει με ένα συγκεκριμένο τρόπο ή για να εκφράσει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά.

3 ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΣΗ Τα κίνητρα αποτελούν σημαντικό παράγοντα της ικανότητας του ατόμου να μαθαίνει. Πρόκειται για μια εσωτερική συνθήκη, η οποία κατευθύνει τόσο τη δράση όσο και τη συμπεριφορά του ατόμου. Στο σχολικό περιβάλλον, τα κίνητρα αναφέρονται: στη θέληση των ατόμων να συμμετέχουν σε δραστηριότητες στις αιτίες που οδηγούν σε αυτές τις δραστηριότητες

4 ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΣΗ Κίνητρο, είναι η δύναμη που έχει ένα άτομο η οποία κινητοποιεί τη συμπεριφορά του ώστε να ικανοποιήσει τις ανάγκες του. Ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα των εκπαιδευτικών αλλά και των γονέων είναι να δώσουν την ευκαιρία στα παιδία να βρεθούν σε διαφορετικά περιβάλλοντα και να έρθουν σε επαφή με διαφορετικές καταστάσεις και αντικείμενα, τα οποία θα διεγείρουν και θα προσανατολίσουν τα ενδιαφέροντά του

5 ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΣΗ Η πιο απλή διάκριση των κινήτρων είναι αυτή που τα διαχωρίζει σε: εσωτερικά ή ενδογενή εξωτερικά ή εξωγενή ή επίκτητα κίνητρα Μια δραστηριότητα μπορεί να απαιτεί είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά κίνητρα ή ακόμη και καθόλου κίνητρα. Με τα εσωτερικά κίνητρα, η δράση πραγματοποιείται εξαιτίας της περιέργειας, της ικανοποίησης και της ευχαρίστησης που απολαμβάνει το άτομο από τη συμμετοχή του σε αυτή. Από την άλλη πλευρά, με τα εξωτερικά κίνητρα, η δραστηριότητα ολοκληρώνεται λόγω εξωτερικών αξιών και στόχων, οι οποίες περιλαμβάνονται στο σύστημα αξιών του ατόμου

6 ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ Εσωτερικά κίνητρα είναι αυτά που αναφέρονται σε ανάγκες οι οποίες συνδέονται με βιολογικές λειτουργίες. Επίσης, περιλαμβάνουν, τη περιέργεια, το προσωπικό ενδιαφέρον για κάτι, τη χαρά που δημιουργεί η γνώση και γενικότερα την εσωτερική ικανοποίηση του ατόμου. Πρόκειται δηλαδή για κίνητρα, που πηγάζουν από το ίδιο το άτομο. Τα περισσότερα από αυτά τα κίνητρα είναι αποτέλεσμα της μάθησης.

7 ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ Έχει διαπιστωθεί ότι τα άτομα με ισχυρά εσωτερικά κίνητρα μάθησης έχουν πιο σταθερές επιδόσεις, έντονη επιμονή και ισχυρή θέληση, σε σχέση με τα άτομα χωρίς εσωτερικά κίνητρα. Αυτό συμβαίνει διότι κάποια στιγμή η εξωτερική κινητοποίηση, η οποία οδηγεί σε επιτυχημένα αποτελέσματα μάθησης, θα σταματήσει τη δραστηριοποίηση της μέσα από την παύση της ενίσχυσης και της αμοιβής.

8 ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ Μια άλλη θεώρηση περί εσωτερικών κινήτρων αναφέρει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν έμφυτα τα κίνητρα: της περιέργειας της ορμής για επίτευξη της επάρκειας της αμοιβαίας ανταπόκρισης Ειδικότερα, τα κίνητρα που αφορούν στην περιέργεια αναφέρονται, κυρίως, στην τάση του ανθρώπου να ανακαλύπτει το περιβάλλον στο οποίο ανήκει, να διερευνά και να δίνει απαντήσεις σε προβλήματα που τον ταλανίζουν αλλά και να συγκεκριμενοποιεί οτιδήποτε είναι ασαφές. Έτσι, η προσοχή και το ενδιαφέρον προσελκύεται από κάτι αβέβαιο και διατηρείται μέχρι αυτό να γίνει βέβαιο και απτό.

9 ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ Η έμφυτη αυτή τάση του ατόμου το οδηγεί στην αυτο-μάθηση, η οποία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα συστατικά της γνωστικής ανάπτυξης του ατόμου αλλά και της κατάκτηση της γνώσης. Η ορμή για την επίτευξης της επάρκειας προέρχεται από την ανάγκη του ανθρώπου να ανταπεξέλθει, ικανοποιητικά στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος, εφόσον υπάρχει επάρκεια ικανοτήτων. Δηλαδή αναφέρεται, στην απόκτηση συμπεριφοράς μέσα από την εκμάθηση αποτελεσματικών αντιδράσεων και όχι στην έννοια της κατοχής ικανοτήτων.

10 ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ Αυτά τα τρία έμφυτα, εσωτερικά κίνητρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ποικίλους τρόπους στη μαθησιακή διαδικασία και να ενεργοποιήσουν το άτομο να αναπτυχθεί κοινωνικά και γνωστικά. Η Εξάσκηση Η Αμοιβαία Ανταπόκριση Η Ενίσχυση

11 ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ Εξωτερικά κίνητρα είναι αυτά τα οποία προέρχονται από εξωτερικούς παράγοντες και κυρίως από το κοινωνικό περίγυρο του ατόμου. Τα εξωτερικά κίνητρα διαχωρίζονται σε: θετικά αρνητικά

12 ΘΕΤΙΚΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ
Θετικά εξωτερικά κίνητρα είναι αυτά τα οποία ενεργοποιούν ευχάριστα τα άτομα, όπως οι επιβραβεύσεις, οι έπαινοι κ.α.. Σημαντικά για τη σωστή διαπαιδαγώγηση του ατόμου είναι τα ηθικά κίνητρα και όχι τόσο τα υλικά διότι με τα υλικά κίνητρα το άτομο αναπτύσσει το ωφελιμιστικό πνεύμα. Ακόμη, λόγω των εξωτερικών αμοιβών το αίσθημα της επιτυχίας μειώνεται και ταυτόχρονα ελαττώνεται και η παρώθηση και η παρότρυνση για μάθηση.

13 ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ
Αρνητικά εξωτερικά κίνητρα είναι αυτά τα οποία, είτε μέσα από τον εξαναγκασμό είτε μέσα από τη δημιουργία αρνητικού συναισθήματος, έχουν ως σκοπό την αποφυγή ορισμένων μορφών συμπεριφοράς

14 ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΜΟΣ
Ο Bruner (1985) αναφέρει πως σκοπός των κινήτρων είναι η μάθηση, η οποία προκύπτει από τη θέληση του ίδιου του ατόμου και δε χρειάζονται οι εξωτερικές ανταμοιβές για να την υποκινήσουν. Αντίθετα, η συμπεριφοριστική θεωρία έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην αμοιβή, κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας και υποστήριξε ότι οι συμπεριφορές που έχουν ευχάριστες συνέπειες έχουν πολλές πιθανότητες να επαναληφθούν στο μέλλον

15 ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΜΟΣ
Ο Pavlov (1927) αναφέρθηκε στη κλασσική εξαρτημένη μάθηση στην οποία έχουμε το άμεσο και το έμμεσο ερέθισμα, τα οποία συνδέονται και οδηγούν στη διαδικασία μάθησης. Αργότερα, η ενεργητική συμπεριφοριστική θεωρία υποστήριξε ότι η μάθηση επιτυγχάνεται μέσα από την ενίσχυση και τη τιμωρία με έμφαση στην αντίδραση που προκύπτει από ένα ενισχυμένο ερέθισμα

16 ΘΕΩΡΙΕΣ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Μια άλλη θεωρία κινήτρων είναι αυτή που αναπτύχθηκε από το Maslow (1968). Σύμφωνα με αυτή, ο άνθρωπος δραστηριοποιείται με σκοπό να ικανοποιήσει ιεραρχικά τις φυσιολογικές του ανάγκες τις ανάγκες για ασφάλεια για αγάπη και αποδοχή την ανάγκη για εκτίμηση αυτοπραγμάτωση Ομοίως, ο Reeve (2005) υποστηρίζει την ύπαρξη 3 «κατηγοριών» αναγκών: τις φυσιολογικές τις ψυχολογικές τις κοινωνικές

17 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ Αυτοεπάρκεια είναι η αντιλαμβανόμενη ικανότητα του ανθρώπου, να παράγει μια επιθυμητή δράση με σκοπό να αντιμετωπίσει ορισμένες καταστάσεις και αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα της κοινωνιογνωστικής θεωρίας (Bandura, 1991). Η κοινωνιογνωστική θεωρία αναφέρει ότι η συμπεριφορά του ανθρώπου επηρεάζεται και εξαρτάται περισσότερο από τις περιστάσεις και όχι τόσο από τα γενικά χαρακτηριστικά του, αφού τα άτομα συμπεριφέρονται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε περίσταση και αυτό συμβαίνει διότι τα εξωτερικά ερεθίσματα είναι διαφορετικά, γεγονός που τους οδηγεί και στη επιλογή της συγκεκριμένης δράσης

18 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ Η αυτοεπάρκεια ενός ανθρώπου επηρεάζεται από τέσσερις παράγοντες: α) την οικογένεια β) τις σχέσεις με τους συνομηλίκους γ) το σχολείο δ) τον κοινωνικό περίγυρο. Κάθε ένας από τους παραπάνω παράγοντες συμβάλει στην ανάπτυξη της αυτοεπάρκειας στο παιδί.

19 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ Οι δραστηριότητες τις οποίες επιλέγει να καταπιαστεί ένα άτομο, ο μόχθος που θα καταβάλει, το χρονικό διάστημα που θα αφιερώσει και τα συναισθηματικά του επιτεύγματα επηρεάζονται από την αυτεπάρκεια. Άτομα με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη θέτουν πολύπλοκους στόχους, έχουν υψηλές επιδόσεις διότι καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια, έχουν λιγότερο άγχος και κατάθλιψη και αντιμετωπίζουν την αποτυχία χωρίς να απογοητεύονται

20 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ Αρκετοί ερευνητές ισχυρίζονται ότι η αυτoεπάρκεια αποτελεί ένα ρυθμιστή μάθησης, ο οποίος επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα την επιτυχία στο σχολικό περιβάλλον. Σύμφωνα με τους Bandura και Schunk (1981) και Schunk (1991), η αυτoεπάρκεια επηρεάζει: τα κίνητρα την αυτορρύθμιση την αυτοαντίληψη των παιδιών διότι θεωρείται σταθερός παράγοντας πρόβλεψης της σχολικής προόδου.

21 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ Η αυτοεπάρκεια στηρίζεται σε τρεις σημαντικούς πυλώνες:
στο άτομο στο περιβάλλον στη συμπεριφορά

22 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ Σύμφωνα με τη θεωρία του Bandura (1997), η αυτoεπάρκεια δημιουργείται κάτω από μια συγκεκριμένη περίσταση και μπορεί να γενικευτεί. Έτσι, ο Bong (2001) κατέληξε ότι η αυτεπάρκεια που αναπτύσσει ένας μαθητής στα μαθηματικά ή τη γλώσσα έχει την ικανότητα να επηρεάσει την αυτεπάρκεια του ίδιου μαθητή σε άλλα μαθήματα, εφόσον χρησιμοποιούνται οι ίδιες ικανότητες.

23 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ Στην εφηβεία, ιδιαίτερη σπουδαιότητα έχει:
(α) η ακαδημαϊκή αυτοεπάρκεια, η οποία αναφέρεται στην ανάπτυξη των ακαδημαϊκών ικανοτήτων του ατόμου (β) η κοινωνική αυτοεπάρκεια που αναφέρεται στο σχηματισμό και στη διαφύλαξη των κοινωνικών σχέσεων (γ) η συναισθηματική αυτοεπάρκεια η οποία αναφέρεται στην ικανότητα ρύθμισης αρνητικών συναισθημάτων

24 ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΩΝ η αυτοεπάρκεια βρέθηκε να επηρεάζεται από το κλίμα της τάξης και να επηρεάζει τους στόχους των μαθητών η αυτοεπάρκεια, πέρα από τις σχολικές επιδόσεις, επιδρά στις ψυχοκοινωνικές διεργασίες που συμβαίνουν στο σχολείο η ακαδημαϊκή αυτοεπάρκεια συμβάλλει στην ενίσχυση των ακαδημαϊκών φιλοδοξιών και της θετικής συμπεριφοράς ενώ ο συνδυασμός της ακαδημαϊκής και της κοινωνικής αυτοεπάρκειας περιορίζουν το αίσθημα της έλλειψης βοήθειας και την κατάθλιψη στους μαθητές

25 ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΩΝ η ακαδημαϊκή αυτoεπάρκεια συνδέεται με τη σχολική φοβία η κοινωνική αυτoεπάρκεια με την κοινωνική φοβία η συναισθηματική αυτoεπάρκεια με το άγχος η έρευνα του Bandura και των συνεργατών του (2003) έδειξε τη σημαντική σημασία της συναισθηματικής αυτoεπάρκειας στη καλή ακαδημαϊκή πορεία και στην απομάκρυνση από παραβατικές συμπεριφορές και καταθλιπτικά συμπτώματα

26 ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΩΝ Διαφορές φαίνεται να υπάρχουν ανάμεσα στους επιμέρους τομείς της αυτoεπάρκειας ανάμεσα στα δύο φύλα. Έρευνες στην Αμερική, έδειξαν την ύπαρξη συσχέτισης στη βαθμολογία με την ακαδημαϊκή αυτoεπάρκεια στα κορίτσια Τα κορίτσια εμφανίζουν χαμηλή συναισθηματική αυτoεπάρκεια γι αυτό και εμφανίζουν περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα η διαφορά στην ακαδημαϊκή και κοινωνική αυτoεπάρκεια δεν είναι στατιστικά σημαντική στα δύο φύλα, ενώ η συναισθηματική αυτoεπάρκεια είναι μεγαλύτερη στα αγόρια

27 ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΩΝ Οι ανεπαρκείς και ανύπαρκτες φιλικές σχέσεις μεταξύ των μαθητών δεν επηρεάζουν μόνο τη σχολική επίδοση και την κοινωνικότητα του μαθητή αλλά επηρεάζουν και την ψυχική του υγεία (Νικολόπουλος, 2008). Έρευνα (Καψάλης, 2005) έδειξε ότι τα συναισθήματα που διαμορφώνει ένα παιδί από το πλαίσιο της σχολικής τάξης επηρεάζουν τις κοινωνικές σχέσεις στη μεταγενέστερη ζωή του μαθητή.

28 ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΩΝ Εκτός από την αποδοχή από τους συμμαθητές σημαντικό ρόλο έχει και η υποστήριξη από τους συμμαθητές η οποία επηρεάζει θετικά την πρόοδο του μαθητή. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η υποστήριξη από τους συμμαθητές έχει δύο συνιστώσες: (α) τη σχολική υποστήριξη του συμμαθητή (β) τη προσωπική υποστήριξη του συμμαθητή

29 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού θεωρείται ότι είναι ένα από τα πιο απαιτητικά, καθώς πέρα από την επιστημονική κατάρτιση που θα πρέπει να διαθέτει, θα πρέπει να μπορεί να διαχειριστεί και τις διαπροσωπικές σχέσεις με τους μαθητές του. Τα τελευταία χρόνια μπροστά στην ανάγκη για εκπαιδευτική λογοδοσία έγινε προσπάθεια για τη διαμόρφωση του επαγγελματικού προφίλ του εκπαιδευτικού, για την επικαιροποίηση των γνώσεών του, ώστε να μπορεί να διαχειριστεί τις δυσκολίες στην τάξη και να βοηθήσει στη βελτίωση της ακαδημαϊκής επίδοσης των μαθητών.

30 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Αυτό όμως που θα πρέπει να χαρακτηρίζει τον εκπαιδευτικό πάνω από όλα, είναι ότι θα πρέπει να διαθέτει και την ικανότητα να υπερνικήσει, εκτός από τα προβλήματα της καθημερινότητας, τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που αφορούν τους αδύναμους και απρόθυμους μαθητές και να σταθεί δίπλα τους.

31 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Θα πρέπει να μπορεί να προσαρμόζεται σε κάθε περίσταση, να αντιδρά με όσο το δυνατό μικρότερο άγχος και να έχει ψυχολογική ισορροπία. Για να έχει την ισορροπία που χρειάζεται, θα πρέπει τα χαρακτηριστικά και οι προδιαθέσεις της προσωπικότητάς του να τον κατευθύνουν έτσι ώστε να αισθάνεται πλήρης ψυχολογικά

32 ΑΥΤΟΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι επιστήμονες στο χώρο της ψυχολογίας καταλήγουν ότι για να είναι κάποιος ευτυχισμένος θα πρέπει να μπορεί να μπει στη θέση του άλλου και να κατανοεί τα συναισθήματα του καθενός, με την ανάλογη ευαισθησία. Επίσης ευτυχισμένος θεωρείται αυτός ο οποίος μπορεί να διαχειριστεί τις ανθρώπινες σχέσεις με σύνεση, ανεξάρτητα από τις αντίξοες συνθήκες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει. Όλες αυτές οι προσεγγίσεις μπορούν να εκφραστούν μέσα από την έννοια της Συναισθηματικής Νοημοσύνης, η οποία αναφέρεται κυρίως στην ικανότητα που έχει το άτομο να εκφράζει τα δικά του συναισθήματα και να αναγνωρίζει και τα συναισθήματα των άλλων (Mathews et al., 2005).

33 ΕΡΕΥΝΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Πολλές είναι οι έρευνες που έχουν γίνει με θέμα τη Συναισθηματική Νοημοσύνη, (Σ.Ν.), είτε ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας, είτε ως ικανότητα. Κατά καιρούς έχει ερευνηθεί η σχέση της με τη βιολογική και ψυχική υγεία και με την κοινωνική αλληλεπίδραση (Sellin & Salovey, 2004) Η συναισθηματική νοημοσύνη συσχετίζεται με μια σειρά από παράγοντες, που εκφράζουν την ποιοτική κοινωνική δικτύωση (Petrides,Fredrickson,& Furnham, 2004) Η υψηλή επίδοση στη Σ.Ν., συσχετίζεται με την επίσης υψηλή επίδοση στη διαχείριση κοινωνικών δεξιοτήτων και με την υιοθέτηση θετικής στάσης απέναντι στη συνεργασία με τους άλλους (Rhodes, & Wendorf, 2001)

34 ΕΡΕΥΝΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
οι μαθητές στην εφηβική ηλικία με υψηλή επίδοση στη μέτρηση της συναισθηματικής νοημοσύνης, τυγχάνουν μεγαλύτερης αποδοχής από τους συμμαθητές τους, καθώς είναι περισσότερο συνεργάσιμοι οι έφηβοι με υψηλή Σ.Ν. σε σχέση με συνομηλίκους τους, με χαμηλή Σ.Ν., είναι πιο ικανοί στη διαχείριση δυσκολιών, οι κοινωνικές τους σχέσεις είναι πιο ολοκληρωμένες και έχουν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίζουν καταθλιπτική συμπεριφορά (Riefe, & Baker, 2007)

35 ΕΡΕΥΝΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Αν εξετάσει κανείς το ρόλο της αυτεπάρκειας στην εκπαίδευση, η σημασία της αυτό-αποτελεσματικότητας είναι μεγάλη, τόσο για τους μαθητές όσο και για τους εκπαιδευτικούς. Οι πεποιθήσεις αυτεπάρκειας των μαθητών μπορούν να τους βοηθήσουν, τόσο στην αυτορρύθμισή τους, όσο και στην ακαδημαϊκή τους επίδοση (Zimmerman, 2000).

36 ΕΡΕΥΝΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Τα συμπεράσματα πολλών ερευνών έχουν δείξει, ότι η αυτό- αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών συσχετίζεται θετικά με την ανάπτυξη των σχέσεων τους με τους γονείς των μαθητών. Επίσης η ικανοποίηση των εκπαιδευτικών για το επάγγελμά τους, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αυτεπάρκειά τους ( Skaalvik & Skaalvik, 2010). Οι αρνητικές πεποιθήσεις των εκπαιδευτικών για το επάγγελμά τους, μπορεί να τους οδηγήσει όχι μόνο στη μείωση της αυτό-αποτελεσματικότητάς τους, αλλά και στην επαγγελματική τους εξουθένωση (Evers,Brouwers, & Tomic, 2002).

37 ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ
Η έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης εκφράζει την ικανότητα να ερμηνεύει κανείς τα συναισθήματα των άλλων και να διαχειρίζεται τις διαπροσωπικές σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις. Η έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης, είτε ως κατηγορία νοημοσύνης, είτε ως γνώρισμα αυτό-αποτελεσματικότητας, μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι μία ομάδα, που αποτελείται από συγκινησιακά χαρακτηριστικά, περιλαμβάνει τις προσωπικές αισθήσεις και προδιαθέσεις του ατόμου και εκφράζει τη συναισθηματική πτυχή της προσωπικότητας

38 ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ
Κατά άλλους ερευνητές, ο όρος αναφέρεται στα χαρακτηριστικά εκείνα της προσωπικότητας που έχουν να κάνουν με: την επιμονή την επίτευξη στόχων τις κοινωνικές δεξιότητες την αυτοπειθαρχία

39 ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ
Η έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης μπορεί να θεωρηθεί λεκτικά ως αντιφατική έννοια και αυτό γιατί περιέχει το συνδυασμό των όρων «συναισθηματική», που εκφράζει το συναίσθημα και τον όρο «νοημοσύνη», που εκφράζει γνωστική ικανότητα. Αυτό συνήθως συμβαίνει, γιατί όταν κανείς αναφέρεται στον όρο συναισθήματα, συνήθως εννοεί τις αυθόρμητες εκδηλώσεις και τις παρορμήσεις, ενώ όταν αναφέρεται στην έννοια της νοημοσύνης θεωρεί, ό,τι αντιπροσωπεύει ή ταυτίζεται με τη λογική σκέψη (Μatthews et al., 2005).

40 ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ vs ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας του πολιτισμού του ανθρώπου, οι πολιτισμικές επιρροές πάνω στις διαφορετικές απόψεις για τη σχέση συναισθήματος και νοημοσύνης ήταν πολλές. Από την εποχή των στωικών φιλοσόφων, οι οποίοι μιλούσαν για την υπεροχή του λόγου στο συναίσθημα, μέχρι το κίνημα των Ρομαντικών τον 18ο αιώνα. Οι εκφραστές του αυτού του κινήματος, εμβάθυναν στην πρόκληση της συναισθηματικής έκφρασης μέσα από τις τέχνες, εξέφραζαν την αντίθεση τους με τον ορθολογισμό και γινόταν λόγος για την καθαρή, την έμφυτη και την αγνή συναισθηματική γνώση

41 ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ Σχετικά με τον όρο συναίσθημα, ο Παρμενίδης (6ος αιώνας π.χ.), ο Εμπεδοκλής (5ος αιώνας π.χ.),ο Ηράκλειτος (5ος αιώνας π.χ.), έδωσαν ερμηνείες συνδέοντας το συναίσθημα με τις ανθρώπινες αντιδράσεις Ο Πρωταγόρας (4ος αιώνας π.χ.), ο Δημόκριτος (4ος αιώνας π.χ.) και ο Σωκράτης (4ος αιώνας π.χ.), προσπάθησαν να βρούνε απαντήσεις σε ζητήματα που αφορούσαν την ηθική συμπεριφορά Ο Πλάτωνας (4ος αιώνας π.χ.) μίλησε για τα συναισθήματα, διακρίνοντας τα σε ανώτερα και κατώτερα

42 ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ Οι θεωρητικές επιστήμες τόσο μέσα από τους χώρους της φιλοσοφίας όσο και της ψυχολογίας, στις διάφορες συζητήσεις προβάλουν ως κεντρικό ερώτημα αν το συναίσθημα υπέρεχει της ορθολογιστικής σκέψης. Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμες της νευρο-ψυχολογίας, έχουν στραφεί στη μελέτη της επίδρασης που έχει το συναίσθημα στη ρύθμιση της συμπεριφοράς του ατόμου και στην αλληλεπίδραση συναισθήματος και σκέψης

43 ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ Ο Αριστοτέλης ( 4ος αιώνας π.χ.), τα χαρακτήρισε ως διαθέσεις, προσωρινές καταστάσεις του νου και όχι ιδιότητες του χαρακτήρα, οι οποίες επηρεάζουν τις ανθρώπινες κρίσεις Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη (4ος αιώνας π.χ.), ο καθένας μπορεί να θυμώσει, αλλά το δύσκολο είναι να θυμώσει στο σωστό βαθμό και τη σωστή στιγμή, για τη σωστή αιτία, με το σωστό τρόπο

44 ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Ο Πλάτωνας είχε εκφράσει ως νοημοσύνη, ότι θεωρείται «το τάχος της μάθησης» Ο Vygotski αναφέρει ότι η νοημοσύνη είναι ένα σύνολο πνευματικών λειτουργιών που χρησιμοποιούμε για να αντιμετωπίσουμε νέες καταστάσεις και να λύσουμε προβλήματα, αξιοποιώντας προηγούμενες εμπειρίες. Κατά τον Piaget, οι ουσιώδεις λειτουργίες της νοημοσύνης συνίστανται στην κατανόηση και στην ανακάλυψη, στο να κατασκευάζει δηλαδή η νοημοσύνη νέες δομές με βάση τις δομές που υπάρχουν μέσα στον πραγματικό κόσμο.

45 ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Κοινό στοιχείων των περισσότερων ορισμών και απόψεων είναι ότι η νοημοσύνη αφενός αποβλέπει στην προσαρμογή του ατόμου στο περιβάλλον και αφετέρου είναι μια γενική και περίπλοκη λειτουργία που έχει σχέση με την συνολική ανάπτυξη του ψυχοσωματικού μηχανισμού του ατόμου με την επίδραση πολιτιστικών – φυσικών και κοινωνικών παραγόντων.

46 Alfred Binet ( ) Ο Binet και ο συνεργάτης του, Theodore Simon, προσπάθησαν να κατασκευάσουν ένα τεστ, το οποίο θα μετρούσε τη νοημοσύνη που αφορά στην ικανότητα του ατόμου να μαθαίνει μέσα στο σχολικό (ακαδημαϊκό) περιβάλλον. Σύμφωνα με τον Binet (Binet & Simon, 1916), η νοήμων σκέψη του ατόμου είναι η νοητική ικανότητα πραγματοποίησης κρίσεων και συνίσταται στα εξής τρία διακριτά στοιχεία:

47 Alfred Binet ( ) την ικανότητα καθοδήγησης της σκέψης (ικανότητα αναγνώρισης του τι είναι αυτό που πρέπει να κάνει και πώς θα το κάνει) την ικανότητα προσαρμογής (ικανότητα επινόησης στρατηγικών για την εκτέλεση έργων και ικανότητα ελέγχου του βαθμού αποτελεσματικότητάς τους), και την κριτική ικανότητα (ικανότητα άσκησης κριτικής επάνω στις ίδιες του τις σκέψεις και ενέργειες).

48 Alfred Binet ( ) Δημιούργησε την πρώτη κλίμακα μέτρησης της νοημοσύνης (Binet & Simon, 1905) η οποία περιελάμβανε τις εξής θεματικές περιοχές: Γλωσσική κατανόηση - Γλωσσική σκέψη Κατανόηση αριθμητικών εννοιών - Μαθηματική σκέψη Κατανόηση σχημάτων – Αφηρημένη σκέψη Ικανότητα βραχύχρονης μνήμης

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59