Caibidil 23 Friotaíocht.

Παρουσίαση με θέμα: "Caibidil 23 Friotaíocht."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Caibidil 23 Friotaíocht

2 Friotaíocht Tomhas ar an mbealach in a frithsheasann ábhar i gcoinne srutha Le méadú voltais méadaítear ar an sruth Braitheann an méadú ar an abhar as a bhfuil an seoltóir déanta Má chuireann sé go mór i gcoinne an srutha – friotaíocht mór  Voltas ÷ Sruth ardluach Muna gcuireann sé go mór i gcoinne an srutha – friotaíocht íseal  Voltas ÷ Sruth luach íseal

3 Friotaíocht Coímheas an cóimheas idir difríocht phoitéinsil trasna seolaí agus an sruth a shreabhann tríd. R = V I Siombail: R Aonad: óm  Bíonn friotaíocht de 1Ω ag seoltóir má sreabhann sruth 1A tríd nuair ata difríocht phoitéinsil de 1V trasna an seoltóra

4 Friotaíocht a thomhas Aimpmhéadar agus voltmhéadar a úsáid Aimpmhéadar
Friotóir athraitheach Friotóir luach seasta Voltmhéadar Aimpmhéadar Bataire/Ceallra

5 Friotaíocht a thomhas Bain úsáid as ómmhéadar Friotóir Ommhéadar

6 Dlí Ohm Le haghaidh roinnt seoltóirí (miotail ach go háirithe) bíonn an voltas idir dhá fhoirchinn seoltóra i gcomhréir díreach leis an sruth atá eatarthu ag teocht tairiseach. V α I Voltas = Friotaíocht Sruth V = IR nó R = V nó I = V I R

7 Friotóirí praiticiúila
Luach sheasta Friotóirí athraitheacha Cnaipe larnach Corna friotaíochta Nuair a chasann tú an cnaipe athraítear fad na sreinge atá sa chiorcad agus uaidh sin athraitear friotaíocht na friotóra

8 Dlí Ohm ab fhíorú I V Aimpmhéadar Bataire/Ceallra
Friotóir athraitheach Friotóir luach seasta Voltmhéadar Aimpmhéadar Bataire/Ceallra I V Voltas (V) Sruth (A) Voltas÷Sruth

9 Iniúchadh a dhéanamh ar athrú srutha (I) le dp (v) maidir le (A) 1 Seolaí miotail
+ 6 V - Sreang niocróim ómach

10 Iniúchadh a dhéanamh ar athrú srutha (I) le dp (v) maidir le (A) 2 Bolgán filiméid
+ 6 V - Bolgán filiméid Neamh-ómach

11 Iniúchadh a dhéanamh ar athrú srutha (I) le dp (v) maidir le (A) 3 Leictrilít leictreoidí gníomhach
Ómach

12 Iniúchadh a dhéanamh ar athrú srutha (I) le dp (v) maidir le (A) 4 leathsheoltóir (tul laofa)
Tul laofacht Cúl laofacht + 20 V - μA V Neamh-ómach

13 Coimheas idir V agus I do seolaí
Seolaí miotalach Leictreoin diúltacha na hiompróirí srutha I V lampa filiméid Leictreoin diúltacha na hiompróirí srutha I V Leathsheolaithe Leictreoin diúltacha agus poill deimhneachana na hiompróirí srutha

14 Coimheas idir V agus I do seolaí
Leictreoidí gníomhacha ‘Iain deimhneacha agus diúltacha na hiompróirí srutha I V Leictreoidí táimhe Iain deimhneacha agus diúltacha na hiompróirí srutha I V Gás Iain deimhneacha agus diúltacha agus leictreoin na hiompróirí srutha Folús Leictreoin na hiompróirí srutha I V

15 Friotóirí sraithcheangailte
Friotaíocht iomlán sraithcheangailte R = R1 + R2 + R3  De réir dlí Ohm IR = IR1 + IR2 + IR3  IR = I(R1 + R2 + R3)  R = R1 + R2 + R3 V = IR Ach: V = V1+ V2+ V3

16 Friotóirí treocheangailte
Friotaíocht iomlán treocheangailte 1 = R R1 R2 R3 trí: R1 = I1 , trí R2 = I2 trí R3 = I3 Ach: I = I1+ I2+ I3 De réir dlí Ohm:  I = V + V + V R1 R2 R3  I = V/R :R friotaíocht iomlan sa chiorcad V = V + V + V R R1 R2 R3 1 = R R1 R2 R3

17 Fachtóiri ar a mbraitheann friotaíocht seoltóra
Braitheann friotaíocht ar Teocht Ábhar an tseolaí fad achar trasghearradh

18 Teocht: miotail

19 Teocht: leathsheoltóirí
Teirmeastar Leathsheoltóir ina laghdaítear an fhriotaíocht go tapaidh le méadú ar an dteocht Déanta as ocsáidí de nicil, chobailt iarainn agus méideanna beaga d’ábhair eile.

20 Athrú ar fhriotaíocht sheoltóra mhiotalaigh le teocht a iniúchadh
Uisce Sreang ar eiteán Gliocról Foinse theasa 10ºC Teirmiméadar digiteach Ω 10º C

21 Athrú ar fhriotaíocht theirmeastair le teocht a iniúchadh
Teirmeastar Teirmiméadar digiteach Digital thermometer 10°C Uisce Foinse theasa Ω Gliocról

22 Friotachas Chomh maith le teocht braitheann an fhriotaíocht ar: Fad
Achar trasghearradh Ábhar as a bhfuil sé déanta

23 Friotaíocht agus Fad Tá friotaíocht seolaí aonfhoirmeach i gcomhréir díreach lena fhaid i.e. R  L

24 Friotaíocht & Achar trasghearradh
Tá friotaíocht seolaí aonfhoirmeach i gcomhreir inbhéarta lena achar trasghearradh i.e. R  1 A

25 Friotaíocht agus Ábhar
Athraíonn an fhriotaíocht ag brath ar an ábhar . Glaotar sainfhriotaíocht nó friotachas (resistivity) ar seo(). R = L A Aonad: ohm méadar  m   = RA L Le hachar ciorcalach: A = d 2 4  = Rd 2 4L

26 Friotaíocht agus Ábhar
Friotachas Le seoltóir dar fad L agus crosachar A is é an friotachas ann ná tairiseach a thugtar ó:  = RA L Aonad: ohm méadar  m

27 Friotachas ábhar sreinge a thomhas
R: óm-mheadar L: méadarshlat D: micreaméadar = Rd 2 4L

28 Droichead Wheatstone Ciorcaid ar leith a úsáidtear chun friotaíocht anaithd a thomhas go cruinn R1 = R3 R2 R4

29 Droichead Wheatstone VAB = VAD De réir dlí Ohm: VAB = I1  R1
VAD= I2  R3  I1  R1= I2  R3 VBC = I1  R2 VCD = I2  R4 I1  R2= I2  R4 I1  R1= I2  R3  R1 = R3 I1  R2= I2  R R R4

30 Droichead Wheatstone Usáideanna Smachtú teochta
Gléasanna sábhála (ciorcaid a mhúchadh) Friotaíocht ainaithnid a thómhas

31 Méadardhroichead Ciorcad ar leith bunaithe ar an Droichead Wheatstone.
Sa chiorcad seo feidhmíonn sreang aonfhoirmeach miotail 1m ar fad agus teagmháil sleamhnáin uirthi do na friotóirí R3 agus R4

32 Méadardhroichead R1 = R3 R R4 R3 = L 1 R4 = L A A L1 = R1 L R2

33 Roinnteoir Phoitéinsil
Bíonn an voltas is mó trasna na an friotóra is mó Bíonn suim na dhá voltas cothrom le voltas na foinse Má ta friotóir amháin a bhfad níos mó ná an friotóir eile beidh an voltas trasna an friotóir beag beagnach naid agus voltas trasna na friotóir eile cothrom le voltas na foinse. Glaotar roinnteoir phoitéinsil ar an gciorcaid seo.

34 Roinnteir Phoitéinsil Athraitheach
B