فصل سیزدهم مدیریت ریسک و ابزارهای سنجش استاد راهنما: جناب آقای دکتر رهنمای رودپشتی ارائه کننده: رسول حاجی پور.

Παρουσίαση με θέμα: "فصل سیزدهم مدیریت ریسک و ابزارهای سنجش استاد راهنما: جناب آقای دکتر رهنمای رودپشتی ارائه کننده: رسول حاجی پور."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 فصل سیزدهم مدیریت ریسک و ابزارهای سنجش استاد راهنما: جناب آقای دکتر رهنمای رودپشتی ارائه کننده: رسول حاجی پور

2 سرمایه گذاری فرایند ارزش آفرینی :
ارزش فعلی پولی در یک دوره زمانی برای کسب محاسباتی در آینده که به 1- زمان دریافت وجوه 2- نرخ مورد انتظار وتورم 3- عدم اطمینان در پرداخت های آتی پاداش می دهد.

3 فرایند سر مایه گذاری نحوه تصمیم گیری سر مایه گذاران ،میزان سرمایه گذاری وزمان سر مایه گذاری را تشریح می کند .شامل 5 مرحله است : تعیین سیاست سرمایه گذاری انجام تجزیه وتحلیل اوراق بهادار تشکیل سبد سرمایه گذاری تجدید نظر در سبد سرمایه گذاری ارزیابی عملکرد

4 وظایف مدیریت مالی 1- درون بنگاه : تامین وتخصیص
2- خارج از بنگاه: شناسایی وبهره گیری از فرصت های بازار براساس تصمیم گیری های مالی وسرمایه گذاری ریسک وبارده :پایه واساس تصمیم گیری های مالی است

5 محیط سرمایه گذاری اوراق بهادار: قطعه کاغذی است که حقوق وشرایط اعمال این حقوق را نسبت به چشم انداز های آتی مالکیت را برای سرمایه گذاران نشان می دهد بازارهای اورق بهادار: ایجاد ارتباط میان خریداران وفروشندگان اوراق بهادار واسطه های مالی: منجر به تسهیل جریان وجوه از سوی عرضه کنندگان وجوه به تقاضا کنندگان وجوه می شوند.

6 روش های طبقه بندی بازارهای مالی
بر حسب حق مالی (بازار قرضه و سهام) بر حسب سرسید حق مالی (بازار پول و بازار سرمایه) بر اساس مرحله انتشار (بازار اولیه و بازار ثانویه) براساس زمان انتقال دارایی (بازار آتی(مشتقه) و بازار آنی)

7 ریسک برای دستیابی به بازده باید ریسک را پذیرفت ریسک مقدم بر بازده است
بازده موصوف است وریسک صفت است ریسک یک متغییر کیفی است

8 تعریف ریسک: دو دیدگاه وجود دارد: 1-تمامی نوسانات احتمال بازده
2-فقط نوسانات احتمالی منفی بازده تعاریف مختلف: 1-فرهنگ وبستر:در معرض خطر قرار گرفتن 2-فرهنگ لغات سرمایه گذاری: میزان زیان بالقوه سر مایه گذاری که قابل محاسبه است 3-گالیتز :هر گونه نوسان در هر گونه عایدی 4-گیلب:هر پدیده ای که بتواند نتیجه ی حاصل از آنچه سر مایه گذار انتظار دارد را منحرف می سازد. 5-مارکویتز: انحراف معیار چند دوره ای یک متغیر 6-هیوپ: احتمال کاهش درآمد یا از دست دادن سرمایه

9 مدیریت ریسک شناسایی اندازه گیری تصمیم گیری نظارت بر انواع ریسک
شامل ریسکهایی است که قابل کنترل باشد

10 بهینه سازی پرتفوی مدل مارکویتنز
یکی از ابزارهای مدیریت ریسک است: مزیت مدل مارکویتز : برای انتخاب یک دارایی نه تنها به انحراف معیار آن دارایی بلکه به رابطه ی آن دارایی با سایر دارایی ها توجه می شود. مفروضات مارکویتز: سرمایه گذاران ریسک گریزاند انتخاب بر اساس میانگین واریانس هر گزینه سرمایه گذاری تا بی نهایت قابل تقسیم است افق یک دوره ای داشتن سرمایه گذاران در سطح مشخصی از ریسک حد اکثر بازده را ترجیح می دهند و در در سطح مشخصی از بازده حد اقل ریسک را ترجیح می دهند

11 مساله سرمایه گذاری مارکویتز
حداکثر کردن مطلوبیت با تخصیص مبلغ سرمایه گذاری بین nاوراق بهادار 2مرحله باید طی شود: 1-تعیین مجموعه ی پرتفوی کارا 2-انتخاب ازمیان پرتفوی کارا

12 دلایل استفاده از مدیریت ریسک
1-کاهش احتمال زیان از فعالیت یک سازمان 2-ایجاد فضایی با اطمینان بیشتر که به مدیران فرصت تصمیم گیری مطلوب تر می دهند مراحل اجرای مدیریت ریسک شامل 5 مرحله است: 1-تشخیص منابع ریسک 2- اندازه گیری میزان ریسک 3- ارزیابی میزان ریسک مورد نظر بر سازمان واستراتژی های آن 4- ارزیابی توانایی سازمان برای مدیریت ریسک با استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک 5- انتخاب ابزار مناسب ومفید

13 انواع ریسک 1-ریسک مالی:به طور مستقیم بر سود آوری شرکت اثر می گذارد
2-ریسک غیر مالی : به طور مستقیم بر متغیرهای مالی تاثیر نمی گذارد ولی در نهایت باعث تغییر در متغییر های مالی می شوند

14 منابع ریسک مالی 1-ریسک نرخ ارز 2-ریسک نرخ بهره(سود) 3-ریسک نکول
4-ریسک نقدینگی 5-ریسک تغییرات سطح عمومی قیمت ها (تورم) 6-ریسک سرمایه گذاری مجدد 7-ریسک بازار 8- ریسک اعتباری 9- ریسک نقدشوندگی

15 ریسک غیر مالی 1- ریسک مدیریت 2- ریسک سیاسی 3- ریسک صنعت
4- ریسک عملیاتی 5-ریسک قوانین ومقررات 6- ریسک نیروی انسانی 7-ریسک فناوری 8-ریسک جغرافیایی

16 اندازه گیری ریسک مارکویتز: انحراف معیار بازده را به عنوان شاخص ریسک مطرح کرد شارپ: بتا را به عنوان شاخص ریسک مطرح می کند مک کالی: دیرش را مطرح می کند وبعداًتحدب را به عنوان شاخص دقیق تر مطرح شد

17 سنجه های نوسان 1- دامنه تغییرات: R= XMAX-XMIN
2- متوسط قدر مطلق انحرافات: AD=( 1 𝑁−1 ) 𝑖=1 𝑛 𝑋𝑖−𝑋 3- واریانس : S2= 𝑖=1 𝑛 𝑝𝑖(𝑥𝑖−𝑋) 4- انحراف معیار : S= 2 𝑖=1 𝑛 𝑝𝑖(𝑥𝑖−𝑋)

18 سنجه های نوسان مثال:در مورد عایدات یک شرکت اطلاعات زیر موجود است، واریانس و انحراف معیار را محاسبه نمایید: احتمال وقوع بازده 0/25 400 0/50 600 800

19 سنجه های نوسان حل مثال: 141=S= 2 20000 Pi*(Xi-X)2* Xi-X بازده*pi
10000 -200 100 0/25 400 300 0/50 600 200 800 20000=S2 600=X

20 سنجه های حساسیت دیرش: تحدب ضریب بتا

21 دیرش دیرش نقطه ای از زمان است که در آن زمان جریان های نقدی که مجدداٌ سرمایه گذاری می شوند،دقیقا برابر ارزش فعلی سایر جریان های نقدی در آینده اند. محاسبه ی دیرش: فرمول شماره 1: 𝑑𝑢𝑟= 𝑘=1 𝑛−1 𝑘𝑐 (1+𝑟) + 𝑛(𝑐+100) 1+𝑟 ^𝑛 𝑝 Dur:دیرش P:قیمت اوراق قرضه C:جریان درآمدی اوراق قرضه R:نرخ سود بازار

22 دیرش محاسبه ی دیرش: فرمول شماره 2:
𝑑𝑢𝑟= 𝑐 1+𝑟 𝑚 +1− 1+𝑟 −𝑟𝑚 𝑟^2(1+𝑟)^𝑚 + 𝑓∗𝑚 (1+𝑟)^𝑚 𝑝 P:قیمت اوراق M:تاریخ سررسید اوراق F:قیمت اسمی اوراق C:جریان های درآمدی دوره ای R:بازده تا سررسید

23 دیرش محاسبه ی دیرش: فرمول شماره 3:
𝑑𝑢𝑟= 1 𝑟 +𝑧− (1+ 𝑟 𝑚)+(𝑐−𝑟) 𝑛 𝑚 𝑐(1+ 𝑟 𝑚)𝑛−(𝑐−𝑟) R:بازده تاسررسید C:نرخ کوپن N:تعداد پرداخت های باقیمانده M:سررسید(تعداد دفعات پرداخت) Z:مقدار زمان تا پرداخت سود بعدی (کسری ازسال)

24 دیرش محاسبه ی دیرش: نکته:
مفهوم دیرش تعدیل شده وکشش در عمل ،بسیار نزدیک می باشند .این تشابه به تغییرات نرخ سود مربوط است.در صورتی که محاسبات به صورت پیوسته انجام می گیرد یعنی در حالت سود مرکب لحظه ای روابط به صورت زیر مشخص می شوند: وبنا به تعریف دیرش ومعادله فوق خواهیم داشت: 𝑑𝑢𝑟=− 1 𝑝 (− 𝑐𝑛 𝑒 −𝑟𝑛 )= 1 𝑝( 𝑐𝑛 𝑒 −𝑟𝑛 ) C:پرداخت های سالانه P:قیمت اوراق قرضه N:تعداد دوره R:نرخ سود یک دوره (برحسب سال) K:کسری از سال که اوراق نگهداری شده است E=2.718

25 قوانین دیرش دیرش پرتفوی سهام عبارت است از میانگین وزنی دیرش پرتفوی
دیرش اوراق بدون سود برابر زمان تا سررسید می باشد هر چه نرخ سود اوراق قرضه بالاتر باشد دیرش کمتر خواهد بود . زمان تا سررسید بیشتر ،دیرش بزرگتر (که در مورد اوراق با صرف قیمت اسمی است) هر چه دیرش افزایش یابد ریسک قیمت اوراق نیز افزایش می یابد. دیرش پرتفوی اوراق قرضه نیز عبارت است از میانگین وزنی دیرش اوراق در پرتفوی. 𝑑𝑢𝑟𝑝= 𝑖=1 𝑛 𝑤𝑖𝑑𝑢𝑟𝑖

26 دیرش نکته: اول اینکه دیرش یک ورقه ی قرضه از زمان سررسید آن کوتاه تر است . دیگر اینکه هرچه نرخ سود افزایش یابد ،دیرش عدد کوچک تری به دست می دهد. اوراق بدون ریسک r =0/04 r =0/08

27 تحدب دیرش وتحدب ،عوامل تعیین حساسیت قیمت در مقابل نرخ سود می باشند که از نظرهندسی در منحنی بازده نمایش داده شد .مفهوم دیرش که پیش از این اشاره شد به تغییرات قیمت در قبال تغییرات نرخ سود با فض خطی بودن این ارتباط اشاره دارد.شکل ساده ی زیر نشان می دهد که تغییرات نرخ سود وتغییرات قیمت رابطه ی غیر خطی دارند.در شکل زیر ∆𝑟 نمایش دهنده ی تغییرات نرخ سود است که به صورت درصدی محاسبه می شود. ∆𝑝 𝑝 ∆𝑟

28 قوانین تحدب : با افزایش دیرش فتحدب با نرخ تصاعدی افزایش می یابد.
افزایش زمان تا سررسید باعث افزایش تحدب می شود . در صورت ثابت ماندن زمان سررسید ،افزایش نرخ سود باعث کاهش تحدب می شود. در صورت ثابت ماندن دیرش ،افزایش نرخ سود باعث افزایش تحدب می شود. اوراق با سود صفر دارای حداقل تحدب است.

29 ضریب بتا طبقه بندی ریسک بر اساس قابل کنترل بودن ونبودن:
ریسک غیر سیستماتیک:مختص خود شرکت است ریسک سیستماتیک: تغییرات متغییر های کلان اقتصادی،سیاسی،اجتماعی و... ضریب بتا: معیاری برای محاسبه ریسک سیستماتیک

30 محاسبه ضریب بتا بتا: شیب خط رگرسیون بین بازده بازار(متغییر مستقل) و بازده سهام(متغییر وابسته) می باشد. فرمول های محاسبه ضریب بتا: 1- 𝜷𝒊= 𝒄𝒐𝒗(𝒓𝒊,𝒓𝒎) 𝜹𝟐(𝒓𝒎) , 𝒄𝒐𝒗(𝒓𝒊,𝒓𝒎)= 𝟏 𝑵−𝟏 𝒊=𝟏 𝑵 [ 𝒓𝒊−𝒓𝒊 𝒓𝒎−𝒓𝒎 ] 2- 𝜷𝒊=𝝆𝒊𝒎 𝜹𝒊 𝜹𝒎 ,𝝆𝒊𝒎= 𝒊=𝟏 𝑵 [ 𝒓𝒊−𝒓𝒊 𝒓𝒎−𝒓𝒎 ] 𝒊=𝟏 𝑵 [ 𝒓𝒊−𝒓𝒊 𝟐 𝒓𝒎−𝒓𝒎 𝟐] 3- 𝜷𝒊 = 𝒓𝒊−𝒓𝒇 𝒓𝒎−𝒓𝒇 بازدهی سهم 𝛽 بازدهی بازار

31 سنجه های ریسک نا مطلوب مزایا:
اول: اینکه سر مایه گذاران به دنبال حداقل کردن زیان خود هستند دوم: اگر مشاهدات از توزیع نرمال بر خورد دار نباشند، این شاخص مناسب تر است 1-نیم وارایانس زیر میانگین: SVM= 1 𝑘 𝑖=0 𝐾 (𝑀𝐴𝑋 0, 𝐸 𝑟 −𝑟𝑡 2 2-نیم واریانس زیر بازده هدف:SVT= 1 𝑘 𝑖=0 𝐾 (𝑀𝐴𝑋 0, 𝑇−𝑟𝑡 2 3- روش ارزش رد معرض خطر(VAR)

32 ارزش در معرض خطر (VAR) یک تکنیک آماری استاندارد شده است که بدترین زیان در افق زمانی مشخص که مقدار زیان از آن بیشتر نخواهد شد در سطح اطمینان مشخصی را اندازه گیری می کند . کاربرد VAR: گذشته نگر : (گزارش های اطلاعاتی) محاسبه ریسک دفاعی : (کنترل ریسک) اعمال محدودیت برای معامله گران فعال :(مدیریت ریسک)کسب بازدهی متناسب با ریسک متحمل شده کاربران VAR 1- شر کت های مالی وغیر مالی 2-قانون گذاران 3- مدیران سرمایه گذاری

33 ارزش در معرض خطر (VAR) ما X درصد اطمينان داريم كه طيNروز آتي، قطعاً بيشتر از مبلغ V متحمل زيان نخواهيم شد. متغير V همان ارزش در معرض ريسك، يا VaR بدره يا سبد سرمايه گذاري مي باشد كه در بردارندة دو پارامتر N يعني افق زماني و Xيعني سطح اطمينان است. براي محاسبه حد كفايت سرمايه يا ميزان سرمايه لازم جهت نگهداري در يك بانك به منظور اجتناب از ريسك بازار، ضابطان ناظر بر بانكها ۱۰N = و ۹۹ X =% قرار ميدهند.

34 محاسبه ی ارزش در معرض خطر (VAR)
روش شبیه سازی تاریخی: مراحل زیر باید رعایت شوند: دارایی مشخص میشود عوامل موثر بر ارزش دارایی می شود اگر یک دارایی باشد باید ارزش دارایی بر اساس تئزیع بازده تاریخی مشخص می شود اگر پرتفوی باشد باید ارزشگذاری مجدد شود

35 روش شبیه سازی تاریخی اين تكنيك عبارت است از بكارگيري دادههاي قديمي در روشي كاملاً مستقيم وتقريباً ساده به عنوان راهنمايي براي آنچه كه ممكن است در آينده بوقوع بپيوندد. مثال: فرض نماييد كه ميخواهيم مقدار VaR يك پرتفوی را با افق زماني يك روزه و سطح اطمينان ۹۹ ٪ و با استفاده از داده هاي ۵۰۰ روز محاسبه كنيم.

36 داده های مثال:شامل ارزش تاریخی متغیرهای تاثیر گذار بر پرتفوی:

37 مثال حل: فرض نماييد vi ارزش يك متغير بازار در روزi وm تعداد روزهايي كه دادههاي آن روزها استفاده شده است. i امين سناريو مبتني بر اين فرضاست كه ارزش متغير بازار در فردا بايد به صورت ذيل باشد: با توجه به مثال قبل مقدار ۵۰۰ m = است. براي اولين متغير، ارزش امروز 25/85= ۵۰۰V ميباشد. همچنين ۳۳ / ۲۰ =V0 و ۷۸ / ۲۰ =V1 ميباشد. با توجه به اين اطلاعات ارزش اولين متغير بازار در سناريوي اول عبارت است از(یعنی501V):

38 مثال حل:ارزش پرتفوی با استفاده از فرمول شبیه سازی تاریخی برای N متغییر تعیین شده:

39 محاسبه ی ارزش در معرض خطر (VAR)
روش پارامتریک: به روش واريانس-كواريانس نيز معروف است: مهمترين روش براي محاسبه VaRاستفاده از روش مدل پارامتريك است فرمول مورد استفاده در این روش: 𝑡 ×ميزان نوسان × سطح اطمينان × ارزش بازار دارايیهای مالی= VaRروزانه 𝒕 مدت زمان مورد نظر=

40 ارزش در معرض خطر (VAR) در روش پارامتریک:
۲) به عبارت دقيق تر، سرمايه لازم براي يك بانك خاص حاصلي از مضربK در مبلغ VaR با اطمينان ۹۹% و يك دوره۱۰روزه است كه ضريبK توسط نهادهاي ناظر تنظيم ميشود و حداقل مقدار آن ۳ است.

41 روش پارامتریک روش واريانس- کواريانس داراي دو پيش فرض اساسي است:
۱)بازده دارايي مالي يا بدرة سرمايه گذاری به صورت نرمال توزيع شده است. اين پيش فرض باعث شده است که محاسبة VaR به خصوص در مواردی که به صورت روزانه محاسبه مي شود، به سادگي و با سرعت انجام شود. ۲)رابطه خطي ميان عوامل ريسک بازار و ارزش دارايي يا دارايي هاي مالي برقرار است.

42 روش پارامتریک مثال: پرتفویی را در نظر بگيريد كه متشكل از پنج ميليون دلار سهام S&P است نوسانپذيري روزانه سهام S&P، يك درصد (يا تقريباً ۱۶ ٪ در سال=%1* 256 ) است. بنابراین مي توان نشان داد كه انحراف معيار تغيير ارزش: پرتفویی در يك روز عبارت است از: ۵۰،۰۰۰ = ۰۱ / ۰ * ۵،۰۰۰،۰۰۰ با فرض اينكه اين تغيير داراي توزيع نرمال است، VaRيك روزه و با سطح اطمينان ۹۹% عبارت است از: دلار ۱۱۶،۵۰۰ = ۳۳ / ۲ *50000 VaR = 2/33=Z99% VaR ده روزه با سطح اطمينان ۹۹ ٪ نيز به شرح ذيل خواهد بود:

43 ارزیابی عملکرد پرتفوی :
شامل دو اقدام اساسی است: 1-تعیین مطلوب یا نا مطلوب بودن عملکرد 2-مشخص کردن این امر که آیا عملکرد شانسی بوده یا در اثر تخصص نکاتی که باید در ارزیابی به آن توجه شود : 1-توجه به ریسک وبازده به طور همزمان 2-مقایسه ی عملکرد پرتفوی با یک شاخص

44 معیار های ارزیابی عملکرد
براساس ریسک کل براساس ریسک بازار

45 معیار های ارزیابی عملکرد براساس ریسک کل
1- معیار بازده به متغییر پذیری(معیار شارپ) RVAR= 𝑟𝑝−𝑟𝑓 𝛿𝑃 مازاد بازده را به ازای هرواحد ریسک کل اندازه گیری می کند هر چه بیشتر باشد عملکرد پرتفوی بهتر است 2- معیارM2: بازده تعدیل شده ریسک بازار را نشان می دهد M2p= rf+ (rp-rf/Sp)Sm M2 با نرخ بازده شاخص مقایسه می شود : M2p>=rm عملکرد مناسب M2p<rm عملکرد نامناسب 3-نسبت ارزیابی : مازاد بازده اضافی را به ازای هر واحد ریسک غیر سیستماتیک نشان می دهد: نسبت اطلاعاتی یا نسبت فایده - هزینه نامیده می شود AR=∝/δ𝑝

46 معیار های ارزیابی عملکرد براساس ریسک بازار
1- نسبت بازدهی به نوسان پذیری بازده (معیار ترینر) RVOL= 𝑟𝑝−𝑟𝑓 𝛽𝑝 مازاد بازده به ازای هر واحد ریسک سیستماتیک را نشان می دهد هر چه بیشتر باشد بهتر است 2- معیار بازده تفاضلی جنسن(∝تاریخی پرتفوی یا بازده تفاضلی نامیده می شود ) ∝=𝑟𝑝−[𝑟𝑓+ 𝑟𝑚−𝑟𝑓 𝛽𝑝]