ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΛ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ «ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΦΗΜΕΝΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΤΗ ΛΗΘΗ» ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: 1. ΒΑΣΔΕΚΗΣ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΛ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ «ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΦΗΜΕΝΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΤΗ ΛΗΘΗ» ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: 1. ΒΑΣΔΕΚΗΣ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΛ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 2017-2018 «ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΦΗΜΕΝΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΤΗ ΛΗΘΗ» ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: 1. ΒΑΣΔΕΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ Χημικός 2. ΔΙΑΤΣΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ Πληροφορικός 3. ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ Φιλόλογος

2 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΤIΡΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΦΗΜΕΝΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΤΗ ΛΗΘΗ

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το πρόγραμμα αυτό πραγματοποιήθηκε με αφορμή την εγκατάλειψη στην οποία βρίσκονται ορισμένα ιστορικά κτίρια της πόλης μας και σαν στόχο έχει την παρουσίασή τους, την ανάδειξή τους και την συμβολή τους στην διατήρηση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και παράδοσης. Ασχοληθήκαμε κυρίως με τα κτίρια που έχουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, μια παραδοσιακή αρχιτεκτονική και που σήμερα δεν έχουν κάποια χρήση. Μέσα από τις εικόνες και τα κείμενα που παραθέτουμε, μας δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουμε κάποια βασικά χαρακτηριστικά αυτών των κτιρίων, την ιστορική τους διαδρομή και να κατανοήσουμε τον σημαντικό τους ρόλο και την συμβολή τους στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

4 ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΔΕΣΠΟΤΗ Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές........... Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην οδό Πινδάρου, πολύ κοντά στο στάδιο των Ζωσιμάδων, ανάμεσα σε νεότερα οικοδομήματα και πολυκατοικίες. Στοιχεία κατασκευής: Κτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Το αρχοντικό είναι δομημένο σε σχήμα Π και είναι κτισμένο με πέτρα και ξύλο. Το ισόγειο αποτελείται από βοηθητικούς χώρους, όπως αποθήκες για τρόφιμα και στάβλους για ζώα, ενώ στον όροφο αναπτύσσονται οι κύριοι χώροι της κατοικίας. Τα δύο σκέλη του Π καταλαμβάνονται από τα καλοκαιρινά δωμάτια που είναι κατασκευασμένα από τσατμά ( ξύλινος σκελετός επενδεδυμένος με ασβεστοκονίαμα) και διαθέτουν πολλά παράθυρα. Στην πρόσοψη υπάρχει μεγάλη πέτρινη σκάλα με τοξοειδή ανοίγματα, ενώ το εσωτερικό κοσμούνταν με πλούσια ξυλόγλυπτη και ζωγραφιστή διακόσμηση. Ιστορικά στοιχεία: Το όνομά του συνδέθηκε με τη χρήση του αφού ήταν για αρκετά χρόνια η έδρα του Μητροπολίτη Ιωαννίνων. Πρώτοι ιδιοκτήτες ήταν η οικογένεια του Χουσεΐν - Μπέη. Είναι από τα λίγα κτίρια που σώθηκαν από την καταστροφική πυρκαγιά του 1820.

5 ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΔΕΣΠΟΤΗ Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... Σήμερα το σπίτι βρίσκεται σε κακή κατάσταση, εμφανίζει εικόνα εγκατάλειψης και κινδυνεύει με κατάρρευση. Από τις αρχές Δεκεμβρίου 2017 έχουν ξεκινήσει εργασίες αποκατάστασής του από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, οι οποίες προβλέπεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το Νοέμβριο του 2019. Οι εργασίες αυτές αφορούν σε: εργασίες υποστήλωσης και αντιστήριξης εσωτερικά και εξωτερικά του μνημείου, λήψη μέτρων προστασίας της στέγης κ.ά.

6 ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΒΑΡΖΕΛΗ Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην Πλατεία Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος, πίσω από το Λύκειο της Ζωσιμαίας Σχολής. Στοιχεία κατασκευής: Το επιβλητικό αρχοντόσπιτο του γιατρού Βασζέλη έχει ορθογωνική κάτοψη χωρίς οποιαδήποτε προεξοχή ή εσοχή, απέριττα ανοίγματα κα μόνο έναν εξώστη που στηρίζεται σε πέτρινα φουρούσια με πλούσιο διάκοσμο. Το ισόγειο είναι κτισμένο με λαξευτή λιθοδομή, ενώ οι δύο άλλοι όροφοι κατασκευάστηκαν με αργιλιθοδομή η οποία στη συνέχεια επιχρίστηκε. Ιστορικά στοιχεία: Το σπίτι αυτό άρχισε να χτίζεται το 1848 και τελείωσε το 1852. Εδώ ο γιατρός Δημήτριος Βαρζέλης, ζούσε με την οικογένειά του. Εδώ έμεινε ο πρώτος Διοικητής της Ηπείρου, ο Καραθεοδωρής. Το 1984 κηρύχθηκε διατηρητέο. Στο σπίτι αυτό στεγάστηκε για ένα διάστημα το Β' Γυμνάσιο Αρρένων, μετά έγινε Δημοτικό Σχολείο, ενώ για ένα διάστημα, το αρχοντικό Βαρζέλη στέγασε τη Ζωσιμαία Σχολή. Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές...........

7 ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΒΑΡΖΕΛΗ Σήμερα το αρχοντικό είναι σε πολύ κακή κατάσταση και κινδυνεύει με κατάρρευση. Το εσωτερικό του κτιρίου και η αυλή του είναι γεμάτα μπάζα και σκουπίδια, Έχει τοποθετηθεί μια σκαλωσιά, αλλά τα έργα δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει. Ιδιοκτήτες είναι κληρονόμοι της οικογένειας Βαρζέλη και αρμόδια υπηρεσία είναι η 6η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων. Έχει κηρυχθεί διατηρητέο. Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα...........

8 ΧΑΝΙΑ Χάνια: είχαν εσωτερική αυλή, που λειτουργούσε ως χώρος συνάντησης και συναλλαγών με μερικά δένδρα, συνήθως πλατάνια, ισόγεια καταστήματα, εστιατόριο, χώρους για παραμονή ζώων – αποθήκες και στον όροφο δωμάτια για τους εμπόρους – ταξιδιώτες. Ξακουστά είναι τα Χάνια: Μουλιά, Δωδώνη, Μανέκα, Μαλάμου, Ντανάκα(οδός 21η Φεβρουαρίου), Σκόρδου(οδός Τσιριγώτη), Αβραάμ Παπαδόπουλου, Ζαραβίνα, Βρόσγου, Θανόπουλου. ΧΑΝΙ ΜΑΛΑΜΟΥ ΧΑΝΙ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

9 ΧΑΝΙ ΤΟΥ ΒΡΟΣΓΟΥ Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην οδό Ανεξαρτησίας, δίπλα στο ξενοδοχείο Αλέξιος. Ήταν ένα από τα επτά χάνια που υπήρχαν στη περιοχή. Στοιχεία κατασκευής: Μέσα στο χάνι υπήρχαν μαγαζιά που εξυπηρετούσαν τους πελάτες, όπως πεταλωτήρια, σαμαράδικα κ.λπ. Ιστορικά στοιχεία: Συνήθως οι θαμώνες του ήταν από την περιοχή του Ζαγορίου, της Κονίτσης και της Θεσπρωτίας. Στο χάνι του Βρόσγου είχαν γυριστεί και σκηνές από την ταινία "ο Θίασος" του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Το χάνι-πανδοχείο έχει χαρακτηριστεί από το υπουργείο Πολιτισμού διατηρητέο. Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές...........

10 ΧΑΝΙ ΤΟΥ ΒΡΟΣΓΟΥ Σήμερα το κτίριο εξωτερικά και κυρίως από την πλευρά της οδού Ανεξαρτησίας διατηρείται σε καλή κατάσταση, καθώς έχουν γίνει κάποιες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης. Στον όροφο όμως και στην καμάρα απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν. Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα...........

11 ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΠΡΕΣΒΕΙΑ Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην οδό Τζαβέλλα 9, απέναντι από το Ιπποκράτειο Ιατρικό Κέντρο. Στοιχεία κατασκευής: Κτίστηκε το 1900. Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής με χρήση νεοκλασικών στοιχείων. Είναι διώροφο, με επικάλυψη στέγης, διαθέτει υπόγειο. Η ποιότητα της κατασκευής του το τοποθετεί στα πιο αξιόλογα δείγματα αστικής αρχιτεκτονικής στα Ιωάννινα. Ιστορικά στοιχεία: Χρησίμευσε αρχικά ως έδρα του Γερμανικού ή του Αυστριακού Προξενείου. Το κτήριο έχει χαρακτηριστεί ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο (ΦΕΚ 642/Β/26-8-94) και είναι σήμερα ιδιοκτησία του Φρίξου Τζιόβα και των κληρονόμων Γκολέτση. Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές...........

12 ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΠΡΕΣΒΕΙΑ Σήμερα το κτήριο διατηρείται σε καλή κατάσταση με λίγες φθορές στους εξωτερικούς τοίχους κυρίως στο πίσω μέρος, στα παράθυρα και στα παντζούρια. Δεν έχει κάποια χρήση και ιδιοκτησιακά ανήκει.................., ενώ βρίσκεται στην αρμοδιότητα της 6ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων. Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα...........

13 ΤΖΑΜΙ ΒΕΛΗ ΠΑΣΑ Χωροθέτηση: Λέγεται και Τσιεκούρ Τζαμί. Βρίσκεται νοτιοδυτικά του προμαχώνα Λιθαρίτσια, κοντά στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών. Στοιχεία κατασκευής: Το κτήριο αποτελείται από μία τετράγωνη θολοσκέπαστη αίθουσα και από ένα κλειστό προστώο (ημιυπαίθριος στεγασμένος χώρος με κίονες (στοά)) στα δυτικά, το οποίο καλύπτεται με τρεις τρουλίσκους. Ιστορικά στοιχεία: Στη σημερινή του μορφή είναι κτίσμα του Βελή Πασά, γιου του Αλή Πασά που αντικατέστησε ή επισκεύασε παλαιότερο τζαμί που υπήρχε στην ίδια θέση στα τέλη του 18ου - αρχές 19ου αι. Σύμφωνα με την παράδοση, στη θέση εκείνη υπήρχε ο βυζαντινός ναός του Αγίου Στεφάνου. Το Τζαμί αναστηλώθηκε παλαιότερα από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές...........

14 ΤΖΑΜΙ ΒΕΛΗ ΠΑΣΑ Σήμερα το Τζαμί εξωτερικά είναι σε καλή κατάσταση, εκτός από τα παράθυρα, ενώ στο εσωτερικό υπάρχουν περισσότερες φθορές και αρκετά μπάζα. Δεν έχει κάποια χρήση, είναι ιδιοκτησία του Δήμου και βρίσκεται στην αρμοδιότητα της Αρχαιολογικής υπηρεσίας. Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα...........

15 ΜΕΝΔΡΕΣΕΣ ΒΕΛΗ ΠΑΣΑ Χωροθέτηση: Ο Μενδρεσές (δηλαδή η οθωμανική θεολογική σχολή ή αλλιώς ιεροδιδασκαλείο) του Βελή Πασά βρίσκεται νοτιοδυτικά του προμαχώνα Λιθαρίτσια, κοντά στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών. Στοιχεία κατασκευής: Το κτήριο είναι ορθογώνιο, με ανοιχτή στοά στην πρόσοψη που στηρίζεται σε πεσσούς. Εσωτερικά αποτελείται από πέντε χώρους που στεγάζονται με μικρούς τρούλους, ενώ ολόκληρο το κτήριο επιστέφεται από ενιαία στέγη με μαυρόπλακα. Ιστορικά στοιχεία: Κτίστηκε το 19ο αι. από το γιο του Αλή Πασά, Βελή. Εργασίες αποκατάστασης του μνημείου πραγματοποιήθηκαν παλαιότερα από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και το Δήμο Ιωαννιτών. Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές...........

16 Σήμερα το κτήριο είναι σε καλή κατάσταση, έχουν γίνει κάποιες εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης του κτηρίου στην αρχική του μορφή. Σ΄ένα μέρος του στεγάζεται σήμερα τα γραφεία της Εθνικής Αντίστασης, το υπόλοιπο δεν έχει κάποια χρήση. Είναι ιδιοκτησία του Δήμου και βρίσκεται στην αρμοδιότητα της Αρχαιολογικής υπηρεσίας. Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... ΜΕΝΔΡΕΣΕΣ ΒΕΛΗ ΠΑΣΑ

17 ΚΤΙΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΣΑΜΟΥΗΛ Χωροθέτηση: Βρίσκονται στην οδό Σαμουήλ 9 & 11 και είναι το ένα δίπλα στο άλλο. Στοιχεία κατασκευής: Τα κτήρια αυτά είναι δείγματα απλής μικροαστικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ου αιώνα. Είναι διώροφα κτίσματα με στέγη και ψηλό περίβολο. Ιστορικά στοιχεία: Το κτήριο στην οδό Σαμουήλ 9, χρησιμοποιήθηκε εξαρχής (1900) ως κατοικία της οικογένειας Παπαδοπούλου και ανήκει στους κληρονόμους της, ενώ το κτήριο στην οδό Σαμουήλ 11 είναι γνωστό ως οικία Σπέγγου. Έχουν χαρακτηριστεί από το υπουργείο Πολιτισμού διατηρητέα. Η πορεία τους στο χρόνο: Από το χτές...........

18 Σήμερα διατηρούνται σε καλή κατάσταση με εξαίρεση τα κάγκελα και τα παραθυρόφυλλα. Το κτήριο στην Σαμουήλ 9 χρησιμοποιείται ως κατοικία, ενώ αυτό στην Σαμουήλ 11 δεν έχει κάποια χρήση. Βρίσκονται στην αρμοδιότητα της 6ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων, ενώ οι ιδιοκτήτες είναι ιδιώτες. ﾻ Η πορεία τους στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... ΚΤΙΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΣΑΜΟΥΗΛ

19 ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Χωροθέτηση: Βρίσκεται μέσα στο κάστρο, κοντά στη βορειοανατολική ακρόπολη Στοιχεία κατασκευής: Περιλαμβάνει στον όροφο μια μεγάλη αίθουσα (αναγνωστήριο), δύο μικρότερες εκατέρωθεν της εισόδου με στενό θολοσκέπαστο διάδρομο ανάμεσά τουςκαι ένα ανοιχτό προστώο. Κάτω από το πλατύσκαλο υπάρχει καμαροσκεπή είσοδος προς τους ισόγειους βοηθητικούς χώρους του οικοδομήματος. Ιστορικά στοιχεία: Η βιβλιοθήκη, στην πολιορκία των Ιωαννίνων από τα σουλτανικά στρατεύματα, την εποχή του Αλή Πασά, ήταν ένα από τα πολλά ιστορικά κτίρια της πόλης μας που έπαθε σοβαρές ζημιές. Εκείνη τη περίοδο λέγεται ότι καταστράφηκαν τα περισσότερα από τα ιστορικά βιβλία της. Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές...........

20 Σήμερα το κτήριο εξωτερικά βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση, έχουν ξεκινήσει κάποιες εργασίες αναστήλωσης, αλλά απαγορεύεται η είσοδος λόγω επικινδυνότητας, όπως μαρτυρά και η πινακίδα στην πρόσοψη του κτηρίου. Δεν έχει κάποια χρήση,ιδιοκτήτης είναι ο Δήμος και ανήκει στην αρμοδιότητα 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων. Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

21 ΧΑΜΑΜ (ΟΘΩΜΑΝΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ) Χωροθέτηση: Βρίσκεται μέσα στο κάστρο και έξω από τη βορειοανατολική ακρόπολη του, νότια της Τουρκικής Βιβλιοθήκης. Στοιχεία κατασκευής: Αποτελείται από μια μεγάλη τετράγωνη αίθουσα, ένα ενδιάμεσο στενόμακρο καμαροσκέπαστο χώρο, την κυρίως αίθουσα του λουτρού, την καμαροσκεπή δεξαμενή και τους φούρνους για το ζέσταμα του νερού. “Σταλακτίτες”, το χαρακτηριστικό ισλαμικό κόσμημα, κοσμούν τους τοίχους του κτηρίου. Ιστορικά στοιχεία: Χρονολογείται στις αρχές του 17ου αιώνα. Έχει δεχθεί πολλές μεταγενέστερες επεμβάσεις.Είναι το μοναδικό στην Ήπειρο σωζόμενο δημόσιο λουτρό της Οθωμανικής περιόδου και υπολογίζεται ότι κτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα, αρχές του 17ου. Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές...........

22 Σήμερα διασώζεται σε μισοερειπωμένη κατάσταση, παρά τις κατά καιρούς επεμβάσεις που έχουν γίνει. Δεν είναι επισκέψιμος χώρος, ούτε έχει κάποια χρήση. Ιδιοκτήτης είναι ο Δήμος και ανήκει στην αρμοδιότητα 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων. Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... ΧΑΜΑΜ (ΛΟΥΤΡΟ)

23 ΤΖΑΜΙ ΤΗΣ ΚΑΛΟΥΤΣΙΑΝΗΣ Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της ομώνυμης συνοικίας της πόλης. Στοιχεία κατασκευής: Αποτελείται από μια ευρύχωρη, τετράγωνη, θολοσκέπαστη αίθουσα προσευχής με προστώο στην δυτική και τη βόρεια πλευρά. Η μεγάλη τετράγωνη αίθουσα καλύπτεται από τρούλο. Το τζαμί φέρει μιναρέ που στερείται στέγης. Ιστορικά στοιχεία: Σύμφωνα με επιτοίχια επιγραφή κτίστηκε το 1740 από τον Χατζή Μεχμέτ πασά, διοικητή των Ιωαννίνων. Μέχρι την απελευθέρωση της πόλης των Ιωαννίνων, το 1913, το τζαμί λειτουργούσε ως μουσουλμανικό τέμενος, μετά την απελευθέρωση περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας, στέγασε για ένα διάστημα σταθμό υπεραστικών λεωφορείων και ιδιόκτητα καταστήματα. Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές...........

24 Σήμερα διατηρείται σε ικανοποιητική κατάσταση αν και ένα τμήμα του μιναρέ του έχει πλέον καταστραφεί, πιθανότατα από τους βομβαρδισμούς των Ιταλών το φθινόπωρο του 1940, και δεν έχει κάποια χρήση. Πρόκειται να εκτελεστούν μια σειρά εργασιών, προκειμένου να βελτιωθεί η εικόνα του μνημείου και να απομακρυνθούν οι κακότεχνες κατασκευές από την μακρόχρονη και μη συμβατή με το τέμενος, χρήση. Ιδιοκτήτης είναι ο Δήμος και ανήκει στην αρμοδιότητα 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων. Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... ΤΖΑΜΙ ΤΗΣ ΚΑΛΟΥΤΣΙΑΝΗΣ

25 ΟΙΚΙΑ ΣΤΑΜΑΤΑ Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές........... Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην οδό Σούτσου 13, κοντά στο Μώλο. Στοιχεία κατασκευής: Είναι τυπικό δείγμα γιαννιώτικου νοικοκυρόσπιτου Το κάτω τμήμα του σπιτιού είναι λιθόκτιστο και εκεί στεγάζονταν οι βοηθητικοί χώροι, ενώ στον όροφο, όπου η τοιχοποιία είναι επιχρισμένη, βρισκόταν η κατοικία. Η εξωτερική εικόνα του σπιτιού χαρακτηρίζεται από ποικιλία, με τον εξώστη, τα σαχνισιά, τα φουρούσια, τα ανακουφιστικά τόξα, την πέτρινη οδοντωτή διακόσμηση και το χαγιάτι με τις παρακείμενες σκάλες. Η αυλή είναι πλακόστρωτη και κλειστή. Το εσωτερικό κοσμούνταν με πλούσια ξυλόγλυπτη διακόσμηση και επίπλωση. Ιστορικά στοιχεία: Η οικία του βυρσοδέψη Σταμάτα κτίστηκε μετά την πυρκαγιά του 1820 και συγκεκριμένα γύρω στο 1840 στον ίδιο τύπο και χώρο όπου βρισκόταν αρχικά.

26 ΟΙΚΙΑ ΣΤΑΜΑΤΑ Σήμερα βρίσκεται σε κακή κατάσταση, δεν κατοικείται, έχουν ξηλωθεί πολλά από τα ξυλόγλυπτα που διέθετε, έχει υποστεί πολλές παρεμβάσεις και το μέλλον του είναι αβέβαιο. Έχει πολλούς ιδιοκτήτες και ανήκει στην αρμοδιότητα της 6ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων. Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα...........

27 ΚΤΙΡΙΑ ΕΝΤΟΣ ΚΑΣΤΡΟΥ Τα περισσότερα κτίρια εντός του κάστρου έχουν ανακαινισθεί ή ανακαινίζονται, κυρίως μέσω προγραμμάτων και βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Ελάχιστα εμφανίζουν εικόνα εγκατάλειψης και δεν έχουν κάποια χρήση.

28 ΚΤΙΡΙΑ ΟΔΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ Η οδός Ανεξαρτησίας ήταν άλλοτε ο πιο εμπορικός δρόμος των Ιωαννίνων (πυρκαγιά 1869). Τα κτήρια που βρίσκονταν επί της οδού Ανεξαρτησίας ήταν κατά κανόνα διπλής χρήσης, δηλαδή ο όροφος χρησίμευε για κατοικία και το ισόγειο ως κατάστημα. Η πορεία τους στο χρόνο: Από το χτές...........

29 ΚΤΙΡΙΑ ΟΔΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ Η πορεία τους στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... Σήμερα οι όροφοι διατηρούν την αρχική τους μορφή, ενώ τα ισόγεια εξακολουθούν στην πλειοψηφία τους να έχουν το χαρακτήρα του καταστήματος, αλλά έχουν αλλάξει μορφή, σύμφωνα με τις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς. Τα περισσότερα κτίρια έχουν ανακαινιστεί, κάποια βρίσκονται στο στάδιο της ανακαίνισης και ορισμένα εμφανίζουν εικόνα εγκατάλειψης, με αποτέλεσμα κάποια τμήματά τους να έχουν καταρρεύσει(π.χ. στέγη).

30 ΟΙΚΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ ΣΩΤΗΡΙΑΔΟΥ Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην οδό Ζαλοκώστα 40 στην περιοχή όπου υπήρχαν τα "Ταμπάκικα" και πιθανότατα ήταν κατοικία οικογενείας Ταμπάκηδων(δηλαδή βυρσοδεψών). Στοιχεία κατασκευής: Το ισόγειό του ίσως είχε χρησιμοποιηθεί ως βυρσοδεψείο. Στο υπέρθυρο της εισόδου διακρίνουμε ανάγλυφο φυτικό διάκοσμο με δύο ρόδακες στη βάση του. Στο υπέρθυρο υπάρχει δυσανάγνωστη επιγραφή. Ιστορικά στοιχεία: Έχει χαρακτηρισθεί ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο (ΦΕΚ 634/Β/5-10-90) και είναι ιδιοκτησία της Αθανασίας Σωτηριάδου.

31 ΟΙΚΙΑ ΚΟΥΚΟΥΝΟΥΡΗ Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές........... Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην οδό Καραμανλή 15, κοντά στο Μώλο. Στοιχεία κατασκευής: Χαρακτηρίζεται γενικά από στοιχεία "επαρχιακού νεοκλασικισμού", με υπόγειο και όροφο. Υπάρχουν δύο κύρια και δύο βοηθητικά δωμάτια, σκάλες ανόδου στον όροφο και στη σοφίτα και καθόδου στο υπόγειο. Στον όροφο υπήρχε και το μπάνιο. Από το θύρωμα του ορόφου εξέρχεται κανείς στο μπαλκόνι της πρόσοψης. Στη σοφίτα υπήρχε στέρνα (δεξαμενή) όπου ανέβαζαν το νερό από το πηγάδι της αυλής στο πίσω μέρος του σπιτιού. Σε δωμάτιο του ορόφου υπάρχει αξιόλογο τζάκι. Η αυλή βρίσκεται στο πίσω μέρος του σπιτιού, είναι πλακόστρωτη και μεγάλη και διαθέτει πηγάδι, όπως και βοηθητικούς και αποθηκευτικούς χώρους. Ιστορικά στοιχεία: Έχει χαρακτηρισθεί ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο (ΦΕΚ 586/Β/4-11-87). Ανήκε στην Οικογένεια Κουκουνούρη, στη συνέχεια αγοράστηκε από την οικογένεια Βρέλλη και μέχρι πριν λίγα χρόνια λειτουργούσε ως Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων "Αθανασίου Βρέλλη".

32 Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... Σήμερα το κτίριο διατηρείται σε καλή κατάσταση, αλλά δεν έχει κάποια χρήση. ΟΙΚΙΑ ΚΟΥΚΟΥΝΟΥΡΗ

33 ΟΙΚΙΑ ΚΥΡΙΑΖΗ Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές........... Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην γωνία των οδών Γ.Καραϊσκάκη12 και Ζωΐδη, κοντά στο Άλσος. Στοιχεία κατασκευής: Το κτήριο ανήκει στη μεγαλοαστική αρχιτεκτονική και διακρίνεται από έντονα νεοκλασικά στοιχεία. Είναι διώροφο, με επικάλυψη στέγης και διαθέτει υπόγειο. Μπροστά στην όψη διαμορφώνεται επιμελημένος αυλόγυρος που εκτείνεται περιμετρικά γύρω από το κτήριο. Η επιμέλεια της δομής των όψεων, τα νεοκλασικά στοιχεία, τα συμμετρικά ανοίγματα, τους εξώστες και τα φουρούσια αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά του σπιτιού. Ιστορικά στοιχεία: Έχει χαρακτηρισθεί ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο (ΦΕΚ 642/Β/26-08-94). Χτίστηκε γύρω στο 1900.

34 Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... Σήμερα σ΄ένα μέρος του κτιρίου και στην οροφή έχουν γίνει επιδιορθώσεις, στην πίσω πλευρά του κτιρίου έχουν τοποθετηθεί υποστυλώματα για να μην πέσει ο τοίχος, ενώ χρειάζεται να γίνουν και άλλες εργασίες στο υπόλοιπο κτίριο και στον αυλόγυρο. Δεν έχει κάποια χρήση και είναι ιδιοκτησία της Κάλυ Κυριαζή. ΟΙΚΙΑ ΚΥΡΙΑΖΗ

35 ΟΙΚΙΑ ΣΙΑΦΑΚΑ Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές........... Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην οδό Ασωπίου 17 στα Ιωάννινα. Στοιχεία κατασκευής: Χτίστηκε το δεύτερο μισό του 19ου αι. και έκτοτε χρησίμευε ως κατοικία της οικογένειας Σιαφάκα. Η άλλοτε οικία Σιαφάκα είναι διώροφη, με επικάλυψη στέγης και έχει άμεση πρόσβαση από το δρόμο. Η διαμόρφωση οριζόντιας όψης με συμμετρικά ανοίγματα, η χρήση λιθοδομής στο ισόγειο και έντεχνων κιγκλιδωμάτων είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της. Ιστορικά στοιχεία: Το κτήριο έχει χαρακτηρισθεί ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο (ΦΕΚ 642/Β/26-8-94).

36 ΟΙΚΙΑ ΣΙΑΦΑΚΑ Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... Σήμερα είναι ακατοίκητο, σε κακή κατάσταση διατήρησης και αποτελεί ιδιοκτησία της Θάλειας Μιχαηλίδου.

37 ΟΙΚΙΑ ΒΕΝΕΤΗ Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές........... Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην Πλατεία Ιωάννη Νεομάρτυρος, στη συμβολή των οδών Μπιζανίου 1 και Ιωάννη Νεομάρτυρος. Στοιχεία κατασκευής: Τυπική μεγαλοαστική κατοικία του τέλους του 19ου αιώνα. Οι δύο κόγχες δίπλα από την πόρτα του εξώστη παρουσιάζονται και σε άλλα κτίρια αυτού του τύπου. Μερικές φορές τοποθετούσαν σε αυτές αγαλματίδια.

38 ΟΙΚΙΑ ΒΕΝΕΤΗ Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... Σήμερα είναι ακατοίκητο, η πρόσοψη είναι σε καλύτερη κατάσταση και φαίνεται ότι έχουν γίνει κάποιες εργασίες εκεί, το ίδιο και η στέγη. Το πίσω μέρος του κτιρίου το έχει σκεπάσει ο κισσός και εκεί απαιτούνται να γίνουν περισσότερες παρεμβάσεις.

39 ΟΙΚΙΑ ΔΑΝΟΥ Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές........... Χωροθέτηση: Βρίσκεται στην οδό Παύλου Μελά 9 και Σαχίνη. Ιστορικά στοιχεία: Η οικογένεια Δάνου είναι μια από τις πλέον γνωστές οικογένειες των Ιωαννίνων. Γόνος της ήταν ο χειρουργός Δημοσθένης Δάνος, που τιμήθηκε με το μετάλλιο της πόλης για την επιστημονική του προσφορά το 1958. Φημισμένη ήταν η αρχική της επίπλωση.

40 ΟΙΚΙΑ ΔΑΝΟΥ Η πορεία του στο χρόνο:.........Στο σήμερα........... Σήμερα είναι ακατοίκητο, δεν κινδυνεύει με κατάρρευση, αλλά η πρόσοψή του δεν είναι σε καλή κατάσταση, φαίνεται όμως ότι έχουν γίνει κάποιες εργασίες κυρίως στο πίσω μέρος του κτιρίου και στην στέγη. Στο πίσω μέρος του κτιρίου υπάρχει μεγάλος προαύλιος χώρος ο οποίος έχει καλυφτεί από χόρτα και δέντρα και εκεί απαιτούνται να γίνουν περισσότερες παρεμβάσεις.

41 Σήμερα το κτίριο διατηρείται σε καλή κατάσταση, αλλά δεν έχει κάποια χρήση. ΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΕΙΟΥ 5

42 Εδώ κλείνουμε την γνωριμία μας με κάποια από τα ιστορικά κτίρια της πόλης μας, με την ελπίδα κανένα απ’ αυτά να μην έχει την τύχη της “Οικίας του Πασά Καλού ” Η πορεία του στο χρόνο: Από το χτές.......................................Στο σήμερα Σήμερα η οικία του Πασά Καλού έχει καταρρεύσει ολοσχερώς, μόνο κάποια ερείπια έχουν μείνει, η ξύλινη πόρτα εισόδου και έχει τοποθετηθεί μια πινακίδα, για να μας θυμίζει το ένδοξο παρελθόν του. Ήταν κτισμένη (1762-1775) στη βόρεια πλευρά των εξωτερικών τειχών του κάστρου Ιωαννίνων. Όφειλε το όνομά της στο Ζουλφικάρ Πασά που έμεινε γνωστός στην ιστορία ως “Πασάς Καλός”. “ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΜΕΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΗΓΩΝΤΑΣ ΤΑ ΝΑ ΚΛΑΙΣ”

43 ........Αλλά την τύχη των παρακάτω

44 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1. Τα περισσότερα από τα κτίρια που αναφέραμε βρίσκονται στο Ιστορικό Κέντρο της πόλης (περιοχή Ανεξαρτησίας) ή πολύ κοντά σ΄αυτό (π.χ. οδός Παύλου Μελά). 2. Αρκετά από τα κτίρια αυτά εμφανίζουν προβλήματα στο ιδιοκτησιακό τους καθεστώς (π.χ. πολλοί ιδιοκτήτες, άφαντοι ιδιοκτήτες), με αποτέλεσμα να μην μπορούν να γίνουν διάφορες παρεμβάσεις για τη συντήρησή τους. 3. Σχεδόν όλα διαθέτουν στο πίσω μέρος της πρόσοψής τους ή δίπλα σ΄αυτήν μεγάλο προαύλιο χώρο με κήπο, γεγονός που καταδεικνύει το σεβασμό προς τη φύση που είχαν εκείνη την εποχή. 4. Τα καινούργια οικοδομήματα που έχουν κτιστεί γύρω απ΄αυτά τα κτίρια εμποδίζουν να αναδειχθούν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους (π.χ. προαύλιος χώρος, μπαλκόνια). 5. Δεν ήταν δυνατή η πρόσβαση στο εσωτερικό των κτιρίων αυτών (με εξαίρεση το Σπίτι του Σταμάτα) γιατί είναι κλειδωμένα και δεν επιτρέπεται η είσοδος στο εσωτερικό τους. Επομένως δεν μπορούμε να γνωρίζουμε σε τι κατάσταση βρίσκεται ο εσωτερικός τους χώρος.

45 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 1. Τοποθέτηση πινακίδας στην πρόσοψη αυτών των κτιρίων(παρόμοια με αυτή που υπάρχει στο Σπίτι του Δεσπότη), όπου θα αναγράφονται τα στοιχεία ταυτότητας του κτιρίου. 2. Απομάκρυνση των μπάζων, όπου υπάρχουν, από τον προαύλιο χώρο. Κόψιμο των χόρτων και των κισσών όπου απαιτείται και κλάδεμα των δέντρων που υπάρχουν. 3. Τοποθέτηση χαμηλού φωτισμού στα κτίρια που βρίσκονται σε καλή κατάσταση εξωτερικά, γεγονός που θα συμβάλλει στην αισθητική αναβάθμιση κατά τις βραδινές ώρες της περιοχής που βρίσκονται. 4. Να δοθούν κίνητρα στους ιδιοκτήτες των κτιρίων για την ανακαίνιση ή την συντήρησή τους. 5. Να οργανωθούν περιηγήσεις για μαθητές και ενήλικες για να γνωρίσουν όλα τα Ιστορικά Κτίρια της πόλης, όπου αποτυπώνεται ένα μέρος της ιστορίας της πόλης, με σκοπό την τουριστική προβολή της περιοχής. 6. Χρηματοδότηση για την αποκατάσταση και την ανάδειξη αυτών των κτιρίων μέσω προγραμμάτων, τουλάχιστον γι΄αυτά που έχει στην ιδιοκτησία του ο Δήμος, με σκοπό την αξιοποίησή τους.

46 Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος πραγματοποιήσαμε τρεις εκπαιδευτικές επισκέψεις: μια τριήμερη στο Κ.Π.Ε. Νέας Κίου (Ναύπλιο), το χρονικό διάστημα 8, 9, 10 Φεβρουαρίου 2018 μια μονοήμερη στο Κ.Π.Ε. Κόνιτσας στις 27 Μαρτίου 2018 Και μια μονοήμερη στο Κέντρο Πληροφόρησης του Φορέα Διαχείρισης της Παμβώτιδας στις 07/05/18

47 ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ- ΜΥΚΗΝΕΣ-ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ

48 ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΚΟΝΙΤΣΑ

49 ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΝΗΣΙ

50 Οι μαθητές-τριες της Δ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

51 ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΟΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΜΑΘΗΤΕΣ-ΤΡΙΕΣ: A /A Επώνυμο Μαθητή/τριαςΌνομα Μαθητή/τριας Τάξη-Τμήμα 1Β2 2 3 4 5 6 7 8 9 10Β2 11Β1 12Β1 13Β1 14Β1 15Β1 16Β1 17Β! 18Β1 19Β1 20Β! 21Β2 22Β2 23Β2 24Β2 25Β1 26Β1 27ΛισγάραςΒ1