ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΣΤΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2018 6Ο ΕΞΑΜΗΝΟ 2Η ΔΙΑΛΕΞΗ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΣΤΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2018 6Ο ΕΞΑΜΗΝΟ 2Η ΔΙΑΛΕΞΗ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΣΤΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Ο ΕΞΑΜΗΝΟ Η ΔΙΑΛΕΞΗ

2 Ο ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ Nα κατανοήσετε τη σχέση της δημιουργικότητας με τη Νέα Παιδαγωγική και με Πρότυπα Σχολεία (για παράδειγμα τα Μοντεσσοριανά, τα Reggio, τα Waldorf schools και άλλα).

3 Rousseau (1712-1778) Pestalozzi (1746-1827) Fröebel (1782-1852)
ΝΕΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ή ΝΕΑ ΑΓΩΓΗ: ΑΠΟ ΤΟΝ J. J. ROUSSEAU (18ΟΣ ΑΙ.) - ΠΡΩΤΟ ΜΙΣΟ 20ΟΥ ΑΙ. Rousseau ( ) Pestalozzi ( ) Fröebel ( ) Robin ( ) Ferrer ( ) Steiner ( ) Decroly ( ) Dewey ( ) Montessori ( ) Makarenko ( ) Ferrière ( )

4 ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ: ΑΠΟ 1880 ΕΩΣ ΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙ.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ: ΑΠΟ ΕΩΣ ΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙ. Cousinet ( ) Freinet ( ) Piaget ( ) Neil ( ) Rogers ( ) Freire ( )

5 ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΠΟΔΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ
Βιωματική προσέγγιση στη μάθηση. Βάση στα ενδιαφέροντα και στις ανάγκες του παιδιού. Να εμπλακεί το ίδιο το παιδί στη διαδικασία της μάθησης. Μέσα από τη συνεργασία του με τους άλλους, να αναπτύξει την προσωπικότητα του, σε ένα χώρο που θα καλλιεργεί το σεβασμό, τη φαντασία και τη δημιουργικότητα.

6 MARIA MONTESSORI ( ) Η πρώτη Ιταλίδα γιατρός, βοηθός πανεπιστηµιακής ψυχιατρικής κλινικής. Ως διευθύντρια δηµόσιου ορφανοτροφείου διαµόρφωσε µέθοδο διδασκαλίας για μικρά παιδιά. Η µέθοδος Montessori εφαρµόζεται κυρίως στα νηπιαγωγεία, λιγότερο στα δηµοτικά, ελάχιστα στη Μέση Εκπαίδευση. Στη µοντεσσοριανή εκπαίδευση κυρίαρχο ρόλο στην τάξη έχει το παιδί. Επιπλέον, η γνώση αναπτύσσεται σύµφωνα µε τα ενδιαφέροντα και τον προσωπικό ρυθµό του κάθε παιδιού.

7 MARIA MONTESSORI ( ) Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής μας, εξελισσόμαστε σε παρατηρητές των παιδιών, μαθαίνοντας την τεχνική της αντικειμενικής και ακριβούς παρατήρησης. Μαθαίνουμε να παρατηρούμε όχι μόνο το παιδί ως σύνολο, αλλά και τις λεπτομέρειές του: πώς χρησιμοποιεί τα χέρια του, πώς στέκεται στα πόδια του, την ευθυγράμμιση του σώματός του. Όλη μας η δουλειά βασίζεται στην παρατήρηση - είναι ίσως το πιο σημαντικό εργαλείο για τον μοντεσσοριανό δάσκαλο, που στόχος του είναι να προσφέρει την κατάλληλη βοήθεια, στην κατάλληλη στιγμή.

8 MARIA MONTESSORI ( ) Η προετοιμασία μας βοηθάει επίσης να δημιουργήσουμε το περιβάλλον μέσα στο το οποίο θα προκύψει η ανάπτυξη (επειδή σύμφωνα με τη Μοντεσσόρι η ανάπτυξη επιτυγχάνεται μέσα από την αλληλεπίδρασή μας με το περιβάλλον και όχι μέσω της διδασκαλίας ή του κηρύγματος του δασκάλου). Μαθαίνουμε λοιπόν, πώς να προετοιμάσουμε αυτό το περιβάλλον και τι υλικό θα περιέχει.

9 MARIA MONTESSORI ( ) Για τις διδασκαλία αυτών των δραστηριοτήτων έχει δημιουργηθεί κατάλληλη υλικό (αισθητηριακό, λογικομαθηματικό, γλωσσικό και υλικό χώρου), δηλαδή παιχνίδια και αντικείμενα που είτε υπάρχουν στο περιβάλλον του παιδιού, είτε μπορεί κανείς να βρει στο εμπόριο, για παράδειγμα: Παιχνίδια κατάλληλα για την ανάπτυξη των αισθήσεων. Για παράδειγμα, υλικό για χρώματα, σχήματα, μεγέθη. Υλικά που πλάθονται, τρίβονται, κόβονται. Υλικά που βοηθούν στην διάκριση των γεύσεων.

10 MARIA MONTESSORI (1870-1952) Παιχνίδια μαθηματικών δραστηριοτήτων,
ταξινόμησης, αντιστοίχησης, σειροθέτησης, σύγκρισης, απαρίθμησης κ.α. Υλικά αντίληψης του χώρου: Ο χώρος στον οποίον κινούνται τα παιδιά είναι εξίσου σημαντικός στην ομαλή ανάπτυξή τους. (Βλ. Μοντεσσοριανό ενδεικτικό υλικό στην τάξη).

11 Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ REGGIO EMILIA
Το 1945 στο χωριό Villa Cella, που βρίσκεται κοντά στην πόλη του Reggio Emilia της Ιταλίας, οι κάτοικοι αποφάσισαν να κατασκευάσουν ένα σχολείο για μικρά παιδιά. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά εργάζονται εθελοντικά μέρα-νύχτα για το χτίσιμο του σχολείου. Τα πρώτα χρήματα εξασφαλίστηκαν από την πώληση ενός εγκαταλελειμμένου πολεμικού οχήματος, κάποιων φορτηγών και μερικών αλόγων που είχαν αφήσει οι Γερμανοί αποχωρώντας.

12 Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ REGGIO EMILIA
Η πορεία της καινούργιας αντίληψης της προσχολικής αγωγής ξεκίνησε από τις γυναίκες της περιοχής που βοήθησαν στο χτίσιμο των σχολείων με τα ίδια τους τα χέρια. Οι ίδιες επιζητούσαν τα σχολεία αυτά να δημιουργηθούν «διαφορετικά» (Tarroni, 2007, σ.73).

13 Η δημιουργία των κέντρων προσχολικής αγωγής Reggio Emilia
Η φιλοσοφία του Ρέτζιο Εμίλια βασίζεται στην ακόλουθη σειρά αρχών:   Τα παιδιά πρέπει να είναι σε θέση να μάθουν μέσα από την αφή, την κίνηση, την ακοή, την όραση και την ακρόαση. Τα παιδιά αναπτύσσουν σχέσεις με τους συνομήλικούς τους όσο και  με υλικά στοιχεία του περιβάλλοντος, τα οποία πρέπει να έχουν την δυνατότητα να τα εξερευνούν. Στο πρόγραμμα του Ρέτζιο Εμίλια ο δάσκαλος θεωρείται συμμαθητής και συνεργάτης για το παιδί.

14 WALDORF SCHOOLS - ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
Εδώ πρέπει να γίνει λόγος για μια ιδιαίτερη παιδαγωγική μέθοδο, για την παιδαγωγική WALDORF ή αλλιώς παιδαγωγική Στάινερ, ο οποίος ήταν ο ιδρυτής της (Rudolf  Steiner,  ). Είναι μια ολοκληρωμένη μέθοδος για όλες τις σχολικές βαθμίδες, με τη δική της θεωρία, τις δικές της αρχές και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.

15 WALDORF SCHOOLS - ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
Υπάρχουν σε όλο τον κόσμο γύρω στα 870 σχολεία, μέχρι την 12η τάξη, σε 35 χώρες, όπως Αμερική, Αυστραλία, Ν. Αφρική, Ρωσία, Φινλανδία, Ισπανία και αλλού. Περίπου 1800 νηπιαγωγεία και παιδικοί σταθμοί λειτουργούν σε περισσότερες χώρες και κάθε χρόνο ιδρύονται καινούργια.

16 WALDORF SCHOOLS - ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
H πιο αντιπροσωπευτική φράση της φιλοσοφίας του εκπαιδευτικού συστήματος Waldorf είναι η εξής:  « Η υψηλότερη επιδίωξή μας είναι να προάγουμε ελεύθερους ανθρώπους ικανούς να δίνουν οι ίδιοι νόημα και κατεύθυνση στη ζωή τους» 

17 WALDORF SCHOOLS - ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
Ο στόχος του συστήματος αυτού, είναι να εκπαιδεύσει το παιδί ως ολότητα, «κεφάλι, καρδιά και χέρια».  Η διδακτέα ύλη πραγματεύεται την ακαδημαϊκή ύλη με καλλιτεχνικές και χειρωνακτικές δραστηριότητες.

18 ΜΕΡΙΚΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ WALDORF
Δεν υπάρχουν καθόλου μαθήματα γραφής και ανάγνωσης στα πρώτα χρόνια της εκπαίδευσης, δηλαδή στα παιδιά του παιδικού σταθμού και του νηπιαγωγείου.

19 ΜΕΡΙΚΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ WALDORF
Στη διάρκεια των πρώτων σχολικών χρόνων οι μαθητές έχουν ένα δάσκαλο. Το ιδανικό είναι ο κάθε δάσκαλος να μένει με την ίδια τάξη για τα 8 πρώτα χρόνια και τις περισσότερες φορές αυτό συμβαίνει. Για να έχει το χρόνο να γνωρίσει σε βάθος την προσωπικότητα του κάθε παιδιού και να συνδεθεί μαζί του.

20 ΜΕΡΙΚΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ WALDORF

21 ΜΕΡΙΚΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ WALDORF
Στα πρώτα χρόνια της εκπαίδευσης όλα τα θέματα δίνονται στα παιδιά μέσα από διάφορες μορφές τέχνης, γιατί τα παιδιά ανταποκρίνονται καλύτερα σ’αυτό το μέσο, απ ό,τι στη στεγνή παράδοση και τη μάθηση μέσω της επανάληψης.

22 ΜΕΡΙΚΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ WALDORF
Η μίμηση στην νηπιακή ηλικία είναι η βασική συμπεριφορά από το παιδί και χρησιμοποιείται ως θεμελιώδες εργαλείο της προσχολικής εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να αποτελεί πρότυπο μίμησης.

23 ΜΕΡΙΚΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ WALDORF:
Απουσιάζει κάθε τι πλαστικό, τα χρώματα είναι αιθέρια και απαλά, τα υλικά απολύτως φυσικά: ξύλο, αραχνοΰφαντα βαμβακερά τούλια, υλικά από φυσικό μαλλί, οι τοίχοι βαμμένοι με φυτικά χρώματα σε απαλές αποχρώσεις που βοηθούν την ψυχική ηρεμία των νηπίων. (Πασχαλίδης, 2016).

24 ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Η διαμόρφωση της σχολικής αίθουσας έτσι ώστε να επιτρέπει τις ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες. Ο ιδεοκαταιγισμός μπορεί να ενισχύσει την ικανότητά τους να παράγουν πολλές εναλλακτικές λύσεις για ένα πρόβλημα. Η αναγνώριση και η επιβράβευση της πρωτότυπης, κι αυθεντικής σκέψης, διαμορφώνει ένα πλαίσιο εντός του οποίου η δημιουργικότητα αποτελεί αξία. Ενίσχυση των κινήτρων για δημιουργικότητα.

25 ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Η αξιοποίηση των τεχνών και των νέων τεχνολογιών διευκολύνει τη δημιουργική σκέψη στην τάξη. Η ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων, ο διάλογος και ο σεβασμός στη διαφορετική άποψη διαμορφώνουν ένα περιβάλλον στο οποίο η δημιουργική έκφραση ενθαρρύνεται χωρίς το φόβο του λάθους. Η διάθεση χρόνου από το δάσκαλο.   Ερμηνεία φαινομένων από διαφορετικές οπτικές γωνίες. 

26 ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Υποβολή ερωτήσεων. Γνώση μέσω των αισθήσεων. Προσωπικά ενδιαφέροντα του μαθητή.

27 ΑΣ ΣΤΑΘΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Οι «καλές» ερωτήσεις του εκπαιδευτικού θα πρέπει να περιλαμβάνουν τα παρακάτω στοιχεία (Μπιρμπίλη, 2008): ƒ Να ελκύουν την προσοχή του μαθητή. ƒ Να προκαλούν συγκρίσεις. ƒ Να αναζητούν διευκρινίσεις. ƒ Να αιτιολογούν αναζητήσεις. Να απαιτούν εξηγήσεις.

28 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Τι θα έκανες εσύ; Τι θα µπορούσε να γίνει µετά; Τι πιστεύεις ότι µπορεί να γίνει εάν....; Γιατί έγινε αυτό; Πώς αυτό είναι διαφορετικό από....; Μπορείς να µου δώσεις ένα παράδειγµα; Πού θα πάνε µετά; Πού µπορούσε να βρει βοήθεια για αυτό; Τι εννοεί όταν λέει αυτό; Με ποιους άλλους τρόπους θα µπορούσε να γίνει αυτό; Τι θα πάθει επειδή έδειξε αυτή τη συµπεριφορά; Γιατί όχι/ γιατί ναι; Πώς µπορεί να το αλλάξει αυτό; Συµφωνείς µε όσα λέει; ΠΩΣ, ΤΙ, ΠΟΥ, ΠΟΤΕ, ΓΙΑΤΙ, ΠΟΙΟΣ, ΑΝ;;;; (Μπιρμπίλη, 2008)

29 ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:
Που έγκειται η δημιουργικότητα σε αυτά τα σχολεία κατά τη γνώμη σας; Σας δίνεται κάποιο Μοντεσσοριανό υλικό στην τάξη. Να βρείτε σχετικές ερωτήσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την περιέργεια και το ενδιαφέρον των παιδιών, ώστε να ξεδιπλωθεί η φαντασία τους και να ενισχυθεί η δημιουργικότητά τους.

30 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΙΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΟΥ ΣΤΟ Ε-CLASS)
Amabile, T. M. (1998). How to kill creativity. Harvard Business Rewiew, 76(5), Craft, A., Jeffrey, B. & Leibling, M. (2001). Creativity in Education. London-NY: Continuum International Publishing Group Ltd. Shelley, C. (2010). Your Creative Brain: Seven Steps to Maximize Imagination, Productivity, and Innovation in Your Life. New York: Harvard Health Publications.

31 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!