Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ- ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ

Παρουσίαση με θέμα: "Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ- ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ- ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ

2 ΓΕΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ Κοινωνικός ορισμός της νόησης
Επίδραση κοινωνικών παραμέτρων στη νοητική/γνωστική ανάπτυξη Η κοινωνική φύση της νοημοσύνης, έχει αναγνωριστεί σε ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις. Για πολλά όμως χρόνια, στην ψυχολογία δεν εξεταζόταν κάτω από την κοινωνική της προοπτική. Ιδιαίτερα σημαντική θέση στη μελέτη της νόησης μέσα από την κοινωνική της προοπτική, κατέχει η έννοια της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, δηλαδή της δυναμικής και αμφίδρομης επίδρασης ατόμου και κοινωνικού περιβάλλοντος. Βασικές ερμηνευτικές αρχές: Κοινωνικο-γνωστική σύγκρουση και κοινωνική σήμανση.

3 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Η θεωρία της κοινωνικο-γνωστικής σύγκρουσης, θεωρεί την κοινωνική αλληλεπίδραση ως πηγή της γνωστικής σύγκρουσης που, όπως και στη θεωρία του Piaget, θεωρείται απαραίτητη για την γνωστική αναδόμηση. Αρχικοί εμπνευστές της προσέγγισης αυτής είναι οι Doise και Mugny. Κατά τον Piaget, η σύγκρουση που βιώνει το παιδί μέσα από τις δικές του αντιφατικές απαντήσεις (ενδο-ατομική), καθιστά δυνατή τη νοητική ανάπτυξη προς μια ισορροπία ανώτερου επιπέδου. Στη θεωρία κοινωνικο-γνωστικής σύγκρουσης, η διαταραχή (σύγκρουση) που αναμορφώνει τις γνωστικές δομές, έχει κοινωνικό χαρακτήρα (είναι δι-ατομική και έχει κοινωνική προέλευση). Στη θεωρία του Piaget, στα πρώτα κυρίως έργα του, η κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ συνομηλίκων είναι σημαντική για την αποκέντρωση. Σε τέτοιες σχέσεις, το παιδί εκτίθεται σε διαφορετικές και ίσως αντικρουόμενες απόψεις, τις οποίες καλείται να επιλύσει μέσα σε μια συμμετρική σχέση. Αντίθετα, οι ασύμμετρη σχέση μεταξύ παιδιού και ενηλίκου, μπορεί να οδηγήσει στην παθητική απορρόφηση και την ενίσχυση της επικέντρωσης.

4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Η κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ συνομηλίκων, αποτέλεσε θέμα σημαντικών ερευνών κατά τη δεκαετία του 70, από ομάδα ερευνητών στη Γενεύη με κεντρικό πρόσωπο τον Willem Doise. Θεωρείται ότι, στο πλαίσιο της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, το «άλλο παιδί» εισάγει μια αντίθετη επικέντρωση. Επομένως, το παιδί βρίσκεται μπροστά σε μια σύγκρουση που δεν είναι μόνο γνωστική αλλά και κοινωνική. Αυτό σημαίνει ότι, την ίδια στιγμή, μέσα στην ίδια κατάσταση, συνυπάρχουν δύο αντίθετες επικεντρώσεις, τις οποίες το παιδί δεν μπορεί να αρνηθεί με την ίδια ευκολία όσο στην περίπτωση της σύγκρουσης που προέρχεται από τις εναλλακτικές μεταπηδήσεις που πραγματοποιεί το παιδί ανάμεσα σε αλληλοδιάδοχες, ατομικές επικεντρώσεις.

5 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Οι ερευνητικές μελέτες είχαν μια βασική δομή, και χρησιμοποιήθηκαν δοκιμασίες από την προσέγγιση του Piaget, όπως τα πειράματα διατήρησης. Η δομή αυτή της πειραματικής διαδικασίας, περιελάμβανε: ατομική εξέταση του παιδιού σ’ ένα πρόβλημα 1 ή περισσότερες συναντήσεις κατά τις οποίες 2 ή περισσότερα παιδιά δούλευαν μαζί στο ίδιο πρόβλημα ατομική επανεξέταση στο ίδιο πρόβλημα Ευρήματα έδειξαν καλύτερη επίδοση των παιδιών στις περιπτώσεις αλληλεπίδρασης.

6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Προϋποθέσεις Το ότι μέσω της κοινωνικής αλληλεπίδρασης συγκροτούνται οι γνωστικές δομές, δηλαδή η κοινωνική αλληλεπίδραση παράγει νέους γνωστικούς συντονισμούς, δεν σημαίνει ότι οποιαδήποτε αλληλεπίδραση σε οποιαδήποτε στιγμή της γνωστικής ανάπτυξης θα ήταν επιτυχής ως προς το σκοπό της. Υπάρχουν προϋποθέσεις, οι οποίες με τη σειρά τους είναι προϊόν προηγούμενων και απλούστερων μορφών κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι: 1. πρέπει να υπάρχει κίνητρο για το συντονισμό των διαφορετικών απόψεων. Αν το αποτέλεσμα της συλλογικής εργασίας μπορεί να επιτευχθεί ως άθροισμα ατομικών, τότε δεν υπάρχει ανάγκη συντονισμού και η αλληλεπίδραση δεν θα οδηγήσει σε γνωστική αναδόμηση.

7 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Προϋποθέσεις 1. πρέπει να υπάρχει κίνητρο για το συντονισμό των διαφορετικών απόψεων. Αν το αποτέλεσμα της συλλογικής εργασίας μπορεί να επιτευχθεί ως άθροισμα ατομικών, τότε δεν υπάρχει ανάγκη συντονισμού και η αλληλεπίδραση δεν θα οδηγήσει σε γνωστική αναδόμηση. 2. πρέπει οι συμμετέχοντες να κατέχουν την ικανότητα που απαιτείται σε κάποιο βαθμό. Αυτό διότι θεωρείται ότι οι γνωστικές δομές συγκροτούνται προοδευτικά και ότι η ανάπτυξη αυτή συντελείται σε αλληλοδιάδοχες φάσεις. Έτσι, για να μπορέσει το παιδί να επωφεληθεί από τις συλλογικές ρυθμίσεις μιας ανώτερης νοητικής βαθμίδας, πρέπει να μπορεί να πραγματοποιήσει τις κατάλληλες διακανονιστικές ρυθμίσεις στην κατώτερη βαθμίδα (π.χ. πρέπει να μπορώ να αναγνωρίσω ότι οι άλλοι είναι δυνατό να έχουν διαφορετική άποψη για να μπορέσω να επωφεληθώ από αυτή) .

8 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Προϋποθέσεις 3. Πρέπει να υπάρχει κάποιος βαθμός ασυμμετρίας, για να καταστεί δυνατή η βελτίωση της επίδοσης. Η ασυμμετρία αυτή, δεν είναι μοντέλο προς μίμηση, αλλά πηγή της γνωστικής σύγκρουσης ανάμεσα στην άποψη του παιδιού και αυτής των άλλων. Γιατί δεν πρόκειται για απλή μίμηση; Ως αποτέλεσμα των αλληλεπιδράσεων, τα παιδιά δεν είναι απλώς ικανά να παράγουν στη σκέψη τους γνωστικές δομές πιο επεξεργασμένες από πριν την αλληλεπίδραση, αλλά είναι ικανά να επαναλάβουν μόνα τους αυτές τις γνωστικές κατακτήσεις, γεγονός που φαίνεται από: (1) τη γενίκευση σε τομείς και υλικά που δεν υπήρχαν κατά την αλληλεπίδραση, (2) την αλλαγή στην επιχειρηματολογία του παιδιού, (3) την εφαρμογή σε συναφείς δοκιμασίες. Το ορθό μαθησιακό πρότυπο παίζει ρόλο στο βαθμό που υποκινεί την κοινωνικογνωστική σύγκρουση, εισάγοντας αντίθετες επικεντρώσεις και προσφέροντας στο «διαταραγμένο» μαθησιακά άτομο σημαντικά στοιχεία για την αναδιοργάνωση της γνωστικής του προσέγγισης.

9 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ Πως κοινωνικοί κανόνες μπορούν να παίξουν ρόλο σε γνωστικούς συντονισμούς. Η έννοια αυτή προτάθηκε για να διερευνηθούν οι σχέσεις ανάμεσα στις αρχές/κανόνες κοινωνικών και γνωστικών ρυθμίσεων. Προτείνεται ότι οι κοινωνικής προέλευσης διακανονιστικές ρυθμίσεις παρεμβαίνουν αιτιολογικά στη γνωστική ανάπτυξη. Κοινωνική σήμανση υπάρχει όταν υπάρχει αντιστοιχία ανάμεσα στις κοινωνικές σχέσεις που χαρακτηρίζουν την αλληλεπίδραση των ατόμων σε μια συγκεκριμένη κατάσταση και στις γνωστικές σχέσεις οι οποίες αναφέρονται σε ορισμένες ιδιότητες των πραγμάτων που διαμεσολαβούν την εμφάνιση των κοινωνικών σχέσεων. Η κοινωνική σήμανση, συχνά διευκολύνει τη λύση της κοινωνικο-γνωστικής σύγκρουσης.

10 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ Το παιδί έχει κατακτήσει κανόνες στην κοινωνική σφαίρα, οι οποίοι «μεταφέρονται» στις γνωστικές δοκιμασίες και οδηγούν σε σύγκρουση ανάμεσα στις απαιτήσεις των κοινωνικών κανόνων που έχουν ήδη κατακτηθεί και στις απαιτήσεις της γνωστικής δοκιμασίας. Έτσι, Η διαφορά ανάμεσα στην ατομική άποψη και την άποψη των άλλων, φαίνεται ότι «προκαλεί» τη γνωστική ανάπτυξη, όπως και η διαφορά ανάμεσα στην κοινωνική και γνωστική κατανόηση. Αυτή είναι η «φύση» της κοινωνικής αλληλεπίδρασης η οποία, σ’ αυτήν την προσέγγιση, διαμεσολαβεί τη γνωστική ανάπτυξη.

11 Πως λειτουργεί η κοινωνική σήμανση;
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ Πως λειτουργεί η κοινωνική σήμανση; Πραγματοποιείται ένας κοινωνικός συντονισμός μέσα από μια γνωστική ανασυγκρότηση με τέτοιον τρόπο ώστε η κοινωνικογνωστική σύγκρουση απορροφάται μέσα στη συμφωνία που βασίζεται σ’ έναν κανόνα. Η εγγραφή των συγκρούσεων σ’ ένα πλαίσιο φορτισμένο με κάποια κοινωνική σημασία, μπορεί να προκαλέσει κοινωνικογνωστική σύγκρουση (ακόμα κι όταν ένα παιδί λειτουργεί μόνο του) που θα οδηγήσει σε νέα γνωστική διακανονιστική ρύθμιση.