Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων

Παρουσίαση με θέμα: "Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων
Σχ. Έτος : Τμήμα: Β’4 Το Πάσχα στην Ιταλία Μαθητής: Βασίλης Χατζηβασιλείου

2 ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

3 ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΕΣ
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΕΣ  Οι σπουδαιότερες ημέρες εορτασμού του Πάσχα είναι το λεγόμενο Triduo Pasquale (το μεσοδιάστημα μεταξύ της λήξης της Σαρακοστής και της Κυριακής του Πάσχα, αποτελούμενο από τη Μεγάλη Πέμπτη (giovedì Santo), τη Μεγάλη Παρασκευή (venerdì Santo) και το Μεγάλο Σάββατο (sabato Santo) η Κυριακή του Πάσχα (Domenica di Pasqua) και η Δευτέρα του Πάσχα (Pasquetta, ή Lunedì dell’ Angelo). Τη μεγάλη Παρασκευή γίνεται η περιφορά του επιταφίου (processione del Cristo Morto) σε πάμπολλες ιταλικές πόλεις, όπου στην κάθε μια έχει κι ένα ιδιαίτερο τοπικό χρώμα. Σε πολλές πόλεις γίνεται η περιφορά των Μυστηρίων (processione dei Misteri), δηλ. αγαλμάτων που αναπαριστούν διάφορες στιγμές του Θείου δράματος, όπως του προσευχόμενου Ιησού στον κήπο της Γεσθημανή (Cristo all’ orto), της πτώσης του Ιησού στην Οδό του Μαρτυρίου (la Caduta), της Σταύρωσης (il Crocifisso), της Παναγίας της τεθλιμμένης ( processione dell’ Addolorata) κ. ά. 

4 Η περιφορά του αγάλματος της τεθλιμμένης Παναγίας γίνεται και μεμονωμένα το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, μέρα κατά την οποία γίνονται και οι πομπές των Μετανοούντων (Penitenti, ή Incappucciati), ο οποίοι φορούν έναν μακρύ χιτώνα (λευκό, βαθυκόκκινο, ή μαύρο) και κουκούλες που καλύπτουν ολόκληρο το πρόσωπο, αφήνοντας μόνο δύο μικρές οπές για τα μάτια. Κρατούν στα χέρια τους λαμπάδες και δαυλούς και συμμετέχουν επίσης και στην περιφορά των Μυστηρίων της Μεγάλης Παρασκευής, όπου μερικοί περπατούν ξυπόλητοι, κουβαλώντας το σταυρό του Μαρτυρίου και φορώντας αλυσίδες, ψάλλουν και προσεύχονται ψιθυριστά ο καθένας για κάποιο δικό του ζήτημα. Η κουκούλα προστατεύει την ανωνυμία τους. 

5 Το μεγάλο Σάββατο σε πολλά μέρη γίνεται η περιφορά του Επιτάφιου Θρήνου (processione della Pietà), ενώ ακόμα και την Κυριακή του Πάσχα συνεχίζουν οι περιφορές, αυτή τη φορά εν μέσω χειροκροτημάτων κι επευφημιών, του Αναστημένου Ιησού ( processione del Cristo Risorto) και της μητέρας του, όχι πια τεθλιμμένης. 

6 Ήθη και Έθιμα του καθολικού Πάσχα
Εκτός, όμως, από την ημερομηνία, δεν υπάρχουν πολλές άλλες διαφορές στο πώς γιορτάζεται το Πάσχα των Καθολικών και των Ορθόδοξων. Τελετουργικά, η κάθε Εκκλησία εννοείται ότι ακολουθεί δικές της συνήθειες, όπως με κάθε γιορτή ή καθημερινή ακολουθία άλλωστε. Αλλά τα έθιμα δεν έχουν τόσο να κάνουν με τα θρησκευτικά δόγματα, όσο με τις συνήθειες του κάθε λαού. Το βάψιμο των αυγών, για παράδειγμα, είναι κάτι που συναντά κανείς σε όλες τις βαλκανικές χώρες, αλλά και σε αυτές της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Δηλαδή, δεν τα βάφουμε μόνο οι Ορθόδοξοι, αλλά και βαθιά Καθολικοί λαοί όπως οι Πολωνοί, οι Τσέχοι ή οι Κροάτες -ακόμη και οι Προτεστάντες Γερμανοί.

7 Στην γειτονική μας Ιταλία, ο παπάς της κάθε ενορίας ευλογεί τα πασχαλινά αυγά, που του πηγαίνουν οι νοικοκυρές στην εκκλησιά. Έπειτα τα πηγαίνουν ξανά πίσω στα σπίτια τους και τα τοποθετούν στο γιορτινό πασχαλινό Κυριακάτικο τραπέζι. Όλη η οικογένεια συγκεντρώνεται γύρω από αυτό  κι αφού ευλογήσουν και πουν τις πασχαλινές ευχές , τότε αρχίζουν να τρώνε. Σε ολόκληρη την Ιταλία συμβαίνουν γύρω στις τρεις χιλιάδες αναπαραστάσεις και γιορτές κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας (Settimana Santa). Τη Μεγάλη Παρασκευή (Venerdì Santo) συμβαίνει η παρόμοια με τη δική μας περιφορά του Επιταφίου, μονάχα που αρκετοί πιστοί ακολουθούν ξυπόλυτοι ή πάνω σε αλυσίδες.

8 Tη Μεγάλη Παρασκευή στη Ρώμη υπάρχει η δυνατότητα να απολαύσετε ένα μαγευτικό θέαμα, τη βραδινή τελετή έξω από το καταπληκτικά φωταγωγημένο Κολοσσαίο, με πύρινους σταυρούς στο λόφο.

9 Ο Πάπας, η ηγεσία της Καθολικής Εκκλησίας καθώς και χιλιάδες πιστοί κρατούν κεριά και πυρσούς και περπατούν ανάμεσα στα αρχαία μνημεία και  ερείπια δημιουργώντας κατανυκτική ατμόσφαιρα.  Η αναστάσιμη λειτουργία γίνεται στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου.  Ο φωτισμός του ναού είναι ελάχιστος και την ώρα της Ανάστασης το κτίριο φωτίζεται πλήρως ως συμβολισμός της Ανάστασης του Κυρίου.  Την Κυριακή του Πάσχα ο Πάπας μεταδίδει το μήνυμα του.

10 Πάσχα στο Βατικανό σημαίνει μια μοναδική ξενάγηση στο ανεξάρτητο κρατίδιο, όπου βρίσκεται η Βασιλική του Αγίου Πέτρου (η μεγαλύτερη εκκλησία του κόσμου) και φυσικά στα Μουσεία του Βατικανού, όπου θα δείτε τις αίθουσες των γλυπτών, των χαλιών, των παπύρων, των αυτοκρατόρων και θα καταλήξετε στη διάσημη Καπέλα Σιξτίνα με τις τοιχογραφίες του Ραφαήλ και του Μιχαήλ Αγγέλου. Το πρωί της Κυριακής (μετά τις 10) αξίζει να πάτε στο Βατικανό για να παρακολουθήσετε τη λειτουργία της Ανάστασης, όπου η ατμόσφαιρα είναι καταπληκτική.

11 Στην Ιταλία οι εορτασμοί του Πάσχα ποικίλουν από περιοχή σε περιοχή παραμένοντας σε γενικές γραμμές πιστοί στην Χριστιανική εκκλησία. Κάθε μικρό χωριό έχει τις δικές του εκδηλώσεις για να θυμάται τα πάθη και την ανάσταση του Χριστού και κάθε περιοχή έχει τον δικό της ξεχωριστό τρόπο για να ετοιμάζει τα τυπικά φαγητά  του Πάσχα. Το Πάσχα ακολουθεί μετά την σαρακοστή κατά την διάρκεια της οποίας δεν τρώμε κρέας. Τις τελευταίες ημέρες πριν την Κυριακή του Πάσχα συμβαίνουν διάφορες τελετουργίες που μας υπενθυμίζουν τα πάθη του χριστού σύμφωνα με την Καθολική εκκλησία ,αφού οι περισσότεροι Ιταλοί είναι Καθολικοί. Την Κυριακή του Πάσχα ετοιμάζουν το πασχαλινό αρνί, ευλογούνται τα σπίτια, μοιράζουν αυγά και γλυκά σε σχήμα περιστεριού. Τα αυγά συμβολίζουν την ζωή που ξαναγεννιέται και επειδή το Πάσχα συμπίπτει με την άνοιξη ,συμβολίζει και την αναγέννηση της Φύσης. Σε πολλές περιοχές της Ιταλίας την αυγή της Μ.Παρασκευής οι γυναίκες πάνε στην εκκλησία σερνόμενες στα γόνατα .Συγχρόνως λένε προσευχές και μάλιστα πολλές από αυτές τις προσευχές είναι πολύ παλιές.

12 Ιταλία (Φλωρεντία) η ανατίναξη του κάρου
Στη Φλωρεντία, συνηθίζεται το μοναδικό έθιμο του Scoppio del Carro, κατά το οποίο ανατινάσσεται μια άμαξα, κατά τη διάρκεια του ακούσματος του ύμνου Gloria την Κυριακή του Πάσχα. Όταν η άμαξα φτάνει μπροστά στο Duomo της Φλωρεντίας, ο επίσκοπος ανάβει με το Άγιο Φως μια ρουκέτα σε σχήμα περιστεριού (Colombina), η οποία ξεκινάει από την Αγία Τράπεζα και φτάνει στην άμαξα, η οποία είναι γεμάτη πυροτεχνήματα. Μόλις η ρουκέτα αγγίζει το αμάξι, τα πυροτεχνήματα ανάβουν και η πλατεία πλημμυρίζει με φως, σε ένα εντυπωσιακό θέαμα.

13

14 Εργασία στο μάθημα των Ιταλικών
Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων Σχ. Έτος : Τμήμα:Β’4 Εργασία στο μάθημα των Ιταλικών Το Πάσχα στη Νότια Ιταλία Μαθήτρια: Άρτεμις Μαντέλλου

15 Η Μεγάλη Εβδομάδα Τη Μεγάλη Εβδομάδα μια μεγάλη σιωπή πένθους επικρατεί σε όλη τη Ν. Ιταλία. Οι γυναίκες φορούν μαύρα και με το κεφάλι σκεπασμένο πηγαίνουν στην εκκλησία, που είναι γεμάτη από τη μυρωδιά του λιβανιού και των αναμένων κεριών. Τα παραθυρόφυλλα είναι κλειστά και πουθενά δεν ακούγονται τραγούδια. Στα πιο παλιά χρόνια στην Καλαβρία τη Μ. Τετάρτη γινόταν στους δρόμους η αναπαράσταση του δρόμου του Χριστού προς το Γολγοθά. Ένας άνθρωπος φορτωνόταν το Σταυρό, άλλοι έκαναν τους στρατιώτες, που τον χτυπούσαν και τον περιγελούσαν, άλλοι τους ευσεβείς, που τον συμπονούσαν, κάνοντας έτσι ζωντανό το μαρτύριο του Χριστού στις ψυχές των απλοϊκών Χριστιανών.

16

17 Τα πασχαλινά ιταλικά φαγητά
Το Πάσχα, οι γυναίκες μαζεύουν από τις φωλιές τα φρέσκα αυγά και φτιάχνουν τις Πασχαλιάτικες κουλούρες, τις «κουντούρες» όπως τις λένε εκεί ή «αυγκούντε» (αυγούλες), γιατί τις στολίζουν με αυγά άψητα, που ψήνονται στο φούρνο μαζί μ' αυτές. Φτιάχνουν διάφορα σχέδια με ζυμάρι από αλεύρι, αυγά, γάλα, αρώματα και ζάχαρη. Φτιάχνουν ακόμα και κουλουράκια μικρά πλεγμένα γύρω από ένα αυγό, τα «κουντουράτσια». Οι κουλούρες συμβολίζουν τη γονιμότητα, όπως και τ' αυγά, που πρέπει να είναι μονά τον αριθμό. Ο μονός αριθμός είναι γούρικος όπως ισχυρίζονται οι κάτοικοι της Ν. Ιταλίας.

18 Άλλα πασχαλινά έθιμα Φτιάχνουν επίσης πολλές αυγκούντες και τις χαρίζουν σε συγγενείς, φίλους και όσους τους επισκέπτονται. Την πιο καλοφτιαγμένη αγκούντα τη χαρίζουν στη πεθερά και τη στολίζουν με τόσα αυγά όσα παιδιά, νύφες και εγγόνια έχει. Τα παλαιότερα χρόνια έβαφαν τ' αυγά κόκκινα, σήμερα όμως τα βάφουν άσπρα και μερικοί ανοιχτοκόκκινα, που τα βάφουν με τα χρώματα που βάφουν τα νήματα τους. Τώρα οι γονείς μαζί με τα Πασχαλιάτικα καινούργια ρούχα που αγοράζουν στα παιδιά τους, πήραν τη συνήθεια να τους φέρνουν από την πόλη μεγάλα σοκολατένια αυγά ντυμένα με κόκκινο ασημόχαρτο. Οι νοικοκυρές στολίζουν τα σπίτια τους αφού τα καθαρίσουν και τα φρεσκοβάφουν για να είναι όμορφα την Πασχαλιά. Στον παλιό καιρό άπλωναν στα μπαλκόνια τα πιο ωραία υφαντά για στολίδια.

19

20 Τα έθιμα της Μ. Πέμπτης Τη Μ. Πέμπτη στην Καλαβρία γινόταν στο παρελθόν και αναπαράσταση του νιπτήρος, όπου ο εφημέριος έπλενε τα πόδια 12 φτωχών ντυμένων με άσπρα «ιμάτια» τα σφούγγιζε και τα φιλούσε σ' ένδειξη αγάπης και ταπεινοφροσύνης χριστιανικής. Στην εκκλησία στολίζουν τον τάφο του Χριστού με φώτα και δοχεία γεμάτα από βλαστάρια νεοφύτευτων δημητριακών, στάρι, ρεβύθια, κόλυβα, που είχαν από πριν ετοιμάσει. Το Πάσχα είναι άνοιξη και η βλαστική επίδραση των νεόφυτων βλαστών είναι μια ευχή που περνάει στους ανθρώπους που τα προσφέρουν στον τάφο, που ετοιμάζεται να δεχτεί το σώμα του Χριστού.

21 Τα έθιμα της Μ. Παρασκευής
 Μέσα στην εκκλησία, στα πολύ παλιά χρόνια τοποθετούσαν καρφιά, σφυριά, καλάμια, αγκάθια κι ένα κόκκινο ύφασμα για να θυμίζουν στα μάτια των απλοϊκών χωρικών το σταυρικό θάνατο του Χριστού. Οι νοικοκυρές στα σπίτια δεν έκαναν καμιά δουλειά συμμετέχοντας στο θρήνο της Παναγίας για τον άδικο χαμό του γιού της και ακόμα δεν μαγείρευαν ούτε έστρωναν τραπέζι. Το ίδιο κάνουν ακόμα μόνο τη Μ. Παρασκευή, που είναι η πιο μεγάλη μέρα πένθους και νηστείας. Τρώνε ωμά λάχανα με ξύδι, πρικόχορτα, και δεν κάθονται να φάνε μαγειρεμένο φαγητό σ' ένδειξη πένθους. Στην Καλαβρία, που ακόμα η παράδοση είναι πιο ζωντανή, σε μερικά σπίτια Ελληνικά δεν σκουπίζουν, δεν στρώνουν τα κρεβάτια κι ούτε χτενίζονται ακόμα.

22 Τα έθιμα του Μ. Σαββάτου Το Μ. Σάββατο το βράδυ οι Έλληνες της Καλαβρίας ανάβουν φωτιές από κάρβουνα, ανθρακιές όπως τις λένε, έξω από τα σπίτια τους ή τις πλατείες και θερμαίνονται σ' ανάμνηση των μαθητών που θερμαίνονταν σ' ανθρακιά μακριά από τα μαρτύρια του Χριστού για τον φόβο των Ιουδαίων, όπως λέει το Ευαγγέλιο.

23 Τα έθιμα της Κυριακής της Αναστάσεως
Την Κυριακή το πρωί ακούγονται χαρούμενα οι καμπάνες στα φαράγγια ως πέρα στο Ιόνιο καλώντας όλους τους Χριστιανούς στην εκκλησία για να χαρούν την Ανάσταση του Χριστού, την Πασκαλία, όπως λένε εκεί. Μετά το χαρούμενο μήνυμα όλοι αγκαλιάζονται και δίνουν το φιλί της αγάπης λέγοντας: Χριστός Ανέστη και ο άλλος απαντάει: «Εναι αλήα» δηλ. «είναι αλήθεια», αληθώς ανέστη, όπως λέμε στην Ελλάδα. Το μεσημέρι συγκεντρώνονται οι συγγενείς στο σπίτι του πατέρα ή του μεγάλου αδελφού ή και άλλες φιλικές οικογένειες μαζί και τρώνε το παραδοσιακό ριφάτσι ή το χιουμέρι. Πολλοί ψήνουν την αίγα στα κλήματα ή στη σούβλα.  Το μεσημέρι τρώνε και τη μεγάλη κουντούρα σαν γλύκισμα και τραγουδούν παραδοσιακά μακρόσυρτα τραγούδια όλοι μαζί. Το απόγευμα και το βράδυ χορεύουν ταραντέλλες και πίτσικα πίτσικα στο Σαλέντο. 

24

25 Τα έθιμα της δεύτερης ημέρας του Πάσχα
Η δεύτερη ημέρα του Πάσχα είναι ημέρα γιορτής για τους Έλληνες της Κάτω Ιταλίας αφιερωμένη στην Παναγία και τη λένε Πασκουέττα ή Πασκούνι. Τη γιορτάζουν και σήμερα ακόμα στην εξοχή δηλ. έξω από τα σπίτια τους. Αυτό γίνεται σ' ανάμνηση των βυζαντινών χρόνων, που όλοι μαζί, τα τσούρμα," όπως έλεγαν τις συντροφιές, πήγαιναν στα βυζαντινά μοναστήρια τα γειτονικά τ' αφιερωμένα στην Παναγία, και έτρωγαν και γλεντούσαν ενώ ταυτόχρονα σε κάθε μέρος γινόταν και εμποροζωοπανήγυρι.

26 ΤΑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΔΕΣΜΑΤΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ – ΧΑΡΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

27 ΤΑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΔΕΣΜΑΤΑ Στο ιταλικό πασχαλινό τραπέζι, εκτός από τις όποιες σούπες ζυμαρικών, κεντρική θέση κατέχει το ψητό αρνί (agnello arrosto), ή τα παϊδάκια (κορώνα) στο φούρνο (carrè d’ agnello).

28 Τα βραστά αυγά δε λείπουν και μάλιστα σερβίρονται γεμιστά (uova ripiene), ή ολόκληρα μέσα σε πίτες (torta/pizza di pasqua salata). Η βασική πασχαλινή πίτα (ή πίτσα) είναι ένα φουσκωτό ψωμί με τυρί σε σχήμα θόλου και προαιρετικά έχει γέμιση από αυγά, ποικιλία τυριών, αλλαντικά, ή σπανάκι.

29 Το επίσημο πασχαλινό γλυκό δεν είναι άλλο από το σοκολατένιo αυγό (Uovo di cioccolato), το οποίο είναι συνήθως μεγάλο σε μέγεθος και κρύβει πάντα κάποιο δώρο - έκπληξη. Μάλιστα κάθε χρόνο στην Ιταλία γίνονται δημόσιες παρουσιάσεις αυγών τόσο μεγάλου μεγέθους, που διεκδικούν θέση στα ρεκόρ Guinness.

30 Η Colomba (πασχαλινό κέικ σε σχήμα περιστεριού παρόμοιο με το χριστουγεννιάτικο panettone, αλλά με αμύγδαλα και χωρίς σταφίδες), επίσης, δε λείπει από κανένα σπίτι.

31 Ένα άλλο πασχαλιάτικο γλυκό είναι το «Πασχαλινό αρνί» (agnello pasquale) από αμυγδαλόπαστα, που ονομάζεται έτσι επειδή είναι ένα μικρό ομοίωμα αρνιού. Φυσικά, από περιοχή σε περιοχή οι παραλλαγές των πασχαλινών γλυκών ποικίλλουν.

32 ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (Lunedì di Pasqua - Lunedì dell’ Angelo)
Η Δευτέρα του Πάσχα είναι αργία και οι Ιταλοί τη γιορτάζουν με οικογενειακές εξορμήσεις στην εξοχή, όπου κάνουν πικ-νικ (picnic pasquetta) στο γρασίδι και συμμετέχουν σε υπαίθριες δραστηριότητες και παιχνίδια.

33 Βιβλιογραφία Italian Online Blog
Εικόνες Google