ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ

Παρουσίαση με θέμα: "ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ
Γνωσιολογία, Οντολογία, Μεταφυσική, Ηθική φιλοσοφία, Αισθητική, Ιστορία της φιλοσοφίας, Φιλοσοφία της ιστορίας, Φιλοσοφία της θρησκείας, Πολιτική φιλοσοφία, Φιλοσοφία της γλώσσας, φιλοσοφία της γλώσσας, φιλοσοφία της επιστήμης, κοινωνική φιλοσοφία, φιλοσοφία του δικαίου, φιλοσοφία των μαθηματικών..

2 ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ
ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ: αντιμετώπιση προβλημάτων γνώσης ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ: μελέτη της έννοιας του όντος και της ουσίας των πραγμάτων ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ: έρευνα που αφορά στον προσδιορισμό των εσχάτων λόγων της πραγματικότητας(οι πρώτες αρχές και αιτίες των πραγμάτων) ,οι οποίοι δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτοί μέσω των αισθήσεων(η ουσία του κόσμου, η υφή της πραγματικότητας στην ολότητά της, ο προσδιορισμός του χώρου και του χρόνου, ο προσδιορισμός της φύσης του προσώπου, η σχέση μεταξύ της ψυχής και του σώματός του κ.α. ΗΘΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: αφετηρία της ο 5ος αι. π. Χ. με τις συζητήσεις μεταξύ Σωκράτη και σοφιστών και αντικείμενό της : α. πρωτογενής ηθική φιλ/φία: τι πρέπει να κάνει κανείς για να θεωρηθούν οι πράξεις του ηθικά αποδεκτές, ή πιο απλά ποιο είναι το κριτήριο της ηθικής συμπεριφοράς, σε τι συνίσταται το αγαθό και σε τι το κακό. Β. δευτερογενής ηθική φιλοσοφία: όχι τι πρέπει να πράξω ή τι είναι αγαθό αλλά τι οφείλω να εννοώ με τους ηθικούς όρους «πρέπει», «αγαθό» κ. ά. Και πώς οφείλω να τους μεταχειρίζομαι ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ : αντικείμενο της αισθητικής είναι τα ζητήματα που προκύπτουν από την επαφή μας με πράγματα που μας προκαλούν ένα ιδιαίτερο συναίσθημα ικανοποίησης-την αισθητική απόλαυση. Τέτοια πράγματα είτε υπάρχουν στη φύση είτε τα δημιουργεί ο άνθρωπος μέσω της τέχνης. ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ

3 Κλάδος της φιλοσοφίας που έχει ως αντικείμενο ερεύνης την αντιμετώπιση προβλημάτων της γνώσης:
Είναι δυνατή η γνώση; Μέχρι ποιου σημείου είναι δυνατόν να γνωρίσει ο άνθρωπος; Υπάρχει απόλυτη γνώση ή η γνώση είναι σχετική; Το ζήτημα της πηγής της γνώσης: από τις αισθήσεις ή απ΄τον νου Το πρόβλημα της εγκυρότητας της γνώσης Η ποικιλία των μορφών της γνώσης(απόλυτη ή σχετική, διασκεπτική ή ενορατική, άμεση ή έμμεση, υποκειμενική ή αντικειμενική) Οι μέθοδοι απόκτησής της Το αντικείμενο της γνώσης(πεδίο μεταφυσικής, οντολογίας) Το αν και το πώς γνωρίζουμε έχουν άμεση σχέση με το τι γνωρίζουμε ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ

4 Αναφορικα προς τη δυνατοτητα και τα ορια της γνωσης
Πλάτων, Ντεκάρτ, Χέγκελ: ο άνθρωπος είναι σε θέση να αποκτήσει πλήρη και ασφαλή γνώση Εκπρόσωποι του ακαδημαϊκού σκεπτικισμού και πυρρωνισμού στην αρχαιότητα αλλά και ο Χιούμ κατά τη νεότερη εποχή, αμφισβήτησαν το ενδεχόμενο να γνωρίσει ο άνθρωπος οτιδήποτε Ο Κάντ ισχυρίστηκε ότι η γνώση που μπορεί να αποκτήσει ο άνθρωπος είναι σχετική, καθόσον αυτή περιορίζεται εντός των ορίων της εμπειρίας του. Κάθε απόπειρα του ανθρώπου να γνωρίσει κάτι πέρα από τα όρια της εμπειρίας τον οδηγεί σε αξεπέραστες αντινομίες Αναφορικα προς τη δυνατοτητα και τα ορια της γνωσης

5 ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ
Οι οπαδοί της αισθησιαρχίας: Κατά την αρχαιότητα οι : Πρωταγόρας Επίκουρος Στωικοί Όλες οι γνώσεις μας προέρχονται από τις αισθήσεις ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

6 Πλάτων Ντεκάρτ Οι γνώσεις μας πηγάζουν από τον λόγο ΛΟΓΟΚΡΑΤΙΑ

7 Εμπειρισμοσ ή εμπειρικοσ ιδεαλισμοσ
Κατά τους νεότερους χρόνους: Άγγλοι εμπειριστές Λόκ Μπέρκλεϋ( Το είναι ταυτίζεται με το αντιλαμβάνεσθαι) Χιουμ Όλες οι γνώσεις μας προέρχονται από τις αισθήσεις. Ό,τι θα πρέπει να εννοούμε ως πραγματικό είναι οι ιδέες, τα περιεχόμενα της εμπειρίας. Εμπειρισμοσ ή εμπειρικοσ ιδεαλισμοσ

8 Προκειμένου να συγκροτηθεί η επιστημονική γνώση κατά τον Αριστοτέλη είναι απαραίτητες δύο δυνάμεις:
Η δύναμη της ενόρασης μέσω της οποίας κατανοεί κανείς άμεσα, χωρίς την παρεμβολή κανενός διαμέσου, τα επιστημονικά αξιώματα και τις θεμελιώδεις επιστημονικές αρχές Η διασκεπτική ενέργεια του νου, χάρη στην οποία από τις άμεσες δεδομένες προτάσεις των αξιωμάτων και θεμελιωδών αρχών, καταλήγει κανείς σε έμμεσα αποκαλυπτόμενες γνώσεις Πωσ γνωριζουμε

9 Ορισμένοι φιλόσοφοι εκφράζουν αμφιβολίες για το αν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι γνωρίζουμε πραγματικά πώς είναι ο κόσμος που μας περιβάλλει και ότι δεν παρασυρόμαστε να σχηματίσουμε κάποια ψευδή αντίληψη γι΄αυτόν από το πώς μας φαίνεται να είναι. Υποστηρίζουν ότι δεν διαθέτουμε ασφαλή κριτήρια για το αν και πότε γνωρίζουμε κάτι στ΄αλήθεια και δεν μπορούμε να κρίνουμε ποιες από τις εντυπώσεις και κρίσεις μας θα πρέπει να εμπιστευόμαστε. Τους φιλοσόφους αυτούς τους ονομάζουμε σκεπτικούς ή σκεπτικιστές και τη στάση τους απέναντι στη γνώση σκεπτικισμό. σκεπτικιστεσ

10 Διδ/λία που πρωτοεμφανίστηκε στην Αρχαία Ελλάδα, η οποία αντλεί την ισχύ της από το πάγιο δικαίωμα του ανθρώπου να ρωτά και να αμφιβάλει για το κάθε τι και σύμφωνα με την oποία : H αλήθεια είναι ανέφικτη Η γνώση είναι αδύνατη Ως εκ τούτου δεν αποδέχεται την ύπαρξη πραγματικής γνώσης για τα πράγματα Θέτει υπό αμφισβήτηση την αυθεντικότητα και ισχύ γενικώς παραδεκτών αληθειών σκεπτικισμοσ

11 Αρχαιοσ σκεπτικισμοσ Εκδηλώθηκε υπό δύο μορφές:
Ακαδημαϊκός σκεπτικισμός Πυρρωνισμός Αρχαιοσ σκεπτικισμοσ

12 Ακαδημαϊκοσ σκεπτικισμοσ
Θεωρία που αναπτύχθηκε στους κόλπους της Ακαδημίας Αθηνών σύμφωνα με την οποία η γνώση είναι αδύνατη και η αλήθεια ανέφικτη. Βασικοί εκπρόσωποι: Αρκεσίλαος, Καρνεάδης, Φίλων Λαρισαίος, Αντίοχος Ασκαλωνίτης. Βασική της αδυναμία έγκειται στην εγγενή της αντίφαση: ενώ οι εισηγητές της διατείνονται ότι δεν υπάρχει αλήθεια για να τη γνωρίσουμε, εντούτοις υποστηρίζουν ότι ο ισχυρισμός τους είναι αληθής. Οι Ακαδημαϊκοί πάντως υποστήριξαν τη μετριοπαθέστερη άποψη-σε σχέση με τους Πυρρώνειους- ότι δηλ. οι πεποιθήσεις μας έχουν κάποιο βαθμό πιθανότητας να είναι αληθείς, παρόλο που δεν μας παρέχουν καμία βεβαιότητα. Ακαδημαϊκοσ σκεπτικισμοσ

13 Πυρρων ο ηλειοσ 3ος αι. Π. χ

14 Κατά τη θεωρία του πυρρωνισμού ή νεοσκεπτικισμού, είναι αδύνατον να αποφανθεί κανείς τόσο υπέρ της γνώσης όσο και υπέρ της άγνοιας ή να υπερασπιστεί κανείς τόσο την απόκτηση της αλήθειας όσο και την ισχύ του ψεύδους. ΙΣΟΣΘΕΝΕΙΑ ΛΟΓΩΝ: υποστήριξη εκ διαμέτρου αντίθετων επιχειρημάτων για κάθε ζήτημα, τα οποία έχουν την ίδια αποδεικτική ισχύ, έτσι ώστε οποιοδήποτε υιοθετήσει κανείς, αυτό να είναι αναιρέσιμο. ΑΚΑΤΑΛΗΨΙΑ: αδυναμία σύλληψης της ουσίας των πραγμάτων και σχηματισμού ασφαλούς εικόνας για αυτά. ΕΠΟΧΗ, ΑΡΡΕΨΙΑΉ ΑΦΑΣΙΑ: η στάση που οφείλει να τηρεί ο άνθρωπος απέναντι στο ζήτημα της γνώσης. Σε κάθε θεωρητική πεποίθηση που υποτίθεται πως μας μιλάει για τη φύση της πραγμ/τας πέρα από τα φαιν/να, οφείλουμε να μην παίρνουμε θέση. Να τηρούμε στάση ουδετερότητας. πυρρωνισμοσ

15 Ο Πύρρων ο Ηλείος (360 π. Χ. – 270 π. Χ
Ο Πύρρων ο Ηλείος (360 π.Χ. – 270 π.Χ.) ήταν Έλληνας φιλόσοφος, ιδρυτής της Σχολής του Σκεπτικισμού. Ιερεύς και περίφημος για την ψυχική του γαλήνη, συμπαθών της απλότητος των Κυνικών και επηρεασμένος από τον Δημόκριτο και τον σχετικισμό των Σοφιστών , κήρυξε μία αδιατάρακτη ηρεμία του θυμικού μέσω της διαρκούς αμφιβολίας και της παραιτήσεως από κάθε γνώμη ή ροπή («εποχή», αποφυγή κάθε κρίσεως) λόγω του παντελώς αδύνατου της σιγουριάς. Κατά τον Πύρρωνα, τίποτε δεν μπορεί να είναι καθαυτό (από μόνο του) ηθικά καλό ή κακό, ωραίο ή αισχρό, δίκαιο ή άδικο (καθώς η ανθρώπινη συμπεριφορά ρυθμίζεται από τη συμβατικότητα, «νόμω και έθει» , δηλαδή από την καθιερωμένη συνήθεια και το έθιμο). Βασικό αξίωμα των Σκεπτικών είναι η λεγόμενη «Αρρεψία» (αμφιβολία), ενώ ως το μόνο πραγματικό αγαθόν αναγνωρίζεται η Αρετή. Δεν μπορούμε να διακρίνουμε, μετρήσουμε και κρίνουμε τα πράγματα, που χαρακτηρίζονται «αδιάφορα, αστάθμητα και ανεπίκριτα». Ούτε τα δεδομένα των αισθήσεων, ούτε οι κρίσεις μας μπορεί να είναι αληθείς ή ψευδείς.

16 ΑΙΝΗΣΙΔΗΜΟΣ Ο ΚΝΩΣΙΟΣ 1Ος ΑΙ. Π.Χ.
Στην ιστορία του αρχαίου σκεπτικισμού ο Αινησίδημος κατέχει ξεχωριστή θέση, που οφείλεται στην προσπάθειά του να υποστηρίξει την ανάγκη της αποχής, δηλαδή της αποφυγής έκφρασης γνώμης, αφού δεν είναι γνωστή η αληθινή φύση των πραγμάτων. Προς αυτή την κατεύθυνση κινήθηκε ταξινομώντας σχολαστικά σε δέκα τρόπους (ή λόγους ή τόπους, τους οποίους ο μαθητής του Αγρίππας περιόρισε σε πέντε) όλα τα επιχειρήματα του σκεπτικισμού. Η κριτική του Αινησίδημου στράφηκε τόσο εναντίον της βεβαιότητας των αισθήσεων, όσο και εναντίον του Λόγου. Αρνήθηκε τη δυνατότητα διατύπωσης επιστημονικών αποδείξεων, την άμεση γνώση των αιτίων και την αναγωγή σε αυτά ξεκινώντας από τα αποτελέσματα (ή σημεία). Η ερμηνεία της φιλοσοφίας του Ηράκλειτου ως σκεπτικιστική, που κυριαρχούσε στην εποχή του, εξηγεί την αιτία που ο Αινησίδημος μπορούσε να υποστηρίξει ότι ο σκεπτικισμός είναι προϋπόθεση και εισαγωγή στη φιλοσοφία του Ηράκλειτου. Ο Αινησίδημος κατέγραψε 10 τρόπους με τους οποίους ο σκεπτικός ελέγχει τα επιχειρήματα ψάχνοντας για την αλήθεια. Είναι τόσο δύσκολο να ξεφύγει κανείς από την εξέταση αυτή που για πολλούς το έργο του αυτό είναι μια εγκυκλοπαίδεια της άρνησης. Εξολοθρεύουν κανονικά τις πεποιθήσεις μας. Είναι μία επίθεση σε κάθε ισχυρισμό γνώσης και βεβαιότητας. ΑΙΝΗΣΙΔΗΜΟΣ Ο ΚΝΩΣΙΟΣ 1Ος ΑΙ. Π.Χ.

17 2ος-3ος αι. μ. Χ. Ρωμαίος φιλ/φος που ανήκει στη φιλ/κή παράδοση του πυρρωνισμού. Συνέπτυξε σε πέντε τους δέκα καλούμενους «τρόπους» που διετύπωσε ο Αινησίδημος προκειμένου να αμφισβητήσει τη δυνατότητα της γνώσης. Αγριππασ

18 Σεξτοσ εμπειρικοσ 2ος αι. μ. χ.
Ο Σέξτος ο Εμπειρικός (β΄μισό 2ου - αρχές 3ου αι.μ. Χ.) ήταν φιλόσοφος και γιατρός, εκπρόσωπος του σκεπτικισμού στη φιλοσοφία και του εμπειρισμού στην ιατρική, γνωστός κυρίως από τα σωζόμενα συγγράμματά του, τα οποία έχουν συνταχθεί μεταξύ 180 και του 200 μ.Χ. Ονομάστηκε Εμπειρικός γιατί ακολουθούσε την εμπειρική (αντίθετη προς τη δογματική ή θεωρητική) ιατρική σχολή, που είχε στενές σχέσεις με τον φιλοσοφικό σκεπτικισμό. Αναφέρεται πως έζησε στην Αλεξάνδρεια, τη Ρώμη ή την Αθήνα και ήταν ο γνωστότερος εκπρόσωπος της διδασκαλίας του πυρρωνισμού. Το φιλοσοφικό του έργο θεωρείται η πληρέστερη αφήγηση του αρχαιοελληνικού και ρωμαϊκού σκεπτικισμού. Σεξτοσ εμπειρικοσ 2ος αι. μ. χ.

19 Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα ο σκεπτικισμός δεν υφίσταται ως συγκροτημένο φιλ/κό σύστημα.
Εμφανίστηκε πάλι κατά την Αναγέννηση εξαιτίας τριών λόγων: Η εισαγωγή νέων απόψεων και θεωριών κατά την εποχή της Αναγέννησης είχε ως συνέπεια την υπονόμευση της πίστης σε ακατάλυτες γνώσεις. Η αντιδικία που ξέσπασε στους κόλπους της εκκλησίας μεταξύ οπαδών Καθολικισμού-Διαμαρτυρομένων Η ανακάλυψη των κειμένων του Σέξτου Εμπειρικού ενός από τους κορυφαίους εκπροσώπους του αρχαίου σκεπτικισμού ιστορικη επισκοπηση

20 Νεοτεροσ σκεπτικισμοσ
ΔΥΟ ΜΟΡΦΕΣ Προηγητικός: ο στοχασμός ξεκινά από καθολική αμφιβολία προκειμένου να καταλήξει στη βεβαιότητα της γνώσης(Μονταίν, Ντεκάρτ). Επακολουθητικός: η αμφισβήτηση της γνώσης και της αλήθειας δεν τίθεται εξ αρχής αλλά συνάγεται ύστερα από τον έλεγχο των νοητικών λειτουργιών και των γνωστικών δυνατοτήτων του ανθρώπου(Χιουμ). Νεοτεροσ σκεπτικισμοσ

21 Στο πλαίσιο του ελέγχου των νοητικών λειτουργιών και γνωστικών ικανοτήτων του ανθρώπου ο Χιουμ υιοθετώντας τη διδ/λια του εμπειρισμού λέει ότι ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίζει μόνον εντυπώσεις και ιδέες δηλ παραστάσεις των πραγμάτων που έχει σχηματίσει εντός του μέσω των αισθήσεων ή έννοιες που όμως προέρχονται από πληροφορίες των αισθήσεων. O Ντέιβιντ Χιουμ ήταν Σκωτσέζος ιστορικός και φιλόσοφος Γέννηση: 26 Απριλίου 1711, Εδιμβούργο, Ηνωμένο Βασίλειο Απεβίωσε: 25 Αυγούστου 1776, Εδιμβούργο, Ηνωμένο Βασίλειο Εκπαίδευση: Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου χιουμ

22 Ο Τζων Λοκ (John Locke, 29 Αυγούστου 1632 - 28 Οκτωβρίου 1704) ήταν Άγγλος φιλόσοφος και ιατρός, ο οποίος μαζί με τον Ντέιβιντ Χιουμ ( ) και τον Τζωρτζ Μπέρκλεϋ ( ) σχηματίζει το τρίπτυχο των φιλοσόφων του αγγλικού Διαφωτισμού και του επερχόμενου εμπειρισμού. Θέτει τα θεμέλια της Γνωσιολογίας, λέγοντας πως η γνώση προέρχεται από την εμπειρία, που με τη σειρά της έχει όργανο τις αισθήσεις. «Δοκίμιο για την ανθρώπινη νόηση»: το έργο του που γίνεται το ιδεολογικό μανιφέστο των εμπειριστών. Οι εμπειριστές πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν έμφυτες ιδέες ανεξάρτητες από την εμπειρία, δηλ από την επενέργεια του αντικειμενικού κόσμου στις ανθρώπινες αισθήσεις. Τζων λοκ, μπερκλεϋ Ο Τζωρτζ Μπέρκλεϋ ή Μπέρκλι ή Μπάρκλεϋ ήταν Αγγλο- Ιρλανδός φιλόσοφος, μαθηματικός και επίσκοπος της Αγγλικανικής εκκλησίας. Γεννήθηκε στο Ντύζερτ Κασλ της κομητείας Κίλκενυ στην Ιρλανδία και πέθανε το 1753 στην Οξφόρδη της Αγγλίας. 

23 Γάλλος φιλόσοφος και μαθηματικός που θεωρείται ως ο πατέρας της νεότερης φιλοσοφίας
Ρενε ντεκαρτ ( )

24 Υποστήριξε, ότι το σύμπαν είναι μια τεράστια μηχανή, ότι όλα όσα υπάρχουν στον κόσμο της φύσης είναι μηχανές-ακόμη και τα ζώα, τα οποία αποκάλεσε αυτόματα. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ο άνθρωπος, ο οποίος, εκτός από το σώμα του, που λειτουργεί επίσης σαν μια μηχανή, διαθέτει ψυχή που αποτελεί το ουσιαστικό τμήμα της ύπαρξής του. Βασικό χαρ/κό της ψυχής είναι η νόηση Βασικό χαρ/κό του σώματος και κάθε υλικής οντότητας είναι η έκταση. ντεκαρτ

25 Πρωταρχικό του ερώτημα είναι πώς μπορεί να είναι κανείς βέβαιος για την ύπαρξη των πραγμάτων.
Το ερωτημα

26 Διετύπωσε την υπόθεση, ότι ενδεχομένως να υπάρχει ένας κακός δαίμων, ο οποίος θέλοντας να μας εξαπατά, μας εμφανίζει τα πράγματα γύρω μας ως υπαρκτά, ενώ στην πραγματικότητα τα τελευταία αυτά είναι ανύπαρκτα. Κακοσ δαιμων

27 Για όλα τα πράγματα ακόμα και για τα προφανή, όπως π. χ
Για όλα τα πράγματα ακόμα και για τα προφανή, όπως π.χ. ότι στις φλέβες μου ρέει αίμα, ισχυρίστηκε ο Ντεκάρτ ότι μπορώ να αμφιβάλω. Για ένα πράγμα όμως δεν μπορώ να αμφιβάλω-για το γεγονός ότι αμφιβάλλω. Το γεγονός ότι αμφιβάλλω σημαίνει ότι υπάρχω(αμφιβάλλω, άρα υπάρχω). Με τη διατύπωση της πρότασης αυτής ο Ντεκάρτ υποστήριξε ότι εξασφάλισε μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια-τη βεβαιότητα που μπορεί ο καθένας μας να έχει για την ύπαρξη του εαυτού του. Αμφιβάλλω αρα υπαρχω

28 Το προβλημα όμως παραμενει
Μπορεί να είναι βέβαιος κανείς για την ύπαρξη του εαυτού του αλλά για την ύπαρξη του εξωτερικού κόσμου; Τίποτε δεν αποκλείει, όσα παρατηρεί γύρω του, στην πραγμ/τα να τα ονειρεύεται ή να υπάρχει ένας κακός δαίμων που τον εξαπατά.. Το προβλημα όμως παραμενει

29 Προκειμένου να αντιμετωπίσει τη δυσκολία αυτή ο Ντεκάρτ επικαλέστηκε την ύπαρξη του Θεού.
Υποστήριξε ότι η ψυχή μας πέρα από τις ιδέες ή τις έννοιες που σχηματίζουμε παρατηρώντας τα διάφορα πράγματα γύρω μας, είναι εφοδιασμένη με ορισμένες έμφυτες ιδέες ή έννοιες, μεταξύ των οποίων υπάρχει η ιδέα της τελειότητας. Αυτή με τη σειρά της παραπέμπει σε ένα τέλειο ον, καθόσον δεν μπορεί να έχει δημιουργηθεί από ένα ατελές ον, όπως είμαστε εμείς. Τέλειο ον είναι εξ ορισμού ο Θεός. Συμφωνα με την οντολογική απόδειξη της ύπαρξης του Θεού, ο Θεός ως τέλειο ον θα πρέπει να υπάρχει, διαφορετικά, αν δεν υπήρχε δε θα ήταν τέλειος. Κατά τον Ντεκάρτ δεν μπορούμε να αναφερόμαστε στο Θεό ως τέλειο ον, χωρίς συγχρόνως να υπάρχει αυτός. Εφόσον λοιπόν υπάρχει, είναι αδύνατον ως εκ της άπειρης καλοσύνης και παντοδυναμίας του, να θέλει και να επιτρέπει να ζούμε μονίμως μέσα στην πλάνη, είτε εξαιτίας της εκ μέρους μας σύγχυσης μεταξύ ονείρου πραγματικότητας, είτε εξαιτίας της παρουσίας του κακού δαίμονα. Η υπαρξη του θεου

30 Οι φιλοσοφοι αντικρουουν την αποψη αυτη
Μπορεί να την έχουμε σχηματίσει(την ιδέα της τελειότητας) χωρίς να υπάρχει θεός που να την έχει βάλει εκεί. Η ύπαρξη είναι κάτι διαφορετικό από τις έννοιές μας και δεν μπορούμε να τη συμπεράνουμε από μια ιδέα που φανταζόμαστε, ακόμα κι αν αυτή είναι η ιδέα ενός απόλυτα τέλειου όντος. Οι φιλοσοφοι αντικρουουν την αποψη αυτη

31 Το ερωτημα επομενωσ παραμενει
…αφού η ύπαρξη του θεού-ο οποίος κατά τον Ντεκάρτ αποτελεί τη μοναδική εγγύηση για την ύπαρξη του εξωτερικού κόσμου- είναι αμφισβητήσιμη .. Το ερωτημα επομενωσ παραμενει

32 δυισμοσ ΄η θεωρια της αλληλεπιδρασησ
Υποστήριξε την ύπαρξη της ανθρώπινης ψυχής και την ανεξαρτησία της από το σώμα. Σύμφωνα με τη θεωρία του που περιγράφεται ως θεωρία της αλληλεπίδρασης ή δυϊσμός, κάθε άνθρωπος απαρτίζεται από δύο οντότητες(πνεύμα, σώμα). Το πνεύμα αλληλεπιδρά με το σώμα μέσω της επίφυσης- κωναρίου(ενός αδένα στο κέντρο του εγκεφάλου). δυισμοσ ΄η θεωρια της αλληλεπιδρασησ

33 Κριτικη δυισμου του ντεκαρτ:
Πώς δύο τελείως διαφορετικές ουσίες, η μία υλική και η άλλη πνευματική, μπορούν να επιδράσουν η μια στην άλλη(βλ. σελ 122 σχ. Βιβλίου) Η αναφορά στην επίφυση δεν έχει καμία επιστημονική βάση Ο Ντεκάρτ έχει κατηγορηθεί ότι το μοντέλο του περιγράφει κάποιο ‘φάντασμα μέσα σε κάποια μηχανή’. Κάποιοι σύγχρονοί του φαντάστηκαν ότι κάθε στιγμή παρεμβαίνει ο Θεός και καθιστά δυνατή την αλληλεπίδραση των δύο οντοτήτων Η πλειονότητα των μεταγενέστερων πάντως θεωρεί πως ο άνθρωπος δεν αποτελείται από δύο ουσίες αλλά από μία. Κριτικη δυισμου του ντεκαρτ:

34 Ορθολογισμοσ ή λογοκρατια
Η γνώση μας για τον κόσμο προέρχεται κυρίως από τον ορθό λόγο. Βασικά της στοιχεία μπορούν να αναζητηθούν στον νου μας. Βασικός εκπρόσωπος: Πλάτων. Ονομάζεται a priori ή προεμπειρική, αφού είναι δυνατή πριν ή ανεξάρτητα από οποιαδήποτε εμπειρία. Όλες οι γνώσεις είναι έμφυτες και βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση εντός της ψυχής μας. Η εμπειρία απλώς παρέχει αφορμή προς αφύπνιση των παραστάσεων που βρίσκονται μέσα στην ψυχή και προς μεταβολήν αυτών από την «δυνάμει» στην «ενεργεία» κατάσταση. Η γνώση είναι ανάμνηση των ιδεών που έχει αντικρύσει η ανθρώπινη ψυχή προτού ενσαρκωθεί στο σώμα. Στη γνώση της βαθύτερης πραγματικότητας των ιδεών (που υπάρχουν αιώνια, ενώ ο υλικός κόσμος αποτελεί ατελή αντανάκλασή τους) συνεισφέρει η κατάλληλη νοητική άσκηση και η μελέτη των μαθηματικών. Ορθολογισμοσ ή λογοκρατια

35 Η θεωρία των ιδεών είναι το ξίφος που έλυσε τον Γόρδιο Δεσμό της Ηθικής για τους φιλοσόφους.
Οι ιδέες είναι τα αιώνια αρχέτυπα όλων των εγκόσμιων πραγμάτων και πράξεων. Στον Πλάτωνα ο «Πρακτικός Λόγος» δεν ακολουθεί άλλο δρόμο από τον «Θεωρητικό λόγο» ή απλά τον Λόγο που θεάται το Ωραίο. Ο Πλάτων ανήγαγε όχι μόνον το αγαθό(αντικείμενο της Ηθικής), αλλά και το αληθές και το ωραίο σε αρχέτυπα που η ψυχή τα θυμάται. Τα θυμάται, παρά το γεγονός, ότι, από τη στιγμή που μπαίνει στο σώμα, το φθαρτό αυτό κάλυμμα δεν της επιτρέπει να συζεί μαζί τους, να ζει στον ουράνιο κόσμο των «ιδεών». Η ανάμνηση της ψυχής είναι το μέγα εύρημα του Πλάτωνα. Η γνωση ωσ αναμνηση

36 Επιχειρεί να κατασκευάσει ένα συμπαγές οικοδόμημα γνώσης, το οποίο κατά την άποψή του οφείλει να στηρίζεται στις πεποιθήσεις εκείνες που ο ορθός λόγος έχει θωρακίσει τόσο ισχυρά, ώστε τίποτα απολύτως να μην μπορεί να τις κλονίσει. Για να φτάσει όμως σε αυτές χρησιμοποίησε την αμφιβολία. Η ουσία του καρτεσιανισμού, όσον αφορά στο χειρισμό της αμφιβολίας αποδίδεται πολύ εύστοχα με την άποψη του Βαλερύ: «για να φτάσουμε στην αλήθεια θα πρέπει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή μας ν’ αποποιηθούμε τις γνώμες που δεχτήκαμε και να επανοικοδομήσουμε εκ θεμελίων όλα τα συστήματα των γνώσεών μας». Η αμφιβολία λοιπόν του Ντεκάρτ είναι όργανο γνώσης και όχι αυτοσκοπός και άρα άγονη, όπως για τους Πυρρώνειους. ντεκαρτ

37 Κριτηρια ασφαλουσ γνωσησ-μεθοδοσ συλληψησ(Για τον ντεκαρτ)
Η ψυχή μας πέρα από τις ιδέες ή έννοιες που σχηματίζουμε παρατηρώντας τα διάφορα πράγματα γύρω μας, είναι εφοδιασμένη με έμφυτες ιδέες ή έννοιες. Οι ιδέες αυτές, οι οποίες αποτελούν παραστάσεις των ουσιωδών χαρακτηριστικών των υλικών και των πνευματικών όντων, έχουν εμφυτευθεί στον νου μας από τον Θεό. Χαρακτηριστικά που συνοδεύουν πάντα τις ιδέες αυτές είναι η σαφήνεια και ευκρίνεια, τα οποία και τις καθιστούν εναργείς. Μέθοδος σύλληψης, η ενορατική ή άμεση, χωρίς δηλ. να χρειάζεται να ακολουθήσουμε κάποια συλλογιστική διαδικασία. Υπ’ αυτή την έννοια ακόμη και το «σκέφτομαι, [άρα] υπάρχω δεν χρειάζεται το συμπερασματικό ‘άρα’, εφόσον προβάλλει στον νου μας με άμεση βεβαιότητα. Για τον Ορθολογισμό ή Λογοκρατία η ανθρώπινη γνώση αποτελεί προϊόν ανώτατων αρχών οι οποίες είτε υπάρχουν έμφυτες στον νου είτε μπορούν να συλληφθούν άμεσα χωρίς τη μεσολάβηση των αισθήσεων. Κριτηρια ασφαλουσ γνωσησ-μεθοδοσ συλληψησ(Για τον ντεκαρτ)

38 Σπινοζα, λαϊμπνιτσ, χεγκελ
Ορθολογιστές που βελτίωσαν τη θεώρηση του Ντεκάρτ. Δεν παραγνωρίζουν εντελώς τη σημασία που έχει η εμπειρία στη γνωστική διαδικασία, έστω κι αν τη θεωρούν δευτερεύουσα πηγή γνώσης(για να αποφύγουν τις παγίδες στις οποίες οδηγήθηκε ο Ντεκάρτ λόγω της υπερβολικής αμφιβολίας του).