ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΘΕ1 ΔΡ6 ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΜΑΡΑΓΚΑΚΗ

2 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Τα Χριστούγεννα (σύνθετη λέξη της δημοτικής Χριστός + γέννα) δηλώνουν την ετήσια χριστιανική εορτή της γέννησης του Χριστού και κατ' επέκταση το σύνολο των εορτών από της Γεννήσεως μέχρι των Θεοφανίων ("Γιορτές των Χριστουγέννων"). Τα Χριστούγεννα γιορτάζονται στις 25 Δεκεμβρίου. Το χρονικό διάστημα που περικλείει τις γιορτές των Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Θεοφανίων, ονομάζεται στη λαογραφία και Δωδεκαήμερο.

3 ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ
Το «ψωμί του Χριστού» το έφτιαχνε, την παραμονή των Χριστουγέννων, η νοικοκυρά με ιδιαίτερη ευλάβεια και με ειδική μαγιά
Απαραίτητος επάνω, χαραγμένος ο σταυρός. Γύρω - γύρω διάφορα διακοσμητικά σκαλιστά στο ζυμάρι ή πρόσθετα στολίδια. Αυτά τόνιζαν το σκοπό του χριστόψωμου και εξέφραζαν τις διάφορες πεποιθήσεις των πιστών. Την ημέρα του Χριστού, ο νοικοκύρης έπαιρνε το χριστόψωμο, το σταύρωνε, το έκοβε και το μοίραζε σ’ όλη την οικογένειά του και σε όσους παρευρίσκονταν στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Γύρω από το χριστόψωμο υπάρχουν και άλλες παραδόσεις. Αναφέρονται στην ενότητα της Εκκλησίας και των λαών, με συμβολικό πρότυπο την ένωση των κόκκων του σίτου σ΄ ένα ψωμί. Οι λαοί κάποτε θα ενωθούν μ’ ένα ποιμένα, το Χριστό.

4 ΣΥΝΤΑΓΗ Υλικά Εκτέλεση 1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
2 φακελάκια μαγιά 1/2 κ.γλ. αλάτι 2 κ.γλ. ζάχαρη 2 κ.σ. γλυκάνισο 3-4 κομματάκια μαστίχα θρυμματισμένη 1/2 κ.γλ. μαχλέπι σκόνη λίγο σουσάμι λίγο βούτυρο και αλεύρι για το ταψί μας\ Εκτέλεση Βράζουμε το γλυκάνισο με δυο φλιτζάνια νερό και κρατάμε το ζουμί. Σε μια λεκάνη ρίχνουμε το αλεύρι και κάνουμε μια λακουβίτσα στο κέντρο. Ρίχνουμε τη μαγιά, το αλάτι και τη ζάχαρη, προσθέτουμε τη μαστίχα και το μαχλέπι και σιγά σιγά το νερό του γλυκάνισου. Ζυμώνουμε απαλά μέχρι να έχουμε μια ζύμη ελαστική, να μην κολλάει στα χέρια. Αν είναι πολύ σφιχτή ίσως χρειαστεί να προσθέσετε λίγο νεράκι ακόμη. Αφήνουμε τη ζύμη μας σε ζεστό μέρος να φουσκώσει. Στη συνέχεια βουτυρώνουμε ένα ταψάκι και το αλευρώνουμε τινάζοντας να φύγει η περισσή ποσότητα. Βάζουμε μέσα τη ζύμη μας και με λιγο ζυμάρι που έχουμε κρατήσει φτιάχνουμε δύο κορδόνια τα οποία τοποθετούμε πάνω στο ψωμί σε σχήμα Σταυρού. Στολίζουμε με καρύδια ή αμύγδαλα, πασπαλίζουμε με το σουσάμι και βάζουμε να ψηθεί σε προθερμασμένο φούρνο σους 180 βαθμούς για μια ώρα.

5 ΚΑΛΑΝΤΑ (δεύτερο έθιμο Χριστουγέννων)
ΚΑΛΑΝΤΑ (δεύτερο έθιμο Χριστουγέννων) Καλήν εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας Χριστού τη Θείαν Γέννησιν να πω στ’ αρχοντικό σας. Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει, οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη. Εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων ο Βασιλεύς των ουρανών και Ποιητής των όλων. Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι το "Δόξα εν Υψίστοις" και τούτο Άξιον εστί η των ποιμένων πίστις. Εκ της Περσίας έρχονται τρεις Μάγοι με τα δώρα άστρο λαμπρό τους οδηγεί. Χωρίς να λείψει ώρα, φθάσαντες εις Ιερουσαλήμ, με πόθον ερωτώσι, πού εγεννήθη ο Χριστός, να παν να Τον ευρώσι.

6 Διά Χριστόν ως ήκουσεν ο βασιλεύς Ηρώδης,
αμέσως εταράχθηκε κι έγινε θηριώδης, ότι πολλά φοβήθηκε διά την βασιλείαν, μη του την πάρη ο Χριστός και χάση την αξίαν. Κράζει τους Μάγους κι ερωτά: -Πού ο Χριστός γεννάται; -Εν Βηθλεέμ ηξεύρωμεν, ως η Γραφή διηγάται. Τους είπε να υπάγωσι και όπου Τον ευρώσι, Να Τονε προσκυνύσωσιν, κι ευθύς να του το ειπώσι, οπώς υπάγη και αυτός για να Τον προσκυνήση, με δόλον ο μισόθεος για να τον αφανίση.

7 ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ Με τη λέξη Πρωτοχρονιά ή αρχιχρονιά, ή πρώτη του έτους, χαρακτηρίζεται η πρώτη ημέρα του οποιουδήποτε ακολουθούμενου ημερολογιακού έτους. Στις περισσότερες χώρες η ημέρα της Πρωτοχρονιάς έχει καθιερωθεί ως επίσημη αργία (εργασίας) και γιορτάζεται μαζικά. Κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο που ακολουθεί ο Δυτικός κόσμος στη σύγχρονη εποχή, πρωτοχρονιά είναι η 1η Ιανουαρίου. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με όλες τις χώρες.Υπάρχουν διαφορετικά έθιμα σε όλο τον κόσμο.

8 ΕΘΙΜΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ Η ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ
Η πίτα, που φτιάχνουμε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και που κόβεται σε πανηγυρική συγκέντρωση των μελών της οικογένειας ή και άλλων συγγενών και φίλων, έχει τις ρίζες της στα αρχαία ελληνορωμαϊκά έθιμα. Η ορθόδοξη παράδοση συνέδεσε το έθιμο με τη Βασιλόπιτα. Και η ιστορία της έχει ως εξής. Ο Μ. Βασίλειος, για να προστατεύσει την περιφέρειά του, την Καισάρεια της Καππαδοκίας, από επιδρομή αλλοφύλων, έκανε έρανο και μάζεψε χρυσά νομίσματα και άλλα τιμαλφή, για να τα δώσει στους εχθρούς, ώστε να τους δελεάσει, για να μην λεηλατήσουν την περιοχή του. Ο εχθρός, όμως, τελικά, δεν κατόρθωσε να εισβάλει στην Καισάρεια και τα τιμαλφή έμειναν. Τότε, ο Μ. Βασίλειος είπε να φτιάξουν μικρές πίττες - ψωμάκια, μέσα στις οποίες έβαζαν και ένα χρυσό νόμισμα, ή κάτι άλλο από όλα τα πολύτιμα πράγματα που είχαν μαζευτεί. Οι πίτες αυτές μοιράστηκαν σε όλους και ο καθένας κράταγε

9 ΣΥΝΤΑΓΗ Υλικά: Εκτέλεση: 250 γραμμ. μαργαρίνη 2 φλ. τσαγιού ζάχαρη
6 αυγά 1 φλ. τσαγιού γάλα 1/2 κιλό αλεύρι που φουσκώνει μόνο του 1 ποτήρι κρασιού κονιάκ 1 πορτοκάλι (ξύσμα) 1 βανίλια 2 κ.γλ. μαχλέπι κοπανισμένο 1 πρέζα αλάτι 1 κ.γλ. μπέικιν πάουντερ 1 φλ. τσαγιού αμύγδαλα καβουρδισμένα, χοντροκομμένα Εκτέλεση: Κοσκινίζουμε το αλεύρι με το μπέικιν πάουντερ. Χτυπάμε τη μαργαρίνη με τη ζάχαρη και το αλάτι, μέχρι να ασπρίσουν και να αφρατέψουν. Προσθέτουμε έναν έναν τους κρόκους των αυγών και στη συνέχεια ρίχνουμε μέσα το ξύσμα, το μαχλέπι, τη βανίλια, το γάλα και το κονιάκ. Χτυπάμε τα ασπράδια των αυγών σε σφιχτή μαρέγκα. Ρίχνουμε στο μείγμα των κρόκων εναλλάξ το αλεύρι με τη μαρέγκα, διπλώνοντας απαλά με μια σπάτουλα. Τέλος ρίχνουμε τα χοντροκομμένα αμύγδαλα και ανακατεύουμε ελαφρά. Αλείφουμε με μαργαρίνη ένα ταψί  και αδειάζουμε μέσα το μείγμα. Προσθέτουμε το νόμισμα και, αν θέλουμε, πασπαλίζουμε τη βασιλόπιτα με φιλέ αμύγδαλο. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180°C για περίπου 55 λεπτά. Αφήνουμε να σταθεί για 5 λεπτά και τη βγάζουμε από το ταψί σε σχάρα, για να κρυώσει. Κοσκινίζουμε πάνω, επίσης αν θέλουμε, ζάχαρη άχνη. ΣΥΝΤΑΓΗ

10 ΚΑΛΑΝΤΑ (δεύτερο έθιμο Πρωτοχρονιάς)
ΚΑΛΑΝΤΑ (δεύτερο έθιμο Πρωτοχρονιάς) Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά ψηλή μου δεντρολιβανιά κι αρχή καλός μας χρόνος εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος. Αρχή που βγήκε ο Χριστός άγιος και Πνευματικός, στη γη να περπατήσει και να μας καλοκαρδίσει. Αγιος Βασίλης έρχεται, άρχοντες το κατέχετε (ή "και δε μας καταδέχεται"), από την Καισαρεία, συ' σαι αρχόντισσα κυρία. Βαστά εικόνα και χαρτί,

11 Ζαχαροκάντιο ζυμωτή χαρτί, χαρτί και καλαμάρι δες και, δες και με το παλικάρι. Το καλαμάρι έγραφε, την μοίρα του την έλεγε και το, και το χαρτί ωμίλει Αγιε μου καλέ Βασίλη.

12 ΤΕΛΟΣ