Πληροφοριακά συστήματα διοίκησης

Παρουσίαση με θέμα: "Πληροφοριακά συστήματα διοίκησης"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Πληροφοριακά συστήματα διοίκησης
PATRICIA WALLACE Πληροφοριακά συστήματα διοίκησης Άνθρωποι, τεχνολογία, διαδικασίες

2 Κεφάλαιο 8: Συνεργασία με τη χρήση της τεχνολογίας
Οι συνεργατικές τεχνολογίες έχουν μάλιστα καταφέρει να μετασχηματίσουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συνεργάζονται εντός των οργανισμών, είτε βρίσκονται σε διπλανά γραφεία είτε στην άλλη μεριά της υφηλίου. Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται οι βασικότερες συνεργατικές τεχνολογίες, οι πλευρές της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης τις οποίες υποστηρίζουν, καθώς και οι παράγοντες που τις διακρίνουν από την αλληλεπίδραση πρόσωπο με πρόσωπο.

3 Μαθησιακοί στόχοι Συνεργατικές τεχνολογίες Τεχνολογίες Web 2.0
Ενοποιημένες επικοινωνίες Διαδικτυακά περιβάλλοντα Το υλικό του παρόντος κεφαλαίου περιλαμβάνει τα εξής: Περιγραφή των βασικών συνεργατικών τεχνολογιών και επεξήγηση των λειτουργικών χαρακτηριστικών που καθεμιά παρέχει για τις επικοινωνίες και την παραγωγικότητα. Παρουσίαση και περιγραφή των τεχνολογιών Web 2.0 που διευκολύνουν τη συνεργασία. Ανάλυση των τρόπων με τους οποίους οι ενοποιημένες επικοινωνίες συνεισφέρουν στη συνεργασία. Περιγραφή διάφορων χαρακτηριστικών των διαδικτυακών περιβαλλόντων, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και τη δυναμική της ομάδας. Προσδιορισμός στρατηγικών για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της επιτυχίας των εικονικών ομάδων.

4 Εισαγωγή Οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών μεταμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίοι οι άνθρωποι συνεργάζονται και παρέχουν αμέτρητες νέες προοπτικές αλληλεπίδρασης Τα εικονικά περιβάλλοντα αναπαράγουν ορισμένα στοιχεία της πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπίδρασης και διαθέτουν καινούρια λειτουργικά χαρακτηριστικά Οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών, όπως τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα και οι εικονικοί χώροι συναντήσεων, μεταμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίοι οι άνθρωποι συνεργάζονται και παρέχουν αμέτρητες νέες προοπτικές αλληλεπίδρασης, που δεν παρακωλύονται από χρονικά ή χωρικά εμπόδια. Αυτά τα εικονικά περιβάλλοντα προσπαθούν να αναπαράγουν ορισμένα στοιχεία της πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπίδρασης. Διαθέτουν μάλιστα καινούργια λειτουργικά χαρακτηριστικά, τα οποία παλαιότερα ήταν σχεδόν αδύνατον να υπάρξουν. Το ανθρώπινο στοιχείο των συνεργατικών τεχνολογιών είναι κρίσιμης σημασίας, περισσότερο ίσως απ’ ό,τι για κάθε άλλη κατηγορία πληροφοριακών συστημάτων.

5 Συνεργατικές τεχνολογίες
Στην εικόνα παρουσιάζονται οι βασικές γενιές της εξελικτικής πορείας των εργαλείων υποστήριξης της διαδικτυακής συνεργασίας, από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο που έκανε την εμφάνισή του στις αρχές της δεκαετίας του 1990 έως τα κοινωνικά δίκτυα του Web 2.0 και τις ενοποιημένες επικοινωνίας που θα αναπτυχθούν εντός της επόμενης δεκαετίας.

6 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Βιβλίο διευθύνσεων και διαχείριση επαφών Ημερολόγια και διαχείριση χρόνου Από τεχνικής σκοπιάς, η μετάδοση μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι σχετικά απλή. Στην περίπτωση των εξερχόμενων μηνυμάτων, εισάγεται το όνομα του διακομιστή SMTP (διακομιστής εξερχόμενης αλληλογραφίας) (SMTP server). Ο διακομιστής SMTP προσθέτει πληροφορίες ημερομηνίας και ώρας και κατόπιν διαβάζει το όνομα του διακομιστή που γράφεται μετά το στη διεύθυνση του παραλήπτη. Στη συνέχεια, ο διακομιστής ψάχνει σε ένα διακομιστή ονομάτων τομέα (domain name server) για να ανακαλέσει τη διεύθυνση IP και ξεκινά τη μετάδοση του μηνύματος. Για τα εισερχόμενα μηνύματα, ο διακομιστής χρησιμοποιεί ένα πρωτόκολλο παραλαβής ηλεκτρονικών μηνυμάτων που ονομάζεται «post office protocol». Για να ανακτήσει τα μηνύματα του ηλεκτρονικού του ταχυδρομείου, ο χρήστης συνδέεται με το διακομιστή pop και κατεβάζει όλα τα εισερχόμενα μηνύματά στον τοπικό υπολογιστή. Ένα πιο καινούργιο πρωτόκολλο εισερχόμενων μηνυμάτων είναι το πρωτόκολλο IMAP (Internet mail access protocol), βάσει του οποίου τα μηνύματα διατηρούνται στο διακομιστή και οργανώνονται εκεί σε φακέλους. Η τεράστια επιτυχία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου συνετέλεσε στην περαιτέρω βελτίωσή του και στην ενίσχυσή του με νέα λειτουργικά χαρακτηριστικών, ώστε πλέον να αποτελεί απαραίτητο εργαλείο στο οποίο βασίζονται καθημερινά πολλοί εργαζόμενοι. Το απλό βιβλίο διευθύνσεων (address book) μετεξελίχθηκε σε ένα πλούσιο σύστημα διαχείρισης επαφών (contact management), το οποίο υποστηρίζει τη δημιουργία λιστών διανομής (distribution lists) και ομάδων (groups), ενώ παράλληλα περιέχει πεδία για την καταχώρηση διάφορων στοιχείων που αφορούν τις επαφές, όπως θέση εργασίας, ονόματα εταιρειών, ημερομηνίες γέννησης, διευθύνσεις URL, αριθμούς κινητών τηλεφώνων, κωδικούς άμεσων μηνυμάτων, ονόματα βοηθών, ονόματα παιδιών κ.ά. Η συγκέντρωση όλων αυτών των πληροφοριών που αφορούν πελάτες και συναδέλφους, συγχρονισμένες με ένα έξυπνο κινητό τηλέφωνο, ενισχύει σημαντικά την παραγωγικότητα. Η ενσωμάτωση ημερολογίων (calendaring) και δυνατοτήτων προγραμματισμού συναντήσεων (appointment scheduling) στα πρόγραμμα ανάγνωσης ηλεκτρονικής αλληλογραφίας αποτελεί σημαντικό επίτευγμα για τη διαχείριση χρόνου (time management). Όπως και στην περίπτωση των επαφών, τα γεγονότα ημερολογίου μπορούν να μεταδίδονται και να ανταλλάσσονται με τη χρήση τυποποιημένων μορφών αρχείων.

7 Φόρα συζητήσεων Ανταλλαγή πληροφοριών και συντονισμό των εργασιών
Συντονιστές, αναρτώντες και αμέτοχοι παρατηρητές Το φόρουμ ασύγχρονων συζητήσεων (asynchronous discussion forum) αποτελεί εξέλιξη του παλαιότερου πίνακα ανακοινώσεων (bulletin board), ενός ιστοτόπου στον οποίο τα άτομα μπορούσαν να αναρτούν μηνύματα κειμένου, να απαντούν σε άλλους οποιαδήποτε στιγμή και να συζητούν θέματα που τους ενδιαφέρουν. Τα φόρα συζητήσεων των εργαζομένων χρησιμοποιούνται συχνά για την ανταλλαγή πληροφοριών που αφορούν την επιχείρηση και για το συντονισμό των εργασιών. Επιπλέον, παίζουν το ρόλο ενός διαδικτυακού κουτιού προτάσεων (suggestion box). Τα φόρα μπορούν και να συντονίζονται από κάποιο άτομο που εποπτεύει τις συζητήσεις, διαγράφοντας αναρτήσεις που θεωρούνται απαράδεκτες και εμποδίζοντας την πρόσβαση σε χρήστες που παραβαίνουν τους κανονισμούς. Το μεγαλύτερο μέρος των αναρτήσεων προέρχεται από μικρό αριθμό ατόμων, ενώ οι υπόλοιποι απλώς τις διαβάζουν.

8 Άμεσα μηνύματα Ενημέρωση παρουσίας Μηνύματα κειμένου
Τα άμεσα μηνύματα (instant messaging – IM), που ονομάζονται και «συνομιλία» (chat), συνίσταται στη διαδικτυακή αλληλεπίδραση μέσω κειμένου σε πραγματικό χρόνο. Η υπηρεσία αυτή μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη στον εργασιακό χώρο για την ανταλλαγή σύντομων ερωταπαντήσεων. Τα άμεσα μηνύματα αυξήθηκαν δραματικά με την εξάπλωση του Διαδικτύου και την προσφορά δωρεάν εφαρμογών λογισμικού που τα υποστηρίζουν, όπως τα AOL Instant Messenger, Google Talk, Yahoo! Messenger, Skype, αλλά και άλλα προϊόντα που αφορούν την ενδοεπιχειρησιακή επικοινωνία ή την αλληλεπίδραση μεταξύ επιχειρήσεων. Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σχεδιάστηκε για να είναι απολύτως ανοιχτό, ώστε οποιοσδήποτε να μπορεί να στέλνει μηνύματα σε οποιονδήποτε άλλο, ανεξάρτητα από το ποιο λογισμικό ηλεκτρονικής αλληλογραφίας χρησιμοποιεί. Αντίθετα, ο κόσμος των άμεσων μηνυμάτων κινείται στη σφαίρα της αποκλειστικής χρήσης. Το λογισμικό άμεσων μηνυμάτων εισήγαγε μια εξαιρετικά κρίσιμης σημασίας συνεργατική λειτουργία που ονομάζεται ενημέρωση παρουσίας (presence awareness), η οποία επιτρέπει στους χρήστες να ενημερώνουν την ομάδα επαφών, συναδέλφων ή φίλων τους για την τρέχουσα κατάστασή τους (current status). Οι δείκτες ενημέρωσης παρουσίας προσθέτουν μια ανθρώπινη διάσταση στη διαδικτυακή συνεργασία και αποτελούν τον βασικότερο λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι μέσα στους οργανισμούς υιοθετούν τα εργαλεία αυτά. Η αποστολή γραπτών μηνυμάτων μετατρέπει το κινητό τηλέφωνο από μια κινητή συσκευή που εξυπηρετούσε έναν και μόνο σκοπό σε μια συσκευή που μπορεί να στέλνει σύντομα μηνύματα κειμένου σε άλλες συσκευές κινητής τηλεφωνίας, φωτογραφίες και βίντεο, αλλά και να μεταδίδει μηνύματα σε ομάδες ανθρώπων, όπως ακριβώς γίνεται και μέσω Twitter. Πλέον, αυτού του είδους η επικοινωνία έχει ξεπεράσει τις τηλεφωνικές κλήσεις, ενώ ορισμένοι χρήστες στέλνουν και λαμβάνουν εκατοντάδες γραπτά μηνύματα καθημερινά. Τα χαρακτηριστικά των γραπτών μηνυμάτων τα καθιστούν ιδιαιτέρα χρήσιμα για τον μικρο-συντονισμό σε πραγματικό χρόνο, καθώς μέσω αυτών μπορούν να ενημερωθούν οι άνθρωποι για τον τόπο και το χρόνο διεξαγωγής δραστηριοτήτων.

9 Συστήματα υποστήριξης ομαδικών αποφάσεων
Συναντήσεις ομάδων πρόσωπο-με-πρόσωπο Ανώνυμη υποβολή προτάσεων Μια συνεργατική τεχνολογία που βοηθά τις ομάδες να ανταλλάξουν ιδέες και να λάβουν αποφάσεις ονομάζεται σύστημα υποστήριξης ομαδικών αποφάσεων (group decision support system – GDSS). Τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούνται για τις συναντήσεις των ομάδων, όπου κάθε μέλος διαθέτει έναν υπολογιστή συνδεδεμένο με έναν κοινό διακομιστή, ενώ ένας διαμεσολαβητής καθορίζει τις εργασίες που θα γίνουν κατά τη διάρκεια της συνάντησης. Το λογισμικό επιτρέπει σε κάθε μέλος να υποβάλλει τις προτάσεις του ανώνυμα, καθώς η ομάδα περνά από το στάδιο εντοπισμού του προβλήματος στην πρόταση πιθανών λύσεων, στην αξιολόγηση των εναλλακτικών και τέλος σε ένα βαθμό συμφωνίας για το ποιο θα είναι το βέλτιστο σχέδιο δράσης. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, οι προτάσεις, τα σχόλια και οι ψήφοι εμφανίζονται στις οθόνες, χωρίς όμως να φαίνεται από ποιον προέρχονται. Τα συστήματα υποστήριξης ομαδικών αποφάσεων σχεδιάστηκαν με γνώμονα την προαγωγή καινοτόμων ιδεών και τη λήψη υψηλής ποιότητας λογικών αποφάσεων, στοχεύοντας κυρίως στο να αλλάξουν ορισμένα στοιχεία της δυναμικής της ομάδας που μπορεί να της προκαλούν δυσλειτουργία. Για παράδειγμα, τα μέλη της ομάδας με υψηλό κύρος διαθέτουν δυσανάλογη επιρροή, ακόμα και στις περιπτώσει που κάνουν λάθος. Οι πιέσεις που ασκεί η ομάδα μπορούν επίσης να καταπνίξουν απόψεις που αποκλίνουν από αυτές της πλειοψηφίας. Η ανωνυμία που προσφέρουν τα συστήματα υποστήριξης ομαδικών αποφάσεων βοηθά στη μείωση αυτών των επιδράσεων.

10 Τηλεδιάσκεψη μέσω Διαδικτύου
Ζωντανές διαδικτυακές συναντήσεις Μπορεί να περιλαμβάνουν βίντεο πραγματικού χρόνου, συνομιλία μέσω ανταλλαγής μηνυμάτων κειμένου και παρουσιάσεις Μια ακόμα σύγχρονη συνεργατική τεχνολογία είναι η τηλεδιάσκεψη μέσω Διαδικτύου (web conferencing), η οποία υποστηρίζει τις διαδικτυακές συναντήσεις, οι οποίες συχνά αποκαλούνται και «διαδικτυακά σεμινάρια» (webinars). Οι συμμετέχοντες λαμβάνουν μέρος στη συνάντηση από τον υπολογιστή τους ή το έξυπνο κινητό τους τηλέφωνο και χρησιμοποιούν ακουστικά με μικρόφωνο ή την τηλεφωνική διάσκεψη (phone conferencing) για να συνομιλήσουν. Το λογισμικό τηλεδιάσκεψης μέσω φυλλομετρητών ιστού, όπως τα WebEx και Go To Meeting, έχουν εμπλουτίσει τις λειτουργίες που προσφέρουν, συμπεριλαμβάνοντας λειτουργικά χαρακτηριστικά όπως συνομιλία μέσω βίντεο πραγματικού χρόνου, υποστήριξη για PowerPoint ή άλλου τύπου παρουσιάσεις, συνομιλία μέσω ανταλλαγής μηνυμάτων κειμένου, διαμοιρασμός εφαρμογών επιφάνειας εργασίας κ.α. Τα εργαλεία τηλεδιάσκεψης μειώνουν δραστικά τα έξοδα ταξιδιών, γι’ αυτό και η ζήτηση των υπηρεσιών αυτών αυξάνεται κυρίως σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Χρησιμοποιούνται επίσης ευρύτατα για την εκπαίδευση στελεχών, τις γεωγραφικά απομακρυσμένες ομάδες έργου, τις παρουσιάσεις νέων προϊόντων, τις εικονικές συναντήσεις με πελάτες και άλλες εκδηλώσεις.

11 Διαδραστικά βίντεο Συνομιλία μέσω διαδραστικού βίντεο για τη βελτίωση της συνεργασίας Τηλεπαρουσία Η συνομιλία μέσω διαδραστικού βίντεο για την ομαδική εργασία είναι μια ευρέως διαθέσιμη λειτουργία μέσω των διαδικτυακών καμερών και λογισμικού, όπως το Skype. Η δυνατότητα αυτή αλλάζει εκ βάθρων τις διαδικτυακές συνεργασίες, καθώς επιτρέπει στους συμμετέχοντες να βλέπουν τις εκφράσεις του προσώπου και τις άλλες μη λεκτικές συμπεριφορές που διέπουν την επικοινωνία. Τα δυνατότερα από τα συστήματα αυτά δημιουργούν μια αίσθηση τηλεπαρουσίας (telepresence), όπου κάθε συμμετέχοντας φαίνεται σχεδόν σε κανονικό μέγεθος και οι εικόνες είναι σαν ζωντανές. Η επαφή με τα μάτια είναι περισσότερο φυσική και οι φωνές είναι καλά συγχρονισμένες με τις κινήσεις των χειλιών. Ένα στέλεχος μπορεί απλώς να ανοίξει τη διαδικτυακή του κάμερα και να αλληλεπιδράσει με κάποιον που βρίσκεται στην άλλη μεριά του πλανήτη σαν να καθόταν στην απέναντι πλευρά του γραφείου του.

12 Κοινόχρηστοι χώροι εργασίας
Διαμοιρασμός εγγράφων, καταλόγων και πληροφοριών Βιβλιοθήκη εγγράφων Ο κοινόχρηστος χώρος εργασίας (shared workspace) είναι μια περιοχή του διακομιστή στην οποία τα μέλη της ομάδας μπορούν να αναρτούν έγγραφα, να διατηρούν καταλόγους μελών, να παραθέτουν ειδήσεις και ανακοινώσεις, να επεξεργάζονται από κοινού έγγραφα και να κάνουν ενημερώσεις. Πυρήνας του κοινόχρηστου χώρου εργασίας είναι η βιβλιοθήκη εγγράφων (document library), στην οποία τα μέλη μπορούν να αποθηκεύουν σημαντικά πληροφοριακά τεκμήρια και να παρακολουθούν όλες τις αλλαγές που γίνονται σε αυτά. Αυτή η κεντρική βιβλιοθήκη εγγράφων προσφέρει πολλά στην αποφυγή της σύγχυσης και της αλληλοεπικάλυψης που δημιουργείται όταν τα μέλη της ομάδας ανταλλάσσουν συνεχώς αναθεωρημένες εκδόσεις εγγράφων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

13 Ιστολόγια (Blogs) Συνεχής σχολιασμός, εικόνες και συνδέσμους σε άλλες διαδικτυακές πηγές πληροφόρησης. Ορισμένα ιστολόγια αποτελούν προσωπικά χόμπι, ενώ άλλα είναι διαδικτυακά περιοδικά Για τους οργανισμούς τα ιστολόγια αποτελούν ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο μέσο δημιουργίας γνωσιακών βάσεων, αλλά και το μάρκετινγκ και τις επικοινωνίες To Web 2.0 εισάγει δυναμικά εργαλεία που ενθαρρύνουν την ευρεία συμμετοχή και τη συνεισφορά των τελικών χρηστών στο Διαδίκτυο. Πολλά από τα εργαλεία αυτά έχουν υιοθετηθεί από τους οργανισμούς για τη διευκόλυνση της συνεργασίας και την προαγωγή της ανταλλαγής πληροφοριών. Στο ιστολόγιο, ή blog (σύντμηση του όρου «web log» – «λίστα καταχωρήσεων στον ιστό»), ο blogger (συντάκτης ιστολογίου) διατηρεί μια ιστοσελίδα, η οποία αποτελείται κατά κύριο λόγο από συνεχή σχολιασμό, εικόνες και συνδέσμους σε άλλες διαδικτυακές πηγές πληροφόρησης. Οι αναρτήσεις παρουσιάζονται με αντίστροφη χρονολογική σειρά, ώστε η πιο πρόσφατη καταχώρηση να εμφανίζεται πρώτη. Οι αναγνώστες μπορούν να προσθέτουν τα δικά τους σχόλια στις αναρτήσεις των bloggers, λαμβάνοντας μέρος σε ασύγχρονη συζήτηση. Μια ενδιαφέρουσα ανάρτηση μπορεί να αναπαραχθεί από άλλους bloggers, εξαπλώνοντάς την και αυξάνοντας σημαντικά τις προβολές σελίδας του ιστολογίου που την περιέχει. Ορισμένα ιστολόγια είναι έργα αγάπης που απευθύνονται σε φίλους, στην οικογένεια ή σε άλλους ερασιτέχνες. Άλλα ιστολόγια ανήκουν σε παραδοσιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία προσλαμβάνουν ομάδες συντακτών για τη συνεχή ενημέρωσή τους. Τα ιστολόγια αυτά μοιάζουν περισσότερο με διαδικτυακά διαδραστικά περιοδικά, τα οποία έχουν έσοδα από τις διαφημίσεις. Για τους οργανισμούς τα ιστολόγια αποτελούν ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο μέσο δημιουργίας γνωσιακών βάσεων. Χρησιμοποιούνται επίσης στο μάρκετινγκ και στις επικοινωνίες για τη σύσφιξη των σχέσεων με τους πελάτες και τους προμηθευτές.

14 Γουίκι (Wikis) Επιτρέπει στους χρήστες να προσθέτουν και να επεξεργάζονται διασυνδεδεμένες ιστοσελίδες Οι οργανισμοί τα χρησιμοποιούν για τη συγκέντρωση εγγράφων και τη δημιουργία αποθηκών γνώσης Βικιπαίδεια Μια ακόμη σημαντική τεχνολογία Web 2.0, η οποία διευκολύνει τη συνεισφορά των τελικών χρηστών και την κοινή επεξεργασία, είναι το wiki, μια ιστοσελίδα που επιτρέπει στους χρήστες να προσθέτουν και να επεξεργάζονται διασυνδεδεμένες ιστοσελίδες. Το λογισμικό για τη δημιουργία wiki προσφέρει εργαλεία επεξεργασίας κειμένου και έτσι οι χρήστες δεν χρειάζεται να γνωρίζουν HTML. Επιπλέον, καταγράφει τις εκδόσεις και επιτρέπει στους χρήστες να βλέπουν το ιστορικό των αλλαγών που έχουν συντελεστεί σε κάθε σελίδα, καθώς και συζητήσεις που γίνονται για το περιεχόμενό της. Οι χρήστες περιηγούνται μέσα σε ένα wiki μέσω αναζήτησης με τη χρήση λέξεων-κλειδιών ή πατώντας επάνω στους συνδέσμους που παραπέμπουν σε άλλες σχετικές σελίδες. Τα wikis είναι πλέον εξαιρετικά πολύτιμα εργαλεία και για τους οργανισμούς, ιδιαίτερα με σκοπό τη συγκέντρωση εγγράφων και τη δημιουργία αποθηκών γνώσης (knowledge storehouses), τις οποίες οι εργαζόμενοι μπορούν να επεξεργάζονται ανάλογα με τις ανάγκες τους. Το wiki επιτρέπει στα άτομα κάθε τμήματος και κάθε επιπέδου να συνεισφέρουν στοιχεία από την εμπειρία τους ή να ενημερώνουν ήδη υπάρχοντα άρθρα, προσθέτοντας καινούργιες πληροφορίες. Η διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια «Wikipedia» ή «Βικιπαίδεια» είναι το πιο γνωστό wiki δημόσιας πρόσβασης. Με περισσότερα από 15 εκατομμύρια άρθρα, τα οποία έχουν συνεισφέρει ή επιμεληθεί εθελοντές από όλο τον κόσμο, η Wikipedia είναι το δημοφιλέστερο δίκτυο γενικής πληροφόρησης.

15 Κοινωνική δικτύωση Facebook Κόμβοι Ανταλλαγή γνώσης
Περισσότεροι από τρεις στους τέσσερις millennials, άτομα που ανήκουν στη γενιά που γεννήθηκε μεταξύ του 1980 και του 1995, έχουν δημιουργήσει προφίλ σε μία ή περισσότερες ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook ή το LinkedIn. Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν εκ των πραγμάτων μια πλατφόρμα συνεργασίας και διαδικτυακής ασύγχρονης επικοινωνίας. Εάν το Facebook ήταν χώρα, θα ήταν η τρίτη πιο πυκνοκατοικημένη μετά την Κίνα και την Ινδία, με πάνω από 500 εκατομμύρια χρήστες το Βασικό στοιχείο των σελίδων αυτών είναι τα ατομικά ή οργανωσιακά προφίλ. Η αξία των ιστοτόπων αυτών, όμως, έγκειται στο ότι τα προφίλ αποτελούν κόμβους σε ένα τεράστιο, αλληλένδετο δίκτυο συνδέσμων σε άλλους κόμβους, που έχουν δημιουργήσει άλλα άτομα ή οργανισμοί. Τα δίκτυα αυτά τα δημιουργούν οι ίδιοι οι χρήστες, καθώς συνδέονται με τους φίλους ή τους συναδέλφους τους. Το ίδιο το λογισμικό μάλιστα προτείνει συνδέσμους, ενώ ακόμα περισσότερα άτομα μπορούν να προστεθούν μέσω ατζέντας, ηλεκτρονικού της ταχυδρομείου, επαφών στα άμεσα μηνύματα ή να αναζητώντας πιθανούς φίλους ή συναδέλφους, μέσω του ονόματός τους, της διεύθυνσης του ηλεκτρονικού τους ταχυδρομείου ή κάποιου άλλου χαρακτηριστικού. Η αξία της κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι πολύ μεγάλη για τους χρήστες, προσφέροντάς τους μια πλατφόρμα μέσω της οποίας μπορούν να καλλιεργήσουν ή να ανανεώσουν τις σχέσεις τους με άτομα, που χωρίς αυτή θα είχαν χαθεί. Από τη σκοπιά των επιχειρήσεων, οι ιστοσελίδες αυτές προσφέρουν ένα μέσο για την υποστήριξη της ανταλλαγής γνώσης εντός της εταιρείας, αλλά και για την προσέγγιση ανθρώπων που μπορεί να ενδιαφέρονται για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους. Οι διαφημίσεις μπορούν να προσαρμόζονται ώστε να εντοπίζουν ακριβώς τις ομάδες στόχευσης, βάσει των προφίλ των μελών. Εκτός από τη διαφήμιση, οι οργανισμοί δημιουργούν τα δικά τους προφίλ για να συνδέονται με τους πελάτες τους, να στρατολογούν εργαζομένους, να ανακοινώνουν νέα προϊόντα και γενικά να προωθούν το εμπορικό τους σήμα.

16 Μικρο-ιστολόγια Σύντομες αναρτήσεις
Οι χρήστες μπορούν να «ακολουθούν» άλλους χρήστες Twitter Το μικρο-ιστολόγιο (microblogging) είναι μια μορφή ιστολογίου, όπου οι αναρτήσεις είναι σχετικά σύντομες, περιλαμβάνοντας μια μικρή πρόταση και ορισμένες φορές ένα σύνδεσμο σε κάποια άλλη διαδικτυακή πηγή ή σε κάποιο βίντεο. Όπως και στην περίπτωση των ιστολογίων, οι αναρτήσεις εμφανίζονται σε αντίστροφη χρονολογική σειρά. Τα θέματα ποικίλλουν και κυμαίνονται από απλές ενημερώσεις για την τρέχουσα δραστηριότητα του χρήστη έως ενημερωτικούς συνδέσμους σε πηγές για τρέχοντα γεγονότα, χόμπι, επιχειρήσεις, υπηρεσίες κ.ά. Ο χαρακτήρας κοινωνικής δικτύωσής τους διατηρείται από το γεγονός ότι οι χρήστες είναι σε θέση να «ακολουθούν» άλλους χρήστες, των οποίων οι αναρτήσεις εμφανίζονται σε συνεχή ροή στους υπολογιστές ή τις κινητές συσκευές των followers. Οι followers με τη σειρά τους μπορούν να απαντούν στις αναρτήσεις ή να τις προωθούν στους δικούς τους «ακολούθους». Το Tweeter διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό χρηστών και οι όροι «tweet» και «re-tweet» χρησιμοποιούνται ευρύτατα για να περιγράψουν τα βασικά συστατικά της συνεργατικής αυτής τεχνολογίας. Οι επιχειρήσεις εφευρίσκουν καινοτόμους τρόπους να έρθουν σε επαφή με πελάτες μέσω του Twitter, καθώς οι παραπομπές από κοινωνικά δίκτυα (social referrals – κίνηση σε μια ιστοσελίδα που προέρχεται από περιεχόμενο ή/και συνδέσμους που αναρτώνται σε κοινωνικά δίκτυα, είτε από την ίδια την επιχείρηση είτε από κάποιον άλλο χρήστη) φαίνεται να μειώνουν την επίδραση των διαφημίσεων κειμένου σε μηχανές αναζήτησης, οι οποίες ναι μεν σχετίζονται με την αναζήτηση που κάνει ο χρήστης αλλά δεν του έχουν προταθεί από κάποιον που γνωρίζει.

17 Εικονικοί κόσμοι Γραφικό περιβάλλον Second Life
Επαγγελματικά συνέδρια και συναντήσεις Εικονικός κόσμος (virtual world) είναι ένα γραφικό και συχνά τρισδιάστατο περιβάλλον, στο οποίο οι χρήστες μπορούν να εισέρχονται και να αλληλεπιδρούν με εικονικά αντικείμενα αλλά και μεταξύ τους, χρησιμοποιώντας avatar (είδωλα). Μπροστά σε μια οθόνη με ένα πληκτρολόγιο, ένα ποντίκι, joysticks, χειριστήρια κονσόλες, τιμόνια ή πεντάλ, οι χρήστες είναι σε θέση να εξερευνήσουν ψηφιακά κατασκευασμένους κόσμους ή να οδηγήσουν οχήματα σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα. Αυτοί οι ελκυστικοί διαδικτυακοί κόσμοι χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο σε παιχνίδια για πολλούς παίκτες, όπως το World of Warcraft, στο οποίο τα φανταστικά περιβάλλοντα διαθέτουν ευφάνταστα πλάσματα και εξαιρετικής σχεδίασης τοποθεσίες. Παράλληλα, χρησιμεύουν ως προσομοίωση για εκπαιδευτικές ανάγκες. Το Second Life είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς παρόχους εικονικών κόσμων. Παρότι αρκετοί οργανισμοί έχουν κάνει την εμφάνισή τους στο Second Life ή σε άλλους εικονικούς κόσμους, οι αρχικές τους προσπάθειες εστίαζαν περισσότερο στη διαχείριση των πελατειακών τους. Σχέσεων. Οι προσπάθειες αυτές δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένες. Παρ’ όλο το δύσκολο ξεκίνημά τους, οι εικονικοί κόσμοι μπορούν να προσφέρουν πολλά από πλευρά συνεργασίας. Οι επιχειρήσεις τούς θεωρούν ελκυστική λύση για τις συναντήσεις τους, καθώς είναι σε θέση να προσομοιώσουν ζωντανές συσκέψεις με ομιλητές, αίθουσες διαλειμμάτων και συνεδρίες μικρών ομάδων. Πέραν των επαγγελματικών συναντήσεων, οι εικονικοί κόσμοι μπορούν να αναπαράγουν οποιοδήποτε είδος περιβάλλοντος, από ένα μικροσκοπικό κύτταρο αίματος ως το αχανές διάστημα, το οποίο οι άνθρωποι να μπορούν να εξερευνήσουν.

18 Ενοποιημένες επικοινωνίες
Δείκτες πλαισίου Καθολικό ταμπλό Οι ενοποιημένες επικοινωνίες (unified communications – UC) ολοκληρώνουν πολλαπλές εφαρμογές και κανάλια επικοινωνίας σε μία μοναδική διεπαφή, προσβάσιμη από πολλές διαφορετικές συσκευές. Παρότι οι τεχνολογίες αυτές δεν είναι καινούργιες, η ενοποιημένη αυτή προσέγγιση είναι σε θέση να συνδυάσει υπηρεσίες επικοινωνίας πραγματικού χρόνου, όπως τα άμεσα μηνύματα και η τηλεδιάσκεψη, με ασύγχρονες, όπως το ηλεκτρονικό και το φωνητικό ταχυδρομείο και το φαξ. Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά των ενοποιημένων επικοινωνιών είναι η ένδειξη διαθεσιμότητας (context indicator ή presence indicator), μέσω της οποίας ενημερώνεται ο αποστολέας του μηνύματος εάν ο αποδέκτης είναι διαθέσιμος για επικοινωνία τη συγκεκριμένη στιγμή, καθώς και με ποιον τρόπο επιθυμεί να επικοινωνήσει. Κατά τη διάρκεια ενός μακρινού ταξιδιού με το αυτοκίνητο, ο οδηγός μπορεί να ενημερώσει ότι είναι σε θέση να συνομιλήσει μέσω ανοιχτής ακρόασης στο κινητό του τηλέφωνο, αλλά όχι μέσω άμεσων μηνυμάτων ή τηλεδιάσκεψης. Τα universal dashboards έκαναν την εμφάνισή τους για να βοηθήσουν στη διαχείριση των ενοποιημένων επικοινωνιών, παρέχοντας άμεση πρόσβαση σε ενδείξεις διαθεσιμότητας, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ασφαλή άμεσα μηνύματα, κλήσεις ήχου και βίντεο, κλήσεις διάσκεψης, ροές επιχειρησιακών δεδομένων κ.ά. Το dashboard είναι προσβάσιμο από επιτραπέζιους υπολογιστές ή κινητά τηλέφωνα, δημιουργώντας έναν διαρκή σύνδεσμο ανάμεσα στο άτομο, τις επαφές του και τις πηγές πληροφόρησης. Μπορεί μάλιστα και να παραμετροποιηθεί ανάλογα με τις προτιμήσεις και την τρέχουσα κατάσταση του χρήστη.

19 Ψυχολογικά χαρακτηριστικά
Οι άνθρωποι είχαν στη διάθεσή τους χιλιάδες χρόνια για να τελειοποιήσουν τις στρατηγικές τους ως προς την πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπίδραση. Αντίθετα, διαθέτουν μόνο δύο περίπου δεκαετίες για να μάθουν πώς να συνεργάζονται σε εικονικό πλαίσιο. Τα διάφορα διαδικτυακά περιβάλλοντα διαφέρουν μεταξύ τους σημαντικά· πολλά από αυτά, όμως, μοιράζονται ορισμένα κοινά στοιχεία τα οποία επηρεάζουν τη συμπεριφορά: Άγνωστα εργαλεία επικοινωνίας. Η πληκτρολόγηση δεν είναι το ίδιο με την ομιλία, παρότι οι άνθρωποι συχνά χρησιμοποιούν το πληκτρολόγιο για να αναπαράγουν μια προφορική συνομιλία, αντί της πιο επίσημης γραπτής αλληλογραφίας. Πλούτος μέσων. Η διαδικτυακή επικοινωνία συντελείται συνήθως μέσω κειμένου, στερούμενη στοιχείων όπως οι εκφράσεις του προσώπου, η επαφή με τα μάτια, η ένταση και ο ρυθμός της φωνής, οι χειρονομίες, η στάση του σώματος και οι κινήσεις των χεριών. Φυσική απόσταση. Επιπλέον σημαντικό παράγοντα αποτελεί ο συνδυασμός φυσικής απόστασης και έλλειψης φυσικής παρουσίας. Ανωνυμία. Όταν οι άνθρωποι έχουν την αίσθηση ότι οι υπόλοιποι δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν την ταυτότητά τους, η συμπεριφορά τους μπορεί να μεταβληθεί σημαντικά. Αποδέκτες. Οι διαδικτυακές αλληλεπιδράσεις ενέχουν πάντοτε ένα βαθμό ασάφειας ως προς το ποιο είναι το «ακροατήριό» τους. Οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες μπορούν να προωθηθούν σε άλλα άτομα ή να δημοσιευτούν.

20 Διαχείριση των διαδικτυακών εντυπώσεων
Οι άνθρωποι σχηματίζουν γνώμη για τους άλλους χρησιμοποιώντας διάφορες κοινωνικές κατηγοριοποιήσεις Στο Διαδίκτυο δημιουργούνται συχνά λανθασμένες εντυπώσεις Τα κοινωνικά δίκτυα, με τις φωτογραφίες και τα βίντεο, επανεισάγουν το στοιχείο της εξωτερικής εμφάνισης Οι άνθρωποι σχηματίζουν γνώμη για τους άλλους γρήγορα χρησιμοποιώντας διάφορες κοινωνικές κατηγοριοποιήσεις, κυρίως την ηλικία, το φύλο, την εθνικότητα και την εξωτερική εμφάνιση. Όταν τα σήματα αυτά δεν είναι εμφανή, χρησιμοποιούν οποιοδήποτε στοιχείο έχουν στη διάθεσή τους για να σχηματίσουν άποψη, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συχνά στο Διαδίκτυο λανθασμένες εντυπώσεις. Τα κοινωνικά δίκτυα προσθέτουν ένα ασυνήθιστο στοιχείο στη διαχείριση των διαδικτυακών εντυπώσεων, το οποίο δεν συναντάται στις αλληλεπιδράσεις πρόσωπο με πρόσωπο.

21 Δυναμική των εικονικών ομάδων
Κανόνες της ομάδας Άρση αναστολών Εξίσωση στάτους Εμπιστοσύνη Εντός των οργανισμών, τα άτομα μαθαίνουν συνήθως τους κανόνες ο ένας από τον άλλο, παρατηρώντας τις ενέργειές τους, καθώς και δεχόμενοι επαίνους ή επικρίσεις, συχνά μη λεκτικούς. Αντίθετα, τα μέλη μιας διαδικτυακής ομάδας δεν μπορούν να αντιληφθούν τέτοιου είδους μη λεκτικά σήματα, με αποτέλεσμα οι κανόνες της ομάδας να είναι δυσκολότερο να καθιερωθούν. Οι κανόνες που καθορίζουν τον τρόπο κατανομής του φόρτου εργασίας είναι δυσκολότερο να μεταδοθούν και να επιβληθούν στο διαδικτυακό περιβάλλον. Οι επιτυχημένες εικονικές ομάδες αντισταθμίζουν τους χαλαρούς κανόνες καθορίζοντας ρητά τι αναμένεται από καθένα από τα μέλη τους. Αρκετές φορές το περιβάλλον του Διαδικτύου προκαλεί άρση αναστολών, με αποτέλεσμα τα άτομα να εκφράζονται περισσότερο ωμά, απότομα ή επιθετικά απ’ ό,τι θα έκαναν στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασης πρόσωπο με πρόσωπο. Ο διαδικτυακός κόσμος τείνει να ισοπεδώνει τις ιεραρχίες και να εξισώνει το στάτους, εν μέρει εξαιτίας του ότι πολλά από τα σήματα που χρησιμοποιούνται για την καθιέρωση του στάτους δεν είναι τόσο εμφανή. Φυσικά, το στάτους δεν παύει να υφίσταται· οι επικεφαλής των εικονικών ομάδων όμως γνωρίζουν καλά ότι δεν έχουν την ίδια δύναμη με αυτήν που θα είχαν στο πλαίσιο μιας αλληλεπίδρασης πρόσωπο με πρόσωπο. Στην περίπτωση των εικονικών ομάδων, και ιδιαίτερα αυτών που μόλις έχουν σχηματιστεί και αποτελούνται από άγνωστα μέχρι πρότινος μεταξύ τους άτομα, η εμπιστοσύνη είναι δύσκολα οικοδομήσιμη και εύθραυστη. Σχετικές έρευνες δείχνουν ότι όταν προηγείται μια συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο η εμπιστοσύνη ανάμεσα στα μέλη της εικονικής ομάδας ενισχύεται και μάλιστα σημαντικά.

22 Επιτυχημένες εικονικές ομάδες
Οι πιθανότητες επιτυχίας ενισχύονται γνωρίζοντας με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η δυναμική της ομάδας στο διαδικτυακό περιβάλλον αλλά και πώς οι συνεργατικές τεχνολογίες μπορούν να υποστηρίξουν τη συνεργασία ανάμεσα στα μέλη των ομάδων. Ανεξάρτητα από το αν η ομάδα αποτελείται από φοιτητές που κάνουν μια εργασία ή από εργαζομένους από διάφορα ανά τον κόσμο γραφεία μιας πολυεθνικής εταιρείας, υπάρχουν ορισμένες αρχές που είναι σε θέση να ενισχύσουν σημαντικά την παραγωγικότητά της. Μπορούν επίσης να κάνουν την εικονική συνεργασία πιο ικανοποιητική, καθιστώντας τις ομάδες ανθεκτικότερες στα εμπόδια που προκαλεί η συνεργασία μέσω Διαδικτύου. Τα μέλη της εικονικής ομάδας μπορούν να καταρτίσουν έναν γραπτό καταστατικό χάρτη, να καθορίσουν από κοινού τη στρατηγική λήψης αποφάσεων, να ενεργήσουν προδραστικά και αναλάβουν εθελοντικά εργασίες, καθώς και να επικοινωνούν και να ανταλλάσσουν πληροφορίες συχνότερα. Οι ηγέτες των εικονικών ομάδων θα πρέπει να γνωρίσουν καθένα από τα μέλη της ομάδας, να χρησιμοποιούν ένα σχετικά δομημένο στιλ ηγεσίας, να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή όλων των μελών της ομάδας, να στέλνουν συχνά υπενθυμίσεις και να επαινούν τα μέλη της ομάδας δημόσια.

23 Επιτυχημένες εικονικές ομάδες (συν.)
Επιτυχημένες εικονικές ομάδες (συν.) Οι πιθανότητες επιτυχίας ενισχύονται γνωρίζοντας με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η δυναμική της ομάδας στο διαδικτυακό περιβάλλον αλλά και πώς οι συνεργατικές τεχνολογίες μπορούν να υποστηρίξουν τη συνεργασία ανάμεσα στα μέλη των ομάδων. Ανεξάρτητα από το αν η ομάδα αποτελείται από φοιτητές που κάνουν μια εργασία ή από εργαζομένους από διάφορα ανά τον κόσμο γραφεία μιας πολυεθνικής εταιρείας, υπάρχουν ορισμένες αρχές που είναι σε θέση να ενισχύσουν σημαντικά την παραγωγικότητά της. Μπορούν επίσης να κάνουν την εικονική συνεργασία πιο ικανοποιητική, καθιστώντας τις ομάδες ανθεκτικότερες στα εμπόδια που προκαλεί η συνεργασία μέσω Διαδικτύου. Τα μέλη της εικονικής ομάδας μπορούν να καταρτίσουν έναν γραπτό καταστατικό χάρτη, να καθορίσουν από κοινού τη στρατηγική λήψης αποφάσεων, να ενεργήσουν προδραστικά και αναλάβουν εθελοντικά εργασίες, καθώς και να επικοινωνούν και να ανταλλάσσουν πληροφορίες συχνότερα. Οι ηγέτες των εικονικών ομάδων θα πρέπει να γνωρίσουν καθένα από τα μέλη της ομάδας, να χρησιμοποιούν ένα σχετικά δομημένο στιλ ηγεσίας, να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή όλων των μελών της ομάδας, να στέλνουν συχνά υπενθυμίσεις και να επαινούν τα μέλη της ομάδας δημόσια.

24 Περίληψη Συνεργατικές τεχνολογίες Τεχνολογίες Web 2.0
Ενοποιημένες επικοινωνίες Διαδικτυακά περιβάλλοντα Οι συνεργατικές τεχνολογίες εξελίχθηκαν ταχύτατα, ξεκινώντας από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα προηγμένα λειτουργικά χαρακτηριστικά του, τα οποία υποστηρίζουν τη διαχείριση των επαφών μέσω βιβλίων διευθύνσεων, αλλά και τη διαχείριση χρόνου μέσω ημερολογίων. Τα φόρα συζητήσεων, τα άμεσα και τα γραπτά μηνύματα υποστηρίζουν τη συνεργασία που βασίζεται στην ανταλλαγή γραπτών κειμένων, με κάθε τεχνολογία να προσθέτει μια ελαφρώς διαφορετική λειτουργικότητα στην υπηρεσία της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης. Οι συνεργατικές τεχνολογίες που προορίζονται για τις ομάδες περιλαμβάνουν τα συστήματα υποστήριξης ομαδικών αποφάσεων, την τηλεδιάσκεψη μέσω Διαδικτύου και τους κοινόχρηστους χώρους εργασίας. Οι τεχνολογίες Web 2.0 προσφέρουν μεγάλη υποστήριξη στη συνεργασία, μέσω των ιστολογίων, των wikis, των κοινωνικών δικτύων, των μικρο-ιστολογίων και των εικονικών κόσμων. Οι οργανισμοί χρησιμοποιούν τα εργαλεία αυτά για να υποστηρίξουν τις δικές τους συνεργατικές προσπάθειες, αλλά και για να έρθουν σε επαφή με τους πελάτες και τους προμηθευτές τους. Οι ενοποιημένες επικοινωνίες συνενώνουν πολλαπλές συνεργατικές τεχνολογίες και εφαρμογές, απλοποιώντας τις διεπαφές του χρήστη και καθιστώντας τες προσβάσιμες από πολλές διαφορετικές συσκευές. 4. Τα κύρια χαρακτηριστικά των διαδικτυακών περιβαλλόντων που επιδρούν στην ανθρώπινη συμπεριφορά είναι τα άγνωστα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία, η έλλειψη πλούτου μέσων, η μεγάλη απόσταση, το έντονο αίσθημα ανωνυμίας και η ασάφεια των πιθανών αποδεκτών του μηνύματος. Οι στρατηγικές ενίσχυσης της αποδοτικότητας των εικονικών ομάδων θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους το πώς τα διαδικτυακά περιβάλλοντα επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά.

25 Μελέτη περίπτωσης 1: Mozilla
Συνεργασία για όσους εργάζονται σε απομακρυσμένα σημεία Ρομπότ τηλεπαρουσίας Ψυχολογικές διαστάσεις Η εταιρεία Mozilla της Silicon Valley πειραματίζεται με διάφορους τρόπους προκειμένου να βελτιώσει τη συνεργασία για όσους εργάζονται σε απομακρυσμένα σημεία. Η κινούμενη μηχανή είναι ένα «ρομπότ τηλεπαρουσίας» (telepresence robot). Ο εργαζόμενος συνδέεται με το ρομπότ από το γραφείο του στο Τορόντο, ελέγχοντας τις κινήσεις και τις κάμερές του μέσω φορητού υπολογιστή. Στη διάρκεια των συσκέψεων, μπορεί να περιστρέφει την κάμερα και να βλέπει όλους τους παρευρισκόμενους, ενώ και εκείνοι μπορούν να τον δουν και να τον ακούσουν. Το ρομπότ, που μοιάζει κάπως με ηλεκτρική σκούπα με μια οθόνη LCD στο επάνω μέρος της, διαθέτει και μία επιπλέον κάμερα η οποία κοιτά προς τα κάτω, ώστε αυτός που χειρίζεται από μακριά το ρομπότ να μην σκοντάφτει στα τραπεζάκια ή να μην ανατρέπεται εξαιτίας αντικειμένων που αφήνονται στους διαδρόμους. Το μηχάνημα ύψους 5 ποδιών (≈ 1,5 μέτρο) είναι επίσης εξοπλισμένο με ηχεία, στο ύψος περίπου του θώρακα, και μικρόφωνο, ώστε να μπορεί να ακούει τις συζητήσεις. Όσον αφορά τις ψυχολογικές διαστάσεις της συνεργασίας, το ρομπότ τηλεπαρουσίας αποτελεί σημαντική βελτίωση σε σύγκριση με την ανοιχτή ακρόαση ή τις σταθερές εγκαταστάσεις τηλεδιάσκεψης. Όσον αφορά τις ψυχολογικές διαστάσεις της συνεργασίας, το ρομπότ τηλεπαρουσίας αποτελεί σημαντική βελτίωση σε σύγκριση με την ανοιχτή ακρόαση ή τις σταθερές εγκαταστάσεις τηλεδιάσκεψης. Καθώς το ρομπότ μετακινείται στους διαδρόμους, οι συνάδελφοί μπορούν να τον πλησιάσουν και να ξεκινήσουν μια αυθόρμητη συνομιλία ή να ρωτήσουν κάτι. Το πρωτότυπο αυτό ρομπότ, που ονομάζεται «Texai», είναι της εταιρείας Willow Garage, η οποία το δάνεισε στη Mozilla προκειμένου να ελεγχθεί η λειτουργικότητά του σε περιβάλλον γραφείων. Συστήματα όπως αυτό, τα οποία ελέγχονται μακρόθεν, χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό από το στρατό για την εξουδετέρωση εκρηκτικών μηχανισμών. Όσο, όμως, το κόστος τους μειώνεται, η αξία τους για άλλα περιβάλλοντα μεγαλώνει.

26 Μελέτη περίπτωσης 2: Sun Microsystems
Πρόγραμμα «Open Work» Οφέλη Εμπόδια Η Sun Microsystems, θυγατρική της Oracle Corporation, είναι από τις πρώτες επιχειρήσεις που υιοθέτησαν τον εικονικό χώρο εργασίας, μέσω του προγράμματος «Open Work» (Ανοιχτή Εργασία). Σχεδόν εργαζόμενοι, πάνω από το μισό εργατικό δυναμικό της εταιρείας, εργάζονται, τουλάχιστον ορισμένες ώρες, από το σπίτι τους. Συνεργάζονται μάλιστα με τους συναδέλφους τους μέσω των τεχνολογιών που έχει αναπτύξει η Sun, συμπεριλαμβανομένου του Open Office και της τηλεδιάσκεψης μέσω Διαδικτύου. Ο εικονικός χώρος εργασίας παρέχει οφέλη στους εργαζομένους, στην επιχείρηση αλλά και στην κοινωνία (Εικόνα 8-9). Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι εξοικονομούν έως και δολάρια το χρόνο από τη βενζίνη και άλλα έξοδα του αυτοκινήτου, ενώ παράλληλα κερδίζουν αρκετό προσωπικό χρόνο, εφόσον δεν χρειάζεται να μετακινηθούν. Στην περίπτωση της Sun, το πρόγραμμα Open Work προσφέρει σημαντική εξοικονόμηση πόρων. Η επιχείρηση εξοικονομεί πάνω από 68 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο από κόστος χρήσης ακινήτων, καθώς μείωσε δραστικά τα γραφεία της. Παράλληλα, εφαρμόστηκε ένα σύστημα «ξενοδοχείου» (hoteling), όπου οι εργαζόμενοι συνδέονται στο κεντρικό σύστημα κρατήσεων και κάνουν κράτηση γραφείου, όποτε θέλουν να εργαστούν στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, επιλέγοντας μάλιστα και το γραφείο που καλύπτει καλύτερα τις ανάγκες τους. Τα οφέλη για την κοινωνία από τον εικονικό χώρο εργασίας προκύπτουν από τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και της κατανάλωσης ενέργειας. Σύμφωνα με μελέτη της ίδιας της Sun, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία ανέρχεται κατά μέσο όρο σε περίπου 130 watt την ημέρα ανά εργαζόμενο σε γραφείο, μειώνεται σε μόλις 64 watt, όταν το άτομο εργάζεται από το σπίτι. Αλλά ακόμα και σε εργασίες που ταιριάζουν στο μοντέλο της εικονικής εργασίας, υπάρχουν πολλά εμπόδια και αντιρρήσεις. Ορισμένοι μάνατζερ πιστεύουν ότι χρειάζεται να βρίσκονται στο γραφείο τους προκειμένου να επιτηρούν τους υφισταμένους τους, ενώ αρκετοί από αυτούς δεν είναι ακόμη επαρκώς εξοικειωμένοι με τις συνεργατικές τεχνολογίες που υποστηρίζουν την εικονική εργασία. Οι μάνατζερ ανησυχούν ότι δεν θα μπορούν να κρίνουν τα αποτελέσματα και την παραγωγικότητα όσων υφισταμένων εργάζονται με τον τρόπο αυτό, ενώ αναρωτιούνται εάν τα άτομα που εργάζονται από το σπίτι αφιερώνουν όντως ένα πλήρες οκτάωρο για την εργασία τους.

27 Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη, σύμφωνα με το Ν. 2121/1993 και τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με τον Ν. 100/1975)