ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ

Παρουσίαση με θέμα: "ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ
Ενότητα 2: Ιζηματογενείς Λεκάνες – Αρχές και μηχανισμοί Αβραάμ Ζεληλίδης, Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση, Μη παράγωγα έργα 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Σύμφωνα με αυτήν την άδεια ο δικαιούχος σας δίνει το δικαίωμα να: Μοιραστείτε — αντιγράψετε και αναδιανέμετε το υλικό Υπό τους ακόλουθους όρους: Αναφορά Δημιουργού — Θα πρέπει να καταχωρίσετε αναφορά στο δημιουργό, με σύνδεσμο της άδειας Μη εμπορική χρήση — Δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το υλικό για εμπορικούς σκοπούς Μη παράγωγα έργα — Μπορείτε να αναδιανείμετε το υλικό ως έχει, χωρίς να προβείτε σε αλλαγές (ανάμιξη, τροποποίηση)

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ
Αβραάμ Ζεληλίδης ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ 1. ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ

5 ΣΥΝΟΨΗ Λιθόσφαιρα Περιθώρια Λιθοσφαιρικών Πλακών
Εισαγωγικά στοιχεία για τις ιζηματογενείς λεκάνες

6 Εικόνα 1 (energy.usgs.gov)

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το εσωτερικό της Γης διακρίνεται σε τρεις βασικές δομικές ενότητες: Πυρήνας – Μανδύας – Φλοιός Με τη σειρά τους, οι ενότητες αυτές υποδιαιρούνται: Εσωτερικός κ’ Εξωτερικός Πυρήνας, Κατώτερος και Ανώτερος Μανδύας

8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ασυνέχεια Gutenberg διακρίνει την επαφή μανδύα – πυρήνα
Η ασυνέχεια Mohorovicic (ή Moho) διακρίνει τον μανδύα με τον φλοιό. Οι ασυνέχειες αυτές αποτελούν διακριτές αλλαγές στην ταχύτητα των σεισμικών κυμάτων (και άρα αλλαγές στην πυκνότητα και το υλικό διάδοσης)

9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εικόνα 2 (usgs.gov)

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο φλοιός αποτελεί το εξωτερικό περίβλημα του πλανήτη μας. Διακρίνεται σε δυο τύπους: Ωεκάνιος (oceanic) Ηπειρωτικός (continental)

11 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ωκεάνιος φλοιός καλύπτει το ~60% της επιφάνειας της Γης. Είναι συγκριτικά λεπτότερος του ηπειρωτικού, συνήθως ~10 χλμ αν και μπορεί να είναι και μόλις 4χλμ. Ο ηπειρωτικός φλοιός μπορεί να φτάσει τα 70χλμ σε ένα κυμαινόμενο πάχος, με μ.ο. Τα 35χλμ. Οι δυο τύποι έχουν περίπου την ίδια πυκνότητα ~2700 κ/κ.μ.. Ελαφρώς πυκνότερος ο ωεκάνιος

12 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εικόνα 3 (coolgeography.co.uk)

13 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τον όρο λιθόσφαιρα περιγράφεται το ‘’κέλυφος’’ του πλανήτη, ο φλοιός και ο ανώτερος μανδύας. Η ωεκάνια λιθόσφαιρα φτάνει από 5 έως 100 χλμ και η ηπειρωτική φτάνει και μέχρι τα 250χλμ

14 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εικόνα 4 (science.jrank.org)

15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η λιθόσφαιρα διακρίνεται στις λιθοσφαιρικές πλάκες.
Οι σχετικές κινήσεις των πλακών δεν παραμορφώνουν το εσωτερικό τους, αλλά δημιουργούν αρκετούς τύπους περιθωρίων. Διακρίνονται τρεις βασικοί τύποi: Αποκλίνοντα (divergent) Συγκλίνοντα (convergent) και Παθητικά (conservative) περιθώρια

16 ΑΠΟΚΛΙΝΟΝΤΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ
Χαρακτηρίζονται από μεγάλα ρήγματα μετασχηματισμού και την δημιουργία νέου φλοιού. Οι μεσοωκεάνειες ράχες (mid-ocean ridges) και οι ηπειρωτικές ζώνες διάνοιξης (continental rifts) είναι χαρακτηριστικά παράγωγα των περιθωρίων αυτών.

17 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εικόνα 5 (sites.google.com)

18 ΣΥΓΚΛΙΝΟΝΤΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ
Ο ωκεάνιος φλοιός καταβυθίζεται κάτω από τον ηπειρωτικό ή και αντίστροφα. Αυτή η υποβύθιση οδηγεί στην καταστροφή φλοιού και την σύνοδη δημιουργία ηφαιστειακών τόξων.

19 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εικόνα 6

20 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εικόνα 7

21 ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ Χαρακτηρίζονται από την παράλληλη κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών. Ο φλοιός ούτε καταστρέφεται ούτε δημιουργείται, αλλά οι υψηλές τάσεις προκαλούν σεισμικότητα. Εικόνα 8 (imglop.com)

22 ΛΕΚΑΝΕΣ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ
Οι λεκάνες ιζηματογένεσης αναπτύσσονται στο ανώτερο τμήμα της λιθόσφαιρας. Αποτελούν σημεία του φλοιού που συγκεντρώνονται ιζήματα. Ποικίλλουν σε σχήμα, γεωμετρία, βάθος, τύπους ιζημάτων και ρυθμούς ιζηματογένεσης.

23 ΛΕΚΑΝΕΣ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ
Για την κατάταξή τους, χρησιμοποιούμε διάφορα κριτήρια: Τον τύπο των πλησιέστερων περιθωρίων και την απόστασή τους από αυτό/ά, τον τύπο του υποβάθρου κ.α. Λεκάνες διαμορφώνονται σε περιβάλλοντα αποκλίνοντα, συγκλίνοντα, μετασχηματισμού, υβριδικά κ.α.

24 ΛΕΚΑΝΕΣ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ
Βασικές παράμετροι είναι ο τύπος του υποβάθρου (ωκεάνιος, ηπειρωτικός φλοιός κ.ο.κ.), ο τύπος ιζημάτων, η γεωμετρία κ.α. Από την αρχή της ιζηματογένεσης ξεκινάει η συγκρότηση της στρωματογραφικής στήλης μιας λεκάνης. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια ‘’ζωής’’ μιας λεκάνης, μπορούν να λάβουν χώρα πολλά τεκτονικά γεγονότα.

25 ΛΕΚΑΝΕΣ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ
Βασικές διεργασίες που δρομολούν τοπικές ανυψώσεις και καταβυθίσεις και άρα συγκροτούν προϋποθέσεις για την δημιουργία λεκανών απόθεσης πέρα από την κίνηση των πλακών είναι: Ισοστατικές αλλαγές στο πάχος του φλοιού και στη λιθόσφαιρα Μεταβολές μικρής ή μεγάλης κλίμακας (ηφαίστεια ή οροσειρές αντίστοιχα) Τάσεις και επενέργειες της ασθενόσφαιρας

26 Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Πανεπιστήμιο Πατρών, Αβραάμ Ζεληλίδης. «Ανάλυση Ιζηματογενών Λεκανών». Έκδοση: 1.0. Πάτρα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

27 Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων
Το υλικό της παρουσίασης προέρχεται από: Τις σημειώσεις από τις παρουσιάσεις του Καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας Αβράαμ Ζεληλίδη Το φωτογραφικό αρχείο του εργαστηρίου Ιζηματολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Χάρτες και γραφήματα από το αρχείο του εργαστηρίου Ιζηματολογίας Πανεπιστημίου Πατρών

28 Τέλος Ενότητας