Διαφοροποιημένη Διδασκαλία (ΔΔ) Επειδή ένα μέγεθος παπουτσιών δεν ταιριάζει σε όλους… Αλβανόπουλος Γιώργος ΠΕΚ Καβάλας, 03/05/2017.

Παρουσίαση με θέμα: "Διαφοροποιημένη Διδασκαλία (ΔΔ) Επειδή ένα μέγεθος παπουτσιών δεν ταιριάζει σε όλους… Αλβανόπουλος Γιώργος ΠΕΚ Καβάλας, 03/05/2017."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Διαφοροποιημένη Διδασκαλία (ΔΔ) Επειδή ένα μέγεθος παπουτσιών δεν ταιριάζει σε όλους… Αλβανόπουλος Γιώργος ΠΕΚ Καβάλας, 03/05/2017

2 Καθολικός Σχεδιασμός (Universal Design)
Ronald Mace: αρχιτέκτονας και χρήστης αναπηρικού αμαξιδίου «Κάλλιο το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν»

3 Άξονες παρουσίασης για τη ΔΔ
Γιατί προτείνεται και πού αποσκοπεί η ΔΔ; Τι είναι η ΔΔ; Υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που υποστηρίζουν την εφαρμογή της; Πώς υλοποιείται η ΔΔ στην πράξη; 3

4 Η ΔΔ προτείνεται…

5 Ποικιλομορφία της Τάξης
Ειδικές Εκπ/κές Ανάγκες (12%) Ρομά, Αλλοδαποί (11%) Διαφορετικό ΚΟΙΕ Άλλοι μαθητές

6 Σε τι αποσκοπεί η ΔΔ; Ποικιλομορφία σχολικής τάξης
Διαιώνιση των διαφορών Εναρμόνιση με νεότερα δεδομένα εκπαιδευτικής ψυχολογίας Προετοιμασία μελλοντικών πολιτών στη νέα τάξη πραγμάτων (δημιουργικότητα)

7 1. Γιατί προτείνεται η ΔΔ;
Η τάξη σήμερα χαρακτηρίζεται από ποικιλομορφία… Στάση λεωφορείου στο Λονδίνο Μωσαϊκό αφού αποτελείται από άτομα με διαφορετικό… ακαδημαϊκό (25-30% παιδιά με προβλήματα μάθησης) πολιτισμικό (11% των μαθητών) γλωσσικό οικονομικό και κοινωνικό υπόβαθρο (συνεκπαίδευση). 7

8 1. Γιατί προτείνεται η ΔΔ;
Η παιδαγωγική απέτυχε να επιτελέσει το σκοπό της (Τσιάκαλος). Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης Το σχολείο ως φορέας διαιώνισης των διαφορών. Επίπεδα σχολικής διαρροής Σήμερα ξέρουμε πολλά για το πώς ΔΕ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ τα παιδιά. «Εγώ τα είπα σήμερα κι εσείς αύριο θα τα ξέρετε». «Δουλεύω με το ΜΟ των μαθητών». Ένα μέγεθος, δεν ταιριάζει σε όλους. 8

9 1. Γιατί προτείνεται η ΔΔ;
Ξέρουμε πολλά για το πώς ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ τα παιδιά. Κοινωνικο-πολιτισμική θεωρία μάθησης του Vygotsky Ζώνη Επικείμενης Ανάπτυξης Φθίνουσα καθοδήγηση Έρευνες σχετικές με τον εγκέφαλο Για να ενθαρρύνεται η μάθηση το παιδί πρέπει να διαβιώνει σε ένα ασφαλές και μη απειλητικό περιβάλλον. Οι μαθητές τα καταφέρνουν καλύτερα όταν τους ανατίθενται εργασίες μέτριας δυσκολίας. Οι μαθητές μαθαίνουν καλύτερα όταν μπορούν και διασυνδέουν αποτελεσματικά τις νέες γνώσεις με τις προϋπάρχουσες (ορθές). Μαθησιακό στυλ Πολλαπλή νοημοσύνη (Gardner) Η νοημοσύνη είναι μεταβαλλόμενη και πολυδιάστατη. (Subban, 2006) 9

10 1. Γιατί προτείνεται η ΔΔ;
Ξέρουμε πολλά για το πώς ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ τα παιδιά… (συνέχεια) Η μάθηση είναι αποτέλεσμα εμπειρίας και επιφέρει αλλαγές στις γνωστικές δομές των ατόμων Τα άτομα είναι επιλεκτικά ως προς το τι επεξεργάζονται και μαθαίνουν Η γνώση δεν μεταδίδεται αλλά οικοδομείται από αυτόν που μαθαίνει Η προηγούμενη γνώση και οι εμπειρίες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε και επεξεργαζόμαστε νέες πληροφορίες Η σχολική επίδοση και γενικότερα η ικανότητα για μάθηση επηρεάζονται από τις μεταγνωστικές στρατηγικές αυτού που μαθαίνει 10

11

12 1. Γιατί προτείνεται η ΔΔ;
Τα τελευταία 100 χρόνια άλλαξαν πολλά στο χώρο… Της Ιατρικής Της επικοινωνίας Των μεταφορών Τι άλλαξε τα τελευταία 100 χρόνια στη διδασκαλία; 12

13 13

14 14

15 1. Γιατί προτείνεται η ΔΔ;
για την υποστήριξη της συνεκπαίδευσης όλων των μαθητών ανεξάρτητα από τις ικανότητες, τις ανικανότητες ή τις προηγούμενες εμπειρίες τους. για να γίνονται διαρκώς καλύτεροι οι εκπαιδευτικοί καθώς η ΔΔ είναι μια φιλοσοφία που αφορά το μαθητή, τη διδασκαλία και τη μάθηση.

16 Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αδικία από το να αντιμετωπίζεις τους άνισους ως ίσους. (Αριστοτέλης)
Οι παράγοντες που σχετίζονται με τον αποκλεισμό του παιδιού σχετίζονται περισσότερο με το ΚΟΙΕ της οικογένειας παρά με το ίδιο το παιδί. (UNESCO) Το σχολείο έχει υποχρέωση να προσπαθήσει να ανατρέψει αυτή την πραγματικότητα. Η γνώση δε μεταγγίζεται, αλλά οικοδομείται από τον ίδιο το μαθητή με τη βοήθεια των εμπειριών του και της συναναστροφής του με τους άλλους (κοινωνικός εποικοδομητισμός). Οι πληροφορίες δεν είναι γνώση. Η μόνη πηγή γνώσης είναι η εμπειρία. (Αϊνστάιν) Η ΔΔ δεν είναι συνταγή μαγειρικής. Είναι διαδικασία συνεχώς αναπτυσσόμενη. Είναι μια φιλοσοφία για το μαθητή, τη διδασκαλία και τη μάθηση.

17 Σε ποιους τομείς απαιτείται επιμόρφωση;
Θεωρητικό πλαίσιο της ΔΔ Καλή γνωριμία μα τους μαθητές: Τρόπους διερεύνησης της προϋπάρχουσας γνώσης - εμπειρίας, των ενδιαφερόντων και του μαθησιακού στιλ των μαθητών Η σημαντικότητα του μαθησιακού περιβάλλοντος Βασικοί στόχοι του ΑΠΣ κατά διδακτικό αντικείμενο Στρατηγικές μάθησης Σύγχρονες θεωρίες και μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης Πολλαπλή νοημοσύνη Ταξινομία στόχων του Bloom Η τέχνη της ερώτησης Βασικές αρχές διαπολιτισμικής εκπαίδευσης

18

19

20 Σε ποιο θεωρητικό πλαίσιο στηρίζεται;

21 Διδακτικό υλικό

22 Ποια είναι η βασική ιδέα και ο ορισμός της ΔΔ;
Βασική ιδέα Αφού οι μαθητές διαφέρουν πολύ στο επίπεδο μαθησιακής ετοιμότητας, στα ενδιαφέροντα που έχουν και στο μαθησιακό στυλ, ο δάσκαλος πρέπει να τροποποιεί τα διδακτικά υλικά, τη διαδικασία διδασκαλίας και αξιολόγησης, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά των μαθητών και του μαθησιακού υλικού. Η Διαφοροποιημένη Διδασκαλία αναφέρεται ως μία διαδικασία δημιουργίας διαφορετικών δρόμων μέσα από τους οποίους μαθητές με διαφορετικές ικανότητες, ενδιαφέροντα και μαθησιακές ανάγκες, κατακτούν τη γνώση νέων εννοιών ως μέρος της καθημερινής μαθησιακής διαδικασίας.

23 23

24 Ποιο το θεωρητικό πλαίσιο;
Κοινωνικός εποικοδομητισμός (Vygotsky, Piaget). Σύγχρονα δεδομένα εκπαιδευτικής ψυχολογίας (Βοσνιάδου). Πολλαπλή νοημοσύνη (Gardner). Στόχοι διδακτικών αντικειμένων (Bloom). Συναισθηματική νοημοσύνη (Coleman).

25 Περί τίνος πρόκειται; Διαφοροποιώ Περιεχόμενο Διαδικασία Αξιολόγηση
Περιβάλλον

26 Διαφοροποιώ σύμφωνα με…
ετοιμότητα των μαθητών τα ενδιαφέροντα το μαθησιακό στυλ

27 Εμπόδια για τη ΔΔ Η παραδοσιακή μέθοδος διδασκαλίας.
Η άνευ όρων παράδοση στις απαιτήσεις του ΑΠΣ. Διευθέτηση του χρόνου Η κατασκευή των Φύλλων Εργασίας, εκπαιδευτικού υλικού, οργάνωση της τάξης κλπ

28 Διαφοροποίηση για διαφορετικές ικανότητες
Διαθεματική προσέγγιση Κέντρα και σταθμοί μάθησης Γωνιές στην τάξη με απαραίτητα υλικά και εργασίες διαφορετικών επιπέδων. Οι γωνιές… αναφέρονται σε συγκεκριμένη θεματική, σχετίζονται με την ετοιμότητα, τα ενδιαφέροντα και το μαθησιακό στυλ απευθύνονται σε άτομα ή ομάδες χρησιμοποιούνται διαφορετικά χρώματα για να υποδηλωθεί ο βαθμός δυσκολίας ή η θεματική της εργασίας δέχονται τις ομάδες διαδοχικά (rotation) μπορούν να υποδεχτούν τους μαθητές περισσότερες φορές διαθέτουν πολλές παρόμοιες εργασίες συστήνονται από τους εκπαιδευτικούς στην αρχή της διαδικασίας

29 Οι γωνιές και τα μαθησιακά κέντρα…
διακρίνονται για τις ευκολοκατανόητες οδηγίες τους διαθέτουν τα απαιτούμενα υλικά για την εκτέλεση της εργασίας διαθέτουν εργασίες που σχετίζονται άμεσα με τους στόχους χρησιμοποιούν χρώματα ή σχέδια ως οπτικές νύξεις που υποδηλώνουν το περιεχόμενο ή το βαθμό δυσκολίας Περνούν από αυτά όλοι οι μαθητές εκ περιτροπής (Βλ. Εμπέδωση)

30 Διευθετήσεις και τροποποιήσεις*
Διευθετήσεις (accommodations) τρόπου παρουσίασης της εργασίας (ακουστικά, οπτικά) απάντησης (προφορικά, γραπτά κ.ά.) περιβάλλοντος (χώρου) Χρόνου Τροποποιήσεις (modifications) όπως… λιγότερες εργασίες διαφορετικές διδασκαλία διαφορετικής ενότητας σύμφωνα με ΕΕΠ. * Για όλα τα παιδιά με προβλήματα μάθησης και προσαρμογής

31

32 Βασικά στοιχεία της ΔΔ Περιεχόμενο (Διδ. στόχοι) Επεξεργασία (μέθοδοι)
Περιεχόμενο (Διδ. στόχοι) Επεξεργασία (μέθοδοι) Αποτέλεσμα (αξιολόγηση Σχολική ετοιμότητα Ενδιαφέροντα Μαθησιακό προφίλ

33 Τι μπορεί να διαφοροποιήσει η εκπαιδευτικός;
Περιεχόμενο - ΑΠΣ (στόχους, διδακτικό υλικό, μέσα) Διαδικασία (μορφές και μέθοδοι διδ/λίας) Αξιολόγηση

34 Τι περιλαμβάνει το ΑΠΣ;
Τι πρέπει να διδαχτεί ο μαθητής. Τι αναμένεται να μάθει ο μαθητής Με ποιες μεθόδους θα διδάσκεται. Ποια εργαλεία θα αξιοποιούνται. Πώς θα αξιολογείται

35 Πώς μπορεί να διαφοροποιηθεί το περιεχόμενο (ΑΠΣ);
Με στόχους διαβαθμισμένης δυσκολίας και εκπαιδευτικές δραστηριότητες ανάλογες με την ετοιμότητα, τα ενδιαφέροντα και το μαθησιακό στιλ.

36 Γνωστικοί Αναθεωρημένη Ταξινόμηση Στόχων του Bloom
Διαβάθμιση δυσκολίας στόχων Γνωστικοί ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ Παραγωγή νέων ιδεών, πραγμάτων ή τρόπου θέασης των γεγονότων (να σχεδιάζει, κατασκευάζει, παράγει, εφευρίσκει κοκ) ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ Λήψη της σωστής απόφασης (να ελέγχει, υποθέτει, κριτικάρει, πειραματίζεται, κρίνει κοκ ΑΝΑΛΥΕΙ Σπάσιμο της πληροφορίας σε μικρότερα μέρη για εξερεύνηση και κατανόηση των σχέσεων των μερών (να συγκρίνει, οργανώνει, αποδομεί, βρίσκει, διερωτάται, ρωτάει κοκ) ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ Χρήση της πληροφορίας σε άλλα οικεία πλαίσια (να εφαρμόζει, χρησιμοποιεί, εκτελεί, διεξάγει, κοκ) ΚΑΤΑΝΟΕΙ Εξήγηση ιδεών ή εννοιών (να ερμηνεύει, κάνει περίληψη, παραφράζει, ταξινομεί, ελέγχει, κοκ) ΘΥΜΑΤΑΙ Ανάκληση πληροφοριών (να αναγνωρίζει, καταγράφει, περιγράφει, ανακαλεί, ονομάζει, εντοπίζει)

37

38 Πώς μπορεί να διαφοροποιηθεί η διαδικασία;
Διδασκαλίες βασισμένες σε ερευνητικά δεδομένα Σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας

39 Διδασκαλίες βασισμένες σε ερευνητικά δεδομένα
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 1. Με ενεργό συμμετοχή. 2. Με κοινωνική αλληλεπίδραση. 3. Με δραστηριότητες που έχουν νόημα (ενδιαφέρον, χρήσιμες). 4. Με σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες. 5. Με χρήση στρατηγικών μάθησης. 6. Με ανάπτυξη της αυτορρύθμισης και εσωτερική σκέψη. 7. Με αναδόμηση της προϋπάρχουσας γνώσης. 8. Με στόχο την κατανόηση κι όχι την απομνημόνευση. 9. Με βοήθεια για το πώς να μαθαίνουν οι μαθητές να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους. 10. Με διάθεση χρόνου για εξάσκηση. 11. Με έμφαση στις αναπτυξιακές και ατομικές διαφορές. 12. Με καλλιέργεια των κινήτρων. Βοσνιάδου: Πώς μαθαίνουν οι μαθητές.

40 Σύγχρονες μέθοδοι Ομαδοσυνεργατική/Σχέδιο Εργασίας Μελέτη πεδίου
Πειραματική μέθοδος Ανάλυση και μελέτη μιας χαρακτηριστικής περίπτωσης Δραστηριότητες και παιχνίδια προσομοίωσης Αντιπαράθεση απόψεων Παιχνίδι ρόλων Δραματοποίηση Κατασκευή εννοιολογικού/νοητικού χάρτη Eπίλυση προβλήματος Διερευνητικές δραστηριότητες στον Παγκόσμιο Ιστό (WebQuests)

41 Πώς μπορεί να διαφοροποιηθεί η αξιολόγηση;
Όχι πάντως έτσι… Για να είναι δίκαιη η αξιολόγηση, όλοι πρέπει να εξεταστείτε με το ίδιο τεστ: Παρακαλώ ανεβείτε στο δέντρο. Το παραδοσιακό εκπαιδευτικό μας σύστημα Διδακτικές προσεγγίσεις και πρακτικές για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες 41

42 Συνεκπαίδευση» Πρακτικές» Διδασκαλία Γλώσσας
Τα νέα ΑΠΣ & ΔΕΠΠΣ δίνουν τη δυνατότητα Επιλογής ασκήσεων Αντικατάστασης του 20% των ενοτήτων Ανάπτυξη δραστηριοτήτων στα πλαίσια της διαθεματικής και της ΕΖ Εναλλακτικής αξιολόγησης ΚΑΙ το βιβλίο δασκάλου στη Γ’… 42

43 43

44

45 45

46 Πρακτική άσκηση Στόχοι και δραστηριότητες

47 Πώς προάγεται η καινοτομία;
Να καλλιεργήσει ένα πνεύμα δημιουργικότητας και καινοτομίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και να απενοχοποιήσει την έννοια της αποτυχίας: Προσπαθείς, πέφτεις, χτυπάς, ξανασηκώνεσαι, προσπαθείς περισσότερο. Πώς το κάνεις αυτό; Με ένα καλύτερο πρόγραμμα σπουδών που δεν προϋποθέτει παπαγαλία και δεν εξαντλείται στη λογική του σωστού/λάθους, που δημιουργεί σε ασφαλείς και ελεγχόμενες συνθήκες τη δυνατότητα ανάληψης ρίσκου. Γιατρομανωλάκης, Protagon, 30/08/2014

48 Γνωστικοί Βοηθήστε να γράψουμε στόχους με
διαβάθμιση δυσκολίας για το ΣΕ Γνωστικοί ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ Παραγωγή νέων ιδεών, πραγμάτων ή τρόπου θέασης των γεγονότων (να σχεδιάζει, κατασκευάζει, παράγει, εφευρίσκει κοκ) π.χ. πώς θα ήταν η Γη αν… μπορείς να φανταστείς… μπορείς να ανακαλύψεις… ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ Λήψη της σωστής απόφασης (να ελέγχει, κριτικάρει, πειραματίζεται, κρίνει κοκ π.χ. Ποια η άποψή σου για… Πώς κρίνεις αυτό το αποτέλεσμα… Επιβεβαίωση ή απόρριψη υπόθεσης… ΑΝΑΛΥΕΙ Σπάσιμο της πληροφορίας σε μικρότερα μέρη για εξερεύνηση και κατανόηση των σχέσεων των μερών (να συγκρίνει, οργανώνει, αποδομεί, βρίσκει, διερωτάται, ρωτάει κοκ) π.χ. Ομοιότητες και διαφορές ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ Χρήση της πληροφορίας σε άλλα οικεία πλαίσια (να εφαρμόζει, χρησιμοποιεί, εκτελεί, διεξάγει, κοκ) π.χ. ασκήσεις διασύνδεσης της θεωρίας με την πράξη ΚΑΤΑΝΟΕΙ Εξήγηση ιδεών ή εννοιών (να ερμηνεύει, κάνει περίληψη, παραφράζει, ταξινομεί, ελέγχει, κοκ) π.χ. Πες μας με δικά σου λόγια… Κάνε περίληψη… Ποιο το συμπέρασμα… Κάνε πρόβλεψη ΘΥΜΑΤΑΙ Ανάκληση πληροφοριών (να αναγνωρίζει, καταγράφει, περιγράφει, ανακαλεί, ονομάζει, εντοπίζει πληροφορίες) π.χ. Τι ξέρεις… Πές μας για… Τι θυμάσαι για…

49 Επινοήστε δραστηριότητες για την ικανοποίηση όλων των μαθησιακών στιλ

50

51

52 Αλβανόπουλος Γ. Σχ. Σύμβουλος

53 Εφαρμογή Αρχίζω με τη δημιουργία ενός ή δύο μαθησιακών κέντρων ή γωνιών στην τάξη. Συνυπογράφουμε μαθησιακά συμβόλαια Δε φοβόμαστε τα λάθη Δεν απογοητευόμαστε αν αυτό που σχεδιάσαμε δε λειτουργεί καλά Κατανοούμε ότι χρειάζεται χρόνος για να μάθουμε όλοι νέους τρόπους εργασίας

54 Σύγκριση αιθουσών διδ/λίας (Tomlinson, 2004)
Παραδοσιακή Οι διαφορές των μαθητών αγνοούνται Η αξιολόγηση στο τέλος Στενή αντίληψη για νοημοσύνη Δε λαμβάνονται υπόψη τα ενδιαφέροντα Κυριαρχεί η κάλυψη της ύλης. Ανάθεση ίδιων εργασιών σε όλους Ο χρόνος καθορισμένος Ένα και μοναδικό βιβλίο για κάθε μάθημα Ίδια αξιολόγηση για όλους Διαφοροποιημένη Οι διαφορές των μαθητών λαμβάνονται υπόψη στον προγραμματισμό Η αξιολόγηση συνεχής Πολλαπλές μορφές νοημοσύνης Μαθησιακές ευκαιρίες ανάλογα με τα ενδιαφέροντα Ανάθεση εναλλακτικών μορφών εργασίας Ευελιξία του χρόνου Πολλαπλό βιβλίο - υλικό Αξιολόγηση με πολλαπλούς τρόπους

55 Είναι εφικτή η ΔΔ; Υπάρχουν δυσκολίες Είναι πρόκληση
Καλές πρακτικές (Εμπέδωση, Ιστορία ΣΤ’, Smile)

56 Προβληματισμός για τη ΔΔ
Η εκμάθηση νέων διδακτικών μεθόδων χρειάζεται χρόνο για να κατανοηθούν και εφαρμοστούν. Ως πρώτο βήμα εφαρμόζουμε μία στρατηγική κάθε φορά. Στη συνέχεια προσθέτουμε μία άλλη κοκ Είναι συνδυασμός πολλών θεωριών και εκπαιδευτικών πρακτικών. Υπάρχει έλλειψη εμπειρικών δεδομένων. Απαιτείται περισσότερη διερεύνηση στο μέλλον για την αξία της ΔΔ. Η Tomlinson υποστηρίζει ότι είναι ένα «πολλά υποσχόμενο» μοντέλο (NCAC). Πολύ καλή ως θεωρία αλλά ανέφικτη με τις παρούσες συνθήκες εξαιτίας… του «ασφυκτικού» κλειστού ΑΠΣ του «απαράβατου» ωρολογίου προγράμματος της ελλιπούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών της έλλειψης ποικιλόμορφου υλικού

57 Ατομικό Σχολείο (School of One)

58 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
alvanopoulos.mysch.gr

59 Ενδεικτική βιβλιογραφία
Tomlinson, C. A. (2004). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας. Γρηγόρη. Παντελιάδου, Σ. (2008). Διαφοροποιημένη Διδασκαλία. Στο «Παντελιάδου και Αντωνίου (Επιμ.) Διδακτικές προσεγγίσεις και πρακτικές για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες». Βόλος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής. Καρακίτσιος, Α., Ευκαρπίδης, Π. και Αναγνωστοπούλου, Ε. (Αχρον.) Σχέδια διδασκαλίας και υποστηρικτικό υλικό για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. ΠΙ. ΥΠΕΠΘ UNESCO, (2004). Changing Teaching Strategies Using Curriculum Differentiation to Respond to Students’ diversity. Ανακτήθηκε από: Παντελιάδου, Σ. & Φιλιππάτου, Δ. (2013). (Επιμ.). Διαφοροποιημένη Διδασκαλία: Θεωρητικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικές πρακτικές. Αθήνα: Πεδίο. Κουτσελίνη-Ιωαννίδου, Μ. & Πυργιωτάκης, Ε. Ι. (2015). Διαφοροποίηση της Διδασκαλίας και της Μάθησης. Αθήνα: Πεδίο. Τζιβινίκου, Σ. (2015). Μαθησιακές Δυσκολίες. Εκπαιδευτικές Παρεμβάσεις.

60 Σχετικοί σύνδεσμοι Μουταβελής Αδριανός: Διαφοροποιημένη Διδασκαλία Διαφοροποίηση στα Μαθηματικά Γ’ Σχεδιάζω για Όλους Καθολικός Σχεδιασμός (Universal Design for Learning).