ΔΙΑΛΕΞΗ 8η Κλίμακες μέτρησης Αξιοπιστία Εγκυρότητα

Παρουσίαση με θέμα: "ΔΙΑΛΕΞΗ 8η Κλίμακες μέτρησης Αξιοπιστία Εγκυρότητα"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΙΑΛΕΞΗ 8η Κλίμακες μέτρησης Αξιοπιστία Εγκυρότητα Η σχέση μεταξύ εγκυρότητας και αξιοπιστίας

2 Κλίμακα μέτρησης Περιλαμβάνει μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με ένα συγκεκριμένο θεματικό τομέα οι οποίες μπορούν να αθροιστούν για να αποφέρουν μια βαθμολόγηση Αν υπολογίζεται ο μέσος όρος των απαντήσεων ή αθροίζονται οι απαντήσεις, τότε προκύπτει μια μέτρηση εγκυρότερη από μια ερώτηση αποτελούμενη μόνο από ένα στοιχείο ή από μια σειρά μεμονωμένων ερωτήσεων Για το λόγο αυτό, οι ερωτήσεις στην κλίμακα πρέπει να διαφέρουν σημαντικά ως προς το περιεχόμενο για να μην περιορίζονται όλες από τους ίδιους τύπους σφαλμάτων

3 Αθροιστικές βαθμολογήσεις (1/2)
Αν οι ερωτήσεις της κλίμακας βρίσκονται σε μια μόνο κατεύθυνση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να σχηματιστεί μια κλίμακα Η απλούστερη μέθοδος συνδυασμού των ερωτήσεων μιας κλίμακας είναι να προσθέτουμε τις βαθμολογήσεις των απαντήσεων στις ερωτήσεις έτσι ώστε να προκύψει μια βαθμολόγηση πολλαπλών ερωτήσεων Για παράδειγμα, σε ερωτήσεις γνώσεων (η ορθή απάντηση = 1, ενώ η λάθος = 0) και να προστίθενται οι βαθμοί για να προκύψει η βαθμολόγηση Με τις κλιμακωτές απαντήσεις, δίνεται σε κάθε κατηγορία μια τιμή (συμφωνώ απόλυτα = 4, συμφωνώ = 3, διαφωνώ = 2, διαφωνώ απόλυτα = 1)

4 Αθροιστικές βαθμολογήσεις (2/2)
Υπάρχει διχογνωμία σχετικά με την κατάλληλη τιμή για τις μεσαίες τιμές της κλίμακας (π.χ. απαντήσεις «ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ» ή «δεν ξέρω») Αν στις απαντήσεις αυτές δίδεται τιμή 0, θεωρείται δεδομένο ότι δεν υπάρχει «καμία γνώμη» ή «καμία γνώση» που θα μπορούσε να ισχύει Οι άνθρωποι συχνά επιλέγουν αυτές τις κατηγορίες ως εύκολη λύση Η προβληματική βαθμολόγηση αυτών των απαντήσεων είναι ένας από τους λόγους που ορισμένοι ερευνητές τις παραλείπουν και υποχρεώνουν τους αποκρινόμενους να αποφασίσουν να απαντήσουν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο

5 Κλίμακες μέτρησης στάσεων
Στάση είναι η τάση να αξιολογούμε κάτι με ένα συγκεκριμένο τρόπο (θετικό ή αρνητικό) Οι τέσσερις βασικές μέθοδοι κλιμάκωσης που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση του αξιολογητικού συστατικού των στάσεων είναι οι μέθοδοι Thurstone, Likert, Guttman και σημασιολογικής διαφοροποίησης Κάθε μέθοδος υποθέτει ότι η στάση ενός ατόμου μπορεί να αντιπροσωπεύεται από μια αριθμητική βαθμολόγηση Οι μέθοδοι αυτές χρησιμοποιούνται στις κλίμακες που μετρούν τις αυτοαξιολογήσεις της κατάστασης υγείας, των συμπτωμάτων (π.χ. του πόνου) και της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητα ζωής

6 Κλίμακα Thurstone Η πρώτη μέθοδος που αναπτύχθηκε (Thurstone, 1928)
Δημιουργείται μια κλίμακα μέτρησης στάσεων με την επιλογή ενός «αντικειμένου στάσης» (π.χ έκτρωση) Το επόμενο βήμα περιλαμβάνει τη συλλογή ευρείας ποικιλίας «δηλώσεων πεποιθήσεων» που εκφράζουν συναισθήματα ευνοϊκά (π.χ. «η έκτρωση είναι δικαίωμα της γυναίκας») ή δυσμενή (π.χ. «η έκτρωση είναι δολοφονία») = ισόποσα διαστήματα Οι δηλώσεις αυτές αντλούνται από τη βιβλιογραφία, τις συναντήσεις με ειδικούς, είτε σε πάνελ Το μειονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι είναι χρονοβόρα

7

8 Κλίμακα Likert Πρόκειται για τη δημοφιλέστερη μέθοδο κλίμακας
Η μέθοδος είναι γρήγορη και τη χρησιμοποιούν τα περισσότερα ερωτηματολόγια και κλίμακες Η μέθοδος κατασκευής είναι παρόμοια με του Thurstone (δεν υπάρχει υπόθεση ίσων διαστημάτων) Η κλίμακα Likert (Likert 1932) περιέχει μια σειρά δηλώσεων «γνώμης» σχετικά με ένα θέμα Η στάση του ατόμου είναι η έκταση στην οποία συμφωνεί ή διαφωνεί με κάθε δήλωση Συμφωνώ Συμφωνώ Είμαι ανα- Διαφωνώ Διαφωνώ απόλυτα ποφάσιστος/η απόλυτα

9 Κλίμακα Guttman Είναι μια τεχνική ιεραρχικής μέτρησης μέσω κλίμακας
Τα ερωτήματα πρέπει να έχουν την ιεραρχική ιδιότητα (οι δηλώσεις κυμαίνονται από εκείνες που είναι εύκολο να αποδεχτούν οι περισσότεροι άνθρωποι έως εκείνες που ελάχιστοι άνθρωποι θα υιοθετούσαν) Η τεχνική αυτή έχει υιοθετηθεί σε μερικές κλίμακες της φυσικής λειτουργικότητας (π.χ. αν κάποιος δεν μπορεί να πλυθεί μόνος του, θεωρείται ότι δεν μπορεί και να ντυθεί μόνος του) Το πρόβλημα με τη μέθοδο αυτή είναι ότι είναι δύσκολο να επιτευχθεί μια τέλεια μονοδιάστατη κλίμακα επειδή οι στάσεις και οι συμπεριφορές συχνά είναι υπερβολικά πολύπλοκες και μη σταθερές

10 Κλίμακα Guttman – παράδειγμα
Περιλαμβάνει προτάσεις που επιδέχονται απλή συμφωνία ή διαφωνία. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της μεθόδου είναι η διάταξη των προτάσεων (είναι ιεραρχημένη από τη συμφωνία στη διαφωνία, από το ευκολότερο στο δυσκολότερο, κλπ). Παράδειγμα: Καταγραφή ικανότητας παιδιών να εκτελούν τρείς διαφορετικές κινήσεις. α) ανύψωση χεριών (ευκολότερο) β) ανύψωση χεριών και ένωσή τους στον αέρα γ) άπλωμα χεριού και σύλληψή αντικειμένου (δυσκολότερο) Ηλικία (μήνες) Κινήσεις Ολική (συσσωρευτική) βαθμολογία α β γ 5 1 3 4 2

11 Κλίμακα σημασιολογικής διαφοροποίησης
Εστιάζεται στο νόημα που αποδίδουν οι άνθρωποι σε μια λέξη ή έννοια Η κλίμακα αποτελείται από ένα «αντικείμενο στάσης», ή μια κατάσταση ή συμβάν και ζητείται από τους ανθρώπους να το εκτιμήσουν πάνω σε κλίμακες στα δύο άκρα των οποίων υπάρχουν σειρές διπολικών επιθέτων Για παράδειγμα «καλό-κακό», «γρήγορο-αργό», «ενεργό-παθητικό», «ζεστό-κρύο», «εύκολο-δύσκολο»

12 Αξιοπιστία Αναφέρεται στον βαθμό κατά τον οποίο το χρησιμοποιούμενο όργανο μέτρησης παρουσιάζει κατά τη διεξαγωγή επανειλημμένων μετρήσεων τα ίδια πάντα αποτελέσματα Οι έλεγχοι αξιοπιστίας εκτιμούν το επίπεδο στο οποίο όλα τα ερωτήματα της κλίμακας μετρούν το ίδιο αντικείμενο με απουσία τυχαίου σφάλματος και επαναληψιμότητα Η σύγκλιση και η ισοδυναμία αντικειμένου εκτιμώνται με στατιστικές τεχνικές split-half’, πολλαπλής μορφής, συσχετίσεις ερωτήματος με ερώτημα, συσχετίσεις ερωτήματος με το σύνολο (item-total correlations), και της δοκιμασίας Cronbach's alpha για την συνολική συνοχή Η επαναληψιμότητα εκτιμάται με διαδικασίες δοκιμής και επαναδοκιμής (χορηγώντας το εργαλείο μέτρησης σε διαφορετικές χρονικές περιόδους), με χορήγηση του εργαλείου στο ίδιο άτομο από διαφορετικούς αξιολογητές, με σύγκριση αποτελεσμάτων, κα

13 Εγκυρότητα Η ικανότητα ενός οργάνου να μετρά ότι προτίθεται να μετρήσει και να συλλέγει δεδομένα σχετικά με την μεταβλητή που μετράται Έξι μορφές εγκυρότητας: Εγκυρότητα περιεχομένου Φαινομενική ή όψεως Εγκυρότητα σχετιζόμενη με κριτήριο Δομική εγκυρότητα Εγκυρότητα πρόβλεψης Εγκυρότητα συμφωνίας ή σύγκλισης

14 Εγκυρότητα όψεως - Αφορά στο βαθμό που ένα όργανο μέτρησης δίδει την εντύπωση ότι μετρά αυτό για το οποίο αναπτύχθηκε να μετρήσει - Θεωρείται η απλούστερη - Αναφέρεται στην μαρτυρία κάποιων - Είναι χρήσιμη, αλλά θα πρέπει να συνδυάζεται και με άλλες μορφές εγκυρότητας Εγκυρότητα περιεχομένου - Αναφέρεται στο βαθμό που ένα όργανο μέτρησης υπολογίζει σωστά τα χαρακτηριστικά και τους παράγοντες που προτίθεται να μετρήσει - Απαντά πρακτικά στο ερώτημα κατά πόσο μια υπό διερεύνηση έννοια αντιπροσωπεύεται από το εν λόγω εργαλείο μέτρησης

15 Εγκυρότητα σχετιζόμενη με το κριτήριο
Δομική Εγκυρότητα - Αναφέρεται στο βαθμό στον οποίο ένα όργανο μέτρησης μετρά μια υποθετική δομή ή γνώρισμα (νοημοσύνη) Είναι μια πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία Προϋποθέτει διαδοχική χρησιμοποίηση του οργάνου μέτρησης σε πολλές έρευνες Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις για να εξασφαλιστεί η δομική εγκυρότητα Εγκυρότητα σχετιζόμενη με το κριτήριο - Αναφέρεται στην αξιολόγηση που προκύπτει από τον έλεγχο της σχέσης του οργάνου μέτρησης με κάποιο άλλο έγκυρο όργανο μέτρησης Υποδιαιρείται σε προβλεπτική εγκυρότητα (ικανότητα του οργάνου να προβλέπει μελλοντικά γεγονότα) και συνυπάρχουσα εγκυρότητα (συγκρίνεται με κάποιο άλλο)

16 Η ανάλυση παράγοντα. Μέσω Η/Υ καθορίζεται το κατά πόσο διαφορετικές καταγραφές σε μια έρευνα μετρούν την ίδια δομή Η τεχνική των γνωστών ομάδων. Απαιτούνται δύο διαφορετικές ομάδες ατόμων, οι οποίες εμφανίζουν ακραίες τιμές στις απαντήσεις Η προσέγγιση ελέγχου υπόθεσης. Αξιοποιεί την θεωρία πάνω στην οποία στηρίχθηκε ο σχεδιασμός του οργάνου μέτρησης, προκειμένου να ανακύψουν αντίστοιχες υποθέσεις στις διακυμάνσεις κατά την μέτρηση Συγκλίνουσες και αποκλίνουσες προσεγγίσεις. Αξιοποιούνται διαφορετικά όργανα αναφορικά με το βαθμό που αυτά σχετίζονται ή όχι με μια συγκεκριμένη μεταβλητή

17 Η σχέση μεταξύ εγκυρότητας και αξιοπιστίας (1/2)
Ένα όργανο μέτρησης μπορεί να πληροί και τις δύο ιδιότητες (εγκυρότητα – αξιοπιστία) Οι δύο, όμως, αυτές έννοιες δεν είναι ανεξάρτητες αλλά υπάρχει βαθμός αλληλεπίδρασης Η αξιοπιστία αποτελεί ουσιαστικά προϋπόθεση για την εγκυρότητα Η αξιοπιστία, συνήθως, επιτυγχάνεται ευκολότερα από την εγκυρότητα Δεν συνεπάγεται όμως ότι αυτόματα κατοχυρώνεται και η ιδιότητα της εγκυρότητας

18 Η σχέση μεταξύ εγκυρότητας και αξιοπιστίας (2/2)
Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες αν και η εγκυρότητα αυξάνει, ωστόσο μπορεί να γίνεται δυσκολότερο να επιτευχθεί η αξιοπιστία, ή και το αντίστροφο Αυτό συμβαίνει, συνήθως, στις περιπτώσεις στις οποίες η υπό μελέτη έννοια, παρουσιάζει υψηλή αοριστία και γενικότητα στον ορισμό της Για αυτό, θα πρέπει να προσέχετε όταν είστε στην διαδικασία γραφής του τίτλου της εργασίας στην οποία πρόκειται να πραγματοποιήσετε, να είστε όσο γίνετε σαφής και ξεκάθαρη τόσο στον τίτλο όσο και στην προτεινόμενη μεθοδολογία

19 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ