Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ Νοήματα που «χάνονται» στη μετάφραση Αλίκη Αναγνώστη, Μεταφράστρια 22 Μαΐου, 5 η Συνάντηση Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων, ΑΠΘ.

Παρουσίαση με θέμα: "Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ Νοήματα που «χάνονται» στη μετάφραση Αλίκη Αναγνώστη, Μεταφράστρια 22 Μαΐου, 5 η Συνάντηση Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων, ΑΠΘ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ Νοήματα που «χάνονται» στη μετάφραση Αλίκη Αναγνώστη, Μεταφράστρια 22 Μαΐου, 5 η Συνάντηση Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων, ΑΠΘ

2 Κινεζική Γλώσσα Πολυτονική γλώσσα (4 τόνοι) Μεγάλος αριθμός ομόηχων λέξεων Δεν έχει αλφάβητο, αποτελείται από χαρακτήρες-λέξεις (περίπου 50.000) Οι περισσότεροι χαρακτήρες αποτελούνται από σημασιολογικές ρίζες (214) Δε χρησιμοποιεί γένη, ενικό/πληθυντικό αριθμό και χρόνους ρημάτων Διαφοροποίηση μεταξύ γραπτής και προφορικής γλώσσας

3 Τονισμός 1 ος 2 ος 3 ος 4 ος ­ ˇ ̀ Συλλαβή “ba”, 4 τόνοι + 1 ουδέτερος οκτώ ξεριζώνω στόχος μπαμπάς προτρεπτικό μόριο 八 拔 靶 爸 吧

4 Σημασιολογικές Ρίζες

5 好 hǎo好 hǎo Καλά, καλός/η/ο, πολύ, επίθεμα που δηλώνει ολοκλήρωση πράξης Επίθετο, επιθετικός προσδιορισμός, επίρρημα 女 (γυναίκα) + 子 (παιδί)

6 国 guó Χώρα Ουσιαστικό 囗 (σύνορα) + 玉 (νεφρίτης)

7 Απουσία Ρηματικών Χρόνων Αμετάβλητη Ρηματική Μορφή 昨天下雨 (zuótiān xià yŭ) βρέχει χθες 现在下雨 (xiànzài xià yŭ) βρέχει τώρα 明天下雨 (míngtiān xià yŭ ) βρέχει αύριο

8 Πολιτισμικά Στοιχεία Συγγενικές Σχέσεις-Προσφωνήσεις Έννοιες με ιδιαίτερη πολιτισμική βαρύτητα Διατροφικές Συνήθειες

9 Συγγενικές Σχέσεις -Προσφωνήσεις Θείος μεγαλύτερος αδελφός πατέρα ( 伯伯 – bó bo) μικρότερος αδελφός πατέρα ( 叔叔 – shū shu) σύζυγος αδελφής πατέρα ( 姑父 – gū fu) αδελφός μητέρας ( 舅舅 – jiù jiu) σύζυγος αδελφής μητέρας ( 姨父 – yí fu)

10 Θεία αδελφή πατέρα ( 姑姑 – gū gu) σύζυγος μεγαλύτερου αδελφού πατέρα ( 伯母 – bó m ǔ ) σύζυγος μικρότερου αδελφού πατέρα ( 婶婶 – shěn shen) αδελφή μητέρας ( 姨妈 – yí mā) σύζυγος αδελφού μητέρας ( 舅妈 – jiù ma)

11 Έννοιες με πολιτισμική βαρύτητα 丢脸 (diūli ǎ n – χάνω την υπόληψή μου) Κυριολεκτικά «χάνω πρόσωπο» Χάνω την τιμή/ το κύρος μου, ρεζιλεύομαι, νιώθω ντροπή, εκτίθεμαι, ταπεινώνομαι, πέφτω στα μάτια κάποιου, χάνω το γόητρό μου

12 Έννοιες με πολιτισμική βαρύτητα 关系 (guānxì – δημιουργία σχέσεων) Προσωπική επιρροή, κοινωνική θέση, ανάπτυξη γνωριμιών και δικτύου, δημιουργία εμπιστοσύνης, ανάπτυξη προσωπικών σχέσεων, προώθηση συμφερόντων, αμοιβαία ανταλλαγή, το κλειδί για την είσοδο στον επιχειρηματικό χώρο στην Κίνα

13 Διατροφικές Συνήθειες 火锅 (huŏ guŏ – κυριολεκτικά: κατσαρόλα στη φωτιά) Λεπτοκομμένα λαχανικά και κρέας που βράζουν για λίγο σε ζωμό Ειδικό ρήμα: 涮 (shuàn) περιγράφει τη συγκεκριμένη κίνηση που κάνουμε με τα ξυλάκια για να «βράσουμε» τα υλικά

14

15 皮蛋 （ pídàn – κυριολεκτικά: αυγό με δέρμα) Αυγό των 100 ετών αυγά πάπιας, κότας ή ορτυκιού, τα οποία διατηρούνται σε ένα ειδικό μίγμα για αρκετές εβδομάδες ή και μήνες Το «δέρμα» αναφέρεται στον τρόπο συντήρησης στο ειδικό μίγμα

16

17 蚂蚁上树 (m ǎ y ǐ shàng shù – κυριολεκτικά: μυρμήγκια που ανεβαίνουν σε δέντρο) Διάφανα νουντλς με κυμά Η ερμηνεία αποδίδεται στην οπτική απεικόνιση του πιάτου:

18

19 Βιβλιογραφία Γραμμενίδης, Σίμος Π. (2009). Μεταφράζοντας τον Κόσμο του Άλλου. Αθήνα, Δίαυλος. Hu, Jingjing. Οι διαπολιτισμικές διαφορές στο μάθημα μετάφρασης ελληνικών – κινέζικων μέσω των έργων του Καζαντζάκη. Ε΄ Πανευρωπαϊκό Συνέδριο της ΕΕΝΣ. Παπακοσμά, Φένια (2014). Κινεζική Γραμματική στα Ελληνικά. Αθήνα, Εκδόσεις Perugia. Pelatt, Valerie (2014). Translating Chinese Culture: The process of Chinese--English translation. New York, Routledge. Boroditsky, L., et al. Do English and Mandarin speakers think about time differently?. Cognition (2010), doi:10.1016/j.cognition.2010.09.010 Shei, Chris (2014). Understanding the Chinese Language: A Comprehensive Linguistic Introduction. New York, Routledge. Cao, Deborah, “Translating China and Translating the World into Chinese: An Introduction to the Special Issue on Translation/Interpreting in the Chinese World”.The Journal of Specialized Translation (2010): 13. Lin, Jo-Wang (2003). Temporal reference in Mandarin Chinese. Journal of East Asian Linguistics 9, 259-311. Gu, Ming Dong (2014). Translating China for Western Readers in the Context of Globalization. State University of New York Press. Chen, Keith. (2012, June). Could your language affect your ability to save money? [Video file] Retrieved from http://www.ted.com/talks/keith_chen_could_your_language_affect_your_ability_to_save_money?language=en

20 Σας Ευχαριστώ! aliki.a.anagnosti@gmail.com