Αγορές Μετοχών Εισαγωγή, Ανάλυση, Αποτίμηση. Χρηματοδότηση Επενδύσεων Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις έχουν πέντε τρόπους να αντλήσουν μακροπρόθεσμα κεφάλαια:

Παρουσίαση με θέμα: "Αγορές Μετοχών Εισαγωγή, Ανάλυση, Αποτίμηση. Χρηματοδότηση Επενδύσεων Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις έχουν πέντε τρόπους να αντλήσουν μακροπρόθεσμα κεφάλαια:"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Αγορές Μετοχών Εισαγωγή, Ανάλυση, Αποτίμηση

2 Χρηματοδότηση Επενδύσεων Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις έχουν πέντε τρόπους να αντλήσουν μακροπρόθεσμα κεφάλαια: Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις έχουν πέντε τρόπους να αντλήσουν μακροπρόθεσμα κεφάλαια: εσωτερικά κεφάλαια εσωτερικά κεφάλαια μακροπρόθεσμα τραπεζικά δάνεια μακροπρόθεσμα τραπεζικά δάνεια έκδοση μετοχών έκδοση μετοχών έκδοση ομολογιών έκδοση ομολογιών χρηματοδότηση από επίσημες πηγές χρηματοδότηση από επίσημες πηγές

3 Αγορές Μετοχών Οι μετοχές (shares, stocks) είναι απαιτήσεις πάνω στα στοιχεία ενεργητικού και του καθαρού εισοδήματος μίας επιχείρησης Οι μετοχές (shares, stocks) είναι απαιτήσεις πάνω στα στοιχεία ενεργητικού και του καθαρού εισοδήματος μίας επιχείρησης Μερίδιο στο κεφάλαιο μίας ανώνυμης εταιρείας Μερίδιο στο κεφάλαιο μίας ανώνυμης εταιρείας Συμμετοχή κοινού – άντληση κεφαλαίων Συμμετοχή κοινού – άντληση κεφαλαίων

4 Πλεονέκτημα μετόχων: συμμετέχουν πλήρως στην αύξηση της κερδοφορίας ή του ενεργητικού της επιχείρησης Πλεονέκτημα μετόχων: συμμετέχουν πλήρως στην αύξηση της κερδοφορίας ή του ενεργητικού της επιχείρησης Μειονέκτημα μετόχων: σε περίπτωση εκκαθάρισης η επιχείρηση πρέπει να πληρώσει τους κατόχους των δανείων και των ομολογιών πριν από τους μετόχους Μειονέκτημα μετόχων: σε περίπτωση εκκαθάρισης η επιχείρηση πρέπει να πληρώσει τους κατόχους των δανείων και των ομολογιών πριν από τους μετόχους

5 Κοινές – Προνομιούχες μετοχές Οι απαιτήσεις και τα δικαιώματα των προνομιούχων μετοχών προηγούνται από αυτά των κοινών αλλά έπονται των ομολογιών Οι απαιτήσεις και τα δικαιώματα των προνομιούχων μετοχών προηγούνται από αυτά των κοινών αλλά έπονται των ομολογιών Π.χ. Εκκαθάριση - προτεραιότητα πάνω στα κέρδη και περιουσιακά στοιχεία Π.χ. Εκκαθάριση - προτεραιότητα πάνω στα κέρδη και περιουσιακά στοιχεία Π.χ. προβλεπόμενο πρώτο μέρισμα διανέμεται πρώτα στις προνομιούχες μετοχές Π.χ. προβλεπόμενο πρώτο μέρισμα διανέμεται πρώτα στις προνομιούχες μετοχές

6 Βασικά δικαιώματα των κοινών μετοχών: κάθε μέτοχος δικαιούται συμμετοχής στην ΓΣ κάθε μέτοχος δικαιούται συμμετοχής στην ΓΣ κάθε κοινή μετοχή έχει μία ψήφο κάθε κοινή μετοχή έχει μία ψήφο κάθε μέτοχος έχει δικαίωμα προτίμησης σε κάθε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κάθε μέτοχος έχει δικαίωμα προτίμησης σε κάθε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου η ευθύνη του μετόχου περιορίζεται στο ποσό του ονομαστικού κεφαλαίου που κατέχει - οι δανειστές του δεν μπορούν να στραφούν εναντίον της AE η ευθύνη του μετόχου περιορίζεται στο ποσό του ονομαστικού κεφαλαίου που κατέχει - οι δανειστές του δεν μπορούν να στραφούν εναντίον της AE όλες οι μετοχές έχουν την ίδια ονομαστική αξία όλες οι μετοχές έχουν την ίδια ονομαστική αξία οι προνομιούχες μετοχές δεν έχουν ψήφο οι προνομιούχες μετοχές δεν έχουν ψήφο

7 Ονομαστικές – Ανώνυμες Μετοχές Ονομαστικές: αναγράφονται τα στοιχεία του μετόχου πάνω στην μετοχή μαζί με της εταιρείας Ονομαστικές: αναγράφονται τα στοιχεία του μετόχου πάνω στην μετοχή μαζί με της εταιρείας Ανώνυμες: μόνον τα στοιχεία της εταιρείας Ανώνυμες: μόνον τα στοιχεία της εταιρείας Κάποιες επιχειρήσεις (π.χ. Τράπεζες, Κοινής Ωφελείας) είναι υποχρεωμένες να εκδίδουν ονομαστικές μετοχές Κάποιες επιχειρήσεις (π.χ. Τράπεζες, Κοινής Ωφελείας) είναι υποχρεωμένες να εκδίδουν ονομαστικές μετοχές

8 Αξία Μετοχής Ονομαστική αξία: αξία μετοχικού κεφαλαίου διά τον αριθμό των μετοχών που εξέδωσε αρχικά Ονομαστική αξία: αξία μετοχικού κεφαλαίου διά τον αριθμό των μετοχών που εξέδωσε αρχικά Λογιστική αξία: αξία ιδίων κεφαλαίων διά τον αριθμό των μετοχών σε κυκλοφορία Λογιστική αξία: αξία ιδίων κεφαλαίων διά τον αριθμό των μετοχών σε κυκλοφορία Χρηματιστηριακή αξία: διαμορφώνεται καθημερινά από τη προσφορά και την ζήτηση Χρηματιστηριακή αξία: διαμορφώνεται καθημερινά από τη προσφορά και την ζήτηση

9 Οι μετοχές δεν έχουν ημερομηνία λήξης (όπως οι ομολογίες): μακροπρόθεσμα προϊόντα Οι μετοχές δεν έχουν ημερομηνία λήξης (όπως οι ομολογίες): μακροπρόθεσμα προϊόντα Μέρισμα ανά μετοχή: διανομή μέρος ή όλων των κερδών (εάν υπάρχουν) στους μετόχους Μέρισμα ανά μετοχή: διανομή μέρος ή όλων των κερδών (εάν υπάρχουν) στους μετόχους Μερισματική απόδοση: είναι ο λόγος του μερίσματος ανά μετοχή προς την τρέχουσα τιμή Μερισματική απόδοση: είναι ο λόγος του μερίσματος ανά μετοχή προς την τρέχουσα τιμή

10 Ως στοιχείο επένδυσης θεωρούνται υψηλού κινδύνου και μεγάλης αβεβαιότητος (αρα ελκυστικές για μερίδα επενδυτών) Ως στοιχείο επένδυσης θεωρούνται υψηλού κινδύνου και μεγάλης αβεβαιότητος (αρα ελκυστικές για μερίδα επενδυτών) Στις Η.Π.Α. Οι πιό δημοφιλείς επενδύσεις Στις Η.Π.Α. Οι πιό δημοφιλείς επενδύσεις Πρόσφατα, η αγοραία αξία των μετοχών υπερέβαινε τα 10 τρις $, με δεύτερη την αξία των στεγαστικών δανείων (4,2 τρις), και τρίτη την αξία των Ομολόγων του Δημοσίου (2,6 τρις) Πρόσφατα, η αγοραία αξία των μετοχών υπερέβαινε τα 10 τρις $, με δεύτερη την αξία των στεγαστικών δανείων (4,2 τρις), και τρίτη την αξία των Ομολόγων του Δημοσίου (2,6 τρις)

11 Ανάλυση και Αποτίμηση Μετοχών

12 Ανάλυση Μετοχών Θεμελιώδης Ανάλυση Θεμελιώδης Ανάλυση Ανάλυση θεμελιωδών μεγεθών εταιρείας και καθορισμός «θεωρητικά σωστής τιμής» «Που θα επενδύσω;» «Που θα επενδύσω;» Τεχνική Ανάλυση Τεχνική Ανάλυση «Πότε θα επενδύσω;»

13 Θεμελιώδης Ανάλυση (Benjamin Graham (1894-1976)) Το κλειδί για μία επιτυχημένη επένδυση είναι η αγορά αξιογράφων που διαπραγματεύονται σε τιμές μικρότερες από την "πραγματική" ή "θεωρητική" ή "εσωτερική" αξία τους Το κλειδί για μία επιτυχημένη επένδυση είναι η αγορά αξιογράφων που διαπραγματεύονται σε τιμές μικρότερες από την "πραγματική" ή "θεωρητική" ή "εσωτερική" αξία τους (intrinsic value) (intrinsic value) Σκοπός της θεμελιώδους ανάλυσης Σκοπός της θεμελιώδους ανάλυσης

14 Εάν εσωτερική τιμή > τρέχουσα Εάν εσωτερική τιμή > τρέχουσα η μετοχή είναι υποτιμημένη (αγορά) Εάν εσωτερική τιμή < τρέχουσα Εάν εσωτερική τιμή < τρέχουσα η μετοχή είναι υπερτιμημένη (πώληση) Εάν εσωτερική τιμή = τρέχουσα Εάν εσωτερική τιμή = τρέχουσα η μετοχή είναι σωστά τιμολογημένη

15 Πως βρίσκουμε την ΕΑ; Για τον προσδιορισμό της εσωτερικής αξίας ο θεμελιώδης αναλυτής καλείται να εξετάσει όλους τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την πορεία της εταιρείας στο μέλλον Για τον προσδιορισμό της εσωτερικής αξίας ο θεμελιώδης αναλυτής καλείται να εξετάσει όλους τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την πορεία της εταιρείας στο μέλλον Τρία στάδια: Τρία στάδια: γενική οικονομική ανάλυση κλαδική ανάλυση ανάλυση εταιρείας

16 «γκουρού» θεμελιώδους ανάλυσης Warren Buffet, John Templeton, T. R. Price Warren Buffet, John Templeton, T. R. Price Η επενδυτική φιλοσοφία του Buffet είναι απλή και βασίζεται σε 3-4 αρχές: σταθερή προϊστορία κερδών σε μία εταιρεία (δεν τον ενδιέφεραν τόσο οι μελλοντικές προοπτικές), καλές αποδόσεις κεφαλαίου με μικρές ή μηδενικές δανειακές υποχρεώσεις της εταιρείας, καλή διοίκηση, και απλά προϊόντα (χωρίς περίπλοκες τεχνολογίες) Η επενδυτική φιλοσοφία του Buffet είναι απλή και βασίζεται σε 3-4 αρχές: σταθερή προϊστορία κερδών σε μία εταιρεία (δεν τον ενδιέφεραν τόσο οι μελλοντικές προοπτικές), καλές αποδόσεις κεφαλαίου με μικρές ή μηδενικές δανειακές υποχρεώσεις της εταιρείας, καλή διοίκηση, και απλά προϊόντα (χωρίς περίπλοκες τεχνολογίες)

17 Ο Sir John Templeton είχε τροποποιήσει κάπως τις βασικές αρχές του Graham και είχε δώσει έμφαση σε Ο Sir John Templeton είχε τροποποιήσει κάπως τις βασικές αρχές του Graham και είχε δώσει έμφαση σε (α) εταιρείες με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης με το χαμηλότερο δυνατό λόγο Ρ/Ε (α) εταιρείες με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης με το χαμηλότερο δυνατό λόγο Ρ/Ε (β) σε εταιρείες με συνεχώς αυξανόμενα περιθώρια κέρδους (προ­-φόρων) (β) σε εταιρείες με συνεχώς αυξανόμενα περιθώρια κέρδους (προ­-φόρων) (γ) σε εταιρείες με χαμηλό ανταγωνισμό, και (γ) σε εταιρείες με χαμηλό ανταγωνισμό, και (δ) σε εταιρείες με υψηλή αξία ρευστοποίησης (δηλαδή τι θα απομείνει εάν κλείσει η εταιρεία και πουληθούν όλα τα περιουσιακά της στοιχεία) (δ) σε εταιρείες με υψηλή αξία ρευστοποίησης (δηλαδή τι θα απομείνει εάν κλείσει η εταιρεία και πουληθούν όλα τα περιουσιακά της στοιχεία)

18 Ο Τ. R. Price, είχε επίσης σαν αρχή του να επενδύει σε εταιρείες με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και χαμηλό λόγο Ρ/Ε Ο Τ. R. Price, είχε επίσης σαν αρχή του να επενδύει σε εταιρείες με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και χαμηλό λόγο Ρ/Ε Έψαχνε για κλάδους που ήταν στα αρχικά στάδια της ανάπτυξης τους Έψαχνε για κλάδους που ήταν στα αρχικά στάδια της ανάπτυξης τους Επένδυε στην πιο πολλά υποσχόμενη εταιρεία του κλάδου (που κατέληγε να έχει το μονοπώλιο στον κλάδο τους, π.χ. Disneyland, Financial Times) Επένδυε στην πιο πολλά υποσχόμενη εταιρεία του κλάδου (που κατέληγε να έχει το μονοπώλιο στον κλάδο τους, π.χ. Disneyland, Financial Times)

19 Πρώτο στάδιο: Οικονομική Ανάλυση Π.χ. Ακόμα και μία πολύ καλή επιχείρηση μπορεί να επηρεασθεί από μία παρατεταμένη περίοδο ύφεσης: Π.χ. Ακόμα και μία πολύ καλή επιχείρηση μπορεί να επηρεασθεί από μία παρατεταμένη περίοδο ύφεσης: έχει παρατηρηθεί ότι περίπου το 25%- 50% των ετησίων κερδών μίας επιχείρησης εξαρτάται από την κατάσταση στην οικονομία

20 Πληθωρισμός (inflation) Πληθωρισμός σημαίνει διαρκή άνοδος του γενικού επιπέδου των τιμών των αγαθών και υπηρεσιών σε μία οικονομία Πληθωρισμός σημαίνει διαρκή άνοδος του γενικού επιπέδου των τιμών των αγαθών και υπηρεσιών σε μία οικονομία Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Consumer Price Index Consumer Price Index

21 Πληθωρισμός: η ποσοστιαία μεταβολή του δείκτη αυτού από περίοδο σε περίοδο Πληθωρισμός: η ποσοστιαία μεταβολή του δείκτη αυτού από περίοδο σε περίοδο Εάν ορίσουμε ως ΠΛ τον ρυθμό πληθωρισμού, Τ 1 το φετινό επίπεδο τιμών, και Τ 0 το περσινό επίπεδο τιμών τότε αλγεβρικά: Εάν ορίσουμε ως ΠΛ τον ρυθμό πληθωρισμού, Τ 1 το φετινό επίπεδο τιμών, και Τ 0 το περσινό επίπεδο τιμών τότε αλγεβρικά: ΠΛ = [ (Τ 1 – Τ 0 ) / Τ 0 ] x 100 Π.χ. εάν ο ΔΤΚ φέτος είναι στις 108,7 μονάδες πέρυσι ήταν στις 103,9 μονάδες ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού είναι: Π.χ. εάν ο ΔΤΚ φέτος είναι στις 108,7 μονάδες πέρυσι ήταν στις 103,9 μονάδες ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού είναι: [ (108,7 – 103,9) / 103,9 ] 100 = 4,6% [ (108,7 – 103,9) / 103,9 ] 100 = 4,6%

22 Υψηλός πληθωρισμός: η οικονομία έχει "υπερθερμανθεί" δηλαδή η ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες είναι πολύ μεγαλύτερη από την παραγωγική δυνατότητα της χώρας Υψηλός πληθωρισμός: η οικονομία έχει "υπερθερμανθεί" δηλαδή η ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες είναι πολύ μεγαλύτερη από την παραγωγική δυνατότητα της χώρας Το μεγαλύτερο πρόβλημα που δημιουργεί ο υψηλός πληθωρισμός είναι ότι το χρήμα χάνει την αξία του, δηλαδή με την ίδια ποσότητα χρήματος αποκτούμε λιγότερα αγαθά Το μεγαλύτερο πρόβλημα που δημιουργεί ο υψηλός πληθωρισμός είναι ότι το χρήμα χάνει την αξία του, δηλαδή με την ίδια ποσότητα χρήματος αποκτούμε λιγότερα αγαθά

23 Αναμενόμενος & μη-αναμενόμενος πληθωρισμός Εάν οι δανειστές και δανειζόμενοι σε μία οικονομία έχουν προβλέψει σωστά Εάν οι δανειστές και δανειζόμενοι σε μία οικονομία έχουν προβλέψει σωστά (πραγματικός ρυθμός = με προσδοκώμενο) Τότε ο πληθωρισμός δεν θα επηρεάσει την πραγματική αξία του χρήματος (οι προσδοκίες ενσωματώνονται στα επιτόκια) Τότε ο πληθωρισμός δεν θα επηρεάσει την πραγματική αξία του χρήματος (οι προσδοκίες ενσωματώνονται στα επιτόκια)

24 Επιτόκια και Χρηματιστήριο Τα ονομαστικά επιτόκια έχουν άμεση & αρνητική σχέση με τις τιμές των μετοχών Τα ονομαστικά επιτόκια έχουν άμεση & αρνητική σχέση με τις τιμές των μετοχών εάν περιμένουμε αύξηση των ονομαστικών επιτοκίων θα έχουμε πτώση των τιμών εάν περιμένουμε αύξηση των ονομαστικών επιτοκίων θα έχουμε πτώση των τιμών εάν περιμένουμε μείωση των ονομαστικών επιτοκίων θα έχουμε αύξηση των τιμών εάν περιμένουμε μείωση των ονομαστικών επιτοκίων θα έχουμε αύξηση των τιμών

25 Πληθωρισμός και Ανεργία Η δείκτης ανεργίας μετρά το ποσοστό του εργατικού δυναμικού που δεν έχει εργασία, σε σχέση με το σύνολο του εργατικού δυναμικού Η δείκτης ανεργίας μετρά το ποσοστό του εργατικού δυναμικού που δεν έχει εργασία, σε σχέση με το σύνολο του εργατικού δυναμικού Το ποσοστό της ανεργίας δείχνει και την έκταση στην οποία η οικονομία μίας χώρας εκμεταλλεύεται την παραγωγική της δυνατότητα Το ποσοστό της ανεργίας δείχνει και την έκταση στην οποία η οικονομία μίας χώρας εκμεταλλεύεται την παραγωγική της δυνατότητα

26 Το κόστος της υψηλής ανεργίας για μία οικονομία προέρχεται από τέσσερις λόγους: Το κόστος της υψηλής ανεργίας για μία οικονομία προέρχεται από τέσσερις λόγους: (α) χαμένη παραγωγή και εισοδήματα (α) χαμένη παραγωγή και εισοδήματα (β) απαξίωση ανθρώπινου κεφαλαίου (β) απαξίωση ανθρώπινου κεφαλαίου (γ) ενδεχόμενη αύξηση της εγκληματικότητας (γ) ενδεχόμενη αύξηση της εγκληματικότητας (δ) πλήττεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια (δ) πλήττεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια

27 Καμπύλη του Phillips, 1955

28 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) Ο ρυθμός ανάπτυξης μίας οικονομίας Ο ρυθμός ανάπτυξης μίας οικονομίας = ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ Το συνολικό εισόδημα που παράγει μία χώρα Το συνολικό εισόδημα που παράγει μία χώρα Συνολική παραγωγή τελικών αγαθών και υπηρεσιών Συνολική παραγωγή τελικών αγαθών και υπηρεσιών

29 Η τάση του πραγματικού ΑΕΠ να αυξάνεται οφείλεται σε τέσσερις λόγους: (α)το εργατικό δυναμικό αποκτά περισσότερο ανθρώπινο κεφάλαιο (α)το εργατικό δυναμικό αποκτά περισσότερο ανθρώπινο κεφάλαιο (β)αύξηση του πληθυσμού (β)αύξηση του πληθυσμού (γ)αύξηση του κεφαλαιακού εξοπλισμού (γ)αύξηση του κεφαλαιακού εξοπλισμού (δ)τεχνολογικές καινοτομίες και πρόοδοι (δ)τεχνολογικές καινοτομίες και πρόοδοι

30 ΑΕΠ Η οικονομική δραστηριότητα ακολουθεί περιοδικές μεταβολές, τους οικονομικούς κύκλους (business cycles) Η οικονομική δραστηριότητα ακολουθεί περιοδικές μεταβολές, τους οικονομικούς κύκλους (business cycles) Στις Η.Π.Α., έως πρόσφατα και κατά μέσο όρο, μία αναπτυξιακή περίοδος 3-4 ετών ακολουθείται από μία περίοδο ύφεσης 1-2 ετών Στις Η.Π.Α., έως πρόσφατα και κατά μέσο όρο, μία αναπτυξιακή περίοδος 3-4 ετών ακολουθείται από μία περίοδο ύφεσης 1-2 ετών Δεκαετία 1990: κυρίως λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και της αύξησης της παραγωγικότητας, η αναπτυξιακή περίοδος διήρκεσε πολύ περισσότερο Δεκαετία 1990: κυρίως λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και της αύξησης της παραγωγικότητας, η αναπτυξιακή περίοδος διήρκεσε πολύ περισσότερο

31 Βιομηχανική Παραγωγή Ένας άλλος τρόπος μέτρησης της ανάπτυξης μίας οικονομίας είναι και ο δείκτης της βιομηχανικής παραγωγής, που δίνει έμφαση στον τομέα της βιομηχανίας Ένας άλλος τρόπος μέτρησης της ανάπτυξης μίας οικονομίας είναι και ο δείκτης της βιομηχανικής παραγωγής, που δίνει έμφαση στον τομέα της βιομηχανίας Άλλοι δείκτες: το ύψος των επιτοκίων, η τάση στις πωλήσεις αυτοκινήτων, η τάση στην ανεργία, η τάση στις πωλήσεις λιανικής, κ.λ.π. Άλλοι δείκτες: το ύψος των επιτοκίων, η τάση στις πωλήσεις αυτοκινήτων, η τάση στην ανεργία, η τάση στις πωλήσεις λιανικής, κ.λ.π.

32 Demand & Supply shocks Ταξινόμηση παραγόντων που μπορεί να επηρεάσουν την οικονομική κατάσταση μίας χώρας Ταξινόμηση παραγόντων που μπορεί να επηρεάσουν την οικονομική κατάσταση μίας χώρας Προσφορά Προσφορά Ζήτηση Ζήτηση Μεταπολεμικά, οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούσαν μέτρα και πολιτικές που επηρέαζαν την ζήτηση Μεταπολεμικά, οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούσαν μέτρα και πολιτικές που επηρέαζαν την ζήτηση Π.χ. φορολογική πολιτική, νομισματική πολιτική, αύξηση των δημοσίων εξόδων, κ.λ.π. Π.χ. φορολογική πολιτική, νομισματική πολιτική, αύξηση των δημοσίων εξόδων, κ.λ.π. Από 1980 πολιτικές που επηρεάζουν την προσφορά: κίνητρα για εργασία, τεχνολογική και τηλεπικοινωνιακή υποδομή, εκπαίδευση, έρευνα, κ.λ.π. Από 1980 πολιτικές που επηρεάζουν την προσφορά: κίνητρα για εργασία, τεχνολογική και τηλεπικοινωνιακή υποδομή, εκπαίδευση, έρευνα, κ.λ.π.

33 Demand shock Σοκ ζήτησης: γεγονός που θα επηρεάσει την ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες στην οικονομία Σοκ ζήτησης: γεγονός που θα επηρεάσει την ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες στην οικονομία Π.χ. γεγονότα που επηρεάζουν θετικά την ζήτηση είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών, αυξήσεις της προσφοράς χρήματος, αυξήσεις της ζήτησης για εγχώρια αγαθά από το εξωτερικό, αυξήσεις δημοσίων εξόδων, κ.λ.π. Π.χ. γεγονότα που επηρεάζουν θετικά την ζήτηση είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών, αυξήσεις της προσφοράς χρήματος, αυξήσεις της ζήτησης για εγχώρια αγαθά από το εξωτερικό, αυξήσεις δημοσίων εξόδων, κ.λ.π.

34 Supply shock Σοκ προσφοράς: γεγονός που επηρεάζει προσφορά για αγαθά και υπηρεσίες στην οικονομία Σοκ προσφοράς: γεγονός που επηρεάζει προσφορά για αγαθά και υπηρεσίες στην οικονομία Π.χ. γεγονότα που επηρεάζουν την προσφορά είναι αλλαγές στην τιμή του πετρελαίου, πλημμύρες και παγετοί (αγροτική παραγωγή), αλλαγές στο επίπεδο μισθών, κ.λ.π. Π.χ. γεγονότα που επηρεάζουν την προσφορά είναι αλλαγές στην τιμή του πετρελαίου, πλημμύρες και παγετοί (αγροτική παραγωγή), αλλαγές στο επίπεδο μισθών, κ.λ.π.

35 Ζήτηση και ΑΕΠ Τα σοκ ζήτησης καταλήγουν στο ΑΕΠ να μεταβάλλεται στην ίδια κατεύθυνση με τα επιτόκια και τον πληθωρισμό Τα σοκ ζήτησης καταλήγουν στο ΑΕΠ να μεταβάλλεται στην ίδια κατεύθυνση με τα επιτόκια και τον πληθωρισμό Π.χ. αύξηση των δημοσίων εξόδων αυξάνει το ΑΕΠ αλλά συνήθως αυξάνει και τα επιτόκια Π.χ. αύξηση των δημοσίων εξόδων αυξάνει το ΑΕΠ αλλά συνήθως αυξάνει και τα επιτόκια (η κυβέρνηση για να χρηματοδοτήσει τα αυξημένα έξοδα αυξάνει τον δανεισμό της)

36 Προσφορά και ΑΕΠ Τα σοκ προσφοράς καταλήγουν στο ΑΕΠ να μεταβάλλεται στην αντίθετη κατεύθυνση με τα επιτόκια και τον πληθωρισμό Τα σοκ προσφοράς καταλήγουν στο ΑΕΠ να μεταβάλλεται στην αντίθετη κατεύθυνση με τα επιτόκια και τον πληθωρισμό Π.χ. αύξηση των τιμών του πετρελαίου θα αυξήσει τον πληθωρισμό και επιτόκια, και θα βλάψει την επενδυτική δραστηριότητα και την αγοραστική δύναμη του καταναλωτή (μείωση του ΑΕΠ) Π.χ. αύξηση των τιμών του πετρελαίου θα αυξήσει τον πληθωρισμό και επιτόκια, και θα βλάψει την επενδυτική δραστηριότητα και την αγοραστική δύναμη του καταναλωτή (μείωση του ΑΕΠ)

37 Άλλοι Παράγοντες Χρηματιστηριακή αγορά Χρηματιστηριακή αγορά Συνάλλαγμα Συνάλλαγμα Διεθνείς Παράγοντες (π.χ. Τιμή χαλκού) Διεθνείς Παράγοντες (π.χ. Τιμή χαλκού) Πετρέλαιο Πετρέλαιο Κ.λ.π. Κ.λ.π.

38 Δεύτερο στάδιο: Κλαδική Ανάλυση Διαφορετικοί κλάδοι συμπεριφέρνονται κατά αρκετά διαφορετικό τρόπο Διαφορετικοί κλάδοι συμπεριφέρνονται κατά αρκετά διαφορετικό τρόπο Π.χ. την δεκαετία του 1990 κάποιοι κλάδοι είχαν εκπληκτικές αποδόσεις (internet και νέων τεχνολογιών) ενώ άλλοι έμειναν σχετικά πίσω (π.χ. αυτοκινητοβιομηχανίες) Π.χ. την δεκαετία του 1990 κάποιοι κλάδοι είχαν εκπληκτικές αποδόσεις (internet και νέων τεχνολογιών) ενώ άλλοι έμειναν σχετικά πίσω (π.χ. αυτοκινητοβιομηχανίες)

39 Πρόβλημα Ταξινόμηση εταιρειών σε διάφορους κλάδους Ταξινόμηση εταιρειών σε διάφορους κλάδους Π.χ. επιχειρήσεις που έχουν διαφοροποιήσει την παραγωγή τους και τα συμφέροντά τους και μπορεί ταυτόχρονα να είναι αναμεμειγμένες σε εντελώς διαφορετικούς τομείς της παραγωγής Π.χ. επιχειρήσεις που έχουν διαφοροποιήσει την παραγωγή τους και τα συμφέροντά τους και μπορεί ταυτόχρονα να είναι αναμεμειγμένες σε εντελώς διαφορετικούς τομείς της παραγωγής

40 Harvey Group Το 56% των πωλήσεων σε τηλεοπτικά μηχανημάτων & μηχανημάτων βίντεο και το 44% στον τομέα της διανομής τροφίμων Το 56% των πωλήσεων σε τηλεοπτικά μηχανημάτων & μηχανημάτων βίντεο και το 44% στον τομέα της διανομής τροφίμων Το 32% των κερδών της προερχόταν από τον πρώτο τομέα και το υπόλοιπο 68% των κερδών προερχόταν από τον δεύτερο τομέα Το 32% των κερδών της προερχόταν από τον πρώτο τομέα και το υπόλοιπο 68% των κερδών προερχόταν από τον δεύτερο τομέα Πως θα ταξινομούσατε αυτήν την εταιρεία; Πως θα ταξινομούσατε αυτήν την εταιρεία;

41 Standard Industrial Classification (SIC) Οι εταιρείες ταξινομούνται ανάλογα με το τι παράγουν Οι εταιρείες ταξινομούνται ανάλογα με το τι παράγουν Η Harvey Group θα ταξινομηθεί ως εταιρεία παραγωγής τηλεοπτικών μηχανημάτων και μηχανημάτων βίντεο Η Harvey Group θα ταξινομηθεί ως εταιρεία παραγωγής τηλεοπτικών μηχανημάτων και μηχανημάτων βίντεο

42 Δύο τρόποι κλαδικής ανάλυσης ανάλυση του κύκλου-ζωής ανάλυση του κύκλου-ζωής ανάλυση του οικονομικού κύκλου ανάλυση του οικονομικού κύκλου

43 Ανάλυση του Οικονομικού Κύκλου Η ανάλυση της λειτουργικής ικανότητας των εταιρειών του σε σχέση με τους οικονομικούς κύκλους (business cycles) Η ανάλυση της λειτουργικής ικανότητας των εταιρειών του σε σχέση με τους οικονομικούς κύκλους (business cycles) Π.χ. μερικοί κλάδοι έχουν πολύ άσχημη απόδοση κατά την περίοδο ύφεσης μίας οικονομίας ενώ άλλοι επηρεάζονται λιγότερο Π.χ. μερικοί κλάδοι έχουν πολύ άσχημη απόδοση κατά την περίοδο ύφεσης μίας οικονομίας ενώ άλλοι επηρεάζονται λιγότερο

44 Ανάλυση του Οικονομικού Κύκλου Αναπτυξιακοί κλάδοι: δεν επηρεάζονται εύκολα από τους οικονομικούς κύκλους και συνεχίζουν την ανάπτυξή τους ακόμα και σε περιόδους ύφεσης (internet την δεκαετία του 1990) Αναπτυξιακοί κλάδοι: δεν επηρεάζονται εύκολα από τους οικονομικούς κύκλους και συνεχίζουν την ανάπτυξή τους ακόμα και σε περιόδους ύφεσης (internet την δεκαετία του 1990) Αμυντικοί κλάδοι: δεν επηρεάζονται καθόλου από περιόδους ύφεσης ή ανάκαμψης της οικονομίας Αμυντικοί κλάδοι: δεν επηρεάζονται καθόλου από περιόδους ύφεσης ή ανάκαμψης της οικονομίας

45 Ανάλυση του Οικονομικού Κύκλου Κυκλικοί κλάδοι: επηρεάζονται σημαντικά από τούς οικονομικούς κύκλους με σημαντικές αποδόσεις κατά τις περιόδους ανάπτυξης, κ.λ.π. Κυκλικοί κλάδοι: επηρεάζονται σημαντικά από τούς οικονομικούς κύκλους με σημαντικές αποδόσεις κατά τις περιόδους ανάπτυξης, κ.λ.π. Κλάδοι που είναι πολύ ευαίσθητοι στις αλλαγές των επιτοκίων Κλάδοι που είναι πολύ ευαίσθητοι στις αλλαγές των επιτοκίων

46 Ανάλυση του κύκλου ζωής Αρχικό, αναπτυξιακό, σταθεροποιητικό στάδιο

47 Ανάλυση του κύκλου ζωής Αρχικό στάδιο (pioneering stage): νέο προϊόν ή νέα τεχνολογία που δημιουργεί μεγάλη αύξηση της ζήτησης και μεγάλη αύξηση των πωλήσεων και κερδών των εταιρειών του κλάδου Αρχικό στάδιο (pioneering stage): νέο προϊόν ή νέα τεχνολογία που δημιουργεί μεγάλη αύξηση της ζήτησης και μεγάλη αύξηση των πωλήσεων και κερδών των εταιρειών του κλάδου Χαρακτηριστικά: πολλές εταιρείες μπαίνουν στον κλάδο, ισχυρός ανταγωνισμός, μάχη για την επιβίωση, όχι μερίσματα, επανεπένδυση κερδών Χαρακτηριστικά: πολλές εταιρείες μπαίνουν στον κλάδο, ισχυρός ανταγωνισμός, μάχη για την επιβίωση, όχι μερίσματα, επανεπένδυση κερδών Μεγάλος κίνδυνος αποτυχίας Μεγάλος κίνδυνος αποτυχίας

48 Ανάλυση του κύκλου ζωής Αναπτυξιακό στάδιο (expansion stage) Αναπτυξιακό στάδιο (expansion stage) Χαρακτηριστικά: υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, σταθεροποίηση, βελτίωση προϊόντος, επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό, κτιριακές εγκαταστάσεις, και ανθρώπινο δυναμικό, διανομή μερισμάτων, βελτίωση κεφαλαιακής βάσης Χαρακτηριστικά: υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, σταθεροποίηση, βελτίωση προϊόντος, επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό, κτιριακές εγκαταστάσεις, και ανθρώπινο δυναμικό, διανομή μερισμάτων, βελτίωση κεφαλαιακής βάσης 1983 (ΗΠΑ) υπήρχαν 183 εταιρείες παραγωγής Η/Υ που μειώθηκαν στο υποδεκαπλάσιο 1983 (ΗΠΑ) υπήρχαν 183 εταιρείες παραγωγής Η/Υ που μειώθηκαν στο υποδεκαπλάσιο

49 Ανάλυση του κύκλου ζωής Σταθεροποιητικό στάδιο (stabilisation stage) Σταθεροποιητικό στάδιο (stabilisation stage) Χαρακτηριστικά: σταθερή ανάπτυξη και πωλήσεις, τυποποίηση προίόντων, σταθερό κόστος παραγωγής, υψηλά μερίσματα Χαρακτηριστικά: σταθερή ανάπτυξη και πωλήσεις, τυποποίηση προίόντων, σταθερό κόστος παραγωγής, υψηλά μερίσματα Στάδιο πτώσης (decline stage) όπου ο κλάδος περνάει σε παρακμή Στάδιο πτώσης (decline stage) όπου ο κλάδος περνάει σε παρακμή

50 Παράγοντες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής στην κλαδική ανάλυση (α) Διαχρονική πορεία των εταιρειών ενός κλάδου όσον αφορά τις πωλήσεις, τα κέρδη και τα περιθώρια κέρδους, τα μερίσματα, τις τιμές των μετοχών στο χρηματιστήριο, κ.λ.π. Να διακρίνει την λειτουργική ικανότητα του κλάδου σε σχέση με την κατάσταση της οικονομίας (αμυντικός, κυκλικός, κ.λ.π.)

51 Παράγοντες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής στην κλαδική ανάλυση (β) Να αναλύσει τις συνθήκες του ανταγωνισμού Υπάρχουν εμπόδια στην είσοδο νέων ανταγωνιστών στον κλάδο (π.χ. υψηλό κόστος αρχικής παραγωγής, πατέντες, άδειες λειτουργίας, κ.λ.π.) Υπάρχουν εμπόδια στην είσοδο νέων ανταγωνιστών στον κλάδο (π.χ. υψηλό κόστος αρχικής παραγωγής, πατέντες, άδειες λειτουργίας, κ.λ.π.) Ποια η διαπραγματευτική δύναμη των αγοραστών του προϊόντος του κλάδου; Διάρκεια υπαρχόντων συμβολαίων; Προμήθεια από αλλού; Ποια η διαπραγματευτική δύναμη των αγοραστών του προϊόντος του κλάδου; Διάρκεια υπαρχόντων συμβολαίων; Προμήθεια από αλλού;

52 Παράγοντες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής στην κλαδική ανάλυση Πόσο μεγάλη είναι η απειλή υποκατάστατων προϊόντων; Πόσο μεγάλη είναι η απειλή υποκατάστατων προϊόντων; Ποια είναι η διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών του κλάδου; Ποια είναι η διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών του κλάδου; Έχουν ξεσπάσει στο παρελθόν πόλεμοι τιμών στον κλάδο; Εάν ναι ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Έχουν ξεσπάσει στο παρελθόν πόλεμοι τιμών στον κλάδο; Εάν ναι ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

53 Παράγοντες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής στην κλαδική ανάλυση (γ) Oι πολιτικές επιδράσεις και η κυβερνητική πολιτική ή εφαρμογή νέων νόμων και κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) Π.χ. τραπεζικός τομέας στην Ελλάδα, δεκαετία του 1990 Π.χ. τραπεζικός τομέας στην Ελλάδα, δεκαετία του 1990

54 Παράγοντες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής στην κλαδική ανάλυση (δ) Διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομική ζωή της χώρας Π.χ. ΗΠΑ μέσα σε μία δεκαετία μεταμορφώθηκαν από μία βιομηχανική κοινωνία σε μία κοινωνία πληροφορικής και υψηλής τεχνολογίας

55 Παράγοντες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής στην κλαδική ανάλυση (ε) Ο επενδυτής πρέπει να αξιολογήσει το κατά πόσον η ζήτηση για το προϊόν ενός κλάδου είναι διαχρονική, επίκαιρη, ή έτοιμη να εκραγεί Π.χ. Τρόφιμα: η ζήτηση είναι περίπου σταθερή και βασίζεται στην αύξηση του πληθυσμού και την διαφοροποίηση των προϊόντων

56 Κλαδική Συμπεριφορά στο ΧΑΑ

57 Τρίτο στάδιο: Ανάλυση Εταιρείας – Αποτίμηση Τελικός σκοπός: ο προσδιορισμός εσωτερικής αξίας (intrinsic value) μίας μετοχής Τελικός σκοπός: ο προσδιορισμός εσωτερικής αξίας (intrinsic value) μίας μετοχής Graham: η αξία που δικαιολογείται από τα πραγματικά γεγονότα, σε αντιδιαστολή αυτήν που δημιουργείται από ψυχολογικούς παράγοντες Graham: η αξία που δικαιολογείται από τα πραγματικά γεγονότα, σε αντιδιαστολή αυτήν που δημιουργείται από ψυχολογικούς παράγοντες

58 Τρίτο στάδιο: Ανάλυση Εταιρείας – Αποτίμηση Τρεις τόποι: Τρεις τόποι: Παρούσας Αξίας (Present Value approach) Παρούσας Αξίας (Present Value approach) Δείκτη Τιμή προς Κέρδη (Price to Earnings) Δείκτη Τιμή προς Κέρδη (Price to Earnings) Δείκτη Χρηματιστηριακής τιμής προς Λογιστική Αξία (Price to Book Value ratio) Δείκτη Χρηματιστηριακής τιμής προς Λογιστική Αξία (Price to Book Value ratio)

59 Μέθοδος Παρούσας Αξίας Η τωρινή (παρούσα) αξία μίας επένδυσης πρέπει να ισούται με το άθροισμα των μελλοντικών χρηματικών ροών (CF) που θα λάβει ο επενδυτής, προεξοφλημένο με το κατάλληλο επιτόκιο Η τωρινή (παρούσα) αξία μίας επένδυσης πρέπει να ισούται με το άθροισμα των μελλοντικών χρηματικών ροών (CF) που θα λάβει ο επενδυτής, προεξοφλημένο με το κατάλληλο επιτόκιο P 0 =[CF 1 / (1+r)] P 0 =[CF 1 / (1+r)] + [CF 2 / (1+r) 2 ] +……..……….

60 CF = D Φυσικά, οι μοναδικές μελλοντικές χρηματικές ροές (CF) που θα λάβει ένας επενδυτής από μία επένδυση σε μετοχές είναι τα μερίσματα (D) Φυσικά, οι μοναδικές μελλοντικές χρηματικές ροές (CF) που θα λάβει ένας επενδυτής από μία επένδυση σε μετοχές είναι τα μερίσματα (D) P 0 =[D 1 / (1+r)] P 0 =[D 1 / (1+r)] + [D 2 / (1+r) 2 ] +……..……….

61 ΆΣΚΗΣΗ 1 Έστω μετοχή που δίνει ετήσιο μέρισμα 2 Ευρώ και αναμένουμε να την πουλήσουμε 10 Ευρώ σε έναν χρόνο. Εάν το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 20% ποια η πραγματική (θεμελιώδης) αξία της μετοχής; Έστω μετοχή που δίνει ετήσιο μέρισμα 2 Ευρώ και αναμένουμε να την πουλήσουμε 10 Ευρώ σε έναν χρόνο. Εάν το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 20% ποια η πραγματική (θεμελιώδης) αξία της μετοχής;

62 ΆΣΚΗΣΗ 2 Έστω μια μετοχή θα δώσει μέρισμα στο τέλος του έτους 100 ευρώ και η τιμή της θα είναι 120. Η απαιτούμενη απόδοση ανέρχεται σε 25%. Να υπολογιστεί η οικονομική αξία της μετοχής. Έστω μια μετοχή θα δώσει μέρισμα στο τέλος του έτους 100 ευρώ και η τιμή της θα είναι 120. Η απαιτούμενη απόδοση ανέρχεται σε 25%. Να υπολογιστεί η οικονομική αξία της μετοχής.

63 Δύο Παραλλαγές Το υπόδειγμα της μηδενικής ανάπτυξης Το υπόδειγμα της μηδενικής ανάπτυξης Το υπόδειγμα της σταθερής ανάπτυξης Το υπόδειγμα της σταθερής ανάπτυξης

64 Υπόδειγμα μηδενικής ανάπτυξης «Το μέρισμα θα παραμείνει σταθερό» Σταθερό μέρισμα (στατική εταιρεία) Σταθερό μέρισμα (στατική εταιρεία) P 0 = D 0 / r Π.χ. μετοχή ΧΥΖ η με τιμή 15E, μέρισμα 1Ε, επιτόκιο 8%, στατική εταιρεία: Π.χ. μετοχή ΧΥΖ η με τιμή 15E, μέρισμα 1Ε, επιτόκιο 8%, στατική εταιρεία: P 0 = 1 / 0,08 = 12,5Ε Υπερτιμημένη μετοχή (πώληση) Υπερτιμημένη μετοχή (πώληση)

65 ΆΣΚΗΣΗ 3 Έστω η μετοχή εταιρείας που δίνει μέρισμα 5 Ευρώ. Εάν το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 10% και η εταιρεία δεν αναμένεται να αναπτυχθεί άλλο (και άρα το μέρισμα θα παραμείνει σταθερό από εδώ και πέρα) ποια η πραγματική (θεμελιώδης) αξία της μετοχής; Τι θα συμβεί εάν το προεξοφλητικό επιτόκιο ανέβει στο 15%; Εάν πέσει στο 5%; Έστω η μετοχή εταιρείας που δίνει μέρισμα 5 Ευρώ. Εάν το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 10% και η εταιρεία δεν αναμένεται να αναπτυχθεί άλλο (και άρα το μέρισμα θα παραμείνει σταθερό από εδώ και πέρα) ποια η πραγματική (θεμελιώδης) αξία της μετοχής; Τι θα συμβεί εάν το προεξοφλητικό επιτόκιο ανέβει στο 15%; Εάν πέσει στο 5%;

66 ΆΣΚΗΣΗ 4 Η εταιρία «ΠΑΓΩΝΔΑΣ» θεωρείται στατική και διανέμει όλα τα κέρδη στους μετόχους. Τα αναμενόμενα κέρδη ανά μετοχή είναι 10 ευρώ και η απαιτούμενη απόδοση 20%. Να υπολογιστεί η οικονομική αξία της μετοχής. Η εταιρία «ΠΑΓΩΝΔΑΣ» θεωρείται στατική και διανέμει όλα τα κέρδη στους μετόχους. Τα αναμενόμενα κέρδη ανά μετοχή είναι 10 ευρώ και η απαιτούμενη απόδοση 20%. Να υπολογιστεί η οικονομική αξία της μετοχής.

67 Υπόδειγμα της σταθερής ανάπτυξης «Το μέρισμα θα αυξηθεί με σταθερό ρυθμό g» Υποθέτει ότι το μέρισμα θα αυξάνεται με σταθερό ρυθμό g κάθε χρόνο: Υποθέτει ότι το μέρισμα θα αυξάνεται με σταθερό ρυθμό g κάθε χρόνο: P 0 = D 1 / (r-g) P 0 = D 1 / (r-g) D 1 = D 0 (1+g) D 1 = D 0 (1+g) P 0 = Σ [D 0 (1+g) n /(1+r) n ] P 0 = Σ [D 0 (1+g) n /(1+r) n ]

68 Υπόδειγμα της σταθερής ανάπτυξης Μετοχή ΧΥΖ με τιμή 27E, μέρισμα 1,1Ε, επιτόκιο 8%, αύξηση μέρισμα με ρυθμό g = 3% Μετοχή ΧΥΖ με τιμή 27E, μέρισμα 1,1Ε, επιτόκιο 8%, αύξηση μέρισμα με ρυθμό g = 3% D 1 = 1,1 (1+ 0,03) = 1,133 P 0 = 1,133 / (0,08 – 0,03) = 22,6Ε Υπερτιμημένη μετοχή (πώληση)

69 ΆΣΚΗΣΗ 5 Έστω ότι η μετοχή μιας δυναμικής εταιρίας έχει τρέχουσα τιμή 25 ευρώ και διένειμε μέρισμα 2 ευρώ ανά μετοχή. Η απόδοση που αναμένουν οι επενδυτές είναι 10% ενώ κάθε χρόνο θα αυξάνει το μέρισμα προς τους μετόχους κατά 5%. Να βρείτε την οικονομική αξία της μετοχής, αν υποθέσουμε ότι πρόκειται να την κρατήσουμε για 3 έτη. Έστω ότι η μετοχή μιας δυναμικής εταιρίας έχει τρέχουσα τιμή 25 ευρώ και διένειμε μέρισμα 2 ευρώ ανά μετοχή. Η απόδοση που αναμένουν οι επενδυτές είναι 10% ενώ κάθε χρόνο θα αυξάνει το μέρισμα προς τους μετόχους κατά 5%. Να βρείτε την οικονομική αξία της μετοχής, αν υποθέσουμε ότι πρόκειται να την κρατήσουμε για 3 έτη.

70 ΆΣΚΗΣΗ 6 Αν το μέρισμα που δίδει μια εταιρία στους μετόχους είναι 3 ευρώ, ο ρυθμός αύξησης του μερίσματος είναι 15% και η απόδοση της που επιθυμούν οι μέτοχοι είναι 20% να βρείτε την οικονομική αξία της μετοχής. Αν το μέρισμα που δίδει μια εταιρία στους μετόχους είναι 3 ευρώ, ο ρυθμός αύξησης του μερίσματος είναι 15% και η απόδοση της που επιθυμούν οι μέτοχοι είναι 20% να βρείτε την οικονομική αξία της μετοχής.

71 ΆΣΚΗΣΗ 7 Αν το μέρισμα που δίδει μια εταιρία στους μετόχους είναι 2,5 ευρώ, ο ρυθμός αύξησης του μερίσματος είναι 20% και η απόδοση της που επιθυμούν οι μέτοχοι είναι 25% ποια είναι η μέγιστη αξία που θα πληρώσετε για την αγορά αυτής της μετοχής; Αν το μέρισμα που δίδει μια εταιρία στους μετόχους είναι 2,5 ευρώ, ο ρυθμός αύξησης του μερίσματος είναι 20% και η απόδοση της που επιθυμούν οι μέτοχοι είναι 25% ποια είναι η μέγιστη αξία που θα πληρώσετε για την αγορά αυτής της μετοχής;

72 Ο δείκτης P/E Η τιμή μίας μετοχής πρέπει να ισούται με το γινόμενο των κερδών επί έναν πολλαπλασιαστή κερδών (δείκτης P/E ή Price-to-Earnings ratio) Η τιμή μίας μετοχής πρέπει να ισούται με το γινόμενο των κερδών επί έναν πολλαπλασιαστή κερδών (δείκτης P/E ή Price-to-Earnings ratio) IV = E 0 (P/E 1 ) IV = E 0 (P/E 1 )

73 Παράδειγμα Η μετοχή ΑΒΓ διαπραγματεύεται στα 35,8 Ε και τα κέρδη ανά μετοχή αναμένεται να είναι 4,5 Ευρώ Η μετοχή ΑΒΓ διαπραγματεύεται στα 35,8 Ε και τα κέρδη ανά μετοχή αναμένεται να είναι 4,5 Ευρώ Ο δείκτης P/E είναι: 35,8/4,5 = 7,95 Ο δείκτης P/E είναι: 35,8/4,5 = 7,95 Εάν Ε 0 = 5 η τιμή θα έπρεπε να είναι: Εάν Ε 0 = 5 η τιμή θα έπρεπε να είναι: 5 x 7,95 = 39,75 5 x 7,95 = 39,75 Υποτιμημένη μετοχή Υποτιμημένη μετοχή

74 Τι μας λέει το Ρ/Ε ; Τιμή που επικρατεί στην αγορά για κάθε Ευρώ από τα προσδοκώμενα κέρδη της επιχείρησης Τιμή που επικρατεί στην αγορά για κάθε Ευρώ από τα προσδοκώμενα κέρδη της επιχείρησης Δείκτης της αισιοδοξίας ή απαισιοδοξίας Δείκτης της αισιοδοξίας ή απαισιοδοξίας Π.χ. ένα από τα υψηλότερα P/E (33) του Dow Jones ήταν στο βαθύτερο σημείο της μεγάλης κρίσης του 1929-1934, (1933) Π.χ. ένα από τα υψηλότερα P/E (33) του Dow Jones ήταν στο βαθύτερο σημείο της μεγάλης κρίσης του 1929-1934, (1933) Οι επενδυτές πίστευαν ότι το μέλλον θα είναι σίγουρα καλύτερο Οι επενδυτές πίστευαν ότι το μέλλον θα είναι σίγουρα καλύτερο

75 Ρ/Ε Δυναμικής εταιρείας P 0 = D 1 / (r-g) P 0 = D 1 / (r-g) Διαίρεση με (Ε 1 ), αναμενόμενα κέρδη: Διαίρεση με (Ε 1 ), αναμενόμενα κέρδη: (P 0 / Ε 1 ) = [D 1 /(r-g)] / Ε 1 (P 0 / Ε 1 ) = [D 1 /(r-g)] / Ε 1 (P 0 / Ε 1 ) = (D 1 /Ε 1 ) / (r-g) (P 0 / Ε 1 ) = (D 1 /Ε 1 ) / (r-g)

76 Άρα για δυναμική εταιρεία Όσο μεγαλώνει το % των κερδών που διανέμεται ως μέρισμα τόσο μεγαλώνει και το P/E (και το αντίστροφο) Όσο μεγαλώνει το % των κερδών που διανέμεται ως μέρισμα τόσο μεγαλώνει και το P/E (και το αντίστροφο) Όσο μεγαλώνει ο αναμενόμενος ρυθμός αύξησης των μερισμάτων τόσο μεγαλώνει και το P/E (και το αντίστροφο) Όσο μεγαλώνει ο αναμενόμενος ρυθμός αύξησης των μερισμάτων τόσο μεγαλώνει και το P/E (και το αντίστροφο) Όσο μεγαλώνει το επιτόκιο κεφαλαιοποίησης τόσο μικραίνει και το P/E (και το αντίστροφο) Όσο μεγαλώνει το επιτόκιο κεφαλαιοποίησης τόσο μικραίνει και το P/E (και το αντίστροφο)

77 Πως υπολογίζουμε το g ; g = R b g = R b R = Απόδοσης Ιδίων Κεφαλαίων (ROE) R = Δείκτης Απόδοσης Ιδίων Κεφαλαίων (ROE) b = 1 - (D 1 /E 1 ) b = 1 - (D 1 /E 1 )

78 Παράδειγμα Π.χ. επιχείρηση διανέμει το 60% σε μερίσματα και έχει απόδοση ιδίων κεφαλαίων 10% Π.χ. επιχείρηση διανέμει το 60% σε μερίσματα και έχει απόδοση ιδίων κεφαλαίων 10% g = 0,1 x (1-0,6) = 0,1 x 0,4 =0,04 ή 4% g = 0,1 x (1-0,6) = 0,1 x 0,4 =0,04 ή 4% Εάν το προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 14%: Εάν το προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 14%: P/Ε = (D 1 /Ε 1 ) / (r-g) P/Ε = (D 1 /Ε 1 ) / (r-g) P/Ε = 0,6 / (0,14 – 0,4) = 6 P/Ε = 0,6 / (0,14 – 0,4) = 6

79 ΆΣΚΗΣΗ 8 Τον Φεβρουάριο του 2007 η εισηγμένη εταιρεία ΔΙΑΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΙΕΡΓΕΙΕΣ είχε τιμή μετοχής περίπου 2,3 Ευρώ, μέρισμα ανά μετοχή 0.07 Ευρώ, Return On Equity (ROE) 17,5%, και μέρισμα ανά μετοχή 0,143 Ευρώ. Εάν υποθέσουμε ότι η εταιρεία είναι δυναμική (σταθερή ανάπτυξη) είναι η μετοχή της σωστά τιμολογημένη στο χρηματιστήριο; Τον Φεβρουάριο του 2007 η εισηγμένη εταιρεία ΔΙΑΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΙΕΡΓΕΙΕΣ είχε τιμή μετοχής περίπου 2,3 Ευρώ, μέρισμα ανά μετοχή 0.07 Ευρώ, Return On Equity (ROE) 17,5%, και μέρισμα ανά μετοχή 0,143 Ευρώ. Εάν υποθέσουμε ότι η εταιρεία είναι δυναμική (σταθερή ανάπτυξη) είναι η μετοχή της σωστά τιμολογημένη στο χρηματιστήριο;

80 P/E effect Μετοχές με χαμηλό P/E θα έχουν καλύτερη μελλοντική απόδοση από μετοχές με υψηλό P/E Μετοχές με χαμηλό P/E θα έχουν καλύτερη μελλοντική απόδοση από μετοχές με υψηλό P/E Basu (1977), 753 μετοχές NYSE, χαρτοφυλάκια με χαμηλό P/E έχουν (κατά μέσο όρο) αποδόσεις μεγαλύτερες από χαρτοφυλάκια με υψηλό P/E, ανεξαρτήτως επενδυτικού κινδύνου Basu (1977), 753 μετοχές NYSE, χαρτοφυλάκια με χαμηλό P/E έχουν (κατά μέσο όρο) αποδόσεις μεγαλύτερες από χαρτοφυλάκια με υψηλό P/E, ανεξαρτήτως επενδυτικού κινδύνου Dreman (1979) Dreman (1979)

81 Δείκτης Τιμής προς Λογιστική Αξία (Price-to-Book, P/B) Το κλάσμα της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής (P) δια της λογιστικής αξίας (Β) Το κλάσμα της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής (P) δια της λογιστικής αξίας (Β) P / B P / B Μια εταιρεία με ικανή διοίκηση πρέπει να έχει χρηματιστηριακή αξία τουλάχιστον ίση με την λογιστική της αξία Μια εταιρεία με ικανή διοίκηση πρέπει να έχει χρηματιστηριακή αξία τουλάχιστον ίση με την λογιστική της αξία

82 Προβλήματα (α) ο παρανομαστής είναι ένα στατικό μέγεθος & αντανακλά την αρχική επένδυση των μετόχων, ενώ ο αριθμητής είναι ένα δυναμικό μέγεθος (α) ο παρανομαστής είναι ένα στατικό μέγεθος & αντανακλά την αρχική επένδυση των μετόχων, ενώ ο αριθμητής είναι ένα δυναμικό μέγεθος (β) είναι δύσκολο να συγκρίνουμε δύο επιχειρήσεις γιατί μπορεί να χρησιμοποιούν διαφορετικές λογιστικές μεθόδους και οι λογιστικές αξίες που προκύπτουν να μην είναι συγκρίσιμες (β) είναι δύσκολο να συγκρίνουμε δύο επιχειρήσεις γιατί μπορεί να χρησιμοποιούν διαφορετικές λογιστικές μεθόδους και οι λογιστικές αξίες που προκύπτουν να μην είναι συγκρίσιμες

83 Πληροφορίες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής Γενικές πληροφορίες: πόσα χρόνια υπάρχει η εταιρεία, συνολική κεφαλαιοποίηση, καταστατικό, βασικοί μέτοχοι και τα ποσοστά τους, ποσοστό συμμετοχής σε άλλες επιχειρήσεις, αριθμός θυγατρικών, φιλοσοφία της εταιρείας (παραδοσιακή, επιθετική, δυναμική) κ.λ.π. Επίσης, τι αυξήσεις κεφαλαίου έχει κάνει στο παρελθόν, ποιοι θεσμικοί επενδυτές έχουν μετοχές και σε τι ποσοστό Γενικές πληροφορίες: πόσα χρόνια υπάρχει η εταιρεία, συνολική κεφαλαιοποίηση, καταστατικό, βασικοί μέτοχοι και τα ποσοστά τους, ποσοστό συμμετοχής σε άλλες επιχειρήσεις, αριθμός θυγατρικών, φιλοσοφία της εταιρείας (παραδοσιακή, επιθετική, δυναμική) κ.λ.π. Επίσης, τι αυξήσεις κεφαλαίου έχει κάνει στο παρελθόν, ποιοι θεσμικοί επενδυτές έχουν μετοχές και σε τι ποσοστό

84 Πληροφορίες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής Τύπος εταιρείας - κλάδος: Είναι η επιχείρηση κυκλική, αναπτυξιακή, αμυντική; Επενδύει σε νέες τεχνολογίες; Είναι εντάσεως κεφαλαίου ή εργασίας; Στρατηγικές επιλογές (π.χ. ποια είναι τα μακροπρόθεσμα σχέδια), συγχωνεύσεις, κ.λ.π. Τύπος εταιρείας - κλάδος: Είναι η επιχείρηση κυκλική, αναπτυξιακή, αμυντική; Επενδύει σε νέες τεχνολογίες; Είναι εντάσεως κεφαλαίου ή εργασίας; Στρατηγικές επιλογές (π.χ. ποια είναι τα μακροπρόθεσμα σχέδια), συγχωνεύσεις, κ.λ.π.

85 Πληροφορίες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής Κέρδη: Προϊστορία κερδών (τουλάχιστον 5 χρόνια), σταθερότητα κερδών, διακυμάνσεις κερδών. Προβλέπονται αλλαγές, συγχωνεύσεις, κ.λ.π. που ενδέχεται να επηρεάσουν σημαντικά τα μελλοντικά κέρδη; Κέρδη: Προϊστορία κερδών (τουλάχιστον 5 χρόνια), σταθερότητα κερδών, διακυμάνσεις κερδών. Προβλέπονται αλλαγές, συγχωνεύσεις, κ.λ.π. που ενδέχεται να επηρεάσουν σημαντικά τα μελλοντικά κέρδη;

86 Πληροφορίες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής Διοίκηση: Πόσο καλά ξέρει την αγορά η παρούσα διοίκηση; Τι εμπειρία έχει και ποια η μέση ηλικία του Διοικητικού Συμβουλίου; Βασίζεται σε λίγους παλαιούς μετόχους- ιδιοκτήτες ή έχει νέους σε ηλικία μάνατζερ; Υπάρχουν σημαντικές κόντρες και δικαστικές διαμάχες στο Διοικητικό Συμβούλιο; Έχουν πολιτικές και κοινωνικές διασυνδέσεις και πως αμείβονται; (π.χ. με μισθό η ποσοστά) Διοίκηση: Πόσο καλά ξέρει την αγορά η παρούσα διοίκηση; Τι εμπειρία έχει και ποια η μέση ηλικία του Διοικητικού Συμβουλίου; Βασίζεται σε λίγους παλαιούς μετόχους- ιδιοκτήτες ή έχει νέους σε ηλικία μάνατζερ; Υπάρχουν σημαντικές κόντρες και δικαστικές διαμάχες στο Διοικητικό Συμβούλιο; Έχουν πολιτικές και κοινωνικές διασυνδέσεις και πως αμείβονται; (π.χ. με μισθό η ποσοστά)

87 Πληροφορίες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής Ανθρώπινο Δυναμικό – Εξοπλισμός: Πόσους υπάλληλους απασχολεί η επιχείρηση; Είναι αποδοτικοί, και ποια η μέση ηλικία και μορφωτικό τους επίπεδο; Είναι πιστοί στην εταιρεία και πόσο δυνατό είναι το συνδικάτο τους (εάν υπάρχει); Πόσο αποδοτικός είναι ο εξοπλισμός της επιχείρησης; Είναι καινούριας τεχνολογίας; Υπάρχουν οικονομίες κλίμακας; Ανθρώπινο Δυναμικό – Εξοπλισμός: Πόσους υπάλληλους απασχολεί η επιχείρηση; Είναι αποδοτικοί, και ποια η μέση ηλικία και μορφωτικό τους επίπεδο; Είναι πιστοί στην εταιρεία και πόσο δυνατό είναι το συνδικάτο τους (εάν υπάρχει); Πόσο αποδοτικός είναι ο εξοπλισμός της επιχείρησης; Είναι καινούριας τεχνολογίας; Υπάρχουν οικονομίες κλίμακας;

88 Πληροφορίες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής Δημόσιες Σχέσεις: Πόσο καλές είναι οι δημόσιες της επιχείρησης με τις τράπεζες, τους εγχώριους και ξένους θεσμικούς επενδυτές, τους χρηματιστές, και αναλυτές, δημοσιογράφους, έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο; Δημόσιες Σχέσεις: Πόσο καλές είναι οι δημόσιες της επιχείρησης με τις τράπεζες, τους εγχώριους και ξένους θεσμικούς επενδυτές, τους χρηματιστές, και αναλυτές, δημοσιογράφους, έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο;

89 Πληροφορίες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής Θέματα Παραγωγής και προϊόντος: Ποιος είναι ο ετήσιος όγκος παραγωγής, πόσο μεταβλήθηκε τα τελευταία χρόνια και γιατί; Ποια η παραγωγική δυναμικότητα της επιχείρησης; Τι είδους προϊόν παράγει (βασικό προϊόν, προϊόν πολυτελείας, ανταγωνιστικό, ποιοτικό, σχέση τιμής / ποιότητας, κ.λ.π.); Υπάρχει λογότυπο (brand name) που είναι αναγνωρίσιμο και προσελκύει πιστούς πελάτες (π.χ. Coca-Cola); Υπάρχει καλό δίκτυο διανομής; Θέματα Παραγωγής και προϊόντος: Ποιος είναι ο ετήσιος όγκος παραγωγής, πόσο μεταβλήθηκε τα τελευταία χρόνια και γιατί; Ποια η παραγωγική δυναμικότητα της επιχείρησης; Τι είδους προϊόν παράγει (βασικό προϊόν, προϊόν πολυτελείας, ανταγωνιστικό, ποιοτικό, σχέση τιμής / ποιότητας, κ.λ.π.); Υπάρχει λογότυπο (brand name) που είναι αναγνωρίσιμο και προσελκύει πιστούς πελάτες (π.χ. Coca-Cola); Υπάρχει καλό δίκτυο διανομής;

90 Πληροφορίες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής Ζήτηση: Ποια είναι η πραγματική και προβλεπόμενη ζήτηση για το προϊόν; Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ζήτηση και ποια η ελαστικότητα της σε σχέση με μεταβολές στην τιμή του προϊόντος και τα εισοδήματα του καταναλωτή; Ζήτηση: Ποια είναι η πραγματική και προβλεπόμενη ζήτηση για το προϊόν; Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ζήτηση και ποια η ελαστικότητα της σε σχέση με μεταβολές στην τιμή του προϊόντος και τα εισοδήματα του καταναλωτή;

91 Πληροφορίες που πρέπει να μελετήσει ο αναλυτής Αγορά: Πόσο μεγάλη (σε μέγεθος και αξία) είναι η αγορά για το προϊόν που παράγει η επιχείρηση; Υπάρχουν γεωγραφικά όρια (π.χ. άδεια για πώληση μόνον στην εγχώρια αγορά) ή υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης σε διεθνείς αγορές; Τι μερίδιο αγοράς έχει η επιχείρηση και ποιες οι καταναλωτικές συνήθειες των αγοραστών του προϊόντος; Υπάρχει ανταγωνισμός, και εάν όχι πόσο εύκολο είναι για καινούριους ανταγωνιστές να εισέλθουν στον κλάδο; Ποια η διαπραγματευτική δύναμη των αγοραστών του προϊόντος; Υπήρξαν στον παρελθόν πόλεμοι τιμών; Αγορά: Πόσο μεγάλη (σε μέγεθος και αξία) είναι η αγορά για το προϊόν που παράγει η επιχείρηση; Υπάρχουν γεωγραφικά όρια (π.χ. άδεια για πώληση μόνον στην εγχώρια αγορά) ή υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης σε διεθνείς αγορές; Τι μερίδιο αγοράς έχει η επιχείρηση και ποιες οι καταναλωτικές συνήθειες των αγοραστών του προϊόντος; Υπάρχει ανταγωνισμός, και εάν όχι πόσο εύκολο είναι για καινούριους ανταγωνιστές να εισέλθουν στον κλάδο; Ποια η διαπραγματευτική δύναμη των αγοραστών του προϊόντος; Υπήρξαν στον παρελθόν πόλεμοι τιμών;