ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Ελένη Σπανίδου-Καρβούνη Παθολογοανατόμος Αρεταίειο Νοσοκομείο.

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Ελένη Σπανίδου-Καρβούνη Παθολογοανατόμος Αρεταίειο Νοσοκομείο."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Ελένη Σπανίδου-Καρβούνη Παθολογοανατόμος Αρεταίειο Νοσοκομείο

2 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Η επιστήμη που εξετάζει και μελετά τα αίτια, τους μηχανισμούς και τα επακόλουθα των ασθενειών δηλ. τις μορφολειτουργικές αλλοιώσεις που προκαλούν οι ασθένειες στους ιστούς και στα κύτταρα.

3

4 ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ (R. Virchow 1889) Οι ασθένειες οφείλονται σε διαταραχή των κυττάρων Η διερεύνησις των ασθενειών απαιτεί γνώση των επί μέρους συστατικών του κυττάρου και της λειτουργίας τους.

5 Η τεχνολογία που βοήθησε στη «γνώση των επί μέρους συστατικών του κυττάρου και της λειτουργίας του»: (Φωτομικροσκόπιο) Ηλεκτρονικό μικροσκόπιο Ανοσοϊστοχημεία Μοριακή Βιολογία Ψηφιακή απεικόνισις

6 Η ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΩΣ ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Παθολογική Ανατομική (Pathology) Παθολογική Ανατομική των Νεκροτομών (Autopsy Pathology) Παθολογική Ανατομική Χειρουργικών παρασκευασμάτων (Surgical Pathology) Κυτταροπαθολογία (Cytopathology)

7 Νεκροτομή Η νεκροτομή αποτελεί την τελική κι ολοκληρωμένη διαγνωστική εξέταση που μπορεί να γίνει σε έναν ασθενή που πέθανε πρόσφατα

8 Προϋποθέσεις για την αποκόμιση χρησίμων πληροφοριών από τη Νεκροτομή Ιστορικό Κλινικά / Εργαστηριακά Ευρήματα Διάγνωσις Θεραπεία

9 Παθολογική Ανατομική των Νεκροτομών Ανακάλυψις, περιγραφή και κατανόησις νοσολογικών οντοτήτων Ακριβή αίτια θανάτου Συλλογή στατιστικών στοιχείων που είναι σημαντικά για τη δημόσια υγεία Ποιοτικός έλεγχος της ιατρικής περιθάλψεως

10 Η διαγνωστική προσέγγισις ενός ασθενούς και η θεραπεία του εμπεριέχουν υποθέσεις και συνειρμούς που μπορεί να είναι ανακριβείς Ο κύριος εκπαιδευτικός σκοπός της νεκροτομής είναι η ανεύρεσις ιατρικών σφαλμάτων

11 Νεκροτομή – Ποιοτικός έλεγχος ιατρικής περιθάλψεως Οι διαφορές μεταξύ κλινικής και παθ/ανατομικής διαγνώσεως ποικίλλουν από 15-40% Ο καθορισμός της αιτίας θανάτου δεν συμπίπτει κλινικά και παθολογοανατομικά σε 30-63% Σε 50% των νεκροτομών αποκαλύπτεται τουλάχιστον 1 εύρημα, για το οποίο κλινικά δεν υπήρχε καμία υποψία Σε 10-13% των νεκροτομών αποκαλύπτεται κάποια κατάσταση που αν ήταν γνωστή προ του θανάτου του ασθενούς θα του άλλαζε τη θεραπευτική του αγωγή

12 Παθολογική Ανατομική Χειρουργικών Παρασκευασμάτων Αναγνώρισις αλλοιώσεων, συσχέτισις με κλινικοεργαστηριακά δεδομένα → διάγνωσις νοσολογικής οντότητος Αναζήτησις στοιχείων που σχετιζονται με πρόγνωση και θεραπεία Αξιολόγησις θεραπευτικών αποτελεσμάτων Ποιοτικός έλεγχος ιατρικής περιθάλψεως

13

14 ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Επιχρίσματα Αποφολιδούμενα κύτταρα FNA (Fine Needle Aspiration) Βιοψίες

15

16

17 Παθολογοανατομική εξέτασις παρασκευασμάτων Το παρασκέυασμα πρέπει να αποστέλλεται ΑΜΕΣΩΣ στο Εργαστήριο και να συνοδεύεται από: Στοιχεία του ασθενούς (όνομα, ηλικία) Σύντομο ιστορικό (κύριο σύμπτωμα, εργαστηριακά ευρήματα, πιθανή διάγνωση)

18 Ιστολογική Εξέτασις Μακροσκοπική περιγραφή ΜΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΙΣ Λήψις τομών Αφυδάτωσις-Διαύγασις-Διήθησις από παραφίνη Σκήνωσις σε κύβους παραφίνης Λήψις τομών 3μ με μικροτόμο Χρώσις (Ηωσίνη+Αιματοξυλίνη)

19

20

21

22 Επεξεργασία των ιστών Η επεξεργασία των ιστων για τη λήψη τομών παραφίνης διαρκεί τουλάχιστον 24 ώρες. Σε ωρισμένες περιπτώσεις λαμβάνονται τομές από το νωπό παρασκεύασμα με ψυκτικό μικροτόμο (ταχεία βιοψία)

23

24 Ηλεκτρονικό Μικροσκόπιο Διακριτική ικανότης 0,5 nm (250 nm) Μεγεθυντική ικανότης Χ 500.000 ( Χ 1200) Φακοί: ηλεκτρομαγνητικά πεδία Φως: Δέσμη ηλεκτρονίων

25

26 Ειδικές Μέθοδοι ΙΣΤΟΧΗΜΕΙΑ Χρώσεις που βάφουν εκλεκτικά ωρισμένα συστατικά ή εκκριτικά προϊόντα των κυττάρων και βασίζονται σε χημικές αντιδράσεις (π.χ. χρώσις Perl για σίδηρο)

27

28

29 Κύτταρα Purkinje παρεγκεφαλίδος

30 Ειδικές Μέθοδοι ΑΝΟΣΟΪΣΤΟΧΗΜΕΙΑ Ανίχνευσις συστατικών ή εκκριτικών προϊόντων των κυττάρων με την αντίδραση αντιγόνου-αντισώματος  Ενζυμο  Φθορίζων δείκτης (ανοσοφθορισμός)

31

32

33

34

35

36 Ειδικές Μέθοδοι ΑΝΟΣΟΪΣΤΟΧΗΜΕΙΑ Ανίχνευσις συστατικών ή εκκριτικών προϊόντων των κυττάρων με την αντίδραση αντιγόνου-αντισώματος  Φθορίζων δείκτης (ανοσοφθορισμός)  Ενζυμο

37

38 Ειδικές Μέθοδοι In situ ΥΒΡΙΔΙΣΜΟΣ Ανίχνευσις γονιδίων (ανθρώπου, ιου, βακτηριδίου) ή mRNA με τη χρήση πολυνουκλεοτιδικών αλύσεων συμπληρωματικών προς το υπό εξέτασιν τμήμα του DNA ή mRNA Ισοτοπικός δείκτης Χρωμογόνο

39

40 Ειδικές Μέθοδοι ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΙΣ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ (Polymerase Chain Reaction – PCR) Τεχνική με την οποία επιλέγεται ένα μικρό τμήμα DNA και αναπαράγεται με επαναλαμβανόμενους κύκλους συνθέσεώς του

41 Ειδικές Μέθοδοι ΑΝΑΛΥΣΙΣ ΕΙΚΟΝΑΣ Σκοπός της μεθόδου είναι ο ταχύς κι αντικειμενικός προσδιορισμός διαφόρων παραμέτρων που αναζητούνται σε ένα ιστολογικό παρασκεύασμα π.χ μέγεθος πυρήνων

42 Ειδικές Μέθοδοι ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ ΜΙΚΡΟΔΙΑΤΑΞΕΙΣ DNA σε ιστούς ΠΡΩΤΕΪΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

43 Νεκροτομή 57 ♀ με ιστορικό λεμφώματος υπό θεραπεία Διαταραχές της οράσεως Αδυναμία των άκρων Ημιπληγία Θάνατος σε 4 μήνες

44

45

46

47

48

49 «Ευκαιριακή» ιογενής λοίμωξις του Κ.Ν.Σ επί εδάφους ανοσολογικής ανεπαρκείας