Ανάκτηση Κόστους Υπηρεσιών Νερού στην Οδηγία 2000/60 Δ. Ασημακόπουλος Χημ. Μηχ. ΕΜΠ.

Παρουσίαση με θέμα: "Ανάκτηση Κόστους Υπηρεσιών Νερού στην Οδηγία 2000/60 Δ. Ασημακόπουλος Χημ. Μηχ. ΕΜΠ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ανάκτηση Κόστους Υπηρεσιών Νερού στην Οδηγία 2000/60 Δ. Ασημακόπουλος Χημ. Μηχ. ΕΜΠ

2 2 Η αξία του νερού Κοινωνικό αγαθό Κοινωνικό αγαθό Κοινό Κοινό Ιδιωτικό Ιδιωτικό “Water has an economic value in all its competing uses and should be recognised as an economic good” “Water has an economic value in all its competing uses and should be recognised as an economic good” (International conference on Water and Environment, Dublin, 1992) “Integrated water resources management is based on the perception of water as an integral part of the ecosystem, a natural resource, and a social and economic good” “Integrated water resources management is based on the perception of water as an integral part of the ecosystem, a natural resource, and a social and economic good” (UN Agenda 21, Rio, 1992)

3 3 Οδηγία 2000/60/EC Η προστασία/βελτίωση της κατάστασης των υδάτινων οικοσυστημάτων καθώς και η προώθηση της βιώσιμης χρήσης του νερού Η προστασία/βελτίωση της κατάστασης των υδάτινων οικοσυστημάτων καθώς και η προώθηση της βιώσιμης χρήσης του νερού (1) Το νερό δεν είναι εμπορικό αγαθό όπως όλα τα άλλα, αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει της κατάλληλης μεταχείρισης (1) Το νερό δεν είναι εμπορικό αγαθό όπως όλα τα άλλα, αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει της κατάλληλης μεταχείρισης (38) … Η αρχή της ανάκτησης του κόστους υπηρεσιών του ύδατος, συμπεριλαμβανομένων του κόστους για το περιβάλλον και του κόστους των πόρων τα οποία συνδέονται με κάθε βλάβη ή αρνητική επίπτωση στο υδάτινο περιβάλλον, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, ιδίως, σύμφωνα με την αρχή ο «ρυπαίνων πληρώνει» (38) … Η αρχή της ανάκτησης του κόστους υπηρεσιών του ύδατος, συμπεριλαμβανομένων του κόστους για το περιβάλλον και του κόστους των πόρων τα οποία συνδέονται με κάθε βλάβη ή αρνητική επίπτωση στο υδάτινο περιβάλλον, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, ιδίως, σύμφωνα με την αρχή ο «ρυπαίνων πληρώνει»

4 4 Οικονομική ανάλυση Άρθρο 5 Άρθρο 5 Κάθε κράτος μέλος εξασφαλίζει ότι για κάθε περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού, το οποίο βρίσκεται στο έδαφός του, αναλαμβάνεται οικονομική ανάλυση των χρήσεων νερού με βάση το Παράρτημα ΙΙΙ Κάθε κράτος μέλος εξασφαλίζει ότι για κάθε περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού, το οποίο βρίσκεται στο έδαφός του, αναλαμβάνεται οικονομική ανάλυση των χρήσεων νερού με βάση το Παράρτημα ΙΙΙ Παράρτημα ΙΙΙ Παράρτημα ΙΙΙ Η οικονομική ανάλυση περιλαμβάνει τις απαραίτητες πληροφορίες και σε λεπτομέρεια τέτοια ώστε να γίνουν: Η οικονομική ανάλυση περιλαμβάνει τις απαραίτητες πληροφορίες και σε λεπτομέρεια τέτοια ώστε να γίνουν: Οι απαραίτητοι υπολογισμοί για την ανάκτηση του συνολικού κόστους υπηρεσιών νερού Οι απαραίτητοι υπολογισμοί για την ανάκτηση του συνολικού κόστους υπηρεσιών νερού Κριτική αξιολόγηση των πιο οικονομικά αποδοτικών μέτρων για να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα μέτρων που θα αναπτυχθεί Κριτική αξιολόγηση των πιο οικονομικά αποδοτικών μέτρων για να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα μέτρων που θα αναπτυχθεί

5 5 Ανάκτηση κόστους Άρθρο 9: Τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη την αρχή της ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένου του κόστους για το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ανάλυση και σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» Τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη την αρχή της ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένου του κόστους για το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ανάλυση και σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» Τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίζουν: Τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίζουν: Ότι οι πολιτικές τιμολόγησης του ύδατος παρέχουν κατάλληλα κίνητρα στους χρήστες για αποτελεσματική χρήση των υδατικών πόρων Κατάλληλη συμβολή των διαφόρων χρήσεων νερού διακρινόμενων τουλάχιστον σε βιομηχανία, νοικοκυριά και γεωργία στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος

6 6 Πρόγραμμα μέτρων Άρθρο 11 Άρθρο 11 Κάθε κράτος μέλος μεριμνά για τη θέσπιση, για κάθε λεκάνη απορροής ποταμού, προγράμματος μέτρων λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της οικονομικής ανάλυσης δυνάμει του Άρθρου 5, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του άρθρου 4 Κάθε κράτος μέλος μεριμνά για τη θέσπιση, για κάθε λεκάνη απορροής ποταμού, προγράμματος μέτρων λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της οικονομικής ανάλυσης δυνάμει του Άρθρου 5, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του άρθρου 4 Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, μέτρα που κρίνονται κατάλληλα για τους σκοπούς του άρθρου 9 (ανάκτηση του συνολικού κόστους) Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, μέτρα που κρίνονται κατάλληλα για τους σκοπούς του άρθρου 9 (ανάκτηση του συνολικού κόστους)

7 7 Οδηγία 2000/60/EC Ολοκληρωμένο διαχειριστικό πλαίσιο και ένα ευρύ φάσμα: Οικονομικών αρχών Οικονομικών αρχών Ο ρυπαίνων πληρώνει Ο ρυπαίνων πληρώνει Ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών Ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών Οικονομικών εργαλείων Οικονομικών εργαλείων Οικονομική ανάλυση των χρήσεων νερού Οικονομική ανάλυση των χρήσεων νερού Ανάλυση κόστους-οφέλους των προτεινόμενων μέτρων Ανάλυση κόστους-οφέλους των προτεινόμενων μέτρων Οικονομικών μέτρων Οικονομικών μέτρων Τιμολόγηση των υπηρεσιών νερού Τιμολόγηση των υπηρεσιών νερού Κατάλληλη συμβολή των χρήσεων νερού στην ανάκτηση του κόστους Κατάλληλη συμβολή των χρήσεων νερού στην ανάκτηση του κόστους

8 8 Οικονομική Ανάλυση και Περιβαλλοντικοί Στόχοι Περιβαλλοντικοί ΠεριβαλλοντικοίΣτόχοι Υλοποίηση προγράμματος μέτρων Προσδιορισμός προγράμματος μέτρων Αιτιολόγηση αποκλίσεων από στόχους Προσδιορισμός πιθανών μέτρων αντιμετώπισης Ανάλυση χρήσεων νερού-επιπτώσεις- προβλήματα Αποτίμηση επιπτώσεων από τα μέτρα

9 9 Χρονοδιάγραμμα Οικονομική ανάλυση χρήσεων νερού Οικονομική ανάλυση χρήσεων νερού Εκτίμηση υφιστάμενης ανάκτησης κόστους Εκτίμηση υφιστάμενης ανάκτησης κόστους20042005 Πιθανές αποκλίσεις από τους στόχους Πιθανές αποκλίσεις από τους στόχους Εκτίμηση κόστους απαιτούμενων μέτρων για περιορισμό αποκλίσεων Εκτίμηση κόστους απαιτούμενων μέτρων για περιορισμό αποκλίσεων20062007 Προσδιορισμός επιπτώσεων στην ανάκτηση κόστους υπηρεσιών Προσδιορισμός επιπτώσεων στην ανάκτηση κόστους υπηρεσιών2008 Προσδιορισμός μέτρων και κόστους εφαρμογής Προσδιορισμός μέτρων και κόστους εφαρμογής Ανάλυση οικονομικής αποδοτικότητας μέτρων Ανάλυση οικονομικής αποδοτικότητας μέτρων Παρουσίαση σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής Παρουσίαση σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής2009 Πρόγραμμα μέτρων για κάθε λεκάνη απορροής και κόστος Πρόγραμμα μέτρων για κάθε λεκάνη απορροής και κόστος Δημοσίευση σχεδίων διαχείρισης Δημοσίευση σχεδίων διαχείρισης2010 Πολιτικές τιμολόγησης του νερού Πολιτικές τιμολόγησης του νερού Κατάλληλη συμβολή χρήσεων στην ανάκτηση κόστους Κατάλληλη συμβολή χρήσεων στην ανάκτηση κόστους 20112012 Εφαρμογή των μέτρων Εφαρμογή των μέτρων2013 Επανεξέταση επιπτώσεων Επανεξέταση επιπτώσεων 20142015 Επίτευξη καλής ποιότητας νερών Επίτευξη καλής ποιότητας νερών Επανάληψη κάθε 6 χρόνια

10 ΒΗΜΑ 1 Εκτίμηση υφιστάμενης ανάκτησης κόστους Οικονομική Ανάλυση ΒΗΜΑ 2 Αποκλίσεις από καλή κατάσταση Εκτίμηση κόστους βασικών μέτρων Προσδιορισμός των πιέσεων που προκαλούν την απόκλιση ΟΧΙΝΑΙ ΒΗΜΑ 3 Ανάλυση οικονομικής αποδοτικότητας Προσδιορισμός συμπληρωματικών μέτρων Εκτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων προγράμματος μέτρων Δυσανάλογο κόστος ? Ορισμός αποκλίσεων ΝΑΙΟΧΙ

11 Ανάκτηση Συνολικού Κόστους Υπηρεσιών Νερού

12 12 Υπηρεσίες και Χρήσεις Νερού Υπηρεσίες νερού Υπηρεσίες νερού Το σύνολο των διεργασιών που παρεμβάλλονται μεταξύ των φυσικών υδατικών πόρων και των χρήσεων νερού Το σύνολο των διεργασιών που παρεμβάλλονται μεταξύ των φυσικών υδατικών πόρων και των χρήσεων νερού Χωρίς να περιλαμβάνουν κατανάλωση νερού, διαφοροποιούν βασικά χαρακτηριστικά του (πριν και μετά από κάθε χρήση) Χωρίς να περιλαμβάνουν κατανάλωση νερού, διαφοροποιούν βασικά χαρακτηριστικά του (πριν και μετά από κάθε χρήση) Χρήσεις νερού Χρήσεις νερού Όλες οι δραστηριότητες με σημαντική επίπτωση στην κατάσταση των νερών Όλες οι δραστηριότητες με σημαντική επίπτωση στην κατάσταση των νερών Χρήσεις Δραστηριό τητες Υπηρεσίες Αναψυχή Γεωργία Νοικοκυριά Βιομηχανία Ναυσιπλοΐα Αντιπλημμυρική Προστασία Υδροηλεκτρικά Άντληση, επεξεργασία, μεταφορά, διανομή, αποθήκευση νερού Αποχέτευση Μεταφορά επεξεργασία διάθεση αποβλήτων Επαναφόρτιση υπόγειων υδροφορέων Διαχείριση πλημμύρων

13 13 Φορείς Παροχής Υπηρεσιών, Χρήστες και Ρυπαντές Φορέας παροχής υπηρεσιών νερού Φορέας παροχής υπηρεσιών νερού Γεωγραφική έκταση παροχής υπηρεσιών Γεωγραφική έκταση παροχής υπηρεσιών Δημόσια ή ιδιωτική εταιρεία Δημόσια ή ιδιωτική εταιρεία Φορέας - Χρήστης Φορέας - Χρήστης Ιδιόκτητες γεωτρήσεις, Επεξεργασία αποβλήτων από βιομηχανίες Ιδιόκτητες γεωτρήσεις, Επεξεργασία αποβλήτων από βιομηχανίες Το κόστος προσφοράς υπηρεσιών καλύπτεται από τους χρήστες Το κόστος προσφοράς υπηρεσιών καλύπτεται από τους χρήστες Το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος των φυσικών πόρων δεν υπολογίζονται Το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος των φυσικών πόρων δεν υπολογίζονται Ρυπαντές Ρυπαντές Η διάχυτη ρύπανση επιφέρει αύξηση του κόστους των υπηρεσιών Η διάχυτη ρύπανση επιφέρει αύξηση του κόστους των υπηρεσιών

14 14 Κόστος και Αξία Υπηρεσιών Νερού Κόστος Λειτουργίας Συντήρησης Κόστος κεφαλαίου Εξωτερικό οικονομικό κόστος Κόστος ευκαιρίας Περιβαλλοντικό κόστος Συνολικό Κόστος Κόστος Προσφοράς Κόστος Φυσικών πόρων Αξία χρήσης Αξία επιστροφής Κοινωνική αξία Αξία έμμεσων χρήσεων Συνολική Αξία Οικονομική αξία Φυσική αξία

15 15 Κόστος προσφοράς Νέες επενδύσεις Νέες επενδύσεις Κόστος επενδύσεων & ανανέωσης υποδομών Κόστος επενδύσεων & ανανέωσης υποδομών Χρονοδιάγραμμα κατασκευών Χρονοδιάγραμμα κατασκευών Διάρκεια ζωής των επενδύσεων Διάρκεια ζωής των επενδύσεων Επιτόκια αναγωγής Επιτόκια αναγωγής Υφιστάμενες επενδύσεις Υφιστάμενες επενδύσεις Αξία υποδομών Αξία υποδομών Μέθοδος απόσβεσης Μέθοδος απόσβεσης Κόστος κεφαλαίου Κόστος κεφαλαίου Ελάχιστος βαθμός εσωτερικής απόδοσης κεφαλαίων Κόστος λειτουργίας και συντήρησης Κόστος λειτουργίας και συντήρησης Διαχειριστικό και διοικητικό κόστος Διαχειριστικό και διοικητικό κόστος Κόστος συστήματος παρακολούθησης ή συστήματος πληρωμών Άλλα άμεσα κόστη Άλλα άμεσα κόστη

16 16 Κόστος Φυσικών Πόρων Απαραίτητα δεδομένα Απαραίτητα δεδομένα Καμπύλη ζήτησης Καμπύλη ζήτησης Διαθέσιμοι υδατικοί πόροι Διαθέσιμοι υδατικοί πόροι Διαδικασία υπολογισμού Διαδικασία υπολογισμού Εκτίμηση της τιμής για συνθήκες διαθεσιμότητας νερού Εκτίμηση της τιμής για συνθήκες διαθεσιμότητας νερού Εκτίμηση της τιμής για την οποία η ζήτηση είναι ίση με τους διαθέσιμους υδατικούς πόρους Εκτίμηση της τιμής για την οποία η ζήτηση είναι ίση με τους διαθέσιμους υδατικούς πόρους Εκτίμηση της διαφοράς Εκτίμηση της διαφοράς Κόστος φυσικών πόρων Καμπύλη ζήτησης Προσφορά σε συνθήκες διαθεσιμότητας νερού Προσφορά σε συνθήκες έλλειψης νερού Τιμή Συνθήκες έλλειψης νερού Συνθήκες διαθεσιμότητας νερού Ζήτηση Νερού

17 17 Περιβαλλοντικά κόστη Μέθοδοι αγοράς Μέθοδοι αγοράς Διακυμάνσεις τιμών προϊόντων και υπηρεσιών σε υφιστάμενες αγορές Διακυμάνσεις τιμών προϊόντων και υπηρεσιών σε υφιστάμενες αγορές Αναγωγή των διακυμάνσεων σε διαφοροποιήσεις περιβαλλοντικών παραμέτρων Αναγωγή των διακυμάνσεων σε διαφοροποιήσεις περιβαλλοντικών παραμέτρων Δεδομένα από τη λειτουργία των αγορών Δεδομένα από τη λειτουργία των αγορών Μέθοδοι με βάση το κόστος Μέθοδοι με βάση το κόστος Εκτίμηση κόστους διατήρησης ενός περιβαλλοντικού αγαθού Εκτίμηση κόστους διατήρησης ενός περιβαλλοντικού αγαθού Διαχωρίζονται τα κόστη των μέτρων που έχουν ήδη εφαρμοστεί και των επιπλέον μέτρων για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων Διαχωρίζονται τα κόστη των μέτρων που έχουν ήδη εφαρμοστεί και των επιπλέον μέτρων για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων Μέθοδοι προτίμησης Μέθοδοι προτίμησης Eκτίμηση της αξίας μιας συγκεκριμένης δραστηριότητας Hedonic pricing, recreational demand models, averting beheavioural models Aρκετά πολύπλοκες και χρονοβόρες Xρησιμοποιούνται για συγκεκριμένα προβλήματα Μέθοδοι πρόθεσης Μέθοδοι πρόθεσης Eκτίμηση της πρόθεσης των καταναλωτών να πληρώσουν για τη διατήρηση ενός συγκεκριμένου περιβαλλοντικού αγαθού

18 18 Παράδειγμα – Πολλαπλές χρήσεις Περιοχή Jamshedpur - Ινδία (Bhatia et al, 1994) Περιοχή Jamshedpur - Ινδία (Bhatia et al, 1994) Βιομηχανία και νοικοκυριά Συνολικό Κόστος 0,65 € Άρδευση 0,002 € /m 3 0,038 € /m 3 0,015 € /m 3 Περιβαλλοντικό κόστος Κόστος ευκαιρίας Κόστος άντλησης Κόστος κεφαλαίου Κόστος λειτουργίας Δεν έχει υπολογιστεί 0,595 €/m 3 0,066 € /m 3 0,097 € /m 3 Συνολικό Κόστος 0,467 € 0,014 € /m 3 0,29 € /m 3 Περιβαλλοντικό κόστος Εξωτερικό κόστος Κόστος ευκαιρίας Κόστος κεφαλαίου & λειτουργίας

19 19 Κατανομή Κόστους σε Χρήσεις Κριτήρια κατανομής Κριτήρια κατανομής Κόστος που προκαλεί κάθε χρήστης Κόστος που προκαλεί κάθε χρήστης Προσδιορίζεται από Προσδιορίζεται από Επίπεδο υπηρεσιών που χρησιμοποιεί Επίπεδο υπηρεσιών που χρησιμοποιεί Επίπεδο περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκαλεί Επίπεδο περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκαλεί Υφιστάμενη δομή του συστήματος τιμολόγησης Υφιστάμενη δομή του συστήματος τιμολόγησης Τιμές, τέλη και φόροι για κάθε χρήστη Τιμές, τέλη και φόροι για κάθε χρήστη Βαθμός ανάκτησης κόστους Βαθμός ανάκτησης κόστους CRR = Βαθμός ανάκτησης κόστους TR = Συνολικά έσοδα TC = Συνολικό κόστος υπηρεσιών

20 Ανάπτυξη πολιτικών τιμολόγησης

21 21 Σχεδιασμός Πολιτικών Τιμολόγησης Στόχοι του σχεδιασμού των τιμών Στόχοι του σχεδιασμού των τιμών Κάλυψη του κόστους των υπηρεσιών Κάλυψη του κόστους των υπηρεσιών Τιμές ανάλογες με την ποσότητα του νερού που χρησιμοποιείται και της ρύπανσης που προκαλείται Τιμές ανάλογες με την ποσότητα του νερού που χρησιμοποιείται και της ρύπανσης που προκαλείται Αντιμετώπιση ειδικών συνθηκών κάθε λεκάνης απορροής Αντιμετώπιση ειδικών συνθηκών κάθε λεκάνης απορροής Βασικές παράμετροι που πρέπει να αναλυθούν Βασικές παράμετροι που πρέπει να αναλυθούν Ελαστικότητα της ζήτησης και χαρακτηριστικά χρηστών Ελαστικότητα της ζήτησης και χαρακτηριστικά χρηστών Είδος τιμολογίων Είδος τιμολογίων Εποχιακές διαφοροποιήσεις τιμών σε περιπτώσεις εποχιακής έλλειψης νερού Εποχιακές διαφοροποιήσεις τιμών σε περιπτώσεις εποχιακής έλλειψης νερού Αυξανόμενες τιμές για μεγαλύτερες καταναλώσεις Αυξανόμενες τιμές για μεγαλύτερες καταναλώσεις

22 22 Κατάλληλες τιμές νερού P=Συνολική τιμή F=Πάγιο τέλος (καλύπτει τα σταθερά κόστη παροχής υπηρεσιών) a=Χρέωση ανά μονάδα χρησιμοποιούμενου νερού (καλύπτει τα λειτουργικά κόστη όπως κόστος άντλησης, λειτουργίας και συντήρησης) Q=Ποσότητα νερού που χρησιμοποιείται b=Χρέωση ανά μονάδα ρύπανσης που προκαλείται (καλύπτει το περιβαλλοντικό κόστος) Y=Ποσότητα ρύπανσης που προκαλείται

23 Το νερό ως οικονομικό αγαθό στην Ελλάδα

24 24 Υφιστάμενη Κατάσταση Ζήτηση και προσφορά νερού Ζήτηση και προσφορά νερού Μεγάλες διαφορές στη διαθεσιμότητα υδατικών πόρων μεταξύ λεκανών απορροής Μεγάλες διαφορές στη διαθεσιμότητα υδατικών πόρων μεταξύ λεκανών απορροής Σημαντική ζήτηση νερού άρδευσης (80%) Σημαντική ζήτηση νερού άρδευσης (80%) Μεγάλες εποχιακές διαφοροποιήσεις στη ζήτηση Μεγάλες εποχιακές διαφοροποιήσεις στη ζήτηση Αναπτυσσόμενες τουριστικές περιοχές με χαμηλή διαθεσιμότητα υδατικών πόρων Αναπτυσσόμενες τουριστικές περιοχές με χαμηλή διαθεσιμότητα υδατικών πόρων Υποδομές Υποδομές Ανάπτυξη υφιστάμενων υποδομών με μεγάλες κρατικές επιδοτήσεις Ανάπτυξη υφιστάμενων υποδομών με μεγάλες κρατικές επιδοτήσεις Εκτεταμένες ανάγκες για νέα έργα υποδομής σε πολλές λεκάνες απορροής Εκτεταμένες ανάγκες για νέα έργα υποδομής σε πολλές λεκάνες απορροής

25 25 Τιμολόγηση Νερού Οικιακή και βιομηχανική χρήση Οικιακή και βιομηχανική χρήση Τιμολόγια σχεδιασμένα για την ανάκτηση του λειτουργικού κόστους Τιμολόγια σχεδιασμένα για την ανάκτηση του λειτουργικού κόστους Χαμηλή ανάκτηση του κόστους των υποδομών Χαμηλή ανάκτηση του κόστους των υποδομών Χαμηλή ανάκτηση του περιβαλλοντικού κόστους Χαμηλή ανάκτηση του περιβαλλοντικού κόστους Μηδενική ανάκτηση φυσικών πόρων Μηδενική ανάκτηση φυσικών πόρων Γεωργία Γεωργία Μη- ακριβής μέτρηση καταναλισκόμενης ποσότητας Μη- ακριβής μέτρηση καταναλισκόμενης ποσότητας Χρήση ιδιωτικών γεωτρήσεων Χρήση ιδιωτικών γεωτρήσεων Μηδενική ανάκτηση περιβαλλοντικού κόστους και κόστους φυσικών πόρων Μηδενική ανάκτηση περιβαλλοντικού κόστους και κόστους φυσικών πόρων

26 26 Αποτελεσματικότητα τιμολόγησης - Γεωργία Αν υπάρχει ελαστικότητα της ζήτησης Αν υπάρχει ελαστικότητα της ζήτησης Αρδευτικές πρακτικές χαμηλών απωλειών νερού Αρδευτικές πρακτικές χαμηλών απωλειών νερού Απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις από τους αγρότες Απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις από τους αγρότες Υποκατάσταση καλλιεργειών με άλλες μικρότερων αναγκών σε νερό Υποκατάσταση καλλιεργειών με άλλες μικρότερων αναγκών σε νερό Οι επιδοτήσεις προϊόντων υψηλής κατανάλωσης νερού πρέπει να αποφεύγονται στα πλαίσια της γενικότερης γεωργικής πολιτικής Οι επιδοτήσεις προϊόντων υψηλής κατανάλωσης νερού πρέπει να αποφεύγονται στα πλαίσια της γενικότερης γεωργικής πολιτικής Αν δεν υπάρχει ελαστικότητα της ζήτησης Αν δεν υπάρχει ελαστικότητα της ζήτησης Σημαντική επίπτωση στις τιμές των προϊόντων, την ανταγωνιστικότητα και το εισόδημα των αγροτών Σημαντική επίπτωση στις τιμές των προϊόντων, την ανταγωνιστικότητα και το εισόδημα των αγροτών

27 27 Αποτελεσματικότητα τιμολόγησης - Βιομηχανία Υπάρχει δυναμικό περαιτέρω μείωσης της ζήτησης Υπάρχει δυναμικό περαιτέρω μείωσης της ζήτησης Οι τιμές νερού είναι πολύ χαμηλές σε σχέση με το εισόδημα Οι τιμές νερού είναι πολύ χαμηλές σε σχέση με το εισόδημα Αναμένεται μικρή μείωση της ζήτησης αν η αύξηση δεν είναι σημαντική Αναμένεται μικρή μείωση της ζήτησης αν η αύξηση δεν είναι σημαντική Μικρό το δυναμικό εξοικονόμησης σε σχέση με τη συνολική ζήτηση για όλες τις χρήσεις Μικρό το δυναμικό εξοικονόμησης σε σχέση με τη συνολική ζήτηση για όλες τις χρήσεις Οι βιομηχανίες επεξεργάζονται τα απόβλητά τους Οι βιομηχανίες επεξεργάζονται τα απόβλητά τους Καλύπτουν ήδη μέρος του περιβαλλοντικού κόστους Καλύπτουν ήδη μέρος του περιβαλλοντικού κόστους Αυστηροί περιβαλλοντικοί στόχοι αυξάνουν σημαντικά το περιβαλλοντικό κόστος Αυστηροί περιβαλλοντικοί στόχοι αυξάνουν σημαντικά το περιβαλλοντικό κόστος Επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων Επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων Επιδοτήσεις για την περιβαλλοντική τους αναβάθμιση Επιδοτήσεις για την περιβαλλοντική τους αναβάθμιση

28 28 Αποτελεσματικότητα τιμολόγησης - Νοικοκυριά Τιμές πολύ χαμηλές Τιμές πολύ χαμηλές Η ζήτηση υπηρεσιών νερού αυξάνεται συνεχώς Η ζήτηση υπηρεσιών νερού αυξάνεται συνεχώς Σε περιοχές με πολύ περιορισμένους διαθέσιμους υδατικούς πόρους Σε περιοχές με πολύ περιορισμένους διαθέσιμους υδατικούς πόρους Υποδομές μη-ολοκληρωμένες σε ικανοποιητικό επίπεδο Υποδομές μη-ολοκληρωμένες σε ικανοποιητικό επίπεδο Η περιορισμένη ανάκτηση του κόστους προσφοράς των υπηρεσιών υποβαθμίζει σταδιακά της υφιστάμενες υποδομές Η περιορισμένη ανάκτηση του κόστους προσφοράς των υπηρεσιών υποβαθμίζει σταδιακά της υφιστάμενες υποδομές Ελαστικότητα της ζήτησης στις τιμές Ελαστικότητα της ζήτησης στις τιμές Υπάρχουν ενδείξεις δυνατότητας μείωσης της ζήτησης Υπάρχουν ενδείξεις δυνατότητας μείωσης της ζήτησης Εξαρτάται από την περιοχή, την εποχή, το επίπεδο κατανάλωσης και την ενημέρωση Εξαρτάται από την περιοχή, την εποχή, το επίπεδο κατανάλωσης και την ενημέρωση

29 29 Αντί για συμπέρασμα – μερικές ερωτήσεις Το πρόβλημα ποσότητας Το πρόβλημα ποσότητας Ανάκτηση κόστους σε περιοχές με ελλιπείς υποδομές Ανάκτηση κόστους σε περιοχές με ελλιπείς υποδομές Η συμμετοχή του κοινού στις αποφάσεις Η συμμετοχή του κοινού στις αποφάσεις Η αποκέντρωση στις αποφάσεις και η έννοια των λεκανών απορροής Η αποκέντρωση στις αποφάσεις και η έννοια των λεκανών απορροής Η περιφερειακή οργάνωση και οι μηχανισμοί ανάκτησης Η περιφερειακή οργάνωση και οι μηχανισμοί ανάκτησης Η ανάκτηση και αξιοποίηση του περιβαλλοντικού κόστους Η ανάκτηση και αξιοποίηση του περιβαλλοντικού κόστους Η ανάκτηση κόστους και η αναπτυξιακή πολιτική Η ανάκτηση κόστους και η αναπτυξιακή πολιτική