. Κάπνισμα: μια παγκόσμια επιδημία Στέλιος Λουκίδης, MD, FCCP Πνευμονολόγος-Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ.

Παρουσίαση με θέμα: ". Κάπνισμα: μια παγκόσμια επιδημία Στέλιος Λουκίδης, MD, FCCP Πνευμονολόγος-Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 . Κάπνισμα: μια παγκόσμια επιδημία Στέλιος Λουκίδης, MD, FCCP Πνευμονολόγος-Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ

2 Γιατί είμαστε εδώ; Στα 30 λεπτά που θα διαρκέσει αυτή η ομιλία, περίπου 300 άνθρωποι θα πεθάνουν κάπου στον κόσμο από παθήσεις που σχετίζονται με το κάπνισμα* 35 από αυτούς δεν κάπνισαν ποτέ… † Τροποποιημένο από Flouris A et al., AJRCCM 2009 * Approximation based on 5 million per annum tobacco-induced global mortality † Approximation based on 79 thousand per annum SHS-induced deaths in Europe

3 Κάπνισμα: μια παγκόσμια επιδημία  Η ιστορία του καπνού  Οι συνέπειες της καπνισματικής συνήθειας  Το κάπνισμα στη γειτονιά μας…  Γιατί να το κόψω;  Αντί επιλόγου…

4 Κάπνισμα: μια παγκόσμια επιδημία  Η ιστορία του καπνού  Οι συνέπειες της καπνιστικής συνήθειας  Το κάπνισμα στη γειτονιά μας…  Γιατί να το κόψω;  Αντί επιλόγου…

5 Ο καπνός στην Ευρώπη  Στην Ευρώπη ο καπνός μεταφέρθηκε από τους Ισπανούς το 1519  Ο καπνός οφείλει το όνομα του στον Γάλλο πρεσβευτή Ιωάννη Νικότ (Nicot), που τον εισήγαγε και τον διέδωσε στη Γαλλία το 1560  Στην Ιταλία καλλιεργήθηκε το 1575  Οι Σάξονες τον καλλιέργησαν το 1613  Στην Ολλανδία καλλιεργήθηκε το 1615  Στην Ελλάδα έφτασε στις αρχές του 18 ου αιώνα

6 Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα είναι ανάλογος της καπνιστικής συνήθειας Sir Richard Doll, Austin Bradford Hill, BMJ 1950 Report on Smoking and Health Luther Terry (US Surgeon General) 1964

7 Τι Υπάρχει μέσα σε ένα Τσιγάρο;  Καπνός τσιγάρου:  4.000 χημικές ουσίες,  250 ουσίες τοξικές ή καρκινογόνες 1  Η νικοτίνη είναι εθιστική, αλλά όχι καρκινογόνος 3  Το κάπνισμα τσιγάρων με χαμηλότερα επίπεδα πίσσας και νικοτίνης δεν παρέχει κανένα όφελος για την υγεία 4 Χημική Ουσία στον Καπνό του Τσιγάρου 2 Βρίσκεται επίσης σε… ΑκετόνηΑποχρωστικά υλικά ΒουτάνιοΥγρό αναπτήρων ΑρσενικόΕντομοκτόνα ΚάδμιοΜπαταρίες αυτοκινήτων Μονοξείδιο του άνθρακαΚαυσαέρια αυτοκινήτων ΤολουένιοΒιομηχανικά διαλυτικά μέσα 1. National Toxicology Program. 11th Report on Carcinogens; 2005. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://ntp- server.niehs.nih.gov. 2. Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. World Health Organization; 2006. 3. Harvard Health Letter. May 2005. 4. Surgeon General’s Report. The Health Consequences of Smoking; 2004.

8 Κάπνισμα: μια παγκόσμια επιδημία  Η ιστορία του καπνού  Οι συνέπειες της καπνισματικής συνήθειας  Το κάπνισμα στη γειτονιά μας…  Γιατί να το κόψω;  Αντί επιλόγου…

9 Κάπνισμα Αιτία Νοσηρότητας και Θνησιμότητας που μπορεί να προληφθεί 1 Οι 3 Κορυφαίες Αποδιδόμενες στο Κάπνισμα Αιτίες Θανάτου στις ΗΠΑ #1 Καρκίνος πνεύμονα #2 Ισχαιμική καρδιοπάθεια #3 Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) Καρκίνος Πνεύμονα (# 1)* Λευχαιμία (ΟΜΛ, ΟΛΛ, ΧΜΛ) 2-4 Στοματικής κοιλότητας / φάρυγγα Λάρυγγα Οισοφάγου Στομάχου Παγκρέατος Νεφρού Ουροδόχου Κύστης Τραχήλου Μήτρας Καρδιαγγειακές παθήσεις Ισχαιμική καρδιοπάθεια (# 2)* Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο – Αγγειακή άνοια 5 Περιφερική αγγειοπάθεια 6 Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής Αναπνευστικές παθήσεις ΧΑΠ (# 3)* Πνευμονία Πτωχός έλεγχος του άσθματος Αναπαραγωγικές Παθήσεις Χαμηλό βάρος γέννησης Επιπλοκές της κύησης Μειωμένη γονιμότητα Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου Άλλες Ανεπιθύμητες χειρουργικές εκβάσεις / επούλωση πληγών Κατάγματα ισχίου Χαμηλή οστική πυκνότητα Καταρράκτης Πεπτικό έλκος † 1. Surgeon General’s Report. The Health Consequences of Smoking; 2004. 2. Sandler DP, et al. J Natl Cancer Inst. 1993;85(24):1994-2003. 3. Crane MM, et al. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 1996;5(8):639- 644. 4. Miligi L, et al. Am J Ind Med. 1999;36(1):60-69. 5. Roman GC. Cerebrovasc Dis. 2005;20(Suppl 2):91-100. 6. Willigendael EM, et al. J Vasc Surg. 2004;40:1158-1165.

10  Εάν η καπνισματική συνήθεια ακολουθήσει τη σημερινή τάση, ο καπνός μπορεί να σκοτώσει 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους στον 21 ο αιώνα 2 Θάνατοι που Μπορούν να Αποδοθούν στον Καπνό Θάνατοι που Μπορούν να Αποδοθούν στον Καπνό 1. Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. WΗΟ 2002 2. Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. WHO 2006 Θάνατοι (εκατομμύρια) 0,30,30,30,30 0,50,50,50,5 1 1,51,51,51,5 2 2,52,52,52,5 3 1 1950 1,31,31,31,3 0,20,20,20,2 1 1975 2,42,42,42,4 2,42,42,42,42 2000 Αναπτυγμένες Χώρες Αναπτυσσόμενες Χώρες Οι θάνατοι που σχετίζονται με τον καπνό ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ…

11 1. Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. WHO 2006 Πολλοί Επαγγελματίες Υγείας Καπνίζουν… Παρά τη Γνώση των Κινδύνων

12 1. Doll R, et al. BMJ. 2004;328:1519–1527 24 4 26 59 81 94 100 80 60 40 20 0 405060708090100 10 έτη 97 91 81 59 2 Ηλικία (Έτη) Επιβίωση σε κάθε ηλικιακό σημείο (%) Γιατροί Καπνιστές Γιατροί Μη Καπνιστές Το Κάπνισμα Μειώνει την Επιβίωση κατά 10 Έτη

13 *Εκτιμήσεις ανά γεωγραφική περιοχή κατά το έτος 2000 για άνδρες ηλικίας > 35 ετών. 1. Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. Second Ed. World Health Organization; 2006. Καναδάς>25% Αυστραλία 20%-24% ΗΒ>25% Γερμανία >25% Κίνα & Ταϊβάν 10%-14% Βραζιλία15%-19% ΗΠΑ>25% Μεξικό15%-19% Αργεντινή15%-19% Ισπανία>25% Ρωσική Ομοσπονδία >25% Σουηδία>25% Τουρκία>25% Ετήσιοι θάνατοι που αποδίδονται στον καπνό >25%

14 Συνέπειες του Παθητικού Καπνίσματος 1. News release, June 27, 2006; US Department of Health & Human Services. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.hhs.gov/news/press/2006pres/20060627.html. 2. Mackay J, et al. The Tobacco Atlas. World Health Organization; 2002. 3. Teo KK, et al. Lancet. 2006;368:647-658. 20%-30  Αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα κατά 20%-30 1  Επιδεινώνει ή/και προκαλεί νοσήματα  Επιδεινώνει ή/και προκαλεί νοσήματα όπως το άσθμα και η ΧΑΠ 2 25%-30%  Αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιακών παθήσεων κατά 25%-30% 1 24% 62%  Αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου (24% σε έκθεση 1-7ώρες/εβδομάδα έως 62% σε έκθεση >21 ώρες/εβδομάδα) 3

15 1. Secondhand smoke; Fact sheet, June 2006. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.cdc.gov/tobacco/factsheets/secondhand_smoke_factsheet.htm. 2. Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. World Health Organization; 2006. 3. Fagerstrom K. Drugs. 2002;62(suppl 2):1-9. 4. Blizzard L, et al. Arch Pediatr Adolesc Med. 2004;158:687-693. 5. Leung GM, et al. Arch Pediatr Adolesc Med. 2004;158:687-693. Συνέπειες του παθητικού καπνίσματος Νεογνά και Παιδιά  60%  60% των παιδιών στις ΗΠΑ εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα 1  Σε κάποιες χώρες,  80% των νέων ζουν σε σπίτια όπου οι άλλοι καπνίζουν όταν αυτοί είναι παρόντες 2  Η δευτερογενής έκθεση σε καπνό αυξάνει τις νοσηλείες νεογνών και παιδιών: –Αυστραλία (N = 4.486) 4 56%↑ 56% εάν η μητέρα κάπνιζε στο ίδιο δωμάτιο με το νεογνό 73%↑ 73% εάν κάπνιζε ενώ κρατούσε το βρέφος στην αγκαλιά της 95%↑ 95% εάν κάπνιζε ενώ τάιζε το βρέφος

16 Κάπνισμα κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης  Η έκθεση κατά τη διάρκεια της κύησης σχετίζεται με: –Αυξημένο κίνδυνο αποβολής, θνησιγένειας, συνδρόμων αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS) 1-3 –Χαμηλό σωματικό βάρος γέννησης 4πλάσιος κίνδυνος 1 : π.χ. 9.700–18.600 περιστατικά που σχετίζονται με παθητικό κάπνισμα ετησίως στις ΗΠΑ* 3 –Επηρεασμένη αναπνευστική λειτουργία του νεογνού 2 –Πιθανή σχέση με γνωσιακά και αναπτυξιακά σύνδρομα 1,4 1. Fagerström K. Drugs. 2002;62(Suppl 2):1–9. 2. Le Souef PN. Thorax. 2000;55:1063–1067. 3. Mackay J, et al. The Tobacco Atlas. World Health Organization; 2002. 4. Hellstrom-Lindahl E, et al. Respiration. 2002;69:289-293.

17

18 Συνοπτικά επιδημιολογικά στοιχεία ΧΑΠ  Σε προηγμένες χώρες : 4 η αιτία θανάτου  Επιπολασμός : 9.34%  Επιπολασμός στην Ελλάδα : 8% (Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία)

19 Συμπτωματολογία ΧΑΠ Βήχας Απόχρεμψη Δύσπνοια Εύκολη κόπωση Συχνά κρυολογήματα ή λοιμώξεις

20 Προφίλ ασθενούς με ΧΑΠ  Καπνιστής άνω των 40 ετών  Συχνές λοιμώξεις αναπνευστικού  Καθημερινός βήχας  Έντονη απόχρεμψη  Δύσπνοια  Παροξυσμοί

21 Παθητικό κάπνισμα και εμφάνιση ΧΑΠ σε μη καπνιστές: Guanghzou, Κίνα  Η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα για 40 ώρες την εβδομάδα για >5 χρόνια: ΣΠΙΤΙκατά 60% –Στο ΣΠΙΤΙ: αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΧΑΠ κατά 60% ΕΡΓΑΣΙΑκατά 50% –Στην ΕΡΓΑΣΙΑ: αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΧΑΠ κατά 50% κατά 20-30%  Η παρουσία ≥2 καπνιστών στο σπίτι ή την εργασία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης βήχα ή/και δύσπνοιας κατά 20-30% Yin P. Passive smoking exposure and risk of COPD among adults in China: the Guangzhou Biobank Cohort Study. Lancet 2007; 370: 751–57

22 Παθητικό κάπνισμα και θάνατοι από άσθμα 1  Το 1998 σε μια πτήση από την Αθήνα στο Σαν Φρανσίσκο, ένας γιατρός που έπασχε από άσθμα, πέθανε μετά από σοβαρή κρίση άσθματος λόγω έκθεσης σε παθητικό κάπνισμα. Το 2004, το ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ υποχρέωσε την Ολυμπιακή Αεροπορία να καταβάλει πρόστιμο 1,4 εκατομμυρίων δολαρίων στη χήρα του εκλιπόντος. 2  Το 1999, μια 35χρονη γυναίκα με σοβαρό άσθμα πέθανε από σοβαρή κρίση άσθματος κατά τη διάρκεια της εργασίας της στην τράπεζα Paribas στο Μιλάνο. Η ασθενής ζητούσε επί πολλούς μήνες να μεταφερθεί σε γραφείο χωρίς καπνό. Το 2006, μετά από μακρόχρονη δικαστική διαμάχη, η τράπεζα ήλθε σε συμβιβασμό με την οικογένεια του θύματος, προσφέροντας αποζημίωση. 3 1 Invernizzi I, Eur Respir J. 2008 Oct;32(4):1117; 2 Charatan F, BMJ 2004;328:5442. 3 Tribunale del Lavoro di Milano, Causa n. RG 5416/2002, verbale di conciliazione n. cron. 661 del 7/3/2006.

23 Παθητικό Κάπνισμα: δεδομένα από 192 χώρες 40%33% 35%  Έκθεση: 40% των παιδιών, 33% των ανδρών και 35% των γυναικών που δεν καπνίζουν 603.000  Θνησιμότητα: 603.000 θάνατοι το 2004 (1% συνόλου) –379.000 θάνατοι από ισχαιμική καρδιοπάθεια –165.000 θάνατοι από λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού –36.900 θάνατοι από άσθμα –21.400 θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα  Σημαντική νοσηρότητα: –Λοιμώξεις αναπνευστικού σε παιδιά <5 ετών (5.939.000) –Ισχαιμική καρδιοπάθεια σε ενήλικες (2.836.000) –Άσθμα σε ενήλικες (1.246.000) και παιδιά (651 000) Oberg M. et al. Lancet. 2011 Jan 8;377(9760):139-46

24 Κόστος… Καναδάς $12,9 Αυστραλία $14,2 Γαλλία $16,4 Γερμανία $24,4 Κίνα $4,3 ΗΠΑ $184,5 Εκτιμώμενα Κόστη για την Οικονομία που Αποδίδονται στον Καπνό (Δισεκατομμύρια $ ΗΠΑ) ΗΒ $2,3 Νορβηγία $1,62 1. Mackay J, et al. The Tobacco Atlas. Second Ed. American Cancer Society Myriad Editions Limited. Atlanta, Georgia, 2006. Επίσης διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.myriadeditions.com/statmap/. Βενεζουέλα $0,284 Συνολικά Κόστη Άμεσα Κόστη Υγειονομικής Φροντίδας

25 Κάπνισμα: μια παγκόσμια επιδημία  Η ιστορία του καπνού  Οι συνέπειες της καπνισματικής συνήθειας  Το κάπνισμα στη γειτονιά μας…  Γιατί να το κόψω;  Αντί επιλόγου…

26 Η καπνισματική συνήθεια σήμερα 1,2 δισεκατομμύρια  Πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι καπνίζουν  Μείωση στις αναπτυγμένες χώρες - αύξηση στις υπό ανάπτυξη χώρες (περίπου κατά 3,4% το χρόνο)  Στις ΗΠΑ από 42% το 1965 μόλις 21% κάπνιζε το 2006 διπλάσια  Σε χώρες χαμηλού κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου η καπνισματική συνήθεια είναι διπλάσια από εκείνη των αναπτυγμένων χωρών

27 Ετήσια κατανάλωση τσιγάρων κατ' άτομο http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_cigarette_consumption_per_capita

28 Ετήσια κατανάλωση τσιγάρων κατ' άτομο http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_cigarette_consumption_per_capita

29 Κάπνισμα στο Γυμνάσιο: Ελλάδα  Global Youth Tobacco Survey 2004-2005  6.378 μαθητές 13-15 ετών  32,1%  32,1% είχαν δοκιμάσει στο παρελθόν  16,2%  16,2% καπνιστές πριν τα 10 έτη  1 στους 4 καπνιστές κάπνισε πριν τα 10 έτη  1 στους 5 μη καπνιστές σκεφτόταν να καπνίσει στο επόμενο έτος  95%  95% των καπνιστών αγόραζαν μόνοι τους τσιγάρα Kyrlesi A, BMC Public Health 2007, 7: 3

30 Παράγοντες που σχετίζονται με το κάπνισμα στην εφηβεία (μαθητές Γυμνασίου - Λυκείου)  Global Youth Tobacco Survey 2004-2005  6.141 μαθητές 11-17 ετών  Παράγοντες που σχετίζονται με κάπνισμα: –Ανδρικό φύλο –Ανδρικό φύλο (OR: 1.62; 95% CI: 1, 08-3.08) –Κάπνισμα γονέων –Κάπνισμα γονέων (OR: 2.59; 95% CI: 1.45-5.89) Αγόρια: πατέραςΑγόρια: πατέρας (OR: 1.87; 95% CI: 1.34-2.61) Κορίτσια: μητέραΚορίτσια: μητέρα (OR: 1.67; 95% CI: 1.07-2.60) –Χαρτζιλίκι >16 ευρώ/εβδομάδα –Χαρτζιλίκι >16 ευρώ/εβδομάδα (OR: 2.64; 95% CI: 1.19-5.98) Rachiotis G, BMC Public Health 2008, 8: 313

31 Κάπνισμα: μια παγκόσμια επιδημία  Η ιστορία του καπνού  Οι συνέπειες της καπνισματικής συνήθειας  Το κάπνισμα στη γειτονιά μας…  Γιατί να το κόψω;  Αντί επιλόγου…

32 Διάσημοι καπνιστές: Mark Twain  "Είναι αρχή μου να μην καπνίζω ποτέ στον ύπνο μου."  "Το να κόψει κανείς το κάπνισμα είναι το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου. Το ξέρω καλά γιατί το έχω κάνει χιλιάδες φορές."

33 Μελλοντική Πρόγνωση: Επιπολασμός και Θνησιμότητα *Medium variant projected population. 1. Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. World Health Organization; 2006. Καπνιστές (με συνέχιση των σημερινών τάσεων) 1 1,21,2 1,41,4 1,61,6 1,81,8 2 2,22,2 2000–20102010–20202020–20302030–20402040–2050 Έτη Επιπολασμός καπνιστών (σε δισεκατομμύρια)* Καπνιστές (με προϋπόθεση τη μείωση του επιπολασμού κατά 1% / έτος)  Αναμενόμενοι θάνατοι, 2040–2050: 520 εκατομμύρια –Εάν οι παρούσες τάσεις συνεχιστούν = 520 εκατομμύρια 500 εκατομμύρια –Εάν η αναλογία νέων ενηλίκων που ξεκινούν το κάπνισμα μειωθεί κατά το ήμισυ έως το 2020 = 500 εκατομμύρια 340 εκατομμύρια –Εάν η κατανάλωση των ενηλίκων μειωθεί κατά το ήμισυ έως το 2020 = 340 εκατομμύρια

34 Γιατί να κόψω το Κάπνισμα; 1. CDC. Surgeon General Report 2004 2. American Cancer Society. Guide to Quitting Smoking 3.US Department of Health & Human Services. The Health Benefits of Smoking Cessation: A Report of the Surgeon General. CDC, Office on Smoking and Health 1990 http://www.cancer.org Διακοπή Η πνευμονική λειτουργία μπορεί να αρχίσει να βελτιώνεται με μειωμένο βήχα, μειωμένη απόφραξη των παραρρίνιων κόλπων, κόπωση και δύσπνοια 3 μήνες CHD: ο υπερβολικός κίνδυνος ελαττώνεται κατά 50% μεταξύ των πρώην καπνιστών 1 έτος Ο κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου επιστρέφει στο επίπεδο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ στα 5-15 έτη μετά τη διακοπή 5 έτη Ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα είναι 30-50% εκείνου όσων συνεχίζουν το κάπνισμα 10 έτη Ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου (CHD) είναι παρόμοιος με εκείνον όσων δεν κάπνισαν ποτέ 15 έτη

35 Η διακοπή καπνίσματος επιβραδύνει την έκπτωση της αναπνευστικής λειτουργίας

36 Σημασία της ΑΠΟΧΗΣ από το Κάπνισμα Κατά την Εγκυμοσύνη Ποσοστό Νεογνών με Χαμηλό Βάρος Γέννησης σε Βρέφη στην Ταϊβάν με βάση την Κατάσταση Καπνίσματος της Μητέρας (N=9499) † P < 0,05 έναντι όσων δεν κάπνισαν ποτέ. ‡ Πριν από την εγκυμοσύνη ή κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου. 1. Wen CP, et al. Tob Control. 2005;14(Suppl 1):i56–i61. 0 2 4 6 8 10 Βρέφη με Χαμηλό Σωματικό Βάρος Γέννησης (%) 4,84,8 Δεν Κάπνισαν Ποτέ † 5,85,8 Διέκοψαν το Κάπνισμα ‡ † 8,28,2 Συνέχισαν να Καπνίζουν

37 Αποτελέσματα από μία Μελέτη Ανδρών Γιατρών Καπνιστών στη Μ. Βρετανία Επιβίωση σε Κάθε Ηλικιακό Σημείο (%) Διακοπή Καπνίσματος σε Οποιαδήποτε Ηλικία Αυξάνει το Προσδόκιμο Επιβίωσης Διέκοψαν σε ηλικία Μη καπνιστές Καπνιστές 55-64 ετών Ηλικία (Έτη) 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 405060708090100 1. Doll R, et al. BMJ. 2004;328:1519–1527

38 Ηλικία (Έτη) Επιβίωση σε Κάθε Ηλικιακό Σημείο (%) Διακοπή Καπνίσματος σε Οποιαδήποτε Ηλικία Αυξάνει το Προσδόκιμο Επιβίωσης Διέκοψαν σε ηλικία Μη καπνιστές Καπνιστές Ηλικία (Έτη) 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 405060708090100 1. Doll R, et al. BMJ. 2004;328:1519–1527 Αποτελέσματα από μία Μελέτη Ανδρών Γιατρών Καπνιστών στη Μ. Βρετανία 45-54 ετών

39 1. Doll R, et al. BMJ. 2004;328:1519–1527 Διέκοψαν σε ηλικία Μη καπνιστές Καπνιστές Επιβίωση σε Κάθε Ηλικιακό Σημείο (%) Διακοπή Καπνίσματος σε Οποιαδήποτε Ηλικία Αυξάνει το Προσδόκιμο Επιβίωσης Ηλικία (Έτη) 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 405060708090100 Αποτελέσματα από μία Μελέτη Ανδρών Γιατρών Καπνιστών στη Μ. Βρετανία 35-44 ετών

40 1. Unal B et al. BMJ. 2005;331:1-6 Μείωση Αρτηριακής Πίεσης 7.235 Διακοπή Καπνίσματος 24.680 Μείωση Χοληστερόλης 4.710 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 Θάνατοι που μπορούν να προληφθούν μέσω μείωσης των παραγόντων κινδύνου

41 Τροποποιήσιμοι παράγοντες που σχετίζονται με επιβίωση και λειτουργικότητα στην ηλικία των 90 ετών 2.10 1.86 1.44 1.28 -0.72 -0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 ΚάπνισμαΔιαβήτηςΠαχυσαρκίαΥπέρτασηΤακτική Άσκηση Hazard Ratio Yates LB et al. Arch Intern Med 2008; 168: 284-90

42 Διακοπή καπνίσματος και εργαζόμενοι Βελτίωση αναπνευστικής λειτουργίας και μείωση αναπνευστικών συμπτωμάτων Goodman P, Am J Respir Crit Care Med 2007 79% 81%

43 Γιατί είναι τόσο δύσκολο να διακόψει κανείς το κάπνισμα;  Γιατί υπάρχει ο εθισμός στη νικοτίνη  Υπάρχουν συμπτώματα στέρησης  Αναπτύσσονται συμπεριφορές (κοινωνικές/ψυχολογικές) που μαθαίνουμε να συνδυάζουμε με το κάπνισμα

44 Ερωτηματολόγιο εξάρτησης Fagerström 0-2 χωρίς εξάρτηση 3-6 μέτρια εξάρτηση 7-10 μεγάλη εξάρτηση

45 Πρόγραμμα διακοπής καπνίσματος  Στόχοι προγράμματος - Ενημέρωση και κινητοποίηση των καπνιστών - Επιλογή τρόπου θεραπευτικής παρέμβασης - Υποστηρικτική ψυχολογική αγωγή - Πρόληψη υποτροπής

46 Φαρμακοθεραπεία για την Εξάρτηση από τον Καπνό  Θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης (NRT) 1 –Μακράς δράσης 1-3 Επίθεμα –Βραχείας δράσης 1-3 Τσίκλα Συσκευή εισπνοών Ρινικό εκνέφωμα Υπογλώσσια δισκία/παστίλιες  Αντικαταθλιπτικά 4 –Βουπροπιόνη SR 4 –Νορτριπτυλίνη 3 (δεν έχει εγκριθεί για τη διακοπή του καπνίσματος)  Αναστολείς νικοτινικών υποδοχέων - Βαρενικλίνη 1. Silagy C, et al. Cochrane Database Syst Rev. 2004;(3):CD000146. 2. Stead L, et al. Int J Epidemiol. 2005;34:1001–1003. 3. Henningfield JE, et al. CA Cancer J Clin. 2005;55:281-299. 4. Hughes JR et al. Cochrane Database Syst Rev. 2004;(4):CD000031.

47 Εμπειρία από τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος στην Ελλάδα Τα προγράμματα διακοπής καπνίσματος βοηθούν αποτελεσματικά τους καπνιστές στην προσπάθειά τους (2 στους 3 διακόπτουν το κάπνισμα στο τέλος της θεραπείας, 1 στους 3 εξακολουθεί να μην καπνίζει μετά από ένα χρόνο) Οι επισκέψεις παρακολούθησης μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος είναι εξαιρετικά σημαντικές!!!

48 Αύξηση βάρους: ΠΟΣΟ Συνήθως 2 ως 4 κιλά (μπορεί να φτάσει στο 10% του αρχικού βάρους στους άνδρες και στο 13% στις γυναίκες μακροπρόθεσμα) (μέσος χρόνος 2-6 έτη)

49 Αύξηση βάρους: ΓΙΑΤΙ;  Αύξηση θερμιδικής πρόσληψης Η νικοτίνη  ελαττώνει την όρεξη –Καθυστερεί την τροφή στο στομάχι –Αυξάνει τη δίοδο της τροφής από το λεπτό έντερο. –Το κάπνισμα ελαττώνει την πρόσληψη τροφής –Επίσης, συνήθως σηματοδοτεί το τέλος του γεύματος –Ελάττωση του μεταβολικού ρυθμού –Η νικοτίνη διεγείρει το μεταβολισμό Και πιθανά:  Αλλαγή στο μεταβολισμό του λίπους

50 Κάπνισμα: μια παγκόσμια επιδημία  Η ιστορία του καπνού  Οι συνέπειες της καπνιστικής συνήθειας  Το κάπνισμα στη γειτονιά μας…  Γιατί να το κόψω;  Αντί επιλόγου…

51 O Marlboro Man (Wayne McLaren) εμφάνισε καρκίνο του πνεύμονα το 1990 σε ηλικία 49 ετών και πέθανε από τη νόσο στις 22/7/1992

52 Απαγόρευση καπνίσματος http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_smoking_bans

53 Απαγόρευση καπνίσματος: η επόμενη μέρα… parkbeachpedestrian mall Οn May 23, smoking in any New York City park, beach, or pedestrian mall — from Van Cortlandt Park in the Bronx to Brighton Beach in Brooklyn — became illegal. The city council passed the ban… Colgrove J. Nowhere Left to Hide? The Banishment of Smoking from Public Spaces. N Engl J Med 2011, May 26 “Families should be able to bring their children to parks and beaches knowing that they won’t see others smoking.”

54 The lasting impact of this smoke-free law in Ireland is that a child in Ireland today will never know what it is like to be in a smoke filled pub or restaurant Micheál Martin, T.D, Minister for Trade, Employment and Enterprise Luxembourg, 2 June 2005

55