1 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΙΣΚΟΥ Σημειώσεις για το μάθημα: Ευρωαγορές και λόγοι δημιουργίας εποπτικού ελέγχου των τραπεζών Συμεών Καραφόλας.

Παρουσίαση με θέμα: "1 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΙΣΚΟΥ Σημειώσεις για το μάθημα: Ευρωαγορές και λόγοι δημιουργίας εποπτικού ελέγχου των τραπεζών Συμεών Καραφόλας."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 1 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΙΣΚΟΥ Σημειώσεις για το μάθημα: Ευρωαγορές και λόγοι δημιουργίας εποπτικού ελέγχου των τραπεζών Συμεών Καραφόλας

2 Εισαγωγικά στοιχεία: Ευρωαγορές, Εννοια και καταγωγή Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 τέθηκε το ζήτημα του ελέγχου της κίνησης των κεφαλαίων σε παγκόσμιο επίπεδο. Κύριος εκφραστής της διεθνούς χρηματοδότησης υπήρξαν οι Ευρωαγορές. Με τον έλεγχο των Ευρωαγορών στις διάφορες μορφές, υπήρξε μια πρώτη σημαντική και συστηματική συζήτηση ελέγχου των διεθνών κινήσεων κεφαλαίου και τραπεζών. Ευρωαγορές (μερικές φορές ονομάζεται «xenomarkets») είναι οι αγορές στις οποίες οι τράπεζες συνάπτουν συμφωνίες σε νόμισμα διαφορετικό από το δικό τους. Για παράδειγμα, Ευρωδολάρια είναι δολάρια που κατέχουν οι τράπεζες εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών. Το πρόθεμα «euro» αναφέρεται στο γεγονός ότι οι εν λόγω καταθέσεις εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Ευρώπη γύρω στο 1955. Η προέλευση του ευρωδολάριο βρίσκεται εν μέρει στον Ψυχρό Πόλεμο, όταν η ΕΣΣΔ (κυρίως) χρειάζονται απεγνωσμένα διεθνή ρευστότητα - δολάρια - αλλά δεν ήθελε να τα δανειστεί κατευθείαν από τις ΗΠΑ. Η άνοδος του δολαρίου ως νομίσμα διεθνών συναλλαγών ενθάρρυνε αφενός τις εταιρείες σε όλο τον κόσμο για να κρατήσουν αποθέματα σε δολάρια σε μετρητά, και τις τράπεζες να ζητήσουν δολάρια σε καταθέσεις. 2

3 Εισαγωγικά στοιχεία: Ευρωαγορές, Εννοια και καταγωγή Ορισμένες χώρες θεώρησαν ότι αυτές οι καταθέσεις δεν πρέπει να υπόκεινται σε στενές ρυθμίσεις όπως οι καταθέσεις σε εθνικό νόμισμα, επειδή δεν επηρεάζουν την εσωτερική προσφορά χρήματος. Αυτό παρήγαγε μια πολύ φιλελεύθερη αγορά δανείων, ιδίως σε σύγκριση με την επικρατούσα βαριά μεταπολεμική ρύθμιση. Στην κορύφωση των ρυθμιστικών κανόνων ήταν η ρύθμιση Q στις ΗΠΑ με την οποία καθοριζόταν ένα ανώτατο όριο για τα επιτόκια που καταβάλλονται σε τραπεζικές καταθέσεις. Το αποτέλεσμα ήταν οι αποταμιευτές να αναζητήσουν λύσεις πιο ελκυστικές για τις αποταμιεύσεις τους. Ομοίως, τα ευρωομόλογα επωφελήθηκαν από μια φορολογική εξίσωση που επιβλήθηκε το 1963 στους τόκους που καταβάλλονται σε ξένες τοποθετήσεις στις ΗΠΑ. To Λονδίνο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη των ευρωαγορών. Τα δάνεια σε Ευρωδολάρια που ήταν αμελητέα το 1958, ανήλθαν σε 25 δις. $ΗΠΑ το 1968 και σε 130 δις. $ΗΠΑ 1973. Εκείνη την εποχή το Λονδίνο αντιπροσώπευε σχεδόν το 80% της αγοράς, η οποία εξακολουθεί να ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από υποκαταστήματα στο Λονδίνο ξένων τραπεζών, κυρίως αμερικανικών αλλά επίσης, κάποιων γαλλικών, ιαπωνικών και γερμανικών τραπεζών. Μέχρι το 1975 υπήρχαν 243 τέτοιες θυγατρικές στο Λονδίνο. 3

4 Εισαγωγικά στοιχεία: Ευρωαγορές, Εννοια και καταγωγή Ενώ το κύριο κίνητρο για την ανάπτυξη των ευρωαγορών ήταν η αποφυγή των εθνικών κανονισμών, η ανάπτυξή τους βοήθησε από την άλλη μεριά στην αποδυνάμωση των κανονισμών αυτών αφού οι ευρωαγορές παρείχαν τόσο τους δανειολήπτες και δανειστές εναλλακτικές λύσεις απέναντι σε αυτές που εμφανίζονται σε εθνικό πλαίσιο. Το λογικό αποτέλεσμα των ευρωαγορών ήταν η απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων. Η ανάπτυξή τους σταμάτησε ουσιαστικά το σύστημα των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του Bretton Woods, όπου υποτίθεται ότι οι κεντρικές τράπεζες ήταν σε θέση να ελέγχουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Για να το κάνουν αυτό οι κεντρικές τράπεζες θα έπρεπε να μπορούσαν να ελέγξουν τις ροές κεφαλαίων, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Πλέον ο όρος Ευρωαγορές «Euromarkets» δε χρησιμοποιείται συχνά δεδομένου ότι ο δανεισμός σε νόμισμα άλλο από εκείνο του οφειλέτη ή δανειστή έχει γίνει πλέον κοινός τόπος. 4

5 Εισαγωγικά στοιχεία: ανάπτυξη των ξένων άμεσων επενδύσεων και υπερδανεισμός Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 το ζήτημα του ελέγχου της κίνησης των κεφαλαίων σε παγκόσμιο επίπεδο τέθηκε όταν φάνηκαν προβλήματα που δημιουργούσε το μεγάλο μέρος της διεθνούς κίνησης κεφαλαίων που δρούσε εκτός εθνικών αγορών καθώς και ο υπερδανεισμός χωρών ιδιαίτερα των υπο ανάπτυξη χωρών. Οπως παρατηρούμε στο διάγραμμα 1 που παρουσιάζει την εξέλιξη των άμεσων ξένων επενδύσεων των χωρών με υψηλό εισόδημα, οι επενδύσεις αυτές αυξάνονται σημαντικά και ξαφνικά το 1973 και λιγότερο το 1974. Στη συνέχεια από το 1977 και μέχρι το 1981 παρουσιάζουν πολύ υψηλή άνοδο γύρω στο 30% και φθάνει μάλιστα και το 47% το 1977. Μια αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζει και το χρέος των χωρών με μέτριο και χαμηλό εισόδημα (χώρες σε ανάπτυξη) την ίδια περίοδο, όπου όμως το ποσοστό ανόδου του χρέους είναι πολύ υψηλότερο τόσο συνολικά όσο και αυτό που προέρχεται από ιδιωτικά κεφάλαια, διάγραμμα 2. Το 1973-74 είναι η πρώτη πετρελαϊκή κρίση με τη μεγάλη άνοδο των τιμών πετρελαίου και το 1979 είναι η δεύτερη με τη μεγάλη πάλι άνοδο των τιμών του πετρελαίου. 5

6 Διάγραμμα 1. Εξέλιξη άμεσων επενδύσεων από χώρες με υψηλό εισόδημα 6

7 Διάγραμμα 2. Εξέλιξη εξωτερικού χρέους χωρών με μεσαίο και χαμηλό εισόδημα : ιδιωτικού και συνολικό 7

8 Εισαγωγικά στοιχεία : ανάπτυξη των ξένων άμεσων επενδύσεων και υπερδανεισμός Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου είχε σαν συνέπεια τη συσσώρευση κεφαλαίων στις πετρελαϊκές χώρες αλλά ταυτόχρονα και την ύπαρξη διαθεσίμων κεφαλαίων στις διεθνείς αγορές. Παράλληλα η πετρελαϊκή κρίση έφερε την ανάγκη της επέκτασης των μεγάλων εταιριών στο εξωτερικό τόσο στο εμπορικό μέρος με την αύξηση των πωλήσεων όσο και στο επενδυτικό με την αυτόνομη παρουσία στις άλλες χώρες. Την εξέλιξη αυτή ακολούθησαν και οι διεθνείς χρηματοδοτήσεις. Ας δούμε ένα παράδειγμα: μια μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία θέλει να επεκταθεί με δίκτυο πωλήσεων σε μια χώρα υπό ανάπτυξη. Στη χώρα αυτή λείπουν τα χρήματα που θα διατεθούν σαν κατανάλωση. Μαζί με την αυτοκινητοβιομηχανία ενεργοποιείται και η διεθνής χρηματοδότηση που προσφέρει δάνεια στις χώρες αυτές, που σε μεγάλο βαθμό θα ενεργοποιήσουν την εγχώρια κατανάλωση. Ετσι δημιουργείται μια σημαντική ροή κεφαλαίων προς τη χώρα αυτή που ταυτόχρονα ανεβάζει και το χρέος της, διάγραμμα 2 και 3. 8

9 Διάγραμμα 3. Εξωτερικό χρέος χωρών με μεσαίο και χαμηλό εισόδημα : ιδιωτικού και συνολικού (σε εκατομ. US$) 9

10 Εισαγωγικά στοιχεία : ανάπτυξη των ξένων άμεσων επενδύσεων και υπερδανεισμός Οι ροές κεφαλαίων έθεσαν το θέμα του ελέγχου των διεθνών χρηματοδοτήσεων διότι: Θα μπορούσαν να δυσκολέψουν την εφαρμογή εθνικών νομισματικών και οικονομικών πολιτικών των ενδιαφερομένων χωρών Οι τράπεζες που συμμετείχαν στις διεθνείς αυτές χρηματοδοτήσεις είχαν πάρει σημαντικούς κινδύνους σε πελάτες λίγο φερέγγυους. Αν δούμε το διάγραμμα 4 παρατηρούμε την μεγάλη άνοδο του χρέους των χωρών της Λατινικής Αμερικής που πέρασε από 22,3 δισ. $ΗΠΑ το 1970, στα 103, 8 δισ. $ΗΠΑ το 1977 και στα 267,5 δισ. $ΗΠΑ το 1984, (The World Bank, 2016). Υπέρ του ελέγχου εμφανίζονται χώρες όπως οι ΗΠΑ διότι: ανησυχούν για τους κινδύνους που παίρνουν οι τράπεζές τους δανείζοντας σε ήδη υπερδανεισμένες χώρες, όπως αυτές της Λατινικής Αμερικής. Έχουν προβλήματα στην εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής διότι το δολάριο αποτελεί το βασικό νόμισμα των συναλλαγών στις διεθνείς χρηματοδοτήσεις. Αντίστοιχο προβληματισμό (αλλά σε μικρότερο βαθμό διότι είναι λιγότερο εκτεθειμένες) έχουν και χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία. 10

11 Διάγραμμα 4. Συνολικό χρέος των χωρών της Λατινικής Αμερικής 11

12 Εισαγωγικά στοιχεία: ανάγκη ελέγχου Αντίθετα άλλες χώρες είναι μάλλον αντίθετες σε έναν έλεγχο, τουλάχιστον αυστηρό. Ετσι: Οι δανειζόμενες χώρες εμφανίζονται αντίθετες διότι ένας έλεγχος θα μείωνε τις δυνατότητες περαιτέρω δανεισμού και θα αύξανε τα επιτόκια αντίστοιχα, ιδιαίτερα στις χώρες με υψηλό χρέος. Οι χώρες με υψηλά συναλλαγματικά αποθέματα όπως οι χώρες του ΟΠΕΚ. Οι χώρες που αποκομίζουν σημαντικά οφέλη από αυτές τις εργασίες όπως η Αγγλία, το Λουξεμβούργο και άλλες μικρές χώρες, εξωχώρια κέντρα. Είδη ελέγχων: Έλεγχος της αύξησης των διεθνών χρηματοδοτικών ροών μέσω των ευραγορών Επιτήρηση των τραπεζών στις ευραγορές και εξωχώρια κέντρα 12

13 Ανάγκη Ευρωαγορών Εργασίες χωρίς ιδιαίτερες διατυπώσεις και εγγυήσεις Ροή κεφαλαίων από πλεονάζοντα πιστωτικά ιδρύματα προς έχοντα ανάγκη Χρηματοδότηση θυγατρικών στις τοπικές αγορές Διάχυση ρευστότητας επέφερε καλύτερο καταμερισμό των κεφαλαίων στις εθνικές οικονομίες Χρηματοδότηση του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών, ιδιαίτερα μετά την κρίση του 1974 Χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων αναπτυξιακού χαρακτήρα Αποτροπή εμβάθυνση της κρίσης λόγω έλλειψης κεφαλαίων Διάθεση τοπικής αποταμίευσης για επενδύσεις Διέξοδος επενδύσεων για κρατικά χρηματικά αποθέματα (ΟΠΕΚ) Ανακύκλωση των πετροδολαρίων μεταφέροντα συναλλαγματικούς πόρους από πλεονασματικές σε ελλειμματικές χώρες Χρηματοδότηση διεθνούς εμπορίου 13

14 Μειονεκτήματα και κίνδυνοι Προώθηση του πληθωρισμού παγκόσμια: με την εκπλήρωση της αυξημένης ζήτησης δανείων, αύξηση τραπεζικών δανείων παγκόσμια σε επίπεδο πολύ μεγαλύτερο των δυνατοτήτων των εθνικών μόνο αγορών η συνέπεια της αυξημένης προσφοράς είναι μια μεγαλύτερη ζήτηση δανείων που προωθεί το πληθωριστικό κλίμα που εμφανίστηκε με την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1974 (διάγραμμα 5). Η συστηματική χρηματοδότηση των ελλειμματικών ισοζυγίων πληρωμών μέσω των ευρωαγορών επιτρέπει την άσκηση επεκτατικών νομισματικών πολιτικών στις χώρες με συνεχές ελλειμματικό ισοζύγιο και εμποδίζει την απαραίτητη προσαρμογή ώστε να αποφευχθούν ανισορροπίες στην οικονομία. Η ευρωαγορά ευνοεί τη χρησιμοποίηση κεφαλαίων για καθαρά κερδοσκοπικούς σκοπούς που προκαλούν εντάσεις στις αγορές συναλλάγματος και έτσι διακυμάνσεις στις τιμές συναλλάγματος σε νομίσματα που δεν ανταποκρίνονται αναγκαστικά στην πραγματική οικονομική κατάσταση των χωρών αυτών. Προκαλούνται έτσι σοβαρά προβλήματα στην άσκηση μιας αυτόνομης νομισματικής πολιτικής. 14

15 Διάγραμμα 5. Δείκτης τιμών Καταναλωτή ΗΠΑ, 1960=100 15

16 Μειονεκτήματα και κίνδυνοι Μια σειρά κινδύνων προέρχεται από προβλήματα που μπορούν να προκαλέσουν στη φερευγυότητα των τραπεζών και κατ’ επέκταση στη σταθερότητα του διεθνούς τραπεζικού συστήματος. Πρόβλημα στην ανεπάρκεια των πληροφοριών προς τις νομισματικές αρχές που διαθέτουν οι τράπεζες στις ευρωαγορές και εξωχώρια κέντρα. Προβλήματα θα μπορούσαν να δημιουργηθούν στη ρευστότητα και φερεγγυότητα των τραπεζών Το μισό των συνολικών υποχρεώσεων είναι στη διατραπεζική αγορά χωρίς να είναι γνωστή η ακριβής προέλευση και χρήση των κεφαλαίων. Αλυσιδωτές συνέπειες αν μια τράπεζα δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις και παρατηρηθεί μια ξαφνική και μεγάλη ανάληψη κεφαλαίων. Φερεγγυότητα ορισμένων υπερδανεισμένων χωρών που μπορεί να αρνηθούν να καταβάλουν το χρέος τους, να επιβάλουν ελέγχους κεφαλαίων και να καθυστερήσουν τις πληρωμές. 16

17 Μειονεκτήματα και κίνδυνοι Κίνδυνοι σχετικά με τη μετατροπή της προθεσμίας. Υποχρεώσεις βραχυπρόθεσμες αλλά δάνεια γενικά μακροπρόθεσμα. Κίνδυνος: επιτόκια βραχυπρόθεσμων καταθέσεων να ανέβουν ενώ τα επιτόκια των χορηγηθέντων δανείων, μεσοπρόθεσμων σταθερών, είναι χαμηλότερα. Λύση ανανεώσιμο επιτόκιο. Η τράπεζα αδυνατεί να βρει σε κάθε προθεσμία των 3 και 6 μηνών ένα νέο δανειστή που θα υποκαταστήσει τον προηγούμενο Επιπλέον βασικό στοιχείο αποτελεί η έλλειψη δανειστή τελευταίας δικαιοδοσίας που θα παρέμβει σε μια δύσκολη κατάσταση όπως θα συνέβαινε σε μια τοπική αγορά με την Κεντρική Τράπεζα της χώρας 17

18 Τρόποι Ελέγχου των Ευρωαγορών: Έλεγχος της αύξησης των Ευρωαγορών Θα πρέπει να διακρίνουμε δύο επίπεδα ελέγχου: 1. Έλεγχος της αύξησης των Ευρωαγορών 2. Επίτευξη ενός διακανονισμού των διεθνών τραπεζικών εργασιών με σκοπό τη διευκόλυνση του τραπεζικού ελέγχου Ελεγχος της αύξησης των ευρωαγορών. 1. Διακανονισμοί των συναλλαγών Διακανονισμός των συναλλαγών. Ουσιαστικά ορισμένες τροποποιήσεις των κανονισμών των διεθνών συναλλαγών θα μπορούσαν να μειώσουν ή και να απαγορεύσουν τη συμμετοχή των τραπεζών στις Ευρωαγορές. Ενα μέτρο αποτελεί η επιβολή υποχρεωτικών αποθεματικών και ιδιαίτερα πάνω στα ξένα νομίσματα. Αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα πρόσθετο κόστος για τις τράπεζες που θα μείωνε ή και θα μηδένιζε τα κέρδη τους από τις συναλλαγές αυτές. Η εφαρμογή του μέτρου είναι πολύπλοκη, εξαρτάται από τον τρόπο και έκταση εφαρμογής. Μπορεί να αφορά μια κατηγορία νομισμάτων ή το σύνολο 18

19 Τρόποι Ελέγχου των Ευρωαγορών: Έλεγχος της αύξησης των Ευρωαγορών Απαγόρευση πωλήσεων μετρητοίς εθνικών νομισμάτων για την αγορά ξένων νομισμάτων και στη συνέχεια επαναγορά : να απαγορεύεται. Τοποθετήσεις κεφαλαίων σε εθνικό νόμισμα σε τράπεζες μη κατοίκους: να απαγορεύεται Δάνεια σε εθνικό νόμισμα προς μη-κατοίκους του μη τραπεζικού τομέα επιτρέπονται μόνο αν συνδέονται με ορισμένες εμπορικές εργασίες Μέτρα για την αποθάρρυνση εισόδου ξένων νομισμάτων στην τοπική αγορά με τη προαφαίρεση στην πηγή ενός φόρου. Η αποθάρρυνση αυτή θα στερήσει τις τράπεζες από πηγές κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση των δανείων. (παράδειγμα Ελβετίας με αφαίρεση στην πηγή 35% των εισπραττομένων τόκων στις καταθέσεις ξένων νομισμάτων τόσο από κατοίκους όσο και από μη-κατοίκους Ελβετίας) 19

20 Τρόποι Ελέγχου των Ευρωαγορών: Έλεγχος της αύξησης των Ευρωαγορών Ελεγχος της αύξησης των ευρωαγορών. 2. Εργασίες Ανοικτής Αγοράς Οι νομισματικές αρχές μπορούν να πάρουν μέτρα για τη μεταφορά κεφαλαίων στις ευρωαγορές ή την απόσυρση κεφαλαίων από αυτές. Παράδειγμα, το 1971 κεντρικές τράπεζες των χωρών της Ομάδας των 10 θα απέσυραν σταδιακά τα κεφάλαια που είχαν καταθέσει μέχρι τότε στις ευρωαγορές με αποτέλεσμα τη μείωση της διαθεσιμότητας των ευρωνομισμάτων. Οι δυνατότητες της πολιτικής αυτής είναι πιο περιορισμένες από την εθνική πολιτική ανοικτής αγοράς διότι η χρηματική μάζα που μπορεί να επηρεαστεί είναι πολύ λιγότερο συγκεκριμένη από τη νομισματική βάση ενός εθνικού τραπεζικού συστήματος. Παράδειγμα: αν μια νομισματική αρχή αποφασίσει να αποσύρει μια ποσότητα του νομίσματος της από την ευρωαγορά τότε θα υπάρξει μια άνοδος του επιτοκίου του νομίσματος αυτού στην ευρωαγορά (προσφορά μικρότερη της ζήτησης). Το επιτόκιο στην ευρωαγορά θα είναι μεγαλύτερο από το επιτόκιο στην τοπική αγορά. Το αποτέλεσμα θα είναι μια τάση εισροής κεφαλαίων προς την ευρωαγορά. 20

21 Τρόποι Ελέγχου των Ευρωαγορών: Έλεγχος της αύξησης των Ευρωαγορών Ελεγχος της αύξησης των ευρωαγορών. 3. Ελεγχος μέσω Επιτοκίων Υπάρχει μια στενή σύνδεση των επιτοκίων των ευρωαγορών μα τα επιτόκια του ιδίου νομίσματος στην τοπική αγορά. Μια άνοδος του επιτοκίου στην τοπική αγορά θα έφερνε κεφάλαια από την ευρωαγορά προς την τοπική αγορά του νομίσματος αυτού (με μορφή καταθέσεων). Αντίθετα οι δανειζόμενοι θα στραφούν προς την ευρωαγορά για το νόμισμα αυτό (ανεβάζοντας τις εργασίες της). Σαν αποτέλεσμα όμως θα έχουμε μια πίεση προς το επιτόκιο ώστε να επέλθει ισορροπία μεταξύ των επιτοκίων: ευρωαγοράς και τοπικής. 21

22 Τρόποι Ελέγχου των Ευρωαγορών: Έλεγχος της αύξησης των Ευρωαγορών Ελεγχος της αύξησης των ευρωαγορών. 4. Επιβολή υποχρεωτικών αποθεματικών Αυτή αφορά στην επιβολή υποχρεωτικών αποθεματικών τόσο στις υποχρεώσεις όσο και απαιτήσεις στα ευρωνομίσματα. Αφορά τόσο στις τράπεζες μητέρες όσο και στις θυγατρικές και καταστήματα. Θα πρέπει να αφορά έναν ελάχιστο αριθμό χωρών: ΗΠΑ, Δ. Γερμανία, Ελβετία, Μ. Βρετανία, Ιαπωνία. Ειδάλλως να αφορά τις χώρες της ομάδας των 10 (*) και την Ελβετία. Οσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των χωρών τόσο πιο αποτελεσματική είναι η εφαρμογή. Με τα υποχρεωτικά αποθεματικά οι νομισματικές αρχές θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη συνολική μάζα των ευρωνομισμάτων. Θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη δομή της προθεσμίας των ευρωδανείων (π.χ. υποχρεωτικά αποθεματικά μόνο για βραχυπρόθεσμες καταθέσεις). Το αρχικό επίπεδο θα μπορεί να κυμανθεί μεταξύ 2% και 5%. Τα υποχρεωτικά αποθεματικά μπορούν να κρατούνται στην κεντρική τράπεζα του νομίσματος, την κεντρική τράπεζα καταγωγής του πιστωτικού ιδρύματος ή υποδοχής του τραπεζικού ιδρύματος. 22

23 Τρόποι Ελέγχου των Ευρωαγορών: Έλεγχος της αύξησης των Ευρωαγορών Προβλήματα εφαρμογής: Νομοθετικό πλαίσιο διαφορετικό από χώρα σε χώρα, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις offshore. Διαφορετικά συμφέροντα των χωρών όπως αυτών που στηρίζουν σε ένα βαθμό την οικονομία τους στην ανάπτυξη των αγορών αυτών. Μεταφορά κεφαλαίων από ευρωαγορές σε εξωχώριες με ακόμη μικρότερο κανονιστικό πλαίσιο. 23

24 Τρόποι Ελέγχου των Ευρωαγορών: διακανονισμός των διεθνών τραπεζικών εργασιών Προβλήματα στον έλεγχο της επέκτασης των ευρωαγορών Βασικό πρόβλημα: ασυμφωνία των χωρών για το επίπεδο ελέγχου: άλλες θέλουν εντονότερο έλεγχο, άλλες όχι. Συμφωνία για μια πιο ολοκληρωμένη πληροφόρηση όσον αφορά στη λειτουργία των ευρωαγορών.  Ιδιαίτερη προσπάθεια της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS) και ορισμένων κεντρικών τραπεζών για διακανονισμό των διεθνών τραπεζικών εργασιών  Υπαρξη κάποιου ¨προστάτη¨ για να προληφθούν και / ή να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες τραπεζικών πτωχεύσεων. Προβλήματα νομοθετικά και διοικητικά αναφορικά με τη σχέση μεταξύ των εθνικών και διεθνών διακανονισμών. Εφαρμογή της αρχής της Ουδετερότητας όπου οι ξένες τράπεζες υπάγονται στους κανονισμούς της χώρας που τις φιλοξενεί ή η Αρχή της Δικαιότητας όπου όλα τα καταστήματα και οι θυγατρικές ενός ίδιου τραπεζικού ομίλου υπάγονται στο ίδιο σύστημα διακανονισμών με την τράπεζα μητέρα της χώρας προέλευσης. 24

25 Τρόποι Ελέγχου των Ευρωαγορών: διακανονισμός των διεθνών τραπεζικών εργασιών Γενικότερη αποδοχή της Ουδετερότητας. Στη περίπτωση αυτή ποιες αρχές θα ήταν υπεύθυνες για τη διαρρύθμιση των διαφόρων τραπεζικών εργασιών. Διαχωρισμός καταστήματος και θυγατρικής. Αλλά υπάρχει θέμα ηθικής τάξης για την τράπεζα μητέρα απέναντι στη θυγατρική της. Κατευθυντήριες γραμμές: Η κεντρική τράπεζα της χώρας φιλοξενίας της θυγατρικής υπεύθυνη για την υποστήριξή και επίβλεψή της. Η κεντρική τράπεζα της χώρας καταγωγής της τράπεζας μητέρας του καταστήματος υπεύθυνη για τη στήριξή και επίβλεψη του. 25

26 Τρόποι Ελέγχου των Ευρωαγορών: διακανονισμός των διεθνών τραπεζικών εργασιών Προτάσεις διακανονισμού: Εξέταση των Παγίων Διεθνών Απολογισμών: διαπίστωση του συνολικού όγκου των υποχρεώσεων των τραπεζών(περιλαμβανομένων των καταστημάτων και θυγατρικών του εξωτερικού). Αυτό για την ακριβέστερη εκτίμηση των κινδύνων που πραγματικά παίρνουν οι τράπεζας. Επίβλεψη των κινδύνων της τράπεζας ιδιαίτερα σαν κίνδυνος χώρας όταν η τράπεζα πρόκειται να εκδώσει δάνειο. Επίβλεψη για τη σωστή διαδικασία αναφορικά με τη βελτίωση της διαχείρισης των δανειακών εργασιών Αποφυγή συγκέντρωσης κινδύνων και αύξηση διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου Διατήρηση λόγων «κεφαλαίων προς ενεργητικό» ανάλογα με την έκθεση κινδύνου Μεγαλύτερη διαφάνεια στα δάνεια εξωτερικού Μεγαλύτερη διαθεσιμότητα στοιχείων από τις τράπεζες Δημιουργία συστήματος ειδικών αποθεματικών για κάλυψη ζημιών από μη εκπλήρωση δανειακών υποχρεώσεων 26

27 Ερωτήσεις Τι εννοούμε με τον όρο Ευρωαγορές; Ποιοι λόγοι προκάλεσαν την ανάπτυξη των Ευρωαγορών; Θεωρείτε ότι η Ελλάδα θα ήταν υπέρ ή κατά της ανάπτυξης των Ευρωαγορών; Μια πολιτική ελέγχου της ανάπτυξης των Ευρωαγορών αφορά τις εργασίες Ανοικτής Αγοράς και επιτοκίων. Θεωρείτε ότι οι εργασίες αυτές μπορούν να έχουν την επιτυχία που έχουν σε μια κλειστή εθνική αγορά; 27

28 Διάγραμμα. Εξέλιξη εξωτερικού χρέους χωρών με μεσαίο και χαμηλό εισόδημα : ιδιωτικού και συνολικό 28

29 Ξένες άμεσες επενδύσεις με υψηλό εισόδημα: συνολικά και εκτός ΟΟΣΑ (σε εκατομ. $US) 29