Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ.

Παρουσίαση με θέμα: "Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

2 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ από τους μαθητές της Β Λυκείου ● ΑΛΑΜΑΝΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ● ΓΙΑΝΝΙΩΤΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ● ΓΡΑΜΜΕΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ● ΓΡΑΜΜΕΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ● ΜΠΑΛΑΝΙΚΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ● ΜΠΟΖΙΚΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ● ΠΑΚΤΙΤΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ● ΠΑΚΤΙΤΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ ● ΡΑΡΗ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ ● ΣΚΟΛΑΡΙΚΗ ΜΑΡΙΑ ● ΣΟΥΚΕΡΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ● ΣΟΥΠΙΩΝΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ● ΣΠΙΝΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ● ΤΟΤΑ ΜΑΡΙΟΣ ● ΤΣΕΡΚΕΖΗ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ

3 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

4 Διεθνές Τραπεζικό Σύστημα Το πρώτο διεθνές τραπεζικό σύστημα εμφανίστηκε στην Κίνα περίπου τον 8ο μ.χ αιώνα και οι Κινέζοι ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τα χαρτονομίσματα,γνωστά και ως “ιπτάμενα χρήματα”.

5 Την ίδια περίπου εποχή οι σαράφηδες ήκμαζαν στην Μεσαιωνική Αγγλία. Άρχισαν να κρατάνε το χρυσό προς φύλαξη σε ασφαλισμένα δωμάτια και κρυπτές και έδιναν στους καταθέτες «βεβαιώσεις» για τις καταθέσεις τους.

6 Oι χρυσοχόοι παρατήρησαν ότι μόνο ένα μικρό μέρος των καταθετών εμφανίζονταν και απαιτούσαν τις καταθέσεις τους την ίδια χρονική στιγμή.

7 Άρχισαν λοιπόν να εκμεταλλεύονται το φαινόμενο αυτό. Ξεκίνησαν δανείζοντας κάποιες ποσότητες χρυσού και νομισμάτων που τους είχαν εμπιστευτεί και καρπωνόταν τον τόκο που κέρδιζαν από αυτά τα δάνεια.

8 Έτσι γεννήθηκε ένα νέο εμπόρευμα, το χρήμα. Το εμπόρευμα αυτό το πουλούσαν(το δάνειζαν) έναντι αμοιβής (τόκος) επιχειρήσεις με την ονομασία τράπεζες.

9 Με το πέρασμα των χρόνων δημιουργήθηκε αυτό που σήμερα ονομάζουμε Τραπεζικό Σύστημα.

10 Γ. ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Το τραπεζικό σύστημα μιας χώρας αποτελείται από: την κεντρική τράπεζα τις εμπορικές τράπεζες

11 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

12 Η τράπεζα της Ελλάδος είναι η κεντρική τράπεζα της χώρας μας και ιδρύθηκε το 1927 με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας.

13 Το 2002 τροποποίησε το καταστατικό της εξασφαλίζοντας την ανεξαρτησίας της έναντι της Βουλής και της Κυβέρνησης. Ενεργεί σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Ε.Κ.Τ) αφού από το 2001 είναι μέλος του ευρωσυστήματος.

14 Αρμοδιότητες της Τράπεζας της Ελλάδας ➔ Συμετέχει στην χάραξη νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ και την εφαρμόζει στην Ελλάδα. ➔ Εκδίδει κέρματα και τραπεζογραμμάτια (χαρτονομίσματα)

15 ➔ Είναι ο ταμίας του Ελληνικού κράτους αφού διατηρεί όλους τους λογαριασμούς του Δημοσίου και διακανονίζει όλες τις συναλλαγές του, ειδικά αυτές των ομολόγων.

16 ➔ Διαχειρίζεται για λογαριασμό της Ε.Κ.Τ. το διαθέσιμο συνάλλαγμα και χρυσό της χώρας. ➔ Επιβλέπει τις κινήσεις κεφαλαίων καθώς και τις ανάγκες για ρευστότητα στην οικονομία

17 ➔ Εποπτεύει όλα τα τραπεζικά ιδρύματα και τις ασφαλιστικές εταιρείες συλλέγοντας στοιχεία για δάνεια, καταθέσεις, πιθανούς τραπεζικούς κινδύνους κτλ. ➔

18 ➔ Συλλέγει και δημοσιεύει όλα τα στοιχεία που αφορούν την Ελληνική οικονομία καθώς και μελέτες για την αντιμετώπιση των οικονομικών ζητημάτων της χώρας.

19 ➔ Μια ιδιαίτερα σημαντική αρμοδιότητα της ΤτΕ είναι ο καθορισμός του ποσοστού ρευστών αποθεμάτων δηλαδή την ποσότητα χρήματος που οι τράπεζες πρέπει να έχουν ανά πάσα στιγμή διαθέσιμη για πιθανές αναλήψεις χρημάτων από τους καταθέτες.

20 Οι τράπεζες είναι επιχειρήσεις που εμπορεύονται το χρήμα. “Αγοράζουν” χρήμα από τους καταθέτες αμείβοντας τους με τόκο και στη συνέχεια “πουλάνε” χρήμα σε ιδιώτες, επιχειρήσεις και κράτη εισπράττοντας υψηλότερο τόκο. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

21 Τι απαιτείται για να ιδρυθεί μια τράπεζα;  Αρχικό κεφάλαιο 18.000.000Ε από τους αρχικούς μετόχους.  Υποβολή σχετικής αίτησης προς την Τράπεζα της Ελλάδος η οποία θα περιέχει τα απαραίτητα δικαιολογητικά π.χ. στοιχεία μετόχων κτλ

22 ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ Όψεως Ταμιευτηρίου Προθεσμίας 1.Δέχεται καταθέσεις μετρητών οι οποίες μπορεί να είναι:

23 2. Χορηγεί δάνεια προς: Τους ιδιώτες. Τα δάνεια αυτά διακρίνονται σε καταναλωτικά και στεγαστικά. Τις επιχειρήσεις για την κάλυψη των ταμειακών τους αναγκών και την πραγματοποίηση επενδύσεων. Το Κράτος για την κάλυψη των ελλειμμάτων του αγοράζοντας ομόλογα από αυτό.

24 3. Εξυπηρετεί την διενέργεια των εξαγωγών-εισαγωγών της χώρας 4. Διενεργεί τις μεταφορές κεφαλαίων. 5. Διατηρεί θυρίδες θησαυροφυλακίου και τις ενοικιάζει. 6. Παρέχει διάφορες επενδυτικές υπηρεσίες όπως π.χ. Αγορά μετοχών, ομολόγων και παραγώγων.

25 Εμπορικές τράπεζες της χώρας μας είναι: Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Η Alpha Bank Η Τράπεζα Πειραιώς Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο Η Τράπεζα Κύπρου και πολλές ακόμα.

26 ● Επιτόκιο καταθέσεων είναι ο τόκος που δίνει η τράπεζα στον καταθέτη για κάθε 100 ευρώ κατάθεσης μετά από ένα έτος. ● Επιτόκιο δανείων είναι ο τόκος που παίρνει η τράπεζα από τον δανειολήπτη για κάθε 100 ευρώ δανείου μετά από ένα έτος. Δ. ΠΩΣ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

27 Η τράπεζα κερδίζει: Από την διαφορά μεταξύ επιτοκίου δανείων και επιτοκίου καταθέσεων π.χ. σήμερα με ένα μέσο επιτόκιο καταθέσεων 3% και ένα επιτόκιο δανείων 15% η τράπεζα κερδίζει 12 ευρώ για κάθε 100 ευρώ που δανείζει.

28 ● από τις αμοιβές για τις διάφορες τραπεζικές υπηρεσίες που προσφέρει και από ● τις κατασχέσεις της ακίνητης περιουσίας των δανειοληπτών που δεν μπορούν να εξοφλήσουν τα δάνειά τους.

29 Στόχος των τραπεζικών επιχειρήσεων είναι η μεγιστοποίηση των κερδών τους η οποία επιτυγχάνεται όταν μια τράπεζα Έχει υψηλές καταθέσεις Δίνει πολλά δάνεια(άρα δημιουργεί μεγάλο χρέος) Όταν η διαφορά μεταξύ επιτοκίων δανείων και καταθέσεων είναι μεγάλη.

30 ΠΟΣΑ ΔΑΝΕΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Σύμφωνα με τη λογική αν μια τράπεζα έχει 1000 ευρώ καταθέσεις και αν υποθέσουμε ότι η Τράπεζα της Ελλάδας την υποχρεώνει να έχει ρευστό το 10% των καταθέσεων, δηλαδή 100 ευρώ μπορεί να δανείσει 900 ευρώ.

31 Συμβαίνει όμως αυτό στην πράξη; ΟΧΙ και αυτό γιατί η τράπεζα δημιουργεί νέο χρήμα από το μηδεν, ή όπως λέμε επιστημονικά, εφαρμόζει το συστήμα των κλασματικών αποθεμάτων

32 Σύμφωνα με το σύστημα αυτό η Κεντρική Τράπεζα υποχρεώνει τις εμπορικές τράπεζες να κρατούν απο κάθε κατάθεση ένα ποσοστό των χρημάτων στην “άκρη” ενώ το υπόλοιπο ποσό μπορούν να το δίνουν σε δάνεια. Ε. ΠΩΣ Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΝΕΟ ΧΡΗΜΑ

33 Το ποσό που κρατάει η τράπεζα στην “άκρη” είναι διαθέσιμο για τους καταθέτες που θέλουν να κάνουν ανάληψη των χρημάτων τους. Έστω ότι το ποσοστό αυτό είναι 10% και επομένως η τράπεζα μπορει να δανίζει το 90% κάθε κατάθεσης.

34 Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή. Η κεντρική τράπεζα ως η μόνη αρμόδια, τυπώνει νέο χρήμα π.χ. 1000€ και τα δίνει στο άτομο Α

35 Ο Α καταθέτει τα 1000€ στην τράπεζα ΕΛΠΙΣ και αποκτά ένα περιουσιακό στοιχείο που ονομάζεται λογαριασμός Η τράπεζα κρατάει στην άκρη 100€ ενώ τα υπόλοιπα τα δανείζει νομίμως στον Β. Πόσα χρήματα υπάρχουν αυτή την στιγμή; 1000€ του καταθέτη + 900€ του δανειολήπτη = 1900€ Πόσα είχε τυπώσει η κεντρική τράπεζα; 1000€ Και τα 900€ τι είναι;;; ΝΕΟ ΧΡΗΜΑ

36 Ο Β ξοδεύει τα 900€ και ο αποδέκτης αυτών των χρημάτων τα καταθέτει στην ίδια ή σε άλλη τράπεζα και αποκτά λογαριασμό Αυτή κρατάει στην “άκρη” τα 90€ και δανείζει τα 810€ στον Γ. Πόσα χρήματα υπάρχουν τώρα; 1000€ του Α + 900€ του Β + 810€ του Γ = 2710€ Πόσα χρήματα είχε τυπώσει η κεντρική τράπεζα; 1000€ Τα 1710€ τι είναι;;; ΝΕΟ ΧΡΗΜΑ

37 Τελικά η τράπεζα μπορεί να δημιουργήσει νέο “φανταστικό” χρήμα ίσο με 1/κλάσμα αποθέματος, Δηλαδή 1/10%=10 φορές την αρχική κατάθεση. Στο παράδειγμα μας, 10 χ 1000=10.000Ε

38 Πόσο είναι το πραγματικό χρήμα; 1.000€ Πόσο είναι το χρήμα που κυκλοφορεί στην οικονομία; 10.000€ Πόσα από αυτά έχει η τράπεζα στην “άκρη”; Τα 1.000€ Και τα 9000€ τι είναι;

39 Είναι το χρήμα «αέρας» που δημιουργήθηκε νόμιμα από «χειροπιαστό» χρήμα 1000 Ε. Είναι όμως και περιουσία της τράπεζας, γιατί είναι δάνεια τα οποία θα εισπράξει και έτσι θα καλύψει όλους τους λογαριασμούς καταθέσεων. Θα τα εισπράξει όμως αν τα έχει δανείσει...

40 σε άνεργο για αγορά σπιτιού (ΗΠΑ) σε κράτος με μεγάλο χρέος (Κύπρος) σε ανθρώπους με 10 πιστωτικές κάρτες σε πολιτικά κόμματα χαμηλής φερεγγυότητας - σε ανθρώπους εορτοδανείων, διακοποδανείων - σε επιχειρήσεις χωρίς αύριο - σε «τοξικές» επενδύσεις κτλ

41 ΟΧΙ δεν θα τα εισπράξει. Έδωσε αυτά τα δάνεια γιατί όσα περισσότερα δάνεια δίνει μία τράπεζα τόσο πλουσιότερη φαίνεται. Και μετά τι;;

42 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

43 Όταν γίνει φανερό πως τα δάνεια-περιουσία μιας τράπεζας δεν θα εισπραχθούν τότε η τράπεζα “καταστρέφεται” γιατί η περιουσία της είναι αέρας (πόσα σπίτια να κατασχέσει;). Ο πανικός που δημιουργείται είναι μεγάλος, γιατί όλοι σπεύδουν να κάνουν ανάληψη των “χρημάτων” τους.

44 Πόσα όμως χρήματα υπάρχουν στην τράπεζα για να τα πάρουν οι καταθέτες; 1000 € όσα είχε τυπώσει η κεντρική τράπεζα. Τα υπόλοιπα ήταν λογιστικές εγγραφές, λογαριασμοί σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

45 ● Εκτιμάται ότι σε παγκόσμιο επίπεδο μόνο το 3% του χρήματος αντιστοιχεί σε «χειροπιαστά» χρήματα ενώ το υπόλοιπο ποσοστό αντιστοιχεί σε χρήμα που δημιουργείται από το τραπεζικό σύστημα.

46 Η τράπεζα ΕΛΠΙΣ αποδείχθηκε μια κακή επιχείρηση αφού δεν διαχειρίστηκε σωστά τα χρήματα των καταθετών της. Η λογική και πάλι μας λέει ότι θα υποστεί τις συνέπειες όπως κάθε άλλη ιδιωτική επιχείρηση. Συμβαίνει όμως αυτό;

47 Δυστυχώς όχι! Την διάσωση των χρεοκοπημένων τραπεζών την αναλαμβάνουν οι Κυβερνήσεις και οι Κεντρικές τράπεζες που απέτυχαν να ασκήσουν σωστά τον εποπτικό τους ρόλο.

48 Η παραγωγή, η κατανάλωση, η αποταμίευση, οι συναλλαγές και γενικά κάθε οικονομική δραστηριότητα είναι συνδεδεμένη με μία τράπεζα. Άρα πρέπει με κάθε τρόπο να διασωθεί το τραπεζικό σύστημα για να διασωθεί η οικονομία και να επανέλθει σε τροχιά οικονομικής ανάπτυξης.

49 Η διάσωση επιχειρείται με διάφορους τρόπους όπως: Διαχωρισμός της χρεοκοπημένης τράπεζας σε «καλή» για να συνεχίσει τη λειτουργία της και σε «κακή» για να απαιτήσει τα δάνεια που έδωσε σε «κακούς» πελάτες. Ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με χρήματα του Κράτους (που προέρχονται συνήθως από δανεισμό και άρα αύξηση του Δημοσίου Χρέους)

50 Κρατική χρηματοδότηση των τραπεζών ώστε να μπορούν να εγγυηθούν ένα μέρος των καταθέσεων «Κούρεμα» των καταθέσεων και πολλοί άλλοι τρόποι για την υποχρεωτική διάσωση ενός αποτυχημένου τραπεζικού συστήματος

51 Το τραπεζικό σύστημα διασώζεται για να αποφύγουμε την οικονομική καταστροφή ενώ την ίδια στιγμή... Ο άνθρωπος

52 z. Κοινωνικές συνέπειες Αυτοκτονίες λόγω κρίσης. Άνθρωποι που έχασαν περιουσίες και εισοδήματα.

53 Σύμφωνα με έρευνες η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στις πρώτες θέσεις του αριθμού των αυτοκτονιών αφού οι αυτόχειρες αυξήθηκαν κατά 22,5% την τελευταία τριετία.Τη θλιβερή πρωτιά κρατάει η Κεντρική Μακεδονία, ακολουθούμενη από την Κρήτη και την Αττική.

54 Μετανάστευση λόγω κρίσης ● Μεταναστευτικό κύμα που αργά αλλά σταθερά διογκώνεται, κυρίως από επιστημονικό προσωπικό που αναζητεί εργασία ή καλύτερη θέση, καταγράφεται το τελευταίο διάστημα εξαιτίας της ανεργίας, της ανασφάλειας και γενικά των δύσκολων συνθηκών

55 Τέσσερις στους δέκα Έλληνες δηλώνουν έτοιμοι να εγκαταλείψουν τον τόπο διαμονής τους για να εργαστούν σε άλλη χώρα, ενώ πολλοί έχουν ήδη καταφύγει στο εξωτερικό, δημιουργώντας «παροικίες» Ελλήνων

56 Υπερχρεωμένα νοικοκυριά Οικογένειες με μη αντιμετωπίσιμα δάνεια και κάρτες Οικογένειες σε απόλυτη φτώχεια Οικογένειες με αυξανόμενα έξοδα και μειούμενα έσοδα

57 ΟΙ ΝΕΟΙ Εγκατάλειψη σπουδών Οικονομική μετανάστευση Ανεργία ( πάνω από το 50% ) Απαισιοδοξία

58 Υποβάθμιση των υπηρεσιών Υγείας Παιδείας Ασφάλειας Πολιτισμού Αθλητισμού

59 ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Η ερευνητική αυτή εργασία δεν περιλαμβάνει προτάσεις – λύσεις αλλά μια σειρά ερωτημάτων Γιατί η Κεντρικές Τράπεζες δεν ασκούν σωστά τον εποπτικό τους ρόλο; Γιατί είναι Ανώνυμες Εταιρείες εισηγμένες στα Χρηματιστήρια και δεν δημοσιεύουν τα ονόματα των μετόχων; (το Ελληνικό Κράτος κατέχει λιγότερο από το 10% των μετοχών της Τράπεζας της Ελλάδας)

60 Γιατί η Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να δανείζει το Κράτος αφού είναι η μόνη που μπορεί να εκδίδει χρήμα ενώ μπορούν να το κάνουν οι εμπορικές τράπεζες με υψηλότερα επιτόκια; Γιατί η Κεντρική Τράπεζα δεν μειώνει τη διαφορά μεταξύ επιτοκίου καταθέσεων και επιτοκίου δανείων;

61 Γιατί η Κεντρική Τράπεζα ορίζει ως ποσοστό των ρευστών που οφείλει να έχει μια τράπεζα στο 3% και όχι στο 30% των καταθέσεων; Γιατί το «χειροπιαστό» χρήμα αντικαθίσταται από χρεωστικές και άλλων ειδών κάρτες και λογαριασμούς;

62 ΕΠΙΛΟΓΟΣ ● Το Τραπεζικό Σύστημα μπορεί να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη και ευημερία των λαών εποπτευόμενο σωστά από εκλεγμένες Κυβερνήσεις που προστατεύουν τα λαϊκά συμφέροντα. ● Το Τραπεζικό Σύστημα μπορεί να συμβάλει στην οικονομική υπανάπτυξη και δυστυχία των λαών όταν αφήνεται να ενεργεί έχοντας ως μοναδικό στόχο την μεγιστοποίηση των κερδών του