. ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΣ-ΜΥΕΛΟΓΡΑΜΜΑ Αλέπη Χρυσούλα, Αιματολόγος, ΤΖΑΝΕΙΟ Γ.Ν.Π.

Παρουσίαση με θέμα: ". ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΣ-ΜΥΕΛΟΓΡΑΜΜΑ Αλέπη Χρυσούλα, Αιματολόγος, ΤΖΑΝΕΙΟ Γ.Ν.Π."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 . ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΣ-ΜΥΕΛΟΓΡΑΜΜΑ Αλέπη Χρυσούλα, Αιματολόγος, ΤΖΑΝΕΙΟ Γ.Ν.Π.

2 Η Αιματολογία είναι ένας ιδιαίτερος κλάδος της Ιατρικής Επιστήμης με κύριο αντικείμενο έρευνας και μελέτης, την αιτιολογία, τη διάγνωση και τη θεραπεία αιματολογικών διαταραχών νεοπλασματικών και μη. Είναι ίσως η μόνη ειδικότητα που είναι ταυτόχρονα κλινική και εργαστηριακή, διαγνωστική και θεραπευτική, αυτόνομη και συνεργατική. Tο Αιματολογικό Εργαστήριο ασχολείται με την Εργαστηριακή Διάγνωση Νοσημάτων του Αιμοποιητικού Συστήματος ή και Νοσημάτων που επηρεάζουν την Αιμοποίηση και παρακολουθεί εργαστηριακά την πορεία και την θεραπεία αυτών των ασθενών σε αίμα και μυελό και των διαταραχών της Αιμόστασης με κλασικές και με μοριακές τεχνικές. Διενεργεί εξετάσεις και σε υγιή άτομα για την αποκάλυψη αιματολογικών προγνωστικών δεικτών νοσηρότητας .

3 ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Όλα τα κύτταρα του αίματος προέρχονται από το ίδιο αρχέγονο ή πρόδρομο κύτταρο. Ωστόσο, νωρίς στην ανάπτυξή τους αυτά τα κύτταρα χωρίζονται σε δύο κύριες οικογένειες τη μυελοειδή (myeloid ) και τη λεμφοειδή (lymphoid)οικογένεια.

4 ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

5 Γενική Αίματος Η γενική αίματος είναι η πιο κοινή εξέταση που χρησιμοποιείται στην ιατρική πράξη. Παρέχει πληροφορίες για τα έμμορφα στοιχεία του αίματος WBC (Λευκά), RBC (Ερυθρά), PLT (Αιμοπετάλια). Είναι ο συνδυασμός μέτρησης & παρατήρησης (μικροσκόπησης).

6 Η γενική αίματος ενδείκνυται ως:
Εξέταση ρουτίνας. Προεγχειρητικός έλεγχος ( ικανοποιητική μεταφορά Ο2, αιμόσταση). Έλεγχος λοιμώξεων. Διερεύνηση αναιμίας —Παρακολούθησης αγωγής. Διερεύνηση αιμορραγικής διάθεσης. Διερεύνηση κακοήθων νοσημάτων αίματος ( λευχαιμίες, ΜΔΣ, ΜΥΝ, Πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες). Αποτελέσματα και επιπτώσεις χημειοθεραπείας και ακτινοβολίας.

7 Η “TEXNH” THΣ ΑΙΜΟΛΗΨΙΑΣ
Το αντιπηκτικό εκλογής: ένα από τα άλατα του EDTA ( Εθυλενο-διαμινο-τετραοξεικό οξύ). H αναλογία K2EDTA προς αίμα είναι 1.5±0.25mg/μl, έτσι δεν επηρεάζεται ο αριθμός των κυττάρων και το μέγεθός τους και εμποδίζεται η συσσώρευση των αιμοπεταλίων. Οι ποσοτικοί προσδιορισμοί όπως η αρίθμηση των κυττάρων του αίματος, πρέπει να εκτελούνται μέσα σε 6 ώρες από την αιμοληψία. Κακή τεχνική αιμοληψίας (εργώδης) ή κακή ανάδευση, σχετίζεται με παραγωγή πηγμάτων μικροθρόμβων (ψευδοθρομβοπενία ), αιμόλυση, ή ψευδοαναιμία.

8 Georgia Vogelsang, ASH Image Bank 2012; 2012-10061
SAP Georgia Vogelsang, ASH Image Bank 2012; Copyright © 2012 American Society of Hematology. Copyright restrictions may apply.

9 Ερυθροκυτταρικοί δείκτες
MCV = (Hct /RBC/L]) x 1000 μέσος όγκος ερυθρών MCH = ( Hb/RBC ) x 10 μέση ποσότητα Hb σε κάθε ερυθρό MCHC = (Hb/Hct)x 100) μέση συγκέντρωση Ηb στα ερυθρά RDW= εύρος κατανομής μεγέθους ερυθρών(δείκτης ανισοκυττάρωσης)

10

11 ΛΕΥΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΙ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΟΙ
ΛΕΥΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΙ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΟΙ

12 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ Hb, Ht, RBC, MCV, MCH, MCHC

13 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ ΑΙΜΑΤΟΣ
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ ΑΙΜΑΤΟΣ

14 ΥΠΟΧΡΩΜΗ ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ
ΥΠΟΧΡΩΜΗ ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ

15 ΜΕΓΑΛΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ
ΜΕΓΑΛΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ

16 ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ ΑΙΜΑΤΟΣ-ΨΕΥΔΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των αυτόματων αναλυτών και την επιβεβαίωση ή όχι των μετρήσεών τους. Η ανεύρεση π.χ. ενός αυξημένου MCV μπορεί να είναι πλασματική σαν αποτέλεσμα ύπαρξης κρυοσφαιρίνης. Πλασματικά αποτελέσματα που οδηγούν σε παθολογικούς ερυθροκυτταρικούς δείκτες μπορεί να οφείλονται σε: υπερλιπιδαιμία, παρεντερικής διατροφής με σκευάσματα που περιέχουν λιπίδια, θολερότητας του εναιωρήματος λόγω πολύ αυξημένου αριθμού λευκών παρουσίας παραπρωτεΐνης ή κρυοσφαιρίνης, κατά λάθος θέρμανση ή ψύξη του δείγματος, συνεχιζόμενης in vitro λύσης του δείγματος από σηψαιμία π.χ. λόγω Clostridum perfrigensσ μέτρηση παλιού δείγματος ή πρόσμιξής του με υποδόριο λίπος.

17 ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ-ΕΠΙΣΤΡΩΣΗ

18 ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ-ΕΠΙΣΤΡΩΣΗ
Χρησιμοποιείται τριχοειδικό αίμα με τσίμπημα της ράγας του δακτύλου, είτε φλεβικό αίμα από τη συνήθη αιμοληψία. 1. Τοποθετούµε µία σταγόνα αίµα στο άκρο µιάς καθαρής αντικειµενοφόρου πλάκας. 2. Με µία δεύτερη πλάκα (µε γυαλισµένο άκρο) αγγίζουµε τη σταγόνα και την κρατούµε έτσι ώστε να σχηµατίζει γωνία ο. 3. Αφήνουµε το αίµα να προχωρήσει στα χείλη της δεύτερης πλάκας και µετά τη σπρώχνουµε (µε γωνία 45ο) προς το άλλο άκρο της πρώτης πλάκας έτσι ώστε να σχηµατιστεί φιλµ από τα κύτταρα του αίµατος. 4. Κινούµε την πλάκα στον αέρα για λίγα λεπτά µέχρι να στεγνώσει. Ένα καλό επίχρισμα περιφερικού αίματος έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά: • Έχει καλύψει περίπου τα 2/3 μέχρι τα 3/4 του πλακιδίου σε μήκος. • Είναι ελαφρά στρογγυλό στο άκρο του (λεπτή περιοχή), και δεν έχει σχήμα ανώμαλο. • Οι πλάγιες άκρες του επιχρίσματος θα πρέπει να είναι ορατές. • Είναι απαλό χωρίς ανωμαλίες, τρύπες ή ραβδώσεις. • Όταν το πλακίδιο παρατηρείται στο φως, το άκρο του επιχρίσματος έχει εμφάνιση “ουράνιου τόξου”. • Έχει χρησιμοποιηθεί στην επίστρωση όλη η σταγόνα.

19 Το καλά ξηρανθέν επίχρισμα χρωματίζεται στη συνέχεια με την χρώση May-Grünwald-Giemsa .
κατάλληλη εφαρμογή των αλλεπάλληλων διαλυμάτων χρωστικών με εμβάπτιση σε διάλυμα της χρωστικής ή με εφαρμογή της σε όλη την επιφάνεια του πλακιδίου, απόρριψή της και στη συνέχεια εφαρμογή της δεύτερης χρωστικής. καλό πλύσιμο των πλακιδίων με απεσταγμένο νερό και στη συνέχεια παραμονή των πλακιδίων σε επικλινή θέση και σε περιβάλλον για ξήρανση. αν στη πίσω πλευρά του πλακιδίου παραμένουν υπολείμματα χρωστικής, απομακρύνονται μετά την ξήρανση με απαλό καθαρισμό του πλακιδίου με αλκοόλη σε καθαρό πανί.

20 May-Grűnwald (μπλέ του μεθυλενίου, ηωσίνη ): ερυθρά, αιμοπετάλια, πρωτόπλασμα των εμπύρηνων κυττάρων. Giemsa (αζούρ, ηωσίνη): πυρήνα των κυττάρων, πρωτογενή κοκκία, κοκκία βασεοφίλων).

21 ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ
ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ ΣΙΔΗΡΟΠΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ β-ΕΤΕΡΟΖΥΓΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ

22 ΜΑΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ
ΜΑΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ ΜΕΓΑΛΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΑΠΟ ΕΛΛΕΙΨΗ Β12 ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

23 ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ
ΑΙΜΟΛΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ ΕΛΛΕΙΨΗ G-6PD ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ

24 ΑΙΜΟΛΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΣΦΑΙΡΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ
ΑΙΜΟΛΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΣΦΑΙΡΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΠΥΡΟΠΟΙΚΥΛΟΚΥΤΤΑΡΩΗ

25 ΔΡΕΠΑΝΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ

26 ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΟΣ- ΛΕΥΚΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ

27 ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΟΣ-ΛΕΥΚΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ
ΧΡΟΝΙΑ ΜΥΕΛΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ

28 ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΟΣ-ΛΕΥΚΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ
ΟΞΕΙΑ ΜΥΕΛΟΓΕΝΗΣ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ

29 ΜΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
ΜΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΜΟΝΟΠΥΡΗΝΩΣΗ ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΑ

30 ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΟΣ-ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ
Εκτίμηση του αριθμού των ΑΜΤ σε χαμηλή μεγέθυνση. Mελετώνται αρκετά πεδία με καταδυτικό φακό και εκτιμάται αν τα ΑΜΤ φυσιολογικά σε αριθμό, αυξημένα ή ελαττωμένα ή εμφανίζουν φυσιολογική ή παθολογική μορφολογία και φυσιολογικά ή παθολογικά κοκκία, πάντα βέβαια σε σύγκριση με το φυσιολογικό επίχρισμα αίματος . Τα φυσιολογικά αιμοπετάλια έχουν διάμετρο 2-5 μm και εμφανίζουν κοκκίωση.

31 ΠΑΡΑΣΙΤΑ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΦΙΛΑΡΙΑ ΤΡΥΠΑΝΟΣΩΜΑ

32 ΠΑΡΑΣΙΤΑ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΞΟΠΛΑΣΜΩΣΗ ΕΛΟΝΟΣΙΑ

33 ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ ΑΙΜΑΤΟΣ: ΚΕΡΑΥΝΟΒΟΛΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΙΚΗ ΒΑΚΤΗΡΙΑΙΜΙΑ
Η ταυτοποίηση βακτηριαιμίας στο επίχρισμα αίματος είναι σπάνια, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε διάγνωση πριν η καλλιέργεια αίματος θετικοποιηθή.

34 An inclusion body positive cell seen in Brilliant Cresyl Blue stained red cells of a α0-thalassaemia carrier

35 ΤΚΕ : Ταχύτητα καθίζησης ερυθρών.

36 Αλκαλική φωσφατάση λευκών (LAP scoring)
Leukocyte alkaline phosphatase (LAP) histochemical stain on a peripheral blood sample from a normal control. The neutrophils are graded 0–4 depending on the intensity of the blue stain. One hundred PMNs are scored with a normal reference range established by each laboratory. John Lazarchick, ASH Image Bank 2011; Copyright © 2011 American Society of Hematology. Copyright restrictions may apply.

37 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΜΥΕΛΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΙΜΙΑΣ
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΜΥΕΛΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΙΜΙΑΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ Ανεξήγητη κυτταροπενία. Ανεξήγητη λευκοκυττάρωση ή ανώμαλες μορφές λευκών. Δακρυοκύτταρα ή λευκοερυθροβλάστωση. Rouleaux (χωρίς λοίμωξη). Χαμηλή ή ανύπαρκτη ανταπόκριση των ΔΕΚ στην αναιμία. Ανεξήγητη σπληνομεγαλία, ηπατομεγαλία, λεμφαδενο- πάθεια. Σταδιοποίηση όγκων :συμπαγείς όγκοι, λεμφώματα. Παρακολούθηση της δράσης χημειοθεραπείας . Πυρετός άγνωστης αιτιολογίας (κ/α μυελού).

38 ΑΝΑΡΟΦΗΣΗ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ

39 ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ

40 ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

41 LEISHMANIA DONOVANI σε ασθενή με HIV λοίμωξη
ΜΕΓΑΚΑΡΥΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ LEISHMANIA DONOVANI σε ασθενή με HIV λοίμωξη

42 ΑΙΜΟΣΙΔΗΡΩΣΗ ΑΠΛΑΣΙΑ ΜΥΕΛΟΥ

43 ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΣΤΟ ΜΥΕΛΟ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ
Metastatic melanoma involving the bone marrow is rare, occurring in 5% of patients with disseminated disease but in up to 45% when an autopsy-staging procedure is performed. Dark pigments are highly suggestive of melanoma cells and are often found in the associated macrophages. Although the diagnosis should be relatively straightforward, the nature of the pigment should be confirmed using melanoma-associated MART-1 gene product (Melan A, A 103 antibody) or melanosome matrix protein gp 100 (HMB 45 antibody). Caroline Serrier and Jean-François Lesesve, ASH Image Bank 2013; Copyright © 2013 American Society of Hematology. Copyright restrictions may apply.

44