ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΙΙ

Παρουσίαση με θέμα: "ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΙΙ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΙΙ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 10Η Διατροφικές Συστάσεις και Δίαιτες για τον Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ)

2 ΕΞΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ
Εντοπισμός των ατόμων υψηλού κινδύνου και διάγνωση. Συνεχής μέριμνα σε ότι αφορά τη διαιτητική και φαρμακευτική θεραπεία. Εκπαίδευση σε θέματα που αφορούν τον διαβήτη. Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας. Παρακολούθηση της αυξομείωσης των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Πρόληψη και θεραπεία των μακροχρόνιων επιπλοκών που σχετίζονται με τον διαβήτη.

3 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (Σ.Δ.) είναι σοβαρή μεταβολική διαταραχή που προκαλεί υπεργλυκαιμία όταν δεν διαγνωστεί ή δεν ελέγχεται επαρκώς. - Ο στόχος στο Σ.Δ.-Ι είναι η ρύθμιση της γλυκόζης αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα με σκοπό την πρόληψη ανάπτυξης μικροαγγειακών επιπλοκών (νεφρά, δέρμα, αμφιβληστροειδής, νευρικό σύστ.). - Σε ασθενείς που νοσηλεύονται η ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος είναι πολύ σημαντική επειδή η υπεργλυκαιμία επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστ. και την υδατική ισορροπία.

4 ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ
Η επίτευξη/συντήρηση βέλτιστων τιμών για: Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, το λιπιδαιμικό προφίλ, τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης. Η πρόληψη και θεραπεία των χρόνιων επιπλοκών που σχετίζονται με τον διαβήτη. Η βελτίωση της υγείας μέσω της επιλογής τροφών και της φυσικής δραστηριότητας. Ικανοποίηση στις εξατομικευμένες διατροφικές ανάγκες λαμβάνοντας υπόψη τις προτιμήσεις και τον τρόπο ζωής (π.χ. εξειδικευμένα διαιτολόγια για αυτούς που ταξιδεύουν εξ’ επαγγέλματος).

5 ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ
ΣΔ-Ι. Στόχος η παροχή επαρκούς ενέργειας για να διασφαλιστεί η φυσιολογική ανάπτυξη, ενσωματώνοντας τη χρήση ινσουλίνης στις διατροφικές συνήθειες και τη φυσική δραστηριότητα. Ενήλικες που παίρνουν ινσουλίνη ή φάρμακα που διεγείρουν την έκκριση ινσουλίνης. Στόχος η εκπαίδευση για να προλαμβάνουν καταστάσεις υπογλυκαιμίας και κετοξέωσης. Ενήλικες σε κίνδυνο για την εκδήλωση ΣΔ-ΙΙ. Στόχος η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και διατροφικές επιλογές για τη σταδιακή απώλεια βάρους. Έλεγχος γλυκαιμίας.

6 ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ
Παιδιά και έφηβοι με ΣΔ-ΙΙ διαβήτη. Στόχος η διευκόλυνση αλλαγών στις διατροφικές συνήθειες και τη φυσική δραστηριότητα για μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη. Έγκυες και θηλάζουσες. Στόχος η παροχή επαρκούς ενέργειας και θρεπτικών συστατικών. Έλεγχος διαβήτη της κύησης Υπερήλικες. Στόχος η θρεπτική κάλυψη ατόμου τρίτης ηλικίας. «Συνύπαρξη» με ΣΔ2.

7 Δόσεις ινσουλίνης

8 ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΓΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΟΣΕΩΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ

9 Υπολογισμός γευματικής ινσουλίνης
Ο υπολογισμός της γευματικής ινσουλίνης (bolus), γίνεται με βάση το γεύμα που πρόκειται να καταναλωθεί και προϋποθέτει άριστη εκπαίδευση πάνω στις ομάδες τροφίμων και ιδιαίτερα στα ισοδύναμα υδατανθράκων. Για τον υπολογισμό της αναλογίας ινσουλίνης και υδατανθράκων χρησιμοποιείται συχνά ο ακόλουθος κανόνας: - Κανόνας 500 για ανάλογο ινσουλίνης ταχείας δράσης, ή - Κανόνας 450 για ανθρώπινη διαλυτή ινσουλίνη ταχείας δράσης.

10 Κανόνας 500 To 500 διά τη συνολική ημερήσια δόση ινσουλίνης (βασικό + bolus) = α γρ. υδατανθράκων που «καίγονται» από 1 μονάδα αναλόγου ινσουλίνης ταχείας δράσης. Εάν π.χ., οι συνολικές μονάδες ινσουλίνης (ανάλογο ινσουλίνης ταχείας δράσης) που κάνει ένας ασθενής είναι 50 (μονάδες βασικού ρυθμού + bolus) τότε: 500 διά 50 = 10 γρ. υδατανθράκων «καίγονται» από 1 μονάδα ανάλογο ινσουλίνης ταχείας δράσης ή 15 γρ υδατανθράκων (ή 1 ισοδύναμο) «καίγονται» από 1,5 μονάδα ινσουλίνης ταχείας δράσης.

11 Υπολογισμός των μονάδων ινσουλίνης για πρωτεΐνες και λίπη
- 0,5 μονάδα ινσουλίνης / 100 Kcal πρωτεϊνών ή λίπους, ή - 0,5 μονάδα ινσουλίνης / 2 ισοδύναμα πρωτεϊνών ή λίπους, ή - 1 μονάδα ινσουλίνης / 4 ισοδύναμα πρωτεϊνών ή λίπους, - Το 1 ισοδύναμο πρωτεϊνών ή λιπών αντιστοιχεί σε 50 Kcal.

12 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ

13 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ
Επιλογή τροφίμων. Υδατάνθρακες από σιτηρά ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά. Γλυκαιμική επίδραση των υδατανθράκων. Η συνολική ποσότητα των υδατανθράκων στα γεύματα ή στα σνακ είναι ιδιαίτερα σημαντική, εξαρτάται από την πηγή ή/και τον τύπο του υδατάνθρακα και πρέπει να ισοκατανέμεται. Πρόσληψη ζάχαρης και «ταχέων» CHO. Να αντικαθίσταται από άλλες πηγές υδατανθράκων. Μη θρεπτικές γλυκαντικές ουσίες. Είναι ασφαλείς όταν καταναλώνονται μέσα στα ημερήσια επιτρεπόμενα επίπεδα πρόσληψης.

14 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ-1
Τα άτομα που λαμβάνουν σταθερές ημερήσιες δόσεις ινσουλίνης θα πρέπει να είναι συνεπή στις καθημερινές προσλήψεις υδατανθράκων. Άτομα που υποβάλλονται σε εντατική ινσουλινο-θεραπεία: Θα πρέπει να προσαρμόζουν τις προγευματικές δόσεις ινσουλίνης με βάση την περιεκτικότητα των γευμάτων σε υδατάνθρακες. Κατανάλωση τροφίμων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη: Μπορεί να μειώσει την μεταγευματική υπεργλυκαιμία και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Διαιτητικές ίνες: Η κατανάλωση διαιτητικών φυτικών ινών θα πρέπει να ενθαρρύνεται.

15 ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥ Ι
Ινσουλινοθεραπεία: Πιθανώς αυξημένο ΣΒ. Προγραμματισμένη άσκηση: Μείωση της δόσης της ινσουλίνης του γεύματος που προηγείται. Μη προγραμματισμένη άσκηση: Επιπλέον πρόσληψη υδατανθράκων 2 – 3 mg.kg-1.min-1 πάνω από τις συνήθης απαιτήσεις. Ένα άτομο 70 κιλών π.χ. θα χρειαστεί 8,4 – 12,6 γρ. υδατάνθρακα ανά ώρα μέτριας φυσικής δραστηριότητας. Οι απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά στα παιδιά και τους εφήβους με ΣΔ Ι ή ΙΙ φαίνεται πως είναι οι ίδιες με αυτές των υγιών συνομήλικών τους.

16 ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟΑΚΟΡΕΣΤΑ ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ
- Η πρόσληψη υδατανθράκων και μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (ελαιόλαδο) θα πρέπει να παρέχει το % της ενεργειακής πρόσληψης. - Ωστόσο, η ανάγκη για απώλεια βάρους θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν θα καθορίζεται η περιεκτικότητα της δίαιτας σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (π.χ. 6-8 κουταλάκια του γλυκού ελαιόλαδο), ώστε να μην είναι τα σιτηρέσια υπερθερμιδικά.

17 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΙΠΗ: ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΕΣ
Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα θα πρέπει να παρέχουν λιγότερο από το 10% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης. Κάποια άτομα (π.χ. άτομα με LDL χοληστερόλη ≥ 100 mg/dl ή/και TG ≥ 150 mg/dl ) πρέπει να μειώσουν την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών σε < 7% της ενεργειακής πρόσληψης. Η ημερήσια πρόσληψη διαιτητικής χοληστερόλης πρέπει < 300 mg. Κάποια άτομα (π.χ. με LDL ≥ 100 mg/dl) πρέπει να μειώσουν την ημερήσια πρόσληψη διαιτητικής χοληστερόλης σε < 200 mg.

18 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΙΠΗ: ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΕΣ-1
Η πρόσληψη trans ακόρεστων λιπαρών οξέων θα πρέπει να ελαχιστοποιείται. Δίαιτες με μειωμένα λιπαρά όταν διατηρούνται μακροπρόθεσμα συνεισφέρουν σε μέτρια απώλεια βάρους και βελτίωση της δυσλιπιδαιμίας. Συστήνεται η κατανάλωση 2 – 3 μερίδων ψαριού εβδομαδιαίως, π.χ. τόνος, σαρδέλα, γαύρος, σαφρίδι, μαρίδα (ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα). Η πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων θα πρέπει να αποτελεί το 10% περίπου της ενεργειακής πρόσληψης (λιπαρά ψάρια, ηλιέλαιο, ξηροί καρποί, άγρια χόρτα, ψάρι και χόρτα στην Κρητική δίαιτα).

19 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ
Στους διαβητικούς με διαβήτη τύπου ΙΙ όπου έχουμε καλή ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος η πρωτεΐνη που καταναλώνουν δεν αυξάνει τις συγκεντρώσεις της γλυκόζης στο αίμα, ενώ και αυτή διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης. Στους διαβητικούς όπου δεν έχουμε καλή ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος (δυσκολίες στη ρύθμιση ή υπογλυκαιμίες), οι ανάγκες σε πρωτεΐνη μπορεί να είναι μεγαλύτερες από το RDA ≈ 0,8 gr/Kgr-ΣΒ (η πρωτεΐνη συνεισφέρει στην νεογλυκογένεση), αλλά όχι πολύ μεγαλύτερες από την συνήθη πρόσληψη.

20 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ-1
Στους διαβητικούς δεν υπάρχουν ενδείξεις που να επιβάλλουν να τροποποιηθεί η συνήθης πρωτεϊνική πρόσληψη (15–20% Kcal ημερήσιας πρόσληψης), αν η νεφρική λειτουργία είναι φυσιολογική. Οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις δίαιτας υψηλής σε πρωτεΐνη και χαμηλής σε υδατάνθρακες δεν είναι εντελώς γνωστές. Αυτές οι δίαιτες (π.χ. 45/30/25 ή 40/30/30) μπορούν να προκαλέσουν απώλεια βάρους, βελτίωση της γλυκαιμίας και των καταστάσεων φλεγμονής στο μεταβολικό σύνδρομο. Προσοχή απαιτούν οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις αυτού του τύπου δίαιτας στα επίπεδα της LDL χοληστερόλης στο πλάσμα (πρωτεΐνη/λίπος).

21 Οι κυριότερες γενικές διατροφικές συστάσεις για τους διαβητικούς
Γενικά. Κατανάλωση ποικιλίας τροφών. Έμφαση στα δημητριακά και αρτοσκευάσματα με ολικής αλέσεως σπόρους, στα φρούτα και λαχανικά. Επίτευξη και διατήρηση ενός υγιούς βάρους μέσω φυσικής δραστηριότητας και υγιεινών διατροφικών πρακτικών. Περιορισμός νατρίου. Υδατάνθρακες (μαζί με μονοακόρεστα λιπαρά, 60–80% της ημερήσιας ενέργειας). Προσθήκη τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες όπως σπόροι, φρούτα, λαχανικά. Η πρόσληψη ζάχαρης επιτρέπεται έως το 7,5 % της ημερήσιας ενέργειας. Η χρήση ασπαρτάμης, ακετοσουλφαμικού καλίου και σουκραλόζης επιτρέπεται (Γυναίκες εγκυμονούσες ή θηλάζουσες να αποφεύγουν τα κυκλαμικά και τη ζαχαρίνη). Πρωτεΐνη (15 – 20% της ημερήσιας ενέργειας). Δεν θα πρέπει να τροποποιηθεί η συνήθης πρόσληψη πρωτεΐνης.

22 Οι κυριότερες γενικές διατροφικές συστάσεις για τους διαβητικούς
Λίπη (Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα υδατάνθρακες το 60 –80% της ημερήσιας ενέργειας). Περιορισμός των κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων <10% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης. Κατανάλωση μονοακόρεστων λιπαρών οξέων αντί για τα κορεσμένα. Προσθήκη τροφίμων πλούσιων σε πολυακόρεστα ω-3 λιπαρά οξέα. Συμπληρώματα βιταμινών-ιχνοστοιχείων. Η συστηματική χρήση συμπληρωμάτων δεν είναι απαραίτητη γενικά, αλλά μόνο σε κάποιες ομάδες (π.χ., ηλικιωμένοι, χορτοφάγοι). Αλκοόλ. Περιορισμένη κατανάλωση (δυο ποτήρια ημερησίως για άνδρα και ένα για γυναίκα), με το φαγητό.

23 American Diabetes Association
Diabetes & Cardiovascular Disease Review, Issue 4, Nutrition and Diabetes

24 American Diabetes Association
Diabetes & Cardiovascular Disease Review, Issue 4, Nutrition and Diabetes

25 American Diabetes Association
Diabetes & Cardiovascular Disease Review, Issue 4, Nutrition and Diabetes

26 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ
EASD (Eur.Assoc.Study.Diab.) ADA (Am.Diet.Assoc.) Μεγάλη Βρετανία (Υπ. Υγ.) Υδ/κες + MUFA Σαν ζάχαρη Λιπαρά Κορεσμένα Πολυακόρεστα Πρωτεΐνη Φυτικές Ίνες Αλάτι 60 -70% 10% Συνολικό λίπος ≤ 35% < 8 – 10% < 10% 10 – 20% Ενθάρρυνση για αύξηση της πρόσληψης < 6 γρ. / ημέρα 60 – 70% - < 7 – 10% ~ 10% 15 – 20% Ενθάρρυνση για πρόσληψη 48 – 49% Υδ/κες + 12% MUFA 12 – 14% 35 – 36% 13% 6% 17% Choudhary P. (2004) Review of dietary recommendations for diabetes mellitus Diabetes Res Clin Pract. 65, Supplement 1: S9-S15.

27 ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΔ

28 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ, ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ, ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Σε άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη, η μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη και η απώλεια βάρους βελτιώνει την αντίσταση και τη γλυκαιμία γρήγορα. Συγκροτημένα προγράμματα που δίνουν έμφαση στις αλλαγές του τρόπου ζωής, της εκπαίδευσης, στη μείωση της πρόσληψης του λίπους (<30% της ημερήσιας πρόσληψης) και της συνολικής ενέργειας, στη φυσική δραστηριότητα και την επαφή των ατόμων με τους επιβλέποντες μπορούν να έχουν σαν αποτέλεσμα την μακροπρόθεσμη απώλεια 5 – 7% του αρχικού βάρους. Η άσκηση και η συμπεριφορική θεραπεία είναι πολύ χρήσιμες θεραπείες υποστήριξης. Απλά τυποποιημένες δίαιτες είναι απίθανο να οδηγήσουν σε μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους.

29 ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΔ
Yπεργλυκαιμία, υπογλυκαιμία και τα επακόλουθα: Διαταραχή υδρικής ισορροπίας, αφυδάτωση, κετοξέωση, υπεροσμωτική υπεργλυκαιμική κατάσταση (υπεροσμωτικό μη κετονικό κώμα), μολύνσεις, νευρολογικές βλάβες. Σε ασθενείς με μόνιμες βλάβες ή με εγκεφαλικό ή ασθενείς που αναρρώνουν από χειρουργείο μπορεί να χρειάζονται βραχυπρόθεσμη εντερική σίτιση έως ότου είναι ασφαλής η σίτιση από το στόμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και παρεντερική σίτιση.

30 ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΔ
Η χορήγηση γλυκόζης είναι η προτιμώμενη θεραπεία για την υπογλυκαιμία. Κατάποση 15 – 20 γρ. σακχάρου/γλυκόζης. Τα επίπεδα γλυκόζης θα βελτιωθούν προσωρινά. Κατά την διάρκεια οξείας νόσου εξέταση των επιπέδων γλυκόζης και κετονών στο αίμα & ούρα, κατανάλωση υγρών και λήψη υδατανθράκων. Η θετική αντίδραση στην θεραπεία για υπογλυκαιμία θα πρέπει να εμφανιστεί μέσα σε 10 – 20 λεπτά. Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα θα πρέπει να εξεταστούν πάλι σε περίπου 60 λεπτά καθώς μπορεί να είναι αναγκαία και επιπρόσθετη θεραπεία.

31 ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΔ
Μια μέτρια και σταδιακή απώλεια βάρους επιδρά ευεργετικά στην αρτηριακή πίεση. Τόσο σε φυσιολογικά όσο και σε υπερτασικά άτομα, η μείωση της πρόσληψης νατρίου έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση της αρτηριακής πίεσης. Ο στόχος θα πρέπει να είναι μείωση της πρόσληψης νατρίου στα mg ή του χλωριούχου νατρίου (αλάτι) σε λιγότερο από mg ημερησίως.

32 ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΔ
Στα άτομα με αυξημένη LDL, η πρόσληψη των κορεσμένων και των trans λιπαρών οξέων πρέπει να περιορίζεται <10% και ίσως <7% της ενέργειας. Στα άτομα με μεταβολικό σύνδρομο είναι ωφέλιμη η μέτρια απώλεια βάρους, ο περιορισμός της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών οξέων και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Η πρόσληψη ενέργειας από κορεσμένα μπορεί να μειωθεί ή να αντικατασταθεί από μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.

33

34 ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΔ
Σε άτομα με μικρο-λευκωματουρία η μείωση της ημερήσιας πρόσληψης πρωτεϊνών σε 0,8–1,0 g.kg-1 ΣΒ και σε άτομα με νεφροπάθεια η μείωση σε 0,8 g.kg-1 ΣΒ καθυστερεί την εξέλιξη της νεφροπάθειας. Οι ενεργειακές απαιτήσεις των περισσότερων ασθενών που νοσηλεύονται μπορούν να καλυφθούν με την χορήγηση 25–35 θερμίδων ανά κιλό βάρους σώματος. Οι πρωτεϊνικές ανάγκες κυμαίνονται μεταξύ 1,0-1,5 γρ./κιλό ΣΒ, όπου η υψηλότερη τιμή αντιστοιχεί στις σοβαρότερες καταστάσεις.

35 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

36 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΕΣ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ

37 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ
Εφόσον το άτομο πίνει οινοπνευματώδη, η ημερήσια πρόσληψη θα πρέπει να περιορίζεται στο ένα ποτό για την ενήλικη γυναίκα και δυο ποτά για τον ενήλικο άνδρα. Ένα ποτό (περίπου 10 gr οινοπνεύματος) καθορίζεται σαν 200 ml περίπου μπύρα, 100 ml περίπου κρασί ή 25 ml περίπου «σκληρού» οινοπνευματώδους ποτού. Για την μείωση του κινδύνου υπογλυκαιμίας, το αλκοόλ θα πρέπει να συνοδεύεται από την κατανάλωση φαγητού. Αλκοόλ – Πείνα λόγω διακοπής της Νεογλυκογένεσης – Υπογλυκαιμία του Διαβητικού - Λιποθυμία.

38 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
Εξατομικευμένα πλάνα γευμάτων/τροφίμων δίνουν ευελιξία στα παιδία/εφήβους με διαβήτη ώστε να ανταπεξέλθουν στις ακατάστατες ώρες γευμάτων, τα ακανόνιστα προγράμματα, τη μεταβαλλόμενη όρεξη, τις αλλαγές στη δραστηριότητα. Οι απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά στην εγκυμοσύνη και το θηλασμό είναι παρόμοιες για τις γυναίκες με και χωρίς διαβήτη. Η διατροφική θεραπεία για τον διαβήτη της εγκυμοσύνης εστιάζεται στη κατάλληλη αύξηση του βάρους, τη φυσιολογική γλυκαιμία και την απουσία κετονών.

39 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
Για κάποιες γυναίκες με διαβήτη της εγκυμοσύνης μπορεί να είναι κατάλληλος ο μέτριος περιορισμός της ενεργειακής πρόσληψης και των υδατανθράκων. Οι ενεργειακές απαιτήσεις ατόμων τρίτης ηλικίας είναι μικρότερες από αυτές των νεότερων ενηλίκων. Πρέπει να ενθαρρύνεται η φυσική δραστηριότητα. Στην τρίτη ηλικία ο υποσιτισμός και η υποθρεψία είναι πιο πιθανά και πρέπει να δίνεται προσοχή αν χορηγηθεί δίαιτα απώλειας βάρους.

40 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Δεν υπάρχουν ξεκάθαρες ενδείξεις για κάποιο όφελος από την συμπληρωματική πρόσληψη βιταμινών ή ιχνοστοιχείων (Β1, Β6, μαγνήσιο, χρώμιο) στους διαβητικούς οι οποίοι δεν έχουν ανεπάρκειες σε κάποιο από τα στοιχεία αυτά. Δεν είναι απαραίτητη η τακτική χρήση συμπληρωμάτων με αντιοξειδωτικά. Μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν βραχυπρόθεσμα, ιδίως σε ηλικιωμένους διαβητικούς. Κανέλλα, περίπου 5 gr την ημέρα (αντιγλυκαιμικό). Αντενδείξεις (κύστη, στομάχι, στόμα, έλκη πεπτικού, αλλεργία). Η προληπτική μόνο δράση του καφέ.

41 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΓΙΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ ΣΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ, ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ

42 ΣΔ-ΙΙ: ΔΙΑΙΤΕΣ ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑΤΟΣ. ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΜΕ:
- Δίαιτες χαμηλές σε λίπος (25% λίπος). - Δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες (π.χ. Atkins). - Δίαιτες υψηλές σε πρωτεΐνη (π.χ. Zone, Protein Power) (30:30:40). - Υποκατάστατα γεύματος (Optifast, Kickstart).

43 ΣΔ-ΙΙ: ΔΙΑΙΤΕΣ ΧΑΜΗΛΕΣ ΣΕ ΛΙΠΟΣ
- Η μέση  στο βάρος 3,6 Kg, μελέτες μέχρι 3 χρόνια. - Σε έρευνες εντοπίστηκε =  ποσοστά επιπλοκών διαβήτη (κυρίως καρδιαγγειακά +  ανάγκης για αντι-υπερτασική θεραπεία μέχρι 3 χρόνια. - Όχι μακροχρόνια διατήρηση απώλειας βάρους. - Χρησιμοποιούνται.

44 ΣΔ-ΙΙ: ΔΙΑΙΤΕΣ ΧΑΜΗΛΕΣ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ (ΜΕ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ)
- Μέση  3,3 Kgr κατά μέσο όρο, μέχρι 6 μήνες. - Καμία διαφορά με Low-fat δίαιτα στους 12 μήνες. - Πτώση  TG,  HDL-chol,  LDL-chol σε 2-3%. - Πολύ περιορισμένη χρήση. - Πιθανή δυσκοιλιότητα (χορήγηση συμπληρωμάτων φυτικών ινών).

45 ΣΔ-ΙΙ: ΔΙΑΙΤΕΣ ΧΑΜΗΛΕΣ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ (ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ)
- Όχι σε παιδιά (νεφρολιθίαση = 6% επιπλέον /5 χρ). - Εφαρμογή για πολύ καιρό = έλλειψη βιταμινών + ιχνοστοιχείων +  αύξηση κινδύνου του γαστρεντερικού καρκίνου. - Παραλλαγή της Atkins = αντικατάσταση κορεσμένων Λ.Ο. με ακόρεστα   ΣΒ + καλύτερες τιμές LDL πλάσματος.

46 ΣΔ-ΙΙ: ΔΙΑΙΤΕΣ ΥΨΗΛΕΣ ΣΕ ΠΡΩΤΕΪΝΗ
- Λίπος («καλό» ως προς την ποιότητα)  30% Kcal, πρωτεΐνη  30% Kcal , υδατάνθρακες  40% Kcal, συνήθως  κορεσμός λόγω πρωτεΐνης + σημαντική  TG + περιορισμένη  HDL. - Η πτώση  ΣΒ +3kg/12 μήνες επιπλέον +  TG  σε σύγκριση με δίαιτα  CHO. - Σε ασθενείς με  TG μπορούν να δώσουν   ΣΒ +  λίπος +  κοιλιακό λίπος (σε 3 μήνες).

47 ΣΔ-ΙΙ: ΔΙΑΙΤΕΣ ΥΨΗΛΕΣ ΣΕ ΠΡΩΤΕΪΝΗ
- Δίαιτα  CHO +  PRO   απώλειας λίπους + περιορισμός () της απώλειας της μυϊκής μάζας. - Πρέπει: «καθαρισμένο» κρέας + ψάρι + κοτόπουλο, + φυτικές ίνες (  28γρ ίνες/ημέρα). - Συχνά χρησιμοποιούνται: ασπράδι αυγού, στήθος κοτόπουλου χωρίς πέτσα, ψαρονέφρι, φιλέτο ψαριού, τόνος, ροδέλες καλαμαράκια.

48 ΣΔ-ΙΙ: ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΓΕΥΜΑΤΟΣ
- Σκεύασμα σε σκόνη = 220 Kcal/d, χαμηλά σε λιπαρά, 3 συσκευασίες/ημέρα. - Πλεονέκτημα, ο πλήρης έλεγχος τροφής/διατροφής. - Η  ΣΒ μέχρι 20 kg  μακροχρόνια είναι ίδια τα αποτελέσματα με τις δίαιτες αδυνατίσματος. - Έως 10% απώλεια βάρους = σε 5 χρόνια, αν χορηγείται 1 μόνο γεύμα ως υποκατάστατο. - Δεν προωθούν το μοντέλο της αλλαγής διατροφικής συμπεριφοράς.

49 Ένα παράδειγμα εφαρμογής δίαιτας αδυνατίσματος (ΣΔ-ΙΙ) με υποκατάστατα γεύματος

50 ΣΔ-ΙΙ: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΩΝ
- Καλύτερες ενδείξεις = δίαιτες με κανονικούς CHO  ΓΔ, ή δίαιτες με ( PRO + μέτρια μείωση CHO). - Ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο,  (TG +GLU) αίματος  επιλογή  CHO και αύξηση PRO. - Αποφυγή δίαιτας Atkins σε ασθενείς με  LDL, ή και γενικότερα σε κάθε περίπτωση. - Σε υποθερμιδικές δίαιτες = απαραίτητη η κατανομή των θερμίδων σε 3-5 τουλάχιστον γεύματα.

51 ΤΕΛΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΛΥΚΟΣΥΛΙΩΣΗΣ (Advanced Glycation End products ή AGEs) Στο ΣΔ συνδέονται με αθηροσκλήρωση και βλάβες όλων των ιστών

52 ΤΕΛΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΛΥΚΟΣΥΛΙΩΣΗΣ (Advanced Glycation End products ή AGEs)
- Το είδος του διατροφικού υδατάνθρακα δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο. - Το βράσιμο και το μαγείρεμα στον ατμό +  θ0 C μαγειρέματος +  χρόνους μαγειρέματος  γεύματα  περιεκτικότητας σε AGEs. - Πράσινο τσάι, αντιοξειδωτικά, ταυρίνη και α- λιποϊκό οξύ   της συσσώρευση των AGEs.

53 ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΕΠΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

54 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Η τροποποίηση της ινσουλινοθεραπείας στον ασθενή εξαρτάται από: Την κρισιμότητα της κατάστασής, τις θερμίδες, τον τρόπο σίτισης. Ανάγκες σε ινσουλίνη: Στην εντερική διατροφή μπορούν να υπολογιστούν με βάση το ποσοστό της συνήθους πρόσληψης που παρέχεται από το εντερικό διάλυμα. Στην παρεντερική διατροφή πρέπει να αυξάνονται αναλογικά καθώς η σίτιση αυξάνεται. Η δόση και η συχνότητα χορήγησης ποικίλλει με τον τρόπο χορήγησης της ειδικής διατροφικής υποστήριξης ενώ τα επίπεδα γλυκόζης παρακολουθούνται μέχρι να σταθεροποιηθούν.

55 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ-1
Κατά την έναρξη της παρεντερικής διατροφής η ινσουλινοθεραπεία : Θα πρέπει να συνεχίζεται στους ασθενείς με ΣΔ-Ι και στους ασθενείς με ΣΔ-ΙΙ που έπαιρναν από πριν. Έναρξη αν τα επίπεδα γλυκόζης αίματος παραμένουν > 200 mg/dL. Αρχικά προστίθεται 0,1 cc φυσιολογικής ινσουλίνης για κάθε γραμμάριο δεξτρόζης στα διαλύματα παρεντερικής με σκοπό να καλυφθούν οι βασικές ανάγκες. Τα επίπεδα δεξτρόζης που δίνονται πρέπει να παραμένουν σταθερά μέχρις ότου να τεθεί υπό έλεγχο η γλυκόζη του αίματος. Ανάλογα με το επίπεδο γλυκόζης οι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν αύξηση στην χορήγηση ινσουλίνης παρεντερικά ή πρόσθετη υποδόρια.

56 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ-2 (ΓΑΣΤΡΟΠΑΡΕΣΗ)
Γαστροπάρεση: Διαταραχή της γαστρικής εκκένωσης και της κινητικότητας του λεπτού εντέρου. Δεν αποτελεί ένδειξη για την χορήγηση παρεντερικής διατροφής. Η εντερική σίτιση μπορεί να χορηγηθεί αποτελεσματικά χρησιμοποιώντας μεταπυλωρική είσοδο σίτισης μαζί με προωθητικούς παράγοντες ή γαστροστομία εφόσον είναι αναγκαία. Όταν χορηγείται εντερική διατροφή, η αρχική τροφική φόρμουλα περιέχει μόνο μέτριες ποσότητες λίπους (30% των συνολικών θερμίδων) και είναι ελεύθερη από φυτικές ίνες, γιατί τόσο το λίπος όσο και οι φυτικές ίνες μειώνουν την γαστρική κένωση.