Κωνσταντινούπολη. Στο βάθος ο Βόσπορος. Μπροστά η Αγία Σοφία. H Κωνσταντινούπολη περιλαμβάνει επτά λόφους, οι οποίοι κρίθηκαν απαραίτητοι από τον Μέγα.

Παρουσίαση με θέμα: "Κωνσταντινούπολη. Στο βάθος ο Βόσπορος. Μπροστά η Αγία Σοφία. H Κωνσταντινούπολη περιλαμβάνει επτά λόφους, οι οποίοι κρίθηκαν απαραίτητοι από τον Μέγα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Κωνσταντινούπολη. Στο βάθος ο Βόσπορος. Μπροστά η Αγία Σοφία. H Κωνσταντινούπολη περιλαμβάνει επτά λόφους, οι οποίοι κρίθηκαν απαραίτητοι από τον Μέγα Κωνσταντίνο για τη δημιουργία της Νέας Ρώμης γιατί ήθελε η μεταφορά της πρωτεύουσας να συνδυάζεται και με τις αναλογίες του τοπίου. Η Ρώμη ήταν χτισμένη σε επτά λόφους, από όπου και ο χαρακτηρισμός Επτάλοφος. H Κωνσταντινούπολη περιβρέχεται από 3 θάλασσες: τον Κεράτιο Κόλπο, τον Βόσπορο και την Προποντίδα. ΄Οταν έρχεσαι από την Προποντίδα το πρώτο κτίσμα που σε εντυπωσιάζει είναι η Αγία Σοφία.

2 Το 657 π.Χ. οι αρχαίοι ΄Ελληνες με αρχηγό το Βύζαντα από τα Μέγαρα είχαν επιλέξει το ξεχωριστό αυτό σημείο για να χτίσουν τους ναούς τους. Αργότερα το 330 μ.Χ. ο Μέγας Κωνσταντίνος, ανακήρυξε την πόλη πρωτεύουσα του κράτους του και της έδωσε την ονομασία Νέα Ρώμη. Μετά ονομάστηκε Κωνσταντινούπολη. H Α' Αγία Σοφία θεμελιώθηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο, αλλά κτίστηκε από το γιο του Κωνστάντιο. Τα εγκαίνιά της έγιναν το 346 μ.Χ. Η Η Β' Αγία Σοφία χτίστηκε πάλι από τον Κωνστάντιο νότια της πρώτης, στη σημερινή θέση της Αγίας Σοφίας. Αυτοί οι ναοί υπέστησαν ζημιές κατά καιρούς και καταστράφηκαν από πυρκαγιές. Η Γ' Μεγάλη Εκκλησία είναι έργο τού αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β‘. Τα εγκαίνιά της έγιναν το 415 μ.Χ. όμως και αυτός ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά κατά τη στάση του Νίκα. Μετά την καταστολή της στάσεως, ο Ιουστινιανός αποφάσισε το χτίσιμο της σημερινής Δ' ΑγίαςΣοφίας επάνω στα ερείπια της βασιλικής.

3 ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ. Αφιερώθηκε στη Θεία Σοφία, τη Σοφία του Λόγου ή το Λόγο του Θεού - δηλαδή στον ίδιο το Χριστό. Ο Ιουστινιανός ανέθεσε το χτίσιμο στον μηχανικό Ανθέμιο από τις Τράλλεις και στον Ισίδωρο από τη Μίλητο από τους καλύτερους στην ειδικότητά τους σε όλη την Ανατολή, με την εντολή να σχεδιάσουν τον ναό έτσι ώστε όμοιος του να μην υπάρχει πουθενά. Ο ναός άρχισε να χτίζεται στις 23 Φεβρουαρίου του 532 μ. Χ και τελείωσε το 537 μ. Χ. στις 27 Δεκεμβρίου. Όλες οι κρατικές μεγάλες τελετές γίνονταν στην Αγία Σοφία όπως: α) στέψη αυτοκρατόρων, β) βάφτιση πορφυρογέννητων, γ) γάμοι αυτοκρατόρων, δ) κηδείες αυτών των προσώπων ε) χειροτονίες Πατριαρχών στ) υποδοχές αρχηγών ορθοδόξων κρατών και αρχηγών ορθοδόξων εκκλησιών, δοξολογίες και επίσημες προς τον Θεό ευχαριστίες και άλλες πατριαρχικές και αυτοκρατορικές γιορτές

4 Μπροστά είναι η βασιλική του Θεοδοσίου Β΄. Στη μέση η Αγία Σοφία του Ιουστινιανού και πίσω στο βάθος η τελική μορφή του ναού μετά την αλλαγή στο τρούλο, όπου τότε ο Ιουστινιανός έκανε τα δεύτερα εγκαίνια. Η παράδοση αναφέρει ότι άγγελος αποκάλυψε στον αυτοκράτορα Ιουστινιανό τα σχέδια της Αγίας Σοφίας μέσα σε όνειρο. Του έδωσε τη μοναδική ιδέα που αργότερα οι αρχιτέκτονες θα ανέπτυσσαν και θα της έδιναν μορφή. Κι αυτή ήταν η ιδέα ενός τρούλου, που θα είχε τη μεγαλύτερη δυνατή διάμετρο, θα ήταν τμήμα του μεγαλύτερου δυνατού κύκλου, θα υψωνόταν σε ιλιγγιώδες ύψος και θα υποβασταζόταν από όσο το δυνατόν λιγότερα στηρίγματα. Πράγματι οι δύο αρχιτέκτονες συνδύασαν το ρυθμό της ορθογώνιας βασιλικής και του περίκεντρου ναού με τρούλο. Έτσι γεννήθηκε η βασιλική με τρούλο, που επηρέασε την αρχιτεκτονική ως τις μέρες μας. Το μήκος του ναού είναι 80,90 μ. το πλάτος 69,5 μ. και το ύψος 55,6 μ. Η διάμετρος του τρούλου είναι 33 μ. και το ύψος του τρούλου 13,8 μ. Το τύμπανο του τρούλου φέρει 40 παράθυρα, που φωτίζουν το κεντρικό κλίτος..

5 Ο Ιουστινιανός ζήτησε όσοι το επιθυμούσαν να προσφέρουν υλικά και χρήματα για το χτίσιμο του ναού. Έτσι προσφέρθηκαν πολύτιμα μάρμαρα και σπάνια υλικά ενώ χιλιάδες εργάτες και τεχνίτες εργάστηκαν χωρίς διακοπή, έως ότου ολοκληρώσουν το έργο. Τα πράσινα μάρμαρα από τη Μάνη και την Κάρυστο, τα περίφημα λευκά από την Προκόννησο, τα τριανταφυλλιά από τη Φρυγία και τα κόκκινα από την Αίγυπτο. Από τον υπόλοιπο κόσμο προσφέρθηκαν τα πολύτιμα πετράδια, ο χρυσός, το ασήμι και το ελεφαντόδοντο, για τη διακόσμηση του εσωτερικού. Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό, ο οποίος βλέποντας την υπεροχή της Αγίας Σοφίας έναντι του ξακουστού ναού του Σολομώντα στα Ιεροσόλυμα, αναφωνεί: «Δόξα τω Θεώ το καταξιωσάντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε Σολομών».27 Δεκεμβρίου Κανένας άλλος χριστιανικός ναός δεν συγκρίνεται με την Αγία Σοφία όσον αφορά την ποικιλία και τη σπανιότητα των μαρμάρων και, πάνω απ' όλα, την άφθονη χρήση αργύρου, χρυσού και πολύτιμων λίθων στη διακόσμηση και τα ιερά σκεύη. Η δαπάνη για την Αγία Σοφία, ήταν υψηλότερη από οποιουδήποτε άλλου ιερού χώρου που δημιουργήθηκε ποτέ από χριστιανικό λαό προς δόξαν του Θεού του. Ο ναός χωρούσε 23.000 ανθρώπους, 525 ψάλτες, διακόνους και ιερείς.

6 Εσωτερικό Αγίας Σοφίας. Ο κεντρικός τρούλος που κυριαρχεί στο εσωτερικό, έχει 55.60 μέτρα ύψος και διάμετρο 31.88 μέτρα. Ακουμπά σε τέσσερις γιγάντιους πεσσούς. Το τύμπανο του τρούλου φέρει 40 παράθυρα, που φωτίζουν το κεντρικό κλύτος. Έργα του 10ου αιώνα θεωρούνται τα Χερουβείμ που κοσμούν τα τέσσερα λοφία και είναι τα μοναδικά βυζαντινά έργα που έχουν διασωθεί από τον τρούλο.

7 Κάτοψη της Αγίας Σοφίας. Ο ναός αποτελείται από τα εξής μέρη: το αίθριο, τους δύο νάρθηκες και τον κυρίως ναό. Ολόκληρη η κατασκευή, έγινε σε διάστημα μικρότερο από έξι χρόνια - χρόνος εκπληκτικά σύντομος. Ο ναός άρχισε να χτίζεται στις 23 Φεβρουαρίου του 532 και τελείωσε το 537 μ. Χ. στις 27 Δεκεμβρίου. Σε σύγκριση αναφέρεται ότι ο ναός του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη, χρειάστηκε 120 χρόνια για την ανέγερσή του. Το κτίσιμο έγινε γρήγορα, γιατί η ευσεβής συνεισφορά του έθνους ήταν αντάξια εκείνης του αυτοκράτορα. Οι πλούσιοι έδιναν από το περίσσευμα τους, όμως ακόμη και οι φτωχές χήρες έδωσαν ό,τι είχαν. Όταν οι επίγειοι πόροι δεν επαρκούσαν, η εξ ουρανού βοήθεια δεν έλειπε. Συνεισφορές έρχονταν από την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική, ακόμη και από τις πιο απομακρυσμένες επαρχίες. Η παράδοση αναφέρει ότι άγγελος, με τη μορφή νεαρού αγωγιάτη, είχε οδηγήσει αρκετά μουλάρια μέσα σε μυστικές σπηλιές και τα είχε φέρει πίσω με τα πανέρια φορτωμένα χρυσάφι. Ο ίδιος ο Ιουστινιανός είχε καταπιαστεί με το χτίσιμο του ναού, πλάι στους εργάτες.

8 Το αίθριο είναι ορθογώνια αυλή, με κολόνες γύρω γύρω και στο κέντρο έχει βρύση (κρήνη) που έφερε την περίφημη επιγραφή "ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ", δηλαδή πλύνε τις αμαρτίες, όχι μόνο το πρόσωπo. Αυτή η επιγραφή διαβαζόταν και αντίστροφα (καρκινική). Σήμερα η επιγραφή δεν σώζεται.

9 Ο επισκέπτης μπαίνει από τη νότια είσοδο του Εσωνάρθηκα, κάτω από ένα υπέροχο ψηφιδωτό. Η διακόσµηση της Αγίας Σοφίας αποτελείται από έργα που προστέθηκαν σε διαδοχικές φάσεις στη διάρκεια 1.000 χρόνων.

10 Το ψηφιδωτό παρουσιάζει την Παρθένο Μαρία σε θρόνο με το Θείο Βρέφος. Στα δεξιά, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο 1ος Της αφιερώνει συμβολικά την Κωνσταντινούπολη, ενώ ο Ιουστινιανός αριστερά, Της προσφέρει, επίσης συμβολικά, την Αγία Σοφία.

11 Από το νάρθηκα περνάμε στον κυρίως ναό, από εννέα πόρτες, από τις οποίες οι τρεις μεσαίες ήταν οι αυτοκρατορικές. Στο τύμπανο της μεσαίας βασιλικής πύλης έχει αποκαλυφθεί μέσα σε ημικύκλιο, ωραία παράσταση όπου διακρίνεται ο Ιησούς καθισμένος σε θρόνο, να ευλογεί με το δεξί Του χέρι, ενώ στο αριστερό χέρι κρατά το Ευαγγέλιο.

12 Μέσα στην Ιερή Κόγχη, (στην αψίδα του ιερού) σώζεται ψηφιδωτό που παριστά την Παρθένο σ' ένα θρόνο να κρατά στα γόνατα Της τον Ιησού. Χρονολογείται από τον 9ο αιώνα.

13 Στο νότιο υπερώο, σώζεται το ψηφιδωτό της Δεήσεως που είναι μερικά διατηρημένο και χρονολογείται από το 12ο αιώνα. Έχει γίνει από πολύ μικρές ψηφίδες και είναι εξαίρετης τεχνικής. Μέσα σε χρυσό φόντο, ο Χριστός βρίσκεται ανάμεσα στην Παρθένο και τον Άγιο Ιωάννη το Βαπτιστή. Η διαδικασία της τεχνικής των ψηφιδωτών με το χρυσό, ήταν η ακόλουθη: Κολλούσαν φύλλα χρυσού πάνω σε ψηφίδες από γυαλί. Από πάνω περνούσαν ένα λεπτό στρώμα βερνικιού για την προστασία του χρυσού και τοποθετούσαν την κάθε ψηφίδα ανάποδα, ώστε ο χρυσός να φαίνεται στο βάθος δια μέσου του γυαλιού και έτσι να λάμπει περισσότερο.

14 Στο υπερώο, προς την πλευρά του Ιερού προς τα δεξιά, σώζεται αυτό το υπέροχο ψηφιδωτό του 12ου αιώνα. Εδώ διακρίνουμε την Παρθένο με τον Ιησού βρέφος, ανάμεσα στον αυτοκράτορα Ιωάννη Κομνηνό 2ο τον Πορφυρογέννητο στα δεξιά Της και αριστερά Της τη σύζυγο του αυτοκράτειρα, Ειρήνη της Ουγγαρίας.

15 Ανέβασμα από τον κοχλία στα υπερώα. Αυτή η ανάβαση δίνει την αίσθηση πως φθάνεις πολύ ψηλά. Όμως στην πραγματικότητα το ύψος αυτό, είναι λιγότερο από το ένα τέταρτο του συνολικού ύψους του ναού, από το έδαφος ως την κορυφή του τρούλου.

16 Το εκπληκτικό με την Αγία Σοφία είναι ότι παραμένει όρθια εδώ και 1500 περίπου χρόνια αντέχοντας σε σεισμούς που έχουν γίνει στην περιοχή. Το μυστικό είναι τα υλικά και οι έξυπνες μέθοδοι για την κατανομή των φορτίων και την σύνδεση της κατασκευής. Για την στήριξη του τρούλου χρησιμοποιήθηκαν τόξα και τοξωτά παράθυρα που δέχονται θλιπτικές τάσεις. Το φορτίο από τον τρούλο μεταφέρεται στα τόξα, στις κολόνες, στα θεμέλια και τελικά στο έδαφος. Από επιστημονική έρευνα αποκαλύφθηκε, ότι το υλικό υποδομής που χρησιμοποιήθηκε στον θόλο της Αγίας Σοφίας είναι κατά 97% παρόμοιο με εκείνο που έβαζαν στα ιστορικά κτίρια της Ρόδου και περιέχει ένα συστατικό που αντέχει στη φωτιά. Αυτό το οικοδομικό υλικό, είναι ένα είδος πυρίμαχου τούβλου, δώδεκα φορές πιο ελαφρύ από το κανονικό τούβλο και αντέχει στην ένταση που προκαλεί ο σεισμός. Επίσης η λάσπη αποτελείτο από υλικό ημιαποκρυσταλλοποιημένο το οποίο έχει την ιδιότητα να απορροφά την ενέργεια του σεισμού και τέλος, ο ασβέστης που έβαλαν, ζυμώθηκε με λάδι αντί για νερό.

17 Η τελευταία λειτουργία στην Αγία Σοφία έγινε στις 29 Μαΐου του 1453. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ' Δραγάτης, αφού προσευχήθηκε μαζί με το λαό και ζήτησε συγνώμη για λάθη που πιθανόν έκανε, έφυγε για τα τείχη, όπου έπεσε μαχόμενος. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Αγία Σοφία έγινε τζαμί και αργότερα το 1935 με την επανάσταση του Κεμάλ Ατατούρκ σταμάτησε να λειτουργεί ως τζαµί, και έγινε µουσείο.29 Μαΐου

18 Η µμετατροπή του ναού σε τζαμί περιελάβανε αρκετές ριζικές αλλαγές, ώστε το κτίριο να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της ισλαμικής λατρείας. Η πιο εμφανής είναι η προσθήκη τεσσάρων µιναρέδων εξωτερικά, στις τέσσερις γωνίες. Ακόμη τα ψηφιδωτά καλύφθηκαν µε κίτρινο κονίαµα, γιατί η αναπαράσταση προσώπων ήταν αντίθετη µε τους κανόνες της ισλαμικής τέχνης. Εξαφανίστηκαν τα αμέτρητα πολύτιμα στολίδια από ασήμι και χρυσάφι.

19 Τέσσερις µεγάλες ασπίδες µε αποσπάσµατα από το Κοράνι, το ιερό βιβλίο του Ισλάµ, κρεµάστηκαν στους πεσσούς, ενώ η αψίδα του ιερού διαµορφώθηκε ώστε να είναι στραµµένη προς τη Μέκκα. Ακόµη, προστέθηκε ο µουσουλµανικός άµβωνας. Με αυτή τη µορφή έχει επιβιώσει το µνηµείο. Στη μουσουλμανική λατρεία, τα ψηφιδωτά, αν και διατηρήθηκαν, έχουν καλυφθεί. Έχουν σβηστεί οι σταυροί και τα άλλα χριστιανικά εμβλήματα.

20 Θρύλοι θαυμαστοί, αναπτύχθηκαν γύρω από την άλωση της Πόλης, για να θρέψουν τις ελπίδες και το θάρρος του έθνους επί αιώνες και όλοι μοιάζουν σε ένα σημείο: δείχνουν ότι ο χρόνος σταμάτησε με την κατάληψη της ιερής πόλης της Ορθοδοξίας από τους άπιστους Τούρκους και ότι η τάξη στον κόσμο θα επανέλθει με την ανακατάληψη της Βασιλεύουσας από τους Έλληνες.1) Ο ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ Όταν η Πόλη πέρασε στα χέρια των Τούρκων, ο λαός δεν μπορούσε να πιστέψει ότι ένα τέτοιο κτίσμα έχει περιέλθει σε μουσουλμανικά χέρια. Διέδωσαν λοιπόν ότι ο βασιλιάς κρύφτηκε πίσω από μία κολόνα του ναού της Αγίας Σοφίας, χάθηκε μέσα στους διαδρόμους και παρέμεινε κρυμμένος εκεί. Οι ώρες αναμονής τον "μαρμάρωσαν". Είναι γεγονός ότι κανείς δεν βρήκε το πτώμα του τελευταίου υπερασπιστή, του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου. Χάθηκε και πίστεψαν ότι Άγγελος Κυρίου το έκρυψε και το μαρμάρωσε. Κάποτε θα έρθει η ώρα που πνοή Θεού θα του δώσει δύναμη και ζωή ξανά και όλα θα ξαναγίνουν από την αρχή. Η Πόλη θα είναι και πάλι ελεύθερη. 2) Ο ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ Λέγεται ότι ο Ιουστινιανός υπέφερε από χρόνιες ημικρανίες. Τις νύχτες λοιπόν όταν τον έπιαναν αυτοί οι αφόρητοι πόνοι ερχόταν στην Αγία Σοφία. Οι γιατροί του παλατιού δεν μπορούσαν να βρουν θεραπεία και ο πονοκέφαλος δεν περνούσε με κανένα φάρμακο από αυτά που του έδιναν. Ερχόταν λοιπόν στην Αγία Σοφία και παρακαλούσε το Θεό να τον απαλλάξει από αυτό το μαρτύριο. Ένα βράδυ ακούμπησε το κεφάλι του σε μία κολόνα την οποία πίστευαν ότι τη φυλάει ο Άγιος Γρηγόριος ο θαυματουργός. Μπροστά σε αυτή την κολόνα παρακάλεσε ο Ιουστινιανός να απαλλαχθεί από τον τρομερό πονοκέφαλο που είχε. Και το θαύμα έγινε. Ο πονοκέφαλος πέρασε και για την ακρίβεια δεν τον ταλαιπώρησε ξανά. Όταν διαδόθηκε αυτό στο λαό, άρχισαν όλοι να έρχονται για να πιάσουν την κολόνα και συγχρόνως να κάνουν μία ευχή. Παρακαλούσαν να εισακουστεί η προσευχή τους όπως ακριβώς εισακούστηκε και του Ιουστινιανού 3) ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΠΟΥ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ ΝΑ ΚΥΛΑΕΙ Στην ΄Ηπειρο ένα πουλί φέρνει την αναγγελία της πτώσης της Πόλης σε μια ομάδα βοσκών που εκείνη τη στιγμή ποτίζουν τα κοπάδια τους σε ένα ποτάμι, Ο θρύλος λέει ότι στο άκουσμα της φοβερής είδησης τα νερά του ποταμού σταμάτησαν να κυλούν, αφού και το φυσικό στοιχείο θεώρησε ότι η πτώση της Κωνσταντινούπολης ήταν κάτι το ανήκουστο. Το ποτάμι θα συνεχίσει και πάλι να κυλά, μόλις απελευθερωθεί η Πόλη. 4) ΤΑ ΨΑΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΓΕΡΟΥ Κάποιος καλόγερος είχε ψαρέψει σε ένα ποτάμι ψάρια και τα τηγάνιζε κοντά στην όχθη του ποταμού. Τη στιγμή εκείνη ακούστηκε από ένα πουλί το μήνυμα της πτώσης της Κωνσταντινούπολης στους Τούρκους. Ο καλόγερος σάστισε και αμέσως τα μισοτηγανισμένα ψάρια πήδησαν από το τηγάνι και ξαναβρέθηκαν στο ποτάμι. Εκεί ζουν αιώνια μέχρι τη στιγμή της απελευθέρωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, οπότε και θα ξαναβγούν για να συνεχιστεί το τηγάνισμα τους.

21 5) Η ΜΕΛΙΣΣΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ. Πρόκειται για τον πιο ποιητικό θρύλο και αφορά στο αρχιτεκτονικό σχέδιο της Μεγάλης Εκκλησίας. Σύμφωνα με το θρύλο το σχέδιο της Αγίας Σοφίας το έκανε ο Θεός με «όργανο» μία μέλισσα. Όταν ο Ιουστινιανός σκεφτόταν στο σχεδιασμό της εκκλησίας και μελετούσε τα σχέδια με τους αρχιτέκτονες, ο πρωτομάστορας του είχε υποβάλει διάφορα σχέδια κατασκευής τα οποία δεν τον ενθουσίαζαν. Για την ακρίβεια τον άφηναν παγερά αδιάφορο. Κάποια στιγμή όμως συνέβη κάτι παράδοξο. Κοινωνούσαν μία μέρα σε μία καθιερωμένη λειτουργία και ο αυτοκράτορας πήγε να πάρει αντίδωρο από τα χέρια του Πατριάρχη. Όπως έπαιρνε όμως το αντίδωρο του έπεσε κάτω. Έσκυψε να το πάρει αλλά το αντίδωρο είχε εξαφανιστεί. Δεν το έβρισκε πουθενά. Και καθώς σηκωνόταν βλέπει μία μέλισσα να έχει πάρει το αντίδωρο στο κεντρί της, να πετάει μέσα στο ναό και να βγαίνει από το παράθυρο. Ο Ιουστινιανός παραξενεύτηκε πολύ από το γεγονός και έβαλε όλους να ψάξουν που έχει βάλει η μέλισσα το αντίδωρο. Μάλιστα ο βασιλιάς έδωσε εντολή να ανοίξουν όλοι οι μελισσοκόμοι τις κυψέλες τους και να βρουν το αντίδωρο με τη μέλισσα. Μετά από πολύ μεγάλη έρευνα ανακάλυψε ότι σε μια κυψέλη του πρωτομάστορα έχει μεταφερθεί το αντίδωρο και μάλιστα οι μέλισσες είχαν κατασκευάσει, σύμφωνα πάντα με το θρύλο, μία πλήρη μακέτα της εκκλησίας που οραματιζόταν ο Ιουστινιανός με όλες τις λεπτομέρειες ακόμα και την Αγία Τράπεζα. Πάνω στην Αγία Τράπεζα είχε ακουμπήσει η μέλισσα το αντίδωρο. 6) Ο ΠΑΠΑΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ. Ένας άλλος θρύλος ιδιαίτερα αγαπητός είναι ο θρύλος του παπά της Αγίας Σοφίας. Η παράδοση λέει ότι την ώρα που οι Τούρκοι έμπαιναν στην εκκλησία, ο παπάς διέκοψε τη λειτουργία και κρύφτηκε πίσω από το ιερό. Σε εκείνο το σημείο που κρύφτηκε ενώ υπήρχε μία πόρτα, "ως δια μαγείας" η πόρτα έγινε τοίχος τον οποίο κανείς και ποτέ δεν κατάφερε να σπάσει από τότε. Ούτε οι Τούρκοι, ούτε οι Έλληνες μάστοροι τους οποίους έφερναν για αυτό το σκοπό δεν μπόρεσαν να γκρεμίσουν τον τοίχο. Ο θρύλος καταλήγει ότι όταν η Αγία Σοφία ξαναγίνει ελληνική εκκλησία, τότε ο παπάς θα βγει από το ιερό και θα ολοκληρώσει την ημιτελή λειτουργία του. 7) Η ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ. Η Αγία Τράπεζα ήταν κατασκευασμένη από χρυσό. Από πάνω της κρέμονταν 30 στέμματα αυτοκρατόρων, ανάμεσα τους και αυτό του Μ. Κωνσταντίνου. Και λέγεται ότι αυτό γινόταν για να θυμίζουν στους χριστιανούς την προδοσία του Ιούδα, τα τριάκοντα αργύρια. Την Αγία Τράπεζα την τελευταία ώρα που κατεκτήθη η Πόλη, λέγεται ότι την πήραν, τη έβαλαν σε ένα πλοίο για να την πάνε στη Φραγκιά. Έτσι θα την προφύλασσαν από τα τούρκικα χέρια. Αυτό το πλοίο μεταβαίνοντας στην Προποντίδα βυθίστηκε. Στο σημείο που έχει βυθιστεί, η θάλασσα είναι λάδι και όσοι καπετάνιοι είναι πιστοί μπορούν να τη δουν.

22 ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ: Οι μουσουλμάνοι για να κρύψουν τα χριστιανικά σύμβολα, κάλυψαν τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας με παχύ στρώμα ασβέστη (περίπου δύο δάχτυλα). Όμως τώρα επάνω σε αυτόν τον ασβέστη εμφανίστηκαν οι σταυροί που βλέπουμε. Οι σταυροί είναι ορθόδοξοι (ισοσκελείς) βυζαντινοί και αποτελούν σύγχρονο φαινόμενο (των τελευταίων μηνών...). Ο επισκέπτης δίκαια αναρωτιέται, αφού δεν τους έβαψε μετέπειτα κάποιος, πως είναι δυνατόν να "πότισαν" από τον τοίχο μέχρι την εξωτερική στρώση του σοβά; Και ακόμη, γιατί να εμφανιστούν μόνο οι σταυροί και να μην εμφανιστούν και οι υπόλοιπες τοιχογραφίες-αγιογραφίες;

23 Άλλη μία εικόνα όπου φαίνονται οι σταυροί. Αγιογράφος, που έχει εργαστεί και σε ψηφιδωτές εικόνες, ξεκαθαρίζει ότι οι σταυροί δεν είναι δυνατόν να πότισαν από τον τοίχο μέχρι το εξωτερικό σοβά που έβαλαν οι Τούρκοι και λέει χαρακτηριστικά: τα ψηφιδωτά είναι από αδρανές υλικό π.χ. πέτρα και είναι αδύνατον να αποδώσουν χρώμα ως χημική αντίδραση στον νωπό σοβά.

24 ΑΛΛΗ ΑΠΟΚAΛΥΨΗ: Τον Ιούλιο του 2009 από συντηρητές ήρθε στο φως η παράσταση ενός αγγέλου, η οποία ήταν καλυμμένη εδώ και έξι αιώνες στην Αγία Σοφία. Οι Τούρκοι, αντί να μετακινήσουν τα μοναδικής ομορφιάς μωσαϊκά της Αγίας Σοφίας, τα κάλυψαν με μέταλλο και γύψο. Ο Τούρκος συντηρητής Αχμέτ Εμρ Μπιλτιλί, δήλωσε ότι έχουν ως στόχο τώρα να συνεχίσουν τις εργασίες και να φέρουν στην επιφάνεια και δεύτερο άγγελο, που χρονολογείται από την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

25 Οι τέσσερις άγγελοι, που ο καθένας τους έχει έξι φτερά, δημιουργήθηκαν μεταξύ 900 – 1300 μ.Χ

26 ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ OI ΔΥΟ ΑΓΙΟΙ ΠΟΥ ΒΟΗΘΟΥΝ ΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΩΘΕΙ Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΚΑΙ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΧΗ: ΒΟΗΘΑ ΜΑΣ ΑΗ ΓΙΩΡΓΗ ΚΑΙ ΕΣΥ ΑΓΙΕ ΚΟΣΜΑ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ !!! ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ

27 ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ: ΄Οταν οι Τούρκοι θα χτίζουν τις δικές μας εκκλησίες, να ξέρετε ότι τις χτίζουν για να πάμε εμείς μέσα. ΑΓΙΟΡΙΤΕΣ ΜΟΝΑΧΟΙ που επισκέπτονται την Τουρκία, λέγουν για μία δική τους ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ :΄Οταν φανερωθεί ο Παντοκράτορας στον τρούλο της Αγίας Σοφίας, τότε η Πόλη θα γίνει δική μας.

28 ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΣΕΡΓΙΟΥ ΚΑΙ ΒΑΚΧΟΥ Βρίσκεται πίσω από τον Ιππόδρομο

29 Κτίστηκε λίγα χρόνια πριν την Αγία Σοφία, ανάμεσα στο 527 και 536 από τον Ιουστινιανό και τη Θεοδώρα. Οι αρχιτέκτονες της Μονής είναι οι ίδιοι που έκτισαν και την Αγία Σοφία. Αυτή η εκκλησία αποκαλείται και «Μικρή Αγια -Σοφιά». Είναι αφιερωμένη στους Αγίους Σέργιο και Βάκχο, Ρωμαίοι αξιωματικοί που μαρτύρησαν επί Γαλέριου Μαξιμιανού(3 ος αιώνας μ.Χ.). Οι 2 Άγιοι ήταν προστάτες του Ιουστινιανού: τον έσωσαν θαυματουργικά από κίνδυνο πριν γίνει αυτοκράτορας και έχτισε ένα Ναό προς τιμήν τους για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του. Ο ναός αυτός ανήκε στο ευρύτερο σύμπλεγμα του Ιερού Παλατιού.

30

31 Το εσωτερικό του Ναού

32 Ο μεγάλος τρούλλος του στηρίζεται σε 8 πεσσούς.

33 Δεν έχουν σωθεί ψηφιδωτά ή τοιχογραφίες. Το χαρακτηριστικό του είναι ότι εσωτερικά κοσμείται από γλυπτό διάκοσμο από λευκό μάρμαρο. Μετατράπηκε σε τζαμί το 1810.

34

35 ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΕΡΝΩΝ Η Παναγία των Βλαχερνών ήταν το σημαντικότερο προσκύνημα της Παναγίας στην Κωνσταντινούπολη και προστάτιδα της Πόλης. Βρισκόταν στις Βλαχέρνες, συνοικία στις ακτές του Κεράτιου Κόλπου. Κτίστηκε τον 5 ο ή 6 ο αιώνα μ.Χ. Αργότερα τον 11 ο αιώνα πολύ κοντά στο Ναό κτίστηκε το βασιλικό Παλάτι των Βλαχερνών. Παλάτι και Ναός επικοινωνούσαν με σκάλα και ειδική θύρα.

36 Το Ιερό των Βλαχερνών περιλάμβανε 3 κτίρια: - το Ναό - το Παρεκκλήσι της Αγίας Σορού - και το Αγίασμα, που ονομάζεται Λούσμα. Ο Ναός ήταν ξυλόστεγη, τρίκλιτη βασιλική, εντυπωσιακών διαστάσεων, με μήκος 50μ. Επρόκειτο για ένα περίλαμπρο και περικαλλή Ναό. Εσωτερικά μέχρι τη μέση των τοίχων υπήρχε έγχρωμη ορθομαρμάρωση. Από τη μέση και πάνω οι τοίχοι διακοσμούνταν με τοιχογραφίες και ψηφιδωτά, τα οποία καταστράφηκαν κατά την Εικονομαχία. Ο άμβωνας ήταν όλος από ασήμι. Το Παρεκκλήσιο της Αγίας Σορού χτίστηκε για να δεχτεί το ωμοφόριο, την Τιμία Εσθήτα και την Αγία Ζώνη της Θεοτόκου που έφεραν από την Παλαιστίνη το 473. Ήταν κυκλικό κτίσμα με νάρθηκα. Κάτω από την Αγία Τράπεζα υπήρχε λειψανοθήκη. Το Λούσμα επικοινωνούσε με το Παρεκκλήσι, στεγαζόταν με θόλο και από εκεί έβγαινε Αγίασμα.

37 Επειδή ήταν ο μεγαλύτερος Ναός της Θεοτόκου σε διαστάσεις, αλλά και σε σπουδαιότητα στην Πόλη, οι Βυζαντινοί στην καθημερινή τους ομιλία την αποκαλούσαν «Μεγάλη Παναγία». Αποτελούσε λατρευτικό κέντρο παράλληλο με την Αγία Σοφία. Ο αριθμός των ανθρώπων που τον υπηρετούσαν είναι ενδεικτικός για το μέγεθος του Ναού: 12 πρεσβύτεροι 18 διάκονοι 6 διακόνισσες 8 υποδιάκονοι 20 αναγνώστες 4 ψάλτες και 6 θυρωροί, συνολικά: 74 άνθρωποι.

38 Μέσα στο Ναό βρισκόταν η θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας των Βλαχερνών. Ήταν ξύλινη και αργυρόχρυση. Ο εικονογραφικός τύπος της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας είναι ο εξής: Η Παναγία εικονίζεται σε προτομή, σε στάση δεομένης με τα χέρια υψωμένα στον ουρανό, ενώ μπροστά στο στήθος Της εμφανίζεται σε μετάλλιο ο μικρός Χριστός. Είναι ο ίδιος τύπος με την Πλατυτέρα.

39 Με ανοιχτά τα χέρια σε θέση δεήσεως το σώμα Της σχηματίζει το σχήμα του Σταυρού, το σύμβολο που και στην Παλαιά Διαθήκη συμβόλιζε τη νίκη και την ελευθερία του ανθρώπου. Η Παναγία με τη σταυρόσχημη στάση Της, δηλώνει την πλήρη παράδοσή Της στο σχέδιο της Οικονομίας του Θεού και πως «δι ὰ το ῦ Σταυρο ῦ, θ ὰ ἔ λθει χαρ ὰ ἐ ν ὄ λ ῳ τ ῷ κόσμ ῳ ».

40 Την Εικόνα αυτή την λιτάνευσαν στα τείχη της Πόλης το 626 μ. Χ., όταν την πολιόρκησαν οι Άβαροι. Συγκεκριμένα οι Άβαροι μαζί με τους Πέρσες εκμεταλλευόμενοι την απουσία του αυτοκράτορα Ηράκλειου στις 6 Αυγούστου κατέλαβαν την Παναγία των Βλαχερνών. Τη νύχτα της 7 ης προς 8 η Αυγούστου, ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση. Ο Πατριάρχης Σέργιος μαζί με το γιο του αυτοκράτορα και το λαό λιτάνευσαν στα τείχη της Πόλης την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας. Φοβερός ανεμοστρόβιλος ξέσπασε, δημιούργησε τρικυμία και κατέστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ οι Βυζαντινοί αντεπιτέθηκαν και προξένησαν τεράστιες απώλειες στους εχθρούς, οι οποίοι αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν άπρακτοι. Η πολιορκία λύθηκε, η Πόλη σώθηκε και σύσσωμος ο λαός συγκεντρώθηκε στο Ναό των Βλαχερνών, όπου όρθιος έψαλλε Ύμνο προς τη Θεοτόκο, για να Την ευχαριστήσει για τη σωτηρία του. Ο Ύμνος ονομάστηκε Ακάθιστος, γιατί τον έψαλαν όρθιοι.

41 Όπως και στην Αγία Σοφία κάθε Παρασκευή γινόταν αγρυπνία στο Ναό προς τιμή της Θαυματουργής Εικόνας. Τότε συνέβαινε και ένα γεγονός που ονομαζόταν το «σύνηθες θαύμα». Κάθε Παρασκευή βράδυ λοιπόν το πλούσια κεντημένο πέπλο που κάλυπτε την Εικόνα υψωνόταν μυστηριωδώς χωρίς ανθρώπινη επέμβαση και η Εικόνα ακτινοβολούσε από φως έως το πρωί του Σαββάτου. Οι αυτοκράτορες εξεδήλωναν με κάθε τρόπο το σεβασμό τους στην Παναγία. Συμμετείχαν συχνά στις Λειτουργίες που γίνονταν στο Ναό και στις εκστρατείες τους έφεραν μαζί τους την Εικόνα της Βλαχερνίτισσας. Την περίοδο της Εικονομαχίας η Eικόνα εξαφανίσθηκε. Την έκρυψαν οι εικονομάχοι στο νότιο τοίχο του Ναού για να την εξαφανίσουν. Ξαναβρέθηκε θαυματουργικά τον 11 ο αιώνα κατά τις εργασίες ανακαίνισης του Ναού. Το 843 με τη λήξη της Εικονομαχίας, από το Ναό αυτό ξεκίνησε η γιορτή της Ορθοδοξίας.

42 - Το 1070 μ. Χ. η Εκκλησία καταστράφηκε από πυρκαγιά, αλλά ανοικοδομήθηκε. - Ολόκληρο το κτηριακό συγκρότημα κάηκε τελικά το 1434 μ.Χ. από κάποια αρχοντόπουλα που ανέβηκαν στη στέγη για να πιάσουν νεοσσούς περιστεριών και προκάλεσαν χωρίς να το θέλουν την πυρκαγιά. - Μετά την Άλωση του 1453 τα πάντα ερημώθηκαν. Η φήμη και ο πλούτος του Ιερού εξαφανίστηκαν. Έμεινε άθικτος μόνο ο χώρος του Αγιάσματος, ενώ η ευρύτερη περιοχή ήρθε στα χέρια των Τούρκων. - Η Ορθόδοξη συντεχνία των γουναράδων αγόρασε την περιοχή του Αγιάσματος το 1858 και επέκτεινε το Ναΐσκο που υπήρχε πάνω από το Αγίασμα. - Κατά τα Σεπτεμβριανά οι Τούρκοι κατέστρεψαν το νάρθηκα και όλα τα ξύλινα μέρη του Ναΐσκου. -10 χρόνια μετά το Αγίασμα το ανέλαβε υπό την ευθύνη του το Πατριαρχείο, προσέθεσε νέα κτίρια και έχει τη μορφή που βλέπουμε σήμερα.

43 Η είσοδος του Αγιάσματος

44 Το Αγίασμα εξωτερικά

45 Ο Ναός εσωτερικά

46

47

48 Πάνω από το Αγίασμα εικονίζεται η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης 626 μ.Χ. Από κάτω διαβάζουμε την επιγραφή με το: Τ ῇ Ὑ περμάχ ῳ στρατηγ ῷ …

49

50 Το Τέμπλο του Ναού

51 Η Εικόνα της Παναγίας της Βλαχέρνας στο Τέμπλο

52 Η οροφή και ο τρούλλος του Ναού.