ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Συμπεριφορές Σχολικής Επιρροής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ Σχολικός Σύμβουλος

Παρουσίαση με θέμα: "ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Συμπεριφορές Σχολικής Επιρροής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ Σχολικός Σύμβουλος"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Συμπεριφορές Σχολικής Επιρροής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ Σχολικός Σύμβουλος symdim-dath42@sch.grsymdim-dath42@sch.gr, symdim-dath42@sch.gr

2 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Κοινωνικο – ψυχολογικοι μηχανισμοί  Αυτοεκπληρούμενη προφητεία  Κρυφό Πρόγραμμα  Ετικετοποίηση Κοινωνικές αναπαραστάσεις (γνώμες, στάσεις, στερεότυπα) Περιθωριοποίηση, κοινωνικός και σχολικός αποκλεισμός, στιγματισμός

3 Κοινωνικές Αναπαραστάσεις «…Εικόνες που συμπυκνώνουν ένα σύνολο σημασιών, συστήματα αναφοράς που μας επιτρέπουν να ερμηνεύσουμε αυτό που μας συμβαίνει, δηλαδή να δώσουμε ένα νόημα στο απρόσμενο, κατηγορίες που προσφέρουν στο να ταξινομούν τις περιστάσεις, τα φαινόμενα, θεωρίες που επιτρέπουν να βασιστούμε σε αυτά. Οι κοινωνικές αναπαραστάσεις είναι συμβολικές τοποθετήσεις οργανωμένες με διαφορετικούς τρόπους (γνώμες, στάσεις, στερεότυπα), είναι το ισοδύναμο των μύθων και συστημάτων σκέψης των κοινωνιών…» Παπαστάμου, Σ. & Μαντόγλου, Α. (1995)

4 ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΓΟΝΕΩΝ  Επιθυμία των γονέων για αυτονομία των παιδιών τους περισσότερο από τη σχολική επίδοση  Η οργάνωση της καθημερινής μελέτης του συσχετίζεται με τη σχολική πρόοδο.  Μείωση του άγχους για την προετοιμασία των μαθημάτων  Ελεύθερος χρόνος για άλλες δραστηριότητες.  Ανάπτυξη δεξιοτήτων οργάνωσης & υπευθυνότητας

5 ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΔΟΜΕΣ Η ΙΔΙΑΤΕΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Η ΙΔΙΑΤΕΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

6 Προγράμματα The Pyramid Approach to Education Applied Behaviour Analysis, (ABA) The Pyramid Approach to Education Applied Behaviour Analysis, (ABA)

7 ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ Η μάθηση & η διδασκαλία δεν ακολουθούν ένα γραμμικό μοντέλο, όπως τα σκαλιά μιας σκάλας, αλλά τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από κανάλια και αλληλεπιδρασιακές διαδρομές. Η μάθηση & η διδασκαλία δεν ακολουθούν ένα γραμμικό μοντέλο, όπως τα σκαλιά μιας σκάλας, αλλά τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από κανάλια και αλληλεπιδρασιακές διαδρομές.

8 ΑΠΟΥΣΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ  Αποτελεσματική επικοινωνία  Κοινωνικές αλληλεπιδράσεις  Εποικοδομητικό παιχνίδι  Προσοχή  Συγκέντρωση  Συμμετοχή

9 ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Η ανεπιθύμητη συμπεριφορά αντικαθίσταται από μια συμπεριφορά της ίδιας λειτουργικότητας για το παιδί και μείωση της συχνότητας, έντασης και διάρκεια της αρχικής μορφής. Η ανεπιθύμητη συμπεριφορά αντικαθίσταται από μια συμπεριφορά της ίδιας λειτουργικότητας για το παιδί και μείωση της συχνότητας, έντασης και διάρκεια της αρχικής μορφής.

10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Ας προσεγγίσουμε τα στοιχεία που θα αποτελέσουν τη σταθερή βάση της πυραμίδας. Οι τέσσερις πλευρές της βάσης της πυραμίδας αποτελούνται από:  Στόχους  Ενίσχυση  Επικοινωνία  Μείωση ανεπιθύμητων συμπεριφορών.

11 ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Η προσπάθεια μιας αλλαγής ή η απόκτηση μιας νέας δεξιότητας χρειάζεται: Η προσπάθεια μιας αλλαγής ή η απόκτηση μιας νέας δεξιότητας χρειάζεται:  Γνώση για την ενίσχυση της αυτονομίας του παιδιού σε σχέση με την αλλαγή  Γενίκευση της νέας δεξιότητας

12 ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ & ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ  Περιφερειακές Αλλαγές  Κεντρικές Τροποποιήσεις  Πυρηνικές Αποδομήσεις  Κεντρικές Διαμορφώσεις  Περιφερειακές Καινοτομίες  Οι γονείς διακρίνουν τη διαφορά και την πρόοδο  Τα παιδιά δε διακρίνουν τις διαφορές

13 Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ  Μπορεί εμείς να είμαστε αποφασισμένοι να πραγματοποιήσουμε αλλαγές και να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν καινούριες δεξιότητες, να έχουμε επεξεργαστεί και θέσει τους στόχους μας, εάν όμως τα παιδιά μας δεν ενδιαφέρονται να συμμετέχουν οι πιθανότητες να πετύχουμε είναι λίγες.  Δημιουργία Κινήτρων Μάθησης

14 Κοινωνικό Συμβόλαιο  Είναι σημαντικό να επισημάνουμε πως τα ίδια τα παιδιά ορίζουν τι είναι ενισχυτικό γι’ αυτά και όχι οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί από μόνοι τους.  Μπορεί να μην αρέσουν όλοι οι ενισχυτές που τα παιδιά προτιμούν και χρειάζεται να προσπαθούμε να αναπτύξουμε νέα κίνητρα στα παιδιά.  Οι αλλαγές αυτές παίρνουν χρόνο.

15 Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ  Επιλέγουμε μια ομάδα δεξιοτήτων που έχουν να κάνουν είτε με την έκφραση, δηλαδή δεξιότητες που χρησιμοποιεί το παιδί για να επικοινωνήσει επαρκώς με τους άλλους, είτε με την αναγνώριση, δηλαδή με το πώς τα παιδιά ανταποκρίνονται στη επικοινωνία των άλλων.  Οι δεξιότητες αυτές είναι σημαντικές γιατί βοηθούν το παιδί να μπορέσει ήρεμα και αποτελεσματικά να ολοκληρώνει δραστηριότητες.

16 Αποφυγή Δραστηριοτήτων Παρατηρούμε διάφορες συμπεριφορές με τις οποίες τα παιδιά εκδηλώνουν ότι θέλουν να αποφύγουν δραστηριότητες. Συχνά οι συμπεριφορές αυτές καταλήγουν σε κάποια έκρηξη θυμού. Οι καταστάσεις που τα παιδιά συνήθως προσπαθούν να αποφύγουν περιλαμβάνουν: Παρατηρούμε διάφορες συμπεριφορές με τις οποίες τα παιδιά εκδηλώνουν ότι θέλουν να αποφύγουν δραστηριότητες. Συχνά οι συμπεριφορές αυτές καταλήγουν σε κάποια έκρηξη θυμού. Οι καταστάσεις που τα παιδιά συνήθως προσπαθούν να αποφύγουν περιλαμβάνουν:  Βαρετές δραστηριότητες  Δύσκολες δραστηριότητες  Υψηλές απαιτήσεις από τους γονείς  Χαμηλή ενίσχυση για τα παιδιά

17 Γνώση της προσωπικότητας του παιδιού  Τρόπος συμπεριφοράς του παιδιού  Επιθυμία διαλείμματος πριν εκδηλωθεί η παραβατική συμπεριφορά  Το διάλειμμα σημαίνει ότι αφιερώνουμε χρόνο σε μια κατάσταση χωρίς απαιτήσεις με μια ουδέτερη ή ήρεμη δραστηριότητα.  Το να ζητάει το παιδί διάλειμμα δεν είναι το ίδιο με το να ζητήσει μια επιθυμητή δραστηριότητα ή αντικείμενο.  Η ενίσχυση του παιδιού όταν ζητάει διάλειμμα είναι η προσωρινή αποφυγή της δραστηριότητας. Δεν του εξασφαλίζει πρόσβαση σε κάποιο ενισχυτικό αντικείμενο την ώρα του διαλείμματος.

18 Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ Στο πλαίσιο αυτό κάνουμε μια σημαντική διαφοροποίηση ανάμεσα στη μορφή, στην έκφραση της συμπεριφοράς και στο γιατί η συμπεριφορά αυτή εκδηλώνεται – δηλαδή στη λειτουργία της συμπεριφοράς. Το πόσο αποτελεσματικοί θα είμαστε με την αντιμετώπιση μιας ακατάλληλης συμπεριφοράς εξαρτάται από τη σαφή κατανόηση της λειτουργικότητας μιας συμπεριφοράς. Στο πλαίσιο αυτό κάνουμε μια σημαντική διαφοροποίηση ανάμεσα στη μορφή, στην έκφραση της συμπεριφοράς και στο γιατί η συμπεριφορά αυτή εκδηλώνεται – δηλαδή στη λειτουργία της συμπεριφοράς. Το πόσο αποτελεσματικοί θα είμαστε με την αντιμετώπιση μιας ακατάλληλης συμπεριφοράς εξαρτάται από τη σαφή κατανόηση της λειτουργικότητας μιας συμπεριφοράς.

19 Κατηγορίες Συμπεριφορών Έχουν προσδιοριστεί τρεις γενικές λειτουργίες: Έχουν προσδιοριστεί τρεις γενικές λειτουργίες:  Συμπεριφορές που εκδηλώνονται με στόχο την πρόσβαση σε κάποιο είδος ενίσχυσης – π.χ. προσοχή από τους άλλους, διάφορα αντικείμενα ή δραστηριότητες.  Συμπεριφορές που εκδηλώνονται με στόχο την αποφυγή ή απομάκρυνση από συγκεκριμένα αποτελέσματα – π.χ. συνέπειες, δραστηριότητες ή αντικείμενα.  Συμπεριφορές που προκαλούνται από γεγονότα – π.χ. απομάκρυνση επιθυμητού αντικειμένου, εμφάνιση πόνου…

20 Αντικατάσταση Συμπεριφοράς  Αφού προσδιορίσουμε τη λειτουργία της ακατάλληλης συμπεριφοράς, την αντικαθιστούμε με κάποια λειτουργικά ισοδύναμη περισσότερο αποδεκτή συμπεριφορά.  Για παράδειγμα εάν ένα παιδί αρχίζει και τραγουδάει ή να φωνάζει την ώρα της μελέτης για να προκαλέσει την τάξη, του μαθαίνουμε ότι μπορεί να ζητάει την προσοχή των άλλων ήρεμα. Εάν αρχίζει να τραγουδάει ή να φωνάζει για να αποφύγει τη μελέτη του, τότε του μαθαίνουμε να ζητάει βοήθεια ή διάλειμμα. Εάν αρχίζει να τραγουδάει ή να φωνάζει, γιατί η σειρά του δεν έχει έρθει ακόμη, του μαθαίνουμε να περιμένει.

21 Αντιμετώπιση Συμπεριφοράς Είναι ουσιαστικό να χρησιμοποιήσουμε άμεσες και προκαθορισμένες συνέπειες όταν εκδηλώνεται η ακατάλληλη συμπεριφορά, καθώς και να ενισχύουμε την απουσία της και την παρουσία εναλλακτικών λειτουργικά ισοδύναμων κατάλληλων συμπεριφορών. Είναι ουσιαστικό να χρησιμοποιήσουμε άμεσες και προκαθορισμένες συνέπειες όταν εκδηλώνεται η ακατάλληλη συμπεριφορά, καθώς και να ενισχύουμε την απουσία της και την παρουσία εναλλακτικών λειτουργικά ισοδύναμων κατάλληλων συμπεριφορών.

22 Επίδραση του οικογενειακού περιβάλλοντος  Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους υπονομεύουμε την επικοινωνία και έτσι δεν αξιοποιούμε αποτελεσματικά τις ευκαιρίες αυτές.  Ένα περιβάλλον που δεν ευνοεί την μαθησιακή αυτονομία είναι όταν τα πάντα είναι προσιτά και σε διαθεσιμότητα χωρίς κανένα απολύτων «κόστος». Τα παιδιά δηλαδή δεν προσδιορίζουν τις επιθυμίες ή τις ανάγκες τους γιατί μπορούν εύκολα να έχουν πρόσβαση σε ό,τι επιθυμούν.

23 Οικογενειακό Περιβάλλον  Μια άλλη στάση από την πλευρά των γονιών που δεν ευνοεί την μαθησιακή αυτονομία είναι όταν δεν γνωρίζουμε το παρόν επίπεδο δεξιοτήτων και ικανοτήτων του μαθητή, και συνεπώς δεν προσδοκούμε ή δε διδάσκουμε το επόμενο βήμα. Για παράδειγμα βοηθάμε καθημερινά το παιδί σε όλα και έτσι δεν γνωρίζουμε αν το παιδί είναι σε θέση να ζητήσει βοήθεια ή αν αυτή είναι μια δεξιότητα που πρέπει να διδάξουμε.  Άλλη στάση που δεν διευκολύνει τη μαθησιακή αυτονομία συμβαίνει όταν παίρνουμε εμείς την πρωτοβουλία και δεν επιτρέπουμε στο παιδί να πάρει εκείνο πρωτοβουλίες, αποθαρρύνοντάς το να εξασκήσει τις δεξιότητές του.

24 Ανακεφαλαίωση  Υπάρχει βέβαια και το περιβάλλον, όπου στο όνομα της μαθησιακής αυτονομίας παραμελούμε το παιδί, αφήνοντάς το να ανταπεξέλθει μόνο του ή ασυναίσθητα διασπάμε την προσοχή του με την τηλεόραση για παράδειγμα. Ανακεφαλαιώνοντας, ένα περιβάλλον που συντελεί στην ανάπτυξη της μαθησιακής αυτονομίας των παιδιών είναι εκείνο στο οποίο: Ανακεφαλαιώνοντας, ένα περιβάλλον που συντελεί στην ανάπτυξη της μαθησιακής αυτονομίας των παιδιών είναι εκείνο στο οποίο:  Δημιουργούμε πολλές ευκαιρίες για μάθηση και επικοινωνία  Γνωρίζουμε το παρόν επίπεδο δεξιοτήτων του παιδιού και είμαστε σε θέση να προγραμματίσουμε τη διδασκαλία των επόμενων βημάτων.  Προσδοκούμε την επικοινωνία και τη μάθηση.

25 ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ Η Σχολική βία αναφέρεται στην επιβολή της βούλησης ενός μέρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε κάποιο άλλο και στην πρόκληση ζημιάς ή βλάβης. Διακρίνεται στον εκφοβισμό, στο «bullying» και στη βία. Η Σχολική βία αναφέρεται στην επιβολή της βούλησης ενός μέρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε κάποιο άλλο και στην πρόκληση ζημιάς ή βλάβης. Διακρίνεται στον εκφοβισμό, στο «bullying» και στη βία.

26 ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ  Λεκτική  Σωματική  Ψυχολογική  Σεξουαλική  Βανδαλισμός  Εγκληματικές ενέργειες

27 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΔΙΑΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ . ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ-ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ  ΕΝΑΝΤΙΩΤΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ  ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΓΩΓΗΣ

28 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ-ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

29 Α. ΑΠΡΟΣΕΞΙΑ  1. Συχνά αποτυγχάνει να συγκεντρώσει την προσοχή σε λεπτομέρειες  2. Απροσεξία σε σχολικές εργασίες  3. Δυσκολία Διατήρησης της προσοχής  4. Συχνά φαίνεται να μην ακούει όταν του απευθύνεται ο λόγος  5. Συχνά δεν ακολουθεί μέχρι τέλους οδηγίες και αποτυγχάνει να διεκπεραιώσει σχολικές εργασίες.  6. Συχνά δυσκολεύεται να οργανώσει δουλειές και δραστηριότητες  7. Συχνά χάνει αντικείμενα απαραίτητα για εργασίες ή δραστηριότητες  8. Συχνά η προσοχή του διασπάται εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα  9. Συχνά ξεχνά καθημερινές δραστηριότητες.

30 Β. ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ  1. Συχνά κινεί νευρικά τα χέρια και τα πόδια ή στριφογυρίζει στη θέση του  2. Συχνά σηκώνεται από τη θέση του στην τάξη ή σε άλλες περιστάσεις  3. Συχνά δυσκολεύεται να παίζει ή να συμμετέχει ήσυχα σε δραστηριότητες  4. Συχνά βρίσκεται σε διαρκή κίνηση  5. Συχνά μιλά πολύ και ακατάπαυστα.

31 Γ. ΠΑΡΟΡΜΗΤΙΚΟΤΗΤΑ  1. Συχνά απαντά απερίσκεπτα προτού ολοκληρωθεί η ερώτηση  2. Συχνά δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του/της  3. Συχνά διακόπτει ή ενοχλεί με τη παρουσία του/της

32 ΕΝΑΝΤΙΩΤΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ  Αρνητισμό  Έλλειψη συνεργατικής διάθεσης  Έλλειψη Υπακοής  Προκλητική και Αντιδραστική Συμπεριφορά  Άρνηση συμμόρφωσης με τους κανόνες  Χάνει εύκολα την ψυχραιμία του/της και εμπλέκεται σε καυγάδες  Λέει ψέματα και πολλές φορές κατηγορεί τους άλλους για τα δικά του/της λάθη.  Γενικά δείχνει την εικόνα ενός παιδιού που θέλει να κάνει πάντα το δικό του/της και είναι συχνά θυμωμένο

33 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΓΩΓΗΣ  Παιδιά με μη καταστροφική επιθετική συμπεριφορά )πείσμα, αντιδραστικότητα, λεκτικοί διαπληκτισμοί  Παιδιά με φανερή καταστροφική συμπεριφορά (άσκηση σωματικής βίας)  Παιδιά με συγκεκαλυμμένη καταστροφική συμπεριφορά (κλοπές, ψεύδη)  Παιδιά με συγκεκαλυμμένη μη καταστροφική συμπεριφορά (χρήση ουσιών μικροαπάτες )

34 Βήματα Ανάλυσης της Συμπεριφοράς  Επιλογή συμπεριφοράς η οποία θα αναλυθεί (σαφής ορισμός της)  Μέτρηση της συμπεριφοράς (ένταση, διάρκεια, συχνότητα)  Επιλογή της μεθόδου και στρατηγικής της παρέμβασης  Εφαρμογή της παρέμβασης  Εκτίμηση των αποτελεσμάτων της παρέμβασης

35 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΌΤΗΤΑΣ  Πώς να βοηθήσουμε το παιδί του δημοτικού σχολείου να οργανώσει καλύτερα την καθημερινή μελέτη του  (The Pyramid Approach to Education Applied Behaviour Analysis, ABA)

36 Οικοσυστημική Προσέγγιση Η αντίδρασή μας σε μια προβληματική κατάσταση, καθορίζεται όχι από την ίδια την κατάσταση, αλλά από το νόημα που της αποδίδεται αποδίδεται

37 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ  Ενθαρρύνει πολλές & διαφορετικές ερμηνείες της ίδιας συμπεριφοράς  Επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς ν’ αρχίσουν από τις πτυχές του προβλήματος που αντιμετωπίζονται ευκολότερα  Είναι σχεδιασμένη για να οικοδομήσει πάνω στα θετικά στοιχεία  Μπορεί ο καθένας να δημιουργήσει την προσωπική του κοσμοθεωρία.

38 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ  1. Μείωση των ανεπιθύμητων μορφών συμπεριφοράς  2. Αύξηση των επιθυμητών μορφών συμπεριφοράς  3. Διαφορική ενίσχυση: Αρνητική ενίσχυση για την εκδήλωση της αρνητικής συμπεριφοράς και θετική ενίσχυση για την εκδήλωση της θετικής συμπεριφοράς  Η προαγωγή της ψυχικής και κοινωνικής υγείας στο σχολείο βελτιώνει, μέσα από το «κρυφό» σχολικό πρόγραμμα, την ποιότητα του σχολικού ήθους και συμβάλλει στη δημιουργία θετικού σχολικού κλίματος

39 ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ  Ατομική Συμβουλευτική Παρέμβαση  Ομαδική Συμβουλευτική Παρέμβαση  Μαζική Συμβουλευτική Παρέμβαση  Βιωματική Παρέμβαση  Εκπαιδευτική Παρέμβαση  Κοινωνική Παρέμβαση  Περιβαλλοντική Παρέμβαση

40 ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ  Αναγνώριση Προβλήματος  Ανάλυση Προβλήματος  Ανάπτυξη Εναλλακτικών Λύσεων  Επιλογή Λύσης  Υλοποίηση Απόφασης  Παρακολούθηση-Αξιολόγηση

41 Ενδεικτική Βιβλιογραφία  Κάκουρος, Ε. & Μανιαδάκη, Κ. (2003). Ψυχοπαθολογία παιδιών και εφήβων. Αναπτυξιακή Προσέγγιση. Αθήνα: ΤΥΠΩΘΗΤΩ  Herbert, M.(1998). Η Κακή Συμπεριφορά. (Επιμ. Παπαδιώτου –Αθανασίου). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.  Μπεζέ, Λ. (1998). Βία στο Σχολείο, Βία του Σχολείου. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.  Τάφα, Ε. (1997). Συνεκπαίδευση Παιδιών με και Χωρίς Προβλήματα Μάθησης και Συμπεριφοράς. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα  Molnar, R. & Lindquist (1993). Προβλήματα Συμπεριφοράς στο Σχολείο. (Επιμελ. Α. Καλαντζή –Αζιζι). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.